Młodzi Polacy bardzo bez pracy

Co trzeci Polak poniżej 25 lat jest bezrobotny - wynika z danych urzędu statystycznego UE. Młodzi coraz częściej szukają szczęścia za granicą albo trafiają na margines społeczeństwa

Najnowsze dane opublikowane przez Eurostat są dla Polski przygnębiające. Chociaż bezrobocie w naszym kraju - tak jak w całej Europie - zaczyna spadać (według UE w lipcu wyniosło 17,6 proc.), to wciąż jest największe w całej Unii Europejskiej. Średnia dla "Dwudziestkipiątki" to 8,6 proc., a w krajach takich jak Irlandia, Wielka Brytania, Dania lub Holandia - jest nawet o połowę niższe.

Niestety, bijemy też niechlubny rekord bezrobocia wśród młodzieży. W lipcu pracy nie mało aż 35,3 proc. Polaków poniżej 25. roku życia. Średnia unijna jest dwa razy mniejsza! Inne państwa UE nawet nie zbliżają się do tego katastrofalnego poziomu. Na Słowacji pracy nie ma o 10 proc. młodzieży mniej, w Danii - aż cztery razy mniej. Co gorsza, nie tylko mamy największe bezrobocie w całej Unii, ale też słabo nam idzie jego obniżanie, i to pomimo dobrej koniunktury gospodarczej. Państwa, które z nami wchodziły do UE, radzą sobie lepiej. W ciągu roku Litwa i Słowacja zredukowały bezrobocie o trzy procent, Estonia prawie o dwa. Polska odjęła raptem jeden. Tylko na Węgrzech bezrobocie minimalnie wzrosło.

Eksperci mówią, że w Polsce zabrakło radykalnych reform. - Na Słowacji widać efekty zmian przepisów, które uzależniły pomoc społeczną dla bezrobotnych od podejmowania prac interwencyjnych, zlecanych np. przez gminę - mówi Maciej Grabowski z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Ale jak wytłumaczyć ogromne bezrobocie wśród młodzieży? - Wyż demograficzny wchodzi właśnie na rynek pracy - mówi "Gazecie" minister gospodarki i pracy Jacek Piechota. Zaraz jednak dodaje: - Jestem przekonany, że faktyczne bezrobocie jest mniejsze, niżby to wynikało z danych statystycznych. Eksperci potwierdzają, że statystyki Eurostatu - choć oparte na oficjalnych polskich danych - są mylące.

Bezrobocie wśród młodzieży zmniejsza się
W ostatnich latach poziom bezrobocia młodzieży zmniejsza się szybciej niż bezrobotnych ogółem. Zgodnie ze statystykami urzędów pracy w końcu marca br. w ewidencji osób bezrobotnych było 703,2 tys. osób w wieku 18-24 lata, które stanowiły 23 proc. wszystkich bezrobotnych ogółem. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się o 25 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2002 r., kiedy w ewidencji pozostawało 937,4 osób w tej grupie wiekowej. W tym samym czasie poziom bezrobocia ogółem zmniejszył się o 6,4 proc.
W ostatnich latach notowany był także spadek bezrobocia wśród absolwentów (czyli osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki). W końcu marca 2005 r. bezrobotni absolwenci stanowili 4,1 proc. bezrobotnych ogółem (tj. 124,7 tys. osób). Dla porównania, w końcu 1999 r. odsetek w tej grupie bezrobotnej wynosił 6,4 proc, natomiast w końcu marca 2002 r. wyniósł 5,7 proc.
Program "Pierwsza Praca" jest realizowany od czerwca 2002 r. przez publiczne służby zatrudnienia oraz w formie projektów podejmowanych we współpracy z partnerami rynku pracy. Jest adresowany do młodych bezrobotnych do 25 lat oraz bezrobotnych absolwentów studiów wyższych do 27 roku życia.

Głównym celem Programu "Pierwsza Praca" jest niedopuszczenie, aby absolwenci stawali się i pozostawali bezrobotnymi, zwiększenie szans zatrudnienia młodzieży i ułatwień w podejmowaniu własnej działalności gospodarczej, a także kształtowanie postawy aktywności zawodowej i przedsiębiorczości.
W ramach Programu są realizowane działania w pięciu segmentach: małe i średnie przedsiębiorstwa, samozatrudnienie, kształcenie, wolontariat oraz informacja, poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy.

Realizatorami Programu są publiczne służby zatrudnienia: powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy oraz OHP. Do realizacji poszczególnych projektów angażowani są także partnerzy: m.in. Bank Gospodarstwa Krajowego, Akademickie Biura Karier, Gminne Centra Informacji, Szkolne Ośrodki Kariery.
Pracujący w województwie dolnośląskim według sektorów i powiatów (stan w dniu 31.12.2001 r.)

