CONTROLLING W ZARZĄDZANIU
PODMIOTAMI OPIEKI ZDROWOTNEJ
IZABELA RYDLEWSKA-LISZKOWSKA
CONTROLLING
Problemy dla polskiej opieki zdrowotnej w zakresie controllingu:
w jaki sposób ocenić system informacji i planowania?
jak zbudować system controllingu?
DEFINICJA
Controlling jako niezbędna część składowa koncepcji zarządzania
Różnice w pojmowaniu controllingu (C)
Kontrola ≠ Controlling
C to instrument sterowania firmą poprzez koordynowanie działań w zakresie planowania, kontroli i gromadzenia informacji.
Informacje
controlling kierownictwo
narzędzia
nawigacja sterowanie
Pożądane
Efekty
Podmiot
Źródło: Controlling, F. Hulsenberg … 1995
ZADANIA C
Utrzymanie spójności i koordynacja działań w zakresie planowania,
Kontroli i gromadzenia informacji
Powiązania w systemie zarządzania
System Planowanie i System
Zarządzania Controlling
Kontrola informacji
System
wytwarzania
świadczeń
Pojęcie koordynacji może wiązać się z tworzeniem wzajemnie dopasowanych systemów z procesami dopasowywania w systemie - zbiór aktywności dot. koordynacji, który następuje w ramach istniejącej struktury koordynacyjnej służącej rozwiązywaniu problemów oraz reagującej na wszelkie zakłócenia. Aktywności te polegają również na utrzymaniu i dopasowaniu połączeń informacyjnych między podsystemami.
W zakresie pozyskiwania i gromadzenia informacji, zadania C polegają na:
przekazywaniu informacji dla potrzeb m.in. sprawozdawczości
ustaleniu potrzeb informacyjnych
pozyskiwaniu i porządkowaniu informacji poprzez np. rachunkowość
Zadania osób zajmujących się C
- w zakresie planowania - koordynacja i nadzów nad realizacją planów, zgodnie z założonymi celami
w zakresie sprawozdawczości - porównanie uzyskiwanych wyników z planem, formułowanie wytycznych dla księgowości, przegotowanie danych i sprawozdawczość
w zakresie czynności oceniających - udział w naradach dot. realizacji zadań firmy, skuteczności założeń, struktury i funkcjon. Org.
w zakresie podatków - sformułowanie wytycznych w zakresie opłacania podatków
w zakresie wykonywania sprawozdań do urzędów państwowych - kontrola i koordynacja raportów
w zakresie ubezpieczania majątku - kontrole i rewizje bezpieczeństwa majątku
w zakresie oceny wpływu otoczenia na jednostkę - badania procesów społeczno-gospodarczych i ocena ich wpływu na firmę.
BUDOWA SYSTEMU CONTROLLINGU
Diagnoza rachunkowości i planowania
Określenie potrzeb w zakresie Controllingu
Przekształcenie rachunkowości w rachunkowość zarządzania
System planowania rocznego
Planowanie wieloletnie
Planowanie strategiczne
Budowa systemu informacyjnego
Organizacja Controllingu
Rozbudowa systemu Controllingu
Należy utworzyć listę pytań, wg których można przeprowadzić diagnozę
Rachunkowość - system rejestracji informacji, opracowania i
Przechowywania informacje wyjściowe
Informacje - dla kogo?, w jakim celu?
Potrzeby wewnątrzzakładowe (planowanie, sterowanie, kontrola)
Potrzeby zewnętrzne - wynikające z przepisów prawnych
Dla potrzeb C - pierwszoplanowa jest rachunkowość wewnętrzna (związana jest z ewidencją , planowaniem zużycia, nadzorem nad gospodarnością)
Najważniejsze dla C - rachunkiem kosztów i
rachunkiem wyników informacja dla systemu planowania i kontroli.
Zadaniem C w tym obszarze jest utworzenie optymalnego powiązania między księgowością a rachunkiem kosztów
Diagnoza rachunkowości odpowiada na pytania:
jakie funkcje controllingu są uwzględniane w rachunkowości?
Na jakie elementy należy położyć nacisk przy rozwijaniu rachunkowości zarządczej?
