Rewalidacja indywidualna - podstawowe zadania i zasady organizacji zajęć
Rewalidacja - (łac. re - znów, valius - mocny) jest to oddziaływanie zmierzające do przywrócenia pełni sił osobom osłabionym poważną choroba lub urazami.
Celem zajęć rewalidacyjnych nie jest wyrównywanie braków. Rewalidacja przystosowuje upośledzonego do życia w społeczeństwie. Jej celem jest stawianie na mocne strony dziecka oraz szukanie tego co w nim jest najlepsze.
Główne kierunki oddziaływań rewalidacyjnych: ,
Maksymalne usprawnianie, rozwijanie, fortioryzacja tych wszystkich funkcji psychicznych i
fizycznych, które są najsilniejsze i najmniej uszkodzone.
Optymalne korygowanie funkcji zaburzonych i uszkodzonych, defektów i zniekształceń.
Kompensowanie, czyli wyrównywanie przez zastępowanie.
Dynamizowanie rozwoju (stymulowanie).
O zajęciach rewalidacyjnych dla danego ucznia po wcześniejszej diagnozie decydują: lekarz , psycholog, wychowawca klasy oraz nauczyciel rewalidacji.
W zajęciach rewalidacyjnych wyróżniamy:
zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze
zajęcia korekcyjne:
korekcyjne - kompensacyjne
gimnastyka korekcyjna
zajęcia logopedyczne
W szkole specjalnej na zajęcia rewalidacyjne przeznaczone jest 10 godzin tygodniowo, rozdzielonych
na poszczególne zajęcia wg potrzeb szkoły.
Ilość uczniów na poszczególnych zajęciach wynosi:
zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze: 3-5 uczniów
zajęcia korekcyjne - kompensacyjne: 3-5 uczniów
gimnastyka korekcyjna do 15 uczniów
Aby odpowiednio zaprogramować działania rewalidacyjne należy kierować się diagnozą. Powinna ona zawierać:
Stopień upośledzenia.
Poziom rozwoju percepcji wzrokowej (analiza, synteza, spostrzeganie)
Poziom rozwoju percepcji słuchowej (słuch fonematyczny, słuch fonetyczny, analizę i syntezę
słuchową, wrażliwość słuchową i słuch muzyczny)
Poziom koordynacji:
wzrokowo - słuchowej
wzrokowo - ruchowej
wzrokowo - słuchowo - ruchowej
Uwaga(trwałość uwagi, zdolność koncentracji uwagi, stopień rozwoju uwagi dowolnej)
Poziom rozwoju wyobraźni przestrzennej i orientacji przestrzennej.
Pamięć (poziom rozwoju pamięci świeżej i trwałej, mechanicznej, logicznej, pamięci słów, zadań,
tekstów, pamięci wzrokowej, słuchowej, wzrokowo - słuchowo - ruchowej)
Mowa - poziom rozwoju:
rozwój fonologiczny (artykulacja)
rozwój synaktyczny (gramatyka)
rozwój semantyczny (rozumienie)
9. Rozwój myślenia: ujmowanie różnic i podobieństw, analiza i synteza myślowa, umiejętność
klasyfikowania, przyporządkowywania, wnioskowania, myślenie przyczynowo - skutkowe,
abstrakcyjne, matematyczne, definiowanie pojęć.
Poziom rozwoju (notorycznego: koordynacja statyczna, ruchów jednoczesnych, precyzja ruchów,
stan napięcia mięśniowego.
Stan dojrzałości społecznej i emocjonalnej.
Stan zdrowia dziecka.
W rewalidacji indywidualnej w wyróżnić możemy dwa etapy:
Wstępny (przygotowujący) - jest to wyrobienie gotowości do nauki, przyzwyczajenie dziecka do
wysiłku, kontakt z rówieśnikami, przyzwyczajenie do pokonywania trudności, wyciszanie lub
pobudzanie, wyróżnianie części ciała, stron w ciele, orientacja przestrzenna i kierunkowa, poczucie
położenia ciała w przestrzeni.
