Jak zorganizować "Sprzątanie świata"

 

Zorganizowanie "Sprzątania" jest proste: wystarczy chcieć coś zrobić, przygotować się do tego... i zrobić to! Warto przy tym skorzystać ze sprawdzonych sposobów. Poniżej zamieszczamy "instrukcję" dla organizatorów.

Komitet organizacyjny
Aby zorganizować i sprawnie przeprowadzić naszą akcję powinniśmy powołać społeczny komitet organizacyjny, do którego obowiązków należy:

• podejmowanie decyzji dotyczących zasięgu akcji "Sprzątanie świata - Polska",

• pozyskiwanie do udziału w akcji ochotników ze społeczności lokalnej,

• nawiązanie kontaktów ze służbami oczyszczania w gminach, dla zorganizowania sprawnego wywozu śmiecie zebranych w czasie akcji,

• znalezienie sponsorów lub wykonawców usług,

• nadzór nad przebiegiem akcji,

• kontakt z mediami,

• udzielanie informacji, dopilnowanie wywozu odpadów po akcji.

Planowanie
Planując akcję należy uwzględnić m. in.:

• warunki lokalne i teren objęty zasięgiem akcji,

• potencjalną liczbę uczestników,

• liczbę osób koordynujących prace,

• potencjalną ilość śmieci i odpadów, które trzeba będzie wywieść na wysypisko lub do recyklingu,

• współpracę z lokalnymi władzami,

• współpracę z firmami zajmującymi się wywozem i utylizacja odpadów,

• szkolenie osób nadzorujących przebieg akcji,

• sposób rejestracji uczestników,

• źródła finansowania akcji,

• zapewnienie niezbędnego sprzętu i materiałów do popularyzowania akcji,

• współpracę z mediami,

• szczegółowy program dni akcji,

• organizację pikniku po zakończeniu akcji,

• opracowanie sprawozdania końcowego.

Uzgodnienia z władzami lokalnymi
Konieczne jest uzyskanie poparcia lokalnych władz, a zwłaszcza osób odpowiedzialnych za utrzymanie porządku w miastach i wsiach.
Przy nawiązywaniu takich kontaktów należy pamiętać, aby:

• poinformować o działalności komitetu organizacyjnego, jego składzie i zadaniach,

• zasięgnąć rady fachowców w sprawie najbardziej zanieczyszczonych miejsc, wymagających interwencji w pierwszej kolejności,

• planując działania długofalowe wziąć pod uwagę Gminne Plany Gospodarki Odpadami.

Gdzie sprzątamy?
Komitet organizacyjny powinien wybrać tyle miejsc, aby móc skutecznie koordynować wszystkie działania. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę: stopień zanieczyszczenia danego obszaru, rodzaje zanieczyszczenia - należy unikać miejsc skażonych!, dostępność danego obszaru, aby uczestnicy akcji, samochody do wywozu śmiecie oraz, w razie nagłej potrzeby, służby ratownicze, miały możliwość dotarcia do danego miejsca bez trudności, odległość danego obszaru od większych skupisk ludzkich; komitet powinien, jeśli istnieje taka potrzeba, rozważyć możliwość zorganizowania dowozu ochotników do odległych rejonów, bezpieczeństwo uczestników akcji. Akcji nie należy planować na terenach zamkniętych (np. tereny wojskowe, prywatne)

Służby specjalne
Akcję chętnie wspomagają policja, wojsko, straż pożarna i pogotowie ratunkowe. Do każdej z tych służb należy zwrócić się odpowiednio wcześnie, przedstawiając plany komitetu organizacyjnego, a ponadto informując, na jakim terenie akcja została zaplanowana i ile osób przypuszczalnie będzie w niej uczestniczyć. Należy określić, jakiego rodzaju pomocy komitet oczekuje.

Informacja
Należy zadbać o to, aby informacja o "Sprzątaniu świata - Polska" trafiła do szkół, centrów handlowych (sklepy, bazary, domy towarowe), kin, urzędów i miejscowych firm. Do udziału w akcji pomogą zachęcić ulotki i plakaty, umieszczone w różnych miejscach. Na wszystkich materiałach promocyjnych i informacyjnych powinno znaleźć się logo "Clean Up the World" - dzięki czemu ta międzynarodowa akcja uzyska jednolity charakter.

Źródła finansowania
Akcja "Sprzątanie świata - Polska" jest akcją społeczną - są jednak pewne koszty związane z działalnością informacyjną i popularyzatorską (druk plakatów, ulotek, informacji dla mediów, list uczestnictwa, sprawozdań), a także prac komitetu organizacyjnego (łączność telefoniczna, transport itp.). Fundusze na przeprowadzenie akcji muszą pochodzić ze źródeł lokalnych. Sugerujemy, aby zwrócić się do Gminnych lub Wojewódzkich Funduszy Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie akcji. Pozytywny odzew sponsorów warto uhonorować umieszczając nazwę i logo firmy na drukowanych materiałach, bądź też przekazując stosowne informacje dziennikarzom w trakcie akcji promocyjnej.

Wywóz i utylizacja śmieci - SELEKTYWNA ZBIÓRKA
Komitet organizacyjny powinien zwrócić się do firm zajmujących się wywozem i utylizacją śmieci. Do zadań firm oczyszczania należeć będzie: zapewnienie wystarczającej ilości specjalistycznego transportu, wywiezienie śmieci z miejsc akcji na wyznaczone wysypiska, tam, gdzie istnieje taka możliwość - dostarczenie pojemników na poszczególne rodzaje odpadów segregowanych (papier, szkło, puszki, plastik, itp.), wywiezienie posegregowanych odpadów do miejsc ich ponownego przerobu (recykling). Śmieci zebrane w czasie akcji nie mogą zalegać w miejscu zbiórki po zakończeniu akcji. Sterta gnijących odpadów stanowi zaprzeczenie idei akcji i może mieć niekorzystne skutki dla otoczenia.

Bezpieczeństwo
Do obowiązków komitetu organizacyjnego należy zagwarantowanie takiego przebiegu akcji, aby jej uczestnicy nie byli narażeni na ryzyko zranienia, wypadku itp. Zadaniem komitetu jest także zorganizowanie i dostarczenie worków, do których będą zbierane śmiecie oraz rękawic roboczych. Jeżeli nie uda się zapewnić tych materiałów, należy zaapelować do uczestników akcji o przyniesienie ze sobą toreb plastikowych, worków, rękawic. Należy opracować zasady bezpieczeństwa, których powinni przestrzegać wszyscy uczestnicy akcji i o których muszą być poinformowani przed jej rozpoczęciem. Osoby nadzorujące są odpowiedzialne za poinstruowanie ochotników o potencjalnych zagrożeniach. Bardzo ważne, aby uczestnicy akcji mieli kryte obuwie. W miarę możliwości należy ich również zachęcić do noszenia rękawic (najlepiej grubych - ogrodniczych lub roboczych) i wygodnej odzieży. Komitet organizacyjny musi przedsięwziąć wszelkie możliwe środki, aby zapobiec ewentualnym wypadkom: dzieci muszą znajdować się pod opieką rodziców lub opiekunów; rodzice powinni wyrazić zgodę na udział dziecka w akcji przed jej rozpoczęciem. Odpowiedni dozór nad dziećmi należy przyjąć jak zasadę ogólną, uczestnikom akcji nie wolno podnosić zbyt ciężkich przedmiotów, należy pamiętać, że porzucone beczki lub inne pojemniki mogą zawierać substancje toksyczne, należy opracować plan postępowania w nagłych wypadkach.

Nieprzewidziane zdarzenia i wypadki
Decyzja o postępowaniu w nagłych wypadkach należy do osób nadzorujących przebieg akcji. Jeżeli któryś z uczestników odniesie poważniejsze obrażenia, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną.

Strzykawki i inne ostre przedmioty
Uczestnicy akcji, a szczególnie dzieci i młodzież muszą wiedzieć, że nie wolno im dotykać strzykawek ani innych ostrych przedmiotów. Nie wolno również dotykać wyrzuconych środków medycznych, materiałów opatrunkowych i prezerwatyw. Zużyte strzykawki stanowi poważne zagrożenie. Zakończenia igieł są ostre, a w samych strzykawkach mogą znajdować się pozostałości leków lub zakażonej krwi.

Kontakty z lokalnymi medimi
Sukces akcji zależeć będzie w znacznej mierze od szybkiej i sprawnej informacji oraz sposobu jej przedstawienia w środkach masowego przekazu. Wszyscy wiemy, jak siłę oddziaływania na opinię mają telewizja, prasa i radio. Dlatego też warto postarać się o opracowanie komunikatów i informacji dla mediów o zasięgu ogólnopolskim, ale także tych najbliższych naszemu miejscu zamieszkania. Szczególne znaczenie ma tutaj nawiązanie kontaktów i współpracy z osiedlową gazetą, regionalną rozgłośnią radiową czy lokalną stacją telewizyjną. W dniach akcji warto informować dziennikarzy o postępie akcji i o wszystkich wydarzeniach, które zasługują na wzmiankę w lokalnych wiadomościach.

Walory edukacyjne akcji i rola szkół
Każda okazja do zdobywania wiedzy o środowisku, jego stanie i zagrożeniach jest cenna z dydaktycznego punktu widzenia. Komitet organizacyjny powinien nawiązać kontakt ze szkołami w danej okolicy i poinformować o planowanych działaniach. Wskazane jest podkreślenie zabawowego aspektu akcji. Szkołom można zaproponować udział w akcji, w formie: sprzątania swoich boisk i dziedzińców, zaprojektowania i wykonania plakatów, ulotek, informatorów akcji, współpracy przy organizacji zabawy (pikniku), nadzoru nad przebiegiem akcji, opracowania raportu końcowego, udzielania wywiadów mediom, działań popularyzatorskich i informacyjnych. Szkoły mogą opracować raport informujący o tym, co się dzieje z "ich" śmieciami, co się wyrzuca, jakie śmiecie zalegają na terenie szkoły. Zbiórka surowców wtórnych przysporzy funduszy na cele szkoły i jej wyposażenie.

 

EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

W KLASACH IV - VI

Wstęp

„Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeśli kochacie tę ojczystą ziemię, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi!”

Ojciec Święty Jan Paweł II

Ekologia jest terminem naukowym do niedawna stosunkowo wąskim, odnoszącym się do dziedziny biologii zajmującej się wzajemnymi powiązaniami między organizmami żywymi, a środowiskiem, w którym żyją. Obecnie dziedzina ta została znacznie rozszerzona i obejmuje także środowisko człowieka oraz zachodzące w nim zmiany w wyniku oddziaływania człowieka, a z nim najszersze aspekty ludzkiego życia.

Człowiek jest cząstką przyrody od niej zależny. Ma prawo do korzystania z niej, ale niestety coraz częściej i coraz bardziej wykracza poza jego granice uderzając w podstawy własnego życia i następnych pokoleń. Nic więc dziwnego, że szkoły coraz bardziej angażują się w edukację ekologiczną. Ma ona za zadanie kształtowanie i promowanie postaw sprzyjających trosce o środowisko w domu rodzinnym, na podwórku, w klasie, w szkole i jej okolicy, a także innych miejscach. Jest skierowana ku młodym ludziom, aby właśnie oni przez właściwy sposób życia włączyli się w ochronę środowiska przyrodniczego. Edukacja ekologiczna powinna być stałym elementem kształcenia uczniów. Wkroczenie Polski na nową drogę ekorozwoju wiedzie właśnie przez prośrodowiskową edukację prowadzoną m.in. na zajęciach ekologicznych. Edukacja ekologiczna prowadzona na ścieżkach ekologicznych powinna ukształtować świadomość, jeśli chodzi o problemy środowiska, wartości i postawy, umiejętności i zachowania umożliwiające rozwój zrównoważony. Aby osiągnąć ten cel, edukacja ekologiczna musi obejmować nie tylko środowisko przyrodnicze, lecz także zagadnienia środowiska społeczno-gospodarczego oraz rozwój młodego człowieka. Konieczna jest zmiana myślenia młodych ludzi o rozwoju świata wobec dominującej wokół tendencji do wzrostu wydajności i zysku. Największym więc zadaniem edukacji jest dążenie do zmian systemu wartości i modelu życia. Rozpoczynając realizację ścieżki ekologicznej wychodzimy od problemów ekologicznych występujących w najbliższej okolicy, (czyli od tego, co uczniom jest najbliższe, znane z codziennych obserwacji). Poznając naturę, ludzie mogą nauczyć się żyć w zgodzie ze środowiskiem i zachować dobrą kondycję planety na przyszłość. Jeśli ludzkość ma przetrwać, musimy chronić przyrodę dzięki której możemy istnieć. Musimy zacząć przewidywać, co stanie się za tysiąc lat i wykorzystując wiedzę ekologiczną, sprawdzić, czy nasze działania nie są szkodliwe. Zadaniem ścieżki - edukacja ekologiczna jest dostarczenie odpowiedzi na pytanie: co trzeba wiedzieć, aby świadomie i odpowiedzialnie uczestniczyć w działaniach na rzecz zachowania ciągłości funkcji przyrody i zapewnienia odpowiedniej jakości życia przyszłym pokoleniom na Ziemi.

Warunkiem zrozumienia środowiska jest jego poznanie. Nie znając struktury środowiska i sterujących nim praw przyrody ani mechanizmów wywołujących zakłócenia jego naturalnych funkcji, nie będziemy w stanie podejmować właściwych decyzji służących jego ochronie i wyznaczających drogę zrównoważonego rozwoju. Wychowując ,,człowieka przyszłości `', musimy go wyposażyć w wiedzę o środowisku, w którym będzie gospodarzyć. Zadania dla nauczycieli prowadzących edukację ekologiczną można sformułować następująco :

1. Odkrywanie piękna Ziemi, jej bogactwa i zróżnicowania oraz harmonii w przyrodzie.

2. Ukazywanie nierozerwalności składników środowiska przyrodniczego.

3. Kształtowanie środowiska ( człowiek, gospodarz, użytkownik czy władca Ziemi?)

4. Poznanie i tworzenie ,,swojego miejsca'' na Ziemi ( mój dom, moje podwórko, mój region, Polska, świat )

5. Kształtowanie osobowości ekologicznej uczniów, gotowych do życia w harmonii z naturą.

6. Wzbogacenie i uaktualnianie swojego warsztatu pracy poprzez gromadzenie różnych środków dydaktycznych.

Kształtowanie świadomości ekologicznej w naszej szkole przebiega w różnorodny sposób. Edukacja ekologiczna odbywa się w czasie godzin do dyspozycji wychowawcy, kształcenia zintegrowanego, lekcji przyrody, języka polskiego, sztuki, techniki itp. Przygotowany przeze mnie program przeznaczony dla II etapu edukacji szkolnej związany jest z realizacją dodatkowych zajęć ekologicznych i jest kontynuacją „pilotażowego” programu realizowanego w roku szkolnym 2006/2007.

Praca z dziećmi klas IV - VI odbywa się systematycznie raz w tygodniu.

Program został zbudowany w oparciu o pięć głównych zagadnień :

1. Działalność ekologiczna

2. Wpływ codziennych czynności na stan środowiska.

3. Organizmy chronione.

4. Przyroda regionu.

5. Obszary chronione.

Duży nacisk położony został we wszystkich klasach na walory przyrodnicze naszego regionu. Na terenie naszego miasta znajdują się dwa rezerwaty przyrody : ,, Las Zwierzyniecki `' o powierzchni 33,84 ha oraz rezerwat ,, Antoniuk `' o powierzchni 70,07 ha. Oba rezerwaty nie są rezerwatami ścisłymi i są miejscem odpoczynku dla mieszkańców Białegostoku.

Na zajęciach ekologicznych zaplanowałam zwiedzanie najbliższych dla naszego regionu parków narodowych :: Białowieskiego , Narwiańskiego i Biebrzańskiego.

Mam nadzieję, że uczniowie zdobytą wiedzę i umiejętności przeniosą do swoich domów, zadbają też o estetykę miejsca, w którym przebywają zgodnie z zasadą ,, nie tam bowiem jest czysto, gdzie się sprząta ale tam gdzie się nie śmieci `'. Uczniowie powinni zrozumieć, że troska o środowisko jest obowiązkiem każdego człowieka, a styl życia każdego z nas winien być przyjazny dla przyrody.

I . CELE I TREŚCI WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ .

Cele edukacyjne :

1. Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie.

2. Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska.

TREŚCI :

1. Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego.

2. Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych.

3. Przykłady miejsc w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym.

4. Degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi.

5. Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej, zachowania się na obszarach chronionych.

II . CEL OGÓLNY PROGRAMU.

• Uwrażliwianie dzieci na piękno przyrody, ze szczególnym zwróceniem uwagi na najbliższą okolicę i region, oraz zainteresowanie uczniów zagadnieniami ochrony przyrody i kształtowanie właściwego stosunku do środowiska naturalnego.

III . CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU .

1 . Działalność ekologiczna.

• Uczeń podejmuje działania na rzecz przyrody : udział w akcjach ekologicznych : ,, Sprzątanie świata `', ,, Ratujmy kasztany`', ,, Rady na odpady''.

• Aktywnie uczestniczy w organizowaniu akcji w szkole.

• Propaguje akcje ekologiczne i zachęca do udziału w nich uczniów szkoły, rodziców, poprzez wykonywanie plakatów, ogłoszeń.

• Aktywnie uczestniczy w przygotowaniu ,, Dnia Ziemi `'.

• Bierze udział w konkursach ekologicznych.

2 . Wpływ codziennych czynności i zachowań na stan środowiska.

• Wymienia źródła i rodzaje zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby.

• Podaje sposoby ograniczenia zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby.

• Wyjaśnia konieczność oszczędzania wody w domu i szkole.

• Podaje skład atmosfery i rozumie pojęcia : kwaśne deszcze, dziura ozonowa, efekt cieplarniany, smog i ich wpływ na środowisko i człowieka.

• Wykazuje znaczenie lasów dla życia na Ziemi.

• Określa wpływ dzikich wysypisk na środowisko i człowieka.

• Przedstawia korzyści wynikające z segregacji śmieci.

3 . Organizmy chronione.

• Wymienia i charakteryzuje organizmy chronione charakterystyczne dla najbliższej okolicy, Polski i świata.

• Poszukuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł.

• Uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej roślin i zwierząt.

4 . Obszary chronione.

• Uzasadnia konieczność ochrony i potrzebę zachowania obszarów cennych przyrodniczo.

• Przestrzega regulaminów terenów chronionych.

• Prowadzi obserwacje w terenie, wyciąga wnioski.

• Określa położenie obszarów chronionych na podstawie map i nanosi je na mapy konturowe.

• Charakteryzuje obszary chronione w formie ustnej a także w formie referatów, albumów.

• Korzysta z różnych źródeł informacji.

Procedury osiągania celów

W celu osiągnięcia założonych efektów zamierzam współpracować z wychowawcami, Nadleśnictwem Dojlidy, biblioteką szkolną, Urzędem Miasta i innymi instytucjami pozaszkolnymi w celu wspierania działań ekologicznych prowadzonych w naszej szkole.

Zamierzam wprowadzać uczniów w nowe zagadnienia posługując się szerokim wachlarzem metod, jednak zasadnicza część zajęć odbywać się będzie poprzez aktywność poznawczą uczniów: indywidualną i grupową. Praktycznie zaangażowanie uczniów w zdobywanie nowej i systematyzowanie oraz wartościowanie znanej wiedzy będzie podstawą osiągania celów.

Wiedza o środowisku nie może pozostawać na poziomie teoretycznym, bez bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem. Zajęcia z edukacji ekologicznej będą stwarzać warunki kontaktu z różnymi typami środowiska, i uczyć „czytania” krajobrazu i odnajdywania w nim przemian dokonanych przez człowieka. Obserwacje bezpośrednie są również okazją do zastanowienia się nad dalszą ewolucją środowiska oraz wskazania działań, które pozwoliłyby rozwiązać dostrzeżone w nim konflikty między przyrodą a człowiekiem. W pracy z uczniami zamierzam stosować różne metody i formy pracy.

Kontrola osiągnięć.

Na ocenę osiągnięć uczniów w trakcie realizacji programu składać się będą prace twórcze wykonane przez uczniów: albumy, referaty, opisy, wiersze o tematyce ekologicznej itp., a także aktywność w dyskusjach na lekcjach i praca na rzecz środowiska.

Ewaluacja

Ewaluacja programu będzie się odbywać w następujący sposób:

• Ankiety skierowane do uczniów.

• Obserwacja stanu zieleni na terenie szkoły (karta obserwacji).

• Ocena udziału uczniów szkoły w działaniach ekologicznych.

• Test wiedzy ekologicznej przy końcu II semestru w klasie IV, V i VI.

