HISTORIA USTROJU I PRAWA W POLSCE
Wykład: czwarty
1. Reformy wieku XVIII.
2. Księstwo warszawskie - Konstytucja 1807 roku.
Temat 1.
Wśród historyków dominuje pogląd, że obraz czasów saskich w Rzeczpospolitej szlacheckiej jest jednoznacznie czarny.
W świetle ostatnich badań powoli dokonuje się zmiana oceny tamtych czasów.
Obszar ówczesnej Polski to około 735 tyś. km2, ludność - około 10mln. Polska jest państwem wielonarodowym, szacuje się, że zamieszkiwało ją około 45% Polaków, 40% to Rusini i Litwini, 10% Żydzi, pozostałe nacje to min. Szkoci , Anglicy, Ormianie.
Przełom XVII i XVIII wieku to dynamiczny rozwój demograficzny, np. Warszawa z małego prowincjonalnego miasta zamieszkałego przez 40 tyś. mieszkańców, przeobraża się w krótkim czasie w 120 tyś. miasto.
W tym właśnie okresie podejmowane są reformy w dobrach królewskich, wielkich latyfundiach np. oczynszowanie chłopów. Zakładane są manufaktury, w dobrach królewskich zaszczepiono ideę kameralizmu, gdzie kładziono nacisk na ideę pełnego zatrudnienia, rodzi się statystyka, nowoczesna ekonomia.
Jednocześnie funkcjonuje bardzo anachroniczny zarząd państwa, zarówno Korona jak i Wielkie Księstwo Litewskie podzielone są na województwa i powiaty, gdzie każdy z tych organizmów żyje własnym życiem.
Wobec z całkowitego kryzysu sejmu, ciężar zarządu państwem przejmują sejmiki.
Dość powiedzieć, że sejm walny w latach 1700 - 1740 został zerwany 25 razy, w latach 1740 - 1760 zerwano wszystkie sejmy. Daje do całkowity i kompletny paraliż ustawodawczy państwa. Do tego dochodzi dożywotniość urzędów i nieusuwalność urzędników.
Negatywnym zjawiskiem jest także bardzo silna pozycja hetmana, który często używa wojsk do własnych prywatnych rozgrywek.
Na tle tej sytuacji pojawiły się pierwsze głosy rozsądku - najpierw odezwali się publicyści. Pojawiły się dzieła poświęcone reformom sejmu, zniesieniu liberum veto.
Wśród wielu publicystów należy wymienić choćby Jakuba Fleminga, Stanisława Konarskiego, Stanisława Leszczyńskiego.
Pierwsze reformy zostają przeprowadzone na Sejmie Niemym w 1717 roku.
Uchwalono stałe podatki na wojsko- 24 tyś, tzw. porcji co pozwalało na utrzymanie 18 tyś. żołnierzy.
Zakazano limitowania się sejmików.
Dokonano tzw. opisania urzędu hetmańskiego , czyli określono szczegółowo zakres kompetencji dla tej funkcji.
wyłączono hetmana od spraw skarbowych i administrowaniem funduszami na wojsko,
zakazano hetmanowi stosowania nacisków na sejmy, sejmiki i trybunały ( z wykorzystaniem wojska),
zakazano samowolnych zmian w organizacji wojska,
uznano, że buławę hetmańską będzie się rozdawać na sejmie.
Następne reformy związane są z sejmem konwokacyjnym z 1764 roku (wstąpienie na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego).
Sejm ten uchwalił 180 ustaw.
Utworzona na nim także 2 Komisje Wielkie:
Komisję wojskową,
Komisję skarbu.
Osobne dla Litwy i dla Korony są organami kolegialnymi - w stylu oświeconego absolutyzmu. Obie komisje ponoszą odpowiedzialność przed sejmem.
Komisja skarbowa - kierowana jest przez podskarbiego wielkiego, w jej skład wchodzi pierwotnie 26 potem 12 komisarzy wybieranych przez sejm ( wybór na 2 lata, większością głosów).
Miała zająć się funkcjami fiskalnymi:
uporządkowaniem skarbu,
powiększeniem dochodów państwa,
zarządzaniem dochodami państwa,
administrowaniem skarbu,
rozwojem przemysłu, handlu i komunikacji,
wyszukiwaniem źródeł solnych,
sądownictwem w sprawach handlu i sprawach skarbowych.
