background image

 

Prof. UEK dr hab. Czesław Mesjasz  
Katedra Procesu Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 
 

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 
INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA   

 
 

background image

   

SYSTEM INFORMACYJNY 

 A SYSTEM INFORMATYCZNY? 

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW    

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA   

background image

   

Zintegrowany System Zarządzania 

(ZSZ) 

(Integrated Management System - IMS)

  

 

to taki system informatyczny, który umożliwia  

całościowe i zintegrowane zarządzanie  

Przedsiębiorstwem (organizacją).  

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA   

background image

   

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW 

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA

 

Definicje: 

 

 

Informacja 

 komunikacja 

 

 system informacyjny 

 system informatyczny 

background image

   

INFORMACJA I DANE  

Jako 

dane

 

traktuje się nie przetworzone liczby i fakty 

odzwierciedlające jakieś aspekty rzeczywistości. 

Informacje

 

są to natomiast dane przedstawione w sposób posiadający 
jakieś znaczenie. Interpretacja danych stanowi informację.  

W rozważaniach dotyczących systemów informatycznych 

wprowadza się również rozróżnienie pomiędzy danymi a 
wiadomościami:  

Dane są taką postacią informacji, którą możemy 

przetworzyć z użyciem sprzętu komputerowego.  

Wiadomości

 

są to natomiast uporządkowane zbiory 

danych, które zawierają informacje dla zarządzania

  

 

background image

   

DEFINICJA C. SHANNONA  

Załóżmy, że mamy n zdarzeń. Prawdopodobieństwo 
wystąpienia  zdarzenia oznaczonego numerem i wynosi p

i

Całkowita 

entropia informacyjna (miara nieuporządkowania 

zbioru zdarzeń) 

wynosi wówczas: 

                                                            
Jako miarę ilości informacji traktujemy powyższą miarę 

nieuporządkowania (entropii) ze znakiem ujemnym, czyli 
negentropię

. W najbardziej uproszczonym ujęciu miara ta 

określa o ile zmniejsza się stopień nieuporządkowania 
układu, jeżeli wprowadzona zostaje do niego określona ilość 
informacji  

 

 

i

n

i

i

p

p

H

2

lg

background image

   

ASPEKTY INFORMACJI 

Informacja posiada cztery aspekty: 

ilościowy, znaczeniowy, 

syntaktyczny i wartościowy

:  

aspekt ilościowy

 informacji wyraża się w ilości symboli lub 

sygnałów koniecznych do jej przekazania.  

aspekt znaczeniowy

 (semantyczny) wyraża się w interpretacji 

treści informacji za pomocą symboli przez przypisywanie im 
określonego znaczenia. 

aspekt syntaktyczny

 dotyczy związków logicznych pomiędzy 

znaczeniem poszczególnych symboli   oraz ich ciągów (słów). 

aspekt wartościowy

 (pragmatyczny) informacji związany jest 

z jej użytecznością dla danego podmiotu  

 

background image

   

HIERARCHIA ZMIAN STANÓW INFORMACJI I WIEDZY 

MĄDROŚĆ  

WIEDZA  

INFORMACJA 

DANE 

SYMBOLE  

 

 
 

ZNA

CZENIE

 

background image

 

 

 

 

 

Sygnały 

Dane 

Informacje 

Wiedza 

 

 

 

Mądrość 

 

 

Wykorzystane zasoby 

Złożoność 
semantyczna 

PIRAMIDA INFORMACYJNA 

background image

   

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ  

-

akty prawne i przepisy wewnętrzne 

-

dokumenty zewnętrzne i wewnętrzne  

-

korespondencja wewnętrzna i zewnętrzna  

-

 bazy danych 

-

projekcje (prognozy, programy i plany) 

-

rozwiązania zadań decyzyjnych  

-

arkusze analityczne i kontrolne 

 

 

 

background image

   

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ, C.D.   

