Prawo gospodarcze - kompleksowa gałąź prawa, którą tworzą normy prawne dotyczące organizacji i działalności przedsiębiorstw; obejmuje przede wszystkim tworzenie, funkcjonowanie i ustanie form organizacyjnych przedsiębiorców oraz umowy gospodarcze

Podstawowe gałęzie prawa - zbiory wyodrębnione od innych przepisów wg kryteriów: rodzaj regulatorów stosunków społecznych i stosowanej metody regulacji tych stosunków

Na podstawie drugiego kryterium wyodrębniono takie gałęzie jak:

-prawo cywilne - równorzędność partnerów, równe prawa podmiotów

-prawo administracyjne, konstytucyjne, karne, finansowe - nadrzędność i podrzędność podmiotów

decyzja uznaniowa - może, ale nie musi być wydana przez dany organ

Prawo gospodarcze nie jest podstawową gałęzią prawa ponieważ zawiera opis stosunków nadrzędnych i podrzędnych (wydawanie decyzji) oraz równorzędne (zawieranie umów)

Wyodrębnienie prawa = wydanie aktu zawierającego wszystkie przepisy dotyczące danego tematu

Kodeks cywilny reguluje obrót powszechny i gospodarczy

Kryterium:

-podmiotowe - związane z przedsiębiorcami

-przedmiotowe - to jak jest zorganizowany przedsiębiorca reguluje to jak działa

Kryteria wyodrębnienia - wyodrębniamy normy dotyczące ustroju i działalności przedsiębiorców

Rdzeń - normy regulujące tworzenie, funkcjonowanie oraz odnoszące się do umów gospodarczych

Źródła prawa gospodarczego dotyczą:

-ustroju przedsiębiorstw

-funkcjonowania przedsiębiorstw

źródła:

-Kodeks cywilny

-Kodeks spółek handlowych

-Ustawa o krajowym rejestrze sądowym

-Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych

-Ustawa o działalności gospodarczej

-Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych

-Prawo spółdzielcze

-Prawo upadłościowe i naprawcze

-Prawo bankowe

-Prawo przewozowe

-Prawo o działalności ubezpieczeniowej

-Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi

Działalność gospodarcza - w myśl ustawy o działalności gospodarczej, działalność zarobkowa, wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykorzystywana w sposób ciągły i zorganizowany

-musi być działalnością zarobkową (na zysk)

-wykonywana w sposób zorganizowany (profesjonalny charakter przedsiębiorcy)

-w sposób ciągły

Przedsiębiorstwo (trzy aspekty):

-podmiotowy - podmiot prawa

-funkcjonalny i przedmiotowy - definiuje KC

Wg KC przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej; obejmuje takie elementy jak: nazwa, własność, prawa zobowiązujące (np. prawa najmu), wierzytelności, prawa z papierów wartościowych lub środki pieniężne, patenty, prawa autorskie majątkowe, tajemnice, księgi, dokumenty

Obrót gospodarczy - szerokie znaczenie = relacje cywilno-prawne zachodzące między przedsiębiorcami (obrót gospodarczy w wąskim znaczeniu) oraz relacje cywilno-prawne zachodzące między przedsiębiorcami a konsumentami (obrót konsumencki) Nie mieści się w tym obrót powszechny, gdy żadna ze stron nie jest przedsiębiorcą)

-szybkość obrotu

Przedsiębiorca:

-prawo o działalności gospodarczej Osoba fizyczna lub prawna lub nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą	Osoba fizyczna - posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych Osoba prawna - Skarb Państwa i inne jednostki organizacyjne, której przepisy przyznają osobowość prawną (z chwilą wpisu do odpowiedniego rejestru) Spółki prawa cywilnego Spółki handlowe Osobowe Kapitałowe -nie osiadają osobowości prawnej -przedsiębiorcami są poszczególni wspólnicy rozpatrywanie jako osoby fizyczne -nie są osobami prawnymi -jawna -partnerska -komandytowa -komandytowo-akcyjna -dostają osobowość prawną -z o.o. -s.a.
-ustawa o zwalnianiu nieuczciwej konkurencji Osoba fizyczna lub prawna lub nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, które prowadzą, choćby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestnicząc w działalności gospodarczej
-ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów Nie tylko przedsiębiorstwo w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej, ale również osobę fizyczna, prawną lub jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, które to osoby organizują lub świadczą usługi o charakterze użyteczności publicznej (które to działania nie są działaniami rozumianymi przez ustawę o działalności gospodarczej) oraz osoba fizyczna wykonująca zawód we własnym imieniu lub na własny rachunek lub prowadzące działalność w ramach wykonywania takiego zawodu

Krajowy Rejestr Sądowy nie podaje definicji, ale podaje katalog podmiotów, które powinny być wpisane do Rejestru Przedsiębiorców

Kodeks Cywilny - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

Podejmowanie działalności gospodarczej

Prawo gospodarcze nie jest podstawową gałęzią prawa, składają się na nie przepisy należące do podstawowych gałęzi prawa.

Prawo gospodarcze prywatne nazywa się też prawem handlowym i dotyczy działalności gospodarczej

Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, nie jest podmiotem gospodarczym; Wspólnicy są podmiotami gospodarczymi, każdy z nich jest przedsiębiorcą. Spółka cywilna może być pracodawcą; wspólnicy biorą kredyty, a nie spółka i odpowiadają całym swoim majątkiem

Spółki kapitałowe: S.A. i spółka z o.o., stają się osobami prawnymi po wpisaniu do rejestru przedsiębiorców. Od momentu zawiązania tych spółek do momentu zarejestrowania mówimy, że są to spółki w organizacji (mają zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych), mogą podjąć działalność gospodarczą przed wpisem do rejestru przedsiębiorców.

Działalność zawodowa - działalność wykonywana przez przedstawicieli wolnych zawodów

Cechy wolnego zawodu:

• odpowiednia praktyka, aplikacje

• wyższe wykształcenie

• egzaminy państwowe lub korporacyjne

• samodzielne prowadzenie i odpowiadanie za działalność

Działalność gospodarczą można podjąć po wpisie do rejestru lub ewidencji

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisują się do tak zwanej ewidencji działalności gospodarczej. Natomiast pozostali przedsiębiorcy wpisują się do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), chyba że z mocy przepisów szczegółowych powinni wpisać się do innych ewidencji lub rejestrów

Ewidencję działalności gospodarczej prowadzą gminy i są to zadania zlecone przez administrację rządową (wójt, burmistrz, prezydent miasta). Decyduje miejsce zamieszkania, czyli miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu.

Zameldowanie - instytucja prawa administracyjnego

Zasada wolności gospodarczej - w granicach określonych przez przepisy prawa przedsiębiorca może prowadzić działalność z kim chce, jaką chce i jak chce (co nie jest zakazane to jest dozwolone)

Zasada równości gospodarczej - w tej samej sytuacji wszyscy przedsiębiorcy mają być tak samo traktowani

Przepisy rangi ustawowej:

• konstytucja

• ratyfikowane umowy międzynarodowe

• ustawy

• rozporządzenia

Wyjątkami od tego, że wszystkie osoby fizyczne mogą prowadzić działalność gospodarczą są premier i sędzia, za przestępstwa, za które karą jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, stowarzyszenia, organizacje i fundacje, których celem jest ochrona interesów konsumenckich (nie mogą prowadzić tej działalności)

Osoby prawne, spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, kościół katolicki mogą, ale nie muszą prowadzić działalności gospodarczej

Przedsiębiorstwa państwowe muszą prowadzić działalność gospodarczą

Osoba zagraniczna - osoba fizyczna mająca stałe miejsce zamieszkania za granicą oraz osoba prawna z siedzibą za granicą oraz nie mająca osobowości prawnej spółka z siedzibą za granicą (siedzibą osoby prawnej jest siedziba jej głównego zarządu)

Przedsiębiorca zagraniczny - osoba zagraniczna, która prowadzi za granicą działalność gospodarczą

Cudzoziemiec - nie posiada obywatelstwa polskiego i nie ma w Polsce stałego miejsca zamieszkania

Cudzoziemcy posiadający zezwolenie na osiedlenie się albo zgodę na pobyt tolerowany albo status uchodźcy w naszym państwie albo korzystający z czasowej ochrony na terytorium naszego kraju może prowadzić działalność gospodarczą na takich samych prawach jak obywatele polscy.

Jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej to osoby zagraniczne na zasadzie wzajemności mogą w Polsce podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy mający w Polsce miejsce stałego pobytu lub siedzibę.

Jak nie ma zasady wzajemności to osoby zagraniczne nie mogą podejmować ani wykonywać działalności gospodarczej, mogą natomiast tworzyć spółki komandytowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, albo przystępować do takich spółek oraz obejmować ich udziały lub akcje.

Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny chce prowadzić w Polsce działalność gospodarczą to musi założyć tu oddział lub przedstawicielstwo. Oddział musi być wpisany do KRS i musi robić to samo, co robi za granicą. Przedstawicielstwo powstaje przez wpis do ewidencji prowadzonej przez ministra odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze i może zajmować się wyłącznie promocją lub reklamą przedsiębiorcy zagranicznego.

Małe i średnie przedsiębiorstwa (kryteria):

• średnioroczne zatrudnienie

• przychody netto

Mały przedsiębiorca to taki, który w poprzednim roku obrotowym zatrudniał średnio rocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągną przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości 7mln euro w złotych lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 5mln euro w złotych.

Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę nie będącego małym przedsiębiorcą, który w poprzednim roku obrotowym zatrudniał średnio rocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających 40mln euro w złotych lub suma aktywów bilansu na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 27mln euro w złotych.

Nie jest uważany za średniego przedsiębiorcę przedsiębiorca inny niż średni i mały posiadający więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji, praw do co najmniej 25% udziałów w zysku i nie więcej niż 25% głosów w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub zgromadzeniu wspólników.

Ograniczenia wolności gospodarczej

Im mniejsze granice tym większa swoboda

Instrumenty interwencjonizmu państwowego - instrumenty administracyjno-prawne, którymi państwo ingeruje w rynek:

• obowiązek rejestracji działalności gospodarczej do rejestru lub ewidencji

KRS - rejestr przedsiębiorców, rejestr stowarzyszeń i fundacji, rejestr dłużników niewypłacalnych

Wyjątkami są spółki z o.o. i akcyjna w organizacji, które mogą prowadzić działalność gospodarczą przed wpisaniem do rejestru

• koncesje i zezwolenia

koncesja - decyzja uznaniowa, oznacza, że organ koncesyjny ocenia, czy zostały spełnione przesłanki i ma w tym zakresie pełny interes uznania; czas oznaczony 2-50 lat

zezwolenie - decyzja związana, przesłanki są ukształtowane tak, że kto je spełnia musi otrzymać zezwolenie, regulują je przepisy szczególne

Zakres koncesjonowania (8 dziedzin):

• poszukiwanie i wydobywanie kopalin i składowanie odpadów w górotworze (Prawo Geologiczne i Górnicze)

• wytwarzanie broni, amunicji, materiałów wybuchowych i obrót nimi

• wytwarzanie, przetwarzanie i obrót paliwami i energią (Prawo Energetyczne)

• ochrona osób i mienia (Ustawa o Ochronie Osób i Mienia)

• transport lotniczy i usługi lotnicze

• budowa i eksploatacja płatnych autostrad (Ustawa o Płatnych Autostradach)

• przewozy kolejowe i zarząd liniami kolejowymi (Ustawa o Transporcie Kolejowym)

• rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych (Ustawa o Radiofonii i Telewizji)

W szczególnych przypadkach udzielane są również koncesje - tylko jeśli spełnione są warunki:

• gdy działalność będzie prowadzona w dziedzinach ważnych ze względu na bezpieczeństwo obywateli albo w innych dziedzinach objętych ważnym interesem publicznym

• gdy działalność nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu zezwolenia

• gdy działalność wymaga zmiany PDG

Organ koncesyjny może ograniczyć albo cofnąć udzieloną koncesję

Bogactwa naturalne należą do Skarbu Państwa, a nie są częścią składową gruntu

Ochrona konsumenta

W prawie cywilnym jedną z głównych zasad jest zasada równoważności stron

Ustawodawca chroni konsumenta chroniąc jego życie, zdrowie i interesy ekonomiczne

• metoda cywilnoprawna - dominują uprawnienia, z których konsument może skorzystać (np. gwarancja, niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową - dawna rękojmia, odstąpienie od umowy)

• metoda publicznoprawna - bezpieczeństwo produktu, ustawodawca chroni konsumenta przy pomocy instrumentów publicznoprawnych

• zakaz wprowadzania do obrotu produktów niebezpiecznych na skutek wad (niebezpieczne cechy)

• obowiązek monitorowania bezpieczeństwa swoich produktów

• obligatoryjne badanie bezpieczeństwa produktu przed wprowadzeniem do obiegu

• przepisy dotyczące leków, kosmetyków, zabawek dla dzieci

• krajowy system monitorowania produktów niebezpiecznych

• krajowy system monitorowania wypadków konsumenckich

• prawo podatkowe - wspieranie pewnych rodzajów działalności gospodarczej lub odwrotnie

• strefy ekonomiczne

• cła

• zwalczanie nieuczciwej konkurencji

SPÓŁKI HANDLOWE

Kodeks spółek handlowych z 15.09.2000 Dz.U. 94 poz. 1037 ze zmianami

Powodem ostatniej nowelizacji były przepisy KSH niesformalizowane z przepisami rachunkowości, poprawione te, które były niedopracowane albo były oczywiste pomyłki.

