21/10/07 r.
Fundusze UE kilkanaście w większości zajmujące się wspieraniem projektów w ramach I filaru UE. Nie liczne bazuję na II i III filarze.
Grupy funduszy
przedakcesyjne z nich realizowane projekty w państwach dopiero mających być członkiem UE
strukturalne z nich realizowane projekty w państwach członkowskich UE
fundusze dla obszarów stowarzyszanych z UE państw, które nie starają się o członkostwo w UE
Cechy wspólne funduszy
pomoc uzyskana z budżetu funduszy ma charakter bezzwrotny (dotacje z funduszami) ISPA ma charakter pożyczki
maja w miarę podobne cechy tzn. służące przebudowie gospodarki, życia społecznego życia politycznego, mogą stanowić swojego rodzaju pomoc humanitarną
pomoc udzielana z funduszy jest udzielana na podstawie decyzji komisji europejskie
Fundusze przedakcesyjne
PHARE najstarszy fundusz stworzony 1989 r. Pełna nazwa to program pomocy na rzecz restrukturyzacji gospodarki w Polsce i na Węgrzech. Stworzony przez grupę, 24 czyli państwa najbardziej uprzemysłowionego obecnie skupione w organizacje współpracy rozwoju gospodarczego ORCD. 1990 obejmuje Bułgarie, Czechosłowacje, NRD, Jugosławie
W 1991 Albanie, Rumunię, pomoc dla Jugosławii jest zawieszona. W 1992 Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia. Fundusz funkcjonuje do 1997 r. Na mocy nowej orientacji PHARE zostaje przekształcony w podstawowy instrument pomocy przedakcesyjknej. W 1997 PHARE objęło Polskie, Węgry, Słowacje, Litwę, Łotwę, Estonie, Rumunię, Bułgarie, Słowenie. Obecnie realizowanie wszystkich projektów w Funduszu zawieszone.
SAPARD działalność związana z rolnictwem i rozwojem obszarów wiejskich zakończył się w 2006 r.
ISPA zadanie to ujednolicenie infrastruktury technicznej w zakresie transportu i ochrony środowiska, obecnie jego rolę spełnia fundusz spójności nie będący funduszem strukturalnym.
Cel powstania i przeznaczenia środków
przebudowa gospodarcza
przebudowa społeczna i polityczne
Pomoc w funduszu dotacji bezzwrotna), które miały zazwyczaj w 50% uzupełnić finanse projektu. Na początku wynosiła ok. 1 mld, euro na rzecz wszystkich państw. Obowiązywały ostre reguły praw konkurencji. Cel to rozwinięcie gospodarki w państwach kandydackich. Problemy w obszarach rolniczych i tam gdzie jest duże uprzemysłowienie.
3) udzielanie pomocy tak by nie pogłębiać różnic już występujących już występujących w danym państwie planów dalszego działania.
doradztwo
ekspertyzy techniczne
szkolenie kadr (wykwalifikowanie pracowników zarządzających projektami, pracujący w organach adm. publ.
Projekty maja być spójne
Szczegółowo wstępny import towarów niezbędnych do restrukturyzacji przedsiębiorstw. Do 10% na pomoc humanitarną. Stworzenie spójności gospodarczej i ekonomicznej miedzy państwami mającymi zostać członkami a państwami członkowskimi
Korzyści z PHARE dla Polski
Przed 1989 nawiązanie stosunków z UE
1990 prowadzenie rozmów
1991 podpisanie układu europejskiego
1994 składamy formalny wniosek o członkostwo
1993 przyjęto kryteria kopenchadzkie, czyli kryteria, które musiały spełniać państwa kandydujące tzn.
stabilność system demokratycznego, przestrzegającego obywatalskich i praw mniejszości narodowych
funkcjonowanie zasad gospodarki rynkowej
zdolność do sprostania konkurencji wewnątrz UE
zdolność do przyjęcia wspólnotowego dorobku prawnego w 1994 r. Na szczycie Rady Europy w Essen dokument określający strategie przygotowania państw Europy środkowej i wschodniej do członkostwa zakładający. Układ Europejski dialog strukturalny fundusz PHARE.