-

sprawozdania, analizy, raporty, meldunki 

-

komentarze, recenzje, teksty naukowe  

-

instrukcje 

-

notatki 

 

 

 

 
 
 

background image

   

 

gdzie:   SI 

– system informacyjny organizacji 

P

 

– zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu 

– zbiór informacji o sferze realnej czyli o jej stanie i zachodzących w niej 

zmianach a więc tzw. zasoby informacyjne 

– zbiór narzędzi technicznych stosowanych w procesie pobierania, 

przesyłania, przetwarzania, przechowywania i wydawania informacji 

– zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji, a 

więc stosowana formuła zarządzania (podsystem zarządzania) 

– zbiór metainformacji, czyli opis systemu informacyjnego i jego 

zasobów informacyjnych 

– relacje między poszczególnymi zbiorami 

SYSTEM INFORMACYJNY

  

Elementy systemu informacyjnego (SI)

[1]

SI

 = {

P, I, T, O, M ,R

 

 

[1]

 J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarządzania,  Placet, Warszawa 1999,  s. 19. 

background image

   

TYPY SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH 

Information 

Systems 

Systemy 

Informacyjne 

Operations 

 

Support 

Systems 

Systemy Wsparcia 

Operacyjnego 

Management 

Support Systems 

Systemy 

Wspomagania 

Zarzadzania 

Transaction 

Processing 

Systems 

Systemy 

Transakcyjne 

Process Contorl 

Systems 

Enterprise 

Collaboration 

Systems 

(systemy 

współpracy w 

przedsiębiorstwie) 

Management 

Information Systems 

Systemy 

Informacyjne 

Zarzadzania 

Decision 

Support Systems 

Systemy 

Wspomagania 

Decyzji 

Executive 

Information systems 

Systemy 

Informacyjne 

Kierownictwa 

background image

   

EWOLUCJA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH  

WSPOMAGANIA ZARZĄDZANIA 

SET - Systemy 

ewidencyjno-transakcyjne 

SID - Systemy 

informacyjno-decyzyjne 

SWD  (DSS) - Systemy 

wspomagania decyzji 

ZSI- Zintegrowane systemy 

informatyczne 

SIK - Systemy 

informowania kierownictwa 

 

SE - Systemy eksperckie 

SSI - Systemy sztucznej 

 

inteligencji 

ZSI 

SE 

SSI 

background image

   

SYSTEMY EWIDENCYJNO-TRANSAKCYJNE 

– 

SET

  

(TPS- TRANSACTION PROCESSING SYSTEMS)  

Są to systemy zorientowane na bieżącą ewidencję 
działalności gospodarczej obiektu oraz na obsługę 
transakcji.  

Przykładami mogą być systemy: ewidencji sprzedaży, 
rachunkowości i kosztów, gospodarki środkami 
trwałymi, gospodarki materiałowej, ewidencji środków 
finansowych, ewidencji zatrudnienia, ewidencji płac itp. 
Ze względu na to, że informacje dostarczane są przez 
tego typu systemy z dużym opóźnieniem mają one 

małą 

przydatność dla potrzeb zarządzania

  

background image

   

SYSTEMY INFORMACYJNO-DECYZYJNE 

– 

SID

  

(MIS 

– MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS)  

Są to systemy zapewniające organizacji efektywne 
gromadzenie danych, organizacją ich przepływu  
i sprawnego dostępu do danych z wykorzystaniem dużych 
systemów komputerowych.  

 
Działają one z wykorzystaniem baz danych, które w prosty 
sposób przetwarzają a wyniki prezentują w postaci 
raportów. Przykłady - systemy: finansowo-księgowe, kadry-
płace, gospodarka magazynowa. 

background image

   

SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI 

– 

SWD 

 (DSS - DECISION SUPPORT SYSTEMS

Są to systemy, których głównym zadaniem jest 
wspomaganie podejmowania decyzji strategicznych             
i taktycznych. W systemach tych zastosowano bazy 
metod, które ukierunkowane są na podejmowanie decyzji   
z częściowo lub słabo ustrukturalizowanymi problemami. 
Mogą posiadać możliwości symulacji.  