Typy spółek:

Osobowe spółki handlowe:

1/ spółka jawna (Sp.j): wspólnicy

2/ spółka partnerska (Sp.p): partnerzy

3/ spółka komandytowa (Sp.k): komplementariusz (KPL) i komandytariusz (KPL)

4/ spółka komandytowo-akcyjna (SKA): KPL i akcjonariusz (A)

Kapitałowe spółki handlowe

1/ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp z o.o.): minimum 1 wspólnik

2/ spółka akcyjna (S.A.): minimum 1 akcjonariusz

Spółki z o.o. i akcyjne w organizacji nie są osobami prawnymi, mają zdolność do czynności prawnych i zdolność prawną. Mogą występować w obrocie, zawierać umowy, są to postacie spółek kapitałowych

Klasyczną spółką osobową jest spółka jawna, a klasyczną spółką kapitałową jest spółka akcyjna. Pozostałe spółki to spółki hybrydalne. Należą one do jednego z dwóch rodzajów spółek, ale mają elementy zaczerpnięte z drugiego rodzaju.

SPÓŁKI OSOBOWE	SPÓŁKI KAPITAŁOWE
-podstawą ich nawiązania jest to, żeby było w niej co najmniej 2 wspólników (substytut osobowy) Nie może powstać jednoosobowa spółka osobowa	-ważne jest czy jest minimalny kapitał zakładowy Wystarczy jeden wspólnik
WSZYSTKIE SPÓŁKI HANDLOWE SĄ PODMIOTAMI PRAWA
-nie mają osobowości prawnej. Nie są osobami prawnymi. Mają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Mogą być uczestnikami obrotu gospodarczego	-z momentem wpisania do rejestru sądowego stają się osobami prawnymi
-nie płacą podatku dochodowego. Nie są podmiotami prawa podatkowego. Podatek płacą wspólnicy	-spółki płacą podatek dochodowy od osób prawnych, a ich wspólnicy płacą podatek dochodowy od zysków, jakie w tych spółkach osiągają
Partnerami w spółce partnerskiej mogą być tylko osoby fizyczne, a w innych spółkach wspólnikami mogą być także osoby prawne
-wszystkie spółki kapitałowe muszą być przedsiębiorcami, muszą prowadzić przedsiębiorstwo	-nie muszą być przedsiębiorcami (instytucja charytatywna może być spółką kapitałową). Najpopularniejszym przedsiębiorcą jest sp. z o.o.
-sprawy tych spółek prowadzą i reprezentują na zewnątrz wspólnicy, w zasadzie nie ma w nich organów wyjątek: Spp może mieć powołany zarząd i wtedy on prowadzi sprawy i reprezentuje ją na zewnątrz SKA może mieć, a niekiedy musi mieć organ nadzorczy w postaci rady nadzorczej i walnego zgromadzenia Spj i Spp - wspólnicy w tym samym zakresie prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją na zewnątrz Spk - komplementariusze prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją na zewnątrz, komandytariusze nie mają prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, ale mogą reprezentować spółkę za pomocą pełnomocnictwa (można z niego zrobić prokurenta)	-sprawy spółek prowadzi zarząd i reprezentuje za zewnątrz sp. z o.o. - może być jeszcze organ nadzoru (w jednym przypadku musi być organ nadzoru: rada nadzorcza lub komisja rewizyjna albo rada nadzorcza i komisja rewizyjna). Nadzór sprawują wspólnicy, jeśli nie ma obowiązku założenia organu nadzoru S.A. - musi być rada nadzorcza (organ kontrolny) Organem stanowiącym (uchwałodawczym) jest w sp. z o.o. zgromadzenie wspólników, a w S.A. walne zgromadzenie akcjonariuszy
-nie ma kapitału zagranicznego. Jako wkład można wnieść: własną pracę lub usługi na rzecz spółki, wkład pieniężny, aport (prawo majątkowe, własność rzeczy np. nieruchomość, papiery wartościowe) wyjątki: Spk - wkład komandytariusza do wysokości sumy komandytowej, musi być to wkład kapitałowy (suma komandytowa) SKA - akcjonariusz wnosi wkłady na kapitał zakładowy (suma pieniężna, aport)	-przedmiotem wkładu może być wyłącznie suma pieniężna albo aport Kapitał zakładowy: Sp. z o.o. - udziały (min. 50zł) - nie są papierami wartościowymi, można je sprzedać, podarować, dziedziczyć, zastawić + wkłady S.A. - o równej wartości nominalnej (1 gr.) - papier wartościowy udziałowy + wkłady

FIRMA

Wszystkie spółki handlowe działają pod firmą (firma jest to nazwa przedsiębiorcy - w rozumieniu prawa)

Spj - nazwisko lub nazwa jednego lub kilku wspólników z dodatkiem wskazującym, że jest to spółka jawna

Spp - nazwisko jednego partnera lub większej ilości osób + dodatek np. sp. partnerska i partner lub sp. partnerska i partnerzy + dodatek jeśli jest wykonywany wolny zawód (np. Gnela i partnerzy, kancelaria adwokacka)

Spk - tylko nazwisko lub nazwa komplementariusza + dodatek, że jest to spółka komandytowa (np. Okno sp. z o.o., spółka komandytowa - komplementariuszem jest Sp. z o.o.)

SKA - tylko nazwisko lub nazwa wspólnika, który jest komplementariuszem + dodatek (np. Wedel S.A. - spółka komandytowa)

Spółki kapitałowe - trzon dowolny + dodatek obligatoryjny (Sp. z o.o. lub S.A.)

FORMY SPÓŁEK

Tylko spółka jawna zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostałe spółki zawarte w formie aktu notarialnego

Umowa w spółkach osobowych, a statut w kapitałowych

Gdy spółkę z o.o. tworzy jedne wspólnik to składa oświadczenie w formie aktu notarialnego

Wszystkie spółki handlowe muszą być wpisane do KRS.

Wszystkie spółki powstają z chwilą wpisania do KRS, a nie z chwilą zawarcia umowy. Wpis do KRS ma charakter konstytutywny

W umowie spółek osobowych wspólnicy mogą zaznaczyć, że ich umowy mogą ulegać zmianie większością głosów. Jeśli nie ma tego zapisu to wymagana jest zgoda wszystkich wspólników

W spółkach kapitałowych liczy się większość kapitałowa

Nie można sprzedać spółki tylko jej udziały lub akcje

W umowie półki osobowej zastrzeżono, że wspólnik może zbyć ogół praw i obowiązków - zależy to od treści umowy i wszyscy wspólnicy muszą wyrazić zgodę. Jeśli nie to trzeba rozwiązać spółkę

Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę (np. zaciągnięcie kredytu)

SPÓŁKA JAWNA

Za zobowiązania odpowiada spółka solidarnie ze wspólnikami, odpowiedzialność wspólników subsydiarna

Subsydiarność - domaganie się spełnienia świadczeń od jakiegokolwiek wspólnika

Odpowiedzialność subsydiarna - egzekucja z majątku spółki, gdy ten majątek nie wystarczy to następuje egzekucja z majątku osobistego wspólników

SPÓŁKA PARTNERSKA

Partnerami mogą być tylko osoby fizyczne, które wykonują wolne zawody (określone w KSH oraz w przepisach szczególnych)

1/ kredyt dotyczący funkcjonowania samej spółki - odpowiedzialność taka sama jak w spółce jawnej

2/ przedstawiciele wolnych zawodów mogą popełnić błąd w sztuce - Partnerzy nie odpowiadają za zobowiązania partnera w związku z popełnieniem przez niego błędu w sztuce. Nie ma odpowiedzialności subsydiarnej

3/ gdy pracownik jest podporządkowany tylko jednemu partnerowi, to odpowiada tylko ten partner w przypadku , gdy pracownik popełni błąd

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

KPL - tak jak w spółce jawnej

KMD - odpowiada za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej (górny pułap odpowiedzialności KMD)

Suma komandytowa - może być ustalona jedna dla wszystkich komandytariuszy, albo dla każdego inna

Spółka będzie odpowiadać solidarnie z KMD i KPL z tym, że KMD odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej

Suma komandytowa wpisana jest do umowy spółki i KRS-u, albo wspólnicy się zgadzają w umowie, że wkład jest niższy niż suma komandytowa i wtedy KMD odpowiada to wysokości różnicy między sumą komandytową a wartością wniesionego nakładu

Odpowiedzialność wspólników subsydiarna

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

Za zobowiązania odpowiada spółka solidarnie z komplementariuszami, z tym, że odpowiedzialność komplementariuszy jest subsydiarna. Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki

SPÓŁKA CYWILNA

Co najmniej 2 wspólników; nie jest podmiotem prawa; wspólnicy zaciągają zobowiązanie i oni odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem

CHARAKTERYSTYKA SPÓŁEK

SPÓŁKA JAWNA

Może powstać w wyniku zawarcia umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności lub poprzez wpis spółki cywilnej (działalności wspólników) do KRS

Spółkę cywilną należy zmienić na spółkę jawną gdy przychody netto w 2-óch kolejnych latach przekroczyły kwotę uzasadniającą prowadzenia ksiąg handlowych (800tys euro)

Spółka jawna powstaje w chwili wpisania do KRS (wpis konstytutywny - tworzy spółkę jawną jako przedsiębiorcę)

Umowa spółki jawnej powinna zawierać:

-firmę spółki

-siedzibę

-przedmiot działalności (musi być przedsiębiorcą)

-rodzaj i wartość wkładów (co kto wnosi do spółki - np. własna praca, usługi, pieniądze, aporty)

-czas trwania spółki (jeśli jest on oznaczony)

1/ umowa na piśmie

2/ zgłoszenie do KRS (wtedy powstaje)

3/ REGON

4/ NIP

5/ rachunek bankowy

6/ zawiadomienie ZUS

7/ zawiadomienie US

Sprawy spółki prowadzą wspólnicy, reprezentują ją na zewnątrz

Każdy ze wspólników może reprezentować spółkę przy czynnościach zwykłego zarządu (czynność zwykle dokonywana przez dany podmiot)

Przy czynnościach przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda wszystkich wspólników

Udział w stratach i zyskach spółki:

Wspólnicy mogą się umówić w jakim stopniu uczestniczą w zyskach i w jakim stopniu partycypują w stratach. Jeśli tego nie zrobią, to sięgają do KSH - równy udział w zyskach, uczestniczą w stratach w tym samym stosunku bez względu na wartość i rodzaj wkładu