Właściwy - kształtowanie umiejętności szkolnych: czytanie, pisanie, liczenie i doskonalenie technik
szkolnych:
ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej i usprawnianie manualne
ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej
ćwiczenia percepcji słuchowej
System opieki i pomocy dzieciom z odchyleniami i zaburzeniami obejmuje profilaktykę, diagnozę i terapię. Działania terapeutyczne podejmujemy wtedy, gdy obserwujemy destrukcyjny wpływ zaburzeń rozwoju na czynności i przystosowanie społeczne dziecka. Zadanie to powinno być realizowane w zindywidualizowanym procesie wychowania. Terapia pedagogiczna jest to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych (wychowawczych i dydaktycznych) na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się, mające na celu eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji.
Terapia pedagogiczna stanowi interwencję wychowawczą zmierzającą do spowodowania określonych, pozytywnych zmian w zakresie sfery poznawczej i emocjonalnej oraz motywację w strukturze wiedzy i umiejętności szkolnych dziecka.
Celem nadrzędnym terapii pedagogicznej jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dzieciom z utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich możliwości.
Celem operacyjnym terapii pedagogicznej jest stymulowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych,
wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów, eliminowanie niepowodzeń
szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji. Zbiór celów operacyjnych jest
programem terapii. Podmiotem terapii pedagogicznej jest nauczyciel terapeuta wyposażony w
odpowiednią wiedzę i umiejętności oraz posiadający predyspozycje psychiczne potrzebne do tego
rodzaju pracy.
Przedmiotem oddziaływań terapeutycznych jest dziecko, jego zaburzenia rozwojowe i trudności
szkolne, określone przez specjalistyczna diagnozę.
Terapia pedagogiczna jako działalność dydaktyczna i wychowawcza wymaga sformułowania zasad
postępowania, którymi powinien kierować się nauczyciel terapeuta, aby zrealizować założone cele.
Wśród zasad terapii pedagogicznej wyróżniamy:
Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego.
Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania , uwzględniającego złożoność
tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka.
Zasada korekcji zaburzeń czyli ćwiczenie przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i
najsłabiej opanowanych umiejętności.
Zasada kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych w celu tworzenia właściwych
mechanizmów kompensacyjnych.
Zasada systematyczności.
Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego.
Organizacja zajęć rewalidacyjnych i pracy terapeutycznej.
Główne działania w organizacji pomocy dzieciom z odchyleniami od normy to wczesne wykrywanie nieprawidłowości i zaburzeń rozwojowych, zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym oraz wyrównywanie braków i zaburzeń. Pomoc ta odbywać się może w szkole lub innej placówce w formie:
Zajęć dydaktyczno - wyrównawczych
logopedycznych, socjoterapii.
Klas wyrównawczych.
Klas terapeutycznych.
Świetlic terapeutycznych
zajęć specjalistycznych: korekcyjne - kompensacyjnych,
Zajęcia korekcyjne - kompensacyjne są przeznaczone dla uczniów u których nieprawidłowości rozwojowe utrudniają opanowanie określonych umiejętności. Zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej. Liczba uczestników tych zajęć powinna wynosić od 2 do 5 osób.
Klasy terapeutyczne tworzy się dla uczniów wykazujących jednorodne lub sprzężone zaburzenia wymagające indywidualizacji nauczania i długotrwałej pomocy specjalistycznej. Liczba uczniów w tych klasach powinna wynosić 10 do 15 osób.
Wyróżniamy dwa rodzaje form pracy terapeutycznej dziećmi przejawiającymi zaburzenia funkcji percepcyjno - motorycznych.
Zajęcia indywidualne - prowadzone są najczęściej w poradniach psychologiczno- pedagogicznych
dla dzieci dyslektycznych, w przedszkolach i innych placówkach. Na zajęcia te kieruje się dzieci z
głębokimi, sprzężonymi zaburzeniami rozwoju oraz z poważnymi wadami wymowy.
Zajęcia zbiorowe - organizuje się w zespołach dziecięcych, dobranych pod kątem zbliżonych
rodzajów trudności w nauce oraz możliwości poznawczych.
Zajęcia te mogą być realizowane w ramach następujących form organizacyjnych:
zespoły korekcyjne - kompensacyjne
klasy terapeutyczne
ośrodki szkolno - wychowawcze
kolonie zdrowotne - specjalistyczne
szkoły dla dzieci dyslektycznych
W pracy terapeutycznej ważną rolę może odgrywać współpraca z rodzicami. Podczas zajęć rodzice obserwują ich przebieg, stosowane formy i metody pracy oraz zachowanie swojego dziecka na tle grupy. Udział rodziców w zajęciach zwiększa zaangażowanie emocjonalne w problemy dzieci, co pozwala na kształtowanie właściwych postaw rodzicielskich wobec niepowodzeń szkolnych. Kontynuacja zajęć w domu poprzez maksymalizację działań może przyspieszyć osiąganie pozytywnych efektów pracy. Dodatkowym czynnikiem motywacyjnym jest więź emocjonalna, gdyż we wspólnej pracy czy zabawie z matką dziecko chętniej wykonuje nie lubiane czynności, angażujące zaburzone funkcje.
