Rozliczanie różnic kursowych z wyceny bilansowej

Jak rozlicza się różnice kursowe naliczone na dzień bilansowy? Zaznaczamy, iż dla celów podatkowych uwzględniamy tylko różnice kursowe zrealizowane.

1. Charakterystyka metod rozliczania bilansowych różnic kursowych

Nie rzadziej niż na dzień bilansowy jednostki posiadające składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych, zobowiązane są dokonać ich wyceny zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wycenę tę przeprowadza się po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski. W jednostkach, w których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, dniem bilansowym jest dzień 31 grudnia.
 

W księgach rachunkowych następnego roku naliczone z wyceny bilansowej różnice kursowe podlegają rozliczeniu. Przepisy bilansowe nie określają terminu ani sposobu przeprowadzenia tego rozliczenia. W praktyce stosuje się trzy metody rozliczania różnic kursowych: 1) wystornowanie różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego, 2) wystornowanie różnic kursowych z chwilą faktycznej regulacji rozrachunków, 3) ewidencjonowanie tylko zrealizowanych różnic kursowych ustalonych między kursem z wyceny bilansowej a kursem z dnia zapłaty.

Wybrana przez jednostkę metoda powinna zostać zapisana w polityce rachunkowości i być stosowana w sposób ciągły.

Stosując metodę pierwszą - jednostka na dzień 1 stycznia roku następnego stornuje (wyksięgowuje) różnice kursowe ustalone na dzień bilansowy z kont rozrachunków (należności i zobowiązań) w korespondencji z kontem:

a) przychodów finansowych - jeżeli były to dodatnie różnice kursowe lub

b) kosztów finansowych - jeżeli były to ujemne różnice kursowe.

Zaksięgowanie rzeczywiście zrealizowanych różnic kursowych, ustalonych za okres od momentu powstania należności lub zobowiązań do dnia ich zapłaty, następuje w dniu uregulowania rozrachunków w korespondencji z kontami przychodów lub kosztów finansowych.

Przy metodzie drugiej - jednostka w dniu faktycznej regulacji (zapłaty) należności lub zobowiązań stornuje różnice kursowe ustalone na dzień bilansowy. Następnie (równocześnie) ustala i wprowadza do ksiąg rachunkowych różnice kursowe faktycznie zrealizowane, ustalone za okres od momentu powstania należności lub zobowiązań do dnia ich zapłaty w korespondencji z kontami przychodów lub kosztów finansowych. Przy tej metodzie rozliczania różnic kursowych nie powinno się stornować wszystkich różnic kursowych dotyczących jednego kontrahenta (a zatem jeszcze przed rzeczywistą zapłatą rozrachunków), tylko te różnice kursowe, które przypadają na należności bądź zobowiązania zapłacone.

Stosując zaś metodę trzecią - jednostka w dniu faktycznej regulacji (zapłaty) należności lub zobowiązań ujmuje w księgach rachunkowych nowego roku obrotowego tylko zrealizowane różnice kursowe ustalone od początku tego roku obrotowego do dnia zapłaty należności lub zobowiązania.

2. Przykłady rozliczania bilansowych różnic kursowych w zależności od przyjętej metody

2.1. Storno różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka na dzień 31 grudnia 2009 r. posiadała należność od kontrahenta zagranicznego w wysokości: 10.000 EUR, którą uregulowano 8 stycznia 2010 r. Wycenę należności przedstawiono w poniższej tabeli.