Diagnoza planowania
Planowanie strategiczne
SWOT
System planowania i ustalania budżetu
Dokumentacja planistyczna jednoroczna i wieloletnia
Zasady i procedura planistyczna
Dokumentacja planistyczna jednoroczna i wieloletnia
Zasady i procedura planistyczna
2. Określenie optymalnego programu produkcji i zbytu
Jakie rodzaje świadczeń powinny być wytworzone?
Ile jednostek produktu powinno zostać wytworzonych w danym okresie, przy stałym wykorzystaniu zdolności produkcyjnej, aby marża i zysk max
Minimalne ceny sprzedaży
produkcja „u siebie” czy poza firmą?
Analiza progu rentowności
Koszty stałe Koszty stałe
R ═ ; R═
jedn. koszt zmienny marża brutto produktu
1
cena sprzedaży
3. Rachunek inwestycyjny dostarcza informacji dla planowania, sterowania, kontroli
Kontrola powinna obejmować:
rozbieżności między rozchodami planowanymi a rzeczywistymi
kontrolę wyników na podstawie danych rzeczywistych
4. Rachunek rentowności i wypłacalności (przepływy środków finansowych); - stałe
porównywanie przychodów i rozchodów (bieżące, planowane, prognozowane)
Budowa systemu informacyjnego
1.Ustalenie potrzeb informacyjnych
w układzie przedmiotowym
w czasie, dla określonych analiz
dostosowanie systemu informacyjnego do specyfiki dziełalności
uwzględnienie zmienności potrzeb informacyjnych w czasie
ocena informacji na podstawie relacji koszt-korzyść
określenie stopnia dezagregacji informacji
2. Ustalenie sposobów i przetwarzania informacji
określenie źródeł informacji
ustalenie zasad koordynacji systemu informacyjnego (wykorzystanie rachunków prowadzonych w zakładzie)
ustalenie podmiotów i ich zadań w zakresie pozyskiwania, przetwarzania i koordynacji informacji
3. Określenie sposobów przekazywania informacji
ustalenie struktury systemu sprawozdawczego
określenie okresów sprawozdawczych
stworzenie dokumentacji
określenie podmiotów tworzących sprawozdania i ich odbiorców
ustalenie zasad analizy odchyleń planu od wielkości rzeczywistych
4. Przechowywanie i przetwarzanie informacji
określenie systemu przetwarzania danych
opracowanie wytycznych oprogramowania
Organizacja C
Pytania:
1) kto powinien realizować zadania C jakie zadania C?
2) jakie działania podmiotu powinny być poddane C?
3) jakie kompetencje kontrolera - zależy od firmy?
4) jakie wymagania powinien spełniać kontroler?
5) rganizacja działu C
dział controllingu lub inne jednostki organizacyjne
Od czego zależy organizacja controllingu?
x czynniki wewnętrzne
wielkość podmiotu duża skala podmiotu wymaga osobnego działu C
program świadczeń
technologia wytwarzania świadczeń
forma prawna, własnościowa
organizacja
styl zarządzania
x czynniki zewnętrzne
struktura gospodarki
struktura społeczeństwa
uwarunkowania polityczne
konkurencja wytwórców świadczeń
system zaopatrzenia i sprzedaży
dynamika technologiczna
rynek pieniężny
Gdzie jest miejsce controllingu w strukturze podmiotu?
zależy od postawionych zadań, które muszą być rozwiązane
czy zadania C mogą być realizowane przez istniejące komórki, czy konieczny oddzielny dział?
Zadania C może realizować dział rachunkowości niebezpieczeństwo nie zrealizowania zadań i ukierunkowania C na przeszłość, a nie na przyszłość
Zadania C mogą realizować różne stanowiska kierownicze niebezpieczeństwo braku neutralności w ocenie lub niepełnego realizowania zadań C z uwagi na inne zadania; brak motywacji kwalifikacji kadry kierowniczej
Utworzenie samodzielnego stanowiska C konieczna integracja z istniejącą strukturą organizacyjną oraz określenie uprawnień kontrolera;
Organizacja controllingu
Określenie zadań
Zaangażowanie kadry specjalistycznej
Określenie kompetencji kontrolera
Określenie miejsca controllingu w strukturze zakładu
Określenie wewnętrznej organizacji controllingu
Ustalenie zależności między kontrolerem i innymi pracownikami controllingu a innymi komórkami ogranizacyjnymi zakładu
Wykonanie charakterystyki stanowisk
Wybór personelu współdziałającego + szkolenie
Opracowanie zasad działania controllingu
CONTROLLING
C STRATEGICZNY
OTOCZENIE (ADAPTACJA)
ODNIESIENIE DO PLANOWANIA STRATEGICZNEGO
SWOT
CEL: ZABEZPIECZENIE FUNKCJONOWANIA I WYNIKÓW
2. C OPERACYJNY
2.1. EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁANIA
2.2. PLANOWANIE OPERACYJNE, FINANSOWANIE
2.3. ANALIZA WIELKOŚCI EKONOMICZNYCH
(KOSZTY, PRZYCHODY, WYDAJNOŚĆ ITD.)
