Prawo U.E, Studia, Administracja, magisterskie, 1 semestr


Prawo UE

CZĘŚĆ 0

GENEZA I ROZWÓJ PROCESÓW INTEGRACYJNYCH PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ.

Przyczyny integracji:

  1. Gospodarcze:

- próba stworzenia organizacji gospodarczej pozwalającej konkurować ze Stanami Zjedn.

  1. Polityczne:

- zagrożenie ze strony bloku wschodniego

- kontrola nad Niemcami - uniemożliwienie im wywołania kolejnej wojny poprzez wciągnięcie ich do organizacji, która im to uniemożliwi

  1. Gospodarczo - społeczne

- 1947 - 48 unia celna krajów Beneluksu i dobre doświadczenia z tym związane

Integracja:

Negatywna - kilka państw związanych pewną umową zmierza, podejmuje działania w celu usunięcia przeszkód utrudniających wymianę handlową pomiędzy nimi. Eliminowane są bariery w przepływie towarów i usług. Każde państwo podejmuje takie działania samodzielnie.

Pozytywna - państwa się umawiają jakie działania wspólnie podejmują w celu ułatwienia przepływu towarów, usług, ludzi i kapitału. Dochodzi do ograniczenia w części suwerenności.

Podstawy integracji:

Strefa wolnego handlu - dwa lub więcej państw zobowiązuje się wobec siebie, że zniosą cła w handlu między sobą. Brak ceł może dotyczyć wszystkich towarów lub wybiórczo poszczególnych.

Unia celna - państwa znoszą cła między sobą całkowicie lub w odniesieniu do niektórych towarów a ponadto ustanawiają na swoich granicach jednolitą stawkę dla wszystkich towarów wwożonych z państw trzecich na terytorium państw związanych unią celną. Jednolita taryfa celna - 1968

Wspólny rynek - był związany z EWG. Dotyczył towarów, usług, kapitału i osób - swoboda ich przepływu w ramach EWG, a także swoboda zakładania przedsiębiorstw. Najpełniejsza integracja objęła handel towarami. Co do reszty przejawiały się bariery techniczne, fiskalne i fizyczne. Uległ przekształceniu w jednolity rynek wewnętrzny - obszar bez granic wewnętrznych na którym obowiązuje swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału.

Unia Gospodarcza i Walutowa - traktat z Maastricht - wprowadzenie wspólnej waluty euro i ustanowienie Europejskiego Banku Centralnego.

  1. Stabilna i niska inflacja (<1,5%)

  2. Długoterminowe stopy procentowe nieprzekraczające więcej niż 2% średniej stóp proc w 3 państwach o inflacji najniższej w UE

  3. Deficyt budżetowy < 3% PKB

  4. Dług publiczny < 60% PKB

  5. Stabilny kurs walutowy w okresie 2 lat przed przyjęciem euro

Odbywała się na różnych płaszczyznach:

Ojcowie integracji Europejskiej:

  1. Robert Schuman

  2. Jean Monnet

  3. Konrad Adenauer

  4. Alcide de Gasperi

  5. Paul-Henri Spaak

Teorie integracji europejskiej:

  1. Funkcjonalizm - integracja europejska powinna koncentrować się na konkretnych sektorach gospodarczych, którymi łatwiej zarządzać niezależnej kadrze funkcjonariuszy międzynarodowych

  2. Federalizm - stworzenie państwa związkowego na wzór Stanów Zjednoczonych

  3. Konfederalizm - państwa powinny zachować swoje kompetencje a integracja powinna rozwijać się na drodze współpracy międzyrządowej

Supranacjonalizm - wykluczenie przeniesienia organu decyzyjnego na ponadnarodowe organy

Intergovernementalizm - rozwój integracji pod bezpośrednim wpływem rządów

HISTORIA UE

A. TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE.

1. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

1. Wysoka Władza 2. Specjalna Rada Ministrów 3. Wspólne Zgromadzenie 4. Trybunał Sprawiedliwości

2. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą

1. Komisja 2. Rada 3. Zgromadzenie Parlamentarne 4. Trybunał Sprawiedliwości, pomocniczo - KES

3. Traktat ustanawiający Europejskiej Wspólnotę Energii Atomowej

B. 1957 - 1992.

1. Traktat o fuzji 08.04.1965

2. Kryzys polityczny 1965

Zmiany zasad finansowania polityki rolnej - Francja się nie zgadza i opuszcza salę obrad - polityka pustego krzesła -> 1966 zawarto kompromis luksemburski - powrót do głosowania jednomyślnego.

