Praca Kontrolna

Ocena wydolności przy pomocy próby Martineta oraz

wskaźnika Ruffiera. Wpływ wskaźnika BMI na wyniki próby.

Kamil Makowski
Ergonomia
1BHP 2013/2014

1. Co to jest próba Martineta.

Próba Martineta jest to, prosty test stosowany na ogół w badaniach masowych. Polega na
pomiarze i ocenie wartości tętna i ciśnienia w spoczynku i po wysiłku.
Badanemu po kilku minutach leżenia wykonuje się pomiar tętna i oznacza ciśnienie tętnicze
krwi.
Następnie badany wykonuje od 20 do 40 przysiadów w tempie 1 przysiad na sekundę i
natychmiast po wykonaniu ćwiczenia wraca do pozycji leżącej. Od tego momentu wykonuje
się serię pomiarów ciśnienia tętniczego krwi i tętna, co minutę, aż do powrotu ich wartości
do początkowych.
Wynik próby ustala się na podstawie czasu, jaki jest potrzebny do powrotu wartości tętna i
ciśnienia do wysokości wyjściowych. U osób zdrowych tętno przyśpiesza o 30—50 na minutę,
ciśnienie skurczowe krwi wzrasta o 20—40 mm Hg, ciśnienie rozkurczowe albo nie zmienia
się, albo obniża się o 10—15 mm Hg. Powrót do wartości wyjściowych powinien wystąpić po
około 3—4 minutach. Jeżeli w tym czasie mierzone wartości zrównały się z wartościami z
wartościami z pierwszego pomiaru, to sprawność przystosowawczą układu krążenia
badanego można ocenić jako dobrą. Jeżeli czas ten jest dłuższy świadczy to o małym
wytrenowaniu, może też być sygnałem przetrenowania. W przypadku nieprawidłowej reakcji
na wysiłek może wystąpić zbyt duże przyśpieszenie tętna i zwyżka ciśnienia skurczowego
(reakcja hipertoniczna), samo tylko przyśpieszenie tętn (reakcja asteniczna) lub znaczne
obniżenie ciśnienia rozkurczowego (reakcja dystoniczna).

2. Wskaźnik Ruffiera

Wskaźnik Ruffiera jest to wskaźnik wytrzymałości organizmu na wysiłek. Dzięki niemu
możemy obliczyć wydolność fizyczną badanej osoby. Indeks ten oblicza na podstawie danych
otrzymanych po zrobieniu krótkiego testu wysiłkowego, podobnego do tego, z próby
Martineta.
Przystępując do testu należy najpierw oznaczyć tętno spoczynkowe, następnie wykonać 30
przysiadów. Zaraz po wykonaniu ćwiczenia oznacza się dwukrotnie tętno: bezpośrednio po
próbie i po 1 minucie wypoczynku na siedząco.
Wskaźnik ten oblicz się ze wzoru :

gdzie:
IR- wskaźnik Ruffiera,
P

1

- tętno spoczynkowe,

P

2

- tętno zmierzone bezpośrednio po wysiłku,

P

3

- tętno zmierzone po 1 min. odpoczynku.

Ocena wydolności dobierana jest według skali:
- poniżej 1 – bardzo dobra wydolność, organizm zdolny do każdego wysiłku,
- od 1 do 5 – wydolność dobra, organizm zdolny do dużego wysiłku,
- od 5 do 10 – wydolność średnia, organizm zdolny do umiarkowanego wysiłku,
- powyżej 10 – słaba wydolność, organizm zdolny do niewielkiego wysiłku.

3. Wpływ wskaźnika BMI na wyniki próby Martineta ora wskaźnika Ruffiera.

Wskaźnik masy ciała (BMI) to współczynnik powstały przez podzielenie masy ciała podanej w
kilogramach przez kwadrat wysokości podanej w metrach.
BMI jest bardzo prosty w użyciu, jest jednak dosyć niedokładnym wskaźnikiem niedowagi,
nadwagi czy też ryzyka chorób związanych z tą drugą. Kulturyści czy też inni sportowcy z
bardzo dobrze rozbudowaną masą mięśniową, mogą mieć BMI wskazujące na skrajną
otyłość, posiadając jednocześnie bardzo mało tkanki tłuszczowej. Sportowcy, dzięki
regularnym treningom oraz prawidłowej diecie, zapewne uzyskają bardzo dobre wyniki w
opisanych wyżej próbach. Właśnie z tego względu, wskaźnik BMI, nie powinien być brany
pod uwagę podczas oceny wydolności organizmu. Z drugiej strony, jeśli wzięlibyśmy osoby z
nadwagą lub otyłe (z wysokim wskaźnikiem BMI), najprawdopodobniej okazało by się że, im
większy współczynnik masy ciała, tym gorszy wynik podczas próby Martineta oraz niski
wskaźnik Ruffiera.

4. Wyniki oraz ocena własnych wyników.

Ciśn. skurczowe [mmHg] Ciśn. Rozkurczowe [mmHg]

Tętno [uderzenia/min]

W spoczynku

132

84

61

Po wysiłku

163

74

136

Po 1 min. od wysiłku 163

83

109

Po 2 min. od wysiłku 163

83

98

Po 3 min. od wysiłku 158

83

95

Wskaźnik Ruffiera:

Uzyskane wyniki nie wskazują na dobrą wydolność ciała, chociaż wzrost ciśnienia
skurczowego, oraz spadek ciśnienia rozkurczowego, zaraz po wysiłku, mieszczą się w wyżej
napisanych granicach. Czas, w jakim ciśnienie krwi i tętno wróciło do stanu jaki był w trakcie
spoczynku, wyniósł ponad 5 min. Wskiźnik Ruffiera jest na poziomie 10,6, co oznacza słabą
wydolność organizmu.