-nie może być sytuacji, że których ze wspólników nie będzie miał prawa do zysku - jest to sprzeczne z naturą spółki

-nie ma również wyłączenia od odpowiedzialności ze zobowiązania spółki wobec osób trzecich (to jest element konstrukcyjny spółki)

-od udziału w stratach można wyłączyć, ale tylko za zgodą pozostałych wspólników

Spółki jawne muszą prowadzić księgi handlowe, jedynie wtedy, gdy przychody netto <800tys euro, prowadzą księgę przychodów i rozchodów

Spółkę można rozwiązać z przyczyn wynikających z KSH lub umowy spółki. Jeśli zajdzie przyczyna to należy wszcząć postępowanie likwidacyjne (spółka w likwidacji) lub postępowanie upadłościowe. Jeśli przyczyną jest ogłoszenie upadłości to wszczyna się postępowanie upadłościowe. Spółka przestaje istnieć gdy zostaje wykreślona z KRS

SPÓŁKA PARTNERSKA

Partnerami są osoby fizyczne, wykonujące wolne zawody

Wolne zawody w KSH (art. 88)

-adwokat

-aptekarz

-architekt

-biegły rewident

-broker ubezpieczeniowy

-doradca podatkowy

-księgowy

-lekarz

-lekarz stomatolog

-lekarz weterynarz

-notariusz

-pielęgniarz

-położna

-radca prawny

-rzecznik patentowy

-rzeczoznawca majątkowy

-tłumacz

-przysięgły

Przepisy szczególne wskazują inne zawody, decydują również o tym, czy w spółce może być wykonywanych kilka różnych zawodów

Założenie spółki

-notariusz - umowa w formie aktu notarialnego

-wpis do KRS - powstanie spółki

-NIP, REGON, ZUS, US, rachunek bankowy

Sprawy spółki prowadzą partnerzy i oni również ją reprezentują. Ustawodawca pozwala na powołanie w tej spółce zarządu. Jeśli zostanie on powołany to on prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz w granicach zwykłego zarządu. Jeśli zostanie przekroczony zakres zwykłego zarządu to wymagana jest zgoda wszystkich partnerów

Udział w zyskach i stratach

Tak jak się umówią, jeśli tego nie zrobią, to po równo bez względu na wartość wniesionych wkładów

W trosce o klienta ustawodawca zezwala na istnienie spółki partnerskiej z jednym partnerem (ulega rozwiązaniu nie później niż po 1 roku do zaistnienia zdarzeń np. śmierć drugiego partnera albo gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu)

Odpowiadają całym swoim majątkiem osobistym

Można ją rozwiązać (przyczyna określona w umowie lub KSH)

Postępowanie likwidacyjne - nie zawsze, bo mogą się umówić co do sposobu rozwiązania spółki

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

KPL i KMD mogą być to osoby fizyczne i osoby prawne. Spk nie jest popularna, wykorzystywana jest przez ludzi wykonujących wolne zawody. Usługi prawne mogą być świadczone w ramach spółki osobowej

Umowa spółki w formie aktu notarialnego, powinna zawierać:

-firmę

-siedzibę

-przedmiot działalności

-przedmiot wkładu

-sumy komandytowe dla KMD

-inne

Spółka powstaje z chwilą wpisu do KRS (NIP, REGON, rach bank, ZUS, US)

Musi prowadzić działalność gospodarczą. Nie ma organów. Komplementariusze reprezentują i prowadzą sprawy spółki na zewnątrz. Przy czynnościach zwykłego zarządu może każdy KPL, a przy czynnościach przekraczających czynności zwykłego zarządu zgoda wszystkich.

Z KMD można uczynić pełnomocnika (np. prokurenta)

Udział w zyskach i stratach (problem powinien być rozwiązany w umowie, a gdy nie ma w umowie sięga się do KSH) Komplementariusze uczestniczą w zyskach i stratach na takich samych zasadach, jak wspólnicy w spółce jawnej. KMD proporcjonalnie do wkładu RZECZYWIŚCIE wniesionego do spółki.

Statut KMD zbliżony do wspólnika w sp. z o.o.

Przedmiotem wkładu KPL mogą być: usługi oraz własna praca, natomiast przedmiotem wkładu KMD do wysokości sumy komandytowej KWOTA PIENIĘŻNA

Spółkę można rozwiązać: przyczyny powinny być określone w umowie spółki lub są określone w KSH. Np. śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki (w sp. jawnej jest przyczyną chyba że umowa stanowi inaczej). Jeżeli zajdzie przyczyna, a wspólnicy nie umówią się inaczej, to wszczynane jest postępowanie likwidacyjne (s-ka w likwidacji). Po likwidacji jest wykreślana z rejestru

Można przekształcić ją w inną spółkę handlową, może się połączyć (powstają spółki kapitałowe), nie można jej dzielić

SPÓŁKA KOMANDYTOWO - AKCYJNA

Nie są powszechne.

Zaleta: tanim kosztem można założyć podmiot, który gromadzi kapitał przy pomocy akcji (w przeciwieństwie do S.A.)

Wkłady akcjonariuszy: aproty (nieruchomości, ruchomości, prawa majątkowe), pieniężne

Może zwiększyć kapitał przez emisję akcji, może emitować obligacje.

Statut w formie aktu notarialnego. Działa pod firmą (nazwą). Muszą być określone wymogi wyznaczone przez KSH. Powstaje z chwilą wpisania do KRS

KPL - reprezentują i prowadzą sprawy spółki, mogą wnieść wkład w postaci własnej pracy

Wkład akcjonariuszy - kapitałowy

Mogą być akcjonariusze, którzy mogą być także KPL

-KPL

-akcjonariusz

-KPL i akcjonariusz

Organ uchwałodawczy = walne zgromadzenie

Czasami obligatoryjnie wybierana jest rada nadzorcza - organ nadzoru

Rada nadzorcza musi być wówczas, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób

Nie można powołać komisji rewizyjnej!!!!

Na walnym zgromadzeniu głosują akcjonariusze

KPL, którzy są akcjonariuszami mogą posiadać akcje zwykłe (prawo głosu) a jeśli akcjonariusz nie jest KPL to może posiadać akcje uprzywilejowane (które dają mu co najwyżej 2 głosy na walnym zgromadzeniu)

Akcje zazwyczaj są imienne, chociaż mogą być również na okaziciela

KPL i akcjonariusz uczestniczą w stratach i zyskach spółki proporcjonalnie do wysokości wkładów wniesionych do spółki (określone w statucie)

Może ulec rozwiązaniu (przyczyny w statucie lub KSH)

-ogłoszenie upadłości spółki (wszczyna się postępowanie upadłościowe)

-uchwała walnego zgromadzenie o rozwiązaniu spółki

Jeśli zajdzie przyczyna to trzeba wszcząć postępowanie likwidacyjne (obligatoryjnie)

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

SPÓŁKA Z O.O. (wspólnik)

SPÓŁKA AKCYJNA (akcjonariusz)

Kapitał zakładowy: 50000 (dotyczy spółek działających na zasadach ogólnych) Wpis do KRS = osoby prawne, do chwili wpisu są to spółki kapitałowe w organizacji Płacą podatek dochodowy od osób prawnych Sp. z o.o w organizacji nie mają osobowości prawnej Nie istotne ile ma wspólników, wystarczy 1 założyciel. Muszą być wpisani do KRS-u przedsiębiorców, mimo to nie muszą być przedsiębiorcami Mogą być instytucją charytatywną Wkłady są zamieniane w udziały -bardzo popularna -nazwa myląca, nie odpowiada w ograniczony sposób, za swoje zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem -wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania tej spółki -wkłady muszą mieć charakter kapitałowy -notariusz: jeśli 1 osoba-jednostronny akt założycielski, jeśli 2 lub więcej-umowa w formie aktu notarialnego Umowa: -firma, siedziba, przedmiot działalności, wysokość KZ, określenie czy wspólnik może mieć 1 lub większą liczbę udziałów (każdy ma >1 udział wtedy gdy ich wartość nominalna musi być jednakowa (min 50zł), każdy ma po 1 udziale, gdy wartość nominalna różna, tylko nie mniejsza niż 50zł), określić liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, czas trwania spółki WARTOŚĆ NOMINALNA WSZYSTKICH UDZIAŁÓW MUSI ODPOWIADAĆ WARTOŚCI NOMINALNEJ KZ -umowa lub jednostronny akt założycielski, kapitał, wybrać władzę i wpisać do KRS organy (obligatoryjne organy uchwałodawcze): -zarząd -zgromadzenie wspólników może a niekiedy musi mieć organ nadzoru spółka jednoosobowa: zgr. współników(1wspólnik) wybiera zarząd (1wspólnik) - sam może wybrać się do zarządu musi powołać pełnomocnika, który w imieniu spółki zawiąże z nim umowę o pracę -udziały nie są papierami wartościowymi, zawierają prawa wspólników wobec spółki prawa wspólników: *do zysku *do głosu *do wybierania *do bycia wybranym *do zaskarżania uchwał Zgromadzenia wspólników *do masy likwidacyjnej Udział jest dziedziczny, podlega egzekucji, można go sprzedać (zbywalny, dziedziczny, podlegający egzekucji) Można ustanowić na nim zastaw, można go wydzierżawić (prawo do zysku) Udział ma charakter majątkowy. Może stanowić rodzaj zabezpieczenia innej wierzytelności. Można go sprzedać (ma wartość nominalną, wartość rynkową i emisyjną) Kompetencje zarządu -może być jednoosobowy lub wieloosobowy. W jego skład mogą ale nie muszą wchodzić wspólnicy -zarząd powoływany jest przez wspólników w drodze uchwały, ale można umówić się inaczej -oświadczenie woli np. 7 członków zarządu, aby podpisać umowę kredytu ilość oświadczeń powinna być określona w umowie i wpisana do KRS -jeśli zarząd jest wieloosobowy to należy sprawdzić ile osób jest upoważnionych do składania oświadczeń woli. Jeśli nie wynika to w dalszym stopniu to do skuteczności oświadczenia wystarczy 2 członków albo 1 członek zarządu + prokurent -członek zarządu może być odwołany w każdej chwili przez organ, który go powołał -zarząd jest organem obligatoryjnym (jedno lub wieloosobowym o parzystej lub nieparzystej liczbie członków) -do zarządu można powołać kogoś ze wspólników albo z zewnątrz ZASADA - wspólnicy w drodze uchwały powołują i odwołują zarząd Z umowy spółki może wynikać, że zarząd spółki powołuje ktoś inny Uchwały wspólników ≠ zgr. wspólników -członek zarządu może być wybierany na czas określony lub nieokreślony. Może być odwołany w każdym czasie bez podania ważnych przyczyn. Jest to przyczyną wprowadzenia do umowy spółki klauzuli, że może być odwołany tylko z ważnych powodów -zarząd kieruje sprawami spółki i reprezentuje ją na zewnątrz -w umowie powinno być określone ile oświadczeń woli jest potrzebne, powinno się to także znaleźć w KRS, a jeśli nie ma to zaglądamy do KSH -członkowie zarządu są związani zakazami konkurencji i nakazami lojalności wobec spółki zakaz konkurencji - członek zarządu nie może pełnić pewnych funkcji w podmiocie konkurencyjnym, ani sam nie może prowadzić działalności konkurencyjnej, chyba że z tego obowiązku zwolni go spółka nakaz lojalności wobec spółki - członek zarządu nie powinien zawierać w imieniu spółki umów z osobami bliskimi dla niego (np. żona, teściowa itd.) nadzór: jeśli kapitał >500 tys. zł a wspólników jest >25 to w sp. z o.o. musi być organ nadzoru: rada nadzorcza lub komisja rewizyjna lub oba organ kolegialny - składa się z co najmniej 3 członków, powołują i odwołują go wspólnicy uchwałą, chyba że umowa stanowi inaczej rada nadzorcza - stały nadzór nad działalnością spółki, całość spraw spółki komisja rewizyjna - zakres uprawnień wąski, ocenia sprawozdanie zarządu z działalności, wnioski zarządu dot. podziału zysku lub pokrycia straty. Ocenę tę przedstawia zgromadzeniu wspólników, bada sprawozdania finansowe, ocenę przedkłada zgromadzeniu wspólników, ocenia sprawozdania, które składa się na koniec roku obrotowego *w spółce z o.o. gdzie nie ma rady nadzorczej można rozszerzyć zakres kompetencji komisji rewizyjnej *nie wszystkie osoby mogą być członkami rady nadzorczej i komisji rewizyjnej np. nie mogą być radca prawny, księgowy, członkowie zarządu *gdy nie ma komisji rewizyjnej to sprawy ocenia rada nadzorcza zgromadzenie wspólników *zwyczajne: ^corocznie do 6 m-cy po zakończeniu roku obrotowego (raz do roku) podmioty obrad zgromadzenia zwyczajnego: ^rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania zarządu z działalności spółki za ubiegły rok obrotowy, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy ^uchwała dotycząca podziału zysku lub straty (gdy kompetencja w tym zakresie nie została przekazana zarządowi) ^udzielanie członkom spółki absolutorium (zaakceptowanie działalności) z wykonywanej przez nich pracy *nadzwyczajne - może być zwoływane w każdym czasie, gdy sprawa należy do kompetencji zgromadzenia -głosuje się kapitałem (udziałami) - równa wartość udziałów 1 udział = 1 głos mogą być udziały uprzywilejowane co do głosu (max 3 głosy) -nierówna wartość udziału: określa się w umowie, a jeśli nie zrobiono tego, to przyjmuje się, że na każde 10zł = 1 głos -większość kwalifikowana, zwykła, bezwzględna reguła ogólna - jeżeli nic innego nie wynika ani z KC ani KSH ani z umowy to wystarczy bezwzględna większość głosów do podjęcia uchwały (50%+1) *kwalifikowana większość np. 2/3 (rozwiązanie umowy spółki), ¾, 4/5 (zmiana przedmiotu działalności) *głosowanie jawne uczestnictwo w zyskach i stratach spółki -powinno to wynikać z umowy, a jeśli tam nie ma to wynika to z przepisów KSH (wspólnik ma prawo do udziału w zysku w stosunku do udziałów) -o podziale zysku decyduje zgromadzenie wspólników -spółka może pozwać zarząd o odszkodowanie; organ nadzoru, pełnomocnik pozywa zarząd o odszkodowanie -kapitał zakładowy może być podwyższony przez wydanie większej liczby udziałów, lub obniżony poprzez pozbycie się udziałów lub denominację = obniżenie wartości -spółka nie może nabywać swoich udziałów (zasada), czasami jednak to robi -spółka nie może głosować w ramach swoich udziałów -przestaje istnieć z momentem wykreślenia z KRS -jeśli spółka nie może działać bez organów to powołuje się kuratora - doprowadza on do wyboru organów, a jak się to nie uda, to składa wniosek o likwidację -przyczyny rozwiązania spółki: KRS lub umowa -jeśli zajdzie przyczyna należy wszcząć postępowanie likwidacyjne -jeśli przyczyną jest upadłość to wszczyna się postępowanie upadłościowe likwidatorzy: *sporządzają bilans otwarcia likwidacji *wzywają wierzycieli *ściągają należności *spłacają długi *to co zostanie zwracają wspólnikom (masa likwidacyjna) to co wnieśli, a jak nadal zostanie majątek to dzielą między siebie w stosunku takim jak się umówili (jeśli wspólnicy się nie umówili to dzieli się to w stosunku do ich udziałów) -właścicielem majątku sp. z o.o. jest spółka, sporządza ona bilans (osoba prawna) *dom starców może być sp. z o.o.

