PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA - wykład, dn. 27.10.2010

*Męskość i kobiecość (MAS):

-Stopień, w jakim różne płcie mogą pełnić te same role (albo pewne role są zastrzeżone dla danej płci). W relacjach kulturowych:

1. Męskie - asertywne, nastawione na zdobywanie pieniędzy i dóbr materialnych.

2. Kobiece - wykazują troskę o innych, dbają o jakość i życia i dobre stosunki międzyludzkie.

-Niski poziom męskości a wysoki kobiecości:

• Społeczność jest nastawiona na opiekowanie się innymi oraz na troskę o jakość życia.

• Liczą się głównie ludzie i przyjazne relacje między nimi.

• Pracuje się, żeby żyć.

• Menedżerowie kierują się intuicją i dążą do porozumienia.

• Ważna jest równość, solidarność i jakość życia zawodowego.

• Konflikty są rozwiązywane na drodze kompromisu i negocjacji.

-Wysoki poziom męskości a niski kobiecości:

• Społeczność jest nastawiona na pewność siebie, zdobywanie pieniędzy i dóbr materialnych.

• Liczą się pieniądze i dobra materialne.

• Żyje się, żeby pracować.

• Menedżerowie mają podejmować zdecydowane decyzje i funkcjonować asertywnie.

• Ważna jest sprawiedliwość, współzawodnictwo pracy i osiągnięcia wynikające z podejmowanych wyzwań.

• Konfrontacja sił jest najczęstszym sposobem rozwiązywania konfliktów.

*Indywidualizm vs kolektywizm (IDV):

1. Indywidualizm - słabe związki międzyludzkie, troszczenie się głównie o siebie, duży stopień indywidualnej swobody.

2. Kolektywizm - silne związki międzyosobowe, oczekiwanie pomocy od innych, absolutna lojalność wobec grupy.

-Kolektywizm:

• Źródłem identyfikacji jest przynależność do sieci powiązań społecznych.

• Relacje między pracodawcą i pracownikiem są postrzegane w kategoriach moralnych i przypominają więzy rodzinne.

• Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu zależą od przynależności grupowej pracowników (znajomości, koterie itp.).

• W zarządzaniu kieruje się grupą (a nie jednostką).

• Relacje międzyludzkie są ważniejsze od osiągnięcia celu.

• Interes grupy jest ważniejszy od interesu jednostki.

-Indywidualizm:

• Punktem odniesienia jest jednostka.

• Relacje między pracodawcą i pracownikiem mają dostarczyć obopólnych korzyści.

• Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu wynikają z obowiązujących przepisów i zależą od umiejętności i osiągnięć pracowników.

• W zarządzaniu kieruje się jednostkami.

• Osiągnięcie celu jest ważniejsze od relacji międzyludzkich.

• Interes jednostki jest ważniejszy od interesu grupy.

*Perspektywa czasowa [Orientacja długoterminowa] (LTO):

-Wymiar dodany na podstawie badań przez Michaela Bonda, włączony przez Hofstede do jego „wymiarów kultur”, którego początków szukano w konfucjanizmie (dynamizm konfucjański).

-Stopień, w jakim dana społeczność w swoich działaniach kieruje się tradycyjnymi wartościami oczekując, że będą one istotne również w przyszłości.

-Orientacja długoterminowa:

• Wytrwałość - trwałe dążenie do celu, cierpliwość w oczekiwaniu na wyniki.

• Ograniczone poszanowanie dla zobowiązań.

• Tradycja dostosowana do współczesnych wymogów.

• Zapobiegliwość i oszczędność (pozwala na dalsze inwestowanie).

• Podporządkowywanie się celom.

• Przedsiębiorczość.

• Respektowanie wymogów prawości.

-Orientacja krótkoterminowa:

• Duża uwaga przywiązywana do ustabilizowania i równowagi.

• Dbałość o „zachowanie twarzy”.

• Poszanowanie tradycji.

• Odwzajemnianie pozdrowień, przysług i prezentów (o dużym ładunku rytualności) niezależnie od ponoszonych kosztów.

