Dr Krystyna Ewa Siellawa-Kolbowska
Zakład Socjologii Struktur i Działań Społecznych
Katedra Socjologii, Wydział Nauk Humanistycznych
Dyżur: środa, godz. 12,30 - 14,00
Bud. IV, pok. 14
Metodologia nauk społecznych
r.akad. 2006/2007
I. Informacja o zajęciach:
(a) cel i program zajęć oraz
(b) organizacja pracy w trakcie zajęć i warunki ich zaliczenia.
Ad (a) Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami metodologicznymi dotyczącymi nauk społecznych: specyfiką wiedzy socjologicznej i jej rozwoju, “budowy” wiedzy naukowej, roli teorii w badaniach socjologicznych.
Zajęcia zaczynają się od ogólnej charakterystyki wiedzy naukowej i jej rozwoju. Dwa zajęcia poświęcone zostaną językowi nauki - na aspekt językowy, pojęcia oraz jasność i precyzję sformułowań zwracać się będzie uwagę przy wszystkich okazjach. Kilka zajęć poświęconych będzie “budowaniu” nauki - od teorii do badań i od badań do teorii - oraz funkcji teorii w wyjaśnianiu i rozumieniu zjawisk społecznych.
Problemy metodologiczne, choć ogólne, omawiane będą na wybranych przykładach z zakresu przede wszystkim socjologii.
Ad (b) 2 semestry po 30 godzin wykładu - razem 60 godzin. Każdy semestr zakończy się testem na ocenę, która bedzie wpisana jako zaliczenie. Ocena egzaminacyjna z przedmiotu będzie średnią z ocen testów na zakończenie każdego z semestrów.
II. Tematy zajęć i literatura.
1. Idea nauki a socjologia. Co to jest metodologia? Giddens A. Socjologia.
PWN, Warszawa, 2005, r.1, s. 27-43
2. Aktywność poznawcza człowieka a nauki społeczne.
Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, 2003, część I, rozdz. 1 s.27-51
Koncepcje wiedzy a cele i metody nauk socjologii.
Frankfort-Nachmias Chava, Nachmias David, Metody badawcze w naukach społecznych., Zysk i s-ka, Poznań, 2001, rozdz.1 Podejście naukowe, s.17-35
Język nauki: pojęcia i terminy języka nauk społecznych.
- Stefan Nowak Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa, 1985, r.2 Zjawiska społeczne i odpowiadające im pojęcia. S.62-96
Język nauki: definiowanie pojęć.
- Alex Inkeles i David N. Smith, W stronę definicji człowieka nowoczesnego. W : Tradycja i nowoczesność, Czytelnik, Warszawa, 1984, s.432-465
Rozumienie w naukach społecznych
- Zdzisław Krasnodębski, Czy rozumienie jest empatią?, w: Z.Krasnodębski, Rozumienie ludzkiego zachowania, Warszawa: PIW 1986, s. 42-71.
Wyjaśnianie i przewidywanie w socjologii.
- James C. Davies, Przyczynek do teorii rewolucji, w: Elementy teorii socjologicznych (wyd. W.Derczyński, A. Jasińska-Kania, J.Szacki), Warszawa: PWN 1975, s. 388-411.
- Melvin W. Tumin, O niektórych zasadach uwarstwienia: analiza krytyczna, w: Elementy teorii socjologicznych (wyd. W.Derczyński, A. Jasińska-Kania, J.Szacki), Warszawa: PWN 1975, s. 477-487.
O epistemologii i metodzie w socjologii.
- John Rex , Trzydzieści tez o epistemologii socjologii i o metodzie w socjologii., w; Kryzys i schizma. T.2, Red. E. Mokrzycki, PIW, Warszawa, 1984, s.137 - 154
Ważne paradygmaty w socjologii.
- Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, 2003, część I, rozdz. 2 s.55-80
Rodzaje twierdzeń. Typy generalizacji.
- Stefan Nowak Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa, 1985, rozdz. 4, Rodzaje twierdzeń., s.197-214
Wyjaśnianie i przewidywanie.
Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, 2003, część I, rozdz.3, Pojęcie przyczynowości w badaniach społecznych., s.84-103
Jak rozwija się nauka?
- Stephen Toulmin, Naukowe strategie i historyczna zmiana. W: Racjonalność i styl myślenia., Czytelnik, Warszawa, 1992, s.116-136
Społeczny kontekst nauki. Etyka, polityka a socjologia.
- Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, 2003, część V, Społeczny kontekst badań, s.111-133
Znaczenie i zastosowania socjologii.
Jerzy Szacki, Wolność i demokracja a tradycje socjologii polskiej. W: Ludzie i instytucje.stawanie sie ładu społecznego. T.2, PTS, UMC-S, Lublin, 1995, s.199-208
Test zaliczeniowy.
Wszystkie pozycje literatury dostępne są w Bibliotece SGGW, bądź w postaci druku zwartego (książki lub czasopisma), bądź w formie kopii ( proszę pytać w Czytelni Biblioteki o teczkę pt. Metodologia Nauk Społecznych, dr Krystyna Ewa Siellawa-Kolbowska).
Polecam podręcznik Earl'a Babbie'go, Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, jako przydatny w programie Metodologii Nauk Społecznych, jak i później, w programie Metod Badań Społecznych.
5
5