1. Osobą fizyczną w rozumieniu k.c. jest osoba z chwilą swojego przyjścia na świat. Przez to przyjście OF nabywa zdolność prawną, czyli zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków /art. 8/Zdolność prawna kończy się w sytuacjach określonych w art.922 /śmierć/ i art. 29 i 30 /uznanie za zmarłego/ OF identyfikujemy przez imie nazwisko miejsce zameldowania Zdolność do czynności prawnych- zdolność do tego, aby za pomocą czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje z chwilą uzyskania pełnoletności /art. 11 i 10 - 18 lat lub ożenek/. Zdolność ograniczona - art. 13 - od 13 do 18 lat oraz ubezwłasnowolnienie częściowe. Brak zdolności - art. 12 - do lat 13 oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

2. Osoby prawnej - art. 33 - Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne którym przepisy szczególne przyznaja osobowości prawne Osobą prawną jest jednostka organizacyjna, której ustawa ją tworząca nadaje osobowość prawną uzależniając nabycie osobowości prawnej w dacie wpisu do rejestru, a traci tę osobowość w dacie wykreślenia z rejestru /KRS/ - art. 37.OP działają przez swoje organy i w oparciu o ustawy, które je tworzą i statut, który przez nią jest przyjęty /art. 38/. Jeśli OP nie ma organów zastosowanie ma art. 42 - powołanie kuratora, który powołuje organy lub likwiduje. Miejsce zamieszkania zawsze związane jest z OF.Art. 25 - Miejscem zamieszkania OF jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Siedziba - z OP; jest ujawniona w KRS.Art. 41 - Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowią inaczej, siedzibą OP jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.OF stająca do umowy powinna być identyfikowana przez okazanie dokumentu tożsamości /dowód, paszport, prawko/ oraz z miejscem jej zamieszkania. OP powinna być identyfikowana przez odpis z rejestru sądowego, z którego wynikać będzie zarówno jej prawidłowa nazwa, organ zarządzający oraz siedzibą.

3. Rzecz - Art. 45 - przedmiot materialny *nieruchomości - Art. 46§1 - czesc powierzchni ziemskiej stanowiaca odbrebny przedmiot własności (grunty) jak również budynki trwale z gruntem związane lub czesc takich budynkow jeżeli na mocy przepisow szczególnych atanowia odrębny od gruntu przedmiot własności *nieruchomość rolna - Art. 46¹ - (gruntami rolnymi) sa nieruchomości które sa lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej nie wyłączając produkcji ogrodniczej sadowniczej i rybnej *ruchome - wszystko to co jest nieruchomością

4. Pieniadz system pieniężny rguluje ustawa z 7.07.1994 o dominacji złotego (Dz U Nr 84 poz 386 ze zmianami) Ustawa ta weszla w zycie 1.01.1995 wprowadzajac jednostke pieniezna o nazwie zloty dzielaca się na 100groszy Zloty polski wystepuje pod postacia znaku pieniężnego w postaci banknotu i monety czyli bilonu W podmiocie gospodarczym funkcjonuje jeszcze jedna forma pieniadza - pieniadz bezgotówkowy czyli wkład na rach bankowy PIENIADZ w naszym systemie prawnym przedstawia rozna wartość *nominalna- Art. 358¹- jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniezna spełnienie świadczenia nastepuje przez zaplate sumy nominalnej chyba ze przepisy szczególne stanowia inaczej *kursowa - czyli wartość wywodzaca się z porównania z waluta inna *nabywcza - czyli taka wartość na która sklada się koszyk cen towarow i usług oferowanych na danym rynku i w danym czasie

Papier wartościowy - to dokument ustanowiony przez uprawniony podmiot o charakterze uniwersalnym z którego posiadaniem wiaza się określone prawa przede wszystkim o charakterze majatkowym Podzial pap awrtosc *imienny- Art. 921 - pap wart imienny legitymuje osobe imienna wskazana w tersci dokumentu Przeniesienie praw nastepuje przez przelew polaczony z wydaniem dokumentu *na okaziciela - Art. 921 - jeżeli do puszczenia w obiegu dokumentu na okaziciela jest wymagane zezwolenie wlasciewgo organu państwowego dokument wystawiony bez takiego zezwolenia jest nieważny *na zlecenie -Art. 921 - pap wart na zlecenie legitymuje osobe wymieniona w dokumencie oraz każdego na kogo prawa zostaly przeniesione przez indos

