NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZANIA

• NALEŻNOŚCI

• brak definicji w MSSF, rozpatrywane na tle definicji aktywów,

• zasady wyceny takie jak określono dla inwestycji finansowych (należności i udzielone pożyczki)

• ZOBOWIĄZANIA

• zdefiniowane w Ramach Koncepcyjnych

Wycena należności i zobowiązań w walutach obcych (tzw. Pozycje pieniężne)
MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych

Waluta funkcjonalna - waluta podstawowego środowiska gospodarczego, w którym działa jednostka

• Ujęcie początkowe (wprowadzenie do ksiąg) - w walucie funkcjonalnej stosując do przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej natychmiastowy kurs wymiany waluty funkcjonalnej na walutę obcą, obowiązujący na dzień zawarcia transakcji

• Wycena bilansowa - przelicza się przy zastosowaniu kursu zamknięcia (natychmiastowy kurs wymiany na dzień bilansowy)

• Różnice kursowe - koszty/przychody finansowe

• Należności i zobowiązania wykazywane w bilansie z podziałem na długo i krótkoterminowe - zgodnie z zaleceniami MSR 1

REZERWY
MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe

Rezerwy - zobowiązania , których kwota lub termin zapłaty są niepewne

Tworzenie rezerw:

Wn Konto kosztów (wpływ na wynik finansowy)

Ma Konto Rezerwy (zobowiązania - ujęcie w bilansie)

Tworzenie rezerw na zobowiązania ma miejsce wówczas, gdy:

• przedsiębiorstwo jest zobligowane, w przypadku zaistnienia pewnych okoliczności, do przymusowego świadczenia na rzecz osób trzecich, jednakże

• wystąpienie tych okoliczności (a więc i przymusu świadczenia) nie jest absolutnie pewne lub wysokość ewentualnego świadczenia nie jest jeszcze przesądzona.

Warunkiem tworzenia rezerwy na zobowiązania jest:

• wystąpienie zdarzenia obligującego jednostkę do wykonania w przyszłości świadczeń, pod warunkiem, że

• istnieje możliwość wiarygodnego szacunku kosztów lub strat, których poniesienie jest niezbędne dla wywiązania się przez jednostkę z jej obowiązków.

Zdarzenie obligujące - takie zdarzenie, które powoduje prawny lub zwyczajowo oczekiwany obowiązek wykonania świadczenia powodujący, że jednostka nie ma żadnej realnej możliwości niewypełnienia tego obowiązku.

Taka sytuacja ma miejsce , gdy:

• wypełnienie obowiązku może wyegzekwowane na drodze prawnej lub

• zdarzenie (którym może być działanie jednostki) stwarza oczekiwanie stron trzecich, że jednostka wywiąże się z tego obowiązku - w przypadku zwyczajowo oczekiwanego obowiązku

Zgodnie z postanowieniami MSR nr 37 rezerwy tworzy się gdy spełnione są łącznie trzy następujące warunki:

• na jednostce ciąży istniejący prawny lub zwyczajowy obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych,

• prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne,

• można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku,

Jeżeli warunki te nie są spełnione nie należy tworzyć rezerw.

Kwota , na którą tworzona jest rezerwa - najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy (konieczność wykorzystania dyskonta).

Typowymi przykładami rezerw tworzonych w rachunkowości są (wg MSR 37):

• rezerwy na zobowiązanie z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego,

• rezerwy z tytułu udzielonego poręczenia,

• rezerwy związane z ochroną środowiska,

• rezerwy z tytułu restrukturyzacji,

• rezerwy z tytułu odpraw emerytalnych (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),

• rezerwy na naprawy gwarancyjne (UoR bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów),

Szczególny przypadek - Rezerwa na podatek odroczony - MSR 12

ŚRODKI PIENIĘŻNE
(MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych)

• gotówka w kasie,

• depozyty płatne na żądanie,

• ekwiwalenty pieniężne - krótkoterminowe inwestycje o dużej płynności, łatwo wymienialne na określone kwoty środków pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości

KAPITAŁ WŁASNY

• Definiowany w Ramach Koncepcyjnych - aktywa netto = aktywa - zobowiązania

• Brak określenia jednolitej struktury kapitałów własnych

• Kapitały wniesione przez akcjonariuszy i skutki transakcji z akcjonariuszami

• Kapitał z aktualizacji wyceny

• Niepodzielony wynik finansowy

SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ZA DANY OKRES

(Sprawozdanie z całkowitych dochodów)

MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych

Jednostka może przedstawiać jedno sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów, prezentując zyski lub straty i inne całkowite dochody w dwóch odrębnych sekcjach.

Sekcje te przedstawiane są razem, przy czym sekcja dotycząca zysków lub strat przedstawiana jest jako pierwsza, a bezpośrednio po niej przedstawiana jest sekcja dotycząca innych całkowitych dochodów.