Wartość należności	Wycena na dzień powstania po kursie: 4,4000 zł/EUR	Wycena na dzień bilansowy po kursie: 4,1082 zł/EUR	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia bilansowego	Wycena na dzień zapłaty po kursie: 4,1109 zł/EUR	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia zapłaty
10.000 EUR	44.000 zł	41.082 zł	2.918 zł (ujemna różnica kursowa)	41.109 zł	2.891 zł (ujemna różnica kursowa)

2. Jednostka przyjęła do rozliczania bilansowych różnic kursowych metodę storna różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. PK - storno naliczonych na dzień bilansowy różnic kursowych	(-) 2.918 zł	75-1	20
2. WB - wpływ należności na rachunek walutowy: (10.000 EUR x 4,1109 zł/EUR) =	41.109 zł	13-1	20
3. PK - naliczenie zrealizowanej ujemnej różnicy kursowej: [10.000 EUR x (4,4000 zł/EUR - 4,1109 zł/EUR)] =	2.891 zł	75-1	20

III. Księgowania:

2.2. Storno różnic kursowych z chwilą faktycznej regulacji rozrachunków

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka na dzień 31 grudnia 2009 r. posiadała zobowiązanie z tytułu zakupu towarów od kontrahenta zagranicznego w wysokości: 5.000 EUR, które uregulowała 8 stycznia 2010 r. Wycenę zobowiązania przedstawiono w poniższej tabeli.

Wartość zobowiązania	Wycena na dzień powstania po kursie: 4,1437 zł/EUR	Wycena na dzień bilansowy po kursie: 4,1082 zł/EUR	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia bilansowego	Wycena na dzień zapłaty po kursie: 4,0924 zł/EUR (jednostka wycenia rozchód walut według metody FIFO)	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia zapłaty
5.000 EUR	20.718,50 zł	20.541,00 zł	177,50 zł (dodatnia różnica kursowa)	20.462,00 zł	256,50 zł (dodatnia różnica kursowa)

2. Jednostka przyjęła do rozliczania bilansowych różnic kursowych metodę storna różnic kursowych z chwilą faktycznej regulacji rozrachunków.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. WB - zapłata zobowiązania z własnego rachunku walutowego: (5.000 EUR x 4,0924 zł/EUR) =	20.462,00 zł	21	13-1
2. PK - rozliczenie różnic kursowych:    a) storno naliczonych na dzień bilansowy różnic        kursowych	(-) 177,50 zł	21	75-0
b) naliczenie zrealizowanej dodatniej różnicy kursowej:        [5.000 EUR x (4,1437 zł/EUR - 4,0924 zł/EUR)] =	256,50 zł	21	75-0

III. Księgowania:

2.3. Ewidencja zrealizowanych różnic kursowych ustalonych między kursem z wyceny bilansowej a kursem z dnia zapłaty

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka na dzień 31 grudnia 2009 r. posiadała zobowiązanie z tytułu zakupu towarów od kontrahenta zagranicznego w wysokości: 15.000 EUR, które uregulowała 15 stycznia 2010 r. Wycenę zobowiązania przedstawiono w poniższej tabeli.

Wartość zobowiązania	Wycena na dzień powstania po kursie: 4,1264 zł/EUR	Wycena na dzień bilansowy po kursie: 4,1082 zł/EUR	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia bilansowego	Wycena na dzień zapłaty po kursie: 4,1400 zł/EUR (jednostka wycenia rozchód walut według metody FIFO)	Różnica kursowa między kursem z dnia bilansowego i z dnia zapłaty
15.000 EUR	61.896,00 zł	61.623,00 zł	273,00 zł (dodatnia różnica kursowa)	62.100,00 zł	477,00 zł (ujemna różnica kursowa)

2. Jednostka przyjęła do rozliczania bilansowych różnic kursowych metodę ewidencjonowania tylko zrealizowanych różnic kursowych ustalonych między kursem z wyceny bilansowej a kursem z dnia zapłaty.

II. Dekretacja:
 

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. WB - zapłata zobowiązania z własnego rachunku walutowego: (15.000 EUR x 4,1400 zł/EUR) =	62.100,00 zł	21	13-1
2. PK - naliczenie zrealizowanej ujemnej różnicy kursowej: [15.000 EUR x (4,1400 zł/EUR - 4,1082 zł/EUR)] =	477,00 zł	75-1	21

III. Księgowania:

---