W 1997 ogłoszono narodową strategie integracji. W 1998 oficjalne negocjacje z przedstawicielami Polski i UE. Polityka strukturalna i polityka rozwoju regionalnego. W 1997 Komisja Europejska przedstawiła z Rada przyjęła program „Partnerstwo dla członkostwa” zadanie to zgrupowanie w 1 dokumencie wszystkich dostępnych idei i form pomocy przedczłonkowskiej. Polska zaakceptowała dokument i w rezultacie zobowiązała się do realizacji programu obejmującego przedsięwzięcia i wydatki oraz jego realizacje oceniana corocznie. Przedsięwzięcia wydatki, realizowane na drodze decyzji UE decyzje zamian podjęto konsultacje ze stroną Polska.
PHARE na początku cel to restrukturyzacja gospodarki oraz stworzenie zasad gospodarki rynkowej. Ocena krytyczna efektywność gdyż w 1997 r. Polska wytknęła bezwładność środków funduszu (brak spójnego systemu przyznawania środków, w tym często trwało to 2-3 lata gdyż najpierw program potem plan operacyjny, potem procedura zamówień publicznych.
Nowa orientacja PHARE przyjęty w lipcu 1998 w 1999 Rada wydaje rozporządzenie mówiące o tym, że PHARE to główna pomoc przedakcesyjna.
1989 nie przewidziano, że Polska złoży wniosek oraz Polska w tym czasie miała najlepszy rozwój gospodarczy. Orientacja polega, na PHARE miało wprowadzić metody właściwe dla funduszy strukturalnych. Przedstawiała, ze przyznanie środków z funduszu ma być ściśle powiązanych z procesem przygotowania Polski do członkostwa w UE. Realizacja PHARE partnerstwo dla członkostwa narodowy program strategii przedczłonkowskich zostały przyjęte przez nową orientację PHARE, ujęte w 1 koncepcji.
PHARE po nowej orientacji
70% pomoc na rozwój infrastruktury (sieć telekomunikacyjna eneregetyczna, transportowa)
rozwój obszarów wiejskich
ochrona środowiska
Poprawa administracji, wymiaru sprawiedliwości tzw. Budowanie instytucji (informatyzacji komputerowej) ok. 30%
Pomoc strukturalna na szczeblu regionalnym najpierw ustalenie priorytetów rozwoju regionalnego priorytety dostarczane przez narodowych koordynatorów ich zadanie to modernizowanie i programowanie w danym państwie określonych projektów finansowanych przez PHARE w Polsce był to Szef Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej
Beneficjant w Polsce:
instytucje o charakterze ogólnokrajowym, regionalnym, lokalnym
instytucje realizowane przedsięwzięcia w oparciu o zamówienia publiczne
Skoordynowanie działalności funduszu z działalnością Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Corocznie ustalenie większości środków dla poszczególnych państw:
Lata 1990 -1995 łącznie 3,6 mld euro, z czego Polska 1,8 mld euro
na sektor prywatny 17%
oświata i ochrona zdrowia 16%
rolnictwo 12%
ochrona środowiska 9%
rozbudowa infrastruktury 8%
administracja 5,5 %
socjalna i walka z bezrobociem 3,5
W lata 1995-1999 6,7 mld euro, z czego Polsce ponad 1 mld euro do 2000 r. Brak problemów z wykorzystaniem środków.
1998 r. Przepadło nam, 38 mld Euro środki wykorzystane z opóźnieniem a przyczyna problemów było nim uruchomienie S.A.{ARD, ISPA w związku, z czym problem z zdecydowaniem się, z którego skorzystać ponadto. Brak środków finansowych po stronie polskiej ma współfinansowanie, procedura dostosowywania Polski do wymogów unijnych i związanych z wykorzystaniem pieniędzy trwała zbyt długo, zawodne zmiany na prawie nieterminowe i niewłaściwe składanie i wypełnianie wniosków niekorzystna sytuacja polityczna w Polsce do zaciągania kredytów.
28/10/07 r.
