Slajd 1

Czynniki endogenne paragenetyczne

1. Etapy rozwoju osobniczego człowieka (Malinowski 1999)

1. Etap rozwoju wewnątrzłonowego (prenatalny)

• Zygoty (jaja płodowego) : trwający od zapłodnienia do około 7-10 dnia ciąży,

• Zarodkowy (embrionalny) : pierwsze 8 tygodni ciąży do chwili utworzenia łożyska,

• Płodowy (fetalny) : od 9 tygodnia do urodzenia,

2. Etap rozwoju zewnątrzłonowego (postnatalny)

• Noworodka : do 28 dnia życia,

• Niemowlęcy : do ukończenia I roku życia,

• Wczesnodzieciecy : od 1 do 7 roku życia

• Poniemowlęcy : do końca 3 roku,

• przedszkolny : do końca 6 roku,

• późnodziecięcy : od 7 do 14-15 roku,

• wczesnoszkolny : 7 - 10 roku,

• pokwitanie : do 15 roku,

• młodzieńczy : od 16 - 20 roku,

• dorosły : do około 40 roku,

• dojrzały do około 50 roku,

• starości od 50 - 60 roku

2. Czynniki endogenne paragenetyczne można rozpatrywać w ten sposób, że rozwój nowego organizmu w ciele matki w zasadniczy sposób jest determinowany przez właściwości jej organizmu. Zauważono że w zakresie cech ilościowych w większym stopniu występuje podobieństwo do matki niż do ojca. Podobieństwo to wiąże się z następującymi cechami :

• Cechy kości (wysokość ciała, kształt głowy),

• Kształt części miękkich (kształt nosa, uszu, itp.)

• Rozkład pigmentu(barwa włosów, oczu)

• Pamięć ruchowa (czucie proprioceptywne),

• Cechy fizjologiczne (ciśnienie tętnicze krwi)

3. Uzasadnienie tych zjawisk należy tłumaczyć następująco :

1. Organizm potomny rozwijający się w łonie poddany jest wpływowi genotypu matki, (konstrukcja organizmu matki stwarza określone warunki do rozwoju nowego organizmu),

• Kolejność urodzeń (ciąż) :

• W wyniku urodzeń zachodzą w organizmie matki zmiany anatomiczno - funkcjonalne (elastyczność ściany macicy, elastyczność ściany brzucha),

• Szybsze zajście w ciąże, krótsze niż 2 lata, wywiera ujemny wpływ na rozwój organizmu płodu,

• Dzieci pierworodne są lżejsze i mniejsze, ale cechują się szybszym rozwojem umysłowym i motorycznym,

• Wiek rodziców :

• U matek młodocianych stan rozwoju noworodka jest gorszy,

• W miastach najlepiej rozwijają się dzieci matek w wieku 25 - 32 letnich,

• Na wsiach w wieku 20 - 25 letnich matek,

• Gorszy jest rozwój dziecka jeżeli ojciec jest młodszy od matki o trzy i więcej lat,

• Wraz z wiekiem matki mogą zachodzić w organizmie matki niekorzystne zmiany dotyczące cytoplazmy komórek jajowych, stanu narządu rodnych, aktywności hormonalnej itp. W rezultacie w większym stopniu może dojść do urodzeni dziecka z wrodzonymi wadami, wzrasta liczba poronień i martwych urodzin.

2. Nie przekazane przez matkę geny, szczególnie te, które występują w niej w zestawach heterologicznych oddziaływają na organizm potomny za pośrednictwem właściwości metabolicznych matki,

• właściwości metaboliczne organizmu matki mogą nie na drodze genetycznej ale fizjologicznej kształtować metabolizm płodu,

• maetabolizm dziecka w okresie rozwoju embrionalnego jest zbliżony do metabolizmu matki i utrzymuje się po urodzeniu dziecka,

• efekt ten może być przedłużony poprzez karmienie piersią

3. Matka przekazuje dziecku, poza genami, także pewna ilość cytoplazmy w jaju, która może wpływać na rozwój noworodka (dziedziczenie cytoplazmatyczne),

4. Tryb życia matki w czasie ciąży,

• Sposób życia matki,

• Rodzaj pracy,

• Sposób żywienia,

• Czas snu ,

• stany psychiczne

Czynniki endogenne paragenetyczne

3

---