Komisja szybko doczekała się własnego aparatu skarbowego ( 700 oficjalistów).
Komisja wojskowa - kierowana przez hetmana wielkiego ( jego zastępcą był hetman polny), w składzie miała także 12 komisarzy.
Do jej kompetencji należała:
organizacja armii,
zaopatrzenie armii,
wyszkolenie armii.
Kilka lat później komisja została zniesiona i na jej miejsce powołano odpowiedni departament w Radzie Nieustającej.
Następne reformy związane są z tzw. sejmem rozbiorowym z 1773 roku.
Powołano Komisję Edukacji Narodowej. Na jej czele stanął prymas i 8 członków, wybieranych przez sejm na 6 lat.
Komisja była niezależna, nie podlegała ani ówczesnemu rządowi ani sejmowi.
Podlegała bezpośrednio królowi.
Do jej kompetencji należało:
administrowanie oświatą, min. redagowała i wydawała książki,
miała wprowadzić jedność zarządu we wszystkich szkołach w państwie,
ujednolicenie programu nauczania,
zreformowanie 2 szkół wyższych - Akademii Wileńskiej i Uniwersytetu w Krakowie,
ponadto była ona sądem w sprawach dóbr pojezuickich ( po kasacie zakonu).
Przyjmuje się ,że komisja była pierwszym w Europie ministerstwem oświaty.
W 1765 roku powołano Szkołę Rycerską, która miała kształcić młodzież szlachecką.
W 1775 roku powołano Radę Nieustającą, która była pomysłem ambasadora rosyjskiego w Warszawie. Miała ona pozbawić króla części kompetencji i jeszcze bardziej go ubezwłasnowolnić.
W jej skład wchodzili:
król , jako przewodniczący
marszałek rady, którym był poseł,
36 członków, w połowie posłów, w połowie senatorów ( wybierani prze sejm na 2 lata).
Wewnętrznie dzieliła się na 5 departamentów:
departament interesów cudzoziemskich,
departament wojny,
departament sprawiedliwości,
departament skarbu,
departament policji.
Zajmowała się:
kierowaniem administracji w państwie,
posiadała inicjatywę ustawodawczą,
prawo do wysyłania i zaopatrywania posłów w instrukcje ( wyznaczonych przez króla i sejm i wysyłanych za granicę),
miała prawo wystawiania po 3 kandydatów na urzędy,
prawo wykładni ustaw,
posiadała kontrolę nad urzędami centralnymi.
Rada była zorganizowana w sposób kolegialny, decyzje zapadły większością głosów.
Miało to dwie szczególne cechy:
-umożliwiało wzajemną kontrolę ( utrudniając korupcję),
-pozwalało stronnictwom na obsadę stanowisk w danym organie.
Te dwie cechy połączone z pewną specyfiką polską tzn:
kształtowaniem organów państwa w drodze wyborów,
kontrolą sejmu wobec organów państwa
stanowiło w całości model zastosowany w owym czasie tylko w Polsce.
Dalsze reformy lat 60-tych i 70-tych:
od roku 1765 zaczęły powstawać komisje boni ordinis - dla Warszawy i większych miast królewskich. Powoływał je sejm. W ich skład wchodzili senator, starosta i kilku lub kilkunastu przedstawicieli szlachty. Miały one za zadanie:
porządkowanie gospodarki finansowej miasta,
sprawy związane z higieną,
zabezpieczenie przeciw pożarowe, tworzenie planów przestrzennych.
W 1775 roku powstała Komisja Nad Szpitalami - miała ona reorganizować szpitale istniejące i powoływać nowe,
powoływać korpus lekarzy,
powoływać korpus aptekarzy i akuszerek,
zwalczać żebractwo.
Zniesiono tortury i karę śmierci za czary (1776) ( i od tej pory jesteśmy bezkarne!).
Ułożono ordynację wyborczą dla sądów sejmowych.
Dokonano reformy dóbr królewskich.
W latach 1776-1780 prowadzono prace nad zbiorem praw sądowych Andrzeja Zamojskiego.
Geneza Sejmu Wielkiego.
W 1787 roku wybucha wojna rosyjsko-turecka. Solidarność państw rozbiorowych zostaje złamana. W jednym obozie znajdą się Austria i Rosja w drugim Prusy wraz ze swoimi sojusznikami.
