UKŁAD KRWIONOŚNY

GRUPA GŁOWNA KRWI I CZYNNIK Rh

1. Grupa krwi:

- grupę krwi określają specjalne białka znajdujące się w błonach komórkowych krwinek czerwonych

- w układzie grupowym A B 0 wyróżnia się cztery główne grupy krwi: A, B, AB i 0

- osoba mająca tzw. białko A ma grupę A, a mająca tzw. białko B ma grupę B

- jeśli w błonach erytrocytów występuje zarówno białko A, jak i B, to osoba ma grupę AB

- jeżeli w błonach erytrocytów nie ma żadnych z tych białek to osoba ma grupę 0

- w osoczu osób z grupą A występują naturalne przeciwciała anty_B i odwrotnie

- we krwi osób z grupą AB nie ma takich przeciwciał, a we krwi grupy 0 są obecne wszystkie przeciwciała

Grupa krwi	Białkowy czynnik	Przeciwciała w osoczu	Może być dawcą dla grup	Może być biorcą grup
A B AB 0	A B A, B brak	anty-B anty-A brak anty-A, anty-B	A, AB B, AB AB 0, A, B, AB	A, 0 B, 0 AB, A, B, 0 0

- w wyniku transfuzji różnych grup krwi może dojść do niebezpiecznego zlepiania się erytrocytów - aglutynacji (np. przeciwciała anty-B wiążą się z białkami B - dawca B, biorca A)

- w grupie AB nie ma przeciwciał, więc teoretycznie można przetoczyć im każdą krew (określenie uniwersalnego biorcy)

- grupa 0 nie wywołuje aglutynacji w żadnej grupie krwi (określenie uniwersalnego biorcy)

- w rzeczywistości zasada uniwersalnego dawcy i biorcy jest mocno ograniczona i podczas transfuzji pożądana jest pełna zgodność

2. Czynnik Rh

- czynnik Rh warunkują inne białka znajdujące się w tych błonach komórkowych krwinek czerwonych, najważniejsze jest białko D (wywołuje najsilniejsze reakcje odpornościowe)

- nazwa pochodzi od małpy - rezusa, u której po raz pierwszy wykazaną tę cechę

- odczyn dodatni - Rh(+) - wykazuje krew ok. 85% przedstawicieli rasy białej

- pozostałe osoby nie mają takich białek i ich krew wykazuje ujemny odczyn - Rh(-)

- po transfuzji krwi Rh(+) limfocyty osoby z krwią Rh(-) zaczynają produkować przeciwciała anty-Rh

3. Czynnik Rh a ciąża

- znajomość czynnika Rh ważna jest dla kobiet planujących ciążę

- jeżeli osoba ma krew Rh(-), a jej dziecko odziedziczy po ojcu geny warunkujące krew Rh(+), to może dojść do konfliktu serologicznego

- pojawia się on gdy krew płodu przedostaje się do krwiobiegu matki (np. na skutek stanu zapalnego wywołanego infekcją wirusową)

- limfocyty matki produkują wówczas przeciwciała anty-Rh, które przenikają przez łożysko i i prowadzą do uszkodzenia rozwijającego się płodu

- poziom przeciwciał anty-Rh podnosi się szczególnie szybko już po pierwszym porodzie i utrzymuje się na wysokim poziomie jeszcze kilka lat później

- często tuż przed porodem kobiecie podaje się gotowe przeciwciała

- zwykle wtedy układ odpornościowy nie produkuje własnych przeciwciał, a poziom sztucznych szybko się obniża

HIGIENA I NIEKTÓRE CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA

1. Miażdżyca (arterioskleroza)

- czynniki rozwoju: nieaktywny tryb życia, nieprawidłowe odżywianie, palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie

- polega na stwardnieniu ścian tętnic wskutek odkładania się w nich lipidów (szczególnie cholesterolu) i wapnia

- postępujące zwężanie tętnic, szczególnie wieńcowych, mózgowych oraz aorty, prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi - niedokrwienia

2. Choroba niedokrwienna:

- powodowana niedokrwieniem w sercu

- objawem jest silny ból w okolicy serca - dusznica bolesna

3. Zawał serca (atak serca):

- konsekwencja choroby niedokrwiennej

- jest to martwica nie zaopatrywanej w tlen części serca

- konsekwencją rozległego zawału jest zgon

4. Choroba wieńcowa:

- w leczeniu stosuje się leki przeciwdusznicowe, przeciwzakrzepowe a także zabiegi chirurgiczne (bypassy oraz angioplastykę)