Zagadnienia	Miesiąc	Temat	Sposób realizacji	Przewidywane osiągnięcia	Metody i formy pracy
Działalność ekologiczna	wrzesień	Przygotowujemy się do akcji ,, Sprzątanie świata `'. Akcja ,,Sprzątanie świata `'. Akcja ,, Ratujmy kasztany `'.	Przedstawienie celów akcji ,,Sprzątanie świata `'. Podjęcie współpracy z Nadleśnictwem Dojlidy. Podział zadań i wyznaczenie osób odpowiedzialnych. Przygotowanie worków i zwrócenie szczególnej uwagi na segregowanie zebranych śmieci. Przeprowadzenie akcji ,,Sprzątanie świata `'. Przeprowadzenie akcji ,,Ratujmy kasztany `' Przygotowanie papierowych worków i rękawic do zbierania liści kasztanowców.	Uczeń rozumie potrzebę dbania o własne środowisko. Dostrzega zależność stanu środowiska od codziennych czynności i zachowań człowieka. Kształtuje umiejętności kluczowe dotyczące planowania i organizacji swoich działań. Uczy się systematyczności w pracy.	Pogadanka na temat konieczności sprzątania i segregowania odpadów. Wykonywanie plakatów związanych z akcją „Sprzątanie świata”. Grupowa praca w terenie.
Wpływ codziennych czynności i zachowań na stan środowiska	październik	Poznajemy pospolite gatunki drzew w okolicy ( wycieczka do pobliskiego parku ). Wykonujemy zielnik. Dbamy o porządek w szkole i wokół niej na co dzień. 4. Akcja „Rady na odpady” (cały rok). 5. Wzajemne zależności człowiek - środowisko.	Ustalenie cech dobrego obserwatora. Obserwacja obiektów przyrodniczych w terenie za pomocą lornetki, lupy i gołym okiem. Rozpoznanie drzew po liściach na podstawie przewodnika. Zebranie liści do zielnika, zachęcenie do kolekcjonowania okazów naturalnych. Zwrócenie szczególnej uwagi na dbanie o porządek w szkole i wokół szkoły. Wyznaczenie osób, które w ciągu całego roku pilnują porządku w szkole i wokół niej. Wykonywanie plakatów zachęcających uczniów naszej szkoły do zbierania butelek PET, puszek aluminiowych i zużytych baterii. Uczniowie wyszukują informacji dotyczących źródeł zanieczyszczenia powietrza i gleby oraz zapobiegania zanieczyszczeniom.	Wymienia cechy dobrego obserwatora. Odnajduje w terenie okazy drzew na podstawie otrzymanych ilustracji i zdjęć. Rozpoznaje wybrane gatunki drzew iglastych i liściastych na podstawie liści. Zbiera okazy naturalne liści, nasion, szyszek. Troszczy się o estetykę najbliższej okolicy ( szkoły i terenu wokół niej, swojej miejscowości Kształtuje umiejętności kluczowe dotyczące planowania i organizacji swoich działań. Uczy systematyczności w pracy. - Uczeń poznaje źródła zanieczyszczenia powietrza i gleby. - Opisuje metody zmniejszania emisji zanieczyszczeń.	Pogadanka na temat sposobów posługiwania się przewodnikiem oraz przyrządami służącymi do obserwacji. Obserwacja obiektów przyrodniczych. Praca z materiałami popularno - naukowymi („Ekologia z ochroną środowiska”. - Ewa Pyłka - Gutowska). Praca uczniów w grupach (wykonywanie zielników, plakatów, wyszukiwanie informacji).
		6. Efekt cieplarniany.	Wspólnie zastanawiamy się nad tym w jaki sposób możemy wpływać na zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza i gleby. Uczniowie wyszukują informacji dotyczących efektu cieplarnianego.	Rozumie pojęcia : kwaśne deszcze, smog. Wykazuje konieczność zmniejszania emisji zanieczyszczeń. Opisuje wpływ zanieczyszczeń na potęgowanie się efektu cieplarnianego. Wykazuje konieczność zmniejszania emisji zanieczyszczeń.
	listopad	Źródła zanieczyszczeń wody i jej oczyszczanie. Dlaczego należy oszczędzać wodę ? Dziura ozonowa i kwaśne deszcze.	Praca z materiałami popularno - naukowymi. Uczniowie wyszukują informacji dotyczących źródeł zanieczyszczenia wody oraz zapobiegania zanieczyszczeniom. Wykonują plakaty dotyczące oszczędzania wody na co dzień. Uczniowie wyszukują informacji dotyczących dziury ozonowej i kwaśnych deszczów.	Wymienia źródła zanieczyszczenia wody. Wymienia i uzasadnia sposób oszczędzania wody. Ocenia znaczenie ozonu dla życia na Ziemi. Opisuje proces powstawania dziury ozonowej. Ocenia wpływ istnienia dziury ozonowej na życie na Ziemi. Opisuje proces powstawania kwaśnych deszczów.	Pogadanka na temat sposobów oszczędzania wody. Wykonywanie plakatów. Praca z materiałami popularno - naukowymi („Ekologia - wybór przyszłości”- Anna Kalinowska). Zespołowa praca uczniów.
	grudzień	Jak wygląda las zimą ? Pomagamy ptakom przetrwać zimę.	Obserwacja płatków śniegu przez lupę, przypomnienie jak powstaje śnieg. Opis ptaków, które można spotkać w lesie zimą i rozpoznawanie ich głosów. Rozpoznawanie tropów zwierząt. Podawanie pomysłów na pomoc zwierzętom zimą. Systematyczne wykładanie pokarmu dla ptaków.	Uczeń wymienia ptaki zimujące w Polsce i rozpoznaje głosy ptaków Wie jak można pomagać zwierzętom zimą. Systematycznie wykłada pokarm dla ptaków. Rozpoznaje podstawowe tropy zwierząt.	Pogadanka na temat „Jak powstaje śnieg?”. Obserwacja tropów zwierząt. Praca w terenie.
Organizmy chronione	styczeń	Rośliny i zwierzęta chronione w najbliższej okolicy. Rośliny i zwierzęta chronione w Polsce i na świecie.	Odszukuje w dostępnej literaturze zwierzęta chronione w najbliższej okolicy, w Polsce i na świecie. Dokonuje ich klasyfikacji. Podaje charakterystyczne cechy organizmów chronionych.	Rozumie konieczność ochrony wymienionych organizmów. Klasyfikuje organizmy na: rośliny, owady, płazy, gady, ptaki i ssaki. Podaje charakterystyczne cechy wskazanych przez siebie organizmów. Korzysta z plansz, segreguje informacje, wykonuje schematyczne rysunki.	Praca uczniów z dostępną literaturą („Przyroda Polska” - nr 10, paź.2007r). Indywidualna i grupowa praca uczniów.
Obszary chronione	luty	1. Parki narodowe w naszym regionie i na świecie.	Wskazuje Białowieski, Narwiański i Biebrzański PN na mapie. Wskazuje wybrane PN świata na mapie. Nanosi wymienione parki na mapy konturowe, opisuje położenie parków. Charakteryzuje przyrodę powyższych parków narodowych.	Potrafi właściwie się zachować na terenie parków narodowych. Rozumie konieczność tworzenia parków narodowych. Wskazuje ich położenie na mapie. Wymienia charakterystyczne elementy przyrody.	Pogadanka na temat chronionych obszarów w Polsce i na świecie. Praca z mapą Praca z tekstem w dostępnej literaturze („Przyroda Polska” - nr 7, lipiec 2007). Indywidualna praca uczniów.
	marzec	Rezerwat „Antoniuk” „Las Zwierzyniecki” Białowieski PN, Narwiański PN, Biebrzański PN - wycieczka do wybranego parku.	Analiza literatury dotyczącej rezerwatów przyrody :,,Antoniuk `' i ,,Las Zwierzyniecki `' oraz parków narodowych ( Narwiański, Białowieski i Biebrzański ). Wycieczka do wyżej wymienionych obszarów przyrodniczych. Wykonujemy album Białowieskiego , Narwiańskiego, Biebrzańskiego PN.	Analizuje teksty popularno - naukowe, wybierając najistotniejsze informacje niezbędne do wykonania albumu. Dostrzega charakterystyczne elementy przyrody związane z omawianymi obszarami przyrodniczymi. Uczeń potrafi właściwie zachować się na terenach objętych ochroną.	Praca z tekstem („Spotkania z przyrodą'' - przewodnik kieszonkowy o Biebrzańskim, Narwiańskim i Białowieskim PN, „Przyroda Polska” - nr 2, luty 2006 - Biuletyn eko - edukacyjny). Wykonywanie albumów. Wycieczka.
Działalność ekologiczna	kwiecień	Dzień Ziemi w naszej szkole - przygotowujemy się do obchodów. Akcja ,,Zielonym do góry `'. Poznajemy Zakład Utylizacji Odpadów w Hryniewiczach.	Wykonywanie plakatów z okazji ,, Dnia Ziemi `'. Przygotowanie części artystycznej. Udział uczniów w konkursie ekologicznym związanym z Dniem Ziemi. Sadzenie drzewek i krzewów wokół szkoły Wycieczka do Zakładu Utylizacji Odpadów. Wykonanie zdjęć w Zakładzie Utylizacji Odpadów.	Uczeń propaguje piękno przyrody najbliższej okolicy. Dba o nie zaśmiecanie najbliższej okolicy. Chętnie uczestniczy w akcjach ekologicznych. Poznaje proces przetwarzania odpadów.	Pogadanka na temat przetwarzania i segregacji odpadów. Obserwacja sposobu przetwarzania odpadów. Zespołowa praca uczniów.
Wpływ codziennych czynności i zachowań na stan środowiska.	maj	Przesadzamy rośliny doniczkowe. Nasz ogródek szkolny.	Przesadzamy rośliny doniczkowe w klasie. Uczniowie przygotowują donice, ziemie, sadzonki roślin doniczkowych. Przeprowadzają prace pielęgnacyjne w ogródku szkolnym.	Uczeń potrafi przesadzić roślinę doniczkową, przygotować sadzonkę. Opiekuje się ogródkiem szkolnym. Rozumie znaczenie roślin w klasie i wokół szkoły. Troszczy się o estetyczny wygląd klasy i terenu wokół szkoły.	Pogadanka dotycząca sposobów przesadzania roślin doniczkowych. Dyskusja na temat roślin występujących w pracowni przyrodniczej i na terenie szkoły. Obserwacja makroskopowa roślin. Praca zespołowa w ogródku szkolnym.
Przyroda najbliższej okolicy	czerwiec	Obserwujemy florę i faunę naszej miejscowości.	Wycieczka po najbliższej okolicy (park miejski, stawy dojlidzkie , Nadleśnictwo Dojlidy). Poszukiwanie informacji na temat flory i fauny naszego regionu.	Obserwuje elementy przyrody charakterystyczne dla najbliższej okolicy.	Praca uczniów z tekstem („Przyroda Polska” - nr 4, kwiecień 2007). Obserwacja flory i fauny naszego regionu. Praca zespołowa w terenie (wycieczka).

Ankieta

Proszę Cię o wypełnienie tej ankiety. Na podstawie Twoich odpowiedzi będę mogła ocenić, czy prowadzone przeze mnie zajęcia spełniają Twoje oczekiwania.

Właściwą odpowiedź otocz pętlą.

1. Czy lubisz zajęcia z edukacji ekologicznej?

Tak

Nie

Tak sobie

2. Czy zajęcia pomogły Ci uporządkować i poszerzyć posiadaną wiedzę?

Tak

Nie

Tak sobie

3. Czy sposób prowadzenia zajęć wywołał twoje zaciekawienie, aktywność?

Tak

Nie

Tak sobie

4. Czy twoja świadomość ekologiczna wzrosła?

Tak

Nie

Tak sobie

5. Czy będziesz brał udział w przedsięwzięciach na rzecz ochrony środowiska?

Tak

Nie

Tak sobie

Literatura:

1. Dygasiński A. „Przez edukację do zrównoważonego rozwoju”, Warszawa 1999.

2. Edukacja Ekologiczna - inspiracje - pomysł - materiały, Wyd. Edukacyjne „Dialog” Piotrków Trybunalski 2000.

3. Kalinowska A. „Ekologia - wybór przyszłości”, Warszawa 1995.

4. Kowalczyk A., Szram M., Jak kształtujemy postawę ekologiczną w naszej szkole?, „Życie szkoły”, 1999, nr 4

5. Pyłka - Gutowska E. „Ekologia z ochroną środowiska”.

6. Wróblewski W., Wiatr A. Spotkanie z przyrodą - przewodnik kieszonkowy „Biebrzański Park Narodowy”.

7. Okołów Cz., Okołów G. Spotkanie z przyrodą - przewodnik kieszonkowy „Białowieski Park Narodowy”.

8. Bielonko M., Laskowska J. Spotkanie z przyrodą - przewodnik kieszonkowy „Narwiański Park Narodowy”.

9. Przewodnik turystyczny - „Polskie parki narodowe na weekend” - Wyd. Pascal.

10. „Przyroda Polska” - nr 6,luty 2000 - Edukacja ekologiczna w rodzinie.

11. „Przyroda Polska” - nr 2,luty 2006 - Parki narodowe - Biuletyn eko-edukacyjny.

12. „Przyroda Polska” - nr 4,kwiecień 2007 - Dolina Rospudy.

13. „Przyroda Polska” - nr 7,lipiec 2007 - Obszary chronione w Polsce.

14. „Przyroda Polska” - nr 10,październik 2007

Scenariusz zajęć dla III kl w dniu „Akcji Sprzątania Świata”.

Temat bloku: Pamiętajmy o zachowaniu porządku w najbliższym otoczeniu.

Temat dnia: Uczestniczymy w ogólnoświatowej „Akcji Sprzątania Świata”.

Ogólne zadania edukacyjne:

• uświadomienie dzieciom, że ochrona środowiska jest obowiązkiem każdego człowieka;

• kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole;

Szczegółowe zadania z zakresu edukacji-uczeń:

• rozwiąże krzyżówkę i odnajdzie hasło;

• nauczy się odpowiedzialności za wykonanie przydzielonych prac;

• pozna właściwą postawę wobec środowiska w którym żyje;

• pozna historię powstania Akcji Sprzątania Świata;

• będzie umiał wyrazić swoje myśli w formie plastycznej - plakat;

• nauczy się analizować wykonaną pracę;

• utrwali sobie zasady bezpieczeństwa na drodze;

Metody pracy: rozmowa, zadaniowa, pokaz.

Czas zajęć: dzień aktywności.

1. Wprowadzenie do tematu lekcji - rozwiązanie krzyżówki z hasłem SPRZĄTAMY ŚWIAT.

1

K

A

S

I

A

2

C

Z

A

P

K

A

3

T

E

A

T

R

4

K

A

S

Z

T

A

N

5

S

Ą

S

I

A

D

6

T

A

B

L

I

C

A

7

L

A

S

8

K

O

M

P

A

S

9

W

Y

S

Y

P

I

S

K

O

10

Ś

L

I

M

A

K

11

Z

A

W

O

D

Y

12

K

L

A

W

I

A

T

U

R

A

13

Z

N

A

K

14

A

D

R

E

S

A

T

1. Pełny tytuł książki M. Jaworczakowej „ Oto jest ...”.

2. Może być z daszkiem lub bez.

3. Tam grają aktorzy.

4. Mały jeżyk pod drzewem.

5. W ławce lub za ścianą.

6. Piszesz na niej litery.

7. Zielony dom dla zwierząt.

8. Wskaże dobry kierunek.

9. Może być dzikie i pełne śmieci.

10. Ma zawsze ze sobą dom.

11. Inaczej wyścig.

12. „Zbiór liter i cyfr” przy komputerze.

13. Może być drogowy.

14. Odbierze paczkę od nadawcy.

3. Pogadanka na temat Akcji Sprzątania Świata.

• Krótkie przybliżenie dzieciom akcji w oparciu o Informator Fundacji Nasza Ziemia.
  
        Akcja „Sprzątanie świata”, obejmująca obecnie ponad 120 krajów, zaczęła się od myśli jednego człowieka. Człowiekiem tym był Ian Kiernan mieszkaniec Sydney w Australii. Jego pasją było i jest żeglowanie. Bardzo martwiło go to, że morza po których żegluje, plaże gdzie często spaceruje są tak zaśmiecone. Postanowił wtedy to zmienić taki stan rzeczy. Wraz ze swoimi przyjaciółmi i znajomymi zorganizował sprzątanie plaż nad Zatoką Sydnejską-8stycznia 1989r (w Australii jest pełnia lata). Wkrótce zdecydowano się rozszerzyć akcję na całą Australię, a następnie zaproponować innym krajom. Pierwsza kampania światowego sprzątania (Clean Up the World) odbyła się w 1993r. i wzięło w niej udział 80 krajów.
        Obecnie corocznie bierze udział w tej kampanii ekologicznej około 130 krajów. Do naszego kraju te akcję przeniosła p.Mira Stanisławska-Meysztowicz w 1994 roku. Dzisiaj również i my będziemy uczestniczyć w tej akcji.

Wymarsz na miejsce sprzątania.

• Omówienie miejsca w którym będziemy sprzątać - droga w kierunku wsi Blinek, przydział czynności (pary niosące worki, sprawdzenie rękawic).

• Przypomnienie zasad bezpieczeństwa w czasie akcji (zachowanie się na drodze, zachowanie się w czasie zbierania śmieci- śmieci niebezpieczne).

• Powrót do klasy, umycie się oraz wstępne podsumowanie akcji. (jak nam się pracowało, co nas zaskoczyło, jakich śmieci było najwięcej, ile nazbieraliśmy worków)

• Podsumowanie całości akcji w formie plakatów.

• Podział klasy na 4 zespoły i przydział zadania. Każdy zespół ma za zadanie zaproponować hasło związane z akcją sprzątania i przedstawić to w formie plakatu.

• Omówienie przygotowanych plakatów, ich ocena i wywieszenie na szkolnym korytarzu.

Scenariusze lekcji

Konspekt z zajęć świetlicowych dla dzieci z klas I-VI

Cele:
1. Zapoznanie dzieci z rolą drzewa i lasu w ekosystemie.
2. Kształtowanie wrażliwości ekologicznej.
3. Uświadomienie konieczności dbania o ekosystem.
4. Kształtowanie postawy proekologicznej.
5. Nauka sadzenia drzew.
6. Kształtowanie odpowiedzialności za swoje postanowienia.
7. Zapoznanie z warunkami, które muszą być spełnione, aby drzewo mogło wyrosnąć.
8. Propagowanie zdrowej żywności.

Metody:
1. Słowna - pogadanka i dyskusja.
2. Praktycznego działania - gra edukacyjna, sadzenia drzewek.
3. Poglądowa - oglądanie zdjęć, schematów, folderów i ilustracji.

Środki dydaktyczne:
1. Zdjęcia i ilustracje drzew i lasu przyniesione przez leśnika.
2. Sadzonki drzewek.
3. Gra dydaktyczna „Od nasionka do drzewa” (wydaną przez Lasy Państwowe).
4. Plansza z narysowanym pniem drzewa.
5. Artykuły papiernicze (blok, kredki, mazaki, nożyczki, klej, ołówki, kartki).
6. Zdrowa żywność.

Sytuacje dydaktyczne:
1. Przed wejściem do sali, dzieci przygotowują papierowy listek, własnoręcznie wycięty i pokolorowany. Listek będzie biletem wstępu na zajęcia w dniu Święta Drzewa.
2. Dzieci kolejno oddają swoje „bilety wstępu”. Papierowe listki przyklejają na przygotowanej planszy, na której wcześniej namalowany był pień drzewa z konarami. W ten sposób powstaje drzewo.
3. Po zajęciu przez dzieci miejsc wychowawca przedstawia leśniczego i zapowiada tematykę zajęć.
4. Pogadanka leśniczego na następujące tematy:
- Co to jest las, kto go sadzi, kto i w jaki sposób o niego dba?
- Od nasionka do nasionka - jak wyrasta drzewo, jak owocuje, jak powstają nasionka, z których znów może wyrosnąć drzewo.
- Rola drzewa w przyrodzie - wytwarzanie tlenu, rola w obiegu wody, zachowanie ekosystemu.  Na koniec leśniczy odpowiada na pytania zadawane przez dzieci.
5. Wszystkie dzieci wraz z leśniczym wychodzą na dwór. Leśniczy pokazuje drzewka, które dzieci będą sadzić. Opisuje w jaki sposób trzeba to zrobić.
6. Każde dziecko otrzymuje kartką papieru, na której zapisuje swoje „Zielone Ślubowanie”. Jest to obietnica złożona Ziemi.
7. Sadzenie drzewek: wykopanie odpowiedniego dołka, włożenie kartki z „Zielonym Ślubowaniem”, prawidłowe wsadzenie korzeni drzewka i przysypanie ziemią. Nadanie imienia drzewku. Podlanie zasadzonych roślin i wykonanie ogrodzenia.
 8. Sesja zdjęciowa. Sfotografowanie posadzonych drzewek z dziećmi, które tego dokonały.
 9. Wychowawca zaprasza wszystkich do udziału w grze edukacyjnej „Od nasionka do drzewa”. W zależności od pogody można to zrobić w sali lub na dworze. Dzieci przekonują się, jak ciężko będzie wyrosnąć drzewku z nasionka i ile trzeba włożyć wysiłku, aby to się udało. Dlatego też tak ważne jest, abyśmy sami sadzili drzewa i opiekowali się nimi.
10. Wychowawca nawiązuje do wcześniejszej pogadanki o ekosystemie i wzajemnej zależności. Mówi, jak ważne jest zachowanie równowagi i czystego środowiska. Ponieważ, to jakie jest nasze środowisko ma ścisły związek z tym, co jemy. Dla osób związanych z ekologią ważne jest to, co się je.
11. Wszyscy zostają zaproszeni na ucztę wegetariańską. Na stoliki zostają przyniesione tace z różnymi produktami zakupionymi w sklepach ze zdrową żywnością. Dzieci zasiadają do uczty. Samodzielnie komponują sobie kanapki na chlebkach ryżowych z dostarczonych składników.







Celem akcji było:
- aktywizacja uczniów do działań proekologicznych poprzez bezpośrednie uczestnictwo,
- propagowanie idei ochrony przyrody,
- popieranie działalności organizacji ekologicznych,
- spotkanie się z pracownikiem instytucji wspierającej działania na rzecz ochrony przyrody (leśnikiem),
- budzenie świadomości ekologicznej wśród społeczności lokalnej.

Odbiorcy:
bezpośredni - uczniowie klas I-VI,
pośredni - rodzice uczniów, nauczyciele, goście zaproszeni.

Mottem przewodnim naszej akcji stały się słowa Wojciecha Owczarza „Sadźmy drzewa dla siebie, dla naszych dzieci, dla Ziemi”

Osoby wspierające akcję:
- dyrekcja szkoły,
- pracownicy Nadleśnictwa Siewierz,
- Stowarzyszenie Kulturalno Ekologiczne Klubu Gaja,
- pracownicy Spółdzielni Mieszkaniowej „Koksik” i „Feniks” z Dąbrowy Górniczej.