Kapitał zakładowy: 500000 (dotyczy spółek działających na zasadach ogólnych) Wpis do KRS = osoby prawne, do chwili wpisu są to spółki kapitałowe w organizacji Płacą podatek dochodowy od osób prawnych S.A. w organizacji nie ma osobowości prawnej Nie istotne ile ma akcjonariuszy, wystarczy 1 założyciel. Muszą być wpisani do KRS-u przedsiębiorców, mimo to nie muszą być przedsiębiorcami Mogą być instytucją charytatywną Wkłady są zmieniane w akcje o różnej wartości nominalnej -jest klasyczną spółką kapitałową -może ją założyć 1 osoba lub więcej -jednoosobowa sp. z o.o. nie może założyć 1-osobowej S.A., natomiast S.A. 1-osob. może założyć 1-osob sp. z o.o. -S.A. nie musi prowadzić działalności gospodarczej -nie odpowiada w ograniczony sposób, za swoje zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem tworzenie: wkłady kapitałowe (pieniężne lub aporty), kapitał zakładowy (500000), akcje o równej wartości nominalnej -cena emisyjna - cena po której wydaje się akcje akcjonariuszom -cena rynkowa - dyktowana przez rynek 1/notariusz (statut w formie aktu notarialnego) 2/kapitał zakładowy (500000) 3/wybranie władz spółki (wszystkie trzy władze muszą być) - zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie akcjonariuszy - nie może być komisji rewizyjnej 4/zarząd składa do sądu wniosek o rejestrację 5/rejestracja - osoba prawna -zarząd zarządza sprawami spółki i reprezentuje ją na zewnątrz -zarząd jedno- lub wieloosobowy - w jego skład mogą ale nie muszą wchodzić akcjonariusze -akcja - wartość nominalna 1 akcji=1grosz -właścicielem majątku spółki akcyjnej jest sama spółka, akcjonariusze są właścicielami akcji -akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki -wkłady muszą mieć charakter kapitałowy -rada nadzorcza powołuje i odwołuje członków zarządu, chyba że status stanowi inaczej -może ich także odwołać walne zgromadzenie akcjonariuszy -kadencja max 5 lat, ale mogą być powoływani na następne kadencje (członkowie zarządu) -oświadczenie woli: statut, KRS, KSH (oświadczenie woli 2-óch albo 1-ego + prokurent -członkowie zarządu są związani zakazami konkurencji i nakazami lojalności wobec spółki -jeśli jest spór to spółkę reprezentują rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia nadzór rada nadzorcza (stały nadzór nad dział. spółki) *kompetencje takie same jak w sp. z o.o. oraz: *ocenia sprawozdanie z działalności zarządu, sprawozdanie finansowe - (ocenę przekazuje walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy) *sama sporządza sprawozdanie ze swojej działalności *rada nadzorcza nie może wtrącać się do zarządzania, tylko może nadzorować walne zgromadzenie akcjonariuszy -nadzwyczajne: *może być zwołane w każdym czasie, gdy sprawa należy do kompetencji walnego zgromadzenia -zwyczajne *raz do roku (do 6 m-cy po zakończeniu poprzedniego roku obrotowego) *przedmiot obrad: ^rozpatrzyć i zatwierdzić sprawozdanie zarządu z działalności spółki ^sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy ^podjęcie uchwały o podziale zysku i pokrywaniu strat ^udzielanie członkom absolutorium z wykonywanych przez nich obowiązków i inne -głosuje się kapitałem -1 akcja zwykła = 1 głos -akcje uprzywilejowane co do głosu (max 2 głosy) -większość taka sama jak w sp. z o.o. statut, KSH (jeśli nie wynika to z uchwały zapadają bezwzględną większością głosów) -notariusz musi być na każdym walnym zgromadzeniu -nie można podejmować uchwał na niekorzyść mniejszości. Mniejszość może wnieść powództwa -można podwyższać kapitał (wypuścić akcje nowej emisji) albo obniżyć (umorzyć akcje albo je denominować) -można spółkę rozwiązać (KSH przyczyny) -spółka przestaje istnieć po skreśleniu z rejestru

Przekształcenie spółki:

Każdą spółkę można przekształcić w każdą.

Obowiązuje zasada kontynuacji - ten samo podmiot, tylko w innej szacie organizacyjno - prawnej

Spółka przekształcana - spółka, którą przekształcamy

Spółka przekształcona - efekt przekształcenia

Łączenie spółek:

-inkorporacja - jedna spółka wchłania drugą lub jej większość i zostaje pierwsza (pochłaniająca) powiększona o drugą

-fuzja - łączą się co najmniej 2 spółki i powstaje nowa spółka wynikła z połączenia, dotychczasowe spółki przestają istnieć

W wyniku połączenia zawsze powstaje spółka kapitałowa

Podział spółek:

Dzielić można tylko spółki kapitałowe. W wyniku podziału powstają tylko spółki kapitałowe

UMOWA GOSPODARCZA

-obie strony są przedsiębiorcami (umowa gospodarcza w sensie stricto)

-konsument - przedsiębiorca (w sensie largo)

Kontrahentami przedsiębiorcy mogą być:

-inni przedsiębiorcy

-konsumenci

-inne podmioty prawa

Umowy między przedsiębiorcami = umowy profesjonalne

Umowa konsumencka - stronami są konsument i przedsiębiorca

Umowa w zakresie obrotu powszechnego - gdy obie strony nie są przedsiębiorcami

-są umowy, w których obie strony muszą być przedsiębiorcami np. umowa agencji

-są takie umowy, w których przynajmniej 1 strona musi być przedsiębiorcą np. umowa leasingu (finansujący - leasingodawca musi być przedsiębiorcą, korzystający - leasingobiorca nie musi być przedsiębiorcą), umowa komisu (komisant - musi być przedsiębiorcą, komitent nie musi), umowa rachunku bankowego (bank musi być przedsiębiorcą), umowa ubezpieczenia (zakład ubezpieczenia musi być przedsiębiorcą)

-są takie, w których dwie strony nie muszą być przedsiębiorcami

umowa - jest źródłem powstania między stronami różnych zobowiązań

ZASADA - do zawarcia umowy zachodzi wtedy, gdy mamy do czynienia przynajmniej z dwoma zgodnymi i wzajemnie sobie odpowiadającymi co do treści oświadczeniami woli złożonymi w celu wywołania skutku prawnego

np. oferta matrymonialna - nie jest ofertą w rozumieniu prawa, jest ogłoszeniem

oferta pracy - również nie jest ofertą tylko ogłoszeniem

oferta - zawiera wszystkie istotne postanowienia umowy, o której zawarcie chodzi

istotne postanowienia umowy: np. dla umowy sprzedaży: przedmiot i cena, dla umowy najmu: przedmiot i czynsz

Ofertę składamy ustnie, pisemnie, w formie szczególnej lub elektronicznie

Zasada wolności (swobody) umów - oznacza, że można powoływać do życia nowe umowy dotąd nieuregulowane w prawie cywilnym, oznacza również, że można w granicach określonych prawem i zasadami współżycia społecznego, zwyczajami można kształtować treść umów nazwanych, można także swobodnie decydować z kim zawierać umowy (wyjątek: wolny zawód objęty obligatoryjnym ubezpieczeniem - musi zawrzeć umowę ubezpieczeniową z firmą ubezpieczeniową

-umowy nazwane - uregulowane w prawie cywilnym

-umowy nienazwane - nie są uregulowane przepisami prawa, treść kształtują same strony

-granicę swobody umów wyznacza art. 353¹ KC

treść nie może być sprzeczna z:

*zasadami współżycia społecznego

*przepisami ustawy

*naturą stosunku prawnego

Przeniesienie własności rzeczy bez ceny = darowizna

Umowa najmu: -pożyczanie sukien ślubnych, wypożyczalnia kaset wideo

Umowy nienazwane:

-merchandising

-umowa menedżerska

-factoring

-forfaiting

-franchising

sposoby zawarcia umowy:

-przyjęcie oferty (oferent składa, oblat przyjmuje)

-zakończenie przetargu

-aukcja

-zakończenie negocjacji (dawniej rokowania)

-przystąpienie do gotowego wzorca umowy (ogólne warunku umów - zakłady ubezp; regulaminy - banki, przewoźnicy; wzorce umowy) - umowy adhezyjne - zawierane poprzez przystąpienie do gotowego wzorca umowy (zawierane tam, gdzie przedsiębiorcy masowo zawierają umowy z klientami, nie negocjują co do zasady indywidualnie z każdym klientem)

zmowa = gdy przedsiębiorcy się umówią, nie ma konkurencji

wzorzec umowy przygotowuje przedsiębiorca

kontrola wzorca umowy - prezes urzędu ochrony konkurencji i konsumentów, sąd

-zawarcie umowy przyrzeczonej (musi spełniać wymogi określone prawem) w wykonaniu umowy przedwstępnej

gdy jedna ze stron nie chce zawrzeć umowy przyrzeczonej, to może wystąpić skutek silniejszy lub słabszy - w zależności, czy umowa przedwstępna zawiera postanowienia, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, czy też nie

silniejszy skutek: gdy w umowie przedwstępnej są postanowienia, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej. Gdy w takiej sytuacji nie chce zawrzeć umowy, a zostały spełnione wymogi to można wystąpić do sądu (orzeczenie sądu zastępuje oświadczenie woli strony, która uchyla się od zawarcia umowy) o zawarcie umowy

słabszy skutek: jeśli umowa przedwstępna nie zawiera wymogów, a druga strona nie chce zawrzeć umowy to pojawia się roszczenie (odszkodowanie) za szkodę, za to, że liczyła na zawarcie umowy.