3. Jednolity Akt Europejski

4. Schengen:

Obejmuje 22 państwa członkowskie - bez Anglii, Irlandii, Bułgarii, Rumunii i Cypru + państwa stowarzyszone - Islandia, Norwegia, Szwajcaria

C. 1992 - teraz.

Traktat z Maastricht:

Traktat Amsterdamski:

Traktat Nicejski:

Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy

Traktat z Lizbony

CZĘŚĆ I

INSTYTUCJE UE

  1. SYSTEM INSTYTUCJONALNY:

Rodzaje instytucji i organów europejskich:

W przepisach TUE wymienia się następujące instytucje Unii:

Instytucje Unii są wspomagane przez organy pomocnicze takie jak Komitet Ekonomiczno Społeczny oraz Komitet Regionów. Ponadto istnieje Europejski Bank Inwestycyjny oraz wiele komitetów, agencji, urzędów i grup roboczych.

Zasada równowagi instytucjonalnej.

  1. Żadnej instytucji nie można przypisywać wyłącznych kompetencji prawodawczych ani wykonawczych.

  2. Każda instytucja wypełnia swoje funkcje z poszanowanie kompetencji pozostałych instytucji

  3. Zakaz przekazywania własnych uprawnień innym instytucjom

Zasada ta stanowi gwarancję utrzymania właściwego balansu między poszczególnymi instytucjami. Nad przestrzeganiem tej zasady czuwa Trybunał Sprawiedliwości. (zasada ma zastosowanie w procesie prawodawczym jak i w procesie stosowania prawa)

Zasada autonomii instytucjonalnej.

  1. Każdej instytucji traktaty zapewniają autonomię niezbędna do wykonywania funkcji.

  2. Wszystkie instytucje mają prawo określenia swojej struktury i zasad działania. (Prawo to jest realizowane poprzez wydawanie regulaminów wewnętrznych, wpływ na obsadzanie organów kierowniczych, powoływanie organów pomocniczych i doradczych. Ponadto poprzez istnienie przywilejów i immunitetów członków poszczególnych instytucji)

  3. Z tytułu autonomii administracyjnej każda z instytucji w sprawach związanych z jej funkcjonowaniem reprezentuje UE.

Zasada lojalnej współpracy.

  1. Instytucje zobligowane są do współpracy w celu realizacji postanowień traktatowych;

  2. Współpracy w zakresie tworzenia prawa oraz jego wykonywania.

  3. Zakazane są wszelkiego rodzaju działania, które utrudniałyby innym instytucjom wypełnienie ich zadań.

2. RADA EUROPEJSKA:

Skład.

1) RE stanowią szefowie państw lub rządów państw członkowskich, przewodniczący Rady Europejskiej oraz przewodniczący Komisji. (Jeżeli wymaga tego porządek obrad, członkowie RE mogą podjąć decyzję, aby każdemu z nich towarzyszył minister, a w przypadku przewodniczącego Komisji -> członek KE. Ponadto w pracach RE uczestniczy Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

2) Rada nie jest instytucją kadencyjną ani nie przewiduje się specjalnego trybu jej powoływania.

Przewodniczący Rady Europejskiej.

Przewodniczący RE jest wybierany przez RE większością kwalifikowaną na okres 2,5 roku (mandat jednokrotnie odnawialny) Do zadań Przewodniczącego należy prowadzenie prac i przewodniczenie Radzie Europejskiej. We współpracy z przewodniczącym KE zapewnia przygotowanie i ciągłość prac. Zadaniem przewodniczącego jest także wspomaganie osiągania spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej. Ponadto przedstawia on PE sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady. Ma również uprawnienia do reprezentowania Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących WPZiB. Jest zobligowany do podsumowania wyników obrad. Reprezentuje UE w stosunkach zewnętrznych.

Tryb funkcjonowania.

Kompetencje.

3. RADA UNII EUROPEJSKIEJ*: (prawdopodobnie po prostu Rada - taka nazwa pojawia się w traktatach, dr Mazurek mówił też coś takiego na ćwiczeniach)

Siedziba w Brukseli. W kwietniu, czerwcu i październiku posiedzenia Rady odbywają się w Luksemburgu.

Skład:

Struktura:

Rada do Spraw Ogólnych:

Rada do Spraw Zagranicznych:

Rada jest wspomagana przez Sekretariat Generalny. Na jego czele stoi sekretarz generalny Rady UE. Wspierany jest przez zastępcę, do którego zadań należy zarządzanie Sekretariatem Generalnym. Obaj są mianowani przez Radę kwalifikowaną większością głosów. Sekretarz i jego zastępca mogą reprezentować Radę przed komisjami PE.

Sekretariat jest odpowiedzialny za organizację i koordynację działań, które służą zapewnieniu spójności pracom Rady. Ponadto Sekretariat zobligowany jest do wykonywania rocznego programu Rady. Sekretariat dzieli się na Dyrekcje Generalne.

PREZYDENCJA - jest organem Rady (Unii Europejskiej). Prezydencję składów Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych (której stale przewodniczy Wysoki Przedst. do Spraw Zagr. i Polit. Bezp.) sprawują na zasadzie równej rotacji przedstawiciele państw członkowskich w Radzie. Decyzję dotyczącą prezydencji składów Rady przyjmuje większością kwalifikowaną Rada Europejska.

Do TL Radzie UE przewodniczyło państwo członkowskie przez okres 6 miesięcy.