Pracujący według powiatów w %	OGÓŁEM	Sektor rolniczy	Sektor przemysłu i budownictwa	Sektor usług rynkowych	Sektor usług nierynkowych
m. Jelenia Góra	100	0,43	31,95	37,35	30,28
m. Legnica	100	0,52	32,88	37,42	29,17
m. Wałbrzych	100	0,77	35,80	33,85	29,58
m. Wrocław	100	0,37	28,20	41,93	29,50
Bolesławiecki	100	3,12	45,93	24,41	26,55
Dzierżoniowski	100	1,74	51,06	21,01	26,19
Głogowski	100	1,22	42,87	29,51	26,40
Górowski	100	6,89	38,71	19,06	35,34
Jaworski	100	4,97	45,70	16,46	32,87
Jeleniogórski	100	2,60	44,01	22,53	30,86
Kamiennogórski	100	1,63	51,62	17,13	29,62
Kłodzki	100	2,15	33,29	26,57	37,99
Legnicki	100	5,42	43,34	22,38	28,87
Lubański	100	2,26	39,53	22,71	35,49
Lubiński	100	1,06	40,97	34,39	23,58
Lwówecki	100	1,88	36,97	20,55	40,59
Milicki	100	7,40	43,49	14,78	34,33
Oleśnicki	100	2,58	48,62	20,32	28,48
Oławski	100	2,89	45,28	26,79	25,05
Polkowicki	100	1,20	72,26	16,96	9,59
Strzeliński	100	9,32	37,45	21,01	32,22
Średzki	100	4,28	51,57	17,07	27,08
Świdnicki	100	2,96	51,13	21,66	24,25
Trzebnicki	100	5,94	42,42	17,53	34,10
Wałbrzyski	100	5,64	43,11	17,26	33,99
Wołowski	100	2,33	40,10	23,98	33,60
Wrocławski	100	6,92	39,57	35,41	18,09
Ząbkowicki	100	4,64	37,92	25,14	32,31
Zgorzelecki	100	1,50	54,81	23,88	19,81
Złotoryjski	100	5,13	40,60	20,26	34,01

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych US we Wrocławiu.

Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu 2

• 1. WSTĘP

W procesach zachodzących na rynku pracy ważnym problemem jest odpowiednie dostosowywanie struktury podaży do popytu na pracę w układzie kwalifikacji zawodowych. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 roku, przypisała samorządowi województwa jedno z ważnych zadań w zakresie polityki rynku ppracy, którym jest badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych.

Zadanie to umieszczone zostało również w Krajowym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 rok, w wytycznej 3: Dostosowanie do zmian oraz promocja zdolności przystosowawczych i mobilności na rynku pracy, jako zadanie „Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych”. Rok 2005 wskazano jako rok wprowadzenia monitoringu na poziomie krajowym, wojewódzkim i lokalnym.

1. Wprowadzenie

Województwo dolnośląskie obejmuje swoim zasięgiem 4 powiaty grodzkie i 26 powiatów ziemskich. W końcu 2001 roku obszar ten zamieszkiwało 2 969,7 tys. osób, w tym 52,0% to kobiety. Młodzież w wieku 16-24 lata stanowiła w 2001 roku 24,4 % ludności województwa. Udział bezrobotnych w wieku do 24 lat zarejestrowanych w urzędach pracy w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł w 2001 roku 27,3%.

Bezrobotni absolwenci stanowili 5,3% ogółu zarejestrowanych w urzędach pracy. Absolwenci są jedną z grup najbardziej zagrożoną długotrwałym bezrobociem, co skłania do szerszego zainteresowania się tym problemem i poszukiwania szeregu rozwiązań aby ułatwić młodym ludziom podjęcie pierwszej pracy. Jest to szczególnie ważny okres w życiu absolwentów, ponieważ następuje konfrontacja wyobrażeń i oczekiwań związanych z przyszłą pracą a realiami rynku pracy. Pierwsze doświadczenia w zdobywaniu zatrudnienia mogą mieć dobry lub zły wpływ na dalsze losy zawodowe tej grupy osób.

W procesie wchodzenia absolwentów na rynek pracy istotne znaczenie ma okres rozpoczęcia poszukiwania pierwszej pracy od momentu ukończenia szkoły. Czynnik czasu w procesie aktywizacji zawodowej odgrywa istotną rolę. Wydłużanie się tego okresu zagrożone jest długotrwałym bezrobociem, które w konsekwencji zmniejsza szanse na zatrudnienie i opóźnia rozpoczęcie startu w życie zawodowe. Z tego też względu aktywizowanie młodzieży, motywowanie jej do samodzielnego działania, wyzwalanie przedsiębiorczości jest szczególnie ważne, bowiem przeciwdziała bierności.