Przetarg - do zawarcia umowy dochodzi w chwili wybrania najkorzystniejszej oferty (to nie znaczy najtańszej)

Przetarg może być:

-zorganizowany dobrowolnie

-obligatoryjnie (ustawa o zamówieniach publicznych)

Przestaje wiązać, gdy przetarg zostanie zamknięty bez wybrania oferty, albo gdy została wybrana inna oferta, chyba że w warunkach przetargu postanowiono inaczej.

Aukcja - przestaje wiązać gdy ktoś złożył korzystniejszą ofertę

Uczestnik aukcji = licytant

Np. aukcja dzieł sztuki, aukcja koni

Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje w chwili udzielenia przebicia

Wadium - sposób zabezpieczenia (stanowi funkcję zabezpieczającą)

Negocjacje - do zawarcia umowy dochodzi, gdy strony prowadzą negocjacje i dojdą do porozumienia w sprawie wszystkich elementów, które były przedmiotem negocjacji

Art. 68¹ W stosunkach między przedsiębiorcami, odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnieniem nie zmieniającym istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie

W działalności gospodarczej strony często pozostają w stałych kontaktach

Art. 68² Jeśli strony pozostają w stałych stosunkach gospodarczych, a jeśli jedna składa ofertę drugiej stronie w ramach swojej działalności gospodarczej, to brak odpowiedzi uznaje się za przyjęcie oferty

Art. 69 Jeżeli wg ustalonego w danych stosunkach zwyczaju albo wg treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, to umowa dochodzi do skutku, jeżeli druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania (milczące przyjęcie oferty)

Forma oświadczenia woli - sposób w jaki ośw. woli ma być złożone (np. na piśmie, forma aktu notarialnego)

W Polsce obowiązuje zasada swobody formy czynności prawnych; wyjątki: przypadki, gdy prawo wymaga złożenia oświadczenia woli w formie pisemnej lub w formie szczególnej

Forma pisemna (podpis własnoręczny)

Wyjątek od podpisu własnoręcznego w polskich przepisach stanowi podpis elektroniczny

Forma elektroniczna = forma pisemna (wywołują takie same skutki)

-dla wywołania określonych skutków prawnych

-pod rygorem nieważności

-dla celów dowodowych (ma ten skutek, jeśli nie zachowa się tej formy to czynność jest ważna, powstają natomiast utrudnienia dowodowe pomiędzy stronami w trakcie sporu. Przepisów o formie pisemnej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.

Forma szczególna

Np. forma aktu notarialnego (notariusz sporządza treść umowy) - umowa bez tej formy jest nieważna, chyba że coś innego wynika z przepisów

-forma pisemna z datą pewną

-forma pisemna z podpisem poświadczonym

reguła: niezachowanie formy szczególnej powoduje, że czynność jest nieważna, chyba że przepisy przewidują inny skutek

*dla celów dowodowych (nie wiąże w obrocie gospodarczym między przedsiębiorcami)

*dla wywołania określonych skutków prawnych (np. umowa najmu)

*pod rygorem nieważności (jeśli nie zachowa się tej formy to czynność prawna jest nieważna)

Wady oświadczenia woli

Oświadczenie woli - uzewnętrznienie wewnętrznej woli wywołania skutków prawnych

Wady oświadczenia woli - rozbieżność między aktem woli (tym czego chcemy) a oświadczeniem woli

Wady oświadczenia woli można podzielić na wady wywołujące:

Bezwzględna nieważność czynności prawnej (czynność nieważna)

Względna nieważność czynności prawnej (czynność ważna, ale można ją unieważnić)

-brak świadomości i swobody przy złożeniu ośw.woli (np. osoba chora psychicznie, osoby pod wpływem alkoholu, narkotyków i innych środków odurzających -pozorność - ma miejsce kiedy jedna strona za zgodą drugiej oświadcza co innego niż miało miejsce (nieważne jest ośw.woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru

-błąd - mylne wyobrażenie o rzeczywistym stanie wiedzy. Nie każdy błąd jest brany pod uwagę, tylko te, które są istotne i dotyczą treści czynności prawnych błąd istotny - każdy kto działałby rozsądnie nie złożyłby takiego oświadczenia woli -groźba - ktoś wywiera nacisk na kontrahenta, zmusza go do zawarcia umowy, a gdy nie zawrze jej to spadną na niego lub jego bliskich konsekwencje. Bierze się pod uwagę tylko taką groźbę, która może zostać spełniona

Można uchylić się od oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby lub błędu (błąd - w ciągu roku od dnia, w którym odkryto błąd, groźbę, w ciągu roku od dnia, kiedy stan groźby ustał)

Można uchylić się na piśmie

Swoboda umowy powoduje, że strony mogą kształtować treść, ale każda umowa ma swoje specyficzne elementy:

-elementy przedmiotowo istotne - charakteryzują daną umowę (treść decyduje o tym, co to jest za umowa, a nie nazwa umowy)

Jak interpretować umowę? Przy interpretacji umowy należy dążyć do tego, aby treść umowy była zgodna z wolą strony

-elementy podmiotowo istotne - to te, które są istotne dla stron (podmiotów) Są nimi: warunek, termin

-elementy uboczne

rodzaje warunków (wyj. nie można przenieść własności nieruchomości pod warunkiem)

-zawieszający - czynność prawna nie wywołuje skutków prawnych, spełni się warunek i dopiero wtedy wywoła skutki prawne

-rozwiązujący - czynność wywołuje skutki, powstaje warunek i czynność przestaje wywoływać skutki prawne

WARUNEK TO NIE TO SAMO CO TERMIN - warunek to zdarzenie przyszłe i niepewne

Terminy (liczone w dniach, latach, miesiącach, godzinach)

Jeśli przepisy nie wskazują terminów to liczymy je zgodnie z KC

-termin zawarty w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia (o północy)

-jeśli początkiem terminu w dniach jest zdarzenie, to nie bierze się pod uwagę dnia, w którym to zdarzenie wystąpiło

-terminy w tygodniach, miesiącach, latach kończą się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu

-jeśli koniec terminu przypada na dzień wolny od pracy to upływa dnia następnego (dnia roboczego)

dni wolne - (sobota) niedziela + święta określone w ustawie

-w przypadku rozliczenia bezgotówkowego (przelew) nie liczy się termin wykonania przelewu, tylko termin uznania rachunku wierzyciela

Wolna sobota - nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy

Strony mogą umówić się co do sposobu liczenia terminu

Postanowienia uboczne - dookreślają prawa i obowiązki stron; gdy ich nie ma to wchodzą przepisy KC

Np. termin płatności, miejsce płatności, jakość rzeczy, sposób rozwiązania umowy

Dodatkowe postanowienia uboczne - instytucje prawa cywilnego, które można wprowadzić do umowy:

1/zadatek

2/kara umowna

3/odsetki

4/umowne prawo odstąpienia

5/odstępne

Zadatek

Zaliczka

-Pełni funkcję odstępnego -Pełni funkcję odszkodowawczą -Znak zawarcia umowy - daje inf., że do umowy doszło znaczenie: jeżeli jedna strona dała drugiej stronie zadatek, a ta nie wykona umowy to musi zwrócić zadatek w podwójnej wartości (f. odszkodowawcza); a jeżeli jedna strona otrzymała zadatek, a druga strona nie wykona umowy, to pierwsza odstępuje od umowy i zatrzymuje zadatek (f. odstępnego) zadatek wzmacnia umowę -Może pełnić funkcję zaliczki

-Należy dokładnie określić w umowie (gdy nie określimy to traktowane jest to jako zadatek) -Podlega zwrotowi, gdy strony nie wykonają umowy

Kara umowna - przy świadczeniach niepieniężnych (np. za niedostarczenie towaru w terminie)

Karę umowną nazywa się także zryczałtowanym odszkodowaniem umowy

ZASADA - zakłada się z góry, że kara umowna jest niezależna od wysokości poniesionej szkody, że należy ją zapłacić od umówionej wysokości bez względu na wysokości szkody

Wyjątek: miarkowanie kar umownych (obniżenie)

ZASADA: kara umowna ma charakter wyłączny. Nie można dochodzić roszczenia uzupełniającego

Wyjątek: mimo, że kara jest niezależna od wysokości poniesionej szkody, to w umowie można zastrzec, że w sytuacji, gdy wartość kary umownej jest niższa niż wysokość poniesionej szkody to można żądać roszczenia uzupełniającego (odszkodowawczego) - Kara umowna wzmacnia umowę

Odsetki tylko przy zobowiązaniach pieniężnych, pełnią podobne funkcje jak kara umowna. W umowie pożyczki czy kredytu bankowego pełnią funkcję wynagrodzenia

Odsetki mogą być ustawowe lub umowne

Odsetki ustawowe należą się za sam fakt opóźnienia zapłaty

Odsetki umowne - strony mogą umówić się np. do 100 dni, ale po 30 dniach mogą naliczać odsetki

Nie ma górnej granicy odsetek ustawowych (zależą od woli ustawodawcy) oraz umownych

Przy wysokich odsetkach umownych można się odwołać powołując się na wyzysk lub lichwę

Wyzysk - jedna strona wykorzystuje przymusowe położenie, niedołęstwo drugiej strony

Lichwa - utrzymywanie się z wysokiego oprocentowania

ZASADA: Od zaległych odsetek nie można pobierać odsetek

Wyjątek:

1/strony zgadzają się na doliczanie odsetek do sumy głównej

2/od momentu wytoczenia powództwa odsetek

3/instytucje międzynarodowe (firmy, które udzielają długoterminowych kredytów)

Anatocyzm - zakaz pobierania odsetek od zaległych odsetek

Odsetki należą się za sam fakt opóźnienia (odsetki niezależne od winy) - ma to charakter obiektywny, nie bierzemy pod uwagę, dlaczego się opóźnia, ale czy się opóźnia

Opóźnienie ≠ zwłoka

Opóźnienie - fakt obiektywny, nie badamy dlaczego

Zwłoka - fakt opóźnienia, zawinione opóźnienie (można uchylić się od odpowiedzialności za zwłokę wskazując na brak winy)

Umowne prawo odstąpienia - w umowie można sobie zastrzec prawo odstąpienia od umowy

Można zastrzec poprzez złożenie oświadczenia kontrahentowi, na jego skutek umowa przestaje istnieć (tak jakby jej nie było)

Ustawa przewiduje także prawo ustawowe odstąpienia od umowy (np. umowa o dzieło, umowa sprzedaży)

bezpłatne

Odstępne ≠ umowne prawo odstąpienia od umowy

Odstępne jest odpłatne

Przez wręczenie sumy odstępnego + oświadczenie - odstępuje od umowy

Odstępne i umowne prawo odstąpienia osłabiają umowę

Wykonanie umowy: dłużnik powinien wykonać umowę zgodnie z jej treścią, a wierzyciel powinien współdziałać przy jej wykonaniu

ZASADA: zmiana stosunku prawnego nie ma wpływu na wykonanie umowy

Nadzwyczajne zmiany stosunku mogą być uwzględnione przez sąd, a skutkiem mogą być albo zmiana umowy, albo rozwiązanie umowy

Jakość rzeczy

Strony powinny określić jakość rzeczy w umowie np. umowa sprzedaży - jeżeli strony nie określą jakości rzeczy w umowie, to sprzedawca wydaje rzecz średniej jakości (w prawie cywilnym oznacza to dobrą jakość)

Spełnienie świadczenia

Dłużnik powinien spełnić świadczenie w całości. Jeśli świadczenie da się spełnić w części, to wierzyciel nie może odmówić spełnienia części świadczenia, chyba że to narusza jego uzasadniony interes

-świadczenie pieniężne - wierzyciel NIGDY nie może odmówić przyjęcia spełnienia świadczenia częściowego

W niektórych przypadkach wierzyciel już po powstaniu zobowiązania może wyrazić zgodę na to, że dłużnik może spełnić inny przedmiot świadczenia (świadczenie w miejscu wskazania). To zastępcze świadczenie musi zostać spełnione!

