ZAGADNIENIA OGÓLNE

1. Cel funkcjonowania przedsiębiorstwa w gospodarce rynkowej

Przedsiębiorstwo - to wyodrębniona pod względem ekonomicznym i prawnym jednostka gospodarcza, która samodzielnie prowadzi działalność i podejmuje ryzyko tej działalności po to, aby osiągnąć zysk. Celem istnienia każdego podmiotu gospodarczego jest osiąganie zysku. Działania podmiotów gospodarczych funkcjonujących na rynku skierowane są na konsumenta i jego potrzeby. Jest, bowiem oczywiste, że sprzedać można tylko te produkty, które zaspokajają potrzeby nabywców. Podstawowym celem działania każdej firmy jest, więc realizowanie zysku poprzez zaspokajanie potrzeb nabywców.

W najbardziej ogólnym ujęciu celem uniwersalnym działalności dowolnej organizacji jest dążenie do maksymalnego powodzenia, (maksymalny zysk przy minimalnych nakładach)

1) maksymalizacja zysku,

2) maksymalizacja rynkowej wartości przedsiębiorstwa,

3) wzrost rozmiarów przedsiębiorstwa,

4) maksymalizacja sprzedaży (udziału w rynku),

5) maksymalizacja zysku ekonomicznego,

6) zachowanie rentowności,

7) zmniejszenie kosztów,

8) rozwój przedsiębiorstwa,

9) zwiększenie innowacyjności,

10) przetrwanie przedsiębiorstwa,

11) uniknięcie problemów finansowych i upadłości,

12) bezpieczeństwo istnienia (finansowe),

13) zachowanie wypłacalności,

14) utrzymywanie płynności finansowej.

Lista takich celów jest z pewnością długa, jednakże realizacja przez jednostkę wszystkich przedstawionych celów równocześnie nie jest możliwa, dlatego też jednostka musi rozważyć, które z nich są najważniejsze, nadrzędne, a które należy im podporządkować. Wszystkie wymienione cele, pomimo różnej ich postaci, można podzielić na dwie kategorie: pierwsza związana jest z maksymalizacją bogactwa właścicieli (cele 1-9), druga - z zapewnieniem istnienia przedsiębiorstwa (cele 10-14).

2. Funkcje i cechy kapitałów własnych w przedsiębiorstwie

Kapitał własny to udział własny inwestorów w firmie. Jest to wartość środków gospodarczych, wniesionych do firmy przez właścicieli (udziałowców, akcjonariuszy, wspólników) oraz środków wygospodarowanych przez przedsiębiorstwo w toku działalności.

Kapitały własne dzielimy na:

1. kapitały (fundusze) powierzone - są to wkłady finansowe lub rzeczowe (aporty) właścicieli firmy; kapitały własne powierzone w zależności od formy własności mają różne nazwy:

1. w spółce akcyjnej - kapitał akcyjny

2. w spółce z o.o. - kapitał udziałowy (zakładowy)

3. w spółce cywilnej - kapitał właściciela

4. w spółdzielni - fundusz udziałowy

5. w przedsiębiorstwach państwowych - fundusz założycielski.

2. kapitały (fundusze) samofinansowania - powstają z kolei z osiągniętego zysku zatrzymanego w firmie bądź innych źródeł charakterystycznych dla danej działalności; kapitały własne samofinansowania stanowią równowartość skapitalizowanej części wygospodarowanego zysku, który został przeznaczony na kapitały własne danej jednostki. W zależności od formy własności kapitały te mają nazwy:

1. w spółce akcyjnej i w spółce z o.o. - kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy

2. w spółdzielni - fundusz zasobowy

3. w przedsiębiorstwie państwowym - fundusz przedsiębiorstwa.

Kapitał własny pełni ważną funkcję w firmie. Będąc podstawowym źródłem finansowania pozostającym bezterminowo do dyspozycji przedsiębiorstwa, stanowi jednocześnie zabezpieczenie dla aktualnych i potencjalnych wierzycieli firmy. Stąd też wielkość kapitałów własnych powinna kształtować się na poziomie, umożliwiającym rozszerzenie działalności inwestycyjnej, podjęcie prac rozwojowych bądź zaciągnięcie kredytu.

