Opakowanie-wyrób,który stanowi zewnetrz warstwę określonego towaru mającego chronić go,ułatwić przemieszczanie,magazynowanie i sprzedaż oraz ma oddziałowywać na wyobraźnię nabywcy.
Funkcje opakowań:
1.ochronna-zabazpiecza przed środ.zewn.,
zabezpiecznie środ przed produktami,ochrona przed niewłaściwym użytkowaniem, ochrona przed
niepożądanym otwarciem.
2.informacyjna(opakowanie jest nośnikiem info)-zapoznanie się z rodzajem i właściwościami prod,datą ważności-produkcji,sposobem użycia
3.marketingowo-promocyjna
4.techniczna(transportowa)
5.kosztowa-opakowanie jest nośnikiem kosztów
6.ekologiczna
Podział opakowań:
-jednostkowe-bezposrednio kontaktuja się z żywnością
-zbiorowe
-transportowe
Wg materiału opakowaniowego:
Drewno i wyroby drewnopodobne, wyroby papiernicze, szkło, tworzywa sztuczne,metalowe,ceramika,mat.naturalne-tekstylne,wieloma.(wielowarstwowe lub laminaty)
Składniki szkła:Szkoło jest to bezpostaciowa,niekrystaliczna masa o stałej konsystencji otrzymana w wyniku przechodzenia stopionych skład.
Gł.skład jest:Si02 70%,Na2O11%,CaO12%
Podstawa otrzymania dobrego szkła:
-dobre odprężenie szkła(po uformowaniu ponowne nagrzewanie do temp 500,jest to temp nizsza od temp mięknięcia szkła,po czym powoli się chłodzi aby usunąć naprężenia wew. W materiale
-dobre przygotowanie masy (bez kamyczków,
pęcherzyków powietrza w ściankach co znacznie zmniejsza odporność opakowania)
-Na2SiO4-podczas topnienia skład.usuwa
pęcherzyki gazu pozostałości barwników.
Barwienie szkła i zastosowanie:
-zielone(z dodatkiem Fe,Cr,tlenki) pochłania częściowo promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone
-brunatne(siarczki żelaza)-pochłania
promieniowanie UV lepiej od zielonego,ale jest przepuszczalny dla promieni czerwonych i podczerwonych
-białe(zw.fluoru)-szkło 3-warstwowe
-niebieskie(zw. Kobaltu)
Zalety szkła:
-najlepsze z punktu widzenia higienicznego
-odporne chem
-obojetne fizjol.
-łatwe do otrzymania w czystości
-tanie-podst surowiec w miare łatwo dostępny
-podatne do formowania
-do wielokrotnego użytku
-uwidaczniają zawartość a jednocześnie chronią przed UV
-barierowość 100%
Wady:
-duża masa
-mała odpornośc mech.i term bo:duża d, kruchość,słaba przewodność
-trudno wykrywalne przez urządzenia kontroli(jeśli nastąpi rozerwanie pękniecie)
Opakowania inteligentne:
nowoczesny system opakowania.Do nich zaliczamy te, w których użyty materiał opakowaniowy zaw.dodtakowe subst.(indykatory)indor.o war.wyst. wew.opakowania,na działanie których narażony jest produkt wew. Lub też był narażony podczas transportu np.temp,skład atmosfery wew. opakowania-zaw.tlenu.
Zaliczamy wskaźniki czasu i temp.,inf.o składzie atmosfery wew. Opakowania oraz sygnalizujące o psuciu się prod
Opakowanie próżniowe:zachodzi pod zmniejszonym cieśn..Stosowane za względu na szkodliwi Sc powietrza z CO2(zachodzi reakcja z produktem powodując niekorzystne zmiany organoleptyczne)Sposoby pakowania próżniowego: wypompowanie powietrza z atmosfery pakującej, utrwalenie pod ciśnieniem(para wypycha powietrze tworząc podciśn. a następnie skrapla się)np.wklęsłe wieczka dżemów.
Opakowania aktywne: rodzaj opakowania, który aktywnie oddziałuje na prod.żywnościowy i wnętrze prod.Może spełniać role:
-emitować do wnętrza opakowania do prod.skład: sunst.antymikrobiol i regulacje składku atmosfey, przeciwutl.proces ten odbywa się w sposób kontrolowany.
-pochłaniać subst.z prod.
Żywn.np.tlen,wilgotność,zw.żelazowe i manganowe, hamuje procesy oksydacyjne, pochłanianie etylenu,sunst.aromaty i zapachy
-induktory-inf.o zmianach warunków np.temp.zaw. tlenu,czas przechowywania.
Zalety tworzyw sztucznych:
-odporne na dział wys. I niskich temp.
-odporne na uszkodzenia mech.
-podatne na obróbkę termiczną
-podatne do formowania i łączenia
-odporne na dział. czynników chem.,atmosfer, drobnoustrojów
-tanie w stosunku do innych materiałów
-bardzo lekkie,niepalne,dobra przewodność cieplna
Wady:
-mała odporność na procesy utleniania
-możliwość wchodzenia w reakcje z produktem
-nieprzyjazne dla środkowska(długo się rozkładają)
Podział tworzyw sztucznych:
-termoutwardzalne
-termoplastyczne
-homoutwardzalne-żywice
Właściwości polietylenu:
-przezroczysty lub barwiony
-dopuszczalny do kontaktu z żywnością
-wydłużenia 10x
-bardzo elastyczny
-często modyfikowany-spadło zużycie en na otrzymanie polietylenu,spady koszty inwestycyjne o połowe
-może być HD-wys.gęstość
-LD-niska gęstość
-ciężar właściwy:0,86-0,92g/cm3
-masa czast:10-18tys.