W niektórych przypadkach możemy mieć do czynienia z zarachowaniem zapłaty.

Zarachowanie zapłaty - dłużnik ma względem wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju i spełnia świadczenie, które nie wystarcza na pokrycie wszystkich długów. W takim przypadku dłużnik może wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże wbrew woli dłużnika wierzyciel może zaliczyć sobie na poczet należności ubocznych (np. na odsetki, koszty sądowe). Może zaliczyć (wbrew woli dłużnika) to świadczenie na poczet świadczenia zaległego. Gdy dłużnik nie wskaże, który dług chce zaspokoić (a spłaca świadczenie w części) to wierzyciel może zarachować to świadczenie wg swego uznania i powinien na tą okoliczność wydać pokwitowania. Jeśli ani wierzyciel, ani dłużnik nie oświadczą, na poczet którego długu to świadczenie zostanie zarachowane to wchodzą przepisy KC, które stanowią:

-zostaje zarachowane na poczet długu wymagalnego (w przypadku kilku wymagalnych to na najdalej wymagalny), gdy wszystkie są najdawniej wymagalne to stosunkowo na każde świadczenia (instytucja zarachowania zapłaty)

Osobiste wykonanie umowy

ZASADA: dłużnik nie musi wykonywać umowy osobiście

Wyjątki: umowa o pracę, umowa zlecenia (chyba że w umowie strony zgodzą się na to, aby zleceniobiorca osobiście wykonywał zleconą pracę)

To czy należy wykonać osobiście wynika z:

-samej natury (konstrukcji) umowy

-umówienia się storn, co do tej kwestii

Świadczenie pieniężne - wszystko jedno kto spełni

Osoba, która spełnia świadczenie:

Jeżeli strony umówiły się, że spełnienie świadczenia ma nastąpić osobiście, to osoba trzecia nie może spełnić tego świadczenia

Jeżeli osoba trzecia spełnia świadczenie i działa w imieniu dłużnika, to wierzyciel nie może odmówić przyjęcia (chyba że co innego wynika z charakteru umowy albo z przepisów)

Jeżeli osoba trzecia spełnia świadczenie w swoim imieniu to wierzyciel nie przyjmuje świadczenia (wtedy osoba trzecia nie jest stroną umowy)

Strony powinny umówić się, w którym miejscu ma być spełnione świadczenie. Jeśli tego nie zrobią to wchodzą przypisy KC:

1/jeśli nie wynika to ani z umowy ani z przepisów ani z właściwości zobowiązania, gdzie jest miejsce wykonania zobowiązania, to w takim przypadku przyjmuje się, że jest nim miejsce, w którym w chwili powstania zobowiązania dłużnik był zameldowany lub miał swoją siedzibę

2/ale jeśli zobowiązanie ma związek z prowadzeniem przedsiębiorstwa to o miejscu wykonania zobowiązania przesądza siedziba przedsiębiorstwa

Świadczenie pieniężne:

1/jeżeli strony nie umówią się inaczej to w przypadku świadczenia pieniężnego o miejscu decyduje miejsce lub siedziba wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia

2/jeżeli zobowiązanie ma związek z działalnością gospodarczą wierzyciela to wtedy w przedsiębiorstwie wierzyciela

Długi mogą mieć charakter ODBIORCZY (długi niepieniężne np. spełnienie usług, wykonanie rzeczy) lub ODDAWCZY (długi pieniężne)

Termin - powinien być określony w umowie (ale nie zawsze jest)

Jeśli termin spełnienia świadczenia nie jest określony to trzeba wezwać dłużnika do spełnienia świadczenia, a dłużnik powinien spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu (natychmiast lub bez zbędnej zwłoki - w najbliższym możliwym terminie)

Wyjątki: termin spełnienia świadczenia jest uzależniony od wypowiedzenia (pożyczka - najpierw wypowiada umowę, później dłużnik ma jeszcze 6 tygodni na spłatę)

Generalnie termin jest zastrzeżony na korzyść dłużnika. Może być zastrzeżony także na korzyść wierzyciela (tzn. że może wymagać wcześniejszej spłaty), albo obu stron

Jeżeli są wątpliwości to przyjmuje się, że na korzyść dłużnika (tzn., że może on spełnić to świadczenie wcześniej)

Specyficzne wymogi dot. świadczenia spłacanego w ramach umowy wzajemnej:

Umowa wzajemna - obie strony zobowiązują się do spełnienia świadczenia w taki sposób, że świadczenie jednej strony jest ekwiwalentem świadczenia drugiej strony

Świadczenia powinny być wykonane jednocześnie. Każda ze stron może powstrzymać się od spłaty do momentu gdy druga strona nie spełni świadczenia

Wyjątki: pierwszeństwo spełnienia świadczenia wynika z:

-umowy

-ustawy

-orzeczenia sądu

np. umowa sprzedaży - sprzedawca, po 30 dniach nalicza dłużnikowi odsetki

Dłużnikowi przysługuje prawo zatrzymania (dłużnik ma obowiązek wydać cudzą rzecz) do momentu, aż druga strona nie zabezpieczy jego roszczeń o zwrot nakładów na tą rzecz. Prawo to wynika z umowy, przepisów ustawy

Skutki niewykonania umowy

Umowa powinna być wykonana zgodnie z jej treścią

W majątku wierzyciela może powstać szkoda w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy

Odpowiedzialność za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (wynikającego z umowy) nazywamy odpowiedzialnością odszkodowawczą kontraktową

Szkoda (w rozumieniu prawa) - uszczerbek majątkowy, który może polegać na tym, że coś z istniejącego majątku już ubyło, lub coś do tego majątku nie przybyło, choć miało przybyć

-to co z majątku ubyło nazywamy rzeczywistą stratą (uszczerbek majątkowy w aktywach)

-to co do majątku nie przybyło, a się spodziewał tego - utracone korzyści

Szkody z reguły mają charakter majątkowy (ekonomiczny)

Prawo zna jeszcze inne szkody tzw. szkody na osobie, z którymi związane są szkody niemajątkowe (zwane inaczej krzywdą moralną)

Za szkodę niemajątkową (krzywdę moralną) przysługuje zadośćuczynienie

Delikt ≠ przestępstwo

Delikt - prawo cywilne - czyn niedozwolony, nie zawsze jest przestępstwem, czyn sprzeczny z prawem powodujący szkodę - zobowiązanie powstaje przez sam fakt wyrządzenia szkody

Przestępstwo - prawo karne - nie każde przestępstwo jest czynem niedozwolonym

Zbieg podstaw odpowiedzialności - w tym przypadku wybieramy najkorzystniejszą dla wierzyciela (poszkodowanego)

Szkoda na osobie - polega na uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia albo śmierci poszkodowanego

Krzywda moralna - cierpienia fizyczne i psychiczne, nie da się jej wycenić w pieniądzu, za to należy się zadośćuczynienie

W polskim prawie zadośćuczynienie przysługuje wtedy, gdy towarzyszy ono odpowiedzialności deliktowej

Odpowiedzialność dłużnika względem poszkodowanego wierzyciela:

-odpowiedzialność kontraktowa art. 471 i następne KC

wierzyciel musi udowodnić:

1/niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy

2/wykazać szkodę i jej wysokość

3/wykazać związek przyczynowo-skutkowy (adekwatny) między szkodą, a niewykonaniem albo nienależytym wykonaniem

Opiera się na zasadzie winy, którą się domniemywa - ustawodawca zakłada, że we wszystkich przypadkach dłużnik zawinił (nie trzeba udowadniać winy)

-odpowiedzialność deliktowa art. 415 i następne KC

Odpowiedzialność dotyczy szkody wyrządzonej czynem własnym a nie innej osoby. Udowodnienie winy sprawcy ciąży na poszkodowanym. Oprócz winy poszkodowany musi wykazać szkodę oraz związek przyczynowy pomiędzy działaniem sprawcy i uczynioną szkodą.

Motyw ustawodawczy danej odpowiedzialności nazywa się zasadami odpowiedzialności

3 zasady odpowiedzialności:

1/zasada winy (odpowiada bo zawinił), zwolnienia od odpowiedzialności - dowód braku winy (dłużnik musi wykazać, że nie zawinił)

2/zasada ryzyka (osoba odpowiedzialna ponosi odpowiedzialność chociażby nie zawiniła) - od odpowiedzialności nie może zwolnić udowodnienie jednej z przesłonek egzoneracyjnych (wynika z przepisu szczególnego lub z umowy)

3/zasada słuszności - nie ma podstaw do odpowiedzialności opartej na zasadzie ryzyka ani winy, ale ustawodawca ze względów słusznościowych, zasad współżycia społecznego, może uważać, że za przyznaniem odszkodowania przemawiają względy stanowczości

Wina - brak zachowania należytej staranności (przy przedsiębiorcach kara wyższa)

UMOWY GOSPODARCZE - dwie strony, albo co najmniej 1 strona jest przedsiębiorcą

-są umowy, gdzie dwie strony muszą być przedsiębiorcami (np. umowa agencyjna)

-jedna strona musi być przedsiębiorcą (np. umowa rachunku bankowego, ubezpieczenia, komisu, przewozu, spedycji, leasingu)

-obie strony nie muszą być przedsiębiorcami (choć mogą być) np. sprzedaż

Kryterium funkcji:

1/umowy przenoszące prawa (szczególnie prawa własności)

np. -sprzedaż

-zamiana

-dostawa

-kontraktacja

-pożyczka

-darowizna

2/umowy o korzystanie z cudzych rzeczy lub praw

np. -najem

-dzierżawa

-użyczenie

-leasing

-licencja

3/umowy o usługi

np. -umowa zlecenia

-umowa o dzieło

-przechowanie

-skład

-agencja

-komis

-umowa brokerska

-umowa maklerska

-spedycja

-umowa rachunku bankowego

-umowa ubezpieczenia

4/umowy, które pełnią inne funkcje gospodarcze (np. przewłaszczenie na zabezpieczenie, depozyt nieprawidłowy)

np. -poręczenie

-gwarancja

-przewłaszczenie na zabezpieczenie

-zabezpieczenie wierzytelności

-umowa o dostawę środków utrzymania (np. umowa renty)

Sprzedaż

Sprzedawca musi być właścicielem rzeczy. Nie można sprzedać piłkarza, usługi (usługi się świadczy)

Nie wolno sprzedawać części składowej rzeczy (sprzedaż nieważna), nie można sprzedawać części ciała

Można sprzedać rzecz ruchomą lub nieruchomość. Można także sprzedać prawa majątkowe zbywalne (np. własnościowe, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego). Przedmiotem sprzedaży może być energia (tylko) taka, którą da się zmierzyć np. elektryczność

Umowa sprzedaży jest umową konsensualną - jest zawierana poprzez złożenie oświadczenia woli