Programy realizowane z funduszu PHARE
1. współpraca przygraniczna CBC:
- objęte min. państwa stowarzyszone, graniczące z krajami członkowskimi UE
- zadanie to stymulowanie procesu integracji w krajach Europy Środkowej i wschodniej z UE
- wspieranie inicjatywy- ujednolicenie regulacji prawnych i standardów życiowych mieszkańców krajów przygranicznych U, przezwyciężenie zatargów z przeszłości, uświadomienie mieszkańcom regionów w/w możliwości płynących ze wspólnych działań
- efekt osiąganej większej spójności społecznej na etapie akcesyjnym
- program- kluczowy element strategii przedakcesyjnej
- 527 mnl Euro, zrealizowano 510 mln
2.rozwój zasobów ludzkich RZL:
- połączone z programem spójności społecznej i gospodarczej
- lata 2000-2003
- miał wspierać bezrobotnych, młodzież bez pracy ( tzw.. strefy zagrożenia w wykluczeniu społecznym ), długotrwale bezrobotne, byli więźniowie, tzw. Trudną młodzież
- cel to ułatwienie znalezienia pracy dla w/w osób
- w jego ramach projekty mające na celu dokształcenie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz tzw. Osobistych, osobiste tzn. np. sposoby prezentacji, wymowa, poradnictwo zawodowe, pośrednictwo pracy, finansowanie staży
- stanowił zaplecze EFS-u w krajach przedakcesyjnych
- skorzystało około 100 tyś osób w przeciągu 3 lat z czego 60 tyś to osoby bezrobotne
- 200 szkół zaktualizowało ofertę edukacyjną, nowe kierunki etc.
3. spójność społeczna i gospodarcza SSG:
- jego ramach realizowane programy:
1. rozwoju przedsiębiorstw- usługi doradcze dla firm do 50 % min. 500 Euro max 5 tyś Euro; obejmował tworzenie planów inwestycyjnych, planów zatrudnienia, określenie pozycji firmy na rynku
2. program rozwoju przedsiębiorstw eskportowych - min 500 max 10 tyś Euro, cel to zapewnienie zwiększenia konkurencyjności i efektywności działań tych właśnie przedsiębiorstw na rynku eksportowych, miał trafić do małych i średnich przedsiębiorstw, planowanie strategii eksportowej, skanowanie czyli badanie rynków eksportowych, rozwój tzw. Marketingu eksportowego
3. tzw. Fundusz dotacji inwestycyjnych- min 2 tyś max 50 tyś Euro, współfinansowanie do 30 % wartości całego projektu ale tylko w Warszawie i Poznaniu, do 40 % Wrocław, Kraków, Trójmiasto, do 50 % cała reszta kraju; zajmował się zwiększeniem efektywności i konkurencyjności przedsiębiorstw na danym rynku; z tego funduszu współfinansowanie nowych technologii np. wymiana sprzętu
4. technologie informatyczne dla przedsiębiorców współfinansowanie projektów obejmujących np. tworzenie baz danych sieci i stron internetowych; min 500 a max 10 tyś Euro; całościowo 309 mln Euro, Polska wykorzystała 288 mln.
4. wymiar sprawiedliwości i spraw wewnętrznych JHA:
- kluczowy program
- cel to pełne wdrożenie wspólnotowego dorobku prawnego w ramach tzw. 3 filaru UE; 3 filar obejmuje współpracę policyjna i sądową w sprawach karnych; projekty to min. rozwój infrastruktury (policja, prokuratura, sądy) np. opłacanie ekspertyz; przyznano 272 mln a wykorzystano 237 mln Euro
ISPA= PRZEDAKCESYJNY PROGRAM POMOCY STRUKTURALNEJ= INSTRUMENT PRZEDAKCESYJNEJ POLITYKI STRUKTURALNEJ
- stworzony dla 10 krajów kandydujących
- od samego początku instrument prawny przedakcesyjnej pomocy
- stworzony na wzór funduszu spójności
- dotyczyła bardzo dużych projektów tzw. Powyżej 5 mln Euro, wyjątkowo dotowanie o wartości niższej
- stworzony w 99 r , działania zmierzające do utworzenia w 97 r.; fundusz spójności działał w 94 r.
