Rok studiów:
|
Temat: Wyznaczanie współczynnika załamania światła refraktometrem Abbego.
|
Data wykonania:
|
Wykonał:
|
|
Ocena : |
Opis ćwiczenia .
Ćwiczenie polegało na wyznaczeniu przy użyciu refraktometru Abbego współczynników załamania światła dla wodnych roztworów gliceryny a następnie na sporządzeniu zależności tego współczynnika od stężenia danego roztworu . Przy przejściu przez granicę dwóch ośrodków światło zmienia swój kierunek ruchu . Zjawisko to, nazywane załamaniem światła zostało przedsta na rysunku1.1.
Ilustracja 1 .Załamanie światła na granicy dwóch ośrodków
Promień biegnący ze środowiska 1 doznaje załamania na granicy AB .Kąt zawarty między promieniem padającym a prostopadłą do granicy dwóch ośrodków , nazywa się kątem padania .
Stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania jest dla danej pary ośrodków wielkością satłą . Wartość tego stosunku nazywa się współczynnikem załamania . Współczynnik załamania można również wyrazić przez stosunek prędkości rozchodzenia się światła w tych ośrodkach :
![]()
gdzie: n - względny współczynnik załamania ośrodka 2 względem ośrodka 1
v1-v2 - prędkość światła w odpowiednich ośrodkach .
Tabela pomiarów:
Stężenie roztworu C% |
Współczynnik załamania n |
|||
|
Pomiar 1 |
Pomiar 2 |
Pomiar 3 |
Nśr |
H2O |
1.334 |
1.333 |
1.334 |
1.334 |
10% |
1.345 |
1.345 |
1.345 |
1.345 |
20% |
1.357 |
1.358 |
1.358 |
1.358 |
30% |
1.371 |
1.371 |
1.371 |
1.371 |
40% |
1.384 |
1.384 |
1.385 |
1.385 |
50% |
1.399 |
1.398 |
1.399 |
1.399 |
60% |
1.413 |
1.413 |
1.413 |
1.413 |
70% |
1.425 |
1.425 |
1.425 |
1.425 |
80% |
1.443 |
1.443 |
1.443 |
1.443 |
90% |
1.457 |
1.458 |
1.458 |
1.458 |
x |
1.441 |
1.442 |
1.441 |
1.365 |
y |
1.375 |
1.375 |
1.375 |
1.455 |
Obliczenia :
W ćwiczeniu należy wyznaczyć stężenie dwóch roztworów o znanych współczynnikach załamania światła na podstawie znanych i odczytanych wartości stężeń i współczynników załamania dziesięciu roztworów gliceryny.
Do obliczeń wykorzystam metodę najmniejszych kwadratów, co daje mi następujący układ równań :

gdzie n to liczba pomiarów = 10. Do rozwiązania tego układu wykorzystam wartości x i y
wg tabelki:
x |
0 |
10 |
20 |
30 |
40 |
50 |
60 |
70 |
80 |
90 |
y |
1.334 |
1.345 |
1.358 |
1.371 |
1.385 |
1.399 |
1.413 |
1.425 |
1.443 |
1.458 |
xiyi |
0 |
13.45 |
27.16 |
41.13 |
55.40 |
69.95 |
84.78 |
99.75 |
115.44 |
131.22 |
Po podstawieniu i obliczeniu sum otrzymujemy :
![]()
Z równania drugiego obliczam b i podstawiam do równania pierwszego :

Po rozwiązaniu układu równań otrzymuję ostatecznie wartość a i b :
![]()
Czyli wykresem ilustrującym wykonane ćwiczenie będzie wykres funkcji :
y = 0.0014 x + 1,3304
Tak więc wartości współczynników dla poszczególnych stężeń przyjmą wartości:
x [%] |
0 |
10 |
20 |
30 |
40 |
50 |
60 |
70 |
80 |
90 |
100 |
y |
1.330 |
1.344 |
1.358 |
1.372 |
1.386 |
1.400 |
1.414 |
1.428 |
1.442 |
1.456 |
1.470 |
Obliczenie błędów :
Błąd wartości stężenia roztworu wynosi:
![]()
Dla poszczególnych stężeń błędy te wynoszą:
Δc10% = 0,05 * 10% = 0,5%
Δc20% = 0,05 * 20% = 1%
Δc30% = 0,05 * 30% = 1,5%
Δc40% = 0,05 * 40% = 2%
Δc60% = 0,05 * 60% = 3%
Δc70% = 0,05 * 70% = 3,5%
Δc80% = 0,05 * 80% = 4%
Δc90% = 0,05 * 0% = 4,5%
Z wykresu funkcji y = 0.0014 x + 1,3304 możemy odczytać wartość stężenia roztworów nieznanych,
Δc80% = 0,05 * 80% = 4%
dla x : C = 80 ± 4 %
Δc32% = 0,05 * 20% = 1,6%
dla y : C= 32 ± 1,6 %
Niepewność wzorowania refraktometru wynosi ud(n) = 0,001
Niepewność eksperymentatora wynosi ue(n) = 0,003
Wnioski :
Celem ćwiczenia było wyznaczenie współczynnika załamania światła refraktometrem Abbego. Jak pokazuje wykres zależności ![]()
współczynnik załamania jest proporcjonalny do stężenia procentowego roztworu. Wzrost stężenia pociąga wzrost współczynnika załamania. Sporządzony wykres może stanowić podstawę do identyfikacji stężeń nieznanych roztworów. Nieznane wartości stężeń wynoszą kolejno dla x : C= 80 ± 4 % dla y : C = 32 ± 1,6 %.