Kapitał własny pełni w każdym przedsiębiorstwie cztery funkcje:
- gwaranta spłaty zobowiązań wobec wierzycieli;
- podstawy ekonomicznej i prawnej samodzielności właściciela firmy;
- funduszu ryzyka;
- podstawy wiarygodności kredytowej przedsiębiorstwa.

Wspomniane funkcje kapitału własnego przedsiębiorstwa są bardzo akcentowane
w przypadku spółek prawa handlowego.

3. Formy bankowości elektronicznej

Bankowość elektroniczna - odnosi się do zastosowania technologii jako elementu pośredniczącego w kontakcie banku z klientem i automatyzacji niektórych czynności wykonywanych tradycyjnie przez pracownika.

Formy bankowości elektronicznej:

Home banking, umożliwia obsługę rachunków bankowych bez konieczności wychodzenia z domu. Obsługa rachunku bankowego odbywa się przy użyciu publicznej sieci telefonicznej, oraz komputera wyposażonego w odpowiednie oprogramowanie. Bezpieczeństwo systemu zapewniają m.in. generowane hasła, a transmitowane dane są kodowane. Wadą Home Bankingu jest to, że dostęp do konta jest możliwy tylko z komputera, na którym jest zainstalowany program.

Bankowość internetowa- komunikacja z bankiem za pośrednictwem Internetu. Odróżnia się od home rankingu zastosowaniem Internetu, publicznej sieci, zamiast bezpośredniego połączenia modemowego lub stałego łącza. Klient ma dostęp do usług banku z każdego urządzenia.

Phone banking i mobile banking - są to usługi bankowe dostępne za pośrednictwem telefonu. Te dostępne dzięki urządzeniom przenośnym, głównie telefonom komórkowym, określamy jako mobile banking. Możemy je podzielić na pasywne i aktywne. Pasywne to takie, gdzie klient odbiera jedynie informacje dotyczące rachunku. np. sprawdzenie salda rachunku, uzyskiwanie informacji o aktualnych kursach walut. Usługi aktywne to takie, które powodują zmianę salda i historii rachunku np. przelewy.

Teletekst - możliwość sprawdzenia stanu konta przez teletekst. W Polsce tę usługę proponował wyłącznie Invest Bank. Po wykonanym telefonie klienta na podanej stronie teletekstu(przez teleserwis) przez 3 minuty były wyświetlane dane konta (saldo i operacje). Taki sposób prezentacji oznaczał brak poufności danych.

Email banking - wyróżniamy dwie formy:o biernym i aktywnym charakterze. W przypadku tej pierwszej klient posiada na serwerze bankowym skrzynkę poczty elektronicznej. Na koniec każdego dnia bank wysyła na tę skrzynkę informację o dokonanych tego dnia transakcjach i aktualnym stanie konta. Aktywną formą jest usługa E-mail Money, która umożliwia dokonywanie przelewów. Aby skorzystać z tej usługi nie trzeba znać numeru rachunku odbiorcy, wystarczy adres jego poczty elektronicznej.

Karty płatnicze- umożliwiają dokonywanie operacji w bankomatach i wpłatomatach, oraz transakcji za pośrednictwem terminali POS.

4. Outsourcing logistyczny, przesłanki, zakres, wykonawcy

Outsourcing - korzystanie z zasobów zewnętrznych. W polskiej literaturze najczęściej spotykana jest definicja mówiąca o wydzieleniu funkcji biznesowych ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego i przekazanie ich innym podmiotom gospodarczym. Jako polskie odpowiedniki pojęcia outsourcing podaje się terminy wydzielenie lub wyodrębnienie

Specyfika outsourcingu logistycznego polega na oddaniu w outsourcing funkcji związanych z logistyką. Tak też należy w szerokim pojęciu definiować outsourcing logistyczny. W węższym pojęciu będzie on rozumiany jako współpraca, będąca przedmiotem umowy polegająca na przekazaniu przez przedsiębiorstwo realizacji funkcji logistycznych w ręce operatora logistycznego. Z uwagi właśnie na współpracę sformalizowaną w ramach umowy, outsourcing logistyczny bywa nazywany również logistyką kontraktową. W zależności od sposobu pojmowania terminu logistyka zakres funkcji logistycznych przekazywanych w outsourcing może być różny i może obejmować jedynie organizację transportu bądź całość zarządzania łańcuchem dostaw. Zarządzanie łańcuchem dostaw obejmuje z kolei tak organizację transportu, jak również logistykę wewnątrzzakładową wraz z planowaniem systemów przepływu materiałów w produkcji, dostarczanie surowców, magazynowanie, zarządzanie przepływem informacji i kontrolę tychże procesów. W obecnym czasie do usług, jakie mogą być oddawane w ramach outsourcingu logistycznego zalicza się:

• Transport / przewozy (konsolidacja przesyłek / konfekcjonowanie)

• Spedycja

• Obsługa celna

• Pakowanie / paletyzacja

• Znakowanie towarów (metkowanie, etykietowanie)

• Obsługa opakowań zwrotnych / gospodarka odpadami

• Składowanie / magazynowanie / zarządzanie magazynem

• Usługi finansowe (fakturowanie, obsługa płatności i ubezpieczeń)

• Optymalizacja systemów informacyjnych / dostosowanie infrastruktury

• Tworzenie raportów i analiz / prognozowanie

• Projektowanie wewnętrznych systemów logistycznych i magazynów

• Tworzenie strategii łańcucha dostaw

• Inne

Zlecanie zewnętrznemu wykonawcy realizację zadań firmy nie związanych z działalnością podstawową tej firmy. Jest to zlecanie zewnętrznemu oferentowi wykonywanie wszystkich lub wybranych czynności logistycznych. Może on prowadzić do zastąpienia czynności wykonywanych wcześniej przez dane przedsiębiorstwo (outsourcing tradycyjny), lub też wdrożenia najnowocześniejszych narzędzi zarządzania logistycznego celem poprawienia efektywności funkcji logistycznej przedsiębiorstwa (outsourcing innowacyjny).

Przesłanki stosowania outsourcingu logistycznego:

• redukcja i kontrola kosztów operacyjnych,

• zwiększenie koncentracji firmy na podstawowej działalności,

• uzyskanie dostępu do mocy produkcyjnych najlepszej jakości,

• zwolnienie własnych zasobów do innych celów,

• uzyskanie zasobów, którymi organizacja nie dysponuje,

• przyspieszenie pojawienia się korzyści wynikających z restrukturyzacji,

• uporanie się z funkcją trudną do wykonywania lub niemożliwą do kontrolowania,

• pozyskanie kapitału,

• podział ryzyka.

Wybór wykonawcy działań oustourcingowych tzw. operatora logistycznego opiera się na weryfikacji takich parametrów jak: oferowany zakres usług logistycznych kompleksowość obsługi, elastyczność i dostosowanie do potrzeb klienta, czas przewozu, stabilność dostaw, bezpieczeństwo przesyłek, ubezpieczenie itp.

5. Rodzaje papierów wartościowych i sposób ich emisji

Papier wartościowy - to dokument stwierdzający istnienie określonego prawa majątkowego w taki sposób, że bez posiadania tego dokumentu nie można wykonywać tego prawa, a przeniesienie własności tego dokumentu powoduje przeniesienie również tego prawa.

Papiery wartościowe dzielimy:

1. Ze względu na przedmiot uprawnień w nich zawartych:

• papiery wierzycielskie opiewające na wierzytelności pieniężne (np. weksle, czeki, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, listy hipoteczne,),

• papiery towarowe uprawniające do rozporządzania towarem, znajdującym się pod pieczą wystawcy dokumentu ( konosament morski),

• papiery udziałowe stwierdzające zespół różnych uprawnień nabywcy w stosunku do remitenta ( akcje, certyfikaty inwestycyjne)

• Ze względu na charakter dochodów:

• papiery wartościowe o dochodzie stałym (reprezentują wierzytelność, której wielkość kapitału i dochodu jest określona w kwocie pieniężnej już w chwili emisji (obligacje)

• papiery wartościowe o dochodzie zmiennym (to walory reprezentujące prawo do udziału w zysku osiąganym przez emitującą go jednostkę organizacyjną oraz reprezentujące udział w majątku tej jednostki -akcje)

• Z punktu widzenia oznaczenia w dokumencie osoby uprawnionej:

• papiery wartościowe imienne (uprawniają jedynie osoby imiennie oznaczone w papierach ),

• papiery wartościowe na okaziciela (nie wskazują osoby uprawnionej, a do przeniesienia własności takiego dokumentu wystarczy jego wydanie),

• papiery wartościowe na zlecenie (to takie , które osobę upoważnioną wskazują w postaci podmiotu imiennie wymienionego w papierach oraz każdego, na kogo zostają przeniesione prawa z tych papierów na drodze indosu, czyli dokonanego oświadczenia osoby uprawnionej, zbywającej dokument :czeki, weksle ).