- zadania :
*wspieranie realizacji partnerstwa dla członkostwa
*wspieranie procesu przyjęcia wspólnotowego dorobku prawnego
- obszary wsparcia:
*środowisko naturalne
*sieci transportowe i komunikacyjne
- współfinansowanie projektów mających na celu dostosowywanie w/w obszarów do standardów UE
- priorytety inwestycyjne wyznaczone przez dok. Partnerstwa dla członkostwa oraz narodowe strategie przygotowania do członkostwa w UE . W ich oparciu realizm:
*w zakresie środowiska- zapobieganie i usuwanie zanieczyszczenia wód, powietrza, budowa zakładów utylizacji odpadów
*sieci transportowe i komunikacyjne- modernizacja i budowa dróg i sieci kolejowych
- każdy projekt współfinansowany z ISPA musi być efektywny ekonomicznie !!!!!!!!!!- nie oznacza to że musi być opłacalny finansowo ale musi przynosić korzyść netto dla społeczeństwa np. modernizacja kanalizacji
- ponadto współfinansowanie (na każdym etapie programowania) :
*wstępne studia wykonalności ekonomicznej i finansowej
*badania wykonalności ekonomicznej i finansowej
*pomoc w przygotowywaniu dokumentacji przetargowej
*plan inwestycyjny
- sposoby przekazywania środków:
*przekazywanie inwestorom po zakończeniu realizacji projektu
*mogą być wypłacane w postaci zaliczki
- Beneficjenci ISPA:
*przedsiębiorstwa państwowe
*spółki prawa handlowego będące własnością gminy czyli jednostki sektora publicznego
- dofinansowanie wynosiło 30%, ISPA mogła pokryć nawet 100% ale pod warunkiem nie przekroczenia 2 % całkowitych środków w ramach ISPA wartości projektu
CBA= ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI
Analiza ta to procedura oceny celowości projektu poprzez porównanie kosztów i korzyści, w przypadku ISPY miała wykazać społeczne koszty i korzyści realizacji projektu.
Opłacalność finansowa- do projektu dolicz. Wartość ISPY + subwencje państwowe nie stanowiące zagrożenia; realizacja projektu nie zaburza konkurencji na rynku; projekt musiał być zgodny z wszystkimi politykami wspólnotowymi w szczególności z prawem konkurencji i zasadami prawa zamówień publicznych.
Płatność finansowa całego projektu w trakcie jego realizacji wykazana przez inwestora oraz że będzie w stanie pokryć ewentualne deficyty przepływów pieniężnych w trakcie realizacji projektu.
Zbyt wysoka rentowność finansowa projektu z punktu widzenia inwestora oceniana mogła oznaczać odmowę przyznania środków z funduszu ISPA, bądź zmniejszenia dofinansowanej kwoty !!!!!!!!!!!!!!!
Przeznaczone środki- największe źródło środków finansowych dla Polski; lata 2000-2006 1 mld rocznie; Polska 30/37 % rocznie; 312-384 mln Euro
Błędne wykorzystanie środków ponieważ nie wykorzystanie w pełni oraz w formie zaliczeń wypłacono 10%, długość procedury ponieważ od złożenia wniosku przez inwestora do momentu uzyskania środków mijały 3 lata.
Sposoby przyznawania środków:
wnioski przedstawiał Urząd Komitetu Integracjo Europejskiej
przekazywał je do tzw. Dyrektora ds. rozwoju regionalnego komisji europejskiej
następnie służby komisji sprawdzały ze polityka strukturalną, sektorową a nawet można było przedyskutować projekt z podmiotem ubiegającym się o dofinansowanie, można jeszcze było wprowadzić poprawki
jeżeli akceptowała to do komitetu zarządzającego ISPA ; skład komisji to przedstawiciele państw członkowskich UE, przedstawiciel komisji europejskiej, przedstawiciele międzynarodowych inwestycji finansowych !!!!!!!!!!!!!!; zadania: decyzje o przyznaniu środków podejmował komitet i wydawał odpowiednie upoważnienie dla komisarzy do podpisania dokumentu w imieniu komisji.
Gdy przyznano środki to tworzenie memerenmdum finansowe określające wszystkie warunki na jakich udzielono pomocy z funduszu ISPA. Dla beneficjenta w/w najważniejszym dokumentem.
Znaczenie finansowe:
-zaznajomienie z procedurami przyznawania pomocy z funduszu spójności
-pozwalał na realizację dużych projektów
-wykorzystywanie środków funduszu ISPA do momentu akcesu do UE wykonywanie w sposób nieudolny
-w momencie akcesji automatycznie przestajemy być beneficjentem ISPA a staliśmy się beneficjentami funduszu spójności
24/11/07
Póla negocjowana przez komisje i przedstawicieli zainteresowanego państwa
Obieg dokumentów:
UKJE składa wniosek (ski) z pełna dokumentacją do tzw. Dyrektoriatu do spraw rozwoju regionalnego komisji europejskiej. Oceniana jest zgodność z strategią sektorową. Istnieje możliwość wprowadzenia poprawek do wniosku !!!!!!!!!!!!. Jeżeli pozytywna ocena to przesyłamy do komitetu zarządzającego ISPA (skład: przedstawiciele państw członkowskich, komisji europejskiej, międzynarodowych instytucji finansowych; członkowie oceniali projekt głównie biorąc pod uwagę mechanizmy finansowe; wydawali upoważnienie do podpisania dla komisarzy odpowiednich dokumentów w imieniu komisji). Przygotowywano memerendum finansowe określającego warunki na jakich ma być udzielone wsparcie z funduszu.