Etapy pracy:
1. Etap przygotowawczy:
W etapie tym głównym celem jest kształtowanie dojrzałości dziecka do rozpoczęcia nauki czytania i pisania poprzez stymulowanie i korygowanie funkcji percepcyjno- motorycznych oraz ich koordynacji. Ćwiczenia w tym etapie dzielimy na następujące grupy:
Ćwiczenia rozwijające ogólne sprawności ruchowe i sprawności manualne.
Ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej na podstawie konkretnego materiału
(obrazkowego) i abstrakcyjnego (geometrycznego i literowego - bez czytania)
Ćwiczenia funkcji słuchowej na podstawie dźwięków świata otaczającego, muzyki i dźwięków
mowy.
2. Terapia właściwa:
W tym etapie ćwiczenia mają na celu przezwyciężenie specyficznych trudności dzieci dyslektycznych w opanowaniu podstawowych umiejętności czytania i pisania, wykorzystując materiał literowy stosowany w przedszkolu.
Ćwiczenia te polegają na dalszym usprawnianiu funkcji wzrokowej, słuchowej i kinestetyczno -ruchowej szczególnie w zakresie rozwijania zdolności dokonywania analizy i syntezy oraz kształcenia pamięci i koordynacji wzrokowo - słuchowo - ruchowej w różnych czynnościach, z przechodzeniem stopniowo do ćwiczeń czytania i pisania.
3. Doskonalenie umiejętności:
Etap ten uwzględnia dalsze prowadzenie ćwiczeń korekcyjne - kompensacyjnych, usprawniających funkcje: wzrokową, słuchową i kinestetyczno - ruchową oraz koordynacje w czasie czytania i pisania.
Podstawą planowania zajęć jest diagnoza, która określa objawy i przyczyny trudności szkolnych dziecka. Należy również zwrócić uwagę na stan emocjonalny dziecka, typ układu nerwowego oraz ewentualne zaburzenia zachowania.
Na podstawie tych informacji można sporządzić ramowy indywidualny plan pracy z dzieckiem, który powinien uwzględniać następujące kierunki pracy z działań:
ćwiczenia korekcyjne zaburzonych funkcji
ćwiczenia korekcyjno - kompensacyjne zaburzonych funkcji
ćwiczenia relaksacyjne i odpoczynkowe
oddziaływania psychoterapeutyczne
W pracy terapeutycznej nie obowiązują żadne terminy ani rygory czasowe, jak w realizacji programu nauczania. Jedynym kryterium przejścia do następnego stopnia trudności są faktyczne osiągnięcia dzieci. Każdą pracę i ćwiczenie należy doprowadzić do końca i pozytywnie a za razem obiektywnie ocenić, porównując do poprzednich osiągnięć dziecka.
Struktura jednostki metodycznej zajęć korekcyjno- kompensacyjnych jest odmienna od jednostki lekcyjnej, ponieważ opiera się na zasadach terapii pedagogicznej. Sformułowanie tematu może zawierać problem dydaktyczny oraz cele korekcyjne. Ten sam temat może powtarzać się w kilku kolejnych jednostkach zajęciowych lub występować na zmianę z innymi zajęciami. Dzięki uważnej obserwacji można ustalić optymalny czas trwania ćwiczeń.
Jednostka metodyczna składa się z następujących etapów pracy:
Ćwiczenia na materiale bezliterowym.
Sprawdzenie stopnia opanowania uprzednio opracowanego materiału literowego.
Ćwiczenia na materiale bezliterowym służące realizacji celów.
