Konspekt analizy opowiadania Tadeusza Borowskiego „U nas w Auschwitzu”

I. Rozpoznanie:

• To trzecie opowiadanie z cyklu „Pożegnanie z Marią”

• Motyw dantejskiej wędrówki do piekła- w cyklu opowiadań okupowana Warszawa jest przedsionkiem piekła

• To opowiadanie jest napisane w formie listów do Marii R. (pierwsze doświadczenia z Oświęcimiem)

• Zostało ono napisane w tym samym roku co poprzednie opowiadanie 1943

II. Narrator:

• Niekonwencjonalny narrator- formy bezosobowe, 1 os. l. poj., 2 os. l. mn. (bezpośredni zwrot do adresata), identyfikuje się ze współwięźniami, uogólnia identyfikację także do niewolników budujących piramidy egipskie, bezpośredni zwrot do adresata (do Marii, do wszystkich), 3 os. l. poj. („Pamiętasz jak lubiłem Platona”, zwrot do Marii, wypowiada swoją relację, w której podważa idee Platona)

• Kolokacja- wszechstronne wykształcenie fizyczne i duchowe

• Charakterystyka- obserwator (wypowiada część narracji, narracja konkretna, realna, dotyczy obozu), ogólna refleksja (dotyczy wiedzy i cywilizacji, naszej europejskiej), refleksja historyczna (nauka stworzona przez Hegla, jest to filozofia o historii, na podstawie faktów dochodziło do mechanizmów rządzących historią, mechanizmów dotyczących naszych dziejów)

III. Sytuacja / czas / miejsce:

• Czas- 1943 rok

• Miejsce- Oświęcim (obóz koncentracyjny)

• Adresat (listów) - Maria Rundo

IV. Bohaterowie:

• Indywidualni i zbiorowi

• Tadeusz- pracuje u lekarza (jest pomocnikiem, kimś w rodzaju sanitariusza), uprzywilejowany (lekarzem był Niemiec, więc miał dostęp np. do lepszego jedzenia), refleksja (Oświęcim jest metaforą całej naszej cywilizacji)

• Więzienie w Oświęcimiu- masowość, buksy (miejsca, które są zajmowane przez ludzi ze względu na ich objętość), cały system jest nastawiony na dehumanizację człowieka (wymyślił to pojęcie egzystencjalista Orlega y Gasset), dehumanizacja była wynikiem/etapem rozwoju cywilizacji, nieludzkie warunki, brak cech personalnych (numery), w obozie nikt nic nie ma na własność, człowiek tylko wegetuje (dostaje minimum wszystkiego), liczy się tylko praca, praca anonimowa (ci którzy rzeczywiście coś wytwarzają nic za to nie dostają

• Niewolnicy- porównani do obozu, numer (mieli wypalone znaki), budowali cywilizację (cywilizacja jest efektem pracy niewolników), anonimowi

• Oni- ludzie wolni, tworzą państwo (według Platona państwo jest najwyższym odbiciem idei, największym osiągnięciem cywilizacji Greków), korporacje (dostają/zarabiają mnóstwo pieniędzy, chociaż sami nie wytwarzają)

• Wniosek- zakończenie zostało napisane po to, żeby pojednać się uczuciowo z wszystkimi więźniami i niewolniczo pracującymi ludźmi

V. Charakterystyka cywilizacji:

• Cywilizacje, państwa- porównanie ich d obozu koncentracyjnego, w obozie jest prawo i w państwie jest prawo, ci którzy pracują i ci na których się pracuje (prawo tych którzy są zwycięzcami, rozszerzenie pojęcia obozu koncentracyjnego, źródło zniewolenia, zło, wyzysk człowieka przez człowieka

VI. Podsumowanie:

• Według Borowskiego nie ma wielkiego pomnika cywilizacji bez cierpienia ludzi.

• Borowski przedstawia cynizm i katastrofizm cywilizacji.

Opracowała Daria Kaniewska III a

---