SAPARD
-przedakcesyjny program wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich powołany w 99 r, w Polsce wdrażany od 2002 r.
-utworzony dla państw kandydujących ale bez Cypru i Malty
-środki z funduszu skierowane były na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich
-finansowanie poprawy jakości gospodarki rolnej, rozwój infrastruktury wiejskiej, marketing produktów od rolników poprzez np. stworzenie grup producenckich
-duże wykorzystanie tych środków
-wsparcie projektów podnoszących kwalifikacje rolne (kwalifikacje zawodowe rolników), tworzących źródła dodatkowego dochodu na wsi np. drobna wytwórczość, ochrona dziedzictwa kulturowego na wsi
-pomoc zgodna z celami wspólnej polityki rolnej !!!!!!!!!!!!!!!
Art. 33 traktatu TWE z niego wynikają te cele a mianowicie:
*zwiększenie wydajności rolnictwa poprzez wspieranie postępu technicznego, racjonalny rozwój produkcji rolnej, optymalne wykorzystywanie czynników produkcji a zwłaszcza siły roboczej
*zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej zwłaszcza poprzez podniesienie indywidualnego dochodu osób pracujących w rolnictwie
*stabilizacja rynków rolnych
*zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw
*zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumenta
Głównym celem wspólnej polityki rolnej jest racjonalizacja produkcji rolnej, subsydiowanie eksportu produktów rolnych
-fundusz przedakcesyjny na lata 2000-2006
-budżet: przeznaczono na każdy rok 520 mln Euro, Polska dostała ponad 168 mln Euro, potem 171 mln Euro.
-wysokość środków finansowych zależała od liczby ludności rolniczej, obszaru/powierzchni użytków rolnych, wysokość PKB w przeliczeniu na siłę nabywczą ludności rolniczej, specyfika sytuacji terytorialnej.
Do 2 % pomocy z funduszu mogła być przeznaczona na finansowanie początkowych ekspertyz, wzajemne wizyty etc.
-warunki jakie trzeba było spełniać: stworzenie 7 letniego planu operacyjnego, stworzono organ będący Agencją płatniczą w Polsce Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa, zarządzenie funduszem przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.
SAPARD - program operacyjny dla Polski- przyjęcie dwóch zrównoważonych osi priorytetowych
poprawa efektywności sektora rolno spożywczego
poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej i tworzenie miejsc pracy
Przesłanki związane z realizacją celów strategicznych:
1.poprawa ekonomicznej konkurencyjności polskiego sektora rolno-spożywczego na rynku krajowym i międzynarodowym
2. dostosowanie sektora rolno-spożywczego do standardów wspólnotowego porządku prawnego w zakresie higieny, bezpieczeństwa i jakości żywności oraz ochrony środowiska
3. stymulowanie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich poprzez rozwój infrastruktury technicznej oraz tworzenie warunków do podejmowania pozarolniczej działalności na wsi.
DEF. FUNDUSZY STRUKTURALNYCH
Fundusze tworzone w budżecie wspólnoty europejskiej umożliwiające pomoc w restrukturyzacji i modernizacji gospodarki państw członkowskich poprzez interwencję w kluczowych sektorach i regionach. Pomoc strukturalna kierowana do regionu bądź sektora. Wpływają na zwiększenie spójności gospodarki w UE co ma spowodować zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju i życia między poszczególnymi obszarami. Regiony bez pomocy nie mogą dorównywać do średniego poziomu ekonomicznego w skali UE. Celem funduszy strukturalnych jest poprawa struktury gospodarczej i regionów. Występują zarówno regiony bogate, ale znaleźć można i te biedniejsze. Fundusze uznaje się za instrumenty polityki strukturalnej UE (regionalnej UE).
DEF. POLITYKI STRUKTURALNE
Świadoma i celowa działalność władz zmierzająca do przebudowy struktury społecznej i pobudzenia rozwoju gospodarczego danego obszaru. Celem polityki strukturalnej jest poprawa alokacji zasobów czynnika produkcji oraz redukcja nierówności w poziomie rozwoju regionów.