Prezentacja znaku graficznego(nauczyciel na tablicy, dzieci z pamięci w powietrzu, na blacie stołu,
na tacce z solą, kredą lub węglem na dużej kartce, mazakiem, kredką w szerokiej liniaturze, kredką w
zeszycie, ołówkiem w większych liniach, długopisem w zeszycie)
Zakończenie(ćwiczenia relaksujące, ćwiczenia oddechowe, śpiew piosenki z pokazywaniem)
CHARAKTERYSTYKA OSÓB UPOSLEDZONYCH UMYSŁOWO Z UWZGLĘDNIENIEM POZIOMU ZACHOWANIA PRZYSTOSOWAWCZEGO
Orientacyjny poziom zachowania przystosowawczego osób niepełnosprawnych intelektualnie
Wiek 3 lata i powyżej: głęboki |
Zaradność życiowa: pije z filiżanki z pomocą, „współpracuje” z opiekunem, otwierając usta podczas jedzenia Rozwój fizyczny siedzi bez podpierania lub podciąga się do pozycji pionowej; wyciąga rękę po przedmioty ; dobrze chwyta wykorzystując kciuk ; manipuluje przedmiotami (bawi się butami albo stopami) Komunikacja: naśladuje dźwięki , śmieje się lub odpowiada uśmiechem (mówi " Da - da " , " bu- bu ", w sposób czuły) ; brak efektywnej mowy ; może komunikować się za pomocą dźwięków, gestów lub znaków umownych Funkcjonowanie społeczne: rozpoznaje znajome osoby i nawiązuje z nimi kontakty o charakterze niewerbalnym |
Wiek 3 lata: znaczny Wiek 6 lat i więcej: głęboki |
Zaradność życiowa: próbuje jeść palcami; " współpracuje" podczas ubierania się , kąpieli , i treningu toaletowego, może zdejmować ubranie (skarpetki), ale nie jest to pełna czynność rozbierania się do kąpieli albo do spania. Rozwój fizyczny: stoi samodzielnie albo chodzi niezgrabnie (niestabilnie) bądź z pomocą. Komunikacja: jedno albo dwa słowa (Mama) , ale przeważnie zatrzymuje się na wokalizacji Funkcjonowanie społeczne :może reagować na bodźce innych wg. przewidywalnych wzorów; sygnalizuje potrzeby przez gesty i hałasy albo wskazywanie na coś; bawi się w łatwe gry; zabawy naśladowcze o ograniczonej liczbie interakcji ; potrafi bawić się samo zabawkami przez kilka minut |
Wiek 3 lata: umiarkowany Wiek 6 lat: znaczny Wiek 9 lat i więcej: głęboki |
Zaradność życiowa: próbuje samodzielnie jeść za pomocą łyżki, jednak powodując znaczne rozlewanie się płynu, zdejmuje skarpetki, spodnie, współpracuje z opiekunem przy kąpaniu się, może wskazywać na to, że spodnie są mokre, nawiązuje współpracę przy toalecie. Rozwój fizyczny: chodzi samodzielnie utrzymując równowagę, może podawać piłkę lub inne przedmioty rzucając je innym, może biegać i wspinać się na stopnie schodów z pomocą Komunikacja: może stosować 4 lub 6 słów, może komunikować wiele potrzeb za pomocą gestów (wskazując na coś) Funkcjonowanie społeczne: bawi się z innymi przez krótki okres czasu, często w postaci tzw. zabawy równoległej lub pod nadzorem, rozpoznaje innych , jest w stanie ujawnić preferencje swoje dla niektórych osób w porównaniu z innymi |
Wiek 3 lata: lekki Wiek 6 lat: umiarkowany Wiek 9 lat: znaczny Wiek 12 lat i więcej: głęboki |
Zaradność życiowa: je za pomocą łyżki (kasza) jednak towarzyszy temu duży nieład, pije bez pomocy, może zdejmować i zakładać niektóre części ubrania (skarpetki, pończochy, bieliznę, sukienkę, spodenki bokserskie). Próbuje kąpać się lub myć ręce, ale wciąż wymaga znaczącej pomocy ze strony innych. Wskazuje (sygnalizuje) na potrzebę pójścia do toalety. Rozwój fizyczny: może wchodzić i schodzić ze schodów nie zmieniając stóp (nie naprzemiennie, dostawiając stopy), może biegać lub skakać, może balansować na jednej nodze, może podawać piłkę innym, przenosić przedmioty, wykonywać proste łamigłówki, zagadki, puzzle planszowe bez pomocy (proste układanki) Komunikacja: mówi za pomocą 2 - 3 wyrazowych zdań. Nazywa proste powszechnie spotykane przedmioty, tj. chłopiec, samochód, lody, kapelusz. Rozumie pojedyncze wskazówki: „załóż buty na nogi”, „siądź tam”, „załóż płaszcz”. Zna ludzi po imieniu, jeśli w sposób niewerbalny, to może zastosować wiele gestów aby zaspokajać potrzeby, lub interpretować informacje dochodzące od innych osób Funkcjonowanie społeczne: może brać udział w prostych zabawach, zwykle bawiąc się tylko z jedną lub co najwyżej dwiema osobami. Z więcej niż dwiema osobami zabawa musi być kierowana przez osobę dorosłą. Wykazuje preferencje niektórych osób spośród innych. |