Jedna z deklaracji dołączonych do TL zawiera projekt decyzji RE, zgodnie z którym prezydencję Rady sprawują uprzednio ustalone grupy trzech państw członkowskich przez okres 18 miesięcy. Grupy te tworzone są na zasadzie równej rotacji z uwzględnieniem różnorodności i równowagi geograficznej w UE. Każdy członek grupy przewodniczy przez okres sześciu miesięcy wszystkim składom Rady (z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych). Dwa pozostałe państwa z grupy wspierają państwo przewodniczące w jego obowiązkach.

Kompetecje  reprezentowanie Rady wobec innych instytucji unijnych oraz panstw trzecich, organizowanie prac Rady, zwolywanie oraz przewodniczenie spotkaniom Rady; kierowanie organami pomocniczymi Rady.

Tryb funkcjonowania.

Posiedzenia Rady zwoływane są przez jego przewodniczącego:

  1. z jego własnej inicjatywy

  2. na wniosek jednego z członków Rady

  3. na wniosek Komisji.

Obrady są tajne (poza debatami dotyczącymi przyjęcia i głosowania nad projektem aktu prawodawczego oraz debatami publicznymi nad nowymi propozycjami legislacyjnymi)

Porządek prac obrad podzielony jest na 2 części - A i B:

A Zawiera propozycje niewymagające dyskusji.

w B Umieszczone są punkty, które wymagają ustalenia wspólnego stanowiska Rady.

System głosowania.

3 warianty większości: 1) większość zwykła, 2) większość kwalifikowana, 3) jednomyślność.

  1. Zwykła - każdemu z państw członkowskich przypada 1 głos. Nie należy do najczęstszych głosowań (najczęściej w kwestiach mniejszej wagi).

  2. Kwalifikowana - każdemu państwu członkowskiego przypada określona liczba głosów, która zależy przede wszystkim od potencjału demograficznego każdego z państw, ze wskazaniem na państwa małe. Kwalifikowana większość wymaga spełniania 2 warunków:

    1. większość państw członkowskich głosuje „za” gdy Rada przyjmuje akt na podstawie propozycji KE (w pozostałych przypadkach wiekszość 2/3)

    2. minimum 255 głosów „Za” (73,91% wszystkich głosów) Ponadto Państwo członkowskie ma prawo zażądać sprawdzenia, czy głosy „za” reprezentują ogółem przynajmniej 62% ludności Unii. Rada stanowi większością kwalifikowaną o ile traktaty nie stanowią inaczej.

Od 2014 nowy system głosowania większością kwalifikowaną. Stanowić będzie co najmniej 55% członków Rady, jednak nie mniej niż 15 z nich (reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii).

Mniejszość blokująca musi obejmować co najmniej 4 członków Rady. (reprezentujących ponad 35% ludności)

3) System jednomyślności - wszyscy, a wstrzymanie się od głosu nie jest przeszkodą dla przyjęcia decyzji. W przypadku nieobecności jednego z członków Rady UE niemożliwe jest podjęcie decyzji w ramach procedury jednomyślności. Tryb dla ważniejszych decyzji.

Gdy Rada nie stanowi na wniosek KE lub Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagr. i Polityki Bezp. - 72% stanowi większość kwalifikowaną.

Kompetencje.

Art. 16 TUE. Rada UE pełni funkcję prawodawczą oraz budżetową. Rada ma za zadanie określenie polityki i koordynacji zgodnie z warunkami zawartymi w traktatach. Ponadto, przepisy szczególne przyznają Radzie także inne kompetencje.

A) Prawodawcze, B) Kreacyjne, C) Kontrolne, D) Kompetencje w ramach realizacji polityki wspólnotowej.

A) PRAWODAWCZE:

    1. prawo do wydawania rozporządzeń i dyrektyw, podejmowania decyzji oraz wydawania zaleceń i opinii, które przysługuje Radzie UE jako najwyższemu organowi decyzyjnemu.

    2. Kompetencje do podjęcia właściwych działań (na wniosek KE i po zasięgnięciu opinii PE) w sprawach, które nie zostały wymienione w traktacie, gdy okaże się to niezbędne do osiągnięcia jednego z celów Unii

    3. Możliwość żądania od Komisji Europejskiej przeprowadzenia analiz, które uzna za pożądane dla realizacji celów zapisanych w traktacie i przedłożenia jej właściwych propozycji. Przepisy TFUE przyznają Radzie tzw. prawo pośredniej inicjatywy legislacyjnej.

    4. Udzielenie upoważnienia do ustanowienia wzmocnionej współpracy.

    5. Prawo zmiany postanowień traktatów założycielskich.

B) KREACYJNE:

    1. Przyjmowanie list kandydatów na członków Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, Trybunału Obrachunkowego przygotowanych zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich.