- bypass (przęsłowie) umożliwia stworzenie połączenia omijającego zablokowane miejsce

- angioplastyka polega na wprowadzeniu do zwężonego naczynia cewnika z niewielkim balonikiem, nadmuchanie go w odpowiednim miejscu pozwala rozsunąć zwężenie i usunąć złogi tłuszczu

5. Arytmia:

- zakłócenia rytmu pracy serca

- leczona operacyjnie przez wszczepienie sztucznych, elektrycznych rozruszników serca

BADANIA LABORATORYJNE KRWI

1. Laboratoria wyposażone są w nowoczesne, zautomatyzowane analizatory krwi

2. Wyniki badania krwi:

WBC - (white blood cells) liczba leukocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

RBC - (red blood cells) liczba erytrocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

PLT - liczba płytek krwi w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

HCT - hematokryt - wskaźnik określający jaki procent pełnej krwi stanowią erytrocyty, HCT ułatwia określenie, czy krew jest nadmiernie rozrzedzona czy zagęszczona

MCV - średnia objętość erytrocytów

MCH - średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie

ESR - (kiedyś OB) szybkość opadania erytrocytów w jednostce czasu i wzrost (może oznaczać stan zapalny)

DIFF - hemogram pokazujący ilościowe zestawienie badania rozmazu leukocytów, zestawienie ma charakter % lub podaje się wartości bezwzględne

WYKRESY - znajdują się czasem na wyniku, ilustrują różne zależności, np. rozmiarów i liczby krwinek w danej grupie

POZIOM RÓŻNYCH RODZAJÓW CHOLESTEROLU - pozwalają go ustalić szczegółowe badania krwi

ZAWARTOŚĆ MIKROELEMENTÓW I MAKROELEMENTÓW - w szczegółowych badaniach

WARTOŚĆ POZIOMU HORMONÓW - w szczegółowych badaniach

UKŁAD LIMFATYCZNY

układ zamknięty - krew krąży wyłącznie w sercu i naczyniach, nie wylewa się do jam ciała

SERCE

* położone w śródpiersiu za mostkiem

* wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść

* jest to sprawna pompa zawieszona na naczyniach krwionośnych posiadająca własny system naczyniowy (tętnice wieńcowe i żyły serca)

* od zewnątrz serce otoczone jest cienkim łącznotkankowym workiem - osierdziem

* ściana serca jest trójwarstwowa:

- wsierdzie - wyścieła wewnętrzną powierzchnię jam serca, cienki nabłonek leżący na łącznotkankowej błonie, do której wnikają zakończenia nerwowe oraz naczynia włosowate

- śródsierdzie - środkowa warstwa tworzona przez mięsień sercowy, grubość śródsierdzia w obu przedsionkach jest stosunkowo niewielka i wynosi około 2-3mm, w prawej komorze osiąga już 5mm, a w lewej 15mm

- nasierdzie - najbardziej zewnętrzna warstwa, łącznotkankowa

Żyły płucne

Aorta

Pień płucny

Żyła główna dolna

Żyła główna górna

Półksiężycowate zastawki

Przegroda między-komorowa

Przegroda między-przedsionkowa

Lewy przedsionek

Prawy przedsionek

Zastawka przedsionkowo-komorowo prawa (trójdzielna)

Lewa komora

Prawa komora

Naczynia włosowate (kapilarne)

- ściany zbudowane są z cienkiej warstwy śródbłonka

- niezwykle rozbudowana sieć tych naczyń umożliwia bardzo sprawną wymianę substancji między krwią i niemal każdą komórką ciała

Naczynia krwionośne

Żyły

- krew trafia tu z sieci naczyń włosowatych

- płynie pod niewielkim ciśnieniem w stronę serca

- ściany żył są cienkie, słabo zaznaczona jest warstwa mięśni gładkich, niewiele jest włókien sprężystych w warstwie zewnętrznej

- w żyłach zwykle występują zastawki uniemożliwiające cofanie się krwi

Tętnice

- odprowadzają krew z serca,

- skurcze serca znacznie podnoszą ciśnienie krwi, dlatego tętnice mają grube, sprężyste ściany z rozbudowanymi warstwami mięśniowymi i licznymi włóknami sprężystymi

Zastawka przedsionkowo-komorowo lewa (dwudzielna/mitralna)

* w przegrodach nie ma otworów, dlatego krew przepływająca przez prawą i lewą połowę serca nie miesza się

