Max Weber „Klasy, stany, partie - podział władzy w obrębie wspólnoty”
10 grudnia
Weber Max (1864-1920), brat A. Webera, niemiecki historyk, ekonomista, socjolog, religioznawca, metodolog humanistyki. Profesor uniwersytetów w Berlinie (1893), Fryburgu Bryzgowijskim (1894-1897), Heildelbergu (1897-1904), Monachium (1919-1920). Członek Verein für Sozialpolitik (od 1889). Jeden z założycieli Evangelisch-Soziale Verein (1890). Interesował się wpływem religii na życie społeczne, zwłaszcza udziałem etyki protestanckiej w rozwoju tzw. "ducha kapitalizmu". Badał aspekty gospodarcze etyki wielkich wyznań: konfucjanizmu, taoizmu, hinduizmu, buddyzmu, judaizmu.
Niektóre prace: Die Verhältnisse der Landarbeiter im ostelbischen Deutschland (1892), Die ländlische Arbeitsverfassung (1893), Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus (1905), Gesammelte Aufsätze zur Religionssoziologie (tom 1-3, 1920-1921), Wirtschaft und Gesellschaft (1922, wydanie uzupełnione 1925), Wirtschaftsgeschichte (1923), Gesammelte Aufsätze zur Sozial- und Wirtschaftsgeschichte (1924), Gesammelte Aufsätze zur Soziologie und Sozialpolitik (1924). W Polsce m.in.: Szkice z socjologii religii (wydanie polskie 1984).
prawo istnieje wówczas, gdy jest szansa, że specjalny zespół ludzi będzie utrzymywać ład i stosować przymus fizyczny lub psychiczny po to, aby spowodować jego przestrzeganie względnie stosowanie sankcji za jego naruszenie
władza - szanse jednej lub większej liczby osób na przeprowadzenie jej lub ich własnej woli w działaniu opartym na poczuciu wspólnoty, nawet jeśli inni, którzy w nim uczestniczą, będą stawiać opór
władza ekonomiczna wynika z władzy zasadniczej
ład ekonomiczny - sposób rozdziału i użycia dóbr i świadczeń ekonomicznych
ład społeczny - sposób, w jaki w danej społeczności rozdziela się godność społeczną między typowe grupy w niej uczestniczące
klasy - nie są wspólnotami w ustalonym tu znaczeniu, lecz stanowią jedynie możliwe podłoże działań opartych na poczuciu wspólnoty
przypadki istnienia klas
pewnej liczbie osób wspólne są pewne typowe czynniki przyczynowe ich szans życiowych
czynniki te dotyczą jedynie ich ekonomicznego interesu
posiadanie dóbr i dochodu w warunkach rynku towarów lub pracy
„posiadanie” i „nieposiadanie” są podstawowymi kategoriami położenia klasowego niezależnie od tego, czy oddziałują na walkę cen czy na walkę konkurencyjną
położenie klasowe staje się w tym momencie położeniem rynkowym
każda klasa może, ale nie musi, „być podłożem jakiegoś działania klasowego”
podział na klasy wyłania się jako następstwo stosunku do produkcji i nabywania
stany - zazwyczaj są wspólnotami, często o nieukształtowanym charakterze
położenie stanowe - wszelkie typowe składniki losów ludzkich uwarunkowane przez określoną, pozytywną lub negatywną ocenę „godności społecznej”, wiążącej się z jakąś cechą wspólną pewnej liczby osób
specyficzną cechą przynależności stanowej jest odmienny styl życia
drogą do wejścia jest zmiana oblicza lub faktyczne zżycie się z członkami stanu, bądź też uzurpacja
zjawiskiem powszechnym w grupach stanowo uprzywilejowanych jest dyskwalifikacja pracy fizycznej
podział na klasy odbywa się jako następstwo zasad konsumpcji dóbr w postaci swoistych rodzajów „stylu życia”
partia - jej działanie kieruje się ku władzy społecznej
przejawy kierunków działalności
celowe zrzeszenie
wpływ na działanie oparte na poczuciu wspólnoty
partie są możliwe tylko w obrębie wspólnot o charakterze zrzeszenia
działalność partii ogranicza się do zdobycia wpływu na struktury tegoż zrzeszenia