WEWNĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE PROCESY GEOLOGICZNE, KSZTAŁTUJĄCE ZIEMIĘ

Cele operacyjne:

uczeń potrafi:

- wymienić czynniki geologiczne kształtujące powierzchnię Ziemi (endogeniczne i
egzogeniczne)

- wymienić procesy endogeniczne i egzogeniczne,

- scharakteryzować procesy kształtujące powierzchnię Ziemi,

- podać przykłady form powierzchni Ziemi kształtowanych przez różne czynniki i w różnych
procesach,

Środki dydaktyczne:

Podręcznik, zdjęcia różnorodnych form powierzchni Ziemi, witryna internetowa: http://www.scholaris.pl/,

Metody i formy pracy:

Praca indywidualna, praca zbiorowa, prezentacja ciekawych stron www. Indywidualne uzupełnianie kart pracy dla uczniów słabszych lub tworzenie plansz edukacyjnych

Wszystkie zjawiska, w wyniku, których zachodzą zmiany na powierzchni skorupy ziemskiej lub w jej wnętrzu, określa się mianem procesów geologicznych. Źródłem tych procesów jest energia:

- geologiczne wewnętrzna -pochodząca z wnętrza Ziemi (jądra)

- zewnętrzna - pochodząca od Słońca

Czynniki wewnętrzne ( endogeniczne)- to przede wszystkim bardzo wysokie ciśnienie górotworu i wysoka temperatura, panująca w głębszych strefach skorupy ziemskiej. Objawami tych czynników są:

- zjawiska wulkaniczne - to wszystkie zjawiska związane z działalnością

wulkanów,

- trzęsienia ziemi -to naturalny, krótkotrwały i gwałtowny wstrząs
litosfery, powstały pod powierzchnią Ziemi ,

- ruchy górotwórcze (orogenezy) - to ruchy skorupy ziemskiej, trwające
miliony lat i prowadzące do powstania gór:

- ruchy lądotwórcze (epejrogenezy) - to długotrwałe i powolne pionowe
ruchy skorupy ziemskiej, obejmujące wielkie obszary naszej planety.

Czynniki zewnętrzne ( egzogeniczne) -to wpływ atmosfery (powietrza, wilgoci, deszczu, wiatru, promieni słonecznych), hydrosfery (wód płynących po powierzchni lub w skałach, mórz, lodowców) oraz życia organicznego. Pod wpływem działania tych czynników zachodzą następujące procesy geologiczne:

- wietrzenie (fizyczne, chemiczne),
- erozja (rzeczna, powietrzna, lodowcowa),
- ruchy masowe (denudacja polegająca na obniżeniu się powierzchni skał),
- transport ( przemieszczanie się materiałów zwietrzelinowych przez
wiatr, wody, lodowce czasami na znaczne odległości,
- akumulacja (osadzanie się produktów wietrzenia na lądzie lub w
środowisku wodnym).

Obecna budowa skorupy ziemskiej jest więc wynikiem wielu procesów geologicznych, jakie zachodziły w przeszłości i zachodzą współcześnie na powierzchni i wewnątrz skorupy ziemskiej. Wszystkie procesy zachodzące w głębi skorupy ziemskiej i na jej powierzchni są czynnikami skałotwórczymi.

Strony www. dla zainteresowanych

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/lekcja_wulkanizm_trz%C4%99sienia_ziemi.html

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/lekcja_zewn%C4%99trzne_czynniki_modeluj%C4%85ce.html

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/lekcja_zewn%C4%99trzne_procesy_geologiczne.html

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/lekcja_wewn%C4%99trzne_procesy_geologiczne.html\

Załączniki

Z puzzli na dużym kartonie ułóżcie obrazek przedstawiający procesy zewnętrzne i wewnętrzne

OBRAZY ( W ZALEŻNOŚCI OD MOŻLIWOŚCI ZESPOŁU KLASOWEGO MOŻNA Z PONIŻSZYCH PRZYKŁADÓW STWORZYĆ POMOC EDUKACYJNĄ W FORMIE PLANSZY )

RUCHY GÓROTWÓRCZE

FAŁDOWE ZRĘBOWE WULKANICZN

WULKANIZM TRZĘSIENIE ZIEMII

WIETRZENIE

FIZYCZNE CHEMICZNE

RUCHY MASOWE

SPEŁZYWANIE OSUWISKO SPŁYWY BŁOTNE

EROZJA

RZECZNA WIATROWA MORSKA

FORMY AKUMULACJI LODOWCOWEJ

Słońce

ENERGIA
SŁONECZNA

WIETRZENIE

EROZJA

TRANSPORT

AKUMULACJA

RUCHY MASOWE

PROCESY
WEWNĘTRZNE

PROCESY
ZEWNĘTRZNE

JĄDRO ZIEMI

ENERGIA
WNĘTRZA ZIEMI

RUCHY LĄDOTWÓRCZE

PLUTONIZM

RUCHY GÓROTWÓRCZE

WULKANIZM

TRZĘSIENIA ZIEMI

---