* zastawki zapobiegają cofaniu się krwi

Naczynia włosowate (dochodzące do wszystkich części ciała)

Prawy przedsionek

Żyły główne

Żyły

Tętnice

Aorta

Lewa komora

Lewy przedsionek

Żyły płucne

Naczynia włosowate płuc

Pień płucny i tętnice płucne

Prawa komora

Mały obieg

(płucny)

Duży obieg

(ustrojowy)

Tętniczka odprowadzająca

Sieć naczyń włosowatych

Sieć dziwna tętniczo-tętnicza

(nerki)

Krążenie wrotne

Sieć dziwna żylo-żylna

Żyły

Coraz większe żyłki

Naczynia włosowate

Coraz mniejsze

tętniczki

Tętnice

Schemat ogólny

Pełne okrążenie krwi

* w czasie jednego pełnego okrążenia krew przepływa przez serce dwukrotnie

Tętniczka doprowadzająca krew do ciałek nerkowych

Naczynia włosowate oplatające jelita

Żyła wrotna

Naczynia włosowate wątroby

Żyły wątrobowe

SYSTEM WIEŃCOWY (KRĄŻENIE WIEŃCOWE)

- zaopatruje serce w tlen i surowce paliwowe (glukozę i wolne kwasy tłuszczowe)

- utworzony z tętnic wieńcowych (odchodzących do aorty), naczyń włosowatych i żył serca

- niewydolność systemu prowadzi do niedotlenienia mięśnia sercowego

FUNKCJE KRWI

* oddechowa - dostarcza tlen z płuc do wszystkich komórek ciała

* odżywcza - zaopatruje wszystkie komórki w materiały budulcowe i energetyczne

* wydalnicza - transport zbędnych i szkodliwych produktów metabolizmu (przede wszystkim dwutlenku węgla i związków azotu)

* immunologiczna - udział krwi w procesach odpornościowych

* termoregulacyjna - rozprowadza ciepło u kręgowców stałocieplnych, pomaga w utrzymaniu stałej temperatury ciała

* uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego pH wszystkich tkanek

* transportowanie gazów oddechowych:

- w małym obiegu krew przepływająca przez naczynia włosowate płuc ulega utlenowaniu (tlen dyfunduje do krwinek czerwonych)

- tlen tworzy w czerwonych krwinkach nietrwały kompleks z hemoglobiną - jasnoczerwoną oksyhemoglobinę

- w naczyniach włosowatych dużego obiegu krew zasobna w tlen oddaje go do komórek (połączenie hemoglobiny z tlenem ulega rozkładowi)

- powstający w komórkach dwutlenek węgla dyfunduje do osocza i do krwinek, gdzie wiązany jest na różne sposoby, m.in. jako jony węglanowe osocza oraz w postaci karbaminohemoglobiny

- dwutlenek węgla wędruje więc z krwią w postaci związanej chemicznie i częściowo jako gaz fizycznie rozpuszczony w osoczu

KRĄŻENIE KRWI

Pauza

Zamykają się zastawki półksiężycowate (drugi ton serca)

Wartość ciśnienia krwi w komorach spada poniżej wartość ciśnienia krwi w tętnicach

Komory wiotczeją i ciśnienie krwi w ich wnętrzu się zmniejsza

Otwierają się zastawki półksiężycowate

Podwyższa się ciśnienie krwi

Zamykają się zastawki przedsionkowo-komorowe (pierwszy ton serca)

Wartość ciśnienia krwi w komorach przekracza wartość ciśnienia krwi w tętnicach

„porcja” krwi zostaje wtłoczona do tętnic

Zastawki półksiężycowate są zamknięte

Wtłoczenie krwi do komór

Skurcz przedsionków

Powodowany impulsami skurczowymi

we włóknach węzła zatokowo-przedsionkowego samorzutnie powstają impulsy skurczowe, które rozprzestrzeniają się w sercu

Jamy serca wypełniają się krwią napływającą z żył

Serce pozostaje rozkurczu

Zastawki półksiężycowate są zamknięte, ciśnienie krwi w sercu jest niskie (ciśnienie krwi to parcie wywierane przez krew na wewnętrzne ściany serca lub wewnętrzne ściany naczyń krwionośnych)

Ciśnienie

- podczas skurczu lewej komory ciśnienie krwi w dużych tętnicach obiegu ustrojowego osiąga wartość ok. 120mmHg

- podczas rozkurczu serca ciśnienie spada w nich do ok. 80mmHg

- wartości te ulegają zmianie gdy pojawiają się nieprawidłowości w pracy układu krążenia