Na tle tej sytuacji Stanisław August Poniatowski zaproponował Katarzynie II sojusz wojskowy przeciwko Turcji.
Oto Rzeczpospolita wystawi korpus posiłkowy przeciwko Turcji, w zamian za to Rosja zgodzi się na pewne reformy i odstąpi pewne nabytki terytorialne kosztem Turcji.
Propozycja zostanie odrzucona na spotkaniu w Kaniowie.
Zebrany w październiku 1788 roku Sejm, zwany później Wielkim ( będzie obradował do 1792 roku), decyduje o powiększeniu wojska do 100 tysięcy ( decyzja pozostaje tylko na papierze).
Bardzo szybko zaczęto atakować Radą Nieustającą, którą kojarzono z interwencją ambasadora rosyjskiego i sejmem rozbiorowym.
* Na wystawienie armii uchwalono podatek 10 -go grosza.
* W marcu tego samego roku zażądano wycofania z terenu Rzeczpospolitej magazynów rosyjskich.
* Zawarto przymierze z Prusami, które liczą na pozyskanie Gdańska i Torunia ( Rosja dość szybko kończy wojnę z Turcją, tymczasem Sejm zakazuje alienacji jakichkolwiek dóbr- Prusy wiedzą więc , że nie dostaną ani Torunia ani Gdańska).
* W 1791 roku uchwalono prawo o sejmikach , w którym odsuwa się od udziału w sejmikach szlachtę nie posesjonatów, stawia wymóg ukończenia 18-tego roku życia, wymaga wpisu do ksiąg ziemiańskich.
W kwietniu 1791 roku uchwala prawo o miastach królewskich:
przywilej nietykalności osobistej,
wyłączenie miast spod władzy starosty,
nadano mieszczanom prawo nabywania dóbr ziemskich,
zapewniała dostęp dla mieszczan do stanowisk wojskowych ( oprócz kawalerii narodowej)
zapewniała mieszczanom dostęp do adwokatury i godności duchownych,
tworzyła tzw. wydziały miejskie,
pozwala wybierać delegatów miast do np. komisji policji, komisji skarbu,
komisji porządku cywilno-wojskowego,
ułatwiała nobilitację mieszczan - działała na rzecz zlania się stanu szlacheckiego i mieszczańskiego.
I wreszcie 3 maja 1791 roku Sejm uchwalił Konstytucję.
Była to tzw. ustawa rządowa, która regulowała skład i funkcjonowanie podstawowych organów państwa i zawierała jego podstawy ustrojowe.
Konstytucja 3 maja została uchwalona w atmosferze swoistego „zamachu stanu”.
Zamek królewski został otoczona wojskami, sesję rozpoczęto 2 dni wcześniej niż planowano. Departament Interesów Zagranicznych wystąpił z opinią, że dla Rzeczpospolitej jest to doskonały moment na dalsze działania.
W takiej atmosferze król odczytał projekt Konstytucji, po tym nastąpiło kilka dramatycznych wystąpień.
Wnoszono, że Konstytucja jest sprzeczna z artykułami henrykowskimi (1673) lub że nie dano posłom czasu do deliberacji.
Po siedmiu godzinach król zaprzysiągł Konstytucję. 5 maja została wpisana do ksiąg sądowych.
Konstytucja 3-go Maja była pierwszą konstytucją europejską. Została w Europie przyjęta bardzo pozytywnie. W celach propagandowych uruchomiono machinę „reklamową”- dość szybko została przetłumaczona na 14 języków a całkowity jej nakład przekroczył 30 tyś. egzemplarzy. Opierała się na najnowszych zdobyczach myśli politycznej, typu umowa społeczna, trójpodział władzy.
Konstytucja 3-go maja miała być jedną z 3 zamierzonych konstytucji. Planowano wydanie jeszcze tzw. konstytucji moralnej i konstytucji ekonomicznej.
Po 3 maja konstytucja została otoczona licznymi ustawami, precyzującymi jej założenia (nie zawsze zgodnie z pierwowzorem).
Jeszcze w maju 1791 roku została wydana ustawa o:
sejmie,
o sądach sejmowych,
o sejmie konstytucyjnym,
czerwiec 1791:
o Straży Praw,
o komisji policji,
o komisji skarbowej,
o sądzie asesorskim,
sądzie ziemiańskim,
sądzie trybunalskim.
Ustrój społeczny.