6 lat: lekki 9 lat: umiarkowany 12 lat i więcej: znaczny 15 lat i powyżej: głęboki |
Zaradność życiowa: je łyżką lub widelcem, przy tej czynności może rozlać lub rozrzucić jedzenie; ubiera się, ale potrzebuje pomocy przy zapinaniu małych guzików bądź zapinaniu kurtki na zamek; próbuje samo się kąpać ale potrzebuje przy tym pomocy, może myć i wycierać ręce, ale jest to mało efektywne; częściowo korzysta z toalety, ale nie jest ono wolne od pojedynczych incydentów. Rozwój fizyczny: może skakać (na jednej nodze) i podskakiwać, wchodzić po schodach stawiając stopy naprzemiennie; jeździ na rowerku trójkołowym lub rowerze gdy ma ponad 8 lat; może wchodzić na drzewa lub po linie (?); bierze udział w zabawach tanecznych, może rzucać piłką i trafiać do celu. Komunikacja: ma słownictwo o liczbie ponad 300 słów i używa gramatycznie poprawnych zdań. W zakresie komunikacji niewerbalnej może korzystać z wielu gestów żeby komunikować swoje potrzeby. Rozumie proste werbalne przekazy słowne, wskazówki i pytania (połóż to na półce, gdzie mieszkasz); mowa może być czasami niewyraźna. Może odbierać słowa i znaki mające charakter ogłoszeń: lody, stop, wyjście, toaleta dla pań/panów. Mówi o swoich doświadczeniach używając prostego języka. Funkcjonowanie społeczne: uczestniczy w zajęciach grupowych i prostych grach zespołowych; współpracuje z innymi w prostych zabawach (dom, sklep) oraz bierze udział w zajęciach o charakterze różnych form sztuki (teatr, taniec, sztuka). |
9 lat: lekki 12 lat: umiarkowany 15 lat i więcej: znaczny |
Zaradność życiowa: Właściwie je posługując się łyżką i widelcem, potrafi smarować chleb masłem; wymaga pomocy przy krojeniu mięsa, potrafi nakładać ubranie, zapinać je na guziki, bądź na zamek błyskawiczny. Może wiązać sznurowadła u butów. Kąpie się, ale pod nadzorem. Jest przygotowane do korzystania z toalety. Myje ręce i twarz bez pomocy. Rozwój fizyczny: może biegać, skakać, podskakiwać, tańczyć, jeździć na łyżwach, lub sankach i skakać na linie. Może wchodzić i schodzić po schodach na przemian stawiając stopy. Potrafi rzucać piłką do celu. Komunikacja: może posługiwać się złożonymi zdaniami, mowa jest na ogół ogólnie wyraźna i zrozumiała, rozumie złożoną komunikację słowną zawierającą słowa takie jak : „ponieważ”, „jednak”, „ale”. Rozpoznaje znaki i słowa, ale nie czyta tekstu pisanego ze zrozumieniem. Funkcjonowanie społeczne: może uczestniczyć w zajęciach grupowych spontanicznie, może brać udział w prostych grach zespołowych o charakterze współzawodnictwa (zawodów): przeciąganie liny, ściganie się. Są zdolni do zawierania przyjaźni i utrzymywania jej przez tygodnie lub miesiące. Aktywność ekonomiczna: Jest zdolne do robienia prostych zakupów posługując się kartką, zdaje sobie sprawę z tego, że pieniądze mają wartość, ale nie wie jak z nich korzystać, z wyjątkiem automatów na monety. Codzienne obowiązki: może przygotowywać proste posiłki (kanapki), może pomagać przy wykonywaniu prostych zadań codziennych (ścielenie łóżka, zamiatanie, odkurzanie). Może nakrywać i sprzątać ze stołu. Zdolność do kierowania sobą: może pytać się, czy jest dla niego do wykonania jakaś praca, może koncentrować uwagę na zadaniu przez 10 minut lub dłużej, stara się być posłusznym i wykonywać powierzane obowiązki. |