DOLNOŚLĄSKI WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY

w wałbrzychu

Program Aktywizacji

Zawodowej Absolwentów

„Pierwsza Praca - DOLNOŚLĄSKI DEBIUT”

WAŁBRZYCH 2002

2. Wprowadzenie

Województwo dolnośląskie obejmuje swoim zasięgiem 4 powiaty grodzkie i 26 powiatów ziemskich. W końcu 2001 roku obszar ten zamieszkiwało 2 969,7 tys. osób, w tym 52,0% to kobiety. Młodzież w wieku 16-24 lata stanowiła w 2001 roku 24,4 % ludności województwa. Udział bezrobotnych w wieku do 24 lat zarejestrowanych w urzędach pracy w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł w 2001 roku 27,3%.

Bezrobotni absolwenci stanowili 5,3% ogółu zarejestrowanych w urzędach pracy. Absolwenci są jedną z grup najbardziej zagrożoną długotrwałym bezrobociem, co skłania do szerszego zainteresowania się tym problemem i poszukiwania szeregu rozwiązań aby ułatwić młodym ludziom podjęcie pierwszej pracy. Jest to szczególnie ważny okres w życiu absolwentów, ponieważ następuje konfrontacja wyobrażeń i oczekiwań związanych z przyszłą pracą a realiami rynku pracy. Pierwsze doświadczenia w zdobywaniu zatrudnienia mogą mieć dobry lub zły wpływ na dalsze losy zawodowe tej grupy osób.

W procesie wchodzenia absolwentów na rynek pracy istotne znaczenie ma okres rozpoczęcia poszukiwania pierwszej pracy od momentu ukończenia szkoły. Czynnik czasu w procesie aktywizacji zawodowej odgrywa istotną rolę. Wydłużanie się tego okresu zagrożone jest długotrwałym bezrobociem, które w konsekwencji zmniejsza szanse na zatrudnienie i opóźnia rozpoczęcie startu w życie zawodowe. Z tego też względu aktywizowanie młodzieży, motywowanie jej do samodzielnego działania, wyzwalanie przedsiębiorczości jest szczególnie ważne, bowiem przeciwdziała bierności.

Promocja aktywności zawodowej absolwentów, stanowi myśl przewodnią prezentowanego programu „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut”.

Celem tego programu jest pomoc w uzyskaniu pierwszego doświadczenia zawodowego oraz objęcie usługami aktywizującymi wszystkich zarejestrowanych absolwentów najpóźniej przed upływem 6 miesięcy od momentu rejestracji.

3. Analiza bezrobocia ze szczególnym uwzględnieniem
   absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.

2.1. Ogólna charakterystyka rynku pracy wojewódzkiego dolnośląskiego.

Rozwój społeczno - gospodarczy regionu znajduje swoje odzwierciedlenie w sytuacji na rynku pracy.

Do głównych przyczyn stale rosnącego bezrobocia w regionie dolnośląskim należy zaliczyć m. in.: restrukturyzację gospodarki, zaostrzenie się międzynarodowej konkurencji, niesprzyjający tworzeniu nowych miejsc pracy system ekonomiczny - głównie podatkowy, wchodzenie na rynek wyżu demograficznego.

Wprowadzenie w życie czterech podstawowych reform (służby zdrowia, administracji, ubezpieczeń, szkolnictwa) oraz działania restrukturyzacyjne w niektórych branżach nasiliły w latach 1999 - 2001 zjawisko zwolnień pracowników z przyczyn dotyczących zakładów pracy.

W porównaniu do roku 2000 zmniejszyło się przeciętne zatrudnienie, a także liczba pracujących, zwłaszcza w przemyśle i budownictwie, wzrosła natomiast liczba zarejestrowanych bezrobotnych.

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy województwa dolnośląskiego w końcu 2001 roku wyniosła 267 435 osób i była wyższa od liczby zarejestrowanych w końcu 2000 roku o 35 782 osoby tj. 15,4%.

Wzrost liczby bezrobotnych miał miejsce we wszystkich powiatowych urzędach pracy, przy czym procentowo najwyższy był w powiatach: złotoryjskim (o 6,3%), ząbkowickim (o 6,0%), strzelińskim (o 5,8%), kamiennogórskim (o 5,8%) i górowskim (o 5,8%).

Na poziom bezrobocia mieli wpływ m.in. absolwenci rejestrujący się w powiatowych urzędach pracy. W końcu 2001 roku było zarejestrowanych 14 213 osób, w 2000 roku - 13 104 (wzrost o 8,5%). W populacji bezrobotnych absolwenci stanowili na koniec 2001 roku 5,3%.