Konstytucja gwarantowała szlachcie wszelkie wolności- potwierdzając jej pozycję.
O mieszczanach- włączono in extensio ustawę o miastach królewskich.
O chłopach-zapisano, że pozostają pod opieką rządu i prawa.
Ustrój polityczny.
Konstytucja całkowicie pominęła problem konfederacji z Wielkim Księstwem Litewskim, dając tym samym powód do dość swobodnej interpretacji stanu prawnego obu państw (niektórzy interpretowali to jako fakt istnienia jednego państwa).
Organy państwowe:
Sejm - dwuizbowy, wybierany na 2 -letnią kadencję. Przewidziano sesję zwykłą , trwającą 70 dni i sesją nadzwyczajną, którą mógł zwoływać król lub marszałek sejmu ( wojna, klęska głodu, śmierć króla).
Izba poselska miała liczyć 204 posłów ( 68 posłów z każdej prowincji + 24 plenipotentów miast). Posłowie byli reprezentantami całego narodu.
Kompetencje Sejmu:
rewizja konstytucji co 25 lat,
funkcje ustrojodawcze (prawo cywilne, karne, podatki, zaciąganie pożyczek, rozkładanie podatków, akty nobilitacji).
Senat - 102 senatorów - wojewodowie, kasztelanowie, arcybiskupi i biskupi oraz 16 ministrów. Król nominował senatorów i także przewodniczył obradom senatu.
Kompetencje senatu:
-veto zawieszające (tylko poważniejsze sprawy, przy sprawach mniejszej wagi obie izby obradują wspólnie).
Król - tron Polski mam być elekcyjny w obrębie rodu. Na następcę Stanisława Augusta Poniatowskiego wskazano Fryderyka Augusta - dynastia Saska, jego męscy potomkowie mieli być linią panującą.
Konstytucja powołuje nowy organ - Straż Praw- organ władzy wykonawczej.
W jej skład wchodzą:
król,
prymas,
minister pieczęci- kanclerz,
minister pieczęci d/s. Zagranicznych ,
minister policji- marszałek,
minister wojny -hetman,
minister skarbu - podskarbi.
Oprócz nich w obradach bierze udział marszałek sejmu, który zapewnia łączność miedzy sejmem a Strażą Praw, oraz następca tronu- ale bez prawa głosu.
Ministrowie byli powoływani przez sejm na 2 lata, ich odwołania mógł dokonać król.
Ministrowie objęci byli odpowiedzialnością konstytucyjną i mogli być odwołani zwykłą większością głosów.
Mieli także odpowiedzialność polityczną ( po raz pierwszy na świecie), i mogli być odwołani przez 2/3 głosów połączonych izb ( stosowano obowiązkowy balotaż - polegał on na stawianiu kresek przy nazwiskach posłów, ten który otrzymał ich najwięcej został odwołany przez króla).
Dwaj ministrowie, minister pieczęci i minister pieczęci d/s. zagranicznych posiadali własny aparat wykonawczy, pozostali ministrowie kierowali swoje raporty do tzw. Komisji Wielkich.
Administracją terytorialną zajmowała się komisja porządkowa cywilno-wojskowa ( od 1779r.), czasami takie komisje powoływano dla województw, czasami dla powiatów, a czasami dla ziem ( powstało ich ponad 70).
W skład takiej komisji wchodzili:
Przewodniczący, kilkunastu komisarzy wybieranych przez sejmiki, kilku komisarzy duchownych, z czasem komisarze miejscy.
Komisje miały za zadanie:
organizowanie administracji lokalnej,
pobór do wojska,
zabezpieczenie kwater dla wojska,
statystyka,
podatki,
szpitale i przytułki,
zabezpieczenie przeciw- pożarowe.
Komisje posiadały także uprawnienia sądowe- rozstrzygały w wykroczeniach.
Ustrój ten został zniesiony przez Rosję z udziałem konfederacjo targowickiej.
W 1792 roku wojska rosyjskie przekroczyły granicę, po kilkumiesięcznej kampanii nastąpiła przegrana wojsk polskich.
Temat 2.
Ustrój Księstwa Warszawskiego. Konstytucja 22 lipca 1807 r.
Po kolejnych rozbiorach , kiedy Polska jako państwo przestała istnieć, rozgorzała dyskusja jak dojść do niepodległości.