Dobra materialne *to dobra osobiste - Art. 23 - dobra osobiste człowieka jak w szczególności zdrowie wolność swoboda sumienia nazwisko lub pseudonim tajemnica korespondencji nietyklanosc mieszkania itp. pozostaja pod ochrona prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach *prawa autorskie - ustawa z 4.02.1994 o prawie autorskim i praw pokrewnych tekst jednolity z 2000r DZ U Nr 80 pozycja 904 ze zmianami *dobra chronione - ustawa z dnia 30.06.2000prawo własności przemysłowej tekst jednolity z 2003r Nr 119 pozycja 1117 ze zmianami W ramach tej ustawy podlegaja: wynalazki wzory uzytkowe wzory przemysłowe znaki towarowe oznaczenia geograficzne oznaczenia topografii układów scalonych

Zorganizowane kompleksy przemysłowe *przedsiębiorstwo - Art. 55 ¹ - zbior składników niematerialnych i materialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej *gosp rolne - Art. 55³ - za gosp rolne uwaza się grunty rolne wraz z gruntami lesnymi budynkami lub ich czesciami urządzeniami i inwentarzem jeżeli stanowia lub mogą stanowic zorganizowana całość gosp oraz prawami związanymi z prowadzeniem gosp rolnego

6. CZYNNOŚĆ PRAWNA jest zdarzenia prawne, które polega na świadomym dążeniu człowieka, a także OP do osiągnięcia określonego skutku prawnego, np. przeniesienie własności rzeczy. Czynności prawne wyrażone przez oświadczenie woli dotknięta brakiem świadomości albo brakiem swobody podjęcia decyzji /art. 82/, dla pozoru /art. 83/, czynności podjęte pod wpływem błędu /art. 84/, pod wpływem groźby /art. 87/ powodują to, że osoba, która pozostawała, w którymś z tych stanów i stan ten udokumentowała może uwolnić się od skutków złożonego oświadczenia woli. Oświadczenie woli /art. 60/ - z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona prze każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Oświadczenia wli zawieraja tresc o roznej wadze prawnej *niezależne od woli stron bowiem wynikaja z ustawy *zalezne d woli stron pod rygorem skuteczności np. doplata do udziałów w sp zoo *postanowienia które strony uznaly za wazne Zdarzenie prawne jest realizowane przez oświadczenie woli. Rodzaje czynność prawnej *jednostronne np. testament lub dwustronne np. zakup kiosku *miedzy żyjącymi lub na wypadek śmierci *zobowiązujące np. alimenty lub rozporządzające np. majatkiem *odplatne np. kupno-sprzedazy lub nieodpłatne np. urzyczenie

7. FORMY CZNNOSCI PRAWNEJ

(1) pod rygorem nieważności (ad selemnitatem) - art. 73 §1 - Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

(2) dla celów dowodowych (ad probationem) - art. 74 § 1 - Zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

(3) dla wywołania oznaczonych skutków prawnych - art. 73 § 2 - Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone tylko dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

OSWIADCZENIE WOLI-kazde zachowanie się osoby która zmierza do określonego skutku prawnego

8. WADY OSWIADCZENIA WOLI *bark świadomości lub swobody - Art. 82 - nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobe która z jakichkolwiek powodow znajdowala się w stanie wyłączającym swiadome albo swobodne powziecie decyzji i wyrzanie woli Dotyczy to w szczególności chorych psychicznie niedorozwoju umysłowego albo innego chociażby nawet przemijającego zaburzenia czynności psychicznych

*pozorności - Art. 83 - nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jego zgoda dla pozoru Jeżeli oświadczenie woli takie zostalo złożone dla ukrycia innej czynności prawnej ważność oświadczenia ocenia się wg właściwości tej czynności

*błąd - Art. 84 - w razie bledu co do tresci czynności prawnej można uchylic się od skutkow prawnych swego oświadczenia woli Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie uchylwnie się od jego skutkow prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy gdy blad zostal wywolany przez ta osobe chociażby bez jej winy albo gdy wiedziała ona o bledzie lub mgla z łatwością blad zauważyć ograniczenie t nie dotyczy czynnsci prawnej nieodpłatnej

*grozba -Art. 87 - Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten też może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.Art. 88. § 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.