W 2001 roku wśród bezrobotnych były 18 133 osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy, co stanowiło 6,8% ogółu zarejestrowanych (na koniec 2000 roku odpowiednio:
17 793 osoby i 7,7%). Odnotowano wzrost liczy osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy o 1,9% w porównaniu do 2000 roku.

Bezrobotni zarejestrowani na koniec 2001 roku stanowili 21,1% czynnych zawodowo
(XII 2000 roku - 18,4%).

Najwyższa stopa bezrobocia występowała w powiatach: wałbrzyskim ziemskim - 36,5% i lwóweckim - 30,9%, zaś najniższa w powiecie: grodzkim wrocławskim - 9,7%, grodzkim jeleniogórskim -16,1% oraz we wrocławskim ziemskim - 16,4%.

Z powodu podjęcia pracy wyłączono z rejestru 95 489 osób tj. 49,4% ogółu wyłączonych (w 2000 roku odpowiednio: 99 348 i 49,3%), w tym do pracy niesubsydiowanej 88 806 osób (w 2000 roku 82 989).

Przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych zostało zatrudnionych 5 401 osób (w 2000 roku - 12 855 osób). Przy pracach sezonowych zatrudnionych było 16 218 osób (w 2000 roku - 23 491 osób). W związku z uruchomieniem własnej działalności gospodarczej wyłączono z ewidencji bezrobotnych 323 osoby (w 2000 roku - 708 osób).

Dość liczną populację stanowiły osoby, które nie potwierdziły gotowości do pracy. W 2001 roku grupa ta liczyła 69 193 osoby (w roku 2000 - 65 427) i była wyższa od zarejestrowanych w końcu roku 2000 o 3 756 osób, tj. o 5,7% .

Szkolenia lub staż w 2001 roku rozpoczęło 5 100 osób (w roku 2000 - 13 893 osoby) tj. o 63,3% mniej niż rok wcześniej. Liczba uprawnionych do zasiłków i świadczeń przedemerytalnych wzrosła z 34 387 osób w 2000 roku do 47 386 osób, tj. o 37,8%.

Ogółem do urzędów pracy województwa wpłynęło 38 219 ofert pracy - o 29,1% mniej niż w 2000 roku. Z ogólnej liczby propozycji pracy w ciągu roku 3 552 dotyczyło absolwentów (w 2000 roku 6 470), co stanowiło 9,3% ogółu ofert.

Zapotrzebowanie na nowych pracowników zgłaszały w większości podmioty gospodarcze z sektora prywatnego. Udział ofert z sektora prywatnego w ofertach ogółem wynosił w 2001 roku 84,0%. Najwięcej ofert zgłoszono w powiatach: wrocławskim grodzkim - 5 507, wałbrzyskim grodzkim - 2 198, oleśnickim - 2 130, świdnickim - 2 100. Najmniej ofert pozyskano w powiatach: wrocławskim ziemskim - 311, strzelińskim - 390, średzkim - 538.

1. Absolwenci.

W 2001 roku 29 933 bezrobotnych absolwentów zarejestrowało się w urzędach pracy województwa dolnośląskiego. Najwięcej absolwentów zarejestrowało się w powiatach: grodzkim wrocławskim (3 481 osób), kłodzkim (1970) i świdnickim (1 717), zaś najmniej w powiecie: lwóweckim (418) oraz górowskim (505).

Z rejestru osób bezrobotnych wyłączono w okresie I - XII 2001 roku 28 824 absolwentów, w tym z powodu podjęcia pracy 7 424 osoby tj. 25,8% ogółu wyłączonych.

Przy pracach interwencyjnych zostało zatrudnionych 121 absolwentów a przy robotach publicznych 73 osoby. W 2001 roku 664 osoby podjęły pracę w ramach umów absolwenckich. Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej otrzymało 18 osób.

W województwie dolnośląskim w 2001 roku przeszkoleniem objęto 533 absolwentów,
a 1944 osoby skierowano do odbycia stażu.

Większość zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów w 2001 roku legitymowało się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym - 44,7%. Drugą co do wielkości grupą były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym - 27,2%. Udział absolwentów z wykształceniem wyższym przekroczył w regionie poziom 14%. W powiatach grodzkich wskaźnik ten wyniósł: we Wrocławiu - 34,7%, w Jeleniej Górze - 23,8%, w Legnicy - 18,5%, w Wałbrzychu - 16,9%.

