ZATWIERDZAM
.........................................................
PLAN KONSPEKT
Do przeprowadzenia zajęć z „ Kształcenia obywatelskiego”
z żołnierzami kompanii
w dniu ..............................
TEMAT: Miejsca chwały oręża polskiego
CEL: Zapoznać z niezbędną tematyką dotycząca w/w zagadnienia.
METODA: Teoretyczna
CZAS: 2 x 45'
MIEJSCE: Świetlica
POMOCE SZKOLENIOWE:
Dominik Strasburger „Zasady sztuki wojennej”
„Polskie tradycje patriotyczno-wojskowe”
3. Paweł Jasienica „Polska Piastów”
WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE
Zajęcia prowadzić całością pododdziału.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
Lp. |
Zagadnienie i czas |
Treść zagadnienia |
Wskazówki metodyczne |
1. |
Wstęp 5' |
|
|
2. |
Charakterystyka sztuki wojennej Piastów na podstawie znanych bitew: Cedynia(rok 972), Niemcza (1017), wyprawa kijowska (1018), bitwa pod Legnicą(124), Płowce (1331). 20' |
Pomorze zachodnie ze Szczecinem, Wolinem i Kołobrzegiem opanował Mieszko I w 972 roku. Usiłowali mu w tym przeszkodzić Niemcy utwierdzający swe panowanie nad zachodnimi plemionami słowiańskimi pomiędzy Odrą a Łabą ( w 963 roku wojownicy księcia zostali pokonani przez wojska margrabiego niemieckiej Marchii Wschodniej Wichmana , jednak już cztery lata później Mieszko odniósł nad nimi zwycięstwo , a w 972 roku w bitwie pod Cedynią pokonał następcę Wichmana- Hodona. Wspomniane sukcesy pozwoliły na włączenie Pomorza Zachodniego do Polski. Niemcza (1017). W latach 1015-1018 Polska pod panowaniem Bolesława Chrobrego prowadziła trzecią wojnę z Cesarstwem Niemieckim. Niemcy kilkoma nawrotami próbowali przenieść działania wojenne na teren Polski, podchodzili pod Poznań, Głogów, nic jednak nie wskórali tymi atakami. W 1017 r. Henryk II wyprawił się po raz trzeci w tej wojnie na Polskę. Epilogiem tej wyprawy było trzytygodniowe oblężenie grodu Niemcza, broniącego Wrocławia od południa. W ciągu całej wojny Polska obroniła swą niepodległość i w 1018 roku odniosła również zwycięstwo w pertraktacjach pokojowych w Budziszynie. W rękach Bolesława pozostały Łużyce i Milsko. Wyprawa kijowska(1018). Świadectwem naprawdę dużych możliwości naszej ojczyzny było podjęcie tuż po zakończeniu długotrwałych wojen z zachodnim sąsiadem, zbrojnej wyprawy na Ruś, której władca, Jarosław Mądry , wystąpił jako sojusznik władcy Niemiec. Bolesław opanował stolice Rusi-Kijów i wprowadził na tron swego zięcia i brata Jarosława Mądrego, księcia Świętopełka. Wkrótce powrócił do Polski przyłączając do niej spore tereny - grody czerwieńskie z Przemyślem. Bitwa pod Legnicą(1241). Dziewiątego kwietnia 1241 roku w bitwie pod Legnicą około 9 tysięcy lekkiej jazdy tatarskiej rozbiło siedmiotysięczne wojska książąt śląskich, których dzielny wódz, książe Henryk Pobożny zginął na polu bitwy. Głowę jego obnosili Tatarzy na pice wokół murów grodu, którego jednak niezdobyli. Płowce(1331) Krzyżacy, nie zadowoliwszy się grabierzą Pomorza i nie respektując żadnych wyroków sadowych nakazujących im jego zwrot , poczeli od 1327 roku organizować wyprawy o charakterze niszczycielskim i rabunkowym wgłąb Wielkopolski, Kujaw i na Mazowsze . W 1331 roku na Krzyżaków wracających z wielkim łupem spod Sieradza przez Kujawy napadło pod Płowcami wojsko polskie, uderzyło na tylnią straż armii krzyżackiej i wycieło ją w pień. Starcie Polaków z krzyżackimi siłami, które zjawiły się potem na polu bitwy nie przyniosło rozstrzygnięcia żadnej ze stron.