 
Do podstawowych obszarów wspomaganych przez te 
systemy zalicza się: planowanie działalności 
gospodarczej, inwestycje, zaopatrzenie, sprzedaż wyrobów 
i usług, gospodarka finansowa. 

background image

   

ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE 

– 

ZSI

  

(IMIS- INTEGRATED MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

 W systemach tych wymagana jest realizacja kilku 
poziomów integracji: 

 

Integracja systemu informacyjnego  

      

– czyli integracja funkcji, wyników 

      

przedsiębiorstwa, struktury organizacyjnej, 

 

Integracja 

zastosowań 

- w tym integracja  

 

 

oprogramowania 

użytkowego, środków komunikacji 

 

użytkownikami, 

   

Integracja  danych 

–  rozumiana  jako  integracja  

 

bazą danych, słowników danych, 

 

Integracja 

systemów 

– chodzi o systemy sieci,  

 

oprogramowanie  komunikacyjne,  oprogramowanie 

 

systemowe. 

background image

   

OBECNIE NAJPOWSZECHNIEJ UŻYWANE SĄ ZSI 

KLASY 

ERP

  

Do Zintegrowanych Systemów Informatycznych 

cieszących się ogromnym powodzeniem zalicza się systemy 
klasy 

ERP (Enterprise Resource Planning - Planowanie 

Zasobów Przedsiębiorstwa).  

 

Definiuje się je, jako systemy optymalizujące procesy 

biznesowe zarówno wewnętrzne w organizacji jak                         
i zachodzące w najbliższym jej otoczeniu, dzięki 
zastosowaniu narzędzi pozwalających automatyzować 
wymianę danych z kooperantami w całym łańcuchu 
logistycznym. 

background image

   

SYSTEMY INFORMOWANIA KIEROWNICTWA 

– 

SIK

  

(EIS 

– EXECUTIVE INFORMATION SYSTEMS

Są to systemy pozwalające skupić uwagę raczej na 

ogólnym, sprawnym działaniu firmy, niż na optymalizacji 
decyzji. Służą temu rozbudowane systemy zapytań oraz 
indywidualizacja przedstawionych raportów i narzędzi 
komunikacji z systemem.  

Dostarczają informacji głównie kierownictwu 

najwyższego szczebla. 

background image

   

SYSTEMY EKSPERCKIE 

– 

SE

  

(ES- EXPERT SYSTEMS)  

Określane są często jako komputerowe systemy 

rozwiązujące problemy z wykorzystaniem opisu 
(reprezentacji) wiedzy i procesu rozumowania  

Systemy te generują swoje decyzje w oparciu o bazy 

wiedzy i mechanizmy sztucznej inteligencji. Dzięki temu 
mogą tworzyć różnorodne modele sytuacji decyzyjnej, 
uwidaczniać otrzymane rozwiązania   

Do rozstrzygania problemu posługują się programami 

zawierającymi tzw. 

reguły heurystyczne

, które 

odzwierciedlają wiedzę ekspertów dziedzinowych  

background image

   

SYSTEMY SZTUCZNEJ INTELIGENCJI 

– 

SSI

  

(AIS 

– ARTIFICAL INTELLIGENCE SYSTEMS)  

Są to systemy uczące się na podstawie własnego 

doświadczenia. Podstawowymi narzędziami SSI są sieci 
neuronowe, które składają się ze sztucznych neuronów 
przetwarzających sygnały wejściowe w pojedynczy sygnał 
wyjścia. Zbiory połączonych neuronów tworzą sieć, której 
struktura i organizacja jest rezultatem uczenia się oraz 
gromadzenia doświadczeń.  

 

Mogą wspomagać podejmowanie decyzji w wielu 

dziedzinach: analiza ryzyka, usługi finansowe, marketing, 
analiza procesu produkcji itp. 

background image

   

SYSTEM INFORMACYJNY A INFORMATYCZNY  

 

System informacyjny

 częściowo 

skomputeryzowany

System informatyczny

System informacyjny 

całkowicie

skomputeryzowany

System informacyjny to 

skomputeryzowana część systemu 

informatycznego

background image

   

SYSTEM INFORMACYJNY A INFORMATYCZNY? 