ZADANIA FUNDUSZY I POLITYKI STRUKTURALNEJ
Pomoc władzom na szczeblu centralnym i regionalnym w rozwiązywaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych.
Fundusze to zasoby finansowe służące realizacji polityki strukturalnej.
TRANSFERY ŚRDKÓW FINANSOWYCH PRZEZ fundusz spójności, mechanizm dopłat rolników, świadczone poprzez wspólnotę usługi techniczne.
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI NIE JEST FUNDUSZEM STRUKTURALNYM !!!!!!!!! ale instrumentem finansowym UE wdrażanym na poziomie państw członkowskich a nie regionów.
CEL FUNDUSZU SPÓJNOŚCI to ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę sieci transportowych oraz obiektów ochrony środowiska o znaczeniu ponadregionalnym.
Fundusze strukturalne są wydzieloną częścią budżetu UE (budżet zbudowany ze składek państw członkowskich może max wynosić ponad 1% PKB państw członkowskich).
Fundusz strukturalne i spójności zaprojektowano w ten sposób aby wspomóc państwa , regiony biedniejsze UE w doganianiu regionów bogatszych.
CELE FUNDUSZY
finansowanie rozwoju tych obszarów geograficznie mniej rozwiniętych w porównaniu z najbogatszymi regionami UE
finansowanie rozwoju społecznego i ekonomicznego tych regionów ulegających degradacji w wyniku zmian otoczenia gospodarczego (obszary wiejskie, uzależnione od rubołustwa, poszczególne miasta)
modernizacja polityki i systemów edukacyjnych (szkolenia i zwiększenie zatrudnienia).
FUNDUSZE 2004-2006
- w rzeczywistości przeznaczone na lata 2000-2006
- z dniem członkostwa zaczęła korzystać z funduszy Polska
- rozporządzenie rady nr. 1260 na 1999 r z 21/06/99 r. ustanawiającu ogólne przpisy w sprawie funduszy strukturalnych
1. EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO
2. EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY (najstarszy)
3. EUROPEJSKI FUNDUSZ OREINTACJI I GWARANCJI ROLNEJ -sekcja orientacji
4. INSTRUMENT FINANSOWY IRIENTACJI I RYBOŁUSTWA
+ FUNDUSZ SPÓJNOŚCI
SEKCJA GWARANCJI NIE BYŁA UZNAWANA ZA FUNDUSZ STRUKTURALNY !!!!!
Powyższe fundusze realizują działania celów wspólnoty :
*harmonijny rozwój całej wspólnoty poprzez rozwijanie i prowadzenie działań służących wzmocnieniu jej spójności społecznej i gospodarczej, w szczególności poprzez zmierzanie do zmniejszenia dysproporcji w rozwoju poszczególnych regionów, zmniejszania zacofania regionów oraz wysp, w tym obszarów wiejskich
*przyczynianie się do korygowania dysproporcji regionalnych poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym tzw. Regionów opóźnionych w rozwoju oraz przekształcaniu upadających regionów przemysłowych.
Cele priorytetowe: !!!!!!!!!!!!
1. wspieranie rozwoju i dostosowania strukturalnego regionów opóźnionych w rozwoju
2. wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych
3. wspieranie dostosowania i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia.
(1) cel realizowany przez wszystkie w/w cztery fundusze !!!!!!!!!!!!!!!!!
(2) cel realizowany przez EFRR i EFS !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
(3) cel realizowany przez EFS !!!!!!!!!!!!!!!!!!
FUNDUSZE TE MIAŁY SIĘ PRZYCZYNIAĆ DO FINANSOWANIA INICJATYW WSPÓLNOTOWYCH ORAZ WSPIERANIA ŚRODKÓW INNOWACYJNYCH I POMOCY TECHNICZNEJ.
Zasięg geograficzny celów priorytetowych:
cel - regiony opóźnione w rozwoju
def. Takich regionów- nomenklatura jedn. Terytor. Dla celów statystycznych NUTS
regiony w w/w nomenklaturach na poziomie 2 gdzie PKB na jednego mieszkańca mierzony parytetem siły nabywczej i obliczany na podstawie danych wspólnoty za ostatnie 3 lata jest niższy od 75 % średniej wspólnotowej
cel obejmował regiony którym groziły problemy strukturalne w szczególności przewodzące zmiany społeczno - gospodacze w sektorze przemysłowym i usługowym, upadające obszary wiejskie, obszary miejskie które znalazły się w trudnej sytuacji, objęte kryzysem obszary zależne od rybołustwa.