- szczególnie niebezpieczne jest tzw. ciśnienie tętnicze (skurczowe stale większe niż 150mmHg), gdy jednocześnie ciśnienie rozkurczowe przekracza 100mmHg, serce nieustannie pracuje w warunkach przeciążenia

Tętno

- za każdym razem, gdy lewa komora wtłacza krew do tętnic, ulegają one miejscowemu rozszerzeniu

- rozszerzenie to rozprzestrzenia się jako fala także wzdłuż aorty i odchodzących od niej tętnic

- falę tę wyczuwamy jako tętno (puls)

- pozwala nam ono ocenić częstotliwość skurczów serca

- w spoczynku tętno powinno wynosić około 72 uderzeń na minutę

Skurcz komór

Następuje gdy do komór przez węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczek Hissa dotrą skurcze wytworzone w węźle zatokowo-przedsionkowym

Krew i potencjały elektryczne

- podczas wysiłku fizycznego serce przetacza 6 razy więcej krwi

- w pracującym sercu zmieniają się potencjały elektryczne, które docierają także do powierzchni ciała

- dzięki temu możemy badać i zapisywać aktywność elektryczną serca w postaci elektrokardiogramu (EKG)

Wydolność układu krążenia

- rzut minutowy serca - tłoczenie 5l krwi w ciągu minuty (72 uderzenia * 70ml objętości wyrzutowej komór serca), w trakcie odpoczynku

- dla określenia wydolności układu stosuje się wskaźnik sercowy (WS), jest to stosunek rzutu minutowego serca (l/min) do powierzchni ciała (m²)

- w spoczynku wartość wynosi około 3,5 l/m²/min, w czasie wysiłku może wzrosnąć do 23 l/m²/min

CYKL PRACY SERCA

UKŁAD PRZEWODZĄCY SERCA

* serce posiada układ przewodzący pozwalający na wykonywanie samoistnych rytmicznych skurczów

* układ ten zbudowany jest ze specjalnie zmodyfikowanych włókien mięśniowych (włókien Purkiniego)

- są one zdolne do okresowego tworzenia i przewodzenia bodźców skurczowych, które rozprzestrzeniają się po całym mięśniu sercowym

* układ ten spełnia funkcję „rozrusznika” serca

* podstawowy rytm pracy serca może być modyfikowany przez ośrodki zlokalizowane w ośrodkowym układzie nerwowym (ośrodek przyspieszający pracę serca znajduje się w piersiowym odcinku rdzenia kręgowego, a zwalniający pracę serca w rdzeniu przedłużonym)

* na pracę serca wpływają także substancje chemiczne, np. adrenalina zwiększa kurczliwość mięśnia sercowego

* w podobny sposób działa nasercowa digitalna (glukozyd z naparstnicy) czy kofeina (alkaloid występujący w kawie)

„strup” odpada

Mija kilka dni

następują procesy regeneracyjne

tworzy się czop, który przekształca się w skrzep

włókienka fibryny zalepiają uszkodzone miejsce

w sieć włókienek wpadają m.in. płytki krwi i erytrocyty

trombina zmienia rozpuszczalny w osoczu fibrynogen w postać nierozpuszczalną - fibrynę (włóknik)

protrombina przechodzi w formę aktywną - trombinę

Modyfikacja specjalnego enzymu osocza - protrombiny

Czynnik inicjujący właściwe krzepnięcie

białka osocza po kontakcie z rozerwanymi ścianami naczynia aktywują się

Białka uwalniane są z uszkodzonych płytek krwi

KRZEPNIĘCIE KRWI

* umożliwia naprawę uszkodzonych naczyń

* w normalnych warunkach krew krążąca w obiegach zachowuje płynną konsystencję

* krew krzepnie, gdy dochodzi do uszkodzenia naczynia i jego ściany ulegają skurczeniu

* prowadzący do hamowania krwawienia, lokalny skurcz mięśni gładkich ściany naczynia krwionośnego następuje pod wpływem serotoniny (substancji uwalnianej z uszkodzonych trombocytów)

SERCE JAKO GRUCZOŁ DOKREWNY

* ściany przedsionków serca wydzielają hormon natriuretyczny - atriopeptynę (peptyd przedsionkowy)

* ten mechanizm chroni mięsień przedsionków przed nadmiernym rozciąganiem, spowodowanym zbyt dużą objętością krwi (ciśnienie jest wówczas także wysokie)