    2. Ustalenie wysokości uposażeń funkcjonariuszy UE.

    3. Uczestniczenie w procedurze mianowania członków Komisji Europejskiej i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

C) KONTROLNE:

    1. Prawo wnoszenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa unijnego

    2. Uprawnienie do wnoszenia skargi na bezczynność innych instytucji Unii Europejskiej

    3. Prawo zawieszania państwa członkowskiego w jego prawach w związku z naruszeniem przez nie zasad, na których opiera się UE.

D) Kompetencje do REALIZACJI POLITYKI WSPÓLNOTOWEJ:

    1. Zapewnienie koordynacji ogólnych polityk gospodarczych państw członkowskich

    2. udział w procesie uchwalania budżetu

    3. Zawieranie umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

    4. zapewnienie jedności, spójności i efektywności działań zewnętrznych Unii Europejskiej

    5. Podejmowanie decyzji koniecznych do określenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa na podstawie wytycznych Rady Europejskiej

    6. Stanowienie aktów w ramach przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości

    7. podejmowanie decyzji dotyczących Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.'

      1. COREPER

Rada UE korzysta ze wsparcia Komitetu Stałych Przedstawicieli (COREPER) COREPER nie jest instytucją, lecz organem pomocniczym o charakterze doradczym.

Skład.

Komitet działa jako COREPER II, który składa się z szefów przedstawicieli państw członkowskich akredytowanych w Brukseli w randze ambasadorów oraz COREPER I, składający się z zastępców ambasadorów.

Tryb funkcjonowania.

Ambasadorowie debatują o sprawach ogólnych, natomiast ich zastępcy zajmują się kwestiami technicznymi. Członkowie COREPER związani są instrukcjami państw członkowskich. Każda z grup Komitetu spotyka się przynajmniej raz w tygodniu. W posiedzeniach uczestniczą przedstawiciele Komisji Europejskiej.

Kompetencje.

Ma za zadanie przygotowywać prace Rady UE oraz wykonywać zadania polecone mu przez Radę. COREPER zapewnia spójność polityki i działań UE oraz jest zobligowany do czuwania nad przestrzeganiem zasad lojalności, pomocniczości i proporcjonalności. Komitet czuwa ponadto nad respektowaniem zasad dotyczących kompetencji poszczególnych instytucji i organów Unii Europejskiej. COREPER może podejmować decyzje proceduralne.

Ma prawo powoływać komitety i grupy robocze, które zajmują się sprawami, będącymi w obszarze zainteresowań Rady UE.

5. WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA.

Wybierany jest przez Radę Europejską (większością kwalifikowaną za zgodą przewodniczącego KE. RE może zgodnie z tą procedurą zakończyć jego kadencję. Od 2009 jest to Catherine Ashton. Stanowisko Wysokiego Przedstawiciela jest powiązane z 3 instytucjami: Radą Europejską, Radą (Unii Europejskiej) oraz Komisją Europejską. Wysoki przedstawiciel uczestniczy w pracach Rady Europejskiej. Przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych. Jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji Europejskiej.

Kompetencje.

  1. wraz z KE przedkłada Radzie wspólne wnioski w dziedzinie WPZiB.

  2. odpowiada za opracowywanie, wykonywanie i realizacje WPZiB, zapewniając jednolitość, spójność i skuteczność działań Unii w tym zakresie.

  3. reprezentuje Unię w zakresie spraw odnoszących się do WPZiB, prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny ze stronami trzecimi oraz wyraża stanowisko Unii w organizacjach międzynarodowych.

  4. Regularnie konsultuje się z PE w zakresie głównych aspektów i podstawowych opcji WPZiB oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, a także informuje PE o rozwoju tych polityk; PE może kierować pytania i zalecenia pod adresem Wysokiego Przedstawiciela.

  5. Wnioskuje do Rady w sprawie podjęcia decyzji dotyczących wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony.

  6. Czuwa nad koordynacją cywilnych i wojskowych aspektów misji pokojowych UE.

  7. Przedstawia Radzie swoje zalecenia co do umów międzynarodowych dotyczących WPZiB.

  8. Opiniuje wnioski państw członkowskich, które chcą ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę w ramach WPZiB.

  9. Wnioskuje do Rady o powołanie specjalnego przedstawiciela, któremu powierza mandat w odniesieniu do poszczególnych spraw politycznych; specjalny przedstawiciel w sprawowaniu swojego mandatu podlega Wysokiemu Przedstawicielowi.

Jako wiceprzewodniczący KE Wysoki Przedstawiciel koordynuje działania zewnętrzne Unii. Wspomaga on Radę i Komisję w zapewnieniu spójności działań zewnętrznych UE z jej politykami. Wysoki Przedstawiciel jest także odpowiedzialny za stosunki Unii z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi. To jemu podlegają delegatury Unii.

Wykonując swoje obowiązki w ramach Komisji Europejskiej, Wysoki Przedstawiciel podlega procedurom regulującym funkcjonowanie Komisji. Przejawia się to po pierwsze 1) w fakcie, że jako członek KE podlega kolegialnie wraz z przewodniczącym KE i pozostałymi komisarzami zatwierdzeniu przez PE. Po drugie 2) w przypadku uchwalenia wotum nieufności wobec całej KE, Wysoki Przedstawiciel rezygnuje z funkcji pełnionych w Komisji. Po trzecie, przewodniczący KE może żądać złożenia przez niego rezygnacji. WP wspomagany jest przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych.