Cechy obszarów to wysokie bezrobocie, na obszarach miejskich dodatkowo wysoki wskaźnik przestępczości, wysoki poziom ubóstwa, niepewne warunki mieszkaniowe, niski poziom edukacji ludności.
cel obejmował obszary nie zaliczające się do celu (1) i (2).
Alokacja środków: wynosiły 195 mld Euro:
Cel (1) 139 mls Euro (ok. 70% całości), (2) ok. 11%, (3) prawie 13 %.
25/11/07 r.
Działania innowacyjne i pomoc techniczna:
wspieranie w finansowaniu w/w działań
przyczyniają się fundusze do finansowania inicjatyw wspólnotowych.
Wspólnota może podejmować własne działania, tworzyć programy pomocowe z własnej inicjatywy, finansowane ze środków z funduszy.
Działania innowacyjne obejmują badania, projekty/programy pilotażowe, wymiana doświadczeń. Działania te mają wspierać wykonywanie zadać objętych (3) celami funduszy strukturalnych. Działania innowacyjne mają na celu wypracowanie nowych innowacyjnych
metod oraz praktyk mających podnieść jakość pomocy udzielonych w ramach celów (1), (2) i (3).
PROJEKT PILOTRAŻOWY FINASOWANY JEST TYLKO Z JEDNEGO FUNDUSZU !!!!
Pomoc techniczna: finansowanie środków przygotowawczych, monitorowanie, środki oceniające i kontrolne niezbędne do wykonywania zadań funduszy strukturalnych określonych w rozporządzeniu (rozporządzenie wspomniane wcześniej).
Obejmowała:
badania dotyczące działań funduszy strukturalnych, środki pomocy technicznej w tym wymiany doświadczeń, inf. Skierowanej do ogółu społeczeństwa oraz beneficjentów pomocy z funduszy oraz organów władzy reprezentujących państwa w procesie pozyskiwania środków
wprowadzanie z komputeryzowanych systemów zarządzanie, monitorowania i oceny wykorzystywania środków pochodzących z funduszy strukturalnych
poprawianie metod oceny wykorzystywania środków pochodzących z funduszy strukturalnych.
Inicjatywy wspólnotowe:
1.INTERREG- obejmowała współpracę przygraniczną ponadnarodową i między regionalną służącą wzmocnieniu harmonijnego zrównoważonego i trwałego rozwoju całego obszaru wspólnoty
2. URBAN- obejmowała gospodarczą i społeczną regenerację miast i obszarów miejskich znajdujących się w kryzysie w celu promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich
3. LEADER- rozwój obszarów wiejskich
4. EQUAL- współpraca ponadnarodowa wspierającą nowe środki zwalczania wszelkich form dyskryminacji i nierówności w miejscu pracy.
Negocjacje akcesyjne Polski:
-najwięcej trudności sprawiało określenie póli
-lata 2004-2006 7,6 mld Euro (fundusze strukturalne) , 3,7 mld Euro (fundusze spójności)
-wkład finansowy około 15 %; 2004 r. 3,7 mld Euro, 2005 r 4,4 mld Euro, 2006 5,7 mld Euro
-Polska ponad 57% środków pochodzących z funduszy strukturalnych przenaczonych dla 10 nowych państw UE, wykorzystanie tych śrdków 17,8 mld Euro trafiło do beneficjentów
-sierpień 2007 r. :
* Finansow Inst. Orient i Rybołustwa 59 mln Euro; EF Oreinracji i Gwarancji Rolnych 624 mln Euro; Spójności 1 mld 787 mln Euro; EFS 677 mln Euro; Europ.
Fundusz Rzowju Regionalnego 2 mld 86 mln Euro.
Fundusz Spójności zajmuje się dużymi projektami.
Na lata 2004-2006 złożono poprawne wnioski dwukrotnie przewyższające kwotę jaką mieliśmy przyznaną z wszystkich funduszach na te lata.