|
|
3. |
Bolesław Chrobry i Władysław Łokietek współtwórca-mi polskiej sztuki wojennej (sylwetki i osiągnięcia). 20' |
Jednym z najbardziej znanych władców polski, uznanych nie tylko we własnym kraju, ale także poza jego granicami był Bolesław zwany Chrobrym, syn Mieszka I panował w latach m992-1025. Do jego największych dokonań w dziedzinie wojskowości należą: 1004-zajęcie Pragi i Czech, wygrane wojny z Niemcami w latach 1004-1018, odzyskanie Grodów Czerwieńskich w 1018 roku, co w sumie pozwoliło Polsce powiększyć swoje terytorium dwa i pół razy ii uczynić ją największym i najsilniejszym państwie w Europie Środkowo-Wschodniej i jednym z najsilniejszych państw w Europie. Z kolei Władysław zwany Łokietkiem zasłyną jako władca, który zjednoczył Polskę po rozdrobnieniu dzielnicowym, które trwało 170 lat .W 1314 roku książe Władysław Łokietek dokończył dzieła gromadzenia w swym ręku dzielnic. Pod jego władzą znalazła się Małopolska , Wielkopolska, księstwo sieradzkie oraz łęczyckie i Kujawy. Pomorze zagrabili Krzyżacy, większość księstw śląskich zachował król czeski, który przejściowo rozciągnął również swe wpływy na Mazowsze. W roku 1320 został koronowanym królem Polski. |
|
4. |
Bitwa pod Grunwaldem w roku 1410 przykładem osiągnięć polskiej sztuki wojennej (strategia i taktyka) 20' |
15 lipca 1410 roku na polach wsi Grunwald doszło do jednej z największej bitew w ówczesnej Europie. 20 tysięcy ciężko zbrojnego rycerstwa krzyżackiego i jego sojuszników z zachodniej Europy starło się z 30 tys. Wojowników króla Jagiełły, wśród których przeważały słabo uzbrojone, ale ruchliwe oddziały jazdy i piechoty. Bitwą dowodził Jagiełło, ale wbrew ówczesnej praktyce nie ruszył na czele rycerstwa-stał na wzgórzu ze swym oddziałem przybocznym i stosownie do zmian słał kolejne rozkazy do wojsk. Okazał się pierwszym nowoczesnym wodzem w polskiej armii świadomie kierującym działaniami wszystkich oddziałów we wszystkich fazach całodziennej bitwy. Polskie rycerstwo prowadzone przez sławnych rycerzy -Zyndrama z Maszkowic i Zawiszę Czarnego zaatakowało prawe skrzydło rycerstwa niemieckiego. Wróg, choć otrzymał posiłki został zepchnięty ku bagnom, a rozproszone początkowo, źle uzbrojone oddziały litewskie i tatarskie szybko powróciły na pole bitwy i dopełniły pogromu nieprzyjaciela. Większość rycerzy krzyżackich poległa na polu bitwy (z dowodzącym- Ulrykiem von Jungingenem na czele) lub dostała się do niewoli ,z której musieli być wykupieni za sowitą opłatą. Tylko niedobitki zdołały uciec, aż do Malborka. |
|
5. |
Bitwa warszawska 20' |
W sierpniu 1920 r. wojska sowieckie zbliżyły się do bram Warszawy. Dla każdego, kto w pierwszych tygodniach sierpnia przyglądał się Polsce z oddali, sukces ofensywy Armii Czerwonej wydawał się już faktem dokonanym. Rzut oka na mapę wystarczał bowiem, aby stwierdzić, że konnicę bolszewicką dzieli od Berlina 10 dni marszu. Ponadto wojska sowieckie dotarły do Pomorza, były raptem 150 kilometrów od Gdańska.
Na dodatek od 15 lipca do 24 sierpnia na skutek strajku dokerów niemieckich w Gdańsku, port był zamknięty dla ładunków przeznaczonych dla Polski. Broń i amunicja znajdująca się na statkach francuskich stojących w Gdańsku w tak ważnym momencie nie mogła więc trafić do wojsk polskich broniących stolicy. Zaczęła się decydująca walka o byt Państwa Polskiego jak również o przyszłość Europy. Przywódcy sowieccy byli całkowicie przekonani, że po upadku Polski uda im się rozpalić rewolucję w całej Europie, co nie było bezzasadne, gdyż w zrewoltowanych wówczas Niemczech do władzy zaczęli dochodzić komuniści.
W dniach od 12 do 25 sierpnia rozegrała się tzw. Bitwa Warszawska, która została rozstrzygnięta na korzyść oręża polskiego. Operacja warszawska stanowi jedno z arcydzieł sztuki wojennej. Historia narodu polskiego została tym samym upiększona kartą, której podobne zdarzają się raz w ciągu stuleci. Wojskowa literatura sowiecka, tajemnicę zwycięstwa polskiego upatruje w trzech czynnikach, którymi są: genialność planu polskiego naczelnego dowództwa (Piłsudski), zupełne zaskoczenie kwatery głównej Armii Czerwonej wywołane przez nagły zwrot zaczepny i nieoczekiwany kierunek manewru polskiego z rejonu Dolnego Wieprza na północ (pociągającego groźbę oskrzydlenia wojsk sowieckich), wreszcie szalona szybkość działań i potęga wysiłku ze strony wojska polskiego, któremu dowódcy sowieccy nie mogli przeciwstawić żadnego zorganizowanego oporu z powodu braku czasu. Tak czy inaczej, dzień ten poświęcony jest chwale zwycięstwa — które stało się kamieniem węgielnym naszej niepodległości — a zatem chwale bohaterskiego wojska i Jego Wodza. |
|
6. |
Zakończenie 5' |
- podsumowanie zajęć - pytania kontrolne |
|
OPRACOWAŁ:
…………………..