Dane bezpośrednie (cechy mierzalne) :metoda kartodiagramu, metoda kropkowa, metoda izolinii (dla danych występujących w sposób ciągły) Dane relatywne (wskaźniki natężenia) : metoda kartodiagramu, metoda kartogramu, metoda dozymetryczna, metoda izolinii
Metodą kartodiagramu przedstawiamy na mapie przestrzenne rozmieszczenie zjawisk, wyrażonych w skali ilościowej w ujęciu bezwzględnym lub względnym, odniesionych do punktu, linii lub powierzchni za pomocą diagramów lub wykresów, których rozmiary są wprost proporcjonalne do wielkości zjawiska lub wyrażają funkcje jego zmienności. Diagramy są to proste figury geometryczne o łatwych do pomierzenia parametrach, pozwalających w stosunkowo prosty sposób obliczyć ich wielkość i poszczególne elementy składowe, które reprezentują wartość liczbową zjawisk i obiektów. W definicji metoda kartodiagramu zaznaczono, że diagramy mogą być odniesione do punktu, linii lub powierzchni tego względu kartodiagramy dzielimy na: punktowe, liniowe i powierzchniowe.
W swym wyrazie graficznym, w postaci i typie samych diagramów oraz w prezentacji ilościowej kartodiagram punktowy nie różni się od powierzchniowego. O rozróżnieniu decyduje jedynie jednostka odniesienia. W przypadku kartodiagramu punktowego rozpatrujemy punkty na mapie, a nie zjawiska i fakty występujące punktowo w rzeczywistości, innymi słowy niezależnie od rzeczywistego odniesienia informacji rozumie się ją jako informację zlokalizowaną w danym punkcie mapy. W kartodiagramie powierzchniowym dane odniesione są do jednostek powierzchniowych, tak więc rozmieszczenie diagramów zależy od rodzaju, kształtu i wielkości przyjętych jednostek odniesienia. Rozmieszczenie to może być: nieregularne - gdy dane odniesione są do jednostek naturalnych lub administracyjnych, lub regularne -gdy zastosowany zostanie geometryczny podział obszaru na kwadraty lub heksagony
Za pomocą kartodiagramu można przedstawić jedno zjawisko lub jednocześnie kilka zjawisk wraz z ich wewnętrzną strukturą. Zależnie więc od rozbudowy treści kartodiagramu wyróżnia się kilka typów: prosty, sumaryczny, złożony, strukturalny, jak również wiele ich modyfikacji. Kartodiagram prosty przedstawia jedno tylko zjawisko lub fakt, podając tylko położenie i wielkość zjawiska. Można do tego celu użyć rozmaitych rodzajów diagramów tak dobierając ich wielkości, aby unikać w miarę możliwości wzajemnego ich nakładania się. Należy pamiętać o tym, że każdy z pokazanych diagramów musi mieć łatwo czytelny i mierzalny parametr, określający jego wielkość. Kartodiagram strukturalny ukazuje strukturę poszczególnych elementów zjawiska, które tworzą pewną zamkniętą całość, różnice strukturalne reprezentowanych zjawisk. Wszystkie diagramy mają tę samą wielkość, co pozwala w łatwy sposób odczytać udział procentowy elementów strukturalnych.
Bardzo ważnym elementem mapy wykonanej metodą kartodiagramu jest legenda - skala tematyczna. To ona przedstawia skalę wartości parametru przyjętego diagramu i na jej podstawie szacujemy wielkość zjawiska dla danej jednostki odniesienia czy też porównujemy zjawiska między sobą w różnych jednostkach. Poprawnie wykonana legenda oznacza więc prawidłowy odbiór informacji. Obraz legendy dla kartodiagramu w skali ciągłej jest inny niż dla kartodiagramu w skali skokowej.
KARTOGRAM - Użycie metody kartogramu pozwala na przestrzenną lokalizację danych ilościowych względnych, odniesionych do powierzchni, wyrażonych w skali ciągłej lub skokowej. Natężenie zjawiska może być przedstawione przy użyciu zmiennej wizualnej walor (koloru, desenia). Prawidłowość wykonania kartogramu zależy od: doboru pól odniesienia, doboru przedziałów klasowych ( ilości klas, sposobu podziału), doboru zmiennej wizualnej. Kartogramy można podzielić na trzy typy: 1. kartogramy proste -przedstawiają jedno zjawisko. Można tu wyróżnić; a. kartogram prosty jednorodny (każda jednostka odniesienia jest pokryta jednym kolorem, deseniem lub walorem) b. kartogram prosty kwalifikatywny (powstaje w wyniku przyjęcia pewnych wartości granicznych, normatywnych dla całej zbiorowości i przedstawienia wielkości zjawiska powyżej i poniżej tej wartości). c. kartogram selektywny, przedstawia zjawiska przeciwstawne, ale wzajemnie uzupełniające się. Np. ludność rolnicza i pozarolnicza, ludność mówiąca po niemiecku i francusku. d. Kartogram desenia kropkowego, nazywany u nas „kartogramem BERTINA”. Położenie kropek jest stałe i regularne na całej mapiea ich wielkość jest proporcjonalna do wartości zjawiska. 2. KARTOGRAM ZŁOŻONY- powstaje przez nałożenie na siebie kilku kartogramów prostych (nie więcej niż trzech)3. KARTOGRAM STRUKTURALNY - przedstawia strukturę zjawiska w jednostce odniesienia.
Metodą kropkową przedstawiamy na mapie przestrzenne rozmieszczenie zjawisk wyrażonych w wartościach bezwzględnych przy użyciu znaków punktowych. Zjawiska mogą być umieszczone na mapie w sposób topograficzny lub kartogramiczny. Sposób topograficzny polega na umieszczeniu kropki (sygnatury) w miejscu występowania zjawiska, sposób kartogramiczny charakteryzuje się tym, że kropki są rozmieszczone równomiernie na całej jednostce odniesienia, którą reprezentują. PUNKT, KROPKA, SYGNATURA reprezentuje ustaloną wartość zjawiska określoną jako WAGA kropki. Mapa kropkowa pośrednio pokazuje natężenie zjawiska. Gęstość kropek jest wprost proporcjonalna do natężenia zjawiska.
Wyszukiwarka