6. KOMISJA EUROPEJSKA.

Skład, powołanie i sposoby odwołania całego składu lub poszczególnych komisarzy.

  1. KE jest powoływana na 5 letnią kadencję w ciągu 6 miesięcy od daty wyborów do PE. Procedura powoływana Komisji składa się z kilku etapów:

    1. Pierwszym etapem jest uzgodnienie przez rządzących państwami członkowskimi wspólnej kandydatury na przewodniczącego Komisji. Kandydat, który uzyskał większością kwalifikowaną nominację RE zostaje przedstawiony PE, który nominację Rady musi w głosowaniu zatwierdzić. Kandydat na przewodniczącego KE jest wybierany przez PE większością głosów członków wchodzących w jego skład. Jeżeli kandydat nie uzyska większości, Rada Europejska stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia w ciągu miesiąca nowego kandydata, który jest wybierany przez PE zgodnie z tą samą procedurą.

    2. Rządy państw członkowskich wskazują, w porozumieniu z nominowanym przewodniczącym, kandydatów na komisarzy, którzy muszą zostać zaakceptowani przez Radę. Przyjęta przez Radę lista członków Komisji wraz z przewodniczącym oraz Wysokim Przedstawicielem Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa podlega zatwierdzeniu jako kolegium przez Parlament.

    3. Ostateczne głosowanie w PE poprzedzone jest przesłuchaniami kandydatów we właściwych komisjach parlamentarnych. Po zaakceptowaniu i przyjęciu przedstawionego składu Komisji przez Parlament Rada Europejska mianuje formalnie przewodniczącego i pozostałych członków Komisji, stanowiąc kwalifikowaną większością głosów.

  2. W skład Komisji wchodzi jeden* obywatel każdego państwa członkowskiego, przy czym skład ten obejmuje jej przewodniczącego i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagr i Polityki Bezp., który jest jednym z wiceprzewodniczących KE.

* Od 2014 (1 listopada) liczba członków ma odpowiadać 2/3 liczby państw członkowskich, chyba że RE, stanowiąc jednomyślnie, podejmie decyzję o zmianie tej liczby. Członkowie KE będą wybierani spośród obywateli państw członkowskich na podstawie systemu bezwzględnie równej rotacji. System ten ma na celu odzwierciedlenie różnorodności demograficznej i geograficznej wszystkich państw członkowskich.

  1. Przepisy traktatowe gwarantują członkom Komisji niezależność w pełnieniu swoich obowiązków. Komisarze zobowiązani są do działania w interesie Unii. Nie mogą ponadto przyjmować instrukcji od żadnego rządu, instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej. Członkowie KE powstrzymują się od podejmowania jakichkolwiek działań, które byłyby niezgodne z charakterem ich funkcji lub wykonywaniem ich zadań.

  2. Komisarze są wybierani na 5 letnią kadencję. Mandat jest odnawialny. Komisarzem może zostać tylko i wyłącznie osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego. Osoba taka musi posiadać ogólne kwalifikacje i zaangażowanie w sprawy europejskie. Niezależność kandydata na komisarza musi być niekwestionowana. W trakcie sprawowania funkcji członkowie Komisji nie mogą podejmować żadnej innej zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej. Przysługują (Komisarzom) specjalne przywileje i immunitety.

  3. Mandat Komisarza wygasa z chwilą:

    1. Śmierci - w przypadku wakatu spowodowanego śmiercią, rezygnacją lub dymisją członka Komisji, Rada (w porozumieniu z przewodniczącym KE i po konsultacji z PE) mianuje zastępcę, który będzie pełnił funkcję komisarza po zakończeniu kadencji Komisji. Można zdecydować o nieobsadzaniu wakatu (Rada na wniosek przewodniczącego KE).

    2. Upływu kadencji

    3. Dobrowolnej rezygnacji. Ustępujący komisarz jest zobowiązany do pełnienia swoich obowiązków do czasu wyboru jego następcy.

    4. Rezygnacji na wezwanie przewodniczącego Komisji  Przewodniczący KE może również żądać złożenia rezygnacji przez Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, który pełni funkcję wiceprzewodniczącego KE.

    5. Dymisji. TSUE na wniosek Rady lub Komisji może zdymisjonować komisarza, gdy dopuścił się on poważnego uchybienia lub nie spełnia koniecznych warunków do wykonywania swych funkcji.

PRZEPISY TRAKTATOWE PRZEWIDUJĄ RÓWNIEŻ PROCEDURĘ ZDYMISJONOWANIA CAŁEJ KOMISJI. Decyzję o odwołaniu Komisji może podjąć Parlament Europejski. PE może uchwalić wotum nieufności wobec całego składu KE, a nie wobec poszczególnych członków Komisji. Głosowanie w PE nad wotum nieufności wobec KE może się odbyć najwcześniej trzy dni po złożeniu wniosku o jej odwołanie. Musi to być głosowanie jawne. Jeżeli wniosek uzyska większość 2/3 oddanych głosów, reprezentującą większość członków PE, członkowie Komisji kolektywnie podają się do dymisji, a Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa rezygnuje z funkcji pełnionych w ramach KE. Zdymisjonowana Komisja wypełnia swoje obowiązki do czasu ustanowienia zastępców.

Struktura.

Tryb funkcjonowania.

Oficjalną siedzibą jest Bruksela. Komisja posiada swoje biura także w Luksemburgu.

  1. Większością głosów.

  1. Procedura delegowania (delegacji). Komisja może upoważnić dyrektorów generalnych lub szefów służb, aby działając w imieniu KE, podejmowali środki związane z zarządzaniem lub środki administracyjne.

  1. Procedura umocowania (uprawnienia). Komisja może upoważnić jednego lub więcej swoich członków do podjęcia w imieniu KE środków o charakterze administracyjnym lub wykonawczym. Jeden lub kilku komisarzy może również otrzymać upoważnienie od przewodniczącego Komisji wraz z instrukcjami co do przyjęcia ostatecznej wersji każdego wniosku lub aktu.

  2. Procedura pisemna. Komisarz przedstawia pozostałym członkom Komisji pisemną propozycję decyzji. Tekst propozycji trafia do pozostałych komisarzy, którzy w wyznaczonym terminie mogą zgłaszać poprawki lub uwagi. Jeżeli we wskazanym uprzednio terminie żaden z członków Komisji nie zgłosi zastrzeżeń, projekt uważa się za przyjęty. W przypadku sprzeciwu tekst podawany jest dyskusji na najbliższym posiedzeniu Komisji.

Kompetencje.

Komisja ma obowiązek czuwać nad prawidłowym stosowaniem prawa Unii. Stąd określa się KE mianem STRAŻNIKA TRAKTATÓW.

Kompetencje: 1) kontrolne 2) prawodawcze 3) wykonawcze 4) w zakresie stosunków zewnętrznych.

  1. KONTROLNE:

    1. Wnioskowanie do Rady o stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwa członkowskie zasad, na jakich opiera się UE.

    2. Wszczynanie postępowania przed TSUE o naruszenie zobowiązań traktatowych przez państwo członkowskie.

    3. Wnoszenie skargi do TSUE o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego

    4. Wnoszenie skargi do TSUE na bezczynność RE, Parlamentu, Rady lub Europejskiego Banku Centralnego.

  2. PRAWODAWCZE:

    1. Wyłączne prawo inicjatywy prawodawczej. (akty prawne przedkładane przez KE do zatwierdzenia Parlamentowi i Radzie, muszą mieć na celu ochronę interesów Unii)

    2. KE konsultuje swoje propozycje z grupami interesów oraz organami doradczymi (takimi jak Europejski Komitet Ekon. - Społ. oraz Komitet Regionów). Ma obowiązek przestrzegać zasady pomocniczości (podejmuje dane działania tylko wtedy gdy na szczeblu krajowym nie byłoby to skuteczniejsze)

    3. Wyjątki od zasady bezpośredniego wykonywania inicjatywy prawodawczej przez KE:

      1. Uchwalanie wspólnej ordynacji wyborczej do PE

      2. W ramach UGiW inicjatywa przysługuje również EBC

      3. 1999-2004 - inicjatywa przysługiwała również państwom członkowskim w sprawach wiz, imigracji, polityki związanej z przepływem osób.

      4. Komisja może zostać „przymuszona” do wszczęcia procedury prawodawczej. Parlament ma prawo żądać od KE przedłożenia projektów prawodawczych w kwestiach, co do których PE twierdzi, że akt wspólnotowy jest niezbędny do realizacji celów Traktatu. Także Rada może zwrócić się do KE z żądaniem przedstawienia określonego projektu aktu prawnego.

      5. Pośrednie prawo inicjatywy ustawodawczej (tj. powyżej) przysługuje również 1 milionowi obywateli Unii reprezentujących znaczną liczbę państw członkowskich.

  3. WYKONAWCZE:

    1. Wykonywanie budżetu. (przygotowuje projekt budżetu i jest odpowiedzialna za jego wykonanie) W zakresie wykonania budżetu Komisja podlega kontroli Parlamentu (prawo udzielenia lub odmowy udzielenia KE absolutorium z wykonania budżetu)

    2. Zarządzanie funduszami UE (np. ERASMUS).

  4. W ZAKRESIE STOSUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH:

    1. Z wyjątkiem WPZiB (oraz innych przypadków przewidzianych w traktatach) reprezentuje Unię na zewnątrz (Unia posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych).