9. ZOBOWIĄZANIE - Art. 353§1 - polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić§ 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

ISTOTA ŚWIADCZENIA jest obowiązek oznaczonego zachowania dłużnika czyli zgodnego ze zobowiazaniem który czyni zadac określonemu interesowi wierzyciela wynikającego ze stosunku łączącego strony czyli wierzyciela i dłużnika

RODZAJE SWIADZCEN

*świadczenie pieniężne - Art. 358¹§1 Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. inaczej świadczeniu pieniężnym jego spełnienie nie polega na zwrocie określonych znakow NPB a sumy pieneznej w określonych jednostkach pieniężnych Odstępstwa od zasady nominalnej Art. 358¹ a)§ 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. b)§ 3. W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. ODSETKI - Art. 359§1 - Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

*naprawienie szkody SZKODA *naprawianie dobra materialnego uszczerbku *wyrzadzona nam krzywda *uszczerbek uszczerbek sferze dob osobistych określamy mianem wyrządzonej krzywdy oraz uszczerbek uszczerbek dobrach materialnych podmiotu Przy krzywdzie mowimy o zadość uczynieniu a przy uszczerbku w dobrach materialnych materialnych naprawieniu szkody Naprawienie szkody-przywracanie stanu poprzedniego _zaplata okreslnej sumy pieniężnej

ZASADA WINY- Art. 415.- Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

ZASADA RYZYKA- Art. 430.- Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

ZASADA SŁUSZNOŚCI- Art. 431§1 - Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.

RODZAJE ODPOWIEDZIALNOŚCI *delikt to czyn z winy popełniony drugiemu człowiekowi Art. 415 Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. *kontrakt to inaczej odpowiedzialność z umowy Art. 471 Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

10. UMOWY ZOBOWIĄZANIOWE Art. 353§1. Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. § 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. SWOBODA ZAWIERANIA UMOWY - Art. 353¹ - Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.Umowę rozróżniamy przez treść nie nazwę.

Sposoby zawierania umowy:

* zgodne oświadczenie woli obu stron * oferta - art. 66 - propozycja zawarcia umowy. W ofercie musi się skierować wszystkie informacje tyczące umowy, którą zamierzamy zawrzeć z terminem, do którego czekamy na odpowiedź na oferty. Oferty ze swej istoty rzeczy są kierowane do konkretnego adresata, który przyjmując ją w dacie przyjęcia zawiera umowę ze składającym ofertę.

* przetarg akcja - art. 70¹ - może być ustny lub pisemny (nie ma żadnej różnicy); przetarg jest adresowany do bliżej nieokreślonego podmiotu. W ofercie przetargowej składający ją określa wymagania, jakim odpowiadający na ofertę winien spełnić. Wyboru dokonuje się wedle zasad określonych dla przetargu ustnego - art. 70² , pisemnego art. 70³ . Niewątpliwie użyte przez ustawodawcę określenie korzystne określa spełnienie wymogów oferty, a ponad to stanowi zbiór dodatkowych korzyści wynikających z istoty umowy, która ma być zawarta.

*negocjacje - art. 72; polegają na tym, że strony umowy, która ma być zawarta porozumiewają się przez negocjacje do każdego jej porozumienia.

*zaproszenie do zawarcia umowy - art. 71 - ogłoszenia, reklamy i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do rozpoczęcia rokowań.

Tresc umowy 1wskazanie umowy 2podanie daty i miejsca zawarcia umowy 3dokladne oznaczenie stron 4przedmiot umowy 5oznaczenie ceny 6oznaczenie terminu świadczenia 7dodatkowe klauzule 8tryb wprowadzenia zmian 9klauzlula jurysdykcyjna (spor oddany rozpoznaniu) 10ilosc egzemplarzy na prawach orginalu 11podpisy stron

UMOWA SPRZEDAZY -Art. 535- Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przedmiotem sprzedazy w umowie sprzedazy jest przeniesienie własności rzeczy np. praw autorskich RODZAJE UMOWY SPRZEDAZY

*na raty - Art. 583§1 Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.