• Z punktu widzenia czasu ważności papieru:

• papiery krótkoterminowe,

• papiery średnioterminowe,

• papiery długoterminowe.

• Z punktu widzenia celów gospodarczych:

• papiery rynkowe ( wykorzystywane w obrocie masowym , w którym uczestniczy wiele podmiotów, a transakcje dokonywane są na zorganizowanych, regulowanych rynkach ),

• papiery nierynkowe (posiadają wąski krąg odbiorców, ich odbiór jest przypadkowy, bez instytucjonalnego uporządkowania ).

Najczęściej występujące rodzaje papierów wartościowych

• Akcje

• Obligacje

• Weksel

• Czek

• Bony skarbowe

• Listy zastawne

• List hipoteczny

• Certyfikaty inwestycyjne

• Konosament

Wyróżnia się emisję własną i obcą.

Emisja własna - podmiot gospodarczy sam emituje i sprzedaje papiery wartościowe na drodze subskrypcji własnej (zapisów, przedpłat) lub z wolnej ręki (na giełdzie lub poprzez kontakty z potencjalnymi nabywcami).

Emisja obca odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanej instytucji finansowej i przybiera postać submisji publicznej (pośrednik dokonuje zapisów i sprzedaje papiery w imieniu i na ryzyko emitenta, pobierając prowizję) lub submisji prywatnej (pośrednik sprzedaje papiery na własne ryzyko. Jego dochodem jest różnica pomiędzy ceną ich zakupu i sprzedaży).


6. Rola międzybankowego rynku pieniężnego

Rynek międzybankowy jest to jeden z segmentów rynku pieniężnego, na którym stronami transakcji są instytucje bankowe, a przedmiotem transakcji są depozyty międzybankowe w walucie krajowej i zagranicznej oraz krótkoterminowe instrumenty finansowe. Rynek ten jest uważany za najważniejszą część rynku pieniężnego. Jest to rynek, na którym banki mają możliwość pożyczania sobie nawzajem swoich aktywów płynnych. Jest to także rynek zamknięty, gdyż transakcje instrumentami finansowymi mogą być zawierane tylko przez banki komercyjne i bank centralny. Pośrednikami w transakcjach na tym rynku występują maklerzy, którzy za to otrzymują prowizję.

Międzybankowy rynek pieniężny to:

1. podstawowy rynek inwestycyjny lokowania przejściowo wolnych środków pieniężnych

2. podstawowy rynek refinansowy uzupełniania niedoborów środków pieniężnych powstałych w skutek działalności operacyjnej

3. utrzymanie płynności na właściwym poziomie

4. źródło ryzyka stóp procentowych

5. proces określający wartość aktywów i pasywów w czasie.

Rynek międzybankowy jest podstawowym rynkiem lokowania przejściowo wolnych środków pieniężnych banków. Jest również podstawowym rynkiem refinansowym uzupełniania niedoborów środków pieniężnych powstałych wskutek działalności operacyjnej w celu utrzymania płynności na właściwym poziomie.

Podstawowym instrumentem międzybankowego rynku pieniężnego jest depozyt międzybankowy.

Depozytem międzybankowym jest transakcja, która polega na przyjęciu bądź udzieleniu przez jeden bank drugiemu określonej kwoty środków pieniężnych, przy ustaleniu z góry terminu oraz stopy procentowej. Istnieje dwa rodzaje depozytów międzybankowych:

a) krótkoterminowe - są to depozyty o okresie zapadalności od jednego dnia do jednego miesiąca (takie jak np.: overnight O/N, tomorrow next T/N, spot next S/N)

b) długoterminowe - okres zapadalności wynosi od jednego miesiąca do jednego roku.