    2. Wraz z Wysokim Przedstawicielem do Spraw Zagr. i Polityki Bezp. odpowiada za bieżącą obsługę stosunków zewnętrznych UE (utrzymując swoje przedstawicielstwa w państwach trzecich oraz przy takich organizacjach jak: Org. Bezp. i Wspołpracy w Europie, ONZ, OWGiR.

    3. Prowadzenie rokowań i negocjacji z państwami trzecimi i org. międzynarodowymi w celu zawarcia przez UE stosownych umów.

      1. PARLAMENT EUROPEJSKI.

Skład.

Minimalna liczba posłów to 6. Maksymalna 96. Decyzję określającą skład PE przyjmuje jednomyślnie RE. Czyni to z inicjatywy Parlamentu i po otrzymaniu jego zgody.

Wybory do Parlamentu Europejskiego.

1) BEZPOŚREDNIE I POWSZECHNE. Pierwsze w 1979r. Traktat o UE - według niego wybory powinny odbyć się według jednolitej procedury we wszystkich państwach członkowskich. Do tej pory nie udało się przygotować takich przepisów. W każdym z państw członkowskich wybory odbywają się zgodnie z procedurami wyborczymi ustalonymi przez poszczególne państwa (w PL ordynacja wyborcza do PE). We wszystkich państwach członkowskich wybory organizuje się zgodnie z zasadą RÓWNOŚCI I PROPORCJONALNOŚCI.

2) DYREKTYWA 93/109 O SZCZEGÓLNYCH POSTANOWIENIACH DOTYCZĄCYCH GŁOSOWANIA I KANDYDOWANIA W WYBORACH DO PE. Szczególne regulacje określa ustawodawca każdego z państw. Rada UE wyznacza jednak konkretne 4 dni kolejno po sobie następujące (od czwartku do niedzieli), kiedy to wybory mają się odbyć w każdym z państw członkowskich.

  1. Każdy obywatel ma czynne i bierne prawo wyborcze. Może z nich korzystać bez względu na to, w którym kraju ma stałe miejsce zamieszkania. Czynne: 18 lat (wyjątek Austria - 16). Bierne: zależnie od ordynacji narodowych i waha się od 18 do 25 lat. Można wprowadzić próg wyborczy, jednak nie większy niż 5%.

Struktura.

  1. ORGANY KIEROWNICZE: Przewodniczący PE, Wiceprzewodniczący, Prezydium PE, Konferencja Przewodniczących, Konferencja Przewodniczących Komisji.

    1. Przewodniczący PE - W głosowaniu tajnym. Kandydatura może być zgłoszona przez grupę polityczną lub co najmniej 40 posłów. Wybór dokonywany na 1 posiedzeniu na okres 2,5 roku, przy czym może zostać wybrany ponownie. KOMPETENCJE toi kierowanie pracami PE, prowadzenie obrad, zarządzanie głosowań, stanie na straży regulaminu. Jest on instytucjonalnym przedstawicielem PE w stosunkach zewn. oraz w stosunkach z pozostałymi instytucjami UE. Od 14 lipca 2009 - Jerzy Buzek.

    2. Wiceprzewodniczący - Kadencja 2,5 roku (podobny sposób wybierania jak Przewodniczący). Ich liczbę ustala PE (obecnie 14). Przy wyborze należy pamiętać o: zapewnieniu sprawiedliwej reprezentacji państw członkowskich oraz poglądów politycznych. Zadania: wspomaganie oraz zastępowanie w obowiązkach Przewodniczącego PE, z którym razem tworzą Prezydium PE.

    3. Prezydium - Organ zarządzający PE. Reguluje wszystkie kwestie administracyjne, kadrowe, organizacyjne. Skład: Przewodniczący PE, 14 wiceprzewodniczących, 5 kwestorów (głos doradczy). W przypadku równej liczby głosów decyduje głos Przewodniczącego. Posiedzenia 2 razy w miesiącu.

    4. Konferencja Przewodniczących - skład: Przewodniczący PE, Przewodniczący grup politycznych. W jej pracach bez prawa głosu uczestniczy również przedstawiciel posłów niezrzeszonych. Konferencja Przewodniczących podejmuje decyzje na zasadzie konsensusu lub głosowania, przy czym oddane głosy waży się według liczby członków każdej grupy politycznej. Jest organem odpowiedzialnym za planowanie prac legislacyjnych PE oraz określenie kompetencji komisji i delegacji. Utrzymuje również kontakty z innymi instytucjami UE, parlamentami narodowymi oraz państwami trzecimi.

    5. Konferencja Przewodniczących Komisji - organ zapewniający skuteczniejszą współpracę między różnymi komisjami parlamentarnymi. W skład Konferencji Przewodniczących Komisji wchodzą przewodniczący wszystkich komisji stałych oraz tymczasowych. Podobny charakter w strukturze PE posiada Konferencja Przewodniczących Delegacji, która składa się z przewodniczących wszystkich stałych delegacji międzyparlamentarnych.