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY
-EFS-
-najstarszy wspólnotowy fundusz strukturalny, powstał w 1960 roku na mocy traktatu rzymskiego
-Francja wymusiła umieszczenie w traktacie rzymskim szerokich rozwiązań dotyczących polityki społecznej
-do 1973 roku z EFS-u największym odbiorcom pomocy finansowej były Niemcy, na drugim Francja
-rozporządzenie zmieniło jego obraz i strukturę
-traktat przewidywał że fundusz ma służyć poprawie możliwości zatrudnienia oraz zwiększeniu geograficznej i zawodowej mobilności siły roboczej
-środki finansowe z EFS-u są podstawowym instrumentem wspólnotowej polityki społecznej
-wspiera różnorodne projekty socjalne
Zadanie to wspieranie środków zmierzających do zapobiegania i zwalczania bezrobocia oraz rozwój zasobów ludzkich, rozwój społecznej integracji rynku pracy w celu zapewnienia wysokiego poziomu zatrudnienia, równości kobiet i mężczyzn w pracy, trwałego rozwoju na rynku pracy, osiągania spójności gospodarczej i społecznej.
Działania:
1.rozwijanie polityk aktywnego rynku pracy
-wszelkie działania przeciwdziałające i zwalczające bezrobocie
-wszelkie działania mające na celu włączenie osób długotrwale bezrobotnych do pracy
-wspomaganie zawodowego włączenia się do rynku pracy ludzi młodych
2.wspieranie równych szans dla wszystkich w dostępie do rynku pracy:
-osoby zagrożone
-narażone na społeczne wykluczenie (patologia, więźniowie etc)
3.wspieranie i rozwijanie kształcenia, edukacji i doradztwa (edukacja-szkoły; kształcenie-dokształcanie osób już pracujących)
4. wspieranie wykwalifikowanej, przeszkolonej i zdolnej do dostosowania się siłę roboczą, przedsiębiorczości, wprowadzenie nowych innowacyjnych metod organizacji pracy oraz podnoszenie kwalifikacji i rozwijanie potencjału ludzkiego w zakresie badan, nauki i technologii
5. wspieranie środków dla poprawy dostępu i uczestnictwa w rynku pracy dla kobiet (awanse, rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej z naciskiem na zwalczanie segregacji na tle płciowym).
-EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO-
-utworzony w 1970 r. zaangażowanie się wspólnoty w politykę regionalną na szczeblu wspólnoty
-powołanie go było reakcją na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju poszczególnych regionów spowodowanych przez kryzys gospodarczy oraz akcesje do wspólnoty UK i Irlandii
-ma swoją podstawę w traktacie (art.160) -cel „przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnej we wspólnocie poprzez udział w rozwoju oraz przekształcaniu upadających regionów przemysłowych”
-realizowane projekty:
1.inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnego oraz działalność małych i średnich przedsiębiorstw (zwiększenie zatrudnienia)
2.instytucje produkcyjne umożliwiające tworzenie lub utrzymanie trwałego zatrudnienia
3.infrastruktura
4.turystyka oraz inwestycje w dziedzinie kultury
5.poprawianie i ochrona stanu środowiska naturalnego
6.rozwój społeczeństwa informacyjnego.
-EUROPEJSKI FUNDUSZ ORIENTACJI I GWARANCJI ROLNYCH-
-powstał w 1964 r. na mocy traktatu ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą
-zajmuje się wspieraniem przekształceń w strukturze rolnictwa oraz rozwoju obszarów wiejskich
-łącznie przeznaczona największa część budżetu UE
-budżet funduszu tworzy się z opłat nakładanych na importowane spoza UE produkty rolne !!!
-podział na sekcje:
1. gwarancji- finansuje wspólną politykę rolną
*wspólna organizacja rynków rolnych (system dopłat bezpośrednich oraz rolników, subsydiowanie eksportu, skupy interwencyjne)
*wydatki na nadzór weterynaryjny
*działania informacyjne na rzecz obszarów wiejskich
2. orientacji - wspiera przekształcenia w rolnictwie i jest instrumentem polityki strukturalnej; zadania realizowane przez sekcję to rozwój i modernizacja terenów wiejskich, inicjatywy służce zmianom struktury zawodowej na wsi, wspomaga działania mające na celu zwiększenie konkurencyjności produkcji rolnej, dostosowywanie się gospodarstw rolnych do wymogów rynku, wspieranie młodych rolników (poniżej 40 lat i pierwszy raz zajmuje się rolą), wspieranie ruchu turystycznego na wsi i rzemiosła, wspieranie rozwoju i eksploatacji terenów leśnych, inwestycje w ochronę środowiska (związane z produkcją rolną), wspieranie wyrównania szans gospodarstw położonych w terenach górzystych i na terenach dotkniętych kataklizmami.