12 lat: lekki 15 lat i więcej: umiarkowany |
Zaradność życiowa: umie samo się żywić, kąpać, ubierać, może wybierać sobie codziennie ubrania, może przygotowywać łatwe posiłki (np. kanapki) dla siebie lub innych osób, czesać i szczotkować włosy, myć szamponem i robić loki, prać, prasować i przechowywać własne ubrania. Rozwój fizyczny: dobra kontrola ciała, dobra zarówno mała, jak i duża motoryka. Komunikacja: może prowadzić prostą rozmowę, używa złożonych zdań, rozpoznaje słowa, może czytać zdania, ogłoszenia, oznaczenia i prosty materiał z pewnym (niecałkowitym) rozumieniem. Funkcjonowanie społeczne: może współpracować lub współzawodniczyć z innymi Aktywność ekonomiczna: można go wysłać po zakup kilku rzeczy, bez pomocy kartek, dokonuje mniejszych zakupów z dokładnością, jest w stanie zliczyć drobne pieniądze (z dokładnością do dolara). Codzienne zajęcia: może wykonywać proste codzienne domowe obowiązki: ścieranie kurzu, wyrzucanie śmieci, mycie naczyń. Potrafi przygotowywać proste posiłki wymagające mieszania składników. Zdolność do kierowanie sobą: Może inicjować większość własnych czynności. Koncentruje uwagę na zadaniach przez 15 do 20 min. i dłużej. Może sumiennie wykonywać większość przyjmowanych na siebie obowiązków.
|
15 lat i dorośli: lekki UWAGA: jednostki, które w sposób rutynowy wykonują czynności na wyższych poziomach kompetencji w zakresie zachowania przystosowawczego niż zilustrowano na tym modelu, nie powinny być uznawane za defektywne w zakresie zachowania przystosowawczego, ponieważ z założenia jednostka nie jest upośledzona, o ile nie wykazuje znaczącego deficytu w zakresie mierzonej inteligencji i zachowania przystosowawczego, te jednostki, które funkcjonują na wyższych poziomach niż zilustrowano tutaj, nie mogą być uznawane za upośledzone) |
Zaradność życiowa: Ćwiczy (rozwija) własną dbałość o sprzątanie wokół siebie, własne żywienie, kąpanie się, korzystanie z toalety. Może potrzebować jednak wskazówek (opieki) w odniesieniu do dbałości o swoje zdrowie i swoją osobistą higienę, może potrzebować pomocy w wyborze i zakupie ubrań. Rozwój fizyczny: jest w stanie z łatwością chodzić po swoim rodzinnym mieście (lub najbliższym sąsiedztwie w dużym mieście), po terenie szkoły lub jakiejś instytucji, nie może wyjeżdżać do innych miast sam bez pomocy. Może korzystać z roweru, nart, łyżew, trampoliny lub z innego sprzętu, który wymaga dobrej koordynacji. Komunikacja: komunikuje się z wykorzystaniem złożonych pojęć werbalnych i rozumie ich znaczenie. Prowadzi codzienną rozmowę, ale nie może dyskutować o pojęciach abstrakcyjnych lub filozoficznych. Posługuje się telefonem i komunikuje za pomocą pisma swoje emocje w postaci prostego listu oraz prostych nakazów (zobowiązań), ale nie jest w stanie pisać na temat pojęć abstrakcyjnych lub opisywać ważnych, obecnych wydarzeń Funkcjonowanie społeczne: wchodzi w interakcje o charakterze współpracy i współzawodnictwa z innymi, inicjuje niektóre grupowe zajęcia, początkowo dla celów społecznych lub emocjonalnych. Może przynależeć do lokalnej grupy rekreacyjnej lub wyznaniowej, ale nie do organizacji o charakterze obywatelskim lub grup osób szczególnie wykształconych (np. klub fotograficzny, klub dobrej książki). Jest w stanie czerpać radość z rekreacji w postaci gry w kręgle, potańcówek, oglądania telewizji, gry w warcaby, ale nie jest kompetentny w takich czynnościach jak tenis, żeglarstwo, gra w brydża, gra na pianinie, ani innych zajęciach o charakterze hobby, które wymagają szybkiego, zaangażowanego