SYSTEM INFORMATYCZNY ZARZĄDZANIA (SIZ)

  

Ta część systemu informacyjnego 

przedsiębiorstwa, w której ramach generowanie    

i gromadzenie danych źródłowych, ich 

przetwarzanie, analiza oraz prezentowanie 

danych/informacji odbywa się przy wykorzystaniu 

metod, technik, technologii i narzędzi 

informatycznych 

 

background image

   

ROZWÓJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH 

ZARZĄDZANIA 

Systemy dziedzinowe  

 

GOSPODARKA MAGAZYNOWA

FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ

ŚRODKI TRWAŁE

KADRY I PŁACE

background image

   

ROZWÓJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH 

ZARZĄDZANIA  

Systemy zintegrowane MRP/MRPII  

 

GOSPODARKA MAGAZYNOWA

33

,3

33

3

%

33

,3

33

3

%

33

,3

33

3

%

ANALIZY

SPRAWOZDANIA

MAGAZYN

ŚRODKI TRWAŁE

KADRY I PŁACE

FK

background image

   

ROZWÓJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH 
ZARZĄDZANIA:  

Systemy ERP  

 

?

?

SYSTEM ERP

ODBIORCA

DOSTAWCA

?

?

SYSTEM ERP

KLIENCI INDYWIDUALNI

PRACOWNICY W TERENIE

background image

   

W ramach 

zintegrowanego systemu zarządzania 

przedsiębiorstwem 

wyróżniamy modułowo zorganizowany 

zintegrowany system 

informatyczny

 

(ZSI), obsługujący wszystkie sfery funkcjonalne jego 

działalności: 

 marketing, planowania oraz zaopatrzenie  

 techniczne przygotowanie produkcji i jej sterowanie, 

dystrybucja, sprzedaż, gospodarka remontowa 

 prace finansowo 

– księgowe i gospodarka zasobami ludzkimi.  

PODSUMOWANIE 

background image

   

PROJEKTOWANIE  SYSTEMÓW    

INFORMACYJNYCH ZARZĄDZANIA   

 

 Integracja i organizacja procesowa 

Organizacja procesowa

Organizacja procesowa

Orientacja 

Orientacja 

na 

na 

procesy

procesy

Organizacja funkcjonalna

Organizacja funkcjonalna

Organizacja funkcjonalna z 

zidentyfikowanymi procesami

Organizacja funkcjonalna z 

zidentyfikowanymi procesami

Organizacja procesowa z utrzymanym 

podzialem funkcjonalnym

Organizacja procesowa z utrzymanym 

podzialem funkcjonalnym

Kierownicy funkcjonalni

Kierownicy funkcjonalni

W

W

l

l

a

a

s

s

ciciele proces

ciciele proces

ó

ó

w

w

Kierownicy 

funkcjonalni

Wlasciciele 

procesów

1.

Uporządkuj cele i zasoby 

2.

Znormalizuj procesy (ISO/ARIS) 

3.

Zainstaluj zintegrowany system IT 

4.

Zarządzaj procesowo 
(BPM/ERP/SOA) 

background image

   

ISTOTĄ METOD PROJEKTOWANIA 

STRUKTURALNEGO

 

JEST UPRASZCZANIE ZŁOŻONEGO SYSTEMU POPRZEZ 
SYSTEMATYCZNE ROZKŁADANIE GO NA PROSTSZE 
ELEMENTY SKŁADOWE. 
 
W TEN SPOSÓB DROGOWSKAZEM DLA PROJEKTANTA 
JEST 

STRUKTURA

 

ROZWAŻANEGO PROBLEMU. 

PROJEKTOWANIE STRUKTURALNE  

background image
background image

   

METODY STRUKTURALNE SPIRALNE 

BYWAJĄ 

CZASEM NADMIERNIE SFORMALIZOWANE, DLATEGO 

W OSTATNICH LATACH ZACZĘTO LANSOWAĆ 

BARDZIEJ SWOBODNĄ METODYKĘ PROJEKTOWANIA 

SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH, NAZYWANĄ 

 

„AGILE SOFTWARE DEVELOPMENT METHODS”

 

 

W POLSKIEJ LITERATURZE ODPOWIEDNIE METODY 

ZWYKŁO SIĘ OKREŚLAĆ JAKO „

ZWINNE

”. 