Powstało na ten temat wiele koncepcji. Jedni drogę do niepodległości widzieli w związaniu się z rewolucyjną Francją - i na tle tych haseł doszło do utworzenia Legionów Polskich we Włoszech (1897).
Inni twierdzili , że dążenia do niepodległości należy wiązać z państwami rozbiorowymi.
Tymczasem w latach 1806-1807 doszło do tzw. pierwszej wojny polskiej (nazwanej tak przez Napoleona).
Po klęsce wojsk pruskich, Napoleon wkracza do Wielkopolski, gdzie wybucha powstanie. Zaczęto tworzyć natychmiast polską administrację i wojsko, organizowano zaopatrzenie dla armii francuskiej. Częściowo zachowano aparat pruski, w części powoływano nowych polskich urzędników. W Poznaniu utworzono Komisję Obywatelską.
Kampania napoleońska przedłuża się , wojska przesuwają się na północ i wschód.
W styczniu 1807 roku Napoleon dekretem powołuje Komisję Rządzącą jako tymczasowy rząd polski z uprawnieniami ustawodawczo-administracyjno-rządowymi.
Na jej czele staje Stanisław Małachowski wraz z siedmioma innymi osobami.
Działanie wojenne trwają dalej, w lutym 1807 roku dochodzi do rzezi iławskiej (Francja -Rosja). Rosja ustępuje ale bitwa pozostaje nie rozstrzygnięta.
W czerwcu 1807 bitwa pod Frydlandem - zwycięstwo Francji. Na rokowaniach pokojowych w Tylży, Napoleon dąży do całkowitego pogrzebania Prus, Rosja robi wszystko aby powstrzymać Napoleona i nie dopuścić do wskrzeszenia Polski.
Z ziem zaboru pruskiego utworzono Księstwo Warszawskie,
-utworzono wolne miasto Gdańsk,
zdecydowano, ze monarchą Księstwa Warszawskiego będzie król saski Fryderyk August,
-zapowiedziano nadanie księstwu konstytucji.
Księstwo Warszawskie obejmowało niespełna 100 tyś. km2 i miało trochę ponad 2 mln. mieszkańców.
Rozpoczyna się dyskusja nad przyszłym ustrojem państwa. Padają różne propozycje - może wskrzesić konstytucję 3 maja, może ją modyfikować, może przyjąć ustawodawstwo francuskie.
Komisja Rządząca opracowuje garść założeń do konstytucji i w lipcu 1807 roku jedzie do Drezna na spotkanie z Napoleonem (komisja jedzie tam kompletnie nieprzygotowana).
Do audiencji dochodzi 19 lipca 1807 roku i wobec braku zdecydowania ze strony członków komisji, Napoleon de facto dyktuje konstytucję.
22 lipca 1807 roku Napoleon podpisuje jako pierwszy konstytucję potem podpisuje ją komisja.
Najpierw zostaje ogłoszona w Monitorze francuskim, potem dopiero w pierwszym dzienniku praw księstwa warszawskiego ( w dwóch wersjach językowych - francuska jako oryginał i polska jako tłumaczenie).
Konstytucja opierała się na konstytucjach francuskich ( z lat 1799, 1802, 1804).
Była typową konstytucją okresu napoleońskiego, krótka i lapidarna, zbudowana z 12 tytułów i 89 artykułów.
Dekretem Napoleona w październiku 1807 roku zniesiono Komisję Rządzącą.
Powołanie na tron Fryderyka Augusta stworzyło nową sytuację na scenie politycznej. Powstała unia personalna, która opierała się na osobie wspólnego monarchy.
Księstwo Warszawskie ograniczone w swojej podmiotowości w sferze polityki zagranicznej, miało zupełnie inne stosunki wewnętrzne.
Konstytucja mówiła o polskim charakterze państwa:
akta rządowe i administracyjne były prowadzone w języku polskim,
w sądach posługiwano się językiem polskim,
konstytucja mówiła o obywatelach Księstwa Warszawskiego.
Słowo `Polska” pojawia się w art. 85 w znaczeniu geograficznym.
Pozycja monarchy w konstytucji.
Artykuł 6 konstytucji mówił, że do króla należy rząd- król spełnia ogół funkcji państwowych. Wszystkie organy są organami królewskimi z wyjątkiem sejmu i sądów.
