POLITECHNIKA WROCŁAWSKA

INSTYTUT FIZYKI

Sprawozdanie z ćwiczenia Nr 30

Paweł Wnuk

Temat: Pomiar temperatury pirometrem.

Wydział Elektroniki Rok I

Data: 17.03.99

Ocena:

1. Wstęp

Celem doświadczenia był pomiar temperatury pirometrem optycznym. Pirometr optyczny jest urządzeniem do zdalnego pomiaru temperatury. Jego działanie opiera się na badaniu spektrum fali emitowanej przez ciało badane i porównywaniu jej ze spektrum fali emitowanej przez ciało doskonale czarne będące w tej samej temperaturze.

Każde ciało będące w temperaturze wyższej od zera (w kelwinach) emituje falę elektromagnetyczną. W doświadczeniu ciałem tym było wolframowe włókno żarówki (schemat układu poniżej) , a do pomiaru posłużył pirometr optyczny ze znikającym włóknem. Włókno zanikło wtedy, gdy w pewnym przedziale długości fali emitowało tyle samo energii co badane ciało. W ten sposób można było wyznaczyć temperaturę czarną badanego ciała a następnie obliczyć temperaturę rzeczywistą korzystając ze specjalnego nomogramu lub wzoru:

0x08 graphic
0x08 graphic

0x01 graphic

Klasa woltomierza - 1.5 ; zakres - 10V

Klasa amperomierza - 0.5 ; zakres - 7.5A

Przy obliczaniu pobieranej mocy korzystam ze wzoru:

0x08 graphic

Temperaturę w kelwinach [K] obliczamy: T [K] = T[C] +273

2. Tabele pomiarów i wyników

2.1 Pomiar temperatur w zakresie 800  1400C (położenie „1”)

Pomiar 1

(2V ; 1,5A)

Pomiar 2

(2,5V ; 1,6A)

Pomiar 3

(3V ; 1,8A)

1030C

1150C

1. 1250C

2. 1260C

3. 1270C

4. 1280C

5. 1270C

6. 1260C

7. 1300C

8. 1320C

9. 1270C

10. 1260C

0x01 graphic

2.2 Pomiar temperatur w zakresie 1200  2000C (położenie „2”)

Pomiar 4

(4V ; 2,2A)

Pomiar 5

(4,5V ; 2,3A)

Pomiar 6

(5V ; 2,5A)

1550C

1610C

1. 1770C

2. 1780C

3. 1790C

4. 1770C

5. 1800C

6. 1780C

7. 1770C

8. 1790C

9. 1770C

10. 1800C

0x01 graphic

2.3 Pomiar temperatur w zakresie 1800  5000C (położenie „3”)

Pomiar 7

(6V ; 2,7A)

Pomiar 8

(7V ; 2,9A)

Pomiar 9

(8V ; 3,2A)

Pomiar 10

(9V ; 3,4A)

2200C

2300C

1. 2450C

2. 2400C

3. 2500C

4. 2450C

5. 2350C

6. 2400C

7. 2400C

8. 2450C

9. 2450C

10. 2450C

0x01 graphic

2800C

2.4 Tabela wyników pomiarów i błędów.

U

U

I

I

P

P

Tcz

Tcz

Trz

Trz

Trz

V

V

A

A

W

W

C

K

C

K

K

2,0

0,15

1,5

0,0375

3,75

0,30

1030

1094

1367

2,5

0,15

1,6

0,0375

4,00

0,33

1150

1228

1501

3,0

0,15

1,8

0,0375

5,40

0,38

1274

6,70

1370

1643

6,31

4,0

0,15

2,2

0,0375

8,80

0,48

1550

1670

1943

4,5

0,15

2,3

0,0375

10,35

0,51

1610

1750

2023

5,0

0,15

2,5

0,0375

12,50

0,56

1782

3,89

1950

2223

3,58

6,0

0,15

2,7

0,0375

16,20

0,63

2200

2460

2733

7,0

0,15

2,9

0,0375

20,30

0,70

2300

2580

2853

8,0

0,15

3,2

0,0375

25,60

0,78

2430

13,33

2750

3023

11,84

9,0

0,15

3,4

0,0375

30,60

0,85

2800

3230

3503

3. Przykładowe obliczenia błędów wyników pomiarów.

3.1 Do obliczenia średniej pomiarów temperatur stosuję wzór:

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
3.2 Do obliczenia średniego błędu kwadratowego (Tcz) pomiaru Tcz stosuję wzór:

0x08 graphic

0x08 graphic
3.3 Obliczenie wartości temperatury rzeczywistej Trz :

3.4 Obliczenia wartości Trz :

0x08 graphic

3.5 Obliczenie wartości błędu bezwzględnego woltomierza i amperomierza:

0x08 graphic

0x08 graphic

3.6 Obliczanie wartości błędu pobieranej mocy:

0x08 graphic

4. Dyskusja błędów i wnioski z doświadczenia.

Zdecydowanie największy wpływ na błąd pomiaru temperatury miała trudność w jednoznacznej ocenie, czy oba włókna mają jednakową jasność. Spowodowało to duże rozbieżności w ocenie temperatury włókna (rzędu kilkudziesięciu stopni). Wielkość błędów średnich kwadratowych wyznaczonych przy seriach 10-pomiarów okazała się niewielka. Dodatkowo bezpośrednio (związane z klasą dokładności przyrządów) błędy wprowadzały mierniki co wpłynęło pośrednio na błąd dotyczący mocy wydzielanej na żarówce. Wykres zależności temperatury rzeczywistej od pobieranej mocy odbiega od rzeczywistości (powinna być to krzywa logarytmiczna). Spowodowane jest to za dużą różnicą wartości granicznych temperatur w poszczególnych zakresach (różnica temperatur między pomiarem czwartym a trzecim wynosi 1550C - 1274C = 276C, tymczasem różnica między pomiarem drugim a pierwszym wynosi zaledwie 1150C - 1030C = 120C). Do obliczania błędu Trz skorzystałem z różniczki logarytmicznej. Dla dwóch większych pomiarów do obliczenia Trz skorzystałem z wzoru, pozostałe wartości Trz odczytałem z nomogramu.

4

3

0x01 graphic

Trz - temperatura rzeczywista

Tcz - temperatura czarna

- długość fali = 650 nm

C2 - 1,4410-2 mK

A - 0,476 - 210-5Tcz []

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic