Politechnika Lubelska	Laboratorium Maszyn Elektrycznych
w Lublinie	Ćwiczenie nr 8
^Wykonali^: Jędruchniewicz G, Blachani M., Bryda A, Janicki T	Semestr VI	Grupa ED 6.3	Rok akad. 1997/98
Temat ćwiczenia: Przygotowanie do pracy maszyny prądu stałego		Data wykonania 02.04.98	Ocena

Cel ćwiczenia.

Celem wykonywanego przez nas ćwiczenia jest zapoznanie się z czynnościami wykonywanymi przy badaniu maszyny oraz z kryteriami dopuszczenia jej do pracy. Badania wykonywane są przy okresowym sprawdzaniu, kontroli produkcji i naprawie maszyny.

Oględziny zewnętrzne.

dane znamionowe

Typ G66n U_n=110V liczba biegunów głównych 4

Nr 4820682 I_n=60A liczba biegunów pomocniczych 4

P_n=5,5kW 4 sworznie szczotkowe z 3 szczotkami

n_n=1420obr/min

Chłodzenie maszyny - wiatraczek zamontowany na wale silnika.

Luz w łożyskach nie występuje, nie stwierdziliśmy wyczuwalnych oporów w toczeniu wału.

Izolacja w środku maszyny w stanie dobrym. Uszkodzenia izolacji przy wyprowadzonych zaciskach przyłączeniowych. Pęknięta obudowa przy wale silnika.

Uszkodzenia doprowadzeń do niektórych szczotek. Szczotki niedopasowane do komutatora. Szczotkotrzymacze nie dociskają szczotek do komutatora. Bruzda od szczotek na powierzchni komutatora, zarysowania i zanieczyszczenie powierzchni.

Pomiar szczelin powietrznych.

szczeliny między biegunami głównymi a twornikiem

l1	l2	l3	l4	lśr	lśr-10%lśr	lśr+10%lśr
mm	mm	mm	mm	mm	mm	mm
1,30	1,50	1,25	1,50	1,387	1,249	1,526

szczeliny między biegunami pomocniczymi a twornikiem

l1	l2	l3	l4	lśr	lśr-5%lśr	lśr+5%lśr
mm	mm	mm	mm	mm	mm	mm
2,05	2,00	2,15	2,10	2,075	1,971	2,179

-1. Pomiar docisku szczotek.

Lp.	F1	p1	F2	p­2
	kG	N/cm^2	kG	N/cm^2
1	0,15	1,911	0,13	1,65
2	0,12	1,52	0,23	2,9
3	0	0	0,12	1,52

Pomiar centryczności komutatora

• maksymalne wychylenie czujnika - 0,03mm

• minimalne wychylenie czujnika 0,02mm

• różnica wychyleń 0,01mm

Wyznaczanie końców poszczególnych uzwojeń.

Połączone ze sobą pary zacisków jednym uzwojeniem to: A-E; B-D; C-F.

• Zaciski C-F stanowią wyprowadzenia zasadniczego uzwojenia wzbudzenia - rezystancja największa, mierzalna omomierzem.

• Zaciski A-E stanowią wyprowadzenia pomocniczego uzwojenia wzbudzenia - nie następuje przerwanie obwodu przy podniesieniu szczotek.

• Zaciski B-D stanowią wyprowadzenie uzwojenia twornika.

• Zacisk D jest początkiem uzwojenia twornika A1 - rezystancja między nim a szczotkami jest znacznie mniejsza niż między szczotkami a zaciskiem B.

6. Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń.

• rezystancja izolacji uzwojenia głównego wzbudzenia - korpus: R_bk=∞

• rezystancja izolacji uzwojenia pomocniczego wzbudzenia - korpus: R_sk=∞

• rezystancja izolacji twornika -korpus R_sk=∞ rezystancja uzwojenia pomocniczego wzbudzenia - głównego wzbudzenia R_ak=∞

. Ustawienie szczotek w strefie neutralnej.

schemat układu badawczego

Ustawianie szczotek powinno przebiegać, aż do pozycji w której wychylenia miernika podczas rozwierania włącznika W były najmniejsze. Pozycja szczotek zastana przez nas na stanowisku była w pozycji neutralnej, nie dokonywaliśmy ustawienia ze względu na mocne zamocowanie szczotek w tej pozycji.

8. Sprawdzenie kolejności biegunów głównych i pomocniczych.

Przy zasilaniu głównego obwodu wzbudzenia igła magnetyczna czterokrotnie zmienia kierunek według porządku: N-S-N-S. Naprzeciw siebie leżą więc bieguny o tym samym kierunku pola magnetycznego.

Przy zasilaniu obwodu twornika i sprawdzaniu kolejności biegunów pomocniczych wyniki są podobne lecz zmiana następuje w innych miejscach (nad biegunami pomocniczymi).

9. Oznaczenie zacisków maszyny.

schematy

wykonanie oznaczenia

Wykonując oznaczenie uzwojenia bocznikowego opieraliśmy się na oznaczeniach A1 i B2 ustalonych w pkt. 5. W pierwszym układzie połączeń wirnik maszyny obracał się w prawo, więc zaciskowi C oznaczamy E1, zaś F - E2. Przy tak przyjętych oznaczeniach zestawiamy drugi schemat i oznaczamy zaciski uzwojenia szeregowego. W układzie po zwarciu uzwojenia szeregowego prędkość silnika zmalała. Należy więc zaciskowi A przypisać oznaczenie D1, a zaciskowi E oznaczenie D2. W pełni oznaczona tabliczka zaciskowa znajduje się poniżej.

oznaczona tabliczka

Wnioski

Badana przez nas maszyna nie może być dopuszczona do pracy głównie z uwagi na uszkodzenia mechaniczne przy szczotkach i zarysowania na komutatorze. Można to określić na podstawie oględzin.

Pomiar szczelin powietrznych wykazuje ich równomierność. Poszczególne szczeliny nie różnią się więcej niż ±10% (dla szczelin biegunów głównych) i ±5% (szczeliny biegunów pomocniczych) od wartości średnich.

Pomiar docisku szczotek jest wykonywany dla części szczotek. W przypadku gdy dana szczotka nie była dociskana (urwana lub brak sprężynek) jako wynik pomiaru wpisywaliśmy 0. W każdym zespole trzech szczotek można wyodrębnić jedną lub dwie które są dociskane w sposób prawidłowy (docisk w granicach (1,5-2,5)N/cm²). Nierównomierność dociskania jest duża i nie mieści się w przedziale ±10% docisku średniego.

Pomiar centryczności nie wykazał konieczności przetaczania komutatora. Wynik otrzymany (0,01mm) jest mniejszy niż dopuszczalny normą (0,02mm). Pomiaru w stanie nagrzanym nie wykonywaliśmy.

Wyznaczanie końców poszczególnych uzwojeń jest opisane w pkt. 5. Z przeprowadzonych pomiarów wynika, że uzwojenie komutacyjne w badanej maszynie nie jest dzielone.

Rezystancje izolacji odczytywane w 60 sekundzie pomiaru mają prawidłowe wartości w porównaniu z wyznaczoną ze wzoru.

Sprawdzana przez nas maszyna po odpasowaniu szczotek i poprawieniu szczotkotrzymaczy może zostać dopuszczona do pracy.

---