STANDARDY POLITYKI WOBEC MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I ETNICZNYCH

na podstawie wykładów prof. dr hab. Krautsevich Aliaksandr

WYKŁAD 1

Organizacyjnie:

24.01 - zerówka

31.01 - poprawki i wpisy

Test wielokrotnego wyboru ( zagadnienia 12 stycznia )

Definicje:

Termin mniejszości narodowe został wprowadzony do języka umów międzynarodowych w tzw. małym traktacie wersalskim 1919 r. po I wojnie światowej.

• W aktach prawa międzynarodowego używa się terminów ( bez ich definiowania): mniejszości narodowe

• mniejszości etniczne, mniejszości językowe

• mniejszości religijne i mniejszości kulturowe

• oraz społeczeństwo autochtoniczne i ludy plemienne

• najczęściej są używane pojęcia mniejszości narodowe i mniejszości etniczne ( często mniejszości narodowe i etniczne)

etniczne w kraju : np. Ukraina

narodowe poza kraje : np. Żydzi

obecność na terytorium Polski 100 lat

• nie istnieje powszechna definicja

• socjologia często rozróżniała mniejszości narodowe i mniejszości etniczne

• Etnologia - sugeruje szerokie rozumienie mniejszości etnicznych (mniejszości narodowe jest częścią mniejszości etnicznych )

Świadomość narodowa - identyfikacja z krajem

Definicja instrumentu o ochronie praw mniejszości Inicjatywy Środkowo Europejskiej ( IŚE) 1994r.

• nie rozróżnienie mniejszości narodowej i etnicznej art1 :

mniejszość narodowa oznacza:

„ grupę mniejszą liczebnie od pozostałej części ludności w danym państwie, której członkowie będący obywatelami tego państwa mają etniczne, religijne i językowe cechy odróżniające się od pozostałej części ludności i cechują się wolą zachowania własnej tradycji, religii i języka.

• mniejszość narodowa- społeczność etniczna która utożsamia się z narodem zorganizowanym we własne państwo

• mniejszość etniczna - społeczność niepaństwowa

• uznanie danej grupy za mniejszość etniczną a nie mniejszość narodową niesie za sobą istotne konsekwencje polityczne. Grupa narodowa ma prawo do własnego państwa

• Max Weber dla członków mniejszości etnicznej najważniejsze ustalenie kim nie są a dla mniejszości narodowej najważniejsze ustalenie to kim są.

• ostatnio piszą o różnicach pomiędzy mniejszością narodową a grupą etniczną o charakterze imigracyjnym.

• (brak)

Państwa narodowe z punktu widzenia liczebności mniejszości- dzielą się na

1. homogeniczne - odsetki mniejszości narodowej nie przekracza 10 , a narodowej że 5%

2. niehomogeniczne - więcej niż 100 % mniejszości narodowej ( bywają określane jako „mniejszość narodowa”) PL - HOMOGENICZNY

Członkowstwo w mniejszości określa się za pomocą kryteriów :

• obiektywne - niezależne od woli jednostki ( pochodzenie, język, miejsce )

• subiektywne - wynikające z jednostki jak identyfikacja z określoną grupą etniczną. Wola przynależności do niej, poczucie solidarności i wzajemne wspieranie się za „swoimi”

Współcześnie głównym kryterium jest samoidentyfikacja.

Terminy do oznaczenia i postaw w stosunkach narodowych

Ksenofobia - niechęć lub wrogość do ludzi pod względem etnicznym

Szowinizm - rozumiany najczęściej jako bezkrytyczna miłość do własnego narodu przekonanie o jego wyższości nad innymi i wrogości wobec innych

Etnocentryzm - postawy i poglądy traktujące wartości własnej grupy narodowej jako centralne

Patriotyzm - uczucie więzi z narodem o jego dobro, gotowość ponoszenia ofiar

Nacjonalizm - proces kształtowania się narodu, kształtowanie się narodu, ruchu narodowego , ideologia państwa, dążenie do realizacji ideologii dotyczącej narodu i stosunków między narodami, określa państwa wobec własnego narodu i innych narodów.

---