background image

Klasyfikacja sztuczna Bergey’a 

G(+) mikroaerofile, pałeczki, nieprzetrwalnikują 

Campylobacter coli 
Campylobacter jejuni 
Campylobacter fetus 
Campylobacter lari 

dobrze rosną w temp. 42-43 C --- taką temp. mają ptaki --- 
drób zanieczyszczony bakteriami --- przy grillowaniu tem. w 
środku mięsa nie przekracza 50 C --- Campylobakterioza 
(zatrucia pokarmowe)
 

Helicobacter pylori 

wytw. enzym ureaza --- rozkłada mocznik --- powstaje CO

amoniak --- amoniak alkalizuje niskie pH żołądka --- wrzód 
żołądka
 

 

G(-) tlenowe, pałeczki, nieprzetrwalnikują 

Acetobacter aceti 
Acetobacter xylinum 

bakterie octowe (prod. 
ocet z etanolu) 

biosynteza celulozy 
bakteryjnej --- powstanie 
ketonów --- utl. np. glukozy 
do kw. glukonowego --- 
psucie surowców poch. 
roślinnego
 

Gluconobacter oxydans 
Gluconobacter xylinus 

Pseudomonas fluorescens 
 

 
 
 

 
 
Pseudomonas aeruginosa 
 
 
 
 
Pseudomonas malei 

bakterie gnilne (sile właś. 
proteolityczne), 
niechorobotwórcze 
 

temp. poniżej 20 C (ok. 4 C), 
psucie mięsa i wędlin, 
powodują świecenie 

chorobotwórcze 

pałeczka ropy błękitnej, 
przenoszona przez kosmetyki, 
zmiany na skórze; plazmid 
FP2 oporniści na metale 
ciężkie 
 
nosówka u zwierząt 

Rhizobium 

symbioza z roślinami 
motylkowymi 

 

Acinetobacter 

wodne, różnokolorowe 
kolonie 

 

Algaligenes 

 

Flavobacterium 

 

Xantomonas camprestis 

 

psucie żywności poch 
roślinnego 
biosynteza ksylanu (subst. 
zagęszczająca w tech. 
żywności) 

Legionella pneumoniae 

 

zapalenie płuc 
Legionellozy 
postęp w 
technice umożliwił im rozwój 
na filtrach, klimatyzatorach, 
basenach, intalacjach 
sanitarnych 

 

G (-) względnie beztlenowe, pałeczki, nieprzetrwalinikujące 

rodzina Enterobakeriaccae  

 
 
nie są, ale mogą 
być 
chorobotwórcze 
 
 

bakterie jelitowe 

z grupy coli: 
 

- zdolność fermantacji laktozy z wytw kwasu i gazu 
- świadczą o zanieczyszczeniu fekalnym środowiska 

 
Escherichia coli 
 

enteropatogenne – ostre biegunki 
enteroinwazyjne – owrzodzenie śluzówki przew pokarm 
enterotoksyczne – biegunki podróżników 
enterokrwotoczne – O157 : H7 najgroźnijsze, 70% umiera, 
przeżywają temp -80 C 

 
 
Enterobacter cloace 
Klebsiella pneumonie 
Citrobacer freundii 

 

Proteus vulgaris 

chorobotwórcze  pałeczka odmieńca 

background image

Proteus mirabilis 

 

Serratia marcescens 

chorobotwórcze  pałeczka cudowna 

właść. proteolityczne --- rozwija się na prod. bogatych w 
polisacharydy (skrobia) --- czerwony barwnik prodigiozyna -
-- krwistoczerwone plamy na hostiach  