lub kompleksowego planowania, pociągającego za sobą wiele różnorodnych aspektów Aktywność ekonomiczna: może pójść do kilku sklepów, aby zakupić kilka artykułów, bez kartki. Jest w stanie właściwie rozmienić pieniądze, ale nie jest w stanie korzystać z innych usług bankowych. Może zarabiać na życie, ale ma problem z gospodarowaniem pieniędzmi bez nadzoru. Zaradność: może gotować proste rzeczy, przygotowywać proste posiłki i wykonywać proste codzienne czynności, zadania tj. czyszczenie, odkurzanie, przygotowywanie potraw, pranie. Jako dorosły może być zatrudniony w pracach wymagających wykonywania prostych czynności (wymagających częściowych kwalifikacji) Zdolność do kierowania sobą: zapoczątkowuje większość własnych czynności. Jest w stanie zwracać uwagę na zadanie przez 15 do 20 min., dokładny skrupulatny w pracy. Przyjmuje dużą odpowiedzialność, ale wymaga porady i kontroli w odniesieniu do zadań, które dotyczą dbałości o zdrowie, dbałości o innych, czy też złożonych czynności zawodowych. |
Rewalidację można więc ogólnie określić jako wychowanie specjalne jednostek upośledzonych, zmierzające do najpełniejszego ich rozwoju.
W odniesieniu do osób upośledzonych umysłowo termin "rewalidacja" oznacz długotrwałą działalność terapeutyczno-pedagogiczną, której zadaniem jest:
zapobieganie pogłębianiu się istniejącego już niedorozwoju lub powstawanie innych dodatkowych upośledzeń,
leczenie i usprawnianie elementów chorych lub zaburzonych oraz wzmacniani osłabionych,
stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu własnyc
sił organizmu oraz korzystnych czynników środowiskowych,
wychowanie i nauczanie specjalne (ogólne i zawodowe), dostosowane do wieki
sprawności fizycznych i umysłowych rewalidowanego oraz zapotrzebowani
społecznego,
kompensowanie istniejących braków i trwałych uszkodzeń organicznych w cel
podniesienia ogólnej sprawności tych osób.
Zasadniczymi kierunkami działania rewalidacyjnego jest:
maksymalne rozwijanie tych sił biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej
uszkodzone,
wzmacnianie (fortioryzacja) i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych luk
fizycznych,
- wyrównywanie (kompensacja) i zastępowanie (substytucja) deficytów
biologicznych i rozwojowych .
Metody pracy rewalidacyjnej z dziećmi głębiej upośledzonymi umysłowo s różnorodne, a ich dobór zależy od:
celu i zadań oddziaływań,
sytuacji dziecka (wieku, potrzeb, stopnia upośledzenia, możliwości i ograniczeń),
realnych warunków, w jakich odbywają się zajęcia (dom rodzinny, przedszkole specjalne, szkoła specjalna, ośrodek rehabilitacyjny, itp.).
Zaradność życiowa: Właściwie je posługując
się łyżką i widelcem, potrafi smarować chleb masłem; wymaga pomocy przy krojeniu mięsa, potrafi nakładać ubranie, zapinać je na guziki, bądź na zamek błyskawiczny. Może wiązać sznurowadła u butów. Kąpie się, ale pod nadzorem. Jest przygotowane do korzystania z toalety. Myje ręce i twarz bez pomocy. Rozwój fizyczny: może biegać, skakać,
podskakiwać, tańczyć, jeździć na łyżwach, lub sankach i skakać na linie. Może wchodzić i schodzić po schodach na przemian stawiając stopy. Potrafi rzucać piłką do celu. Komunikacja: może posługiwać się złożonymi
zdaniami, mowa jest na ogół ogólnie wyraźna
i zrozumiała, rozumie złożoną komunikację
słowną zawierającą słowa takie jak :
„ponieważ", „jednak", „ale". Rozpoznaje znaki
i słowa, ale nie czyta tekstu pisanego ze
zrozumieniem.
Funkcjonowanie społeczne:
może
uczestniczyć w zajęciach grupowych spontanicznie, może brać udział w prostych grach zespołowych o charakterze współzawodnictwa (zawodów): przeciąganie liny, ściganie się. Są zdolni do zawierania