Opis akcji:
Faza wstępna (przygotowanie do obchodów Święta Drzewa należy rozpocząć 4 tygodnie wcześniej).
1. Nawiązanie kontaktu z Nadleśnictwem Siewierz w celu uzyskania sadzonek drzew na planowaną akcję.
2. Uzyskanie akceptacji na zadrzewienie terenu szkoły i Osiedla Młodych Hutników (miejsce zamieszkania młodzieży szkolnej) w Wydziale Ekologii i Rolnictwa Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.
3. Nawiązanie kontaktu z zarządem Spółdzielni Mieszkaniowej „Koksik” i „Fenix” w celu uzyskania pomocy przy obsadzeniu drzewkami terenów osiedla.
4. Zamieszczenie na łamach szkolnej gazetki ekologicznej informacji o planowanym „Święcie Drzewa” i zachęceniu uczniów do udziału w licznych konkursach związanych z tematyką leśną:
- konkurs literacki: opowieść napisana prozą „Moja rozmowa z drzewem”, wiersz „Co mi powiesz moje drzewo”,
- konkurs plastyczny: ilustracja „ Życie lasu”, format pracy A1 lub A3 z użyciem jak największej ilości technik plastycznych,
- konkurs albumowy: „Zwierzęta polskich lasów”, „Grzyby jadalne i trujące”,
- konkurs zielnikowy: „Drzewa i krzewy naszych lasów”, „Rośliny runa leśnego”,
- konkurs fotograficzny: „Las w obiektywie”,
- konkurs makiet: „Warstwy lasu”.

Regulamin konkursów:
II. W konkursach może wziąć udział każdy uczeń, który wykona jedną lub kilka z podanych wyżej prac.
II. W pracach konkursowych ocenie podlegać będzie:
zgodność z tematem, pomysłowość, czytelność, poprawność gramatyczna i ortograficzna, estetyka.
III. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród 10 X 2003 r.

5. Rozpropagowanie na terenie szkoły materiałów informujących o Święcie Drzewa (ulotki i plakaty otrzymane od Klubu Gaja).
6. Ogłoszenie wśród uczniów akcji zbiórki makulatury pod hasłem „Zbieraj makulaturę, ratuj konie”. Część kwoty uzyskanej ze sprzedaży makulatury przeznaczona zostanie na rzecz Klubu Gaja w celu wykupienia konia z transportu na rzeź.

Faza właściwa:
1. Dzień wcześniej przygotowanie wystawy prac konkursowych na korytarzu szkolnym pod hasłem „Las dzieciom” (okres trwania wystawy - 1 tydzień).
2. Obchody „Święta Drzewa” - 10 X 2003 r.
- spotkanie młodzieży, nauczycieli i gości zaproszonych na świetlicy szkolnej,
- powitanie zebranych, przedstawienie celów i harmonogramu obchodu święta,
- wystawienie inscenizacji bajki ekologicznej pt. „Las” w wykonaniu uczniów z koła ekologicznego klas IV ( H. Gut, Ścieżka ekologiczna dla klas 4-6, s. 108-109, wyd. Nowa Era),
- wystąpienie pana leśnika: pogadanka na temat roli i znaczenia lasu, jego bogactwa w faunę i florę w odniesieniu do najbliższego regionu,
- „101 pytań do p. leśnika”, uzyskiwanie odpowiedzi na nurtujące zagadnienia przez uczestników spotkania,
- zwiedzanie wystawy prac dzieci,
- uroczyste posadzenie pierwszych drzewek przez dyrekcję szkoły i nauczycieli przyrody,
- „akcja świerk” - obsadzenie terenów szkoły i osiedla sadzonkami drzewek przez „młodych ekologów” (uczniów należących do szkolnego koła ekologicznego).
3. Uroczyste zakończenie obchodów „Święta Drzewa” ogłoszeniem wyników z przeprowadzonych konkursów i wręczeniem nagród.

Efekty działania przeprowadzonej akcji  „Święta Drzewa”:
- nawiązanie stałej współpracy z organizacjami działającymi na rzecz ochrony przyrody (Stowarzyszeniem Ekologiczno Kulturalnym Klubu Gaja, Nadleśnictwem Siewierz),
- uatrakcyjnienie zajęć szkolnych,
- popularyzacja osiągnięć dzieci (wystawa prac dla rodziców, nauczycieli i gości zaproszonych),
- motywacja uczniów do działań proekologicznych,
- budzenie świadomości ekologicznej wśród młodzieży i dorosłych,
- pozyskanie dodatkowych pomocy dydaktycznych do nauczania przyrody (najlepsze prace konkursowe dzieci).


Cele:
• poznanie podstawowych gatunków drzew i krzewów występujących w naszym regionie,
• wdrażanie do dbałości o estetykę otoczenia szkoły,
• rozumienie pojęcia „ekologiczne otoczenie szkoły”,
• popularyzacja działań na rzecz ochrony środowiska,
• kształtowanie pozytywnego stosunku młodzieży do przyrody.

Metody i formy: pogadanka, pokaz, happening, gazetka ścienna, ćwiczenia praktyczne.

Organizatorzy: Szkolne Koło „Zielona Liga”

Uczestnicy: uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół

Przebieg imprezy:
Etap I:
SPRZĄTANIE ŚWIATA ORAZ AKCJA
„DRZEWO OBIETNIC”
• Happening - Przemarsz członków Koła Zielona Liga po szkole z transparentami o treściach proekologicznych (Sadźmy drzewa, Dbajmy o nasze lasy, Sprzątajmy naszą Małą Ojczyznę); wznoszenie okrzyków proekologicznych. Ekolodzy rozdają rękawice jednorazowe i worki na śmieci oraz zachęcają do sprzątania terenu wokół szkoły. Część uczniów od razu udaje się na jesienne porządki.
• Wędrówka „Drzewa obietnic”:
- Uczennica przebrana za drzewo ozdobione owocami i zielonymi liśćmi niesie koszyk z listkami z tektury. Zachęca do składania przez uczniów własnych obietnic związanych z ekologią.
- Uczniowie w każdej z klas zapisują na listkach swoje postanowienia. Piszą np.: Nie będę jadł pestek na terenie szkoły, Nie będę łamał gałęzi, Nie będę śmiecić w lesie, Zasadzę drzewo, nadam mu imię i zaopiekuję się nim. Liście przyczepiamy do „Drzewa”. Wędrujemy z nim po szkole.
„Drzewo obietnic” po akcji zostaje rozebrane - obietnice zawieszamy na gazetce ściennej „Zielonej Ligi”.

Etap II:
ŚWIĘTO DRZEWA W NASZEJ SZKOLE
• Zamówienie sadzonek - kontakt z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Białymstoku oraz za jej pośrednictwem z Nadleśnictwem Dojlidy. Spotkanie z leśnikiem.
• Członkowie Koła „Zielona Liga” przygotowują stanowiska pod sadzonki wg wcześniej opracowanego planu.
• 13.X.2003 roku - Święto Drzewa w naszej szkole:
- przywóz sadzonek (45 sztuk): świerk, jarzębina, modrzew, dąb czerwony, głóg, tuja,
- przygotowanie narzędzi,
- pogadanka na temat przywiezionych roślin (gatunki, opis, rozpoznawanie, nazywanie, sposób pielęgnacji),
- instruktaż sadzenia,
- sadzenie roślin przez młodzież szkolną, nauczycieli, Panią Dyrektor i jej zastępcę; podlewanie sadzonek,
- ogrodzenie roślin palikami i sznurkiem.

Epilog:
Dbamy o nasze drzewa, pielęgnujemy je. Obserwujemy jak się zmieniają w różnych porach roku. Nasz skwer wokół szkoły jest coraz ładniejszy. Informacje, ciekawostki o nowo zasadzonych drzewach zamieszczane są na gazetce „Zielonej Ligi”.







Cele:
• Ukazanie piękna pospolitych gatunków drzew.
• Podanie cech charakterystycznych prezentowanych drzew.
• Przypomnienie znaczenia drzew dla człowieka.
• Podkreślenie konieczności dbania o przyrodę.

Środki dydaktyczne:
suchy konar drzewa, kolorowe kartonowe liście z napisami np. „nie niszcz mnie”, prace plastyczne uczniów nt. „Drzewo przyjacielem...”, plakaty przedstawiające sylwetki drzew występujących w przedstawieniu, tekst „Prośba drzew do ludzi”.

Etap I (wstępny)
1. Wywieszenie plakatów informujących o „Święcie Drzewa”.
2. Ogłoszenie wystawy prac plastycznych dla uczniów na temat „Drzewo przyjacielem...” (dowolna technika plastyczna: rysunek, plakat, wyklejanka; prace płaskie i przestrzenne).
3. Przygotowanie modelu jesiennego drzewa (jeden z konarów uschniętego drzewa został oprawiony i przyozdobiony kolorowymi liśćmi wyciętymi z kartonu. Dodatkowo na barwnych liściach znajdowały się różne przesłania drzew do ludzi, np. „nie niszcz mnie” lub „w moim cieniu możesz dobrze wypocząć”).
4. Przygotowanie plakatów drzew „występujących” w scenariuszu przedstawienia.

Etap II
1. Wywieszenie prac plastycznych na szkolnym korytarzu.
2. Wystawienie przygotowanego modelu drzewa.

Etap III
1. Przeprowadzenie apelu i przedstawienia poświęconego ochronie drzew - 10 X 2003 r.


Scenariusz przedstawienia

Narrator
Drzewa są ozdobą alej.
Drzewa piękne i cieniste,
Dają wam powietrze czyste,
Kiedy zimne wiatry wioną,
Drzewa służą wam osłoną.
Z lipy macie miód lipowy,
A z akacji - akacjowy.
Z drzew są deski, krzesła, stoły,
Z drzew są ławki z waszej szkoły,
Z drzew jest opał znakomity.
Nawet papier na zeszyty.
I papierki na cukierki,
Dają z drewna swego świerki.

Brzoza
Tutaj rośnie brzoza srebrnobiała,
Która tym się słynna stała, że
Ma sok pod korą słodki.
Szumią jej gałązki wiotkie.
Na gałązkach listków wiele,
Co na wietrze unoszone,
Napuszają jej koronę.
Otaczając pień jej biały,
W czarne łatki ozdobiony,
Dostojeństwa jej nadając.
I jej urok podkreślając.

Dąb
Tu dąb wznosi się ku górze,
A konary jego duże,
Harde, twarde i wiekowe
Z chmurą wdają się w rozmowę.
Na nim gęsty liść szeleści,
Krążą o nim opowieści,
Że kto w jego śpi obrębie,
Ten już wszystko wie o dębie.
Na jesieni ma żołędzie,
Które wszyscy dobrze znają,
Gdyż na plastyce piękne ludki z nich powstają.

Klon
Tu klon wznosi się ku górze,
Jego liście bardzo duże.
Dłoń przypominają.
A jesienią żółcią i czerwienią nasze otoczenie ozdabiają,
Radości mu nadając.
Owoce ma wszędzie znane,
Przez dzieci uwielbiane,
Bo do nosa przyklejane.

Modrzew
Tutaj w górę modrzew pnie się,
Prosto wznosi dumną głowę.
Taką piękną ma budowę.
Gałązki jego drobnymi igiełkami usiane,
Przez całe lato przez nas podziwiane.
Zimą opadają i gołe gałązki zostawiają.
Wiosną znów wyrastają
I schronienie ptakom dają.

Sosna
Sosna smukła i wyniosła,
W naszych lasach dominuje
I z góry inne drzewa obserwuje.
Igły jej cały rok zielone,
Zdobią jej koronę.
I choć są one długie i ostre,
My i tak podziwiamy sosnę.

Świerk
Świerk to drzewo dobrze znane,
Na Wigilię przystrajane.
Jego igły krótkie, ostre,
Na gałązkach umieszczone,
Tworzą w zimę zieloną trójkątną koronę.
W górach go często spotykacie,
Gdy na nartach koło niego przejeżdżacie.

Narrator
Polskie lasy,
Słynną z tego od stuleci,
Że przychylne są dla dzieci.
I na pewno każdy powie
Każdy, kto ma olej w głowie,
Że dla dzieci las - to zdrowie.

Wszystkie drzewa
Zachowajcie, więc w pamięci,
czego po was się spodziewamy:
Że będziecie kochać drzewa,
Bo nam trzeba najwyraźniej
Serc dziecięcych i przyjaźni.
Nie biegajcie bez pamięci
I nie łamcie nam gałęzi
Hałasu też nie lubimy,
Więc o czystość was prosimy.
W zamian świeże powietrze wam damy
Które ze spalin oczyszczamy.
My w zieleni pięknie wyglądamy,
Więc wam przyjemnych wrażeń dostarczamy.
W naszym towarzystwie zawsze odpoczniecie
I sił do nauki nabierzecie.

Narrator
Na zakończenie drzewa mają do was jeszcze jedną prośbę
Posłuchajcie:

„Prośba drzew do ludzi”
Ty, który przechodząc obok, podniósłbyś na mnie rękę,
posłuchaj, nim mnie skrzywdzisz. Jestem ciepłem twojego ognia w chłodne, zimowe wieczory, przyjaznym cieniem chroniącym cię przed słońcem w lecie. Moje owoce są orzeźwiające i koją pragnienie w dalszej twej podróży. Jestem belkami podtrzymującymi twój dom, deskami twojego stołu, łóżkiem, na którym leżysz, i drzewem, z którego zbudowana jest twoja łódź. Jestem rękojeścią twojej motyki, drzwiami twojego domu i drewnem twojej kołyski. Jestem przyjacielem ludzi, więc zanim, przechodząc obok, podniesiesz na mnie rękę, zastanów się, czy mnie nie krzywdzisz?

Etap IV (zakończenie)
1. Zawieszenie tekstu „Prośba drzew do ludzi” w centralnym miejscu szkolnego korytarza, celem przypominania uczniom o właściwym zachowaniu w stosunku do przyrody (tekst po przeczytaniu na przedstawieniu, narrator w towarzystwie przedstawicieli klas zawiesza na tablicy ogłoszeń).





Cel ogólny:
Kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska.

Cele szczegółowe:
Uczeń:
1. wie do czego człowiekowi potrzebne są drzewa,
2. zna rozumie znaczenie lasów dla człowieka i środowiska,
3. wie co im zagraża,
4. potrafi posadzić drzewo,
5. wie jak się nim opiekować,
6. potrafi wyszukać informacje na podany temat i przygotować wystawę,
7. potrafi przeprowadzić zajęcia dla młodszych kolegów.

Plan imprez z okazji Święta Drzewa:
1. Audycja pt. „Drzewo - mój przyjaciel” nadana przez szkolny radiowęzeł; poinformowanie dzieci i nauczycieli o celach i formie udziału w programie.
2. Wystawy na tablicach w holu szkoły, przygotowane przez uczniów z koła przyrodniczego pt.:
- „Lasy' - mówiąca o znaczeniu lasów oraz o tym, co im zagraża.
- „Dzień Drzewa” - mówiąca o znaczeniu drzew.
3. Zabawa dydaktyczna: „Do czego potrzebne są drzewa?”, którą przeprowadzą członkowie koła przyrodniczego w każdej z klas I-III.
4. Przeanalizowanie i podpisanie ślubowania, w którym uczniowie z klas IV-VI będą ślubowali dbać o posadzone drzewo oraz o wszystkie inne drzewa.
5. Posadzenie 10 sadzonek jarzębiny przez wszystkie klasy IV-VI oraz dyrekcję szkoły na skwerze przy szkole (sadzonki zamówione były w szkółce leśnej Nadleśnictwa Głogów i przewiezione w przeddzień do szkoły).
6. Umieszczenie kopii ślubowania w dołkach podczas sadzenia (oryginały należy umieścić w swoich kronikach klasowych).
7. Z przebiegu akcji członkowie koła przyrodniczego sporządzą, na dużym arkuszu brystolu, dokładne sprawozdanie i umieszczą je w holu szkoły.

Dokładne konspekty poszczególnych  działań:
AUDYCJA NADANA PRZEZ RADIO:
„DRZEWO - MÓJ PRZYJACIEL”
„O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa,
W brązie zachodu kute wieczornym promieniem…”

Te słowa Leopolda Staffa będą mottem Święta Drzewa, które obchodzić będziemy w dniu dzisiejszym w naszej szkole, wraz z ponad 1000 szkół w kraju.
Zapytani o nasz stosunek do drzew chętnie odpowiadamy, że lubimy patrzeć jak:

„Wierzby
Pękate kumoszki
Obsiadły stawu brzegi
Nurzając siwe włosy
W chłodnym uciszeniu”
Odpowiadamy, że urzeka nas widok, gdy:
„Wysoko na skały zrębie
Limba iglastą koronę
Nad ciemne zwiesiła głębie,
Gdzie lecą wody spienione.”

Mówimy, że chętnie korzystamy, gdy lipa nas zaprasza:

„Gościu siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie!
Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie”

Krótko mówiąc - kochamy drzewa. Ale czy na pewno?
Czy ty drogie dziecko i czy ty drogi dorosły, zastanowiłeś się kiedyś nad tym jak naprawdę zachowujesz się w stosunku do drzew?
- Marku - czy pomyślałeś jaką szkodę wyrządzasz drzewu wycinając na jego korze swoje imię?
- Marto - czy zastanowiłaś się co może się stać, gdy w lesie zostawiłaś pustą szklaną butelkę?
- Aniu - czy pomyślałaś jak kaleczysz wierzbę obrywając wiosną bazie?
- Joasiu - czy pomyślałaś o drzewie, gdy huśtałaś się na huśtawce zawieszonej na gałęzi drzewa?
- Janie - co czułeś ścinając brzózkę na Zielone Świątki lub Boże Ciało?
- Andrzeju - czy wiesz, że przez wyziewy zakładu, w którym pracujesz giną świerki?

Rzadko o tym myślimy. Na co dzień nie zadajemy sobie takich pytań. Dlatego dzień 10. października ogłoszono Świętem Drzewa. W tym dniu będziemy chcieli zwrócić waszą uwagę na znaczenie drzew dla człowieka i środowiska oraz nasz stosunek do drzew. W obchody zostanie zaangażowana cała społeczność uczniowska.
Po przeżyciu dzisiejszego dnia może częściej pomyślimy o zieleni w mieście, o tym, że:

Zieleń w mieście
ledwie się mieści.
Mało jej ogródków na przedmieściach.
To ciasnota jej doskwiera
na skwerach.
To ją dusi dym.
To bruk ją uwiera.
Tyle - że wyściubia trawkę spod chodnika.
Tyle - że zza płotu listek wytyka.
Tyle - że wysunie się brzózką nad rynną.
Tyle - że tam będzie,
gdzie jej być nie powinno.
Otwórzmy jej drzwi i okna
na przestrzał - żeby mogła wejść swobodnie
do mieszkań.

 

W audycji wykorzystano fragmenty wierszy:
Jana Kochanowskiego, Leopolda Staffa, Adama Asnyka, Joanny Kulmoweji Elżbiety Nowosielskiej.

 

Oto program obchodów Święta Drzewa:
• Audycja pt. „Drzewo - mój przyjaciel”, nadana przez szkolny radiowęzeł. Poinformowanie dzieci i nauczycieli o celach i formie udziału w programie.
• Wystawy na tablicach w holu szkoły przygotowane przez uczniów z koła przyrodniczego, pt.:
- „Lasy' - mówiąca o znaczeniu lasów oraz o tym, co im zagraża.
- „Dzień Drzewa” - mówiąca o znaczeniu drzew.
• Członkowie koła przyrodniczego w każdej z klas I-III przeprowadzą zabawę dydaktyczną „Czy możemy żyć bez drzew?”
• Uczniowie z klas IV-VI przeanalizują i podpiszą tekst ślubowania, w którym ślubować będą dbać o posadzone drzewo oraz o wszystkie inne drzewa.
• Dyrekcja szkoły oraz wszystkie klasy IV-VI posadzą po jednej sadzonce jarzębiny na skwerze przy szkole. Kopie ślubowania zostaną wrzucone do dołków podczas sadzenia, natomiast oryginały klasy umieszczą w kronikach klasowych. Sadzonki jarzębiny zostały przywiezione ze szkółki leśnej Nadleśnictwa Głogów.

WYSTAWY
Wystawa „Lasy”
Ilustracje różnych typów lasów występujących w Polsce oraz roślin i zwierząt leśnych, poprzeplatane informacjami
o lesie np. znaczenie lasów, co zagraża lasom, lesistość itp.
Wystawa „Święto drzewa”
Wycięte z brystolu kontury drzewa, do niego poprzypinane zielone liście, na których wypisano po jedynej funkcji drzewa.

ZABAWA DYDAKTYCZNA
„Do czego potrzebne są drzewa?”
Uczniowie starszych klas, odpowiednio wcześniej przygotowani, przeprowadzają w klasach młodszych, w porozumieniu z wychowawcą, zabawę dydaktyczną.
Przebieg zabawy:
Prowadzący zaprasza dzieci do zabawy pod tytułem „Do czego potrzebne są drzewa”? Dzieli dzieci na chłopców
i dziewczynki. Dziewczynki stają się drzewami, a chłopcy zwierzątkami. Każde zwierzątko wybiera sobie jedno drzewko. Umawia się ze zwierzątkami, że będą oddychały tylko wtedy, gdy będą kucały przy drzewku. Podchodzi kolejno do drzewek i opowiada dzieciom, że drzewko to zostało ścięte przez drwala, lub uschło z powodu suszy, lub zostało zaatakowane przez szkodniki, lub spłonęło w pożarze itp. Po każdym wycięciu drzewka wszystkie zwierzątka muszą poszukać sobie innego drzewka.
W tym czasie nie mogą oddychać. Dziecko, które było wyciętym drzewkiem staje się zwierzątkiem. Zabawa trwa do czasu, gdy ostatnie drzewko zginie. Gdy brakuje drzew prowadzący pyta dzieci: Do czego zwierzętom i ludziom potrzebne są drzewa?
Na koniec zabawy dzieci wyciągają wniosek: Drzewa potrzebne są zwierzętom i ludziom do oddychania.

ŚLUBOWANIE
Przygotowałam tekst ślubowania, który wcześniej otrzymały wszystkie klasy IV- VI. Na godzinach wychowawczych mieli przedyskutować i podpisać ślubowanie, następnie podpisane odbić na ksero. Podczas sadzenia wychowawca ponownie uroczyście odczytał tekst. Kopię wrzucono do dołka, w którym posadzone zostało drzewko. Oryginał ślubowania uczniowie umieścili w kronikach klasowych.