* atriopeptyna po dostaniu się do krwi wędruje z nią do nerek, gdzie przyspiesza filtrację kłębuszkową

* prowadzi to do zmniejszenia objętości osocza krwi, gdyż nadmiar płynu zostaje usunięty drogami moczowymi

* atriopeptyna rozluźnia nieznacznie mięśniówkę żył, zwiększając w ten sposób ogólną pojemność naczyń żylnych

* ogólny skutek działania hormonu jest taki, że ciśnienie krwi maleje - zmniejsza się więc nadmierne rozciąganie ścian przedsionków

KRĄŻENIE KRWI

Limfa (Chłonka)

Płyn tkankowy

* pośredniczy w dwustronnej wymianie substancji pomiędzy krwią i innymi tkankami

* pełni rolę odpornościową

KREW

* krew (hemolimfa) owadów pozbawiona jest barwników oddechowych (nie transportuje gazów oddechowych)

* u innych bezkręgowców (np. pierścienice) krew pełni funkcje przenośnika tlenu i dwutlenku węgla

* nośnikiem tlenu jest białko: hemoglobina (czerwona), chlorokruoryna (zielona) lub hemocyjanina (niebieska)

FUNKCJE KRWI

* oddechowa - dostarcza tlen z płuc do wszystkich komórek ciała

* odżywcza - zaopatruje wszystkie komórki w materiały budulcowe i energetyczne

* wydalnicza - transport zbędnych i szkodliwych produktów metabolizmu (przede wszystkim dwutlenku węgla i związków azotu)

* immunologiczna - udział krwi w procesach odpornościowych

* termoregulacyjna - rozprowadza ciepło, pomaga w utrzymaniu stałej temperatury ciała

Elementy morfotyczne

* powstają głównie w czerwonym szpiku kostnym, który wypełnia jamy szpikowe kości długich i płaskich oraz przestrzenie pomiędzy beleczkami kostnymi części nasadowych kości

* od 6-7 roku życia ten rodzaj szpiku jest stopniowo zastępowany przez tzw. szpik żółty (tłuszczowy), który nie spełnia funkcji krwiotwórczej

* u dorosłego człowieka szpik kostny czerwony zachowuje się w tkance gąbczastej

* szpik żółty występuje głównie w jamach szpikowych kości długich

Osocze/

Substancja międzykomórkowa

* lekko żółtawa ciecz zawierająca około 90% wody

* rozpuszczone są tu związki organiczne (około 9%)

* większość z nich to białka (odpornościowe i fibrynogen odpowiedzialny za tworzenie skrzepów, osocze pozbawione krwi /surowica krwi/ nie krzepnie)

* rozpuszczona jest tu także glukoza i niewielka ilość wolnych kwasów tłuszczowych, hormonów i mocznika

* związki nieorganiczne stanowią niespełna 1% składu (chlorek sodu, jony potasu, magnezu oraz żelaza pochodzącego z przemian hemoglobiny)

TROMBOCYTY

* oderwane, bezbarwne, różnokształtne fragmenty cytoplazmy dużych komórek szpikowych

* 1 mm3 krwi człowieka zawiera 200-400 tysięcy trombocytów

* żyją od 8-10 dni

* niewykorzystane trombocyty niszczone są w śledzionie

* zapoczątkowują złożony proces krzepnięcia krwi

* ich podstawową rolą jest udział w homeostazie (zachowaniu ciągłości naczyń krwionośnych)

LEUKOCYTY

* bezbarwne

* występują nie tylko w krwi, ale także w mniejszych ilościach w limfie

* mają różny kształt, zazwyczaj kulisty lub owalny

*część z nich mająca zdolność do wytwarzania wypustek jest morfologicznie bardzo zmienna

* są większe od krwinek czerwonych

* posiadają komplet organelli wewnątrzkomórkowych

* u człowieka liczba leukocytów wynosi przeciętnie 6-9tys./mm³

* powstają głównie w szpiku czerwonym kostnym oraz w układzie limfatycznym

ERYTROCYTY

* liczba erytrocytów jest cechą gatunkową, podlega jednak dość znacznym wahaniom

* wzrasta w górach (niskie ciśnienie atmosferyczne)

* młody mężczyzna - ok. 5,4 mln/mm³ , młoda kobieta - ok. 4,5 mln/mm³ a noworodek ok. 7 mln/mm³

* normalne erytrocyty są okrągłe i dwuwklęsłe

* krwinki przenoszone są biernie z prądem krwi

* nie mają jąder

* poza cytoplazmą nie mają innych organelli (tracą je w czasie rozwoju)

