Gruntoznawstwo regionalne z gleboznawstwem

Zaliczenie wykładów

2006/2007

1. Jakie dwa elementy są niezbędne, aby powstała gleba inicjalna?

• ………………………

• ………………………

Wymień cztery najważniejsze czynniki glebotwórcze

• …………………………..

• …………………………..

• …………………………..

• …………………………..

• W strefach klimatyczno-roślinno-glebowych stepowych charakterystyczny typ gleby to:

a) czarnoziem b) gleba bielicowa c) gleba kasztanowa

4. Profil glebowy typu: poziom iluwialny - poziom eluwialny - skała macierzysta jest charakterystyczny dla:

a) klimatu suchego b) klimatu wilgotnego

5. Podstawowa rola mikroorganizmów w procesie glebotwórczym to:

a) kształtowanie pH środowiska b) rozkład substancji organicznej

c) wpływ na strukturę gleby d) źródło substancji organicznej

6. Barwa gleby jest wypadkową 3 kolorów. Jakich?

• …………………

• …………………

• …………………

• Atlas Munsella służy do oznaczenia:

a) barwy gleby b) struktury gleby c) kwasowości gleby

8. Układ gleby charakteryzuje

1. sekwencyjność poziomów glebowych

2. stopień agregatyzacji fazy stałej gleby

3. sposób ułożenia względem siebie elementów strukturalnych gleby

10. Wymień 3 fazy rozkładu szczątków organicznych:

• …………………….

• …………………….

• …………………….

• Próchnica jest produktem

a) butwienia b) gnicia c) humifikacji

12. Najlepiej rozpuszczalną frakcją próchnicy są:

a) kwasy fulwowe b) kwasy huminowe c) huminy

13. Najbardziej aktywną frakcją próchnicy są:

a) kwasy fulwowe b) kwasy huminowe c) huminy

14. Najtrwalsze wiązania z minerałami ilastymi tworzy frakcja:

a) kwasy fulwowe b) kwasy huminowe c) huminy

15. W próchnicy gleb bielicoziemnych dominują:

a) kwasy fulwowe b) kwasy huminowe c) huminy

16. Typowa zawartość próchnicy w poziomie A gleb mineralnych to:

a) do 5% b) 5 - 7% c) 7 - 12%

17. „Solum” to:

a) głębokość gleby b) poziom diagnostyczny gleb słonych

c) produkt mineralizacji substancji organicznej

18. Nazwa próchnicy występującej w glebach brunatnoziemnych: ……………..

19. Nazwa próchnicy występującej w glebach płowych: ………………….

20. Oglejenie powstałe w warunkach wysokiego poziomu wód gruntowych to:

a) oglejenie właściwe b) oglejenie odgórne c) pseudooglejenie

21. Wyjaśnij symbole poziomów glebowych:
    E_et - …………………

G_g - …………………

B_br - …………………

B_v - ………………….

M - ………………….

22. Wymień trzy podstawowe elementy budowy cząsteczki próchnicy

• ………………………………

• ………………………………

• ………………………………

23. Argilaty to:

a) elementy strukturalne gleb b) nowotwory glebowe

c) typ połączeń organiczno-mineralnych w glebie

24. Najbardziej pospolity zakres pH gleb mineralnych Polski to:

a) 5 - 7 b) 2 - 8 c) 7 - 9

25. Gęstość rzeczywista gleby to:

1. stosunek masy fazy stałej próbki gleby do jej objętości w stanie naturalnym

2. stosunek masy próbki gleby w stanie naturalnym do jej objętości

26. „Typ” - obejmuje gleby (wybierz jedną, najlepiej pasującą odpowiedź):

