Ograniczniki przepięć.

1.Rodzaje przepięć

- atmosferyczne

- łączeniowe

- zwarciowe

2. Rodzaje ograniczników przepięć

- zaworowe iskiernikowe (iskiernik wielokrotny + stos zmiennooporowy z karborundu (węglik krzemu SIC))

- zaworowe bez iskiernikowe MOV ( warystorowy stos zmiennooporowy z tlenków metali MOV)

- zaworowe z wydmuchem elektromagnetycznym

3. Definicje

-napięcie znamionowe jest to napięcie, na które urządzenie zostało zbudowane i oznaczone. Jest to najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napięcia roboczego, która może być doprowadzona na stałe do zacisków odgromnika i przy której zapewnione jest prawidłowe jego działanie.

- poziom ochrony jest to najwyższa szczytowa napięcia na zaciskach odgromnika, która nie powinna być przekroczona przy doprowadzeniu do zacisków odgromnika w określonych warunkach i układach probierczych udarów piorunowych i łączeniowych o znormalizowanym kształcie i wartości szczytowej.

-charakterystyki napięciowo prądowe

Rys.22 Porównanie charakterystyk napięciowo-prądowych stosu zmiennooporowego odgromnika zaworowego z SiC (iskiernikowego zaworowego ogranicznika przepięć), ogranicznika MOV (beziskiernikowego zaworowego ogranicznika przepięć)oraz rezystora liniowego. Gruba linia pozioma oznacza najwyższe napięcie robocze sieci.

5, Właściwości ochronne

Bloki warystorów z ZnO cechują się znacznie większą nieliniowością charakterystyki prądowo- napię ciowej niż warystory z SiC i dzięki temu mogą być włączone w sposób ciągły bezpośrednio (z wyeliminowaniem iskiernika) pod napięcie robocze sieci zarówno podczas ograniczania przepięć jak i w warunkach normalnej pracy. Fakt ten powoduje e odgromnik MO reaguje na każdą zmianę napięcia na swoich zaciskach, podczas gdy odgromnik zaworowy iskiernikowy dopiero w chwili zapłonu iskiernika staje się aktywny w procesie ograniczania przepięcia. Dlatego te odgromniki bez iskiernikowe znacznie przewyższają skutecznością ochrony tradycyjne odgromniki iskiernikowe SiC a także odgromniki iskiernikowe z warystorami ZnO.

Rys.23 Charakterystyka napięciowo-prądowa ogranicznika z tlenków metali z naniesionymi napięciami charakterystycznymi. Oznaczenia: U_c - napięcie trwałej pracy; U_r - napięcie znamionowe; U_mrf - fazowa wartość najwyższego napięcia roboczego sieci.

6. Sposób doboru ograniczników

Napięcie znamionowe odgromnika musi by co najmniej równe najwyższemu napięciu sieci względem ziemi (odgromniki zaworowe przeznaczone do ochrony od przepięć atmosferycznych są włączane zawsze pomiędzy przewód fazowy a ziemię ). Zatem musi by spełniony również warunek:

Unodgr≥kzUm

gdzie: kz - współczynnik skuteczności uziemienia punktu zerowego sieci. Tak więc o wyborze napięcia znamionowego odgromnika zaworowego decydują : najwyższe napięcie robocze sieci Um i sposób uziemienia punktu zerowego.

Rys.18 Charakterystyka napięciowo-prądowa stosu zmiennooporowego z SiC (1);rezystancja tego stosu w funkcji prądu (2); charakterystyka idealna stosu (3).

---