* ponoszą minimalne koszty własne metabolizmu, mogą więc wydajnie transportować tlen i cząsteczki dwutlenku węgla

* nie wykazują zdolności do podziałów i krótko żyją (100-120 dni) u człowieka

* stosunkowo duże, owalne, jądrzaste erytrocyty płazów żyją nawet 2 lata

* powstają wyłącznie w czerwonym szpiku kostnym w niesamowitym tempie

* słabnące erytrocyty wyłapywane są przez wyspecjalizowane komórki śledziony i w mniejszym stopniu wątroby

* komórki te pożerają stare krwinki i rozkładają zawartą w nich hemoglobinę

Granulocyty

* posiadają swoiste ziarnistości w cytoplazmie i płatowate jądro

Agranulocyty

* brak ziarnistości w cytoplazmie

* pojedyncze kuliste lub nerkowate jądro

* lekko zasadochłonna cytoplazma

LIMFOCYTY

- stanowią około 25-35% leukocytów

- duże kuliste jądro

- okrągławy kształt

- dostają się do krwi w postaci mało aktywnej i dopiero kontakt z antygenem prowadzi do ich pobudzenia

MONOCYTY

- stanowią około 5-8% leukocytów

- są „strażnikami czystości biochemicznej” organizmu

- mogą wydostawać się poza światło naczyń układu krążenia

- mają zdolność szybkiego ruchu pełzakowatego i są komórkami żernymi

- makrofagi - dojrzałe monocyty, w czasie swojego krótkiego życia (3-5 dni) pożerają we krwi oraz otaczających układach ogromne ilości bakterii i skrawków obumarłych krwinek

EOZYNOFILE

- kwasochłonne

- stanowią około 3% wszystkich leukocytów

- niszczą obce białka (np. alergenne)

- intensywnie tworzone przy zarażeniu pasożytami (włośniem krętym, tasiemcami) oraz w czasie chorób zakaźnych bakteryjnych (np. szkarlatyny) i wirusowych (np. żółtaczki)

NEUTROFILE

- obojętnochłonne

- stanowią 60% wszystkich leukocytów

- ich funkcją jest obrona przed infekcjami

- są intensywnie „produkowane” w czasie stanów zapalnych

Limfocyty T

- szpikozależne, niedojrzewające w grasicy

- część z nich żyje nawet kilka lat

- są głównie odpowiedzialne za pobudzanie innych leukocytów do działania (np. leukocytów B do produkcji przeciwciał)

Limfocyty B

- grasiczozależne, ponieważ nabywają właściwości immunologiczne w grasicy

- żyją zwykle bardzo krótko (od 4-10 dni)

- odpowiedzialne za produkcję przeciwciał

BAZOFILE

- zasadochłonne

- stanowią około 0,5-1 % wszystkich leukocytów

TKANKA ŁĄCZNA PŁYNNA

*spełnia rolę pomocniczego układu krążenia

BUDOWA

Odpowiednie żyły

Okolice podobojczykowe

Większe przewody limfatyczne

Węzły chłonne

Naczynia limfatyczne

Większe naczynia chłonne

Najdrobniejsze włosowate naczynia limfatyczne

Przestrzenie międzykomórkowe

Krążenie

FUNKCJE

* pośrednictwo w dwustronnej wymianie substancji pomiędzy krwią i innymi tkankami

* gromadzenie i zwracanie płynu tkankowego do krwi

* transport wchłoniętych w przewodzie pokarmowym lipidów

* odpornościowa ze względu na limfocyty

Część upostaciowana

* 95-97% są to limfocyty

Tkanka chłonna

* zawiera liczne limfocyty

* tworzy niewielkie skupienia - grudki (np. w ścianie przewodu pokarmowego)

* tworzy większe skupienia - węzły chłonne

* współtworzy migdałki podniebienne, grasicę i śledzionę

Naczynia limfatyczne

Limfa (Chłonka)

Płyn tkankowy

* wypełnia naczynia limfatyczne

* pośredniczy w dwustronnej wymianie substancji pomiędzy krwią i innymi tkankami

* pełni rolę odpornościową

Część płynna

Osocze

* zbliżone składem do osocza krwi

* zawiera nieco większy procent tłuszczu

* powstaje jako przesącz z naczyń włosowatych i komórek ciała, który zbiera się w przestrzeniach międzykomórkowych

* zawiera wodę i m.in. białka, cholesterol, żelazo i mikrokuleczki tłuszczu

---