Analiza struktury bezrobotnych absolwentów wskazuje, że najwięcej z nich w 2001 roku było przedstawicielami takich zawodów jak: sprzedawca w handlu detalicznym - 1 069 osób, referent ekonomiczny - 834 osoby, referent administracyjno-biurowy - 514 osób. Najrzadziej rejestrowali się absolwenci w zawodach/specjalnościach: ekonomista - teoria ekonomii - 50 osób, technik mechanik - maszyny i urządzenia ogólnego przeznaczenia - 51 osób, pedagog szkolny- 51 osób.

Z usług poradnictwa zawodowego, informacji zawodowej skorzystało w 2001 roku 27,3% rejestrujących się bezrobotnych absolwentów (w analogicznym okresie roku poprzedniego 22,9%). W 2001 roku w zajęciach Klubu Pracy uczestniczyło 3 485 absolwentów tj. 11,6% (w 2000 roku 3 293 osoby, tj. 10,1%).

Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania rynku pracy, jak też wejście na rynek pracy roczników wyżu demograficznego, spowolnienie wzrostu gospodarczego czy też zaostrzenie międzynarodowej, globalnej konkurencji należy się liczyć z dalszym wzrostem poziomu i stopy bezrobocia.

4. Bezrobotni absolwenci - prognoza na rok 2002.

Z danych GUS wynika, że liczba młodych osób wchodzących na rynek pracy w ostatnich latach podwoiła się. Według prognoz demograficznych ten trend utrzyma się jeszcze w latach najbliższych.

W urzędach pracy województwa dolnośląskiego w latach 2000 - 2001 zarejestrowało się:

• w 2000 roku 32 706 absolwentów, z tego po raz pierwszy 23 075 osób

• w 2001 roku 29 933 absolwentów, z tego po raz pierwszy 21 068 osób.

Według szacunku Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w roku 2002 szkoły ponadgimnazjalne w Polsce ukończy 900 tys. absolwentów, z czego:

• 280 tys. osób (31,1%) będzie kontynuowało naukę w szkołach,

• 100 tys. (11,0%) podejmie pracę na otwartym rynku (niezależnie od stosowania instrumentów wsparcia), lub nie będzie zainteresowane pracą,

• 360 tys. rejestrujących się w urzędach pracy (40,0%) otrzyma możliwość skorzystania z udziału w programie „Absolwent”.

Prognozuje się, że w województwie dolnośląskim w 2002 roku szkoły różnych szczebli ukończy 67 tys. osób, z czego na rynek pracy wejdzie 48 tys.:

• 29,0% będzie kontynuowało naukę,

• 11,0% podejmie pracę na otwartym rynku,

• 40,0% zarejestruje się w urzędach pracy województwa dolnośląskiego i skorzysta z możliwości udziału w programach aktywizacji zawodowej absolwentów w ramach programu „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut”.

Szacuje się, że w powiatowych urzędach pracy województwa dolnośląskiego zarejestruje się 19 200 absolwentów.

Jak wynika z prognoz demograficznych najbliższe lata będą charakteryzowały się wzrostem zasobów pracy na co niewątpliwie duży wpływ będzie miał wyż demograficzny, tj. młodzież urodzona na przełomie lat 70-tych i 80-tych, obecnie wchodząca na rynek pracy.

Niepokojące jest zjawisko bezrobocia wśród osób do 24 roku życia, dopiero rozpoczynających karierę zawodową. W tej populacji co trzecia osoba jest bezrobotna i jest to tendencja bardzo niekorzystna.

Przyjmując, że część młodych ludzi opóźnia swój start zawodowy poprzez wydłużenie okresu nauki należy się liczyć, iż w najbliższych latach nastąpi wzmożony ich napór na rynek pracy.

5. Opis Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca”.

Mając na uwadze trudną sytuację absolwentów na rynku pracy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opracowało Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca”.

Na bazie rządowego programu opracowano „Wojewódzki Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów” - „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut”, którego założenia będą realizowane w najbliższych latach.

Program ten stanowi integralną część programu społeczno-gospodarczego rządu na lata 2003-2005 i jest w istotnym stopniu powiązany z programem „Przede wszystkim przedsiębiorczość”.

Podstawowym celem programu „Pierwsza Praca” jest minimalizowanie skutków bezrobocia wśród absolwentów i podejmowanie działań aktywizujących przez wszystkich partnerów na rynku pracy. Niezbędne jest więc zwiększenie szans absolwentów na uzyskanie pierwszego doświadczenia zawodowego oraz objęcie usługami aktywizującymi wszystkich zarejestrowanych absolwentów najpóźniej przed upływem 6 miesięcy od momentu rejestracji.