ŚLUBOWANIE
My uczniowie klasy ……, mając na uwadze ogromna rolę, jaką drzewa odgrywają w środowisku, uroczyście ślubujemy
• dbać o posadzone przez nas drzewo,
• dbać o wszystkie inne drzewa,
• nie niszczyć drzew,
• zwracać uwagę osobom, które tego nie przestrzegają.

SADZENIE DRZEWEK
W szkółce leśnej Nadleśnictwa Głogów zamówiłam 10 sadzonek jarzębiny, które przywiozłam w przeddzień imprezy do szkoły i zadołowałam. Wspólnie z dyrekcją wyznaczyliśmy miejsca, gdzie będą posadzone, a konserwator wykopał dołki.
Pierwsze drzewko posadzili wspólnie pani dyrektor i pan dyrektor, poczym do sadzenia przystąpili uczniowie z klas IV-VI, uprzednio powtarzając tekst ślubowania.
Klasy powiesiły na drzewkach etykietki, opisujące kiedy i przez kogo drzewko zostało posadzone.







,,Polskie lasy słyną z tego od stuleci
że przychylne są dla dzieci
i na pewno każdy powie ...
że las - to zdrowie”


Cele:
• Zapoznanie uczniów z gatunkami drzew żyjącymi w naszych lasach.
• Uświadomienie zależności - ilość makulatury zależy od ludzi i poziomu ich świadomości ekologicznej.
• Zapoznanie ze sposobami ochrony drzew.
• Ukazanie zalet drzewa dla człowieka i przyrody.
• Zachęcanie do zaangażowania się w działaniu na rzecz ochrony środowiska.
• Wskazanie na związki zachodzące pomiędzy drzewem a innymi organizmami żywymi.
• Doskonalenie umiejętności pracy zespołowej i twórczego rozwiązywania problemów.
• Potrafi wyciągać wnioski z uzyskanych wyników.

Przeznaczenie: uczniowie klas IV- VI szkoły podstawowej.

Metody: burza mózgów ,mapa skojarzeń, asocjogram, mataplan, dywanik pomysłów.
Forma pracy: indywidualna, zespołowa
Aranżacja sali:
• stoliki przygotowane do pracy w zespołach,
• w widocznym miejscu plakat „Miłośnik drzewa”.

Zagadnienia szczegółowe:
1. Wstęp:
Zapisanie przez nauczyciela słowa LAS
Uczniowie otrzymują karteczki i każdy samodzielnie tworzy przymiotniki charakteryzujące dane słowo np. 
L - Lubię
A - Akceptuję
S - Szanuję
Następnie uczniowie przy jednym wspólnym stole siedzą dookoła, na stole leży arkusz szarego papieru przedstawiający postać człowieka i rysunek drzewa.
• Co wspólnego mają ze sobą DRZEWO i człowiek?
Np. są istotami żywymi ,odżywiają się, potrzebują czystego powietrza, czują ból, oddychają, wzajemnie zależą do siebie.
Odwrócenie szarego papieru i odczytanie hasła:  
Miłośnik drzewa
2. Podział uczniów na grupy 5-osobowe (dobór losowy).
3. Przydzielenie grupom poszczególnych zadań.

• Zespół nr 1 - mapa skojarzeń
Polecenie: Na małych karteczkach napisz z czym kojarzy ci się słowo drzewo i przyklej na dużym arkuszu papieru. Następnie zadaniem grupy jest zebranie najbardziej trafnych określeń związanych z drzewem. Macie na to 10 minut.

• Zespół nr 2 — asocjogram
Polecenie: Odpowiedz na pytanie: Czym dla leśnika, kornika, wiewiórki, turysty jest drzewo? Masz 10 minut.

• Zespół nr 3
Polecenie: Proszę wykonać  metaplan na temat „Co można zrobić, aby ochronić drzewo ? ”. Masz 10 minut czasu.

Wnioski:
Jakie działania należy podjąć?
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

• Zespół nr 4
Nauczyciel odczytuje wiersz
Najpierw papier odłożymy
Ładnie w paczki je złożymy
To jest właśnie makulatura
Gazety, zeszyty no i tektura.
A teraz wszyscy uważnie posłuchajcie
Zbierajcie makulaturę i drzewa ochraniajcie
Tona makulatury to spowoduje
Że 17 drzew się uratuje

Polecenie: Proszę sporządzić listę towarów pakowanych w opakowanie papierowe w twoim sklepie. Masz na to 10 minut.
Nazwa towaru
1. ........................................................................
2. ........................................................................
3. ........................................................................
4. ........................................................................
5. ........................................................................
6. ........................................................................


• Zespół nr 5
Polecenie: Ułóż i zapisz, jakie zalety ma DRZEWO (np....). Masz na to 10 minut.

4. Prezentacja grup.
5. Wnioski z lekcji - podsumowanie - (w postaci dywanika pomysłów) np.
• Pamiętaj! Gromadząc makulaturę, ratujesz drzewa.
• Drzewo to część przyrody - bardzo ważna w życiu człowieka.
6. Praca domowa.
Nie wszyscy ludzie są miłośnikami drzewa. Są tacy, którzy mu szkodzą, dlatego wypisz prawa drzewa, aby chronić go przed złym zachowaniem niektórych ludzi. Jak myślisz, czego nie wolno robić przeciwko drzewu?
a) ………………………............………………………………
b) …………………………............……………………………
c) ………………….............……………………………………
d) ………………….............……………………………………

7. Wpisz lub narysuj  co skorzystałeś z lekcji. 

Na zakończenie odczytanie cytatu:
,,Polskie lasy słyną z tego od stuleci
że przychylne są dla dzieci
i na pewno każdy powie...
że las - to zdrowie”







W nawiązaniu do pisma z 1.06.2004 dotyczącego naszego raportu z obchodów Święta Drzewa w Szkole Podstawowej nr 2 w Ustroniu przesyłamy konspekty przeprowadzonych zajęć.

Lekcja przeprowadzona w klasach piątych przez mgr Ewę Sztwiertnię.
Temat: Poznajemy rośliny drzewiaste w naszym szkolnym ogrodzie.

Zakres treści:
1. Określenie cech, które różnicują poszczególne gatunki roślin.
2. Podział roślin na liściaste i iglaste.
3. Pokrój drzewa.
4. Morfologia liścia.
5. Liście pojedyncze i złożone.
6. Kształty blaszek liściowych.
7. Typy owocu.
8. Nazwa rodzajowa i gatunkowa.

Cele:
Wiadomości:
• Opisuje różnice w budowie zewnętrznej liścia.
• Podaje przykłady roślin o liściach prostych i złożonych.
• Zna kształty blaszek liściowych.
• Zna ważne procesy zachodzące w liściach (fotosynteza, oddychanie, parowanie).

Umiejętności:
• Szkicuje i opisuje różne kształty liści.
• Rozpoznaje kształty blaszek liściowych i gatunek rośliny.
• Rozpoznaje typy ulistnienia.
• Wskazuje rośliny o liściach przekształconych w igły, kolce, wąsy, liście chwytne.
• Wyjaśnia rolę aparatów szparkowych w procesie oddychania i parowania.
• Uzasadnia rolę liści w procesie fotosyntezy.
• Rozpoznaje typy owoców i gatunek rośliny.

Postawy:
• Dostrzega rolę zieleni w ochronie zdrowia i życia ludzi.
• Szanuje zieleń wokół szkoły i miejsca zamieszkania.

Metody:
Obserwacyjna (wyjście do ogrodu szkolnego), pokaz, pogadanka, dyskusja.
Formy pracy: Indywidualna, zbiorowa.
Czas zajęć: 2 godziny lekcyjne.
Środki dydaktyczne:
- Liście roślin, owoce, szyszki, nasiona,
- Przewodniki i atlasy roślin.

Tok lekcji:
1. Sprawy organizacyjno-porządkowe.
2. Wprowadzenie do tematu poprzez powtórzenie wiadomości o budowie i roli dotychczas poznanych organów roślin nasiennych oraz podział tych roślin na nagonasienne i okrytonasienne.
Faza realizacji:
1. Sformułowanie tematu i celów lekcji.
2. Zwrócenie uwagi na zasady zachowania w czasie wycieczki w ogrodzie (zasady poszanowania przyrody).
3. Wyjście do szkolonego ogrodu.
4. Obserwacja drzew i krzewów:
• Zwrócenie uwagi na pokrój drzew samotnie rosnących i zgrupowanych.
• Zwrócenie uwagi na kształty blaszek liściowych, typy ulistnienia i liście przekształcone w igły, kolce, wąsy.
• Określenie cech owoców drzew i krzewów (wielkość, kształt, kolor, organy lotne).
• Określenie z pomocą nauczyciela gatunku danego krzewu lub drzewa.
• Przypomnienie roli zieleni dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Faza podsumowująca:
1. Uczniowie na ochotnika wymieniają nazwy gatunków drzew i krzewów rosnących w ogrodzie szkolnym.
2. Nazywają określony gatunek rośliny wskazany przez kolegę.
3. Wskazują różnicę między np. sosną zwyczajną, czarną, wejmutką, limbą i kosodrzewiną lub dębem szypułkowym i bezszypułkowym, rozpoznają klony: zwyczajny, polny, jawor.
4. Ocena aktywności pracy uczniów.
5. Praca domowa:
a) wypisz poznane gatunki drzew i krzewów i korzystając z przewodników i atlasów roślin sporządź opisy 3 wybranych roślin uwzględniając:
• opis ogólny,
• liście (rysunek),
• kwiaty,
• owoce,
• rozsiewanie,
• miejsce występowania.

W ramach akcji Święto Drzewa i poruszanej na lekcjach tematyki dotyczącej zapobiegania niszczenia lasów uczniowie podawali przykłady działań dzieci, młodzieży i dorosłych. Aby zmotywować uczniów do zbiórki surowców wtórnych (makulatury oraz plastików) mgr Ewa Sztwiertnia przeprowadziła zajęcia grupowe wykorzystując do dyskusji wypełnienie drzewka decyzyjnego.
Uczniowie rysowali na arkuszach szarego papieru drzewko decyzyjne i wpisywali swoje propozycje. W „pniu” drzewa należy wpisać na czym polega problem decyzyjny, czyli to w jakiej sprawie trzeba podjąć decyzję np. „Zbierać czy nie zbierać makulatury?” lub „Segregować czy nie segregować śmieci?”. Następny poziom to „gałęzie”, gdzie wpisuje się możliwe rozwiązania problemu. Trzeci poziom to miejsce na rozpisanie dobrych i złych konsekwencji poszczególnych wariantów rozwiązania problemów.
W „koronie” drzewa należy określić cele i wartości, którymi kieruje się osoba podejmująca decyzję. Stanowią one zarazem kryterium oceny rozważanych możliwości.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ OTWARTYCH

TEMAT: SPRZĄTANIE ŚWIATA - EKOLOGIA NA CODZIEŃ

Cel główny:

• Pobudzenie aktywnych postaw wobec sprzątania najbliższej okolicy - ochrona środowiska naturalnego.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Zna nazwę nauki, która zajmuje się ochroną przyrody;

• Zna znaczenie pojęć: recykling, surowce wtórne, makulatura;

• Wie, jakie produkty powstają po przetworzeniu surowców wtórnych;

• Umie segregować śmieci;

• Wie, jak należy dbać o przyrodę;

• Potrafi łączyć różne formy ruchu na torze przeszkód;

• Potrafi rozszyfrować i prawidłowo odczytać treść wiersza;

• Potrafi dodawać i odejmować w zakresie stu;

• Prawidłowo rozwiązuje zadanie tekstowe na porównywanie różnicowe;

• Potrafi rozwiązać „plątaninę”;

• Potrafi wybrać prawidłową odpowiedź;

• Potrafi recytować wiersz.

Cele wychowawcze:

Uczeń:

• Potrafi współpracować w grupie;

• Aktywnie uczestniczy w zajęciach;

• Przeżywa emocjonalnie atmosferę towarzyszącą spotkaniu;

Metody pracy:

• słowne - rozmowa, praca z tekstem,

• oglądowe - pokaz, obserwacja,

• metoda ćwiczeń praktycznych.

Formy pracy:

• zbiorowa jednolita,

• grupowa jednolita,

• indywidualna jednolita

Środki dydaktyczne:

Treść wiersza „Moja planeta”, mazaki, „plątanina” do odczytania, zabawa dydaktyczna, zaszyfrowany wiersz, 6 koszy, piłki lekarskie, narty, śmieci, tworzywo sztuczne, papier, metal, taśma z nagraniem piosenki ekologicznej, zadania tekstowe, treść wiersza „Śmieci”.

Tok zajęć:

1. Zajęcia wstępne: Powitanie zebranych - dyrektora Ośrodka, z-cę dyrektora, kierownika internatu, wychowawców, uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły zawodowej oraz klasy życia.

2. Zajęcia właściwe

1. Podanie tematu i celu zajęć.

2. Recytacja wiersza „Moja Planeta”

Wielka, szeroka jest Nasza Planeta

Oceany, jeziora głębokie.

Są miasta i domy na lądach nieznane.

Zielenią pachnące wyspy i zimne kraje.

Góry i śniegi olbrzymie,

Na samym krańcu świata.

Gadające ptaki, latające ryby

I śmieszne zwierzaki.

Nie wiadomo, ile Ziemia skarbów kryje.

Aby żyć zdrowo i czysto,

Musimy chronić nasze środowisko.

Nie wyrzucaj śmieci, nie depcz trawników,

Nie wypalaj lasów, nie zanieczyszczaj gór,

Plaż oraz wodnych zbiorników.

Niech miejskie powietrze smog opuści okrutny,

A wszyscy będziemy żyli zdrowi

I nikt nie będzie smutny.

3. Przekazanie przez prowadzącego ogólnych informacji o śmieciach i ich rozkładzie oraz o recyklingu.

• Czy wiecie jaki rodzaj śmieci wyrzucają ludzie w lesie? (papiery, puszki, butelki szklane, plastikowe, szkło).

• Dlaczego ludzie wyrzucają do lasu śmieci? Gdzie je powinni wywozić?

Niektóre śmieci rozkładają się przez wiele setek lat (np. plastik - 500 lat), zalegają w lesie przez długie lata. Wasze dzieci i wnuki mogą znajdować w lesie pozostawione przez was śmieci, które nie zdążą się rozłożyć.

1 Tona (1000 kg ) makulatury - to 17 wyciętych drzew w lesie, a drzewa dają nam świeże i czyste powietrze.

• Czy wiecie co to jest „makulatura”? - jest to zużyty papier do ponownego wykorzystania.

• Czy wiecie co to jest „recykling”? - (w dosłownym tłumaczeniu to zawracać do obiegu) - jest to wykorzystywanie odpadów i surowców wtórnych do wytwarzania nowych produktów, np.: makulatury na papier, złomu z zużytych maszyn i samochodów do produkcji blach itp. Recykling obecnie ma duże znaczenie dla ochrony środowiska i jest coraz szerzej stosowany.

• Co to są surowce wtórne? - surowce, które nadają się do ponownego przetworzenia w różnego rodzaju fabrykach.

Ze śmieci posegregowanych w koszach w zakładach można wytworzyć nowe przedmioty.

Byłoby o wiele mniej śmieci na świecie, gdyby ludzie je segregowali i wrzucali do specjalnych pojemników.

W papierni produkuje się papier, w hucie aluminium przetapia się puszki. W hucie szkła wytapia się szkło ze stłuczki, a do produkcji opakowań z plastiku można wykorzystywać zużyte tworzywa sztuczne.

W zależności od rodzaju surowca oraz stopnia zanieczyszczenia proces technologiczny przebiega kilkufazowo: surowiec poddany jest segregacji i obróbce (sortowanie, rozdzielanie, mycie, czyszczenie, neutralizacja z zabrudzeń i inne) z oddzieleniem frakcji i domieszek nie podlegających dalszej obróbce.

Procesowi przetwarzania podlegają również wyroby z gumy, żywic z włókniną, które w efekcie końcowym są wykorzystywane jako masy wypełniające.

Recyklingowi podlegają również odpady drewniane np. ze zniszczonych palet.

4. Wybrana na ochotnika osoba, rozwiązuje „plątaninę” i odczytuje hasło:

EKOLOLOGIA

5. Wysłuchanie piosenki ekologicznej.

6. Odczytanie przez nauczyciela wiadomości przysłanej dzieciom od „Małego Ekologa”.

Drogie dzieci!

Zieloni detektywi, czyli Mali Ekolodzy, którzy wychodzą na zwiady, przynieśli wiadomość, że na Ziemi grasują trzy niedobre wróżki. Jedna z nich niszczy powietrze, druga - wodę, a trzecia rośliny i zwierzęta. Ziemia prosi o pomoc. Przekazuję Wam wiadomość od niej. Jest ona zaszyfrowana, by nikt inny nie mógł jej odszyfrować.

Mały Ekolog

Wa moaicha rzeakaacha

Byałya ryabya

Wa moaicha rzeakaacha

Byałya raakia

Wa moaicha laasaacha świeragoataałya

Koaloaroawea ptaakia.

Moajea moarzaa byałya czysatea,

Aa jeazioaraa przezaroaczysatea.

Moajea nieaboa zawaszea modarea,

Moajea łaanya szczodarea.

Toa, coa jeszaczea mia zosataałoa,

Niea uamarałoa, niea zeatlaałoa,

Coa uadaałoa sięa zaachoawaća,

Spróabuja uaraatoawaća!

Pytanie dla dzieci: - O co prosi Ziemia?

7. Slalom ekologiczny - na drodze każdej drużyny są przeszkody i rozrzucone śmieci. Zadaniem uczniów jest pokonanie przeszkód z jednoczesnym segregowaniem śmieci do odpowiednich koszy.

8. Powtórzenie poznanych informacji poprzez zadania tekstowe i zabawę dydaktyczną.

Zadania tekstowe:

1. Zaśmiecony rezerwat przyrody to bardzo smutny widok. Dlatego Maciek z Wojtkiem postanowili posprzątać po bezmyślnych turystach. Maciek zebrał 29 papierów, natomiast Wojtek o 13 więcej. Ile papierów zebrali razem chłopcy.

2. Rzucona na ziemię skórka od banana w naszym klimacie rozkłada się po dwóch latach. O dwa lata dłużej rozkłada się porzucony niedopałek papierosa. Natomiast plastikowa torebka rozkłada się o 8 lat dłużej niż niedopałek papierosa. Oblicz, ile lat potrzebuje przyroda, aby „poradzić” sobie z torebką plastikową. O ile lat wcześniej rozłoży się skórka od banana od torebki?

Skórka od banana - 2 lata; niedopałek papierosa - 4 lata; plastikowa torebka - 12 lat.

Skórka od banana rozłoży się wcześniej od torebki o 10 lat.

Zabawa dydaktyczna:

1. Z okazji jakiego dnia spotkaliśmy się dzisiaj?

1. Dnia Dziecka,

2. Dnia Sprzątania Świata,

3. Dnia Mamy,

4. Dnia Policjanta.

2. Idziesz korytarzem, na podłodze leży papier. Co powinieneś zrobić?

1. Kopnąć go,

2. ominąć,

3. podnieść i wrzucić do kosza,

4. wezwać straż pożarną.

3. Jest upalny dzień, bardzo chce mi się pić, muszę w sklepie kupić napój. Jakie należy wybrać opakowanie myśląc o ochronie środowiska?

1. Kupię napój w puszce,

2. Kupię napój w szklanej butelce,

3. Kupię napój w butelce z plastiku.

4. Pojechałeś z rodziną na wycieczkę do lasu. Było wspaniale. Urządziliście sobie piknik, po którym zostało trochę śmieci. Co z nimi zrobisz?

1. Zostawisz śmieci na polanie,

2. Wykopiesz dołek łopatką i zakopiesz śmieci w lesie,

3. Zapakujesz śmieci, zabierzesz je ze sobą i wyrzucisz je po powrocie do pojemnika na śmieci.

5. Coraz większym problemem dla wszystkich są ciągle gromadzące się odpady i śmieci. Zastanów się, jak postępować z opakowaniami po zużytych już produktach?

1. Wszystkie śmieci należy wrzucać do jednego kubła, nie zwracając uwagi na ich jakość,

2. Należy segregować śmieci - plastikowe butelki przed wyrzuceniem należy odkręcić, dokładnie zgnieść i zakręcić, kartony po sokach również porządnie zgnieść,

3. Zgromadzone śmieci spalić.

6. Jesteś bardzo muzykalny, lubisz głośno słuchać swojej ulubionej muzyki przez cały dzień. Jakie miejsce jest najlepsze do słuchania muzyki?

1. Własny dom,

2. Autobus lub tramwaj,

3. Leśna polana.

7. Recytacja wiersza „Śmieci”

Dlaczego świat nie jest zielony,

Tylko zaśmiecony?

Czy papierki same na ziemię spadają?

Dlaczego ludzie do śmietnika niechętnie je wrzucają?

Tutaj ktoś rzuci jakąś tekturkę,

a inny zamiast do kubła

do kąta wyrzuci laurkę

tworząc śmieci górkę.

To znowu na ziemi leży jakiś papierek

i niezjedzony chleb, jabłko i serek.

A kubeł, biedny kubeł stoi smutny, pusty i głodny.

Dlaczego?

Dlatego, że nikt nie wrzuci do niego śmieci.

Czy musi tak być?

Ludzie, sprzątajcie świat!

Kubełek chce coś jeść, chociaż mały śmieć!

Więc na co czekacie dzieci -

(i nie tylko dzieci)

Wrzućcie do śmietnika śmieci!

9. Poproszenie leśniczego o zabranie głosu.

10. Podziękowanie wszystkim uczestnikom za aktywny udział w spotkaniu i zaproszenie do wspólnego zbierania śmieci wokół Ośrodka i w lesie.

11. Przydział terenu do sprzątania poszczególnym klasom.

12. Wybór „Króla śmieci”.

13. Spotkanie przy ognisku, pieczenie kiełbasek.

Scenariusz zajęć w klasie III "Sprzątanie świata"


Treści działań edukacyjnych: Założenia akcji Sprzątanie Świata. Działania sprzyjające ochronie środowiska. Wyjaśnienie pojęcia Ekologia. Wykonanie plakatu „Ziemia moja Planeta”. Wykonanie krzyżówek i kart pracy o tematyce ekologicznej.