Jednostka może również przedstawić sekcję dotyczącą zysków lub strat w odrębnym sprawozdaniu z zysków lub strat. Jeżeli skorzysta z takiej możliwości, odrębne sprawozdanie z zysków lub strat poprzedza bezpośrednio sprawozdanie z całkowitych dochodów, które na początku przedstawia zyski lub straty.

Informacje przedstawiane w sekcji dotyczącej wyniku (zysków lub strat)

(a) przychody

(b) koszty finansowe;

(c) udział w zyskach lub stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć rozliczanych zgodnie z metodą praw własności;

(d) obciążenia z tytułu podatków;

(e) łączna kwota obejmująca sumy działalności zaniechanych (zob. MSSF 5).

Informacje przedstawiane w sekcji dotyczącej innych całkowitych dochodów z podziałem na kwoty, które:

(a) nie zostaną następnie przeklasyfikowane na zyski lub straty oraz

(b) zostaną następnie przeklasyfikowane na zyski lub straty po spełnieniu określonych warunków.

W sekcji dotyczącej innych całkowitych dochodów przedstawia się każdy składnik pozostałych całkowitych dochodów sklasyfikowanych według rodzaju. Są to (między innymi):

• zysk/strata z tytułu różnic kursowych z przeliczenia działalności zagranicznej,

• zysk/strata z tytułu dostępnych do sprzedaży aktywów finansowych,

• zyski z tytułu przeszacowania aktywów trwałych,

• podatek dochodowy dotyczący pozostałych elementów zysku całościowego

• całkowite dochody ogółem

W sprawozdaniu z całkowitych dochodów jednostka ujawnia:

a) wynik za dany okres (zysk lub stratę netto),

b) sumę całkowitych dochodów

za dany okres,

które można przyporządkować do:

• udziałów niedających kontroli, oraz

• udziałowców jednostki dominującej.

Dla zrozumienia finansowych wyników działalności, jednostka oddzielne ujawniania co najmniej:

a) odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania lub wartość rzeczowych aktywów trwałych do wartości odzyskiwalnej, jak również odwrócenia takich odpisów,

b) restrukturyzację działalności jednostki, jak również odwrócenie rezerw na koszty restrukturyzacji,

c) zbycie rzeczowych aktywów trwałych,

d) zbycie inwestycji,

e) działalność zaniechaną,

f) rozliczenia z tytułu spraw sądowych, oraz

g) inne odwrócenia rezerw.

Pozycje kształtujące wynik (Rachunek zysków i strat)

RziS - zestawienie (w ujęciu memoriałowym) osiągniętych w danym okresie przychodów i współmiernych do nich kosztów

Koszty i dochody są rezultatem:

• operacji gospodarczych (dokonań przedsiębiorstwa),

• wyceny bilansowej

Dokonania przedsiębiorstwa związane zawsze z działalnością normalną:

• kontynuowaną,

• niekontynuowaną (zaniechaną) -

• konieczność odrębnej prezentacji - zasady określone w MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana”,

• w rachunku zysków i strat należy przedstawić kwoty kosztów, przychodów oraz zysków przed opodatkowaniem z działalności niekontynuowanej.

Zasady klasyfikacji i prezentacji dochodów i kosztów działalności kontynuowanej - MSR 1:

• brak określonej struktury rachunku zysków i strat,

• lista minimalnych ujawnień,

• prezentacja skutków transakcji metodą brutto (np. sprzedaż produktów i towarów) i netto (np. sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych, inwestycji)

Rachunek zysków i strat:

• kalkulacyjny,

• porównawczy,

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (MSR 7)

• jeden z podstawowych elementów sprawozdania finansowego jednostki (obligatoryjny w MSR 1),

• dostarcza kluczowych informacji o jej wypłacalności,

• zdolności do generowania nadwyżki finansowej.

Sprawozdanie powinno przedstawiać informacje na temat przepływów środków pieniężnych zaistniałych w ciągu okresu, w podziale na działalność:

• operacyjną,

• inwestycyjną,

• finansową,

• Działalność operacyjna to podstawowa działalność powodująca powstawanie przychodów oraz każdy inny rodzaj działalności, który nie ma charakteru działalności inwestycyjnej i finansowej.

• Działalność operacyjna generuje zasadniczą część nadwyżki środków pieniężnych , jest ona podstawową działalnością jednostki wynikającą ze statutu .

Działalność inwestycyjna Polega na nabywaniu i sprzedaży aktywów długoterminowych oraz innych inwestycji nie zaliczonych do ekwiwalentów środków pieniężnych.

Jest związana z transakcjami nabycia i sprzedaży:

• składników rzeczowego majątku trwałego,

• praw majątkowych,

• Długoterminowych/krótkoterminowych lokat.

Wyodrębnienie przepływów środków pieniężnych dotyczących tej działalności podyktowane jest faktem ich wpływu na przyszłość ( możliwość generowania zysku) .

