KONSPEKT LEKCJI godziny z wychowawcą

Nauczyciel prowadzący - Agnieszka Banach

Temat lekcji: Jak się uczyć?

Klasa 1

Czas - jednostka lekcyjna

Cel główny: Pokazanie, że uczenie jest sztuką, którą warto i można opanować.

Cele lekcji i ćwiczone umiejętności:

1. Kształcenie umiejętności - praca w grupach, rozwijanie wyobraźni, udział w dyskusji, wymiana poglądów, prezentacja własnych doświadczeń, indywidualnych sądów, ocenianie, formułowanie wypowiedzi oceniających, wnioskujących

2. Zdobywanie wiedzy - uczeń potrafi powiedzieć, co wpływa na jakość uczenia się, wymienić i scharakteryzować różne uwarunkowania tego procesu.

Przestrzeń: powinna być zorganizowana na przerwie, krzesełka ustawione są w podkowę, a stoliki tworzą sześć stanowisk, przy których będą pracowały grupy.

Metody: ćwiczenia praktyczne, burza mózgów, dyskusja, tworzenie map myślowych

Formy pracy: indywidualna i grupowa

Materiały: kartki do losowania (podział na grupy według wylosowanej nazwy owocu), pomocnicze wykresy, papier i flamastry

Przebieg lekcji:

1. FAZA PRZYGOTOWAWCZA

ZADANIE 1

Nauczyciel:

Podaje temat, zapoznaje z celami lekcji, prosi uczniów o wymienienie skojarzeń do słowa uczenie się, zwraca uwagę na najważniejsze problemy, zadaje pytania.

Uczniowie:

Wymieniają skojarzenia, wyrazy bliskoznaczne, określenia, osoby i przedmioty biorące udział w procesie przyswajania wiedzy.

Podsumowanie:

Na tej części lekcji uczniowie przedstawią skojarzenia do słowa uczenie się. Różnorodność i wielość podawanych słów zwróci ich uwagę na złożoność tematu, na jego najważniejsze aspekty. Stosowana metoda pracy (burza mózgów) powinna zaktywizować uczniów do swobodnych wypowiedzi, zaangażować w zajęcia.

Czas: 5 minut

2. FAZA REALIZACYJNA

ZADANIE 2

Nauczyciel:

Prosi uczniów o wylosowanie karteczek z nazwami owoców i podzielenie się na grupy według nazw. Rozdaje grupom papier i flamastry. Dwie grupy otrzymują polecenie, aby przedstawić w dowolnej formie (za pomocą słów, rysunków, wykresów, tabeli) to, co im pomaga w uczeniu się. Trzy inne grupy otrzymują polecenie zaprezentowania tych czynników, które w nauce przeszkadzają. Dodatkowo nauczyciel prosi, by wszystkie czynniki podzielić na wewnętrzne (w człowieku) i zewnętrzne (w otoczeniu). Następnie (po wykonaniu polecenia) nauczyciel kieruje prezentacją, zadaje pytania.

Uczniowie:

Losują karteczki, dzielą się na grupy, siadają razem przy przygotowanych wcześniej stanowiskach (wokół stolików). Wybierają przewodniczących grup. Następnie pracują wspólnie, wypisują, rysują to, co pomaga i przeszkadza im w uczeniu się. Przewodniczący grup prezentują „mapy myślowe”, inni uczniowie mogą rozwijać krótko zaznaczone na plakacie problemy.

Czas: 15 minut

ZADANIE 3

Nauczyciel:

Kieruje dyskusją, zadaje pytania, prowokuje do wypowiedzi, porządkuje je, prezentuje wykres wykorzystania czasu. Dyskusja ma być podsumowaniem i rozwinięciem wcześniejszego zadania:

1. warunki zewnętrzne (przestrzeń, porządek, oświetlenie, wygoda, cisza...)

2. warunki wewnętrzne - motywacja, forma psychofizyczna (np. nastrój, jedzenie, ćwiczenia relaksujące, nieskuteczne sposoby obniżania napięcia - alkohol, papierosy, narkotyki, agresja, leki)

Uczniowie:

Tworzą dłuższe wypowiedzi, dyskutują, wymieniają poglądy na temat warunków uczenia się, mówią o własnych doświadczeniach, zestawiają je ze sobą, próbują wskazywać sposoby przezwyciężania trudności.

Czas: 10 minut

ZADANIE 4

Nauczyciel:

Wprowadza nowe hasła, które pokazują, co jest ważne w uczeniu się, co pomoże, prezentuje materiały pomocnicze (wykres skutecznego powtarzania, piramida zapamiętywania), zadaje pytania. Wspólne szukanie rozwiązań podporządkowane jest hasłom: koncentracja uwagi, ćwiczenie wyobraźni, pamięci, powtarzanie, planowanie, notatki.

Nauczyciel pokazuje, jak ważne jest słuchanie poleceń (ćwiczenie składania kartki z zamkniętymi oczami według wskazówek nauczyciela).

Uczniowie:

Wspólnie poszukują odpowiedzi na pytania: jak koncentrować uwagę, jak ćwiczyć pamięć, wyobraźnię, jak powtarzać, jak notować, jak planować. Ponownie odwołują się do własnych doświadczeń, sukcesów i porażek w nauce, wyciągają wnioski, dyskutują, przedstawiają różne pomysły.

Czas: 13 minut

Podsumowanie:

Ważne jest, że w tej części lekcji uczniowie dzielą się własnymi doświadczeniami, pokazują, co rzeczywiście wpływa na proces uczenia się, współpracują w grupach, a następnie mogą wypowiedzieć się indywidualnie. Ćwiczą nie tylko wyobraźnię, umiejętność prezentowania sądów, uzasadniania ich, ale także doskonalą umiejętność pracy w grupach, rozwijają zdolność myślenia abstrakcyjnego, uruchamiają własne inwencje twórcze. Czują się wtedy swobodnie, nie są zestresowani, żartują i dochodzą samodzielnie do pewnych wniosków.

3. PODSUMOWANIE LEKCJI

Lekcja miała uświadomić uczniom, że uczenie się można sobie ułatwiać, uatrakcyjniać, przygotowując się odpowiednio do tego, organizując przestrzeń i czas pracy, stosując różnorodne techniki... Nie chodzi bowiem o ilość godzin spędzonych nad książkami, ale o jakość nauki. Na tego typu lekcji najważniejsze jest odnoszenie się do doświadczeń samych uczniów, swoboda, mówienie o praktyce, a nie o teoriach. Zastosowane metody aktywizują uczniów, a lekcja pokazuje, że uczenie się to złożony proces, który zależy nie tylko od warunków zewnętrznych, ale i od nas samych.

Podczas przygotowywania się do lekcji wykorzystałam następujące pomoce:

1. H. Hamer, Nowoczesne uczenie się albo ściąga z metodyki pracy umysłowej, Warszawa 1999

2. M. Taraszkiewicz, Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 1996

3. J. Knoblauch, Sztuka uczenia się, Warszawa 1998

4. R. Fisher, Uczymy, jak się uczyć, Warszawa 1999

5. M. Braun-Gałkowska, W tę samą stronę, Warszawa 1994

Na lekcji można wykorzystać wykresy:

1

---