Wstęp do psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, wykład III, 30.04.2009r.

Szczególna podatność dzieci:

• brak całościowego, realistycznego poglądu na świat;

• brak ustalonego poczucia tożsamości (dziecko o sobie dowiaduje się z doświadczenia);

• brak sposobów radzenia sobie z trudnościami (brak doświadczenia, natłok nowości);

• brak zrozumienia sytuacji;

• brak zrozumienia konsekwencji zachowań.

Psychologia kliniczna dziecka- kryterium wyróżnienia działu.

• specyficzne sytuacje trudne (rozstania z matką:przedszkole, szkoła, szpital);

• specyficzne schorzenia (choroba sieroca, hospitalizm, zaburzenia rozwoju- dysharmonia rozwojowa);

• specyficzne zachowania uznane za symptomy choroby w innych okresach (jąkanie, moczenia nocne, pismo lustrzane, oburęczność, wzmożona ruchliwość);

• swoistość procesów fizjologicznych i reakcji w zachowaniu:

* pobudliwość, brak selektywności bodźców, słaba kontrola reakcji, mała odporność, plastyczność OUN.

• Osobowość dziecka niedojrzała, w trakcie „stawania się”;

• brak jednego wzorca osobowości: zmienne wzorce w różnych etapach rozwoju.

Przedmiot psychologii klinicznej dziecka.

skutki zaburzenia skutki

zachowania rozwoju

sytuacje trudne przyczyny

Poznawanie i wyjaśnianie zaburzeń w celu udzielania pomocy.

Zaburzenia zachowania (intrapsychiczne).

Dziecko:

• sygnalizuje, że nie zaspokaja swoich potrzeb;

• nie spełnia oczekiwań dorosłych (łamie zasady, bo ich nie zna);

Pomoc- oddziaływanie.

Terapia.

• zbudowanie programu pomocy;

• realizacja programu:

*postępowanie korekcyjno- kompensacyjne;

*psychoterapia.

Profilaktyka.

• stworzenie warunków do rozwoju;

• stworzenie optymalnych możliwości;

• zapobieganie zaburzeniom.

Specyfika diagnozy w psychologii klinicznej dziecka.

• wytworzenie MOTYWACJI do udziału w badaniu

*brak motywacji, np. brak świadomości zaburzeń, „poczucia choroby” i potrzeby badania lub motywacja negatywna;

• diagnoza jako proces pomagania i wyjaśniania

*dziecko w procesie rozwoju, zależne od środowiska;

• diagnoza całościowa (konsultacje z lekarzem medycyny przy diagnozie)

*jak również szczegółowa w zakresie określonych aspektów rozwoju i zachowania;

• diagnoza ontogenetyczno- kliniczna ;

• diagnoza ostrożna

*w przypadku zaniedbania środowiskowego i w młodym wieku mało trafna.

Spektrum zaburzeń rozwoju.

Zaburzenia zachowania, zaburzenia opozycyjno-

buntownicze, ADHD

Upośledzenie umysłowe, trudności w uczeniu się, Zespół Aspergera, dziecięce zaburzenia

SLI (zaburzenia rozwoju językowego), ADHD (uwaga) dezintegracyjne, zespół Rotta, autyzm.

Specyfika diagnozy c.d.

• wczesna;

• poprzedzające terapię i uczestnicząca w terapii;

• diagnoza interdyscyplinarna (case study);

• formułowane przez psychologa na podstawie danych ilościowych i jakościowych z badania;

• diagnoza ukierunkowana na wykrycie dysfunkcji i wskazania mocnych stron rozwoju;

• dostosowanie do wieku i specyfiki rozwoju:

* czas badania, np. odpowiednia pora dnia;

* warunki badania (obecność/nieobecność rodziców, naturalna forma zabawy, modyfikacje standaryzacji);

• metody badań:

* zgodne z zainteresowaniami;

* niewerbalne techniki badań.

Zachowanie

Całościowe

poznanie

---