• Osłabienie przedsiębiorczości.

• Niechęć do podejmowania ryzyka i zmian.

• Chęć do „dorównania innym” (ale nie ich wyprzedzenia).

• Dążenie do zdobycia Prawdy Absolutnej.

• Słabe oszczędzanie.

• Oczekiwanie na uzyskanie szybkich rezultatów.

*Indywidualizm - kolektywizm / a:

1. Kraje, w których występują:

• Indywidualizm (zaufanie do siebie, ważność własnych osiągnieć) - kraje uprzemysłowione (dobrobyt, ruchliwość, zurbanizowanie, wystawienie na oddziaływanie mass-mediów).

• Kolektywizm - kraje azjatyckie i Trzeciego Świata (częsty głód, duże rodziny, wydarzenia wymagające współpracy).

2. Koncepcja „ja”:

• Indywidualizm - „ja” oparte na własnych cechach. Poczucie swobody w odniesieniu do zmiany, pracy, przyjaciół, wyznania, domu itp.

• Kolektywizm - to związki społeczne pozwalają określić, kim się jest (określić Ja. Zaufanie do siebie oznacza bycie odpowiedzialnym. Ja nie jest zależne, lecz wzajemnie uzależnione od Ja innych członków społeczności.

3. Wychowywanie dzieci:

• Indywidualizm - sen, kąpiel, zabawa, menu, poczta, wybór przyjaciół, realizacja własnych planów, wyjście z domu, poczucie winy, komunikacja niskokontekstowa.

• Kolektywizm - zawód jak rodzice (zwłaszcza synowie jak ojcowie), rzadko przebywające samotnie (duże rodziny), tępienie przeciwstawiania się, opinie i sądy wzorowane na innych (jeśli samodzielne to uważane za mające zły charakter), uczestnictwo we wszystkich uroczystościach rodzinnych, uczenie komunikacji wysokokontekstowej, poczucie wstydu.

4. Relacje społeczne:

• Indywidualizm - duma z własnych osiągnięć, uprzedzenia wobec osób (ze względu na ich cechy a nie grupy, do której należą), czyjeś zachowanie jest wiązane z dyspozycjami danej osoby (np. przestępstwo zostało spowodowane…), chęć rywalizowania i przeciwstawianie się.

• Kolektywizm - bliskie relacje rzadsze ale głębsze, wzajemna lojalność pracownika i pracodawcy, okazywanie innym szacunku, by nie „utracili twarzy”, unikanie konfrontacji (wymagających powiedzenia „nie” lub takiegoż zachowania), pamięć i poczucie zobowiązania wobec tych, którzy wyświadczyli przysługę, łatwiejsze uprzedzanie się i tworzenie stereotypów (bo Ja jest identyfikowane przez cechy grupy, do której się należy lub nie należy).

5. Zachowania:

• Indywidualizm - otwarte krytykowanie i sprzeciwianie się; bezpośrednie przechodzenie do sprawy; ujawnianie swych umiejętności i chwalenie się; skłonność do zwracania większej uwagi na cechy osobnicze niż przynależność grupową i pozycję danej osoby w jej grupie; funkcjonowanie wobec danej osoby ze względu na jej cechy osobnicze.

• Kolektywizm - unikanie konfrontacji; kultywowanie relacji długoterminowych bez oczekiwania stałej intymności; skromność w prezentowaniu siebie; zwracanie szczególnej uwagi na czyjąś pozycję w jego grupie; informowanie o własnej pozycji w grupie.

6. Zyski z życia w danej kulturze:

• Indywidualizm - większa osobista swoboda; większe zadowolenie z własnych osiągnięć; mniejsze ograniczenie czyimiś apriorycznymi sądami; większa prywatność; większa spontaniczność; większa swoboda wyboru własnego stylu życia; otoczenie docenia podejście twórcze i innowacyjne.

• Kolektywizm - brak samotności; łatwość polegania na innych; unikanie konfliktów; większa możliwość przewidywania własnej przyszłości; system wartości bardziej jednoznacznie zdefiniowany.