Cele dydaktyczne:
Uczeń:
• Wie jakie są główne założenia programu Sprzątanie Świata,
•Wie jakie działania sprzyjają czystości środowiska,
•Wie, które działania człowieka są dobre, a które złe dla ochrony wspólnego dobra, jakim jest Ziemia. Umie wybrać sposób porządkowania terenu wokół siebie,
•Potrafi ocenić efekty swojej pracy i przewidzieć jej skutki dla najbliższego otoczenia.

Wychowawcze:
Uczeń:
Potrafi współpracować w grupie

Formy:
indywidualna,
zbiorowa

Środki dydaktyczne:
Szary papier, flamastry, kredki, farby, gazety

Metody:
Ćwiczeniowa
projektu

Przebieg zajęć

1. Czytanie przez nauczyciela "Historii o całkiem zwykłych butelkach", połączone z pokazywaniem przygotowanych obrazów (załącznik 1).

2. Wypowiedzi dzieci na temat historyjki i wyciągnięcie wniosków. Dzieci dostrzegają i potrafią podać mnóstwo takich przykładów z własnego otoczenia. Negatywnie ustosunkowują się do takich zachowań.

3. Rozwiązanie krzyżówki, której hasłem będzie ekologia (załącznik 2).

4. Wyjaśnienie przez nauczyciela pojęcia EKOLOGIA. Jak również tego, na czym polega akcja Sprzątanie Świata.
Ekologia - nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami, a ich środowiskiem.

5. Odpowiedzi uczniów na pytania zadawane przez nauczyciela.
Czego przyroda potrzebuje do życia?
Co utrudnia przyrodzie życie?
6. Wykonanie przez uczniów karty pracy (załącznik 3)

7. Nauczyciel rozdaje każdej z grup szary papier. Ich zadaniem jest stworzenie plakatu na temat „Ziemia moja Planeta.

8. Uporządkowanie przez każdego ucznia rozsypanki sylabowej od największego wyniku do najmniejszego. Kontrola wykonanych prac (załącznik 4).

9. Co mogę zrobić dla ochrony przyrody? Każdy uczeń otrzymuje kartkę, na której zapisuje swoja propozycje ochrony przyrody.

10. Zapisanie własnego pomysłu i wyciągnięcie wniosku. Analiza pomysłów uczniów.

11. Podsumowanie zajęć
Czy dzieci mogą przyczynić się do ochrony otaczającego środowiska?
Czy w naszym mieście istnieje konieczność rozwiązywania problemów związanych z ochroną środowiska?

III Zakończenie
12 Uczniowie uczestniczą w miniquizie ekologicznym (załącznik 5)


Załącznik 1

Każdy z was zna pewnie bajkę
O pięciu grochu ziarenkach.
Ja wam opowiem historię
O całkiem zwykłych butelkach.
Pełne słodkiego napoju były te butle z plastiku,
Lecz szybko je opróżniono podczas szkolnego pikniku.
Nie warto było zabierać tych pustych naczyń do domu.
Zostały w lasku przy rzece już niepotrzebne nikomu.
Pierwsza, rzucona pod krzaczek, przygniotła młode rośliny.
W tym miejscu już nie wyrosną ni trawy, ni koniczyny.
Druga, leżąca przy ścieżce, od dna po korek pęknięta,
Bardzo poważnie zraniła biegnące tedy zwierzęta.
Butelki; trzecia i czwarta też czynią ogromną szkodę
Rzucone w piach i w nurt rzeki zatrują glebę i wodę.
Na temat piątej spalonej - zdanie mam wcale nie lepsze.
Szkodliwe gazy, dym, sadzę zmieszała z czystym powietrzem.
Ja wprost nie umiem wyrazić, jak mnie oburza to wszystko!
Pięć plastikowych butelek zatruło nam środowisko!
Bo któż zanieczyścił rzekę, zniszczył przyrodę, naśmiecił?!
Mówicie, że nie butelki?
Więc kto w takim razie?

Załącznik 2

Hasła do krzyżówki
1. Nie widzisz go i nie czujesz. Oddychają nim zwierzęta i ludzie.
2. Na mapie miasta plama zieleni, tam zimą, wiosną spacerujemy.
3. Znajdziesz ją w rzece, znajdziesz w kałuży. Jeśli jest czysta, do picia służy.
4. Służy do oczyszczania dymów. Instalują go na szczycie kominów.
5. W mydelniczce się kręcę i zapraszam: myj ręce!
6. Jest miasta zmorą, chmurą pyłów i spalin.
7. Wyrzucamy je do kosza.
8. W górach prowadzi do celu.

Załącznik 3
Czego przyroda potrzebuje do życia?
Co utrudnia przyrodzie życie?

nawozy sztuczne, kominy przemysłowe, opady pyłów, ścieki, środki ochrony roślin, wycinanie drzew,
oczyszczalnie, kwaśne deszcze, łamanie gałązek, pasy zieleni, rezerwaty przyrody, fabryki papieru,
spaliny samochodowe, środowisko ekologiczne, zdzieranie kory, kompost, parki narodowe, woda, gleba, powietrze, temperatura


Załącznik 4

9 • 3 + 9 = ................ cie
6 • 7 + 20 = ............ przy
3 • 9 - 7 = .............. do
10 • 4 - 5 = .............. lem
9 • 9 + 4 = ............. Bądź
8 • 2 + 7 = ............ śro
7 • 7 + 3 = ............ ja
10 • 1 - 3 = ............. ka
14 • 0 + 18 = ......... wis

Miniquiz ekologiczny

1. W jaki sposób oszczędzamy papier?
2. W jakim miesiącu odbywa się wielkie sprzątanie świata?
3. Czym zajmuje się ekologia?
4. Dlaczego nie uprawiamy warzyw w pobliżu drogi?
5. Co to jest smog?
6. Jaka roślina chroniona poluje na owady?
7. Dlaczego nie należy hałasować w lesie?
8. Jakie niebezpieczeństwo stwarza w lesie potłuczone szkło?
9. Jak możemy pomóc w oczyszczaniu środowiska?

SCENARIUSZ AKCJI SPRZĄTANIE ŚWIATA

Grupa: 5 latki

Temat: Czy trzeba sprzątać świat? Udział w Akcji Sprzątanie Świata

Cele ogólne:

• Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw grożących życiu ludzi spowodowanych zanieczyszczeniem i dewastacją najbliższego środowiska przyrodniczego

• Zwrócenie uwagi dzieci na problem ochrony środowiska przez używanie wielorazowych opakowań (materiałowe siatki na zakupy, butelki wielorazowego użytku itp.).

• Poinformowanie dzieci o ogólnoświatowym Dniu Sprzątania Świata i znaczeniu tej akcji dla życia na Ziemi.

• Tworzenie atmosfery zadowolenia i radości z dobrze wykonanego zadania

• Kształtowanie współodpowiedzialności za stan najbliższego środowiska.

Cele szczegółowe:

• Swobodnie wypowiadać się nt. treści wiersza, oglądanych obrazków, plakatu,

• Udział w akcji „Sprzątanie Świata”,

• Prawidłowo dokonać segregacji śmieci: plastik, papier, metal,

• Poprawnie odpowiedzieć na pytania konkursowe dotyczące ochrony najbliższego środowiska (znajomość pojęć związanych z ekologią).

Przebieg zajęcia:

1. Zapoznanie z treścią utworu Heleny Bechler „Czy to nasze?”

Dzieci wypowiadają się na temat zachowania bohaterów wiersza, oceniają ich

postawę.

-Obserwując ilustracje przygotowane do utworu, porównują wygląd przyrody przed działalnością chłopców. Wyciągają wnioski: piękne, czyste środowisko bogate w ptaki, owady i różnorodną zieleń ludzie uczynili brzydkim, szarym, brudnym i pozbawionym zwierząt, ze zniszczoną roślinnością.

2. Oglądanie ilustracji przedstawiające środowisko przyrodnicze

„zdrowe” oraz zanieczyszczone

Podczas wspólnego oglądania ilustracji, nauczycielka pyta dzieci „Dlaczego trzeba sprzątać świat?” Dzieci wypowiadają się na podstawie posiadanych informacji
i własnych spostrzeżeń. (Lepiej i zdrowiej żyje się tam, gdzie jest czysto. Trzeba chronić przyrodę, aby korzystać z jej uroków. Jeżeli świat będzie czysty, zdrowa będzie żywność, powietrze, woda itd.).

3. Segregowanie ilustracji

Nauczycielka rozkłada na podłodze dwa duże koła - czerwone i zielone. Do zielonego koła wkłada ilustrację obrazującą element zdrowej przyrody np. fragment łąki, lasu lub środowiska nadwodnego; do koła czerwonego wkłada ilustrację środowiska zdewastowanego przez złą ekonomię (gospodarowanie) człowieka.

• Dzieci otrzymują koperty z obrazkami różnych środowisk. Ich zadaniem jest analiza tych obrazków, a następnie włożenie obrazków do odpowiedniego koła - wypowiadamy się nt. swoich wyborów na forum grupy.

• Analizowanie plakatu dotyczącego segregacji śmieci ( kolory segregacji odpadów; baterie, papier, szkło kolorowe, szkło białe, puszki).

4. Udział w akcji Sprzątanie Świata

Dzieci otrzymują oznakowane worki foliowe, rękawice. Nauczycielka przydziela zespołom zadania do wykonania wokół terenu przedszkola.

Zespół l - zbierają papiery i opakowania papierowe do foliowych worków

Zespół 2 -zbierają plastikowe opakowania, wkładają znalezione śmieci do

odpowiednich worków.

Zespół 3 - zbierają metalowe puszki do foliowych worków

4. Wypowiedzi dzieci na temat wykonanej pracy, jej użyteczności dla przedszkolaków i mieszkańców osiedla - satysfakcja z osiągniętego celu.

5. Udział w quizie ekologicznym

• konkurs nt. wiedzy ekologicznej (zagadki, rebusy, puzzle)

• wystawa prac plastycznych nt. „Żyj z przyrodą w zgodzie”- analiza treści plakatu oraz indywidualnych prac- prezentacja wytworów plastycznych na holu przedszkola.

Scenariusz spotkania integracyjnego z okazji  Międzynarodowego Dnia Ziemi

Informacje ogólne:

Jest to spotkanie otwarte - integracyjne o charakterze dydaktyczno-wychowawczym mające na celu:
1. Promowanie "Dnia Ziemi" - imprezy związanej z tą uroczystością;
2. Poszerzenie wiedzy uczniów z zakresu przedmiotów takich jak: przyroda, ekologia, język polski, matematyka, sztuka;
3. Realizacja hasła "Bądźmy grzeczni dla każdego a nie znajdziemy niegrzecznego (P. Legowicz);
3. Rozwijanie aktywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie;
4. Propagowanie form teatralnych;
5. Tolerancję wobec "innych" (niepełnosprawnych);
6. Zdrowe współzawodnictwo zmierzające do integracji uczniów.

Organizatorem spotkania może być nauczyciel przy współpracy bibliotekarza szkolnego oraz nauczycieli przyrody i plastyki.

Uczniowie pracują w 4 grupach: Niezapominajki, Szczupaczki, Karpiki i Motyle.

Wybierają się poprzez losowanie. Następnie wybierają liderów grup.

Pracują pod kierunkiem nauczyciela prowadzącego oraz pomocnika bibliotekarza.

Impreza została zorganizowana w bibliotece szkolnej.
Sponsorem nagród była Spółdzielnia Uczniowska.
Część z poczęstunkiem przygotowali rodzice.

Na imprezę przygotowano program artystyczny:
1. Bajka terapeutyczna "Szczupaczek Pływaczek" oraz
2. Inscenizacja "Dbajmy o przyrodę", który poprzedził zasadniczą część imprezy - konkursy związane z Dniem Ziemi.
Przygotowano kartki z życzeniami z okazji "Święta Polskiej Niezapominajki 15 maja" dla wszystkich uczniów oraz nasionka niezapominajki dla każdego ucznia.
Wykonano dekorację (las z kwiatami, plakat Dzień Ziemi-22 IV), oraz liczne tablice informacyjne związane z ekologią.

Metody pracy aktywizujące:
- praca w zespole (losowanie zadań, dyskusja, ustalanie odpowiedzi)
- integracja w zespole (wzajemna pomoc)
- zdrowa rywalizacja międzygrupowa (pracę uczniów dynamizuje element rywalizacji, przy czym grupy wzajemnie się oceniają i punktują)
- stymulacja aktywności uczniów (nauczyciel kieruje i naprowadza, udziela poleceń i instrukcji, podąża za uczniem, naprowadza na ciekawe treści)

Forma pracy: zajęcia dydaktyczne, praca zespołowa (grupowa) oceniana na tablicy wyników.
Ćwiczenia dodatkowe dla najmłodszych uczestników imprezy (stymulacja wzrokowa, słuchowa, dotykowa, węchowa, smakowa, ruchowa poprzez naśladowanie).

Oczekiwane umiejętności uczniów
- automotywacja, autorealizacja, autokontrola, autoocena własnego uczenia się
- skuteczne komunikowanie się w różnych sytuacjach
- efektywne współdziałanie w grupie
Oczekiwane czynności uczniów
- aktywny, samodzielny, pomagający słabszym
- mobilny (szybo przystosowujący się do nowej sytuacji)
- wrażliwy na problemy niepełnosprawności, choroby
- tolerancyjny wobec niepełnosprawnych

Program imprezy

1. Przywitanie gości.
2. Bajka terapeutyczna "Szczupaczek Pływaczek" (wybieramy przyjaciela - ćwiczenia ewaluacyjne). Po bajce wszyscy uczniowie wybierają jedną z ryb szczupaka bądź karpia i uzasadniają swój wybór. Na koniec liczymy głosy i ogłaszamy wyniki. Aktor grający zwycięską rybkę zasługuje na szczególne brawa.
3. Inscenizacja "Dbajmy o przyrodę".
4. Konkursy z okazji Dnia Ziemi:

I Konkurs
"Czy znamy zwierzęta świata"

Losujemy zestawy kart (1 - 4 ).
1. Należy rozpoznać i nazwać zwierzę na zdjęciu dużym.
2. Wyszukać arkusz z takimi podobnymi zwierzętami.
3. Odszukać je w książkach i albumach.
4. Nazwać przynajmniej 3 - podpisać je i odczytać głośno.
5. Kto szybciej wykona zadanie otrzymuje 1 pkt.
Maksymalna ilość punktów - 4.
Ćwiczenia stymulacyjne (smaku)- rozpoznawanie smaków soków owocowych i przyporządkowywanie ich do rysunków owoców na pudełkach

II Konkurs
"Naśladowanie gestem różnych zjawisk przyrody, zwierząt i roślin".

1. Wybieramy przedstawiciela grupy do naśladowania.
2. Losujemy co ma "aktor naśladować" (nazwy zwierząt, zjawisk przyrody itp.).
3. Grupa odgaduje, za poprawną odpowiedź 1 pkt.
4. Jeśli w grupie nikt nie potrafi naśladować można szukać pomocy w innej grupie "pożyczyć naśladowcę", ale wtedy zyskuje 0,5 punktu pomocnicza drużyna.
Można otrzymać za poprawną odpowiedź 2 pkt.
Ćwiczenia ruchowe (elementy terapii ruchowej).

III Konkurs
"Ochrona Przyrody"

Zapamiętaj i zaznacz
1. Parki Narodowe
a) zapoznaj się z 3 - ma parkami narodowymi na zdjęciach,
b) zaznacz je na mapce Parki Narodowe w Polsce
c) za poprawne zaznaczenie można otrzymać
3 pkt.
2. Zwierzęta chronione
a) zapoznaj się z czterema zwierzętami chronionymi na zdjęciu
b) napisz na kartce nazwy
c) za poprawne napisanie nazw zwierząt
4 pkt.
3. Rośliny chronione
a) zapoznaj się z czterema roślinami chronionymi
b) napisz na kartce ich nazwy
c) za poprawne odpowiedzi można otrzymać
4 pkt.
Uczniowie do zdjęć otrzymują pomoc w postaci książek przyrodniczych i atlasów zwierząt i roślin (wyszukiwanie informacji z książek).
Ćwiczenia stymulujące dotyk (rozpoznawanie darów natury - muszla, kamień, piasek, szyszka - schowanych w szarych papierowych torebkach)

Przerwa na piosenkę

IV Konkurs
"Wiosna"
Posłuchaj i zaznacz:

- Każda grupa otrzymuje rysunek wiosny
- zagadki do odgadnięcia czyta lektor
- po wysłuchaniu każdej zagadki, zaznaczamy pętlą właściwą roślinę lub zwierzę na rysunku
Za prawidłowe oznaczenie - możliwość zdobycia 4 pkt.

- wymieniamy się pomiędzy grupami i liczymy pętle, wpisujemy na karcie poprawną liczbę pętli
- zwracamy rysunki właściwym grupom

V Konkurs
"Święto Polskiej Niezapominajki"

- czytamy po cichu w grupie tekst o niezapominajce
- losujemy pytanie dla grupy (1-4)
- Zestaw pytań:
a) Kto wymyślił "Polską Niezapominajkę"?
b) Kiedy obchodzimy Dzień Polskiej Niezapominajki (podaj dzień i miesiąc)?
c) W jakich dwóch państwach obchodzone jest Święto Niezapominajki?
d) Jak można uczcić Święto Polskiej Niezapominajki?

Za każdą ustną odpowiedź, można otrzymać 1-2 pkt.

Każde dziecko otrzymało na pamiątkę spotkania "Kartkę z życzeniami" na "Dzień Polskiej Niezapominajki" oraz nasionka niezapominajki do wysiania.

Dzieci i obserwatorzy wypełniają karty ewaluacyjne.

Podsumowanie wyników na tablicy

Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród.

5. Poczęstunek i wspólna zabawa.

6. Zakończenie i podziękowanie uczestnikom i gościom za udział w imprezie

Bajka terapeutyczna - Szczupaczek pływaczek na podstawie M. Czarneckiej
Trudność dziecka: agresywność
Zasób dziecka: jest sprawny fizycznie
Metafora: szczupak

Wyobraź sobie gęsty las, w którym rosną piękne, ogromne, stare drzewa. Smukłe, siwe brzozy z długimi, cienkimi gałązkami. Dumne, rozłożyste dęby i grube lipy. Słyszysz szum liści, jęki chwiejących się drzew i trzaski łamanych przez wiatr gałęzi. Idąc poczujesz miękką wilgoć mchu, muskanie gałązek albo delikatny dotyk pajęczej nici na twarzy. Postaraj się głęboko oddychać, a zachłyśniesz się świeżym zapachem żywicy, kwiatów i aromatem leśnych ziół.
Na niewielkiej polance zobaczysz jezioro z ciemnoniebieską miejscami szmaragdową wodą. Pod powierzchnią ujrzysz różne wodne zwierzątka. Są tam malutkie, złote rybki, czarne węgorze i ołowianoszare leszcze. Nad taflą jeziora uganiają się srebrzyste ważki wydające cichutkie brzęki. Poczuj na twarzy orzeźwiający podmuch wilgotnego powietrza. Dotyk małych kamyków ocierających się o siebie i piasek tworzący finezyjne wzorki w rytm przypływającej i odpływającej wody.
Promienie słoneczne przedostają się przez gąszcz roślin rozświetlając cały podwodny świat. Gdy dobrze popatrzysz możesz tam zobaczyć zielono-brązowe kamienie, które obijając się o siebie wydają cichy stukot. Poczujesz piaszczyste dno jeziora, w które delikatnie zapadają się twoje stopy i otulającą miękkość roślin.
Pod dużym, brązowym kamieniem leżącym na samym środku jeziora mieszkała rodzinka szczupaków. Byli w niej mama, tata i troje dzieci. Wśród nich najbardziej wyróżniał się szczupak z czarną plamką na pyszczku. Był opryskliwy, często bez powodu przepychał się, podszczypywał i atakował inne zwierzęta. Nie chciał podporządkowywać się zasadom panującym wśród współtowarzyszy. Nikt nie chciał się z nim bawić, czuł się więc bardzo samotny.
Któregoś dnia kiedy szczupaczek z plamką przepływał koło starego kamienia podsłuchał rozmowę kolegów:
- Co ten Plamka wyprawia, przecież nas boli kiedy nas szczypie i odpycha ogonkiem?- powiedział jeden.
- Tak to jego zachowanie sprawia nam ból, psuje zabawę i humor - odpowiedział drugi.
- Szkoda, moglibyśmy się fajnie razem bawić, gdyby nie był taki złośliwy. Pamiętasz, jak szybko i zwinnie dopłynął do zatoczki kiedy były zawody pływackie?
- Bardzo mi się podobało. Fantastycznie pływa, sam bym tak chciał.
Szczupaczek nie słuchał dłużej co mówią inne rybki i dumnie odpłynął w swoją stronę.
Pewnego letniego dnia rozpętała się burza. Plamka nie zwracając uwagi na wysokie, niebezpieczne fale beztrosko popłynął do swojej ulubionej zatoczki. Wzburzona woda poruszyła kamienie, które nagle osunęły się i uwięziły nieszczęśnika. Długo szamotał się i próbował uwolnić z potrzasku, lecz kamienie nie ustępowały. Przygniatały jeszcze bardziej jego smukłe, słabnące ciało. Ostatkiem sił szarpnął się i zaczął rozpaczliwie wołać:
- Ratunku, niech mi ktoś pomoże! Ratunku!
Jego wołanie usłyszały karpie mieszkające w zatoczce. Jednak nie potrafiły przesunąć przygniatającego go ciężaru.
- Popłyniemy do szczupaków - powiedziały zapłakanemu pływakowi.
Koledzy Plamki bez wahania pospieszyli na pomoc. Silnymi ogonkami odsuwały twarde kamienie i uwolniły nieznośnego kolegę. Przez całą powrotną drogę szczupaczek rozmyślał, jak wiele zawdzięcza swoim wybawcom, którym często dokuczał.
- Już wiem - pomyślał.
Następnego dnia nie mówiąc nic nikomu, popłynął w szuwary, gdzie wesoło bawili się jego koledzy. Niepewnie zbliżył się do bawiących.
- Bardzo dziękuję, że mi pomogliście - odrzekł nieśmiało.
- Przepraszam za moje wybryki, już nigdy nie będę robić wam krzywdy.
Czy mogę się z wami bawić? - zapytał.
Koledzy wybaczyli mu dawne występki i zaprosili do wspólnej zabawy. Ich smukłe, srebrzyste ciała migotały wśród wodnych roślin. Słychać było radosny śmiech i plusk zmąconej harcami wody. Szczupaczek poczuł się szczęśliwy i z rozkoszą poddał się kołyszącej fali.


