PRAWO PRYWATNE > PRAWO CYWILNE > Prawo zobowiązań

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia 
świadczenia, a dłużnik ma to świadczenie spełnić

Świadczeniem może być działanie lub zaniechanie określone w zawartej przez strony 
umowie. Jednakże świadczeniem nie może być działanie lub zaniechanie, które byłoby 
sprzeczne z prawem albo niezgodne z zasadami współżycia społecznego (zasadami 
moralności).

Zobowiązanie powstaje poprzez zawarcie umowy między wierzycielem a dłużnikiem, przy
czym najczęściej jest tak, że w wyniku zawarcia jednej umowy dana osoba staje się 
zarówno wierzycielem jak i dłużnikiem w odniesieniu do różnych świadczeń. Mówimy o 
takich umowach, że są to umowy wzajemne.

Najczęściej dłużnik i wierzyciel sami nakładają na siebie ten status („dłużnik”, 
„wierzyciel”), np. kupując kawę zawieram umowę ze sprzedawcą chcącym sprzedać mi 
kawę – ja na własne życzenie zostaje wierzycielem, a sprzedawca dłużnikiem, 
zobowiązanym do wydania mi kawy.

Umówić można się o wszystko, co nie jest niezgodne z zasadami moralnymi i prawem.

Umowa jest wzajemna, kiedy dwie strony mają obowiązek świadczeń.

Drugim źródłem zobowiązań są czyny niedozwolone. Chodzi w nich o wyrządzenie przez 
jedną osobę innej osobie szkody wskutek działania lub zaniechania zabronionego przez 
prawo. 
Osoba, która wyrządziła szkodę staje się więc DŁUŻNIKIEM osoby, która poniosła szkodę, 
czyli POSZKODOWANEGO.

ODSZKODOWANIE może mieć postać pieniężną albo niepieniężną. W przypadku 
odszkodowania niepieniężnego mówimy o RESTYTUCJI NATURALNEJ, czyli 
przywróceniu stanu poprzedniego, takiego, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.
Odszkodowanie nie może być źródłem wzbogacenia dla osoby poszkodowanej, lecz 
powinno jedynie rekompensować poniesioną szkodę. Należy jednak pamiętać, że 
odszkodowanie powinno obejmować zarówno szkodę rzeczywistą (tzn, zmniejszenie 
wartości majątku osoby poszkodowanej wskutek wyrządzenia szkody), utracone korzyści 
(tzn. dochody i inne korzyści, które poszkodowany mógłby z bardzo dużym 
prawdopodobieństwem osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono), jak i krzywdę, którą 
doznał poszkodowany w wyniku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (tzn, cierpienia 
fizyczne i psychiczne, będące skutkiem działania lub zaniechania sprawcy szkody).