1. powstałe pod wpływem jednego czynnika glebotwórczego

2. o takim samym układzie poziomów genetycznych i zbliżonych właściwościach

3. o takim samym składzie granulometrycznym

27. Gleby litogeniczne to gleby (wybierz jedną, najlepiej pasującą odpowiedź):

1. których budowa i właściwości są uzależnione od właściwości skały macierzystej

2. powstają na skałach macierzystych litych

28. Rędziny zaliczamy do gleb:

a) litogenicznych b) autogenicznych c) inicjalnych

29. Gleby płowe zaliczamy do gleb:

a) czarnoziemnych b) brunatnoziemnych c) bielicoziemnych

30. Największy obszar Polski zajmują gleby:

a) litogeniczne b) bielicoziemne c) brunatnoziemne

31. Głównym procesem glebowym w glebach bagiennych jest proces:

a) bagienny b) akumulacji próchnicy c) murszenia

32. Gleby murszowe powstają na skutek:

a) wietrzenia gleb organicznych

b) przemiany materii organicznej w warunkach beztlenowych

c) podwyższonej aktywności mikrobiologicznej w glebach bagiennych

33. Gleby gruntowo- i opadowo-glejowe należą do działu gleb:

a) semihydrogenicznych b) autogenicznych c) hydrogenicznych

34. Wymień 3 typy gleb napływowych:

• ………………………………

• ………………………………

• ………………………………

35. Gleby brunatne kwaśne powstają:

a) w warunkach podwyższonej wilgotności b) na terenach górskich

c) jako początkowe stadium gleb brunatnych właściwych

36. Gleby pozastrefowe na terenie Polski to:

a) mady b) czarne ziemie c) czarnoziemy d) gleby inicjalne

37. Gleby ferralitowe występują na dużych obszarach w (więcej niż 1 odp.):

a) Eurazji b) Australii c) Ameryce Płn. d) Ameryce Płd.

38. Klasyfikacja gruntów ornych to inaczej:…………………………………………..

39. Stratygrafia lessów opiera się na glebach:

a) współczesnych b) kopalnych c) reliktowych

40. Wg cyklu klimatyczno-ekologicznego Iversena kopalne gleby bielicowe i płowe świadczą o zaistnieniu:

a) bardzo krótkiego ocieplenia b) interstadiału c) interglacjału

41. Zawartość substancji organicznej w torfach wynosi (1 odp.):

a) > 40% b) > 35% c) > 20%

42. Torfowiska niskie powstają:

a) w obniżeniach terenu; zasilane są wodami gruntowymi, rzek, strumieni itp.

b) na wododziałach; zasilane są wodami z opadów atmosferycznych

43. Wyższą popielnością charakteryzują się torfy torfowisk:

a) niskich b) wysokich

44. 10-stopniowa skala von Posta określa:

a) popielność torfów b) pH gytii c) stopień rozkładu torfów

45. Ściśliwość, skurcz, wartości granic konsystencji - jak zmieniają się wartości tych parametrów wraz ze wzrostem stopnia rozkładu torfu:

a) rosną b) maleją c) nie zależą od stopnia rozkładu torfu

46. Trzy podstawowe składniki gytii to:

a) substancja organiczna b) faza mineralna bezwęglanowa c) związki żelaza d) węglan wapnia

47. Kreda jeziorna to osad zawierający:

a) > 80% subst. org. b) > 80% CaCO₃ c) > 35% składników mineralnych bezwęglanowych

48. Charakterystyczną cechą skurczu gruntów organicznych jest:

a) długotrwałość b) nieodwracalność c) niskie wartości skurczu

49. Podstawowym czynnikiem kształtującym właściwości geologiczno-inżynierskie gytii jest:

a) wilgotność b) zawartość CaCO₃ c) zawartość substancji organicznej

50. Uszereguj sekwencję osadów jeziornych (od spągu -1 do stropu - 5):

a) torf b) kreda jeziorna c) gytia d) podłoże mineralne e) mursz

51. Najwyższą ekspansywnością charakteryzują się iły poznańskie:

a) strefy centralnej zbiornika (B) b) strefy peryferyjnej (A) c) strefy przedsudeckiej (C)

52. Bentonity i iły bentonitowe są jednym z ogniw:

a) iłów poznańskich b) iłów zastoiska warszawskiego

c) iłów mioceńskich zapadliska przedkarpackiego

d) iłów oligoceńskich okolic Szczecina

53. Typy iłów zastoiskowych środkowej Polski zostały wydzielone na podstawie ich:

a) genezy b) składu granulometrycznego c) składu mineralnego

54. Na skutek wietrzenia aktywność iłów zapadliska przedkarpackiego:

a) wzrasta b) maleje

55. Dopasuj główny minerał ilasty do typu gruntu:




iły poznańskie

iły oligoceńskie k. Szczecina

iły zastoiskowe środkowej Polski

bentonity i iły bentonitowe

montmorillonit

illit

beidellite/illit

Ca-montmorillonit




57. Osiadanie zapadowe zachodzi w lessach:

a) młodszych zwietrzałych b) młodszych niezwietrzałych c) starszych d) najstarszych

58. Wskaźnik osiadania zapadowego:

a) jest wartością stałą dla badanego typu litologicznego lessu

b) zależy od obciążenia próbki, pod którym go badamy

c) jego wartość jest tym wyższa im większe obciążenie próbki, pod którym go badamy

59. Lessy stanowią skałę macierzystą dla gleb:

a) czarnych ziem b) czarnoziemów c) brunatnych

60. Zasadniczym czynnikiem determinującym zapadowość lessów jest (1 odp.):

a) mikrostruktura b) duży udział mikroporów c) skład mineralny

61. Pod względem granulometrycznym lessy wykształcone są głównie jako (2 odp.):

a) piaski pylaste b) gliny pylaste c) pyły d) gliny pylaste zwięzłe

4

---