NORMAN GOODMAN "WSTĘP DO SOCJOLOGII"
ROZDZIAŁ 1: "CZYM JEST SOCJOLOGIA"
I. Rozwój socjologii, główni twórcy:
AUGUST COMTE (1798 - 1857) - twórca socjologii, wymyœlił ten termin w1838r.
Główne aspekty życia społecznego:
a) statyka społeczna - porządek i stabilizacja
b) dynamika społeczna - zmiany (one wpływają na osiąganie wyższych stadiów w rozwoju)
HERBERT SPENCER (1820 - 1903) - rozwijał myœl Comte'a; porządek i zmiany wyjaœnił porównując społeczeństwo do żywego organizmu;
a) społeczeństwo - system składający się ze współzależnych częœci
b) pojęcie darwinizmu społecznego - tylko najsilniejsze jednostki przetrwają, nieprzystosowani muszą zginąć
KAROL MARKS (18181 - 1883) - jego poglądy stały się podstawą "szkoły konfliktu" Społeczeństwo dzieli się na:
a) właœcicieli œrodków produkcji ("którzy mają")
b) nie posiadających œrodków produkcji ("którzy nie mają")
=> to powadzi do KONFLIKTU KLASOWEGO!
=> konflikt = motor postępu
EMIL DURKHEIM (1858 - 1917) - badał spójnoœć społeczeństwa; uważał, że społeczeństwo zespala forma struktury społecznej:
a) społeczeństwa pierwotne łączyły się ze sobą przez podobieństwo (SOLIDARNOŒĆ MECHANICZNA)
b) społeczeństwa póŸniejsze łączyły się przez współzależnoœć (SOL. ORGANICZNA)
MAX WEBER (1864 - 1920) - zajmował się działaniami społecznymi (co kieruje naszym zachowaniem). Socjologia powinna być:
=> wolna od wartoœciowania
=> bez założeń i wstępnych uprzedzeń
GEORG SIMMEL (1858 - 1918) - porównywał społeczeństwo do pajęczyny wzajemnych relacji, wszyscy ludzie są ze sobą powiązani => to ujęcie nazwano socjologią formalną
=> prowadził też badania nad typami społecznymi
II. WSPÓŁCZESNA SOCJOLOGIA AMERYKAŃSKA dzieli się na dwa typy teorii:
a) MAKROPOZIOMOWE - dotyczące społeczeństw
b) MIKROPOZIOMOWE - zajmujące się mniejszymi tworami (grupy, pary)
TEORIE MAKROPOZIOMOWE:
1) UJĘCIE STRUKTURALISTYCZNO - FUNKCJONALNE:
przedstawiciele: antropolog B. Malinowski, socjologowie T. Persons, R. Merton, K. Davis
podstawowe założenie: różne ZJAWISKA(również struktury społeczne) można wyjaœnić poprzez ich FUNKCJE
pojęcie SYSTEMU - różne elementy społeczeństwa są ze sobą powiązane
zmiany nie są niczym dobrym
społeczeństwo to stabilny system (Merton)
krytykowano za: konserwatyzm, niejasnoœć pojęć (np. harmonia i równowaga w społeczeństwie)
2) TEORIA KONFLIKTU:
od Marksa
pojęcia: KONFLIKT I WSPÓŁZAWODNICTWO => Marks mówił o klasach, dziœ - grupy rasowe, etniczne, religijne.
Lewis Coser: KONFLIKT spełnia POZYTYWNĄ FUNKCJĘ => nasza przynależnoœć do różnych klas nie pozwala na rozłam społeczeństwa na 2 częœci, które prowadziłyby ze sobą ciągłą wojnę.
duże znaczenia ZMIANY
społeczeństwo jest DYNAMICZNE
krytykowano za: radykalizm nawołujący do zmian, zbytnią koncentrację na tym, co dzieli, a nie co łączy
TEORIE MIKROPOZIOMOWE:
1) INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY:
przedstawiciel: Georg Herbert Mead
podstawowe założenie: INTERAKCJA jest podstawowym procesem społecznym, odbywa się przez SYMBOLE (obrazy o ustalonym znaczeniu)
pojęcie TOŻSAMOŒCI - jest produktem społecznym, rozwija sie przez INTERAKCJE SPOŁECZNE
jednostka jest aktywna, ma wpływ na swój rozwój, nie jest biernym elementem społeczeństwa (ma wybór!).
2) ETNOMETODOLOGIA:
podstawowe założenie: nie istnieje uporządkowany œwiat społeczy, chyba, że jego członkowie zgodzą się co do tego
ludzie BUDUJĄ RZECZYWISTOŒĆ SPOŁECZNĄ
badają, jak widzimy porządek tego œwiata, jak się go buduje
krytykowano za: jest obok głównych nurtów socjologii
3) TEORIA WYMIANY:
przedstawiciel: George Homans
ŻYCIE SPOŁECZNE = PROCES HANDLU I NEGOCJACJI
interakcja to analiza KOSZTÓW I KORZYŒCI
jeœli korzyœci z interakcji będą większe od kosztów, to będzie ona trwała
ta teoria jest wykorzystywana do badania relelacji przejœciowych, ale też bardziej trwałych (małżeństwa, przyjaŸnie)
krytykowano za: nie zawsze wiemy, co wyniknie z danej relacji