Intencją programu „Pierwsza Praca” jest pobudzenie aktywności lokalnej w kreowaniu projektów aktywizacji zawodowej, a także uruchomienie mechanizmów rozwiązywania lokalnych problemów społecznych poprzez angażowanie młodych ludzi do pracy w organizacjach pozarządowych w charakterze wolontariuszy .

Sprzyjać się będzie wdrażaniu takich rozwiązań, które powodują u młodych ludzi wzmocnienie zdolności do samodzielnego poruszania się po rynku pracy, samokształcenia, kreatywności.

Z drugiej strony działania zawarte w programie „Pierwsza Praca” promować będą mechanizmy prozatrudnieniowe. Zasadniczym z nich jest czasowe obniżenie kosztów dodatkowego zatrudnienia absolwentów w małych i średnich firmach, co może stać się jednym z impulsów rozwojowych gospodarki.

6. Cel Programu:

• Zwiększenie zatrudnienia bezrobotnych absolwentów oraz umożliwienie im skorzystania z programów aktywizacji zawodowej

• Minimalizowanie skutków bezrobocia wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.

Cele operacyjne

• świadczenie usług programowych urzędów pracy dla wszystkich zainteresowanych absolwentów

• kreowanie postaw aktywnych w kierunku samodzielnego poszukiwania pracy

• zapewnienie stałej informacji zawodowej i pomocy doradczej dla absolwentów

• inicjowanie i wspieranie samozatrudnienia

• pomoc w uzyskaniu pierwszej pracy i doświadczenia zawodowego w ramach aktywnych programów rynku pracy

• umożliwianie absolwentom podejmowania zatrudnienia za granicą z wykorzystaniem faktu przygranicznego położenia regionu i dotychczasowej współpracy

• pozyskiwanie partnerów do współpracy w zakresie zatrudniania absolwentów

• promocja i rozpowszechnianie informacji o programie i jego partnerach.

7. Etapy realizacji Programu.

1. Przygotowanie wdrożenia programu: termin - do 15.05 2002 r.

1. wstępne opracowanie założeń programu

2. skatalogowanie instytucji wspierających przedsiębiorczość

3. opracowanie końcowej wersji programu „Pierwsza Praca -Dolnośląski Debiut”

Realizator: DWUP i Filie.

1. Uzgodnienia: - do 31.05.2002 r

1. upowszechnianie założeń programowych i współpraca z partnerami rynku pracy.

Założenia do Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut” zostaną upowszechnione wśród partnerów rynku pracy, a także innych instytucji i organizacji uczestniczących w realizacji programu.

2. opracowanie materiałów informacyjnych, które zostaną wykorzystane przy realizacji programu.

W celu przybliżenia zasad funkcjonowania niektórych rozwiązań zawartych w programie opracowane zostaną:

I/ ulotki :

• Pierwsza praca

• Wolontariat

II/ broszury:

• Gminne Centrum Informacji

• Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej

• Katalog jednostek wspierających przedsiębiorczość

• Przepisy prawne w zakresie zatrudniania młodzieży w wieku 16-18 lat przy pracach sezonowych i dorywczych

3. szkolenia kadry powiatowych urzędów pracy i instytucji do obsługi absolwentów w ramach wojewódzkiego programu aktywizacji zawodowej.

Szkolenia obejmować będą :

• zasady i sposób realizacji wojewódzkiego programu aktywizacji zawodowej absolwentów

• wypracowanie metod i technik współpracy z partnerami rynku pracy

Realizator: DWUP i Filie oraz partnerzy programu.

1. Realizacja programu: - od 01.06.2002 r. do 31.12.2002 r.

1. Spotkania informacyjne

Uczestnikami spotkań będą tegoroczni absolwenci zarówno zarejestrowani w urzędach pracy jak też nie będący w ich ewidencji. Tematyka spotkań obejmować będzie ogólną informację o Programie „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut”, o formach pomocy przewidzianych dla absolwentów, rodzajach i zakresie pomocy oferowanej przez jednostki uczestniczące w programie, wyłanianie kandydatów zainteresowanych uczestnictwem w zajęciach z zakresu aktywnego poszukiwania pracy, organizowanie grup warsztatowych.

2. Warsztaty szkoleniowe z absolwentami w zakresie realizacji programu pn. „Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy”

Realizatorami programu są powiatowe urzędy pracy. Ponadto program ten stosować będą również Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, a także Biuro Karier.

Podczas zajęć wyłaniane będą osoby posiadające predyspozycje i zainteresowania do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, a także wolontariusze.

Każdy absolwent powinien uczestniczyć w zajęciach nie później niż w 4 tygodniu od dnia rejestracji.