Salmonella bongorii 
Salmonella enterica  
[zgodnie z nowoczesną nomenklaturą 
wyróżniamy odmiany enterica: 
S. enterica sr. Typhi lub 
S. typhi, S. panatyphi, S. enteridas, 
S.typhirium]  

chorobotwórcze  zatrucia pokarmowe- Salmonellozy 

Shigella shigae 
Shigella dysenteriae 
Shigella flexneri 
Shigella boydii 
Shigella sonnei 

chorobotwórcze  pałeczka czerwonki- zatrucia pokarmowe 

Ervinia pantorera  

 

rozkłada pektyny --- psucie warzyw 

Arizona 

 

w lodach, proszku jajecznym 

Yersinia enterocolitica 
 

 

Yersinia pestis 

chorobotwórcze  rosną w niskiej temp. w morzach i oceanach --- wyst. 

rybach i na owocach morza 
 
czynnik etiologiczny dżumy 

 

rodzina Vibrionaceae 

 

Aeromonas hydrophila 

zbiorniki wodnie --- ryby i owoce morza 

Plesiomonas shigelloides 

 

Vibrio coma 
Vibrio cholere 
 

 
 
 
woda morska --- źródła zatruć to owoce morza 

Vibrio parahemoliticus 

Bdellovibrio bacteriovorus 

bakterie drapieżne --- pożerają inne bakterie 

 
rodzina Pasteurallacea 

 

Pasteurella pestis 

dawna nazwa pałeczki dżumy 

 

G (+) względnie beztlenowe, ziarniaki, nieprzetrwalnikują 

(wystepują też ziarniki G(-) gonokoki – rzeżączka) 

Streptococcus pyogenes 
 
Streptococcus mitis 
Streptococcus mutans 
Streptococcus salivarius 
 
Streptococcus termofilus 

paciorkowce ropotwórcze 
 
 
paciorkowce zieleniejące 
 
 
paciorkowiec mlekowy
 

angina 
 
zielenienie mięsa, próchnica 
( wydzileją subst, 
która przekształca sacharozę w lewan polimer 
fruktozy) 
 
ważny! 
jako jedyny zachował starą nazwę 

Lactococcus lactis 
Lactococcus cremolis 
Lactococcus diacetolactis 

dawniej paciorkowce 
Streptococcus  
pożyteczne  

zdolność do biosyntezy nizyny 
 
bakterie mlekowe
 --- zdolność fermentowania z 
laktozy kwasu mlekowego (homofermentatywne) 
lub kwasu mlekowego i kwasu 
octowego/etanolu/CO

2

 (heterofermentatywne)  

Enterococcus faecalis 
Enterococcus fecium 
Enterococcus bovis 
Enterococcus durans 

dawniej paciorkowce 
Streptococcus 
szkodliwe 

bakterie kałowe --- łatwe do identyfikacji --- 
wskaźnik bezpieczeństwa środowiska 

Leuconostoc citronum 
Leuconostoc dextranicus 

 

bakterie heterofermentatywne 

Micrococcus luteus 
Micrococcus glutamicus 

 

wyst w powietrzu, tlenowe 
biosynteza kwasu glutaminowego
 

Pediacoccus pentosaceus 

 

bakterie pseudomlekowe --- ferment. jabł-mlek --- 
biologiczne odkwaszanie wina --- duże znaczenie 
przy prod. wina
 

Sarcina lutea  

niechorobotwórcze 

wyst w powietrzu, sześcianiki 

Staphylococcus aureus 

 

paciorkowiec złocisy 

background image

Staphylococcus intermedius 
Staphylococcus epidermidis 

chorobotwórczy 
czasem chorobotwórczy 

 

G (+) tlenowe lub beztlenowe, pałeczki, przetrwalnikują 

Bacillus subtilis 
Bacillus megateruim 
 

tlenowe 
wyst w powietrzu, glebie 
wytw katalazę, enzym 
oksydoredukcyjny 
zdolność do denitryfikacji 

niechorobotwórcze 
 
 

Bacillus cereus 
 
 

chorobtwórcze, laseczka woskowa w 
mleku --- kłaczki --- może wytw 
toksynę---zatrucia pokarmowe 
 