Do króla należała:
pełnia władzy wykonawczej,
wyłączna inicjatywa ustawodawcza ( w imieniu króla spełnia ją Rada Stanu) ,
miał prawo dopełniania konstytucji i jej tłumaczenia (korzysta z tego bardzo oględnie),
miał prawo do wydawanie dekretów , które:
uzupełniały konstytucję i miały moc konstytucji,
opisywały organizację organów państwa- z mocą ustawy,
miał wreszcie prawo do wydawania dekretów do dekretów.
Ponadto król:
sprawował dowództwo wojsk- w rzeczywistości robił to marszałek francuski ( część uprawnień cedował na księcia J.Poniatowskiego),
monarcha był końcem procesu legislacyjnego ( zarządzał ogłoszenie w Dzienniku Praw),
posiadał prawo łaski,
był szafarzem orderów i odznaczeń,
jego apanaże - to 7 mln zł polskich ( z których większość wydawał na dozbrojenie armii) oraz prawo do pałacu saskiego i zamku królewskiego w Warszawie.
Organizacja administracji państwowej.
Na czele poszczególnych działów administracji stali ministrowie:
wojny,
policji,
spraw wewnętrznych,
przychodów fiskalnych,
sprawiedliwości.
Utworzono stanowisko prezesa rady ministrów, którym został Stanisław Małachowski.
Pod jego przewodnictwem ministrowie spotykali się w sprawach przekraczających kompetencje jednego ministerstwa.
O radzie ministrów mówiło się, że „ nie stanowi i nie wotuje”.
Dopiero po bitwie pod Raszynem Napoleon podejmuje decyzję, że w księstwie musi być jakiś silny organ, który rządzi.
W 1810 r. rada ministrów dostaje takie uprawnienia.
Rada Stanu.
organ doradczy monarchy,
partycypuje w inicjatywie ustawodawczej,
opracowuje projekty dekretów,
decyduje o postawieniu urzędników w stan oskarżenia,
sprawuje funkcję sądu kompetencyjnego między organami administracji a sądami,
była sądem administracyjnym II instancji,
sądem kasacyjnym ( pogwałcenie procedury lub prawa materialnego).
Sejm.
Sejm Główny dwuizbowy - król traci pozycję odrębnego stanu sejmującego.
Senat w całości nominowany przez króla ma początkowo 18 potem 30 osób.
Izba poselska- posłowie wybierani na sejmikach szlacheckich, deputowani wybierani na zgromadzeniach gminnych ( sejmików szlacheckich 60 po roku 1809 - 100, zgromadzeń gminnych 40 potem jeszcze 26 , w sumie 66).
Przewidziano mechanizm przewagi posłów szlacheckich ( zgromadzenia gminne wybierają ze względu na cenzus majątkowy i wykształcenie).
Senat:
Czuwał nad przestrzeganiem wolności publikacji i nadzór nad prawidłowością zgromadzeń.
Kompetencje sejmu:
Zajmuje się 3 sferami:
skarbowości,
prawa cywilnego,
prawa karnego.
Marszałek sejmu ma zupełnie inną pozycję - może arbitralnie zamknąć dyskusję w sejmie.
Posłowie nie mają prawa do dyskusji, mogą akt prawny przyjąć lub odrzucić, nie mogą nanosić poprawek.
W sejmie obradują tylko trzy komisje - niejawnie.
W sejmie mieli prawo zasiadać członkowie Rady Stanu i lobbować na rzecz ustaw wnoszonych do sejmu przez króla.
Podział terytorialny.
departamenty ( rozwiązanie przyjęte z zaboru pruskiego), na ich czele stoją prefekci.
Prefekt nie miał tylko prawa ingerować w sprawy wojskowe i wymiar sprawiedliwości.
Departamenty dzielą się na powiaty - podprefekci- mniej więcej takie same kompetencje jak prefekci,
Gminy wiejskie - wójtowie,
Gminy miejskie- burmistrzowie
Natomiast w większych ośrodkach powstały tzw.municypalności, na ich czele stał prezydent.
W departamentach powstawała Rada Prefekturalna - jako organ doradczy. Była ona także I- szą instancją sądów administracyjnych.
Księstwo Warszawskie przestało istnieć decyzją Kongresu Wiedeńskiego.
Jego decyzją powstało Królestwo Polskie z cesarzem rosyjskim jako wspólnym monarchą i konstytucją nadaną przez cara Aleksandra.