3. Wolontariat w urzędach pracy i innych jednostkach

Sytuacja na rynku pracy jest bardzo trudna, od kilku już lat notuje się spadek liczby ofert pracy zgłaszanych do urzędów pracy. Te niekorzystne tendencje mają istotny wpływ na sytuację osób młodych, wchodzących na rynek pracy, bowiem nie wszyscy absolwenci znajdą zatrudnienie. Przeciwdziałając tym niekorzystnym zjawiskom należy promować wolontariat. Stwarza on możliwość zdobycia doświadczenia i sprawdzenia swoich umiejętności zawodowych.

Urzędy pracy winne dokonać rozpoznania własnych potrzeb w tym zakresie a także nawiązać współpracę z innymi urzędami administracji publicznej, jednostkami służby zdrowia, organizacjami pozarządowymi w celu dokonania oceny zapotrzebowania na tę formę zatrudnienia.

Wolontariat będzie realizowany z chwilą uchwalenia ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

4. Gminne Centra Informacji

Gminy nie są wyposażone w infrastrukturę umożliwiającą korzystanie z informacji zawodowej czy też pomoc doradcy zawodowego. Dojazd do tych punktów, gdzie taka pomoc może być świadczona, jest problemem ze względu na odległość i koszty. Wychodząc naprzeciw tym trudnościom należy rozważyć możliwość utworzenia na terenie zainteresowanych tą inicjatywą gmin - Gminnych Centrów Informacji. Centra będzie upowszechniały wśród mieszkańców wsi wiedzę z zakresu rynku pracy, kierunków edukacji, szkolenia i przekwalifikowania, działalności gospodarczej prowadzonej na własny rachunek, funduszy pomocowych. Ponadto Gminne Centra Informacji będą wspierały samorządy gminne w zakresie łagodzenia negatywnych skutków bezrobocia.

5. Przeszkolenie wolontariuszy w zakresie pośrednictwa pracy i podstaw poradnictwa zawodowego

Przeszkolenie wolontariuszy w powyższej tematyce ma na celu przygotowanie kadry do obsługi klientów w urzędach pracy i Gminnych Centrach Informacji.

6. Porady indywidualne - ta forma pomocy ma na celu wyłonienie osób:

• gotowych do podjęcia własnej działalności gospodarczej

• chętnych do pracy w charakterze wolnontariusza

• zainteresowanych opracowaniem Indywidualnego Planu Działania.

7. Organizacja targów i giełd pracy

Przedsięwzięcie to zapewni absolwentom bezpośredni kontakt z pracodawcami a także innymi parterami rynku pracy. Absolwenci będą mogli korzystać z różnych form pomocy świadczonej przez zaproszonych uczestników targów.

8. Informacja, poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy.

Usługi z tego zakresu mają na celu dostarczenie szczególnie ludziom młodym, podejmującym pierwszą pracę, szerokiej informacji zawodowej związanej z procesem pracy, obejmującej wiadomości z zakresu edukacji i zatrudnienia. Pobudzą do aktywności w kierunku samodzielnego poszukiwania pracy, zapewnią większe rozeznanie w wymaganiach rynku pracy i pracodawców. Przyczynią się do kształtowania ludzi mocnych, odpornych na stres.

9. Pomoc w podejmowaniu pracy za granicą

W ramach otrzymywanych z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ofert pracy za granicą dokonywać naboru kandydatów z uwzględnieniem absolwentów. Stwarzać warunki do migracji zarobkowej w ramach ruchu przygranicznego. W ramach współpracy transgranicznej podczas organizowanych spotkań partnerskich z przedstawicielami urzędów pracy z Euroregionu Nysa, propagować zatrudnianie ludzi młodych. Wspierać każdą inicjatywę dotyczącą czasowego ich zatrudnienia.

10. Kierowanie do prac subsydiowanych i na staże

Kierując młodych ludzi do prac subsydiowanych należy promować zatrudnienie w małych i średnich przedsiębiorstwach. Dotychczasowe analizy rynku pracy pokazują, iż małe i średnie przedsiębiorstwa prywatne mają największy udział w angażowaniu kandydatów do pracy.

11. Pożyczki

W tej formie uwzględniać przede wszystkim absolwentów zamierzających tworzyć własny warsztat pracy. Pozyskiwać i upowszechniać informację o tanich kredytach, możliwościach uzyskiwania pomocy doradczej, organizować szkolenia z zakresu małej przedsiębiorczości dla wyselekcjonowanych grup.

l) Udostępnienie szerokiej informacji na temat programu „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut” na stronie internetowej DWUP

Relizator: DWUP i Filie oraz współpartnerzy programu.