Umowa ta jest zawsze odpłatna. Płatność jest wyrażona w cenie, a cena w pieniądzu polskim, chyba że prawo dewizowe nie zabrania na wyrażenie jej w walucie obcej

Rzecz za usługę to umowa nienazwana, umowa mieszana

Jeśli przedmiotem sprzedaży jest rzecz oznaczona co do tożsamości (rzecz unikalna, jedyna) to własność rzeczy przechodzi ze sprzedawcy na kupującego z momentem zawarcia umowy. Jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone co do gatunku to następuje to w momencie wydania rzeczy kupującemu, chyba że strony postanowiły inaczej

Przedawnienie roszczeń: 3 lata, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (przepis szczególny związany ze sprzedażą dokonaną w zakresie działalności przedsiębiorstwa: roszczenia przedawniają się z upływem 2 lat)

Zamiana (pojęcie KC) = barter

Rzecz na rzecz - spotyka się najczęściej te umowy w handlu międzynarodowym

Dostawa ≠ sprzedaż

Dostawca musi być producentem rzeczy ruchomej oznaczonej co do gatunku i musi te rzeczy dostarczać odbiorcy częściami lub periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się odebrać i zapłacić umówioną cenę

Umowa dostawy:

-dostawca jest zawsze producentem

-nie ma jednorazowych dostaw

-trwałość więzi między odbiorcą a dostawcą

-odbiorca ma duży wpływ na jakość dostarczanych rzeczy

Umowę dostawy nazywa się „produkcją pod zamówienie”

Pożyczka:

-strony: pożyczkobiorca i pożyczkodawca

-odpłatna lub nieodpłatna

Pożyczka kredytowa ≠ pożyczka uregulowana w PC

Pożyczka kredytowa - zawsze odpłatna, dotyczy zawsze pieniędzy

Pożyczka uregulowana w PC - może dotyczyć nie tylko pieniędzy, ale także rzeczy ruchomych oznaczonych co do gatunku (rzeczy nie te same, ale takie same). Domniemywa się odpłatności pożyczki, ale jest nieodpłatna gdy wynika to z umowy

Najem

-strony: najemca (może być także wynajmującym) i wynajmujący

-przedmiot najmu: korzystanie z rzeczy (ruchomej lub nieruchomości), przedmiotem może być także korzystanie z części składowej rzeczy

-nie można wynająć usługi, prawa, przedsiębiorstwa (bo przynosi pożytki)

-umowa jest zawsze odpłatna - najemca uiszcza czynsz

czynsz - płatny w pieniądzu lub w rzeczach innego rodzaju np. wynajęcie studentowi pokoju za korepetycje, wynajęcie hali fabrycznej za remont tej hali

Dzierżawa - korzystanie z rzeczy i pobieranie z niej pożytków

Przedmiotem dzierżawy mogą być także prawa, jeśli tylko przynoszą pożytki, jak również przedsiębiorstwo

Pożytki:

-naturalne - np. owoce w sadzie - pożytki jakie rzecz przynosi zgodnie z jej społ-gosp przeznaczeniem

-cywilne - pożytki, jakie przynosi na podstawie stosunku cywilnoprawnego np. czynsz

-prawa - przynosi rzecz mocy samego prawa

Umowa na czas określony lub nieokreślony. Czas określony to max 30 lat, po tym okresie uznaje się, że umowa zawarta jest na czas nieokreślony

Dzierżawa łączy się często z eksploatacją rzeczy

Wydzierżawiający musi mieć zaufanie do dzierżawcy

Dzierżawca może oddać rzecz osobie trzeciej tylko za zgodą wydzierżawiającego

Lokale użytkowe się wynajmuje, ponieważ lokal nie przynosi pożytków

Jeśli lokal jest wyposażony w urządzenia (np. lokal gier) to jest dzierżawa

Użyczenie (podobne do najmu)

ZAWSZE NIEODPŁATNE

Występuje głównie w dziale marketingu, sponsoringu

Przedmiot:

-rzeczy ruchome

-nieruchomość

-części składowe

Leasing (od 2000r. umowa nazwana)

Strony: finansujący i korzystający

Finansujący MUSI być przedsiębiorcą (działa w zakresie przedsiębiorstwa, zawodowo się tym zajmuje)

-umowa dwustronna

-leasing fin. - finansujący nabywa rzecz od określonego dostawcy

Przedmiot:

-oddanie rzeczy do korzystania przez korzystającego

-oddanie rzeczy do korzystania i pobierania pożytków

LEASING TYLKO NA CZAS OKREŚLONY

Za korzystanie z rzeczy lub korzystanie i pobieranie pożytków korzystający płaci wynagrodzenie (musi być pieniężne)

Wynagrodzenie w leasingu nie jest płatne jednorazowo. Musi być płatne w ratach (z góry określonych)

Wynagrodzenie to nie jest świadczeniem okresowym

(czynsz najmu, dzierżawy - okresowo, przedawniają się z upływem 3lat)

-leasing nie przenosi własności

-umowa na piśmie pod rygorem nieważności

-musi być zgoda finansującego na oddanie rzeczy osobie trzeciej

-przy umowie leasingu mamy do czynienia z cesją uprawnień z tytułu rękojmi

rękojmia za wady fizyczne i prawne - odpowiedzialność kontraktowa

3 uprawnienia, które przechodzą na korzystającego:

-do usunięcia wady

-do wymiany

-do obniżenia ceny

finansujący może odstąpić od umowy zawartej ze zbywcą

cesja

*umowna

*z mocy prawa

Umowa leasingu jest umową wzajemną, odpłatną i konsensualną

Umowy o świadczenie usług

Umowy o usługi - to takie, w których nie dochodzi do korzystania z rzeczy, ani do przenoszenia własności - chodzi o spełnienie świadczenia na rzecz drugiej strony

Umowy te mogą być nazwane jak i nienazwane (np. factoring, franchising, umowa menedżerska - menedżer obciążony ryzykiem)

Umowa o dzieło

-umowa rezultatu - konkretny rezultat musi być osiągnięty zgodnie z treścią umowy

Umowa zlecenia

-umowa starannego działania (np. lekarz, nauczyciel, adwokat)

-należyta staranność wykonania usługi

należyta staranność - staranność wymagana w stosunkach danego rodzaju (kryterium obiektywne)

-gdy nie ma osiągniętego celu, a starał się to umowa wykonana i należy się wynagrodzenie

-gdy nie ma osiągniętego celu, a on się nie starał albo starał się bez należytej staranności to umowa jest niewykonana i nie należy się wynagrodzenie

-niezachowanie należytej staranności - wina kontraktowa

wina (prawo karne) zawiera element subiektywny (nastawienie sprawcy do czynu) i obiektywny

-w stosunku do przedsiębiorców kryterium należytej staranności jest zawyżone

-przedsiębiorca, gdy się pomyli, to zawsze na swoją niekorzyść

strony umowy zlecenia:

-zleceniodawca (dający zlecenie)

-zleceniobiorca (przyjmujący zlecenie)

przedmiot

-dokonanie czynności prawnej

przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania czynności prawnej na rzecz dającego zlecenie

czynność prawna = powstaje skutek prawny

czynność faktyczna = nie wywołuje skutków prawnych (np. sprzątaczka, wykładowca)

jest to tak zwana umowa na warunkach zlecenia (art. 750), do której stosuje się przepisy o zleceniu odpowiednio (z modyfikacjami)

Umowy o pośredniczenie w zawodzie

- jedna storna trudni się zawodowo zawieraniem umów dla innych (zawodowy pośrednik) np. maklerska, brokerska, czasami umowa zlecenia (np. radca prawny, adwokat)

Umowa komisu

Popularna w obrocie gospodarczym zwłaszcza w handlu międzynarodowym

W handlu wewnętrznym często występuje np. komis samochodowy (właściciel = komisant)

Strony:

-komisant (przedsiębiorca)

-komitent

*komitent zleca komisantowi, aby coś kupił dla niego, wtedy umowa sprzedaży (umowa ze sprzedawcą)

*komitent zleca komisantowi, aby coś dla niego sprzedał, wtedy umowa z kupującym

Komisant zawiera z komitentem umowy o sprzedaż lub zakup RZECZY RUCHOMEJ

-komisant na każdorazowe zlecenie

1/komisant może zawierać tylko umowy sprzedaży lub zakupu rzeczy ruchomej

komisant jest przedstawicielem ukrytym komitenta

2/komisant składa własne oświadczenie woli we własnym imieniu, a tylko skutki czynności spadają na komitenta

zapłata „idzie” do komitenta

prowizja do komisanta

3/komisant działa na każdorazowe zlecenie (nie muszą go łączyć trwałe związki z komitentem)

4/umowa odpłatna

prowizja = wynagrodzenie

Umowa agencji

Strony:

-agent (musi być przedsiębiorcą); musi działać stale na rzecz dającego zlecenie (też przedsiębiorcy) np. agent ubezpieczenia na rzecz zakładu ubezpieczeń

UMOWA OBUSTRONNIE PROFESJONALNA

-agent musi być pośrednikiem sensu stricto (tylko wyszukuje klientów, a dający zlecenie sam zawiera umowę) lub pełnomocnikiem (działa w imieniu drugiej strony)

-umowa odpłatna

agent => wynagrodzenie (prowizja)

-agent - wszystkie umowy

UMOWA PRZECHOWANIA

Przechowawca zobowiązuje się do zachowania rzeczy ruchomej w stanie niepogorszonym (zachowanie pieczy nad rzeczą ruchomą)

Strony:

-przechowawca (nie musi być przedsiębiorcą)

-składający (składa rzecz ruchomą na przechowanie, nie musi być przedsiębiorcą)

Jako samoistna umowa rzadko występuje w obrocie gospodarczym

*nie odpowiada za rzeczy cenne (np. szatnia)

*profesjonalne przechowanie - parking płatny, strzeżony, hotel dla zwierząt, szatnia płatna, strzeżona

-umowa odpłatna lub nieodpłatna (jeśli jest nieodpłatna, to musi to wyraźnie wynikać z jej treści) - domniemywa się odpłatność

-odpowiedzialność za zobowiązanie - domniemanie niezachowania należytej staranności

UMOWA SKŁADU

Strony:

-przedsiębiorca składowy (profesjonalista)

-składający

Umowa co najmniej jednostronnie profesjonalna

Przedmiot: rzeczy ruchome (najczęściej towary - przeznaczone do dalszej odsprzedaży)

-zawsze odpłatna

-przedsiębiorca składowy musi dokonywać konserwacji przyjętej rzeczy na skład

-przedsiębiorca składowy powinien określić wzorzec umowy

przedsiębiorstwo składowe:

*na granicach państw

*w portach morskich

*elewatory zbożowe

*zamrażalnie

*dojrzewanie owoców

PRZEWÓZ

-przewoźnik - przedsiębiorca (w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zobowiązuje się do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy)

przewóz rzeczy = przewóz przesyłek

-co najmniej jednostronnie profesjonalna

-odpłatna

-przedmiot: zobowiązanie do przewiezienia osób lub rzeczy

*morski

*powietrzny

*lądowy (drogowy, kolejowy, szynowy, śródlądowy)

SPEDYCJA

Dotyczy przewozu rzeczy

Strony:

-spedytor - przedsiębiorca

-dający zlecenie (zlecający) nie musi być przedsiębiorcą

*umowa co najmniej jednostronnie profesjonalna

-odpłatna

-SPEDYTOR NIE PRZEWOZI RZECZY, TYLKO ORGANIZUJE PRZEWÓZ RZECZY

-spedytor nie jest stroną umowy przewozu (np. zawarcie umowy z przewoźnikami, umowa przechowania, składu)

przedsiębiorca = przewoźnik + spedytor (wtedy zawiera dwie umowy - 1 dokument, odpowiada w zależności od sytuacji)

UMOWY NIENAZWANE

Papiery wartościowe - (dawniej) - dokument, który ucieleśnia (zawiera) jakieś prawo (najczęściej) majątkowe, w taki sposób, że to prawo bez tego dokumentu nie istnieje