Inscenizacja - Dbajmy o przyrodę na podstawie W. Zazuli

Na scenie: plakaty przygotowane przez uczniów, w dużych wazonach stoją udekorowane liśćmi, kwiatami, motylami i kwiatami gałęzie. Na ziemi rozrzucone śmieci początkowo przykryte zielonymi wstęgami materiału.
Występują:
Narrator, dzieci
Ekoludki (ubrane na zielono)
Królowa Ekologia (kolorowa długa suknia, korona ze sztucznych liści i kwiatów)
Król Piekielnych Zanieczyszczeń (ubrany na czarno)
Narrator:
Witamy Was miłośnicy przyrody. Z okazji Świtowego Dnia Ziemi chcemy przedstawić Wam program artystyczny. Wyciągnijcie z niego wnioski i postawcie przed sobą pytanie:
- Czy Ja jestem dobrym ekologiem?
(w tle słychać muzykę imitującą śpiew ptaków, później fragmenty "Czterech pór roku" Vivaldiego)

Dziecko 1
Idę do lasu... Jest piękny, zielony; Słońce rzuca ciekawe refleksy na zdrową, czystą ziemię; W lesie mieszkają zwierzęta: wilki, dziki, lisy. Jest tam tak przyjemnie, wesoło. Nie chcę, stąd wracać do domu...
(dzieci zbierają zielone wstęgi materiału - widać rozrzucone śmieci)
Przychodzę na drugi dzień... Zawód spotkał mnie ogromny; Nie ma tu już drzew zielonych; Same pnie z suchymi gałęziami; Puszek, szkła jest bardzo wiele; Nad lasem unosi się mgła...
Nie dam go zanieczyścić; Nie dam zrobić z lasu wysypiska;
Las to przecież ważne miejsce na naszej planecie - Ziemi
(Ekologiczny duszek mówi do królowej)

Ekologiczny duszek 1
Och królowo, moja miła Król Piekielnych Zanieczyszczeń chce całą planetę posiąść w swe władanie: niszczy pola, lasy i łąki.

Ekologiczny duszek 2
Taak... Chce smogiem niebo nam zasłonić i zwierzęta z lasów wypłoszyć.
(królowa zrywa się z tronu i mówi przerażona)

Królowa Ekologia
Nie możemy na to pozwolić! Nasza Ziemia - Matką naszą. Nie damy Jej zniszczyć! Wezwijmy dzieci do pomocy!

Dziecko 2
Różnorodny krajobraz jest Ziemi; Więc chrońmy go wszyscy tak samo; Ziemia to nasz największy skarb; Chrońmy ją z wieczora i rana; Ona nas kocha, kochajmy ją też; Ona się cieszy, gdy się na niej bawią dzieci; Smuci się wtedy matka Ziemia, kiedy ją dzieci zanieczyszczają

(piosenka w formie rapu - rapuje cała grupa)
Nie zanieczyszczajmy środowiska
Nie śmiećmy
O nie nie nie...
Nie łamiemy żadnych drzew
Ani gałęzi
O nie nie nie...
Bo przyroda też chce żyć
Tak jak my tak jak wy
Bo przyroda też chce żyć
Tak jak my tak jak ty
Bo przyroda zemści się za tą wielką krzywdę
Którą wyrządziłeś jej
Będziesz tego żałował
O tak tak tak...
Będziesz pokutował
O tak tak tak...

Królowa Ekologii
Dzieci weźcie się do roboty, bo Król ciemności i brudu nadchodzi

Ekologiczny duszek 2
Dzieci czy w sprzątaniu świata nam czyściochom pomożecie

Dzieci (wszystkie)
Jasne, że tak duszku miły! Chcemy być ekologami, a nie brudnymi stworami
Król Piekielnych Zanieczyszczeń
Och!!! Och!!! Nie dam się tak łatwo zbyć. Królowo po co wam ta jakaś ekologia?

Ekologiczny duszek 1
My się wcale nie poddamy, chodźcie dzieci pozbieramy wszystkie śmieci, które rozrzucił potwór - wielki wróg przyrody

Dziecko 3
Przyroda, przyroda każdej chwili szkoda, aby ratować ją, by była czysta zielona i nigdy nie zanieczyszczona. Chrońmy ziemię, chrońmy las, tam spędzamy wolny czas. O rzekę też dbajmy, zwierzęta też chcą mieć dom.
(dzieci ochoczo zabierają się do sprzątania i rozkładają zielony materiał)
Król odchodząc mówi:
No dobrze wygraliście, ale zatruję jeszcze waszą Ziemię. Nie będzie żadnej ekologii, ekosystemów, wszystko będzie brudne. Jeszcze was dopadnę...

Dziecko 4
Przyroda ta Ja, przyroda to Ty, przyroda to wszyscy My;
Przyroda to świat, więc chrońmy go, dbajmy o przyrodę, o wodę - nie zanieczyszczajmy jej, o ziemię - nie zatruwajmy jej; Śmieci wyrzucajmy - na to jest kosz; Zbierajmy surowce wtórne, puszki, makulaturę, złom, szkło; Pamiętaj dbaj o przyrodę! To cały świat! Nie może jej zniszczyć żaden chemiczny kat!

Dziecko 5
Zły stan środowiska skraca nasze życie. Zarzućmy hasło sobie: I ty możesz żyć zdrowiej!
Powietrza nie zanieczyszczaj, kupuj płyn do mycia naczyń, który ulega biodegradacji.
Nie jedz rzeczy konserwowanych.
Owoce i warzywa wprowadź w dietę swą.
Gdy tego przestrzegać nie będziesz, alergie miał będziesz;
Gdy się do tego zastosujesz, nigdy nie zachorujesz.
(słuchanie muzyki)

Dziecko 6
Żabka skacze, bocian brodzi dziś słoneczko ładnie wschodzi Piękny ptaszek z nieba leci, chodźcie się więc bawić na dwór wszystkie dzieci, ale pamiętajcie, że:

Dziecko 1
W lesie nie trzeba śmiecić,

Dziecko 2
i głośno się zachowywać,

Dziecko 3
ogniska też nie palić,

Dziecko 4
o recyklingu pamiętać.

ANKIETA
W każdym punkcie wybierz tylko jedną odpowiedź, dziękuję.

1. Wybierając się po zakupy
a) zabierasz ze sobą torbę "reklamówkę"
b) prosisz o pakowanie produktów do torebek foliowych
c) gdy zakupy Ci się nie mieszczą, prosisz o "reklamówkę"
d) zakupy wkładasz bezpośrednio do koszyka
2. Jesteś bardzo spragniony, więc kupujesz napój:
a) w butelce plastikowej
b) w kartonie
c) w puszce
3. Kupujesz dla mamy dezodorant:
a) wybierasz najtańszy
b) sprawdzasz czy nie zawiera freonu
c) nic Cię nie interesuje oprócz ładnego zapachu
d) pytasz sprzedawcę, czy jest przyjazny dla środowiska?
4. Wiosenne słońce przygrzewa, chcesz posprzątać przed domem:
a) zbierasz śmieci i wygrabiasz suche rośliny, które następnie spalasz w ognisku
b) wypalasz suche części roślin, żeby było szybciej
c) zebrane śmieci wrzucasz do kontenera, a suche trawy przeznaczasz na kompost lub ściółkę
d) wszystko co zgrabiłeś wrzucasz do kontenera
5. Jedziesz w autobusie, papierek po cukierku:
a) wyrzucasz przez okno
b) wkładasz do kieszeni
c) wciskasz za siedzenie
d) zanosisz kierowcy
6. Będąc na wycieczce, chcąc upamiętnić swój pobyt:
a) zapisujesz wrażenia w dzienniczku (notesie)
b) kupujesz widokówkę z tego miejsca
c) grawerujesz swoje inicjały na korze najgrubszego drzewa
d) robisz pamiątkowe zdjęcie
7. Podczas mycia zębów:
a) nie korzystasz z wody
b) odkręcasz na ten czas wodę zimną lub ciepłą
c) nabierasz wody do kubka
d) puszczasz wodę cienkim strumieniem
8. Zapisane zeszyty, stare podręczniki i gazety:
a) wyrzucasz razem z innymi śmieciami
b) spalasz w ognisku i piecu
c) odkładasz na makulaturę
d) wynosisz na strych
9. Skąd najczęściej dowiadujesz się o funkcjonowaniu najbliższego środowiska:
a) od rodziców
b) z telewizji
c) w szkole
d) od kolegów

Ankieta jest anonimowa ;)

Edukacja ekologiczna - propozycja zajęć

Zapraszamy uczniów i nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (w Łodzi i okolicach) do wzięcia udziału w warsztatach organizowanych przez ODE "Źródła" już od ośmiu lat. Zajęcia zostały przystosowane do założeń podstawy programowej poszczególnych przedmiotów i ścieżek edukacyjnych. Warsztaty są doskonałym uzupełnieniem międzyprzedmiotowych ścieżek: ekologicznej, prozdrowotnej, medialnej, regionalnej i europejskiej. Zajęcia zostały także skonsultowane z metodykami i wielokrotnie sprawdzone w praktyce. Zajęcia prowadzone są metodami aktywizującymi grupę, z wykorzystaniem technik twórczego myślenia, zajęć ruchowych, plastycznych, parateatralnych. Na naszych warsztatach uczniowie się nie nudzą, gdyż uczą się poprzez zabawę i aktywne uczestnictwo. Zajęcia dostosowane są do różnych grup wiekowych (przy tej samej tematyce stosowane są inne metody).
Ze względu na formy pracy, grupy powinny liczyć od 20 do 30 osób.
Zajęcia trwają 90 minut (dwie godziny lekcyjne). Koszt zajęć 90 minutowych wynosi 3,50 zł od osoby, nie mniej jednak niż 70 zł za grupę. W koszt wliczone są materiały do zajęć. Wybrane zajęcia mogą odbywać się w języku angielskim, wówczas koszt zajęć 90 mintowych wynosi 4,50 zł od osoby.
Trenerzy edukacji ekologicznej dojeżdżają na umówione zajęcia do Państwa szkoły.
Dysponujemy zestawem 21 różnych warsztatów wśród nich m.in. "Góra śmieci rośnie" i "Na zakupy!".
Szczegółowa oferta z opisem zajęć - tutaj.
Klasy zainteresowane prosimy o kontakt telefoniczny pod nr tel. [phone] lub e-mail: [e-mail]
Zapraszamy!


Edukacja ekologiczna - scenariusze zajęć

Scenariusze pochodzą ze "zbioru scenariuszy na różne okazje ekologiczne" opracowanego na zlecenie Stowarzyszenia na rzecz Ekorozwoju Agro-Group z Białegostoku. Wszystkie scenariusze dostepne są na stronie http://www.eko.pb.bialystok.pl/scenariusze

I. Zawsze czujny - czyli o ekologicznych zakupach

Cele zajęć:
- uświadomienie wpływu każdego człowieka na stan środowiska poprzez jego wybory konsumenckie
- samoocena codziennych zachowań konsumenckich
- kształtowanie postaw świadomego i odpowiedzialnego konsumenta, nauka pozytywnych nawyków
Potrzebne pomoce: papier na notatki, duże arkusze papieru, pisaki, kredki lub farby.
Czas trwania: 1 godzina lekcyjna w sklepie i 2 godziny lekcyjne w szkole.
Miejsce zajęć: duży sklep samoobsługowy oraz sale lekcyjna.
Sprzymierzeńcy: obsługa sklepu, rodzice, właściciel szkolnego sklepiku.

Podstawowe informacje:
Blisko jedna trzecia odpadów wyrzucanych w naszych domach to odpady opakowaniowe, statystyczny Polak w ciągu roku wyrzuca około 100 kg odpadów opakowaniowych. Pod względem objętości stanowią one ponad 60% odpadów domowych. Opakowaniami w rozumieniu ustawy o odpadach i odpadach opakowaniowych są "wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych.
Opakowania obejmują:
- opakowania jednostkowe, służące do przekazywania produktu użytkownikowi w miejscu zakupu, w tym przeznaczone do konsumpcji produktów naczynia jednorazowego użytku,
- opakowania zbiorcze, zawierające wielokrotność opakowań jednostkowych produktów, niezależnie od tego, czy są one przekazywane użytkownikowi, czy też służą zaopatrywaniu punktów sprzedaży i które można zdjąć z produktu bez naruszenia jego cech,
- opakowania transportowe, służące do transportu produktów w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych w celu zapobiegania ich uszkodzeniom, z wyłączeniem kontenerów do transportu drogowego, kolejowego, wodnego lub lotniczego".
Najczęściej spotykamy opakowania wykonane z papieru, tworzyw sztucznych, szkła, metalu. Często są to opakowania wielowarstwowe, złożone z różnych materiałów np. kartonik od mleka. Współczesne opakowania oprócz swej podstawowej funkcji ochronnej mają wiele innych zadań, na nich znajdują się obowiązkowe informacje o produkcie, ale przede wszystkim opakowanie jest nośnikiem reklamy. Często opakowanie odgrywa kluczową rolę w wyborze danego, a nie innego produktu. Opakowanie jest więc nie mniej ważną częścią produktu niż sam artykuł, z punktu widzenia producenta a przede wszystkim handlowca jest ono niezmiernie ważne. My, konsumenci powinniśmy być świadomi tej dodatkowej funkcji opakowań a jednocześnie zwracać szczególną uwagę na to jakim odpadem stanie się opakowanie przez nas wybrane.
Na opakowaniu umieszczone powinny być m.in. informacje o produkcie: właściwości, sposób użycia, data przydatności, wielkość, cena, adres producenta, kraj pochodzenia a także informacje o opakowaniu, materiał z jakiego jest wykonane, sposoby utylizacji. Wybierając produkty i opakowania przyjazne środowisku możemy znacznie ograniczyć wytwarzanie odpadów.

Przygotowanie:
Przed zajęciami należy uprzedzić personel sklepu, że planujemy przeprowadzić w nim lekcje oraz że do placówki przyjdzie cała klasa. Powinno się wybrać najdogodniejszą porę, kiedy w sklepie jest jak najmniej klientów.
O planowanych zajęciach, na kilka dni wcześniej, należy również poinformować uczniów. Prosimy także by przez kolejne dni notowali jakie zakupy były robione w ich domu. Na liście powinny znaleźć się zakupy codzienne zakupy (spożywcze, gospodarcze, przemysłowe) a także wszystkie większe zakupy, które ostatnio trafiły do domów uczniów.

Przebieg zajęć:
Przed wizytą w sklepie trzeba uprzedzić uczniów o jej celu oraz rozdzielić zadania. Dzielimy uczniów na dwu-trzyosobowe grupki. Korzystając z wcześniej przygotowanych list zakupów tworzymy jedno klasowe zestawienie produktów, dzielimy je na tyle części ile jest grup, np. pieczywo, nabiał, napoje, warzywa i owoce, słodycze, mydła i szampony, przetwory, proszek do prania, kawa i herbata. Uczniowie w grupkach mają za zadanie odnaleźć i sporządzić według schematu (w załączniku) notatki o produktach, które znaleźli na sklepowych półkach. Wśród opisanych towarów wybierają najlepszy pod względem ekologicznym, ekonomicznym i zdrowotnym produkt oraz najgorszy. Jedna z grup przeprowadza obserwację i wywiad z pracownikami sklepu dotyczącą reklam na terenie sklepu, towarów wyłożonych przy kasie, popularności wśród klientów własnych materiałowych toreb, możliwości zakupu toreb w sklepie, asortymentu tzw. zdrowej żywności czyli produktów z atestami ekologicznymi.
Po powrocie do szkoły grupy prezentują swoje obserwacje. Klasa weryfikuje ocenę najlepszych i najgorszych produktów.
Zastanawiamy się co zadecydowało o naszej ocenie wybranych produktów, wypisujemy na tablicy lub dużym arkuszu papieru cechy idealnych zakupów.
W trakcie planowania i robienia zakupów powinniśmy zwracać uwagę na:
- opakowania,
- bezpieczeństwo dla użytkowników,
- trwałość,
- jakość
- datę przydatności
- surowce, z których produkty są wykonane (odnawialne czy nieodnawialne, naturalne czy sztuczne),
- miejsce pochodzenia (pomyśl o: kosztach transportu, konserwantach (w owocach), wspieraniu lokalnych producentów),
- czy żywność pochodzi z upraw ekologicznych,
- czy jest bardzo przetworzona,
- czy zawiera konserwanty, barwniki i inne sztuczne dodatki.
Wypisujemy najpopularniejsze rodzaje opakowań. Zastanawiamy się jakie opakowania są najlepsze patrząc z punktu widzenia gospodarki odpadami. W czym najlepiej kupić napój (szklana butelka zwrotna > szklana butelka jednorazowa > butelka z tworzywa - PET > kartonik > puszka aluminiowa), masło, owoce, długopis, pieczywo. Które produkty można by kupować bez opakowania? Uzupełniamy dokładnym opisem opakowań listę idealnych zakupów. Zastanawiamy się co jeszcze jest ważne w trakcie zakupów ekologicznych. Uczniowie wspólnie opracowują zasady odpowiedzialnych zakupów.
Na przykład:
- Na zakupy zabieraj własną materiałową torbę lub koszyk (nie korzystaj z jednorazowych foliówek, naucz się mówić "nie").
- Kupuj "z głową", nie ulegaj bezmyślnie reklamom, promocjom, jeśli jesteś na nie podatna/y rób wcześniej listę zakupów i trzymaj się jej.
- Nie kupuj na zapas, kupuj wg potrzeb.
- Wybieraj opakowania dostosowane do twoich potrzeb np. jedno duże opakowanie zamiast trzech małych - ograniczysz ilość odpadów.
W grupach uczniowie przygotowują plakaty zachęcające do świadomego i odpowiedzialnego sposobu robienia zakupów. Każda z grup zwraca uwagę na inny aspekt zakupów. Prace, wywieszone na szkolny korytarz (najlepiej w okolicach szkolnego sklepiku), będą przewodnikiem dla innych uczniów. Po zajęciach można też wybrać się do sklepiku szkolnego, aby sprawdzić czy oferuje on produkty nie tylko smaczne, ale także zdrowe i ekologicznie zapakowane. Jeśli nie - warto namówić sprzedawcę sklepiku do sprowadzenia takich towarów i zaproponować mu przygotowanie reklam nowych produktów.
Zasady idealnych zakupów można przepisać (skserować) tak, aby uczniowie mogli zanieść ja do domu i namówić rodziców do kupowania według jej wytycznych.

Jeśli niemożliwe jest wyjście do sklepu, należy zgromadzić przykładowe produkty, np. różne napoje w różnych opakowaniach. Pomocne mogą tutaj być także oferty handlowe ze zdjęciami produktów rozsyłane przez hipermarkety.


II. Akcja! Segregacja!

Cele zajęć: - poznanie mechanizmów powstawania odpadów komunalnych
- uświadomienie wpływu każdego człowieka na stan środowiska poprzez aktywny udział w recyklingu odpadów komunalnych
- samoocena codziennych zachowań dotyczących odpadów
- kształtowanie zachowań zmierzających do świadomego, ekologicznego postępowania z odpadami oraz przeciwdziałania wytwarzaniu nadmiernej ilości odpadów
Potrzebne pomoce:
Osiem pojemników, np. kartonowych pudeł. Śmieci, jak najwięcej i jak najróżniejsze - nie zapomnijmy o starych ubraniach, za małych butach, zabawkach, złamanym krześle itp. Niektóre śmieci można zastąpić ich obrazkami. Kredki, duże arkusze papieru, sznurek.
Materiały dodatkowe:
- Co to są odpady? Sposoby utylizacji odpadów komunalnych
- Fragment raportu GUS "Ochrona środowiska w 2002 r."
- Kto jest odpowiedzialny za segregację odpadów - przykład mapy mentalnej
- Segregacja - co i gdzie wrzucić.
Czas trwania: 2-3 godziny lekcyjne, z możliwości przedłużenia na kolejne tygodnie. Miejsce zajęć: dowolne, umożliwiające pracę w grupach. Sprzymierzeńcy: dyrekcja szkoły, konserwator i woźny, władza samorządowa. Przygotowanie:
Należy zgromadzić odpowiednią ilość różnych śmieci, najlepiej tak by ich skład odpowiadał rzeczywistemu składowi odpadów statystycznego Polaka, a także przygotować pojemniki (np. kartonowe pudełka) i odpowiednio je oznaczyć symbolami lub napisami: papier, szkło, plastik, metal, aluminium, odpady organiczne, "za grosik" oraz pozostałe - na wysypisko.

