16 Wojny perskie

podręcznik, str. 68-73

1.Państwo perskie na przełomie VI / V w.p.n.e.

1. podboje perskie: dynastia Achemenidów

• 559 r.p.n.e.- Cyrus II Wielki- zjednoczenie plemion perskich i irańskich

• imperium od Indii po Azję Mniejszą ( w tym państwo nowobabilońskie, Egipt)

rządy Dariusza I ( 522-486 r.p.n.e.)- reforma państwa:

• podział państwa na 20 satrapii ( okręgi administracyjne, odpowiadające w przybliżeniu krainom geograficzno- historycznym; pobór podatków, bezpośrednio podlegli „królowie królów”, wysokie daniny- utrzymanie administracji, armii

2. Wojsko greckie i perskie:

Grecja	Persja
a. hoplici- greccy ciężkozbrojni piechurzy- ( od hoplon- olbrzymiej tarczy i hopla- całość uzbrojenia)	a. nieśmiertelni- elita wojska perskiego, walczyli włócznią, sztyletem i używali łuków, liczba- 10 tys., tylko Persowie i Merowie, w okresie pokoju gwardia królewska
b. falanga grecka- zwarty szyk bojowy zwykle 8 do 16 szeregów , wykorzystanie tarczy i długich włóczni ( 2 m) oraz krótkich mieczy, walczyły dwa pierwsze szeregi	b. ciężkozbrojna kawaleria- włócznie, ciężkie, długie miecze, topory, łuki, walczyła w zwartym szyku klinowym
c. ateńska flota- teriery greckie, przebijanie taranem burty, abordaż- przedostanie się na statek przeciwnika, 200 wioślarzy, 40 hoplitów, łucznicy

2. Przebieg konfliktu grecko- perskiego w V w.p.n.e.:

1. powstanie jońskie przeciw Persom w Azji Mniejszej w roku 499 p.n.e. ( spalenia świątyni w Milecie w 500 r.p.n.e. przez Persów)

Rok	Miejsce bitwy	Dowódcy	Skutki
490	Maraton	Militiades- Dariusz I	25 tys. Persów- 10 tys. Ateńczyków; zwycięstwo Aten- wycofanie się Persów; sukces falangi, bieg maratoński- 42 km 195 metrów
480	Termopile	Kserkses- Leonidas	zginęło 300 Spartan- „Przechodniu powiedz Sparcie, ze leżymy tutaj, posłuszni jej prawom“ -zwycięstwo Persów ( ze 100 tys. zginęło 20 tys.) po zdradzie Efialtesa
480	Salamina	Temistokles- Kserkses	bitwa morska- zwycięstwo floty greckiej (380 trier) przeciw 1200 statków perskich ( stracili 200 okrętów)
479	Plateje	Pauzaniasz- Mardoniusz	110 tys. Greków- 300 tys. Persów; klęska Persów
478			powstanie Związku Morskiego ( symmachia)- danina, okręty
449	Pokój Kalliasa		Persowie zrzekli się panowania na morzu Egejskim, uznali niezależność polis greckich w Azji Mniejszej, Grecy zobowiązali się nie ingerować w sprawy Persji





grecki hoplita perscy nieśmiertelni




falanga

---