Elektroniczny zapis papiery wartościowe zdematerializowane

-w obrocie występują papiery wartościowe, które muszą mieć formę dokumentu np. weksle, konosament

-w obrocie występują papiery wartościowe, które mogą mieć postać dokumentu lub zdematerializowaną np. akcje, obligacje, listy zastawcze

-w obrocie występują papiery wartościowe, które występują wyłącznie w postaci zdematerializowanej np. bony skarbowe

Postać dokumentu: zbycie praw:

-na okaziciela

-imienne

-na zlecenie

Funkcje papierów wartościowych:

1/kredytowa (emisja papierów wartościowych, emitent zaciąga kredyt)

2/zabezpieczająca (zabezpieczenie = weksel in blanco, czeki potwierdzone)

3/obiegowa

4/legitymacyjna

5/lokacyjna

Papiery wartościowe odgrywają bardzo ważną rolę w działalności gospodarczej (rachunek w biurze maklerskim - zapis elektroniczny prawo z papierów wartościowych istnieje, ale dokumentu realnie nie ma)

Funkcje papierów wartościowych

-z pkt widzenia emitenta

-z pkt widzenia nabywcy

Weksel

-weksel in blanco - forma zabezpieczeń

-weksel - forma kredytu kupieckiego

-weksel obsługuje wiele transakcji gospodarczych

=papiery wartościowe wystawione na zlecenie - weksle, czeki, dowody składowe, konosamenty

=papiery imienne

weksel:

-własny (suchy, solo) - wystawca przyrzeka bezwarunkowo bezpłatnie oznaczonej sumy pieniężnej remitentowi

W R

*indos

*4 terminy płatności

*nie ma akceptanta

*nie ma trasata

*tylko w odpisach

-trasowany (trata, ciągniony) - bezwarunkowo poleca trasatowi zapłacenie oznaczonej sumy pieniężnej remitentowi (A-akceptant, D-dłużnik)

P(D) W (D) T (A D) R

Weksel nie musi być wystawiony na blankiecie wekslowym.

Ważność weksla nie zależy od opłaty skarbowej, ale wystawienie weksla bez opłaty skarbowej = odpowiedzialność karna skarbowa

Weksel

-strona formalna (zawiera elementy przesądzające o ważności weksla jako dokumentu)

Gdy nie ma tych elementów to zobowiązanie wekslowe jest nie ważne.

-strona materialna (w postaci zobowiązań wekslowych)

Podmioty uprawnione - wierzyciel wekslowy

Zobowiązania wekslowe zawiera się poprzez podpis na wekslu

Weksle na zlecenie - remitent może stać się indosantem ( dłużnik)

P (D) I (indosant) indosatariusz (W - na drodze indosu)

Indosant - dłużnik wekslowy (D)

Poręczenie - poręczyciel (P) (dłużnik)

W-wierzyciel

Podmioty zobowiązane - dłużnik weksla (wystawca, akceptant, poręczyciel, indosant, instytucja wyręczyciela(??)

Trasat staje się dłużnikiem wekslowym, gdy zaakceptuje weksel = akceptant

Kto może zaciągać zobowiązania:

-każdy kto ma zdolność do czynności prawnych określoną w KC (osoby fizyczne, osoby prawne, które nie mają osobowości prawnej ale mają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych) np. spółka komandytowa, wspólnota mieszkaniowa

Spółka cywilna nie może bo nie ma zdolności do czynności prawnych i zdolności prawnej

-wierzyciele: remitent i indosatariusz

Zobowiązania wekslowe:

-abstrakcyjne - ważne niezależne od przyczyny podpisania umowy, ważne kto, nie ważne dlaczego

-samodzielne - ważność jednego zobowiązania zależy od ważności innego zobowiązania

-solidarne - wierzyciel może żądać zapłaty od jednego, kilku lub wszystkich dłużników, wszyscy są solidarni

Strona formalna

WEKSEL TRASOWANY

1/nazwa „weksel” w języku w jakim jest wystawiony (wkomponowana w treść dokumentu)

2/polecenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy pieniężnej, suma zapisana cyframi, słownie oraz waluta

Jeśli co innego zapisane jest słownie, a co innego cyframi to ważne jest to co zostało zapisane słownie

Jeśli jest kilka kwot napisanych słownie, to ważna jest ta, która jest najmniejsza

Może być kilku wystawców

3/nazwisko, nazwa trasata lub firma

nazwisko trasata, który nie istnieje - weksel ważny, to liczy się sam wpis (wtedy jest to weksel własny wystawiony w formie weksla trasowanego: dłużnik—wystawca)

4/oznaczenie terminu płatności

Prawo wekslowe zna 4 terminy płatności (4 sposoby określania terminu płatności)

W wekslu może być podany tylko jeden termin - jeśli weksel ma więcej niż jeden termin płatności jest nieważny

a/za okazaniem

b/w pewien czas po okazaniu (okazać weksel i jeszcze np. 2 tygodnie)

c/w pewien czas po dacie (data liczona od dnia wystawienia weksla)

d/w oznaczonym dniu

Gdy nie ma terminu płatności (art. 2 prawa wekslowego) weksel jest płatny za okazaniem

5/oznaczone miejsca płatności

Gdy nie ma określonego miejsca płatności na mocy art. 2 jest to miejsce wymienione obok nazwiska trasata

6/nazwisko osoby, na której zlecenie lub na której rzecz zapłata ma być dokonana (remitent)

Zawsze na wekslu musi być wskazany remitent

Weksel wystawiony na okaziciela jest nieważny. Nie można go tak wystawiać.

7/data i miejsce wystawienia weksla

dzień, miesiąc słownie, rok (data istniejąca przyszła)

Gdy nie ma wskazanego miejsca wystawienia weksla miejscowość obok nazwiska wystawcy

8/podpis wystawcy weksla

-czy podpis musi być wyraźny (czytelny)? - podpis może być własnoręczny, podpis, którym się osoba zwykle podpisuje

-czy osobiście? - można przez pełnomocnika (musi mieć specjalne umocowanie), wtedy nie jest on wystawcą

Jeśli pełnomocnik nie ma umocowania to jest wystawcą (odpowiada jak za własne zobowiązanie)

Instytucje szczególne:

indos - na grzbiecie weksla = na odwrocie weksla (obrót wekslami na zlecenie)

rodzaje:

1/zupełny - zawiera wszystkie elementy właściwe dla indosu (data, miejsce, indosant, indosatariusz), przenosi prawa z weksla na indosatariusza i na jego zlecenie

2/in blanco - sam podpis na odwrocie weksla jest indosem in blanco

Gdy wręczony jest innej osobie tzn., że ta osoba (posiadająca weksel) jest uprawniona z tego weksla

Może ona (ta osoba):

-uręczyć go komuś innemu (zbyć go)

-uzupełnić (indos zupełny i dopiero uręczyć)

-indosować ten weksel dalej

-może go wypełnić nazwiskiem własnym lub innej osoby

INDOS MUSI PRZENOSIĆ CAŁOŚĆ PRAW Z WEKSLA (indos częściowy nieważny)

3/na okaziciela

4/zastawniczy - służy do ustanawiania zastawu na wekslu

posiadacz = zastawnik

ten kto wystawił = zastawca

5/pełnomocniczy

indosatariusz pełnomocniczy to pełnomocnik poprzednika (indosanta pełnomocniczego)

małoletni (posiada zdolność do czynności prawnych) za zgodą przedstawiciela ustawowego może dokonać indosu

pełnomocnik ≠ przedstawiciel ustawowy

prawa z weksla przysługują temu, kto indos pełnomocniczy podpisał

weksle może być poręczony

awal - poręczenie wekslowe (czekowe) - na wekslu albo na przedłużku weksla - „Ręczę”, „Poręczam” i inne

Poręczenie wekslowe powinno wskazać osobę, za którą to poręczenie jest udzielone

Jeśli nie jest wskazane to przyjmuje się, że jest dane za wystawcę

Poręczenie części jest możliwe. Gdy nie jest to zapisane to dotyczy to całej kwoty

Poręczyciel odpowiada tak samo jak ten, za którego poręczył (akceptant, indosant, wystawca), jeśli poręczył za akceptanta to odpowiada jak akceptant itd.

Poręczenie jest ważne, chociażby zobowiązanie, które poręczył było nieważne, z wyjątkiem, gdy chodzi o wady formalne

Wady formalne - powiązują, że weksel jako dokument jest nieważny (zobowiązanie nieważne)

Płatność weksla ≠ zapłata

Posiadacz weksla płatnego... (4 terminy płatności) powinien przedstawić go do zapłaty w pierwszym dniu lub w jednym z dwóch dni powszednich (dni niepowszednie = niedziela + święta)

Gdy nie ma określonego terminu to weksle płatny za okazaniem (przy przedstawieniu), powinien być płatny w ciągu roku od daty wystawienia

Gdy nadchodzi termin płatności udajemy się do głównego dłużnika (weksel własny - wystawca, weksle trasowany - akceptant) i możemy żądać sumy wekslowej (gdy nie chcą zapłacić sporządza się protest z powodu niezapłacenia, opłata notarialna)

Nie sporządzamy protestu gdy na wekslu jest umieszczona klauzula „bez protestu”

Jeśli jest klauzula to można domagać się od wszystkich dłużników (poszukiwanie zwrotu = zapłata od innego dłużnika niż główny, ale może domagać się również od dłużnika głównego)

>za daną osobę są wierzyciele

>przed daną osobą są dłużnicy

Indosatariusz może żądać od indosanta:

-posiadacz może żądać od wystawcy zwrotu nieprzyjętej albo niezapłaconej sumy wekslowej + odsetki, jeśli są zastrzeżone

-odsetki w wysokości 6%, a przy wekslach wystawionych i płatnych w Polsce odsetek ustawowych

-kosztów protestu

-kosztów zawiadomień

-innych kosztów (np. sądowych, rozmów telefonicznych)

-prowizji komisowych (=0,166% sumy wekslowej)

Indosant (ten kto wykupił) od poprzedników może żądać:

-całkowitej sumy zapłaconej (suma wekslowa + odsetki + prowizja + koszty)

-odsetek w wysokości 6%, a przy wekslach wystawionych i płatnych w Polsce odsetek ustawowych (od całej sumy zapłaconej)

suma zapłacona ≠ suma wekslowa

Weksel - zabezpieczenie wierzytelności

-weksel in blanco własny

-weksel in blanco trasowany

(+)deklaracja wekslowa (podpisana przez wystawcę i wręczona beneficjentowi) - informuje o tym, jak weksel ma być wypełniony, gdy dłużnik nie zapłaci (wystawca weksla upoważnia remitenta do wypełnienia)

Na wekslu in blanco mogą być poręczenia. Przyjmują go najczęściej banki

czek

czeki wystawiane i płatne w Polsce: (trasatem może być tylko bank)

-czeki nie ulegają przyjęciu. Trasat nie podpisuje czeku, nie zaciąga zobowiązań czekowych

-bank nie jest dłużnikiem czekowym (nie odpowiada z czeku)

-bank odpowiada z wiążącej go z wystawcą umowy rachunku bankowego, aby wystawić czek trzeba mieć rachunek bankowy

-wystawca poleca trasatowi żeby wypłacił remitentowi albo posiadaczowi czeku określoną sumę pieniężną

-czek nie ma terminu płatności, jest płatny zawsze za okazaniem

terminy:

-10dni (wystawiany i płatny w tym samym państwie)

-20dni (wystawiany i płatny w tej samej części świata, kontynent)

-70dni (wystawiany, ale płatny na innym kontynencie)

-czeki gotówkowe

-czeki rozrachunkowe (rozliczenia bezgotówkowe) - wystawca poleca trasatowi, aby obciążył rachunek wystawcy i uznał rachunek remitenta

Funkcje

-płatnicza

-rozrachunkowa

-gwarancyjna (banki potwierdzają czeki, pieczęć)

Czeki tracą na znaczeniu na rzecz kart płatniczych i instrumentów elektronicznych

1

---