TEORIA NIEZAWODNOŚĆI I BEZPIECZEŃSTWA
28-02-99
mgr inż. Tomasz Rutkowski - Tel.: 660-83-90; Nowa Technologia 215c, ul. Narbutta
EGZAMIN + INDEX (III terminy)
LITERATURA:
Zbiór zadań; prof. Dobiesław Bobrowski - „Metody matematyczne teorii niezawodności w przykładach i zadaniach” WNT '85;
Karpiński, Firkowicz - „Zasady profilaktyki obiektów technicznych” PWN '81;
Skrypt; prof. Ważyńska-Fiok - „Podstawy teorii eksploatacji i niezawodności systemów transportowych” PW
Gniedenko, Bielajew, Sołowjew - „Metody matematyczne w teorii niezawodności” '68
EKSPLOATOWANIE
UŻYTKOWANIE OBSŁUGIWANIE PRZECHOWYWANIE
urządzenie to wykonuje urządzenie nie pracuje, a my ani my nie pracujemy dla urządzenia
pracę dla nas pracujemy przy urządzeniu ani urządzenia dla nas - przerwy
- czynności o charakterze pro- między używaniem a obsługą
filaktyczno-zapobiegawczymi
- przywrócenie do stanu przy-
datności zepsutego obiektu
- obsługa techniczna
- serwis
MODELE MATEMATYCZNE
M. deterministyczne M. probabilistyczne
(losowe); (na znane wymuszenie odpowiedź
nie jest
jednoznaczna; czyli
może być to lub to)
Zbudowanie modelu probabilistycznego zmusza do określenia:
zbioru zdarzeń elementarnych;
rodziny zdarzeń losowych;
miary probabilistycznej (taka funkcja, która zdarzeniu przyporządkowuje pewną liczbę; liczba ta musi być dodatnia) ta miara musi spełniać następujące warunki:
* P(Ω) = 1 (zdarzenie pewne);
0 ≤ P(A) ≤ 1
* P(Ω) = ø (zdarzenie niemożliwe);
dowolne zdarzenia A
* P (A ∪ B) = P (A) + P (B) - P (A ∩ B)
Jeżeli zdarzenia A i B są niezależne, czyli nie mają części wspólnej, to iloczyn tych zdarzeń jest zbiorem
pustym - zdarzeniem niemożliwym.
PRAWDOPODOBIEŃSTWO WARUNKOWE
P(A / B) = ![]()
iloczyn tych zdarzeń
PRAWDOPODOBIEŃSTWO CAŁKOWITE
P(B) = ![]()
Żeby opisać procesy eksploatacji potrzebna jest:
Zmienna losowa - pewna wielkość liczbowa, która przyjmuje wartości w zależności od wyniku pewnego doświadczenia.
Co jest potrzebne by powiedzieć, że jest znana?
Zbiór wartości, jakie ta zmienna losowa może przyjmować.
Prawdopodobieństwo z jakim te wartości są przyjmowane.
Rozkład zmiennej losowej - funkcja, która w sposób jednoznaczny wartościom zmiennej losowej
przyporządkowuje prawdopodobieństwo przyjęcia przez zmienną losową właśnie tej wartości.
Zmienna losowa dyskretna (skokowa, punktowa) - kiedy zbiór jej wartości jest skończony lub co najmniej przeliczalny.
Zmienna losowa ciągła - zbiór wartości może być ograniczony ale jest nieprzeliczalny; pomiędzy dwie dowolne wartości tej zmiennej (dwie liczby rzeczywiste) możemy włożyć nieskończenie wiele innych wartości (liczb rzeczywistych) (np. temperatura).
Dyskretyzacja zmiennej losowej - ze zmiennej losowej ciągłej robimy dyskretną np. przy temperaturze korzystamy z termometru o dokładności (podziałce) 0,01ºC.
Dystrybuanta zmienna losowa
F(x) = P(X < x)
dana wartość
własności: ![]()
![]()
Dystrybuanta jest funkcją niemalejącą
to
x1 < x2 ⇒ F(x1) ≤ F(x2)
P(a ≤ X < b) = F(b) - F(a)
dystrybuanta
Gęstość prawdopodobieństwa zmiennej losowej - granica, do której dąży iloraz prawdopodobieństwa tego, że zmienna losowa przyjmie wartość należącą do danego przedziału, do długości tego przedziału, gdy długość ta dąży do zera.
![]()
klasyczna definicja pochodnej

Wartość oczekiwana zmiennej losowej (E) - jedna konkretna liczba
- większa od najmniejszej wartości jaką zmienna losowa może przyjąć;
- mniejsza od największej wartości jaką zmienna losowa może przyjąć.
Np. rzut kostką. Wartości 1, 2, 3, 4, 5, 6.
symbol wartości oczekiwanej zmiennej losowej zmienna losowa
![]()
czyli = ![]()
⇒ wartość oczekiwana zmiennej losowej
Jeżeli chodzi o wartość oczekiwaną zmiennej losowej ciągłej, to:

Momenty
E(X - c)n - moment rzędu n zmiennej losowej względem punktu c.
Z momentem zwykłym mamy do czynienia gdy c = 0
Jeżeli zamiast c występuje liczba = wartości oczekiwanej zmiennej losowej, to mamy do czynienia z momentem centralnym ![]()
.
f(x)
EX = E(X - 0)1
x
gęstość prawdop. zmiennej losowej
II moment centralny
E(X - EX)2 = Var X
wariancja zmiennej losowej X
Wariancja zmiennej losowej - miara skupienia zmiennej losowej wokół wartości oczekiwanej.
f(x)
EX x
![]()
= σ (sigma - duża) → odchylenie standardowe (im mniejsze wartości przyjmuje σ tym zmienna losowa jest bardziej skupiona).
Niezawodność urządzenia - zdolność urządzenia do spełniania określonych wymagań w określonych warunkach.
OBIEKTY PROSTE JEDNOKROTNEGO DZIAŁANIA
Jednokrotność działania - obiekty nieodnawialne
Obiekty dwustanowe - binarne - jeden z dwóch wzajemnie wykluczających się stanów np. żarówka działa lub nie.
Zmienna losowa
T - czas poprawnej pracy obiektu - jaki upływa od momentu gdy urządzenie rozpoczyna działanie do chwili gdy przechodzi ono w stan niezdatności.
Stan graniczny...?
Poziom zawodności i niezawodności...?