2.4. CEL: ZAPEWNIENIE EFEKTYWNOŚCI, RENTOWNOŚCI
Temat 4.
Celem wykładu jest zaprezentowanie metodyki ewaluacji ekonomicznej prowadzonej za pomocą technik typu koszt-korzyść, koszt-efekt, koszt-użyteczność.
Przedstawione zostaną przykłady wykorzystania technik ewaluacyjnych w dokonywaniu wyborów (alternatywy profilaktyczne, diagnostyczne, terapeutyczne).
Ewaluacja ekonomiczna przedsięwzięć na rzecz poprawy stanu zdrowia wspomaga procesy decyzyjne w systemie opieki zdrowotnej i innych sektorach posiadających wpływ na zdrowie.
Wpływ ekonomiki zdrowia na politykę zdrowotną
Problemy:
czy HE ma wpływ na politykę?
w jaki sposób płatnicy wykorzystują HE?
rola HE w kształtowaniu cen
w jaki sposób świadczeniodawcy wykorzystują HE?
problem dystrybucji informacji HE
problem rozłożenia ryzyka
Teza:
Ograniczone zasoby - nieograniczony popyt
EZ: dostarcza informacje wspomagające alokację ograniczonych zasobów zgodnie z zasadą efektywności
Jakkolwiek możliwości wykorzystania EZ są rozpoznane, nie jest wykorzystywana przez polityków.
Najbardziej powszechnym wykorzystaniem EZ jest ocena procesów leczenia w kategoriach „cost - effective” (Australia, Kanada, USA, Europa)
Demografia Popyt
Świadczeniodawców
POPYT
Innowacje Popyt
Technologie konsumentów
System opieki
Zdrowotnej
(brak systemów
motywacyjnych)
EZ potencjalnie powinna dostarczać informacje konieczne do podejmowania decyzji alokacyjnych:
informacje o ograniczonych zasobach (struktura, stopień ograniczoności)
umożliwienie ustalenia priorytetów w procesie alokacyjnym zgodnie z zasadą efektywności inwestycji
podwyższenie efektywności funkcjonowania opieki zdrowotnej
EZ nie jest wykorzystywana w zadowalającym stopniu bo: istnieją bariery wykorzystania w praktyce
brak zrozumienia
błędne rozumienie narzędzi
brak odniesienia do praktyki
brak elastyczności budżetów w opiece zdrowotnej
ograniczony dostęp do informacji o uzyskiwanych rezultatach
PODSUMOWANIE
Politycy zdrowotni powinni kreować formalne związki między sferą badawczą a praktyką w zakresie EZ
Zwiększanie efektywności świadczeń zdrowotnych jest poza dyskusją
Rozwój przemysłu farmaceutycznego powinien opierać się o dorobek EZ
Wytyczne w zakresie wykorzystania ekonomiki zdrowia w odniesieniu do nowych produktów:
EZ nie może dłużej by- wykorzystywana na zasadzie dowolności
Opracowanie scenariuszy rynkowych
Oszacowanie kosztu 1 dodanego roku życia dzięki zastosowaniu danego produktu
Oszacowanie kosztu 1QALY
Ustalenie ceny przy wykorzystaniu analizy ekonomicznej
NPV produktu
Określenie wpływu metody leczenia na wykorzystanie zasobów
ARKUSZ ROZLICZEŃ Z UWZGLĘDNIENIEM ROZLICZEŃ WEWNĄTRZZAKŁADOWYCH
ARKUSZ UWZGLĘDNIA WSZYSTKIE MIEJSCA POWSTAWANIA KOSZTÓW (PODSTAWOWE, POMOCNICZE, ZARZĄD)
ANALIZA ODCHYLEŃ KOSZTÓW
RACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH
1