*prawo odkupu -Art593§1 Prawo odkupu może być zastrzeżone na czas nie przenoszący lat pięciu; termin dłuższy ulega skróceniu do lat pięciu.

*prawo pierwokupu -Art596 - Jeżeli ustawa lub czynność prawna zastrzega dla jednej ze stron pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby druga strona sprzedała rzecz osobie trzeciej (prawo pierwokupu), stosuje się w braku przepisów szczególnych przepisy niniejszego rozdziału. PRAWO konsumenta w umowie sprzedazy *z tyt rekojmu a) fizyczne Art. 556§1 Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). b)prawne Art. 556§2 Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej (rękojmia za wady prawne)

UMOWA O DZIELO -Art. 627 -Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia

UMOWA ZLECENIE - Art. 734§1-Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. ROZNICA UD roliczana jest za jakość w jakiej zostalo zrobione a UZ za fakt ze wogle wykonano nie wazne w jakiej jakości

UMOWA DZIERŻAWY -Art. 693§1- Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

UMOWA NAJMU -Art. 659§1-Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

UMOWA UZYCZENIA -Art. 710-Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. ROZNICE UD musi wrócić w postaci nie zmienionej,zmiany wszelkie mogą ulec jedynie za zgoda wyrazona w umowie i przed wykonaniem zmian musi nastąpić zapisem akceptacji,nie może nastąpić jeżeli nie ma tego w umowie oddzierzawienia i wynajmowania UN korzystanie z cudzej rzeczy UUbezplatne urzyczenie,może być tylko przez pochodzaca od wlsciciela

UMOWA LEASINGU Art. 709¹ Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. UL ktos finansuje co my chcemy,może zastrzec prawo wykupu i rzeczy

11. KONSTYTUCJA -normuje zasady prawa pracy które pozniej sa przeksztlcone za zasady niższego rzedu Prawa obywatelskie - są skierowane do organów państwa, które są zobowiązane ustanowić normy prawne praw obywatelskich nie ograniczające, a jednocześnie stanowią nakaz udzielenia podmiotom, do których są adresowane, czyli OF, ochrony prawnej przed zagrożeniami innych obywateli. Prawa obywatelskie: wolność/31/, równość wszystkich/32/, równość płci/33/, prawo do ochrony życia/38/, nie wolno stosować kar cielesnych, tortur; nietykalność osobista i majątkowa/41/, możliwość odpowiedzialności karnej tylko wówczas, gdy za popełniony czyn można skazać, jeśli czyn ten uznany jest za przestępstwo prze z ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia oraz wiążąca się z tą wolnością zasada bycia niewinnym tak długo, dopóki nie zostanie udowodniona wina /42/; prawo ochrony życia prywatnego/47/, prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami/48/, prawo do wolności i ochrony tajemnicy komunikowania się; prawo nienaruszalności mieszkania oraz prawo do odmowy przeszukania mieszkania lub pojazdu, jeśli przeszukujący nie poda wyraźnych powodów, dla których to czyni; prawo wolności sumienia i religii/53/, prawo do wyrażania swoich poglądów/54/, prawo do osądu przed sądem polskim.

Prawa społeczno-ekonomiczne i kulturalne. Prawo do pracy, ale nie możemy być zmuszeni do jej podjęcia, poza wyjątkiem, tzn. karą ograniczenia wolności, w ramach której skazany może mieć orzeczony przymus wykonania określonej pracy w określonej liczbie godzin; prawo do wynagrodzenia za pracę; prawo do ochrony zdrowia - należy rozumieć jako zapewnienie przez władzę państwowe opieki zdrowotnej; pomoc osobom niepełnosprawnym; prawo do nauki z obowiązkiem nauki do lat 18; prawo gwarantujące osobie pozbawionej źródła utrzymania prawo do opieki społecznej ze strony państwa.