Bacillus atracis 
 
Bacillus thuringiensis 
 
 
Bacillus pumilus 

laseczka wąglika 
 
wykorzyst przez rośliny modyfikowane 
genetycznie, np. ziemniaki Bt lub 
rozpylane na polu --- niszczą szkodniki 
 
niewrażliwe na promieniowanie 

Clostridium botulinum 
 
 

beztlenowe --- tlen jest zabójczy 
= łac. wrzeciono --- przetrwalnik w 
centrum kom. powoduje jej rozdęcie 
tlen jest zabójczy 
chorobotwórcze 

laseczka jadu kiełbasianego --- 
konserwy mięsne pH powyżej 4,5 --- 
sterylizacja 
 
 
lateczka tężca 
 

 

Clostridium tetani 

laseczka zgorzeli gazowej --- wytw 
toksyny w org człowieka 
 

Clostridium perfringers 
 

 
 
 

Clostridium sporogenes 
 
Clostridia masłowe 

niechorobotwórcze 
 

fermentacja masłowa --- glukoza do 
kw. masłowego, CO

2

 i H

2

 --- cuchnący 

zapach 

 

G (+) pałeczki, nieprzetrwalnikują 

Lactobacillus delbrucki 
 
Lactobacillus blugaridus 
Lactobacillus actifilus 
Lactobacillus casei 
Lactobacillus rhamnozus 
Lactobacillus acidiphilus 
Lactobacillus sanfranciscencis 
Lactobacillus ramnesis 

nazywane laseczkami mlekowymi 
pozyskiwanie kw mlekowego na skalę 
przemysłową 
zdolność do biosyntezy bakteriocyny 

niszczą inne bakterie G (+) --- zw z wyst 
w kom mlekowych plazmidów, w 
których są zakodowane nietypowe 
właściwości bakterii 

Listeria monocytogenes 

patogeny- b. groźne! 

30% zakażonych umiera 
wykryte przypadkiem w serach w 
Szwajcarii 
wzrost higieny wyeliminował 
konkurencję tych bakterii 

 

G (+) pałeczki, względnie beztlenowe, nieprzetrwalnikują 

Propionibacterium shermani 
Propionibacterium jenseni 
Propionibacterium petersoni 
Propionibacterium acilipropionici 
 
Propoionibacterium acnes 

niechorobotwórcze 
 
bakterie propionowe 
--- kwas 
propionowy i octowy (2:1) 
patogen 

 
 
 
 
 
trądzik, ropień mózgu 

 

 

 

background image

Bifidobacterium bifidum 
 
 
 
Bifidobacterium longum 

bakterie probiotyczne 
 
 
 
 

makroaerofile, pierwsze zasiedlają 
przewód pokarmowy po urodzeniu 
 
fermentacja octowo-mlekowa (3:2) --- 
obniża pH przew pokarm --- 
uniemożliwia rozwój bakt gnilnych i 
proteolitycznych 

 

Inne: 

Nanobacterium sangnineum 

małe- wilekosci wirusów, rozmnażają się 
powoli 

chronią DNA w otoczkach z fosfroranu 
wapnia 
znaleziono na dnach mórz i oceanów w 
postaci skamielin, na meteorytach 
czynnik etiologiczny zaćmy, miażdżycy, 
kamieni nerkowych 

Archebakterie 

bakterie niewłaściwe (wg Woese Prokarioty) 

żyją w war. ekstremalnych 
posiadają histony 
bez ściany kom (bracilicutes) 
wyst. warstwa białkowa S 

Mycobacterium tuberculosis 
Mycobacterium leprae 

mat. zapasowy- woski 

gruźlica 
trąd 

Deinococcus radiodurans 

 

niewrażliwe na promieniowanie kosmiczne 

Coxiella burnetti 

 

gorączka Q 

Beggiatoe 
Thiotrix 
Thiobacillus thiooxydans 

bakterie siarkowe 

acidofilne