7. Źródła finansowania

1. Fundusz Pracy

Na aktywizację zawodową absolwentów w ramach Programu „Pierwsza Praca - Dolnośląski Debiut” planuje się wydatkować:

• w ramach środków własnych samorządu powiatowego około 1 500 tys. złotych

• w ramach dofinansowania z „rezerwy regionalnej” 13 433 100 złotych.

1. Inne

Dodatkowymi źródłami finansowania działań podejmowanych na rzecz absolwentów będą środki pochodzące m.in. od pracodawców, Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz Agencji Rozwoju Regionalnego. Planowana kwota obejmuje około 1 940 tys. złotych.

Łącznie stanowi to kwotę około 16 900 tys. złotych.

8. Planowane nakłady na poszczególne rodzaje usług

a) szkolenia zawodowe - 2 600 osób, kwota: 2 700 tys.

w ramach planowanych szkoleń uwzględnione zostaną m.in. takie kierunki jak :

• Mała przedsiębiorczość

• Obsługa kas fiskalnych

• Obsługa wózków widłowych

• Minimum sanitarne

• Magazynier z obsługą komputera i wózków widłowych

• Obsługa klienta w handlu detalicznym i hurtowym

• Obsługa komputera, internetu i serwisów www

• Podstawy księgowości z programem finansowo-księgowym

• Sekretarka - asystentka szefa

• Spawanie (MIG-MAG, w osłonie CO 2, gazowe, elektryczne)

• Uprawnienia SEP

• Szkolenia indywidualne

b) staże absolwenckie - 2 800 osób , kwota: 7 750 tys.

c) prace subsydiowane - 1 700 osób, kwota: 5 000 tys.

d) pożyczki - 50 osób, kwota: 1 450 tys.

w tym na rozpoczęcie działalności gospodarczej: 40 osób. Planowana łączna kwota: 16 900 tys. złotych

9. Realizatorzy programu

Program będzie realizowany przez Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu. Współrealizatorami programu będą:

• Powiatowe Urzędy pracy województwa dolnośląskiego,

• Pracodawcy i ich organizacje,

• Samorządy gmin,

• Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej,

• Biuro Karier,

• Komenda OHP,

• Szkoły województwa,

• Organizacje pozarządowe,

• Jednostki szkoleniowe.

10. Monitoring programu

Program będzie na bieżąco monitorowany przez DWUP Wałbrzych na podstawie:

• miesięcznych sprawozdań PUP (według sprawozdania z MPiPS-01 i 02 z wykorzystania środków Funduszu Pracy );

• kwartalnych meldunków zawierających dane ilościowe i wartościowe wraz z częścią opisową;

PUP przedstawią realizację podpisanego kontraktu;

• Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej oraz Biuro Karier prześlą po zakończeniu półrocza do DWUP Wałbrzych sprawozdanie z realizacji zadań zawartych w programie „Pierwsza Praca”.

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ DWUP ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ PROGRAMU

„PIERWSZA PRACA - DOLNOŚLĄSKI DEBIUT”

CZERWIEC-GRUDZIEŃ 2002

1.	Promocja programu w : PUP mediach organizacjach i instytucjach współpracujących	maj- czerwiec	DWUP i Filie, PUP, organizacje i instytucje współpracujące
2.	Świadczenie usług na rzecz absolwentów w: PUP DWUP organizacjach i instytucjach współpracujących	Czerwiec- grudzień	DWUP i Filie, PUP, organizacje i instytucje współpracujące
3.	Utworzenie punktów informacyjnych dla absolwentów w urzędach pracy, szkołach, wyższych uczelniach, organizacjach pozarządowych, instytucjach zajmujących się problematyka młodzieży	maj- czerwiec	DWUP i Filie, PUP, organizacje i instytucje współpracujące
4.	Spotkania informacyjne dla absolwentów	Czerwiec - grudzień	DWUP PUP, organizacje i instytucje współpracujące
5.	Warsztaty Samodzielność w Poszukiwaniu Pracy	Czerwiec - grudzień	DWUP i Filie - CIiPKZ, PUP, organizacje i instytucje współpracujące
6.	Porady indywidualne dla absolwentów	Czerwiec - grudzień	DWUP i Filie - CIiPKZ, PUP, organizacje i instytucje współpracujące
7.	Organizacja targów i giełd pracy	Czerwiec - grudzień	DWUP i Filie PUP, samorządy lokalne
8.	Kierowanie absolwentów do prac niesubsydiowanych	Czerwiec - grudzień	DWUP i Filie PUP organizacje i instytucje współpracujące
9.	Organizowanie szkoleń i przekwalifikowań	Czerwiec - grudzień	DWUP, PUP
10.	Udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej	Czerwiec - Grudzień	PUP
11.	Organizowanie zatrudnienia subsydiowanego	Czerwiec - grudzień	PUP

---