Prawa polityczne - jest to przyznanie kompetencji do dokonywania czynności, za pomocą których jednostka ludzka może wywierać wpływ na działanie państwa. Prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich; praw odo zrzeszania się /każdy ma prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych, partiach, organizacjach społeczno-zawodowych, a w ramach tego prawa pracownik ma prawo do strajku/; prawo do udziału w referendum; prawo do składania petycji, skarg, z jednoczesnym prawem żądania wyjaśnień, informacji od władzy rządowej i samorządowej.

Dochodzenie praw - przed sądem powszechnym, NSA, a nawet Trybunałem Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu.

12. STOSUNEK PRACA -Art. 22.§ 1- Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

NAWIĄZANIE: *mianowanie - jest decyzja administracyjna Przyjecie tej decyzji przez pracownika wyraza jego wole zawarcia stosunku pracy Art. 76

*powolanie -oznacza wydanie decyzji przez uprawniony organ np. dyrektora przedsieb past powoluje organ założycielski Art. 68³

*wybór -nawiazanie stosunku pracy ww drodze wyboru oznacza wybranie przez określony podmiot określonej osoby Wybor ten zastepuje umowe o prace Art. 73 *spółdzielcza umowa o prace -oznacza to ze należy być najpierw członkiem podzielni a potem moze zwrzec umie o prace Ustanie członkostwa w spółdzielni powoduje rozwiązanie umowy o prace Art. 77

*umowa o prace - oświadczenie woli obu stron Ma charakter dobrowolny i swiadomy art. 29

Pracownik - Art. 2 - osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub społecznej umowy o pracę.

Pracodawca - Art. 3 - Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadająca osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

13. UMOWA O PRACE - oświadczenie woli obu stron Ma charakter dobrowolny i swiadomy art. 29

Umowa o pracę powinna zawierać elementy określone w art. 29 /rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, termin rozpoczęcia pracy, wynagrodzenie/. Umowa powinna być zawarta na piśmie- jest to obowiązek pracodawcy; ma na to 7 dni

Prawa i obowiazki pracodawcy i pracownika:

a)pracodawca *obow zapewnienia pracownikowi pracy określonej umowa o prace *obow zapenienia BHP i możliwości podnoszenia dalszych kfalfikacji *obow wyplaty wynagrodz przynajmniej raz w miesiącu z możliwością jej potracen *Obow po ustaniu stosunku pracy jest zobow wydac pracownikowi świadectwo pracy z danymi opartymi na danych z akt *obow przyznaia urlopu *prawo do uzasadnienia powodu zwolnienia *prawo do wypowiedzenia z przyczyn uzasadnionych *prawo do zwolnienia parcownika bez winy pracownika w skutek wypadku w pracy lub choroby zawodowej b)pracownik *obow wykonywac prace powierzona mu w umowie o prace tak co do jj charakteru i czsu trwania *obow wykonywac polecenia przełożonych ale tylko związane z praca *przestrzegac przepisow Bhp i zakadowych *dbac o dobro zakalcu pracy *przestrzegac zasad wspozycia społecznego w zakładzie *prawo do wynagrodzenia *prawo do urlopu *prawo do rozwiązywania umowy *prawo do wypowiedzenia o prace *przestrzeganie prawa pracy

14. USTANIE STOSUNKU PRACY polega na tym ze strony umowy o prace nawiązany ta umowa stosunek rozwiązują RODZAJE

*przez porozumienie stron

*przez oświadczenie jednej ze stron z okresem wypowiedzenia Okres wypowiedzenia oznacza ze pracownik wobec którego pracodawca zlozly takie oświadczenia nadal jest pracownikiem z takimi samymi prawami i obowiązkami ale np. z możliwością nie świadczenia pracy jeśli pracodawca w okresie wypowiedzenia zwolni go z tego obowiązku Pracownik w tym czasie ma prawo w poszukiwaniu pracy Okres wypowiedzenia zalezy od stazu pracy Okres wypowiedzenia dotyczy tylko umowy na czas nieokreślony

*przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia a)przez pracodawce z winy pracownika - ciezkie naruszenie obowiązków pracowniczych,popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o prace przestępstwa,zawinionej przez pracownika utraty uprawnien koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku b)przez pracodawce bez winy pracownika - choroba trwajaca dluzej niż w przepisach w skutek wypadku w pracy choroba zawodowa c)przez pracownika z winy pracodawcy - pracownik dzna uszczerbku na zdrowiu na stanowisku pracy a pracodawca nie przeniosl pracownika na stanowisko odpowiadające zdrowiu pracownika

*wygasniecie umowy o prace wystepuje gdy nastapi śmierć pracownika pracodawcy lub jest tymczasowe aresztowanie trwające dłużej niż 3m-ce

Rodzaje umów o pracę: Art. 25

*na czas nieokreślony - nie znamy terminu zakończenia; znamy tylko początek;

*na czas określony - określona przestrzeń czasowa;

*na czas wykonywania określonej pracy - umowa terminowa, której zakończenie następuje w dacie wykonania pracy.Każda z tych umów może być poprzedzona umową na okres próby /umowa terminowa, nie dłużej niż 3 miesiące ma date poczatkowa i koncowa/ Umowa o zastępstwo --umowa terminowa trwa tak długo, jak długo pracownik w jej ramach ma zastąpić innego pracownika nieobecnego z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Podstawowe zasady prawa pracy:

*swoboda wybierania pracy z wyłączeniem przypadków określonych w ustawach.

*swoboda nawiązywania stosunku pracy tzn. pracownik nie może być zmuszony do zatrudnienia, pracodawca nie może być zmuszony do zatrudnienia kogoś.

*zasada ochrony dóbr osobistych pracownika

*zasada równości pracowników w pracy

*zasada zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu

*prawo do godziwego wynagrodzenia

*prawo do wypoczynku

*prawo do urlopu wypoczynkowego

*BHP

*zasada wolności zrzeszania się (dot. pracowników i pracodawców)

Nawiązanie stosunku pracy - art. 22 §1 - Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem

15. WYNAGRODZENIE - jest świadczeniem będącym ekwiwalentem za prace swiadczona na podstawie umowy o prace Stanowi wyraz odplatnowsci za prace Jego wysokość powinna być tak ustalona by wynagrodzenie odpowiadalo rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacji Wynagrodzenia nie można się zrzec Z wygna wyłącznie można dokonywac potracen obejmujących tylko takie zobowiązania które sa przewidziane kodeksem parcy i to w maksymalnej wyskosci przez ten kodeks przewidziany USTAWOWE MINIMUM - oznacza ze pracownik zatrudniony w pelnym wymiarze pracy musi otrzymac owe minimum Wygna powinno być platne przy najmniej 1raz w m-cu w określonym terminie Wygna na rach bank może być przekazane tylko wówczas gdy wyrazil zgode na to pracownik Pracownikowi przysluguje dodatek do wygna za prace w godz nadliczbowych nocnych popołudniowych w niedziele swieta

16. CZAS PRACY - Art. 128 - Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.Czas pracy nie może przekraczać 8h/dobę i przeciętnie 40h w 5-ciodniowym tygodniu pracy.

Rodzaje czasu pracy:

(1) przedłużony - gdy dopuszcza się dzienny wymiar do 12h/dobę bez przekroczenia 40h na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

(2) zadaniowy - mierzy się zadaniem jakie pracownik ma do wykonania i winien być tak ustalony by można to zadanie było wykonać w normie czasowej.

(3) skrócony - jest to czas, w którym pracownik z uwagi na warunki szkodliwe wykonywania swojej pracy ma czas pracy poniżej 8h dziennie.

(4) nienormowany - regulowany odrębnymi przepisami - np. czas pracy sędziów.

(5) praca w godzinach nadliczbowych - która może być wykonywana poza godzinami normalnymi pracy, czyli ponad 8h dziennie, jednakże maksymalnie dziennie do 12h, a w ciągu roku maksymalnie 150h, z prawem do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych

17. URLOP WYPOCZYNKOWY Art. 152§1. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.§ 2. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu URLOP BEZPŁATNY nie wlicza się do okresu pracy URLOP WYCHOWAWCZY przysluguje kobieci mężczyźnie rodzicom bilogiczym jak i adopcyjnym URLOP OKOLICZNOŚCIOWY slub pogrzeb członka rodziny

---