  2. ORGANY FUNKCJONALNE: komisje stałe, komisje tymczasowe (specjalne), komisje śledcze, delegacje.

    1. Komisje stałe - na okres 2,5 roku na podstawie propozycji Konferencji Przewodniczących, która określa ich liczebność i skład. Podzielone są według dziedzin prawa UE (np. komisja spraw zagranicznych). Zadaniem ich jest przygotowanie prac sesji plenarnych P E w tym m. in. ekspertyz dotyczących projektów aktów prawnych.

    2. Komisje tymczasowe - powoływane przez PE, który określa ich kompetencje i skład do zbadania konkretnej sprawy. Na max 12 miesięcy z możliwością przedłużenia.

    3. Komisje śledcze - powoływane przez PE w przypadku naruszenia lub niewłaściwego stosowania prawa wspólnotowego. Powoływana jest na wniosek 1/4 członków PE. Działanie jej kończy się przyjęciem sprawozdania, które PE może przyjąć, zarządzić nad nim debatę, a także opublikować dokument.

    4. Delegacje - to grupy posłów, którzy zostają wybrani przez PE do jego reprezentowania w organach międzyparlamentarnych. Parlament na wniosek Konferencji Przewodniczących, powołując stałe delegacje międzyparlamentarne, określa ich charakter i liczbę członków. Spotkania międzyparlamentarne odbywają się 2 razy w roku.

  3. ORGANY POLITYCZNE

    1. Posłowie zasiadają w PE według przynależności do jednej z ogólnoeuropejskich frakcji (grupy) politycznej. Posłowie mogą łączyć się w grupy według podobieństwa poglądów politycznych. Minimum 25 posłów, którzy reprezentują co najmniej ¼ państw członkowskich. Można zostać posłem niezrzeszonym.

    2. Grupy polityczne mają własne sekretariaty, które są włączone w strukturę organizacyjną Sekretariatu Generalnego.

Tryb funkcjonowania.

Własny tryb funkcjonowanie zgodnie z przyjętym regulaminem wewnętrznym. PE pracuje w trybie sesyjnym. Sesja zwyczajna trwa rok (w jej ramach odbywają się posiedzenia plenarne oraz posiedzenia komisji) Parlament obraduje na comiesięcznych posiedzeniach z wyjątkiem sierpnia. Na wniosek większości posłów, Rady lub KE może zostać zwołana sesja nadzwyczajna.

Posiedzenia plenarne jak również posiedzenia komisji są JAWNE. Wystąpienia są tłumaczone symultanicznie na wszystkie języki urzędowe. Sekretariat Generalny - powołany do zapewnienia koordynacji prac legislacyjnych i organizowania sesji plenarnych.

Decyzje podejmuje się większością oddanych głosów. Traktat może przewidywać głosowanie bezwzględną większością głosów wszystkich członków PE (odrzucenie lub wniesienie poprawek do projektu Rady) lub podwójną kwalifikowaną większością głosów (wymagana jest np. do uchwalenia wotum nieufności wobec KE). Prawo do głosowania jest prawem osobistym, stąd posłowie głosują indywidualnie i osobiście.

Kworum - na Sali musi znajdować się przynajmniej 1/3 członków PE. Głosowanie odbywa się przez podniesienie ręki (możliwe również głosowanie elektroniczne, imienne, tajne głosowanie pisemne)

Kompetencje.

1) Prawodawcze 2) Kontrolne 3) Kreacyjne 4) Kompetencje w zakresie stosunków zewnętrznych

  1. PRAWODAWCZE:

    1. Nie posiada samodzielnych kompetencji. Współpracuje z pozostałymi instytucjami UE.

    2. Prawo pośredniej inicjatywy prawodawczej. Stanowiąc większością głosów wchodzących w jego skład członków, może żądać od KE przedłożenia wszelkich właściwych propozycji w kwestiach co do których uważa, że akt Unii jest niezbędny w celu wykonania jego traktatów.

    3. Udział w uchwalaniu budżetu PE wraz z Radą i KE (są instytucjami, które według postanowień finansowych odpowiadają, zgodnie z zakresem przyznanych im kompetencji, za opracowanie budżetu).

    4. Prawo wydawania własnych aktów takich jak rezolucje, deklaracje, opinie i zalecenia. Nie mają charakteru wiążącego, ale mogą wpływać na działania podejmowane przez inne organy UE.

  2. KONTROLNE:

    1. Wobec KE:

      • Rozpatrywanie ogólnych rocznych sprawozdań przygotowywanych przez KE

      • PE może uchwalić wotum nieufności wobec Komisji.

      • Parlament ma prawo kierowania pytań do członków KE (KE ma obowiązek odpowiedzieć)

      • Parlament może udzielić lub odmówić udzielenia KE absolutorium z wykonania budżetu.

      • PE sprawuje kontrolę nad KE poprzez aktywne uczestniczenie w procedurze wyboru KE (przesłuchiwanie kandydatów na komisarzy przed ostateczną decyzją o zatwierdzeniu proponowanego składu) PE może zablokować więc nominacje całej KE.

  3. Czuwa nad pracą RADY.

  • Stosunki z Radą Europejską.