Ilość przedziałów klasowych :
k=5logN, R=Xmax-Xmin
Rozpiętość przedziałów klasowych ![]()
a) wskaźnik struktury ![]()
b) wskaźnik natężenia ![]()
Dominanta ![]()
pozycja mediany ![]()
![]()
dla N nieparzystych
![]()
Kwartyle szeregów rozdzielczych przedziałowych:
![]()
; ![]()
;![]()
Średnie klasyczne ![]()
, dla szeregu szczegółowego (wyliczającego)
![]()
, dla szeregu rozdzielczego punktowego
![]()
, dla szeregu rozdzielczego przedziałowego
a) suma odchyleń średniej arytmetycznej ![]()
b) średnia geometryczna ![]()
dla szeregu prostego
![]()
dla szeregu rozdzielczego
średnią chronologiczną 
średnią harmoniczną 
dla szeregu szczegółowego

dla szeregu rozdzielczego punktowego

dla szeregu rozdzielczego wielowariantowego
POZYCYJNE MIARY ZMIANNOŚCI
odchylenie ćwiartkowe ![]()
współczynnik zmienności ![]()
KLASYCZNE MIARY ZMIENNOŚCI (DYSPERSJI)
odchylenie przeciętne
![]()
dla szeregów prostych
![]()
dla szeregów rozdzielczych punktowych
![]()
dla szeregów rozdzielczych przedziałowych
współczynnik zmienności : 
współczynniki koncentracji 
, 
,![]()
,
współczynnik koncentracji 
- k=3 dla rozkładu normalnego, k<3 dla rozkładu spłaszczonego
Do pomiaru nierównomierności podziału cechy w szeregu statystycznym wykorzystujemy współczynnik koncentracji Pearsona oraz krzywą Lorentza:
![]()
, gdzie ![]()
Fwi i Fzi - dystrybuanty empiryczne
k=0 rozkład równomierny, k=1 pełna koncentracja
Momenty centralne
![]()
- suma odchyleń od średniej arytmetycznej
![]()
- wariancja
![]()
- wykorzystywany do obliczeń współczynnika asymetrii
![]()
- wykorzystywany do obliczeń współczynnika koncentracji
momenty zwykłe ![]()
![]()
, ![]()
itd.
![]()
- średni poziom badanej cechy



Rozkład dwumianowy:

dla k całkowitych
wartość oczekiwana (średnia) M.(X)=n*p
wariancja D2(x)=n*p*q
odchylenie standardowe ![]()
współczynnik asymetrii ![]()
![]()
współczynnik ekscesu (koncentracji) ![]()
dystrybuanta 
Estymator
Zgodny estymator limz'=z

, D2=b2
Szacowanie średniej populacji na podstawie średniej z próby
1-a=0,90 to 2a=1,64
1-a=0,95 to 2a=1,96
1-a=0,99 to 2a=2,58
nieznane odchylenie standardowe populacji, duża próba (N>30)

nieznane odchylenie standardowe populacji, mała próba (N<30)

lub 

Ustalenia względnej precyzji szacunku danego parametru dokonujemy za pomocą następujących form:



2. Szacowanie odchylenia standardowego populacji na podstawie próby
nieznane odchylenie standardowe, duża próba (N>30)

![]()
nieznane odchylenie standardowe, mała próba (N<30)

lub 
3. Szacowanie wskaźnika struktury (frakcji) populacji na podstawie próby - dokonujemy tylko gry N jest bardzo duże N>122.

, gdzie ![]()

4. Ustalanie minimalnej liczebności próby: 
![]()
![]()
, gdzie d - zakładany błąd szacunku
![]()

![]()
WERYFIKACJA
Test na zgodność średniej z próby ze średnią z populacji (zgodność średniej z populacji z wartością hipotetyczną):
N>30 
N<30 
lub 
TEST DLA 2 ŚREDNICH
test na zgodność średnich z 2 populacji przy nieznanych odchyleniach standardowych populacji (N>30)

N<30

ta statystyka ma N1+N2-2 stopni swobody
2 pomiary na tej samej próbie populacji Wyniki z próby losowej traktujemy jako różnicę pomiędzy parą obserwacji:
di=xi-yi

lub 
![]()


TEST ISTOTNOŚCI DLA WSKAŹNIKA STRUKTURY

, ![]()
, P0 - hipotetyczny wskaźnik struktury w populacji generalnej.
WERYFIKACJA HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH TESTAMI NIEPARAMETRYCZNYMI
Test zgodności X2 o postaci :

, gdzie pi - częstość teoretyczna (prawdopodobieństwo odpowiadające wartości podanej cechy w poszczególnym przedziale klasowym)
Uwaga! Test X2 ma tylko prawostronny obszar odrzucania!
Test X2 wykorzystany jako test niezależności :

, ![]()
- liczebność teoretyczna
statystyka ta ma (k-1)(r-1)
TESTY ISTOTNOŚCI DLA WARIANCJI
n<30


n>30
![]()
TESTY WERYFIKUJĄCE HIPOTEZĘ O LOSOWOŚCI PRÓBY
Jeżeli xi>Me a
Xi<Me b
Xi=Me pomijamy