Polistyren:
-jednorazowe kubeczki,sztućce
-gęstość>1
-pow.300C-depolimeryzacja
-dobra termozgrzewalność
-możemy go uzyskać w postaci przezroczystej, barwiony w masie
2 sposoby otrzymywania:spienienie przed wytłoczeniem(większa sztywność, lepkość), z maszyny wychodzi sztywna folia.
Polipropylen:
-duża przezroczystość
-dobrze i łatwo barwi się w masie
-słabo termozgrzewalny,ale pokrywa się cienką warstwą lakieru termozgrzewalnego
-słaba barierowość dla tlenu
-do 140C wytrzymałość, w długim okresie 100, -20.
Laminaty- tworzywa wielowarstwowe,utworzone z różnych materiałów poł ze sobą przez zgrzewanie.
Zalety:
Właśc. SA suma właśc. Poszczególnych warstw,można uzyskać oczekiwane właść. 100
%barierowości
Wady: Duża niedogodność z punktu widzenia odzysku
Metalizacja folii:
Proces okresowy, na powierzchnię tworzywa nakłada się warstwę aluminium, w specjalnych urządzeniach,gdzie panuje niskie cieśn. Aluminium paruje, najczęściej stosowane:PE, OPP-bo dają cienkie warstwy folii
Metalizacja próżniowa: pokrywanie tworzywa opakowaniowego aluminium w próżni.
Cel metalizacji:
-wzrost ochrony przed światłem
-podniesienie barierowości
-podniesienie walorów marketingowych.
SCALPING: zjawisk polegające na tym, że z wnętrza opakowania do materiału opakowaniowego wnikają składniki produktu,np. aromaty. Natężenie tego zjawiska zależy m.in. od grubości,rodzaju opakowania,pH,naświetlenia.
Pakowanie w atmosferze kontrolowanej CAP:
Celem stosowania jest kontrola składu atmosfery oraz korelacji zmian następujących. Kontrola dokonywana jest w przypadku dużych opakowań,przechowywanie. Transp odbywa się we względnie niskiej temp. Skuteczna ale droga metoda.
Pakowanie w atmosferze modyfikowanej MAP:
Celem jest przedłużenie przydatności do spożycia danego produktu,aby to osiągnąć należy zmienić skład mieszanki gazów.Atmosfera modyfikowana posiada inne proporcje:78%N,20%C,0,8%CO2. Przede wszytskiem zmniejsza się zawartośc tlenu(tylko w przypadku miesa jego obecność jest ok.-barwa.)
W pozostałych: tlen powoduje utlenienie,zmiany aromatu,zmiana zawartość Wit C
-CO2-hamowanie rozwoju drobnoustrojów,obniża pH tworząc bezwodnik H2CO3
-N2-gaz neturalny-wypełnienie przestrzeni.
Opakowania stosowane do MAP muszą charakteryzować się barierowością w stosunku do gazów.
Metody formowania tworzyw sztucznych:
-odlewanie:napełnianie formy(bez nacisku) płynnym tworzywem,które po zestaleniu przybiera określony kształt(np.tworzywa piankowe)
-prasowanie tłoczne-ogrzewanie tworzywa w zamknięte formie z jednoczesnym naciskiem za pomocą stempka np. płyty,nakrętki
-wtryskiwanie-wtryskiwanie pod cisn. uplastycznianego tworzywa do zamkniętej formy, butelki słoiki
-wytłaczanie-wyciskanie przez dyszę o odpowiednim przekroju plastycznego tworzywa i następnie ochłodzeniu uformowanego pasma np. pręty,folia
-kalandrowanie-przeciskanie miękkiego tworzywa między rozgrzanym np. folia
Zamknięcie słoi FENIKS:jest 3 częściowe,składa się z pokrywki z biłej lakierowanej blachy,gumowej płaskiej uszczelki i z blaszanej opaski spinanej na boku,która dociska pokrywę i uszczelkę do kołnierza słoją.Górna powierzchnia kołnierza słoja styka się z uszczelką nie jest płaska lecz ma 2 kryzy uszczelniające,które zapobiegają przesuwaniu się uszczelki przy zamykaniu słói i zwiększają szczelność zamknięcia.
TWIST-OFF:zamknięcie jest jednoczęściowe,co ułatwia mechanizację procesu zamykania i otwierania słoi oraz umożliwia ich ponowne szczelne zamknięcie.Wieczko z blachy stalowej,lakierowanej i emaliowanej powłoki na bazie winylowej i akrylowej, ma 4 zaszczepy dopasowane do 4 segmentów gwintu wielozwojowego na kołnierzu słoja, szczelność zamknięcia zapewnia uszczelka np. z polichlorku winylu wtryśnięta wokół zaw.obrzeża wieczka.