background image

   

METODYKI „AGILE” (ZWINNE) 

background image

   

PODSTAWOWE SKŁADNIKI „MANIFESTU” 

ZWOLENNIKÓW „ZWINNYCH” METOD 

PROJEKTOWANIA SĄ DOSYĆ OCZYWISTE 

I ŁATWE DO ZAAKCEPTOWANIA 

ludzie, ich kontakty, zdolność do rozwiązywania 

problemów są ważniejsze niż sztywne procedury 

i narzędzia zarządzania  

wynikiem projektu jest pracujące 
oprogramowanie a nie dokumentacja,  

z użytkownikiem się współpracuje a nie 
negocjuje kontrakt 

ważniejsza jest umiejętność reagowania na 

zmieniające się warunki otoczenia niż podążanie 

za opracowanym na wstępie planem 

background image

   

W MYŚL MANIFESTOWANYCH ZASAD 
METODY „AGILE” NIE SĄ W ISTOCIE NOWYMI 
PRAKTYKAMI POSTĘPOWANIA W PROJEKCIE, 
BO TE SĄ TRADYCYJNE. 
 
NOWOŚCIĄ JEST TRAKTOWANIE CZŁOWIEKA 
JAKO NADRZĘDNEGO CZYNNIKA SUKCESU.  

background image

   

SKALA DOJRZAŁOŚCI MODELI TWORZENIA 

SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH POKAZUJE, ŻE 

METODY „ZWINNE” MOŻNA STOSOWAĆ GŁÓWNIE 

DLA NIEZBYT DUŻYCH SYSTEMÓW 

 

 

 

 

 

 

 

Działania 

 

 ad-hoc

 

(bez planu)

 

XP

 

Modele z 

 

punktami 

 

kontrolnymi 

 

sterowane 

 

ryzykiem 

 

Sztywne 

 

działania

 

kontraktowe

 

Adaptacyjny

 

rozwój 

 

oprogramowania

 

Metody agile 

Standard modelu dojrzałości procesu tworzenia 

oprogramowania (Standard CMM)

 

Modele z 

 

punktami 

 

kontrolnymi 

 

sterowane 

 

planem 

 

 

 

 

background image

   

PRZYKŁADY METOD ZWINNYCH 

Metodyka Crystal (Crystal family),  

Projektowanie zorientowane na właściwości (Feature Driven 
Development),  

Modelowanie zwinne (Agile Modeling),  

Programowanie ekstremalne (Extreme Programming), 

Adaptacyjny rozwój oprogramowania (Adaptive Software 
Development),  

Metodyka scrum (Scrum development),  

Prototypowanie (Prototyping methodology),  

Szybkie programowanie internetowe (Internet Speed 
Development),  

Pragmatyczne programowanie (Pragmatic Programming). 

background image

   

BARIERY WDRAŻANIA PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH  

 

 

 OGÓLNE 

Bezwzględne  

Względne 

 Pozorne 

 
  

 

background image

   

BARIERY WDRAŻANIA PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH  

 

 

RODZAJOWE  

Techniczne 

Ekonomiczne 

Organizacyjne 

Socjo-psychologiczne 

 

  

 

  

 

background image

   

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW 
INFORMATYCZNYCH 
  
 

właściwe uzasadnienie wprowadzenie systemu 

 

wizja i odpowiedni biznes plan  

   

restrukturyzacja procesów (ew. reengineering) 

 

kultura organizacji sprzyjająca zmianom 

 

 

  

 

background image

   

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW 
INFORMATYCZNYCH
 
  
 

 

komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna 
 

dobór zespołów projektowych 
 

nadzór i kontrola wdrożenia 

 

 

  

 

background image

   

WARUNKI POWODZENIA REALIZACJI PROJEKTÓW 
INFORMATYCZNYCH
 
  
 

 

kierownik (przywódca?) zespołu projektowego 

 

kompetentne przygotowanie oprogramowania 
 

testowanie i usuwanie problemów 
 

wsparcie ze strony naczelnego kierownictwa