Przebieg zajęć:
Zajęcia rozpoczynamy pytaniem o szacunkową ilość wytwarzanych przez uczniów i ich rodziny odpadów. Pytamy jak często opróżniany jest ich domowy kubeł na śmieci, jaki jest duży. Dokonujemy prostych obliczeń objętości śmieci przypadających na każdego członka rodziny. Zastanawiamy się czy na wsi i w mieście skład odpadów jest taki sam czy się różni, z czego to wynika. Przytaczamy aktualne danych (w załączniku) obrazujące ilość produkowanych przez Polaków odpadów komunalnych, skład odpadów przeciętnego Polaka, ilość wysypisk.
Zastanawiamy się czy w naturalnym środowisku występuje coś takiego jak śmieć i czym w ogóle są odpady. Uczniowie powinni zapamiętać, że odpadem jest każda rzecz, substancja, materiał, która jest niepotrzebna. Nawet najpiękniejsza zabawka świata, kiedy się znudzi dziecku i staje się niepotrzebna, zamienia się w śmieć. Aby zdanie zapadło w pamięć nauczyciel może wyrzucić na oczach dzieci (nie na zawsze oczywiście) swój ulubiony kubek czy długopis. W tym momencie stanie się on śmieciem. Za chwilę może tym śmieciem już nie być, wystarczy go wyjąć z kosza. Zastanawiamy się czy kosz jest najlepszym miejscem dla niechcianej książki, zabawki, słoika, wczorajszej gazety, butelki? Wypisujemy na tablicy odpowiedzi uczniów.
Co jeszcze można zrobić żeby śmieci było jak najmniej? - prosimy uczestników o podawanie pomysłów, które zapisujemy na tablicy. Gdy pomysły się wyczerpią tworzymy hierarchię postępowania ze śmieciami.
- unikanie czyli mniej kupować, kupować rozważnie, w opakowaniach ekologicznych lub bez opakowań, kupować rzeczy trwałe, wielorazowego użytku,
- używanie rzeczy wielokrotnie, niepotrzebne przekazywać innym (np. PCK, antykwariaty, koledzy),
- segregowanie i przerabianie,
- bezpieczne składowanie odpadów, których nie da się już wykorzystać.
Na pewno pojawi się tutaj opinia, że można zorganizować "Sprzątanie świata". Zastawiamy się, czy możliwe jest posprzątanie świata?
Aby unaocznić uczniom, że jest to niemożliwe, przeprowadzamy krótkie doświadczenie, które pokaże, że "Sprzątanie świata" pozwala jedynie przesunąć odpady z jednego miejsca w inne.
Na podłodze rozkładamy mapę okolic (mapa gminy, plan miasta - mapa powinna objąć miejsca gdzie zazwyczaj organizowane jest "Sprzątanie świata"). Na mapie rozsypujemy drobne śmieci: papierki, plastikowe, metalowe, szklane drobiazgi. Prosimy jednego ucznia by posprzątał okolicę. Co się jednak okazuje, zebrane odpady gdzieś trzeba położyć, nie znikają one z powierzchni ziemi. Na mapie pojawia się więc kupka odpadów - małe wysypisko. Sprzątanie świata skończyło się, mija czas, na mapie pojawiają się kolejne odpady, które znów trzeba posprzątać. Nasze wysypisko powiększa się. Cały proces powtarzamy jeszcze kilka razy. Wysypisko zajmuje coraz więcej miejsca. Pytamy uczniów czy udało się posprzątać świat?
Doświadczenie można przeprowadzić także w wersji globalnej. Na podłodze układamy sznurek tak by powstało duże koło (średnica 2-3 m) - Ziemia. Na Ziemi pojawiają się ludzie, a wraz z nimi śmieci. Rozsypujemy przygotowane wcześniej odpady, mieszkańcy Ziemi starają się je uprzątnąć, ale nie mogą wyrzucić ich poza okrąg. Gromadzą je więc w jednym miejscu. Śmieci pojawia się coraz więcej. Ziemi nie da się posprzątać.
Pytamy uczniów co ziemianie mogliby zrobić? Wracamy do wcześniej przygotowanej hierarchii postępowania z odpadami. Jednym z jej elementów jest recykling. Przypominamy uczniom, że w Polsce z ogromnej ilości ok. 13 mln ton wytwarzanych rocznie w Polsce odpadów 96,7% trafia na wysypiska, a tylko 1,2% jest wyselekcjonowanych i przetwarzanych (dodatkowo 2% jest kompostowanych).
Dzielimy uczniów na grupy, w których przygotowują zestawienie zalet i ograniczeń różnych sposobów zagospodarowywania odpadów: składowania, selektywnej zbiórki oraz kompostowania. Po zaprezentowaniu wyników prac grup zastanawiamy się, kto jest odpowiedzialny za tak niski stopień wyselekcjonowania i wykorzystania surowców wtórnych oraz jakie działania należałoby podjąć by ten stan poprawić. Wyniki prac zapisujemy w postaci mapy mentalnej (przykład w załączniku).
Jednym z problemów związanych z segregacją jest brak wiedzy na ten temat. Także uczniowie mają problemy z prawidłowym segregowaniem odpadów. Jak wiadomo najlepszą metodą nauki, jest nauka przez doświadczenia, dlatego kolejnym etapem zajęć będzie praktyczna nauka segregacji odpadów. Rozstawiamy w klasie odpowiednio oznaczone pudełka (szkło, papier, metal, plastik, aluminium, odpady organiczne, "za grosik", pozostałe - na wysypisko). Wysypujemy wszystkie zgromadzone wcześniej śmieci lub wręczmy po kilka sztuk każdemu uczestnikowi lub grupom i prosimy, żeby je posegregowali. Ważne jest aby wyjaśnić rolę pudła z napisem "za grosik". Jest to miejsce na te wszystkie rzeczy, które bez większych przeróbek i napraw można komuś przekazać: np. zeszłoroczne podręczniki, ubrania z których wyrośliśmy, zabawki, przeczytane czasopisma, słoiki na przetwory, meble itp.
Gdy wszystkie śmieci zostaną już posegregowane sprawdzamy czy udało się tego dokonać prawidłowo. Częste błędy to wkładanie odpadów niebezpiecznych np. baterii do pojemnika na metal lub na wysypisko, a prawidłowo powinny być składowane osobno. Do pojemnika na papier trafiają kartoniki od napojów (powlekane folią i aluminium) lub inne powlekane papiery, zeszyty ze zszywkami, czy do pojemnika na szkło butelki z metalowymi zakrętkami czy szyby. Po wyjaśnieniu wszystkich niejasności i ewentualnych poprawkach uczniowie przygotowują plakaty zachęcające do segregacji, ale przede wszystkim informujące o tym jak prawidłowo się do tego zabrać. W tym celu uczniowie w grupach opracowują plansze dotyczące wybranych grup odpadów.
Dodatkowym elementem zajęć może być przygotowanie szkolnego systemu segregacji. Jeśli w okolicy szkoły znajdują się odpowiednie pojemniki, wystarczy w klasach i na korytarzu przygotować odpowiednio oznaczone kosze, najlepiej wraz z instrukcją korzystania. Aby projekt odniósł sukces konieczne będzie przeprowadzenie akcji informacyjnej w szkole, np. apel, wystawa, zajęcia przeprowadzone we wszystkich klasach.
Jeśli w okolicy szkoły nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów można napisać list do władz samorządowych by takie pojemniki zakupiły, skontaktować się z firmą odbierającą odpady lub znaleźć punkty skupu surowców wtórnych i tam odnosić zebrane odpady, a w szkolnym ogródku wybudować kompostownik.

ZAGADNIENIA PROEKOLOGICZNE REALIZOWANE W ODDZIALE PRZEDSZKOLNYM PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W BIAŁKOWIE

We współczesnych czasach coraz więcej mówi się o skażonym środowisku przyrodniczym, które już osiągnęło stopień zanieczyszczenia niebezpieczny dla życia

Coraz więcej uwagi ludzie poświęcają problemowi ochrony środowiska. Naszym moralnym obowiązkiem jest pozostawienia następnym pokoleniom Ziemi nadającej się do życia. Mamy też obowiązek nauczyć dzieci i młodzież „ życia w zgodzie z przyrodą”.

W naszej szkole powstał program proekologiczny „Ziemia jest naszą matką”, który współtworzyłyśmy z koleżankami z pracy. Został on wpisany do zestawu szkolnych programów i wdrożony do praktyki szkolnej. Ponieważ program został skonstruowany dla wszystkich klas, to postanowiłam wybrać dla potrzeb przedszkola te zagadnienia którymi będę się zajmowała z maluchami. Dlatego też przedstawiam zagadnienia ekologiczne tylko dla przedszkola, ukazując jak ważne jest to zagadnienie w życiu człowieka.

Ważną rolę w tym procesie odgrywają zapoczątkowana już w przedszkolu edukacja, która polega na kształtowaniu u dzieci przedszkolnych odpowiedzialności za stan przyrody poprzez budzenie świadomości ekologicznej.

W przedszkolu jest wiele okazji do rozbudzania wrażliwości ekologicznej, ponieważ nie ma tam granic między przedmiotami. Dobrze zorganizowana praca wychowawczo - dydaktyczna nauczyciela, w której wykorzystuje on całe bogactwo środków, metod i form może przyczynić się do lepszego wprowadzenia dzieci w tematy ekologiczne. Dzieci mogą zaznajomić się ze światem roślin, zwierząt, z przyrodą nieożywioną - a także nauczyć się dostrzegać i przeżywać jej piękno.

Edukacja ekologiczna jest także nierozłącznie związana z działalnością promującą zdrowy styl życia. W ramach podstawy programowej w obszarze edukacyjnym „ Poznawanie i rozumienie siebie i świata”- można także popularyzować i rozwijać działalność ekologiczną wśród najmłodszych. Należy więc rozbudzać i zaspakajać ciekawość dzieci - a zarazem kształtować poczucie odpowiedzialności za stan przyrody. Dzieci już od najmłodszych lat muszą być świadome , że niszcząc kartki - zubożają lasy, że śmieci należy segregować, że myjąc zęby należy zakręcać kran oszczędzając w ten sposób wodę itd. Edukacja ekologiczna dziecka polega więc na łączeniu ze sobą szeregu elementów z życia codziennego.
Aby osiągnąć pozytywne rezultaty w działalności ekologicznej należy dzieciom stwarzać okazje do: obserwowania i oglądania, poznawania i przeżywania, doświadczania i badania, wypowiadania się oraz działania i tworzenia.
W edukacji ekologicznej dzieci dużą rolę odgrywają metody aktywizujące tj./ odkrywanie, poszukiwanie, przeżywanie, działanie/ jak i też dobór odpowiednich form pracy tj.:
- wycieczki i spacery do różnych ekosystemów, instytucji, zakładów pracy itp.,
- udział w różnych akcjach związanych z ochroną środowiska naturalnego człowieka,
- udział w konkursach i uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych
Zagadnienia z edukacji ekologicznej nauczyciel może realizować w każdej nadarzającej się sytuacji wykorzystując umiejętnie chłonność umysłu dziecka.

Oto propozycje do realizacji w ciągu roku szkolnego:

• Tworzenie sytuacji wyzwalających potrzebę działania na rzecz przyrody np.: udział przy wykonywaniu najprostszych czynności pielęgnacyjnych,

• wyrażanie aprobaty indywidualnie i przed grupą dla pozytywnych działań na rzecz przyrody, a także dezaprobaty w sytuacjach niszczenia przyrody,

• rozumienie roli świeżego powietrza dla zdrowia,

• udział w podejmowaniu działań zapewniających czystość parku szkolnego np.: zbieranie śmieci, kasztanów, żołędzi. Udział dzieci w akcji „Sprzątanie Świata”, zachęcanie do podejmowania działań na rzecz przyrody i nagradzanie takich zachowań pochwałą, oraz udział w konkursie plastycznym o tematyce ekologicznej,

• czynne uczestnictwo w upowszechnianiu informacji dotyczących ochrony przyrody,

• rozumienie roli przyrody w życiu człowieka a także konieczności jej ochrony wraz ze znajomością sposobów chronienia dostępnych dzieciom,

• przeciwstawienie się bezmyślnemu niszczeniu przyrody i przejawom okrucieństwa w stosunku do niej np.: do rozdeptywania dżdżownic- negatywne ocenianie takich zachowań,

• przestrzeganie zasady nie niszczenia przyrody, kulturalnego zachowania się w czasie wycieczek np.: nie hałasowanie w lesie, nie śmiecenie, nie deptanie trawników i mrowisk,

• świadome przestrzeganie zakazu niepotrzebnego zrywania roślin chronionych i właściwego zachowania się w rezerwacie przyrody z równoczesnym podkreśleniem ich znaczenia,

• przyzwyczajanie do segregowania odpadów, oszczędzania wody, zbierania surowców wtórnych- zwłaszcza baterii,

• podpatrywanie życia drobnych zwierząt, ich wyglądu, sposobu odżywiania w ich naturalnym środowisku np.: dżdżownica, żaba, pszczoła, ślimak. Dowiadywanie się o ich użyteczności, np.: spulchnianie ziemi,.. Przezwyciężanie u dzieci uprzedzeń do niektórych drobnych zwierząt. Wyrabianie opiekuńczego stosunku do zwierząt,

• zbieranie i suszenie nasion i owoców przeznaczonych na pokarm dla ptaków w okresie zimowym np.:jarzębina,

• udział w dokarmianiu ptaków w okresie zimy ( zastosowanie suszonego pokarmu), założenie ptasiej stołówki- obserwacja zachowania się ptaków w karmniku,

• poznanie jakie niebezpieczeństwa zagrażają środowisku przyrodniczemu ze strony człowieka (zatruwanie wody, pożary, zanieczyszczenie środowiska),

• wykorzystanie malowanek o tematyce ekologicznej (np. „Nasze środowisko- jak w nim żyć” St. Bałaza, U. Strzelczyk, opracowane w Instytucie Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Katowice))oraz gry planszowej „Czysty Świat” do dokładniejszego zrozumienia i przybliżenia problematyki dbania o nasze środowisko,

• uwrażliwienie dzieci na sprawy czystości wody, powietrza, gleby. Podejmując te tematy należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

1.Powietrze:

• pojęcie powietrza jako składnika niezbędnego do życia

• kwaśne deszcze

• zanieczyszczenia powietrza

2. Woda:

• pojęcia wody

• wpływ zanieczyszczeń na organizmy żywe

• źródła skażenia wody

• znaczenie czystej wody w życiu organizmów

3. Gleba:

• co to jest gleba

• ziemia choruje

• przeciwdziałamy zagrożeniom gleby

• przyczyny i skutki zagrożeń

Ponieważ pracuję w oddziale przedszkolnym na wsi stwarza to wspaniałe warunki do bezpośredniego obcowania dzieci z przyrodą. Szkoła znajduje się w parku otoczonym różnymi gatunkami drzew i krzewów. W pobliżu znajdują się łąki, pola, las co ułatwia dzieciom wzbogacenie wiadomości o przyrodzie. Przeżycia, wiadomości i poznane zjawiska utrwalam z dziećmi podczas nauki wiersz, piosenki, w trakcie zajęć kształtujących pojęcia matematyczne oraz na zajęciach plastyczno-technicznych.

Scenariusz zajęć w świetlicy szkolnej

TEMAT: Przyroda naszym przyjacielem - zajęcia o charakterze

ekologicznym dla uczniów klas młodszych

Cel : Rozszerzenie wiadomości z zakresu ochrony środowiska. Kształtowanie

pozytywnego stosunku do przyrody.

Metody: elementy pedagogiki zabawy, metoda praktycznego działania.

Formy pracy: grupowa

Materiały : globus, plastikowe pudełka, szklane butelki, papiery, worki

plastikowe, plansze z rebusami, zagadki, zdjęcia z gazet o

zwierzętach, kredki, flamastry, nici, nożyczki, kartony, taśma

przezroczysta lub spinacze do bielizny.

Przygotowanie sali: wyznaczone trzy kąty, w których rozwieszamy nici

Przebieg zajęć:

1. Podział dzieci na trzy zespoły. Dzieci losują kartoniki z emblematami chmurek i słońca (powietrze), lądu i wody.

Zajmują miejsca w odpowiednich kątach sali.

2. Powitanie: N-l: Witam strażników powietrza!

Witam strażników lądów !

Witam strażników mórz, oceanów i wszelkich wód lądowych!

3. Praca w grupach: Dzieci wybierają wśród rysunków rozłożonych na podłodze takie obrazki, które związane są z odpowiednią krainą, kolorują je i zawieszają na niciach w swoich kątach.

N-l: Jakie niebezpieczeństwa mogą grozić waszym krainom?

Dz: np. Zanieczyszczenia powietrza z kominów fabrycznych, oleje i smary w

wodzie, wycinanie lasów itp.

4. Odgadywanie rebusa

Na dywanie N-l ustawia globus, obok papiery, plastikowe pudełka, butelki itp.

N-l : Jakie może być hasło związane z ochroną przyrody?

Dz : np. Nie zaśmiecajmy świata!

5. Sprzątanie świata

N-l : Poleca: pozbierać rozłożone przedmioty odpowiednio segregując do

plastikowych worków ( plastik, papier, szkło)

N-l : Jak można wykorzystać plastik, papiery, butelki szklane?

6. Rozwiązywanie zagadki rysunkowej

N-l : Rozdaje karty na których umieszczone są rysunki. Pierwsza litera rzeczy na obrazku zostaje wpisana w odpowiednie miejsce. Hasło- POMAGAJ NAM

N-l : Kto może upominać się o pomoc, opiekę?

DZ : rośliny, zwierzęta

7. Rozwiązywanie zagadek

Niewielki kowal w lesie się schował. Bez kowadła, bez młota- głośna jego robota. (dzięcioł)

Chociaż nierzadko wiew mroźny w białych płatkach zawiśnie odważny, nieostrożny przebił śnieg ........... ( przebiśnieg).

Przez całą zimę słodko sobie śpi, a słodko dlatego, że miód mu się śni.

( niedźwiedź).

N-l : W jaki sposób człowiek może opiekować się zwierzętami, roślinami ?

( dzieci odpowiadają , n-l uzupełnia)

8. Dorysuj brakującą część obrazka- praca indywidualna. Każda osoba otrzymuje przyklejony na kartonie fragment ilustracji przedstawiającej zwierzę. Dzieci dorysowują brakujące części. Następnie n-l pokazuje jak poprzednio wyglądał obrazek.

9. Dokończ hasło

N-l zwraca się do poszczególnych grup z prośbą o dopowiedzenie hasła.

Każdy chce oddychać czystym.............- (powietrzem)

Czysta woda............ ........... -(zdrowia doda).

Roślin chronionych nie można........... -(zrywać).

10. Podsumowanie

N-l: Spróbujmy teraz wspólnie określić zasady jakimi powinien kierować się każdy człowiek aby żyć w zgodzie z przyrodą.

1. Nie zaśmiecajmy świata.

2. Chrońmy wszelką zieleń.

3. Nie zabijajmy zwierząt.

4. Nie zanieczyszczajmy powietrza.

5. Kupujmy produkty w szklanych i papierowych opakowaniach - plastik niszczy środowisko.

Scenariusz zajęć w świetlicy szkolnej

TEMAT: Wesołe zawody

Cele: - Zapoznanie z regułami nowych zabaw.

• Wdrażanie dzieci do szybkiego reagowania na bodźce dźwiękowe.

• Doskonalenie umiejętności rozpoznawania kształtów przedmiotów poprzez ćwiczenia orientacyjne dotyku i słuchu.

• Utrwalanie właściwego zachowania dziecka w grupie poprzez stosowania zasady fair play podczas zabaw.

• Kształtowanie umiejętności zachowania środków bezpieczeństwa w czasie zajęć.

Metody : zespołowa

Formy : gry i zabawy świetlicowe

Środki : Piłeczka, magnetofon, kaseta, sznurki, kolorowe wizytówki, kartki z

Imionami bohaterów bajek, pudełka z zawartością ( kasza, groch, mak,

mąka, piłka gumowa, drewniany patyczek), pudła ( w nich: długopis,

notes, piórnik, gumka, maskotka, zegarek, ołówek, piłeczka), arkusze

szarego papieru.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie - w kręgu na podłodze

2. Zapoznanie z tematem i przebiegiem zajęć

3. „Abecadłówka”- zabawa w kręgu. Wychowawca rozpoczyna zabawę

rzucając piłeczkę do jednego z uczestników i wymieniając

dowolną literę alfabetu. Osoba, która otrzymała piłeczkę

wypowiada dwa zdania: „Nazywam się .......” i „Najbardziej

lubię ......” zaczynając imiona i nazwy podaną literą.

4. „Muzyczny dywan” - zabawa ruchowa przy muzyce.

Wszyscy spacerują po dywanie w rytmie muzyki. Gdy

muzyka się skończy, wszyscy jak najszybciej wykonują

polecenia podane wcześniej przez wychowawcę.

5. Podział na grupy - rozplątywanie sznurków. Każda osoba bierze jeden koniec

sznurka i nie puszcza do końca zabawy. Należy rozplątać

sznurki- powstaną pary. Dzieci stają w dwóch rzędach, w

parach naprzeciw siebie. Każdy rząd bierze wizytówki dla

siebie przeznaczone.

6. Zapoznanie z zasadami współzawodnictwa grup - ustalenie sygnałów

rozpoczynających i kończących zabawy.

7. Sławne postacie z bajek - grupy losują kartki z imionami bohaterów bajek :

Gargamel, jaskiniowiec Fred, Czerwony Kapturek, Śpiąca

Królewna. Przedstawiciel grupy przedstawia postać a grupa

przeciwna odgaduje jej imię.

8. „Co jest w pudełku?”- grupy otrzymują pudełka z zawartością i muszą

odgadnąć, co jest w środku- ćwiczenie słuchu.

9. „Rozbitek i rekiny” - każda grupa otrzymuje arkusz szarego papieru i

wybiera swojego rozbitka. Papier to wyspa. Grupa

przeciwna to rekiny. Rekiny „zjadają” wyspę odrywając

papier. Rozbitek może się bronić usypiając „rekiny”

uderzeniami w ręce. Uderzony rekin odpada z gry.

10. „Pudło z niespodzianką” - grupy siedzą naprzeciw siebie w szeregach.

Każda grupa otrzymuje pudło z przedmiotami

(jednakowymi dla obu grup). Każdy zawodnik musi znaleźć

dotykiem przedmiot wymieniony przez wychowawcę, wyjąć

go i położyć przed sobą. Czas szukania określa muzyka.

11. „Maska” - zabawa w kręgu, dla całej grupy. Każdy zasłania dłonią twarz.

Odsłaniając ją „wkłada” maskę emocji i uczuć podanych

przez wychowawcę : nieśmiały uśmiech, złość, strach,

zdziwienie, wielką radość.