Działalności finansowa to taka, w wyniku której zmianie ulega wysokość i struktura kapitału własnego oraz zadłużenie działalności gospodarczej.

Działalność finansowa znajduje odzwierciedlenie w zmianach wielkości i struktury kapitałów pozostających do dyspozycji firmy . Dotyczy to:

• kapitału własnego,

• pożyczek oraz kredytów

MSR 7 - metody sporządzania sprawozdania z przepływu środków pieniężnych

• bezpośrednia (preferowana w MSR 7),

• pośrednia.

Różnica - odmienne ujęcie przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej.

• metoda bezpośrednia - zestawienie oddzielnie wpływów i wydatków według odpowiednich tytułów,

• metoda pośrednia - zakłada wprowadzanie korekt wartościowych, za punkt wyjścia przyjmuje wynik finansowy netto (brutto) osiągnięty w okresie (ustalony memoriałowo) korygowany do poziomu przepływów pieniężnych.

• Korekty o pozycje , które mają charakter niepieniężny,

• Korekty o pozycje, które znajdują się w innych segmentach rachunku przepływów,

• Korekty dotyczące ruchu strumieni środków pieniężnych.

SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM (MSR 1)

Jednostka przedstawia sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, prezentujące:

• całkowite dochody ogółem za okres pokazujące oddzielnie łączne kwoty przypadające właścicielom jednostki dominującej oraz udziałom mniejszości, oraz

• dla każdego składnika kapitału własnego wpływ retrospektywnego zastosowania zmian zasad (polityki) rachunkowości lub retrospektywnych przekształceń dokonanych zgodnie z MSR 8,

• kwoty transakcji z właścicielami występującymi w charakterze udziałowców, wykazując odrębnie wkłady dokonane przez właścicieli oraz wypłaty na rzecz właścicieli, oraz

• uzgodnienie wartości bilansowej każdego składnika kapitału własnego na początek i na koniec okresu, wraz z oddzielnym ujawnieniem każdej zmiany stanu.

Jednostka prezentuje w sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym lub w informacji dodatkowej kwotę dywidend ujętą jako wypłaty na rzecz właścicieli w trakcie okresu oraz kwotę dywidendy przypadającą na jedną akcję.

INFORMACJE DODATKOWE (MSR 1)

Struktura

Informacje dodatkowe:

• prezentują informacje na temat podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego i szczegółowych stosowanych zasad (polityki) rachunkowości,

• ujawniają informacje wymagane przez MSSF, jeżeli nie są one prezentowane gdzie indziej w sprawozdaniu finansowym, oraz

• dostarczają informacji, które nie są prezentowane gdzie indziej w sprawozdaniu finansowym, lecz są potrzebne do jego zrozumienia.

Jednostka prezentuje informacje dodatkowe w sposób usystematyzowany, jeśli jest to możliwe w praktyce.

Jednostka w odniesieniu do każdej pozycji zawartej:

• w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz

• w sprawozdaniu z całkowitych dochodów,

• w jednostkowym rachunku zysków i strat (jeśli jest prezentowany),

• w sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym i

• w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

zamieszcza odsyłacze do wszelkich odnośnych informacji zawartych w informacjach dodatkowych.

Kolejności prezentacji informacji - pomaga użytkownikom w zrozumieniu sprawozdania finansowego i porównaniu go ze sprawozdaniami finansowymi innych jednostek:

• stwierdzenie zgodności z MSSF,

• podsumowanie istotnych zasad (polityki) rachunkowości ,

• informacje uzupełniające do każdej pozycji zaprezentowanej w poszczególnych częściach w kolejności, w której poszczególne sprawozdania i zawarte w nich pozycje są prezentowane, oraz

• inne informacje dotyczące:

• zobowiązań warunkowych (zob. MSR 37) oraz nieujętych zobowiązań wynikających z zawartych umów, oraz

• informacji niefinansowych, np. cele i polityka zarządzania ryzykiem finansowym jednostki (zob. MSSF 7).

• Jednostka może prezentować informacje na temat podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego i zasad (polityki) rachunkowości jako oddzielną część sprawozdania finansowego.

• Ujawnianie zasad (polityki) rachunkowości

Zadanie

Założenia:

Operacje gospodarcze:

1. Sprzedano towary o wartości w cenie zakupu 100 zł i cenie sprzedaży 150 zł.

2. Sprzedano nieruchomość inwestycyjną o wartości w cenie nabycia 500 zł za 700 zł.

3. Naliczono i zapłacono odsetki od kredytu 20 zł.

4. Przeszacowano środek trwały (grunt) o wartości księgowej 1 000 zł do wartości godziwej 1 200 zł.

5. Wyceniono na dzień bilansowy aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Cena nabycia papierów 300 zł, wartość godziwa na dzień bilansowy 200 zł.

Polecenie:

Po zaksięgowaniu operacji sporządzić sprawozdanie z sytuacji finansowej i sprawozdanie z całkowitych dochodów.