12. Podsumowanie zajęć, podziękowanie grupie.

Scenariusz zajęć w świetlicy szkolnej

TEMAT: Znaczenie spożywania warzyw - warzywne kukiełki

Cele: - kształcenie przekonania o konieczności spożywania warzyw,

• poznanie wartości odżywczych warzyw, warzywa jako leki,

• staranne mycie warzyw przed spożyciem, zachęcanie do spożywania warzyw w postaci surowej ze względu na najwyższą wartość odżywczą i walory zdrowotne dla organizmu człowieka.

Pomoce: okazy różnorodnych warzyw, oraz materiały potrzebne do

dekorowania ich w celu uzyskania kukiełki: nożyczki, papier kolorowy

klej, włóczka, pineski, koraliki, ozdoby, patyczki, kredki, krzyżówki

dla każdego dziecka.

Przebieg zajęć:

1. Organizujemy uczniów wokół stanowiska pracy z przygotowanymi okazami różnorodnych warzyw. Nazywamy warzywa, wspólnie z dziećmi określamy ich cechy zewnętrzne: w jakiej formie możemy je spożywać ( gotowane, kiszone, suszone, surowe). Zwracamy uwagę na rolę warzyw w jadłospisie, ich główne wartości odżywcze ( są źródłem witamin, soli mineralnych i cukrów). Warzywa należą do produktów niskokalorycznych, zawierają wiele białek i minimalne ilość tłuszczu, dużo natomiast wody i błonnika. Mają ogromne znaczenie w żywieniu jako niezastąpione obok owoców źródło nie tylko witaminy C i karotenów, lecz i cennych składników mineralnych wśród których przeważają wapń, fosfor, sód, potas. W bardzo małych ilościach zawierają żelazo, magnez, kobalt i jod ale te składniki mineralne odgrywają ważną rolę w regulowaniu procesów życiowych: działają odkażająco i wpływają na utrzymanie równowagi kwasowo- zasadowej. Błonnik przyczynia się do sprawniejszej pracy jelit. Smak warzyw i aromat oraz różnokolorowe barwniki wpływają pobudzająco na apetyt. Wszystkie warzywa zawierają pewne ilości niektórych witamin grupy B, lecz różnią się między sobą pod względem wartości witaminy C i karotenu.

Do warzyw będących dobrym źródłem witaminy C zalicza się przede wszystkim warzywa kapustne: kapusta biała, czerwona, nać pietruszki i szczypior, pomidory oraz papryka w strąkach. Jeden duży strąk papryki spożytej na surowo pokrywa aż połowę dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Inne warzywa posiadają małe ilości witaminy C lecz są bogate w witaminę A, B i karoten, oraz składniki mineralne. Warzywa mogą być również stosowane jako leki. Omawiam lecznicze właściwości ( buraka ćwikłowego, cebuli, marchwi, pietruszki, pora, selera, ziemniaka) wg dołączonej tabeli „Warzywa jako leki”.

2. Zadaję dzieciom pytanie: w jakiej postaci najzdrowsze jest spożywanie warzyw. Dążę do stwierdzenia, iż najzdrowsze są surowe warzywa czyli surówki- rozpoznawanie z jakich warzyw wykonane są surówki,

1. odczytywanie przeskakiwanki,

Odczytaj zdanie czytając co drugą literę. Rozpoczynając od oznaczonej strzałką: dzieci odczytują , a rozwiązaniem jest zdanie:

„ Najzdrowsze są świeże warzywa”

2. odczytanie krzyżówek

• Pełne witamin plony ogródków /- warzywa /

• Może być cukrowy, pastewny lub ćwikłowy / burak /

• Wywołujące łzy warzywo /cebula /

3. zagadki wymyślane przez dzieci

Zabawa: rysowanie z zawiązanymi oczami wybranego warzywa.

3. Warzywa mają duże znaczenie dla zdrowia . Możemy je również wykorzystać do zabawy, ponieważ są łatwo dostępne, kolorowe i różnego kształtu.

1. wykonanie kukiełki

• omówienie sposobu wykonania pracy: dekorowanie wybranego warzywa /przyklejanie włosów/ oczy, nos, ozdabianie za pomocą kolorowych tkanin, papieru kolorowego.

• umieszczenie kukiełki na patyczku, wykończenie pelerynką.

4. Zakończenie zajęć

Kukiełki zostały wykonane bardzo ładnie i starannie. Do czego mogą nam posłużyć?

1. do dekoracji sali,

2. do zabawy w teatrzyk, inscenizacji wierszy czy piosenek o dowolnej tematyce.

WARZYWA JAKO LEKI

Burak ćwikłowy- reguluje pracę przewodu pokarmowego, przeciwdziała zaparciom. W korzeniach buraka jest najwięcej witaminy C, B₂ ,A. Może być lekiem na anemię, obniża ciśnienie krwi. Świeży sok z korzeni buraka jest doskonałym lekiem na katar.

Cebula- cechuje się silnymi właściwościami dezynfekcyjnymi. Może być wykorzystana w leczeniu zakażeń dróg oddechowych oraz ropnych zmian na skórze np.: czyraków- ugotować cebulę i położyć na czyrak. W ostrych infekcjach gardła, w katarach, zapaleniach oskrzeli warto sięgnąć po cebulę. Można ją spożywać samą lub z jabłkami na słodko lub na słono. Przy przeziębieniu warto zrobić syrop z cebuli.

Marchew- ma właściwości przeciwrobacze. Substancje w niej zawarte zabijają glisty i owsiki. Rozgotowana na papkę marchew może być wykorzystana w leczeniu biegunek. Korzeń marchwi jest cennym środkiem w leczeniu cukrzycy. Obniża poziom cholesterolu we krwi. Witamina A zawarta w niej zwiększa produkcję śluzu i ułatwia oczyszczanie się dróg oddechowych.

Pietruszka- może być wykorzystana w leczeniu przewlekłych infekcji dróg moczowych, a także w niektórych chorobach skóry. Liście pietruszki to cenne źródło witaminy C, łagodzą zmęczenie. Suszone korzenie pietruszki lub liście zalane wrzątkiem są polecane w ostrych i przewlekłych zapaleniach pęcherza moczowego i dróg moczowych.

Por- poprawia trawienie, powinien być podawany w stanach zmęczenia fizycznego i psychicznego.

Seler- poprawia apetyt, ułatwia trawienie. Może być stosowany do okładów w przypadkach chorób skóry, trudno gojących się raz i owrzodzeń. Ma właściwości przeciwskurczowe.

Ziemniak- zawiera skrobię dostarczającą energii. Solanina zawarta w ziemniaku wzmaga procesy odporności organizmu. Utarte surowe ziemniaki przyspieszają leczenie oparzeń i wyprysków. Skrobia z ziemniaka działa łagodząco i uspokajająco na przewód pokarmowy. Jest wykorzystana jako środek do wielu leków.

Scenariusz zajęć w świetlicy szkolnej

TEMAT: Świetliczaki przyjaciółmi przyrody

Cele: - kształtowanie właściwego stosunku do otaczającej nas przyrody,

• uwrażliwianie na piękno przyrody, wdrażanie do troski o własne środowisko, zwłaszcza las,

• doskonalenie umiejętności rozwiązywania krzyżówek, układanie zdań z rozsypanki,

• wprowadzenie nowej techniki plastycznej,

• kształtowanie nawyku zachowania ładu i porządku we własnym środowisku.

Metody: elementy pogadanki, zabawy, metoda praktycznego działania.

Materiały: plansze z narysowaną krzyżówką, koperty ze zdaniami

(rozsypanka), kaseta magnetofonowa ( śpiew ptaków), farby, pędzle,

korki od butelek, pojemniki z wodą, kartki bloku technicznego

1. Pogadanka

Kto mi przypomni, gdzie byliśmy ostatnio na wycieczce? Jak wygląda las do którego chodzimy? - kto z was chce opowiedzieć? Czy były miejsca w lesie koło których przechodziliśmy bardzo niechętnie? Jak myślicie skąd te śmieci znalazły się tam? Czy porozbijane butelki mogą być niebezpieczne dla żyjących w lesie zwierząt, spacerujących ludzi? Czy my możemy pomóc przyrodzie? Bardzo się cieszę, że chcecie pomagać przyrodzie. Zapraszam was do rozwiązania krzyżówki, która nam powie - jak nazywa się człowiek, który dba o przyrodę.

P	A		W
K	R		E	T
D	Z		I	K
M	Y		S	Z
J		E	Ż
Ż	A		B	A
O	W	C		A
Ś	L	I		M	A	K
P	I	E		S
L		I	S

K	R		O	P	L	A
T	R	A	W		A
D	E		S	Z	C	Z
G	R		Z	Y	B
D	R	Z	E	W		A
B	O	C	I	A		N
W	O	D	A
R	Y	B	A

2. Rozwiązywanie krzyżówki

1. Kiedy ogon rozwinie ma sto oczu w ogonie ale nimi nie widzi choć pięknie barwione (paw)

2. Że jest w ogródku łatwo zgadniemy skrył się ... lecz widać kopczyk ziemi (kret)

3. Kuzyn świnki żyje w lesie porośnięty jest szczeciną, żołędzie, grzyby, kasztany z głodu mu nie dadzą zginąć (dzik)

4. Ma wąsy, ma łysy ogonek biega w mroku i w ciszy a zmyka w inną stronę kiedy „miau” usłyszy (mysz)

5. Ma malutkie nóżki i króciutki ryjek chociaż igły nosi to nigdy nie szyje (jeż)

6. Co to za panienka zielona sukienka wytrzeszczone oczy gdy się do niej zbliżysz wnet do wody wskoczy (żaba)

7. Tłustego mleka da nam na serek i ciepłej wełny da na sweterek (owca)

8. O nocleg nie prosi wędrując po świecie bo swój domek nosi na grzbiecie (ślimak)

9. Mieszkam w kącie lub przy chacie służę ludziom jak przyjaciel więc i wy mnie chyba znacie bywam bury lub kudłaty waszych domów wiernie strzegę, bez zapłaty (pies)

10. Chytrus z niego nie lada do kurnika się skrada (lis)

11. Mokre to i małe - kapie - drąży skałę (kropla)

12. Szarzeje i niknie jesienią a wiosną na łące znów się zazieleni (trawa)

13. Gdy go długo nie ma, często narzekają. A gdy przyjdzie pod parasol - przed nim się chowają (deszcz)

14. Ma on nóżkę, nie ma buta, ma kapelusz, nie ma głowy, czasem gorzki i trujący, często smaczny jest i zdrowy (grzyb)

15. W zimowe dni nagie stoją a wiosną w zieleń się stroją. A kolor ten w jesieni w żółtą sukienkę się zmieni (drzewa)

16. Przyleciał do nas, z dalekiej strony, ma długie nogi i dziób czerwony. Dzieci się śmiały, gdy go witały żabki płakały przez dzionek cały (bocian)

17. Służy do mycia, służy do picia bez niej na ziemi nie byłoby życia (woda)

18. Na skórze łuska w wodzie się pluska (ryba)

3. Układanie zdań z rozsypanki

Podział dzieci na zespoły trzy osobowe.

Czy chcecie się dowiedzieć jak powinien się zachowywać na co dzień przyjaciel przyrody ? Podpowiedzą wam ułożone prawidłowo zdania z rozsypanki wyrazowej ( dwa zdania dla zespołu). N-l rozdaje koperty z zawartymi w nich hasłami. Po złożeniu uczniowie głośno je odczytują:

• Nie niszcz ptasich gniazd!

• Nie niszcz grzybów trujących!

• Nie zostawiaj śmieci!

• Omijaj młode sadzonki!

• Pal ogniska tylko w miejscach wyznaczonych!

• Nie niszcz kory na drzewach!

• Nie niszcz młodych sadzonek!

• Nie rozgrzebuj mrowisk!

• Nie zrywaj roślin chronionych!

• Nie hałasuj w lesie i nie płosz zwierzyny!

Następnie naklejanie hasła na paski papieru i przytwierdzane do wcześniej przygotowanego drzewa nad którym widnieje hasło:

O co las prosi człowieka ?

4. Śpiew ptaków:

Ponieważ tak ładnie przedstawiliście nam zadania jakie powinien spełniać człowiek wobec przyrody, w nagrodę przygotowałam dla was niespodziankę. Dowiecie się teraz jak przyroda potrafi odwdzięczyć się nam za opiekę nad nią (wysłuchanie z kasety śpiewu ptaków).

5. Zabawa ruchowa - ptasie wędrówki.

Zapraszam was teraz do zabawy, abyście mogli się poczuć cząstką przyrody.

N-l rozdaje dzieciom szarfy w 4 kolorach - są to ptasie gniazda. W każdym gnieździe w zależności od koloru szarfy znajdują się inne ptaki. Następnie N.l demonstruje ruchy i głosy jakie będą wydawały dzieci w czasie ptasich wędrówek.

Bocian - szarfa czerwona - kle, kle -ręce ułożone w postaci dzioba

Wróbel - szarfa żółta - ćwir, ćwir - ręce ugięte w łokciach poruszające z góry na dół

Kukułka - szarfa zielona - ku, ku - dłonie w trąbkę i wydaje głos .

Wrona - szarfa granatowa - kra, kra, - obszerne poruszanie ramionami.

Na hasło wędrują kukułki - ptaki wyfruwają z gniazd, wydają głosy i demonstrują ustalony ruch.. Gdy usłyszą stukanie w bębenek ( spadające krople deszczu) wracają do gniazd. N-l wywołuje następne ptaki.

6. Prezentacja - wykonania legitymacji „Przyjaciela Przyrody”.

Bardzo ładnie poradziliście sobie z przygotowanymi dla was zadaniami. Myślę, że wszyscy chcielibyście zostać przyjaciółmi przyrody. Mam dla was propozycję : załóżmy przy naszej świetlicy Klub Przyjaciela Przyrody. Członkowie klubu muszą mieć swoje legitymacje jako strażnicy przyrody. My również takie wykonamy. Chcę wam powiedzieć, że różnego rodzaju legitymacje czy książeczki zawsze są wykonane identycznie - nasze legitymacje też będą jednakowe ( prezentacja gotowej legitymacji Przyjaciela Przyrody.

Prezentacja wykonania legitymacji. Na kartce mamy naszkicowany kształt drzewa - będziemy go zapełniać stemplując korkiem pomalowanym farbą i odbitym na kształcie drzewa. Po wykonaniu pracy legitymacje położycie na stoliku, sprzątniecie swoje miejsca pracy, obejrzymy wspólnie legitymacje.

7. Zakończenie zajęć.

Wspólne omówienie i ocena wykonanej pracy.

Jutro, gdy drzewka wyschną dokonamy wspólnie wpisu imion i nazwisk do legitymacji. Do legitymacji będziemy wpisywać wszystkie wyjścia do lasu podczas których my, jako Przyjaciele Przyrody będziemy wykonywać prace na rzecz ochrony środowiska.

Scenariusz zajęć w świetlicy szkolnej

TEMAT: Turniej czytelniczy

Cele: - wdrażanie do szlachetnej rywalizacji poprzez zabawę i współdziałanie

w zespole,

• poszanowanie książek przez ucznia,

• zdobywanie wiedzy o książce,

• zapoznanie z nową literaturą dla dzieci i młodzieży oraz czasopismami.

Metody: słowne, czynne, inscenizacja.

Forma: zabawowo- rozrywkowa.

Pomoce: wzory krzyżówek, emblematy znaczków rozpoznawczych, zagadki,

piłka, książki przyniesione przez dzieci i n-la, ilustracje ze znanych

książek, rekwizyty teatralne, literatura fachowa: A.Z. Wiech :poradnik
dla wychowawców świetlic szkolnych”.
Tok zajęć: Na dzisiejszych zajęciach zajmiemy się tym, z czym każdy z nas :

dzieci, młodzież, dorośli spotykają się przez całe życie. A co to jest

takiego dowiecie się rozwiązując krzyżówkę.

N-l rozdaje dzieciom odbity wzór krzyżówek i każde indywidualnie rozwiązuje swoją krzyżówkę. N-l głośno i wyraźnie czyta kolejno hasła. Krzyżówka jest pozioma, natomiast odpowiednio ustawione wyrazy w krzyżówce tworzą w jednej z rubryk czytanych pionowo rozwiązane ( KSIĄŻKA).

1. Słońce mocniej już przygrzewa, w pierwsze listki stroi drzewa. Więc weselej jest na świecie, gdy króluje miesiąc ............... ( kwiecień).

2. Wietrzyk wiosnę niesie, ciepłe są już ranki. A z wiosną w lesie zakwitły .............. ( sasanki).

3. Gdy ze snu budzi, wkłada zielone szaty. Idzie i zagląda w okna każdej chaty............. ( wiosna).

4. Muchy zajadły wróg, ma aż osiem nóg; rozpina po kątach sieci- czatuje czy mucha wleci ..........( pająk)

5. Ma malutkie nóżki i malutki ryjek, chociaż igły nosi nigdy nic nie szyje .......(jeż).

6. Kto z was odgadnie, zagadkę tej treści , w jakim małym kwiatku liczba STO się mieści ...........( stokrotka).

7. Myszek nie łowią, ptaszków nie jedzą - to kotki szare co na drzewach siedzą ...........( bazie).

N-l - pyta się po skończeniu rozwiązania: Co jest teraz tematem naszego

dzisiejszego spotkania? Dzieci odpowiadają ( rozwiązanie krzyżówki) :

Książka.

(Prezentacja książek przyniesionych przez dzieci i n-lkę - wystawka).

Nauczyciel zwraca się do wychowanków: poprosiłam was o przyniesienie jednej ulubionej przez was książki. Mogła to być książeczka z bajeczką z dzieciństwa, przeczytana lektura lub inna książka, która bardzo was zainteresowała.

Dz: Krótka prezentacja książek, przez te dzieci, które chcą coś powiedzieć o swojej książce: Jak nazywa się autor książki?, jaki jest tytuł?

Wszystkie dzieci kolejno noszą książki na półkę, ustawiają. Na półce znajduje się napis „ KĄCIK CZYTELNICZY”.

N-l: A jak możemy ochronić książki przed zniszczeniem?

Dz: Okładając ją, używając zakładek.

N-l.: Popatrzcie, zebrało się nam tu kilkanaście książek. Posłuchajcie jeszcze

jednej zagadki:

A teraz zagadka nowa: 10 liter ma to słowo: a na końcu jest w nim „teka”. Książka tam na ciebie czeka, coraz inna, coraz nowa, zwie się ...........(biblioteka).

Dz: - BIBLIOTEKA

N-l Mamy tu taką mini biblioteczkę, do której będziecie mogli zaglądać w wolnym od zajęć lekcyjnych czasie.

Tak się składa, że za kilka dni, w miesiącu maju będziemy obchodzili „Dni Oświaty, Kultury, Książki i Prasy”. Ale czytać możemy ni tylko książki, możemy również i czasopisma. Podejdźcie teraz do gazetki „TO WARTO CZYTAĆ” (na gazetce znajdują się tytułowe strony z gazet i czasopism dla dzieci )

1. Czy ktoś z was zna któreś z tych czasopism?

2. Co chcielibyście aby w tego typu czasopismach najczęściej się ukazywało?

Teraz podzielę was na trzy grupy i dostaniecie znaczki rozpoznawcze.

Zabawa ruchowa z piłką. N-l rzuca piłkę do dziecka, które dokończy tytuł książki.

• Ania z Zielonego........ (Wzgórza)

• Doktor Dolittle.................. ( i jego zwierzęta)

• Szewczyk.............. (Dratewka)

• Idzie niebo.............. ( ciemną nocą)

• O psie, który ........... ( jeździł koleją)

• Awantura ............ (o Basię)

• O krasnoludkach i o ......... (sierotce Marysi)

• Janko ............ ( Muzykant)

• Król Maciuś ...... (Pierwszy)

• Rogaś z ........... ( Doliny Roztoki)

1. Trzy zespoły biorą udział w konkursie pt. „Biuro rzeczy znalezionych”

Każdy zespół otrzymuje w kopercie taki sam zestaw. Zadanie polega na odgadnięciu z jakiej bajki są te postacie i rzeczy, oraz podania autora.

Punktacja: 2 pkt.- tytuł + autor

1 pkt.- część odpowiedzi

2.„Zainscenizowanie postaci z literatury” ( Pipii. Królowa Śniegu, Janko

Muzykant)

3. „Wypisywanie tytułów książek użytych w opowiadaniu.

Tekst: „Dzieci z Bullerbyn postanowiły udać się na tajemniczą wyspę. Jutro niedziela, a więc będziemy mieli dość czasu, aby przygotować się do tej cudownej podróży, - cieszył się Antek, Anaruk chłopiec z Grenlandii, Karolcia i Kubuś Puchatek. Król Maciuś Pierwszy zrezygnował z podróży, ponieważ jego interesują tylko wyprawy na drugą planetę. Gdyby to było u złotego źródła, nie potrafiłby mnie zatrzymać nawet mój ojciec- chełpił się. Wobec tego udali się na spotkanie nad morzem bez niego. Tylko gdzieś widać było jak idzie niebo ciemną nocą. Pewnego wieczoru chłopcy zauważyli wędrującego Rogasia z Doliny Roztoki. Nastroje chłopców poprawiły się - może gdzieś niedaleko znajduje się zaczarowana zagroda. Anaruk, chłopiec z Grenlandii cieszył się najbardziej ze wszystkich.

( Rozwiązanie konkursu 3)

• „Dzieci z Bullerbyn” A. Lindgren

• „Antek” B. Prus

• „Anaruk, chłopiec z Grenlandii” C. Centkiewicz

• „Karolcia” M. Krüger

• „Kubuś Puchatek” A.A. Milne

• „Król Maciuś Pierwszy” J. Korczak

• „U złotego źródła” S. Wortman

• „Spotkanie nad morzem” J. Korczakowska

• „Idzie niebo ciemną nocą” E. Sz- Zarembina

• „Rogaś z doliny roztoki” M. Kownacka

• „Zaczarowana zagroda” A.C. Centkiewiczowie

Punktacja- 3 pkt.

Podliczenie uzyskanych punktów w trzech konkurencjach. Zakończenie zajęć.

Podziękowanie dzieciom za udział w konkursach. Zaproszenie na inscenizację bajki W. Chotomskiej „Bomba-trąba”.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

14.

13.

15.

16.

17.

18.

---