Cel zawierania transakcji przez banki na międzybankowym rynku pieniężnym:

1. regulacja płynności ( lokowanie poprzez sprzedaż depozytów, refinansowanie poprzez kupno depozytów)

2. generowanie dochodu ( arbitraż - możliwość wykorzystania w jednym momencie różnic w oprocentowaniu banków; otwarta pozycja depozytowa - długa rosnące stopy %, krótka: malejące stopy %)

3. zabezpieczenie przed niekorzystnymi zmianami stóp procentowych.

7. Rynek finansowy, jego segmenty, funkcje i instrumenty

Rynek finansowy - miejsce, gdzie dokonuje się transakcji środkami pieniężnymi. Uczestnikami rynku finansowego są: reprezentujący podaż kapitału w formie pieniężnej inwestorzy finansowi, reprezentujący popyt na ten kapitał inwestorzy rzeczowi (np. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo i instytucje samorządowe) oraz pośrednicy finansowi - banki, fundusze inwestycyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, biura maklerskie. Rynek finansowy obejmuje ogół transakcji kupna-sprzedaży instrumentów finansowych służących pozyskaniu i lokowaniu pieniądza i kapitału.

Segmenty rynku finansowego.
Rynek finansowy dzieli się na:
• rynek walutowy
• rynek pieniężny
• rynek kapitałowy
• rynek instrumentów pochodnych (derywatów)

Funkcje rynku finansowego:
1. alokacja pieniądza i kapitału - za pośrednictwem rynku finansowego następuje przepływ pieniądza lub kapitału do użytkowników,
2. funkcja mobilizacji kapitału - z drobnych nadwyżek finansowych lokowanych np. przez gospodarstwa domowe powstają znaczące źródła finansowania np. przedsięwzięć inwestycyjnych,
3. wycena pieniądza i kapitału - cenami są stopy %, notowania papierów wartościowych, notowania innych instrumentów finansowych,
4. transformacja pieniądza i kapitału - na rynku finansowym następuje zamiana jednych instrumentów finansowych na inne.

INSRUMENT FINANSOWY to umowa (kontrakt) zawarta między dwiema stronami, regulująca zależność finansową między tymi stronami. Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi definiuje pojęcie instrumentów finansowych. Instrumentami finansowymi są papiery wartościowe, do których zalicza się: akcje, prawa poboru, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, instrumenty pochodne na akcje i obligacje, a także inne instrumenty, które uprawniają do ich objęcia lub nabycia. Do instrumentów finansowych zalicza się również niebędące papierami wartościowymi:

• tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,

• instrumenty rynku pieniężnego,

• finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie,

• umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe,

• opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie,

• pochodne instrumenty towarowe,

• inne instrumenty, jeżeli zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na terytorium państwa członkowskiego lub są przedmiotem ubiegania się o takie dopuszczenie.

W ramach instrumentów finansowych wyodrębnia się grupę określaną mianem maklerskich instrumentów finansowych. Są to instrumenty finansowe z wyjątkiem pochodnych instrumentów towarowych.

8. Rynek walutowy, jego zadania, funkcje, uczestnicy i instrumenty

Rynek walutowy to rynek, na którym handluje się walutami, czyli instrumentami finansowymi o najwyższym stopniu płynności. Jest to rynek międzynarodowy, przedmiotem transakcji są wszelkie waluty świata, jednak nadrzędną zasadą jest, że wszystkie kursy podaje się w odniesieniu do dolara amerykańskiego. Dominująca rola dolara wynika z faktu, że jest on podstawową walutą rozliczeń handlu zagranicznego oraz inwestycji na rynkach finansowych. Również wzajemne kursy walut innych niż dolar wyznaczane są za jego pośrednictwem, przy użyciu tzw. kursów crossowych. Polega to na przeliczeniu kwoty w jednej walucie na dolary i dopiero tej kwoty na drugą walutę.

Zadania rynku walutowego

1. Transfer siły nabywczej w formie pieniężnej między różnymi bankami,

2. Przesunięcie dodatkowej masy towarów i usług bez rekompensaty,

3. zabezpieczenie zagranicznego majątku finansowego przed zmniejszeniami wartości walut.

Funkcje rynku:
1.umożliwia porównanie cen towarów i usług w różnych krajach
2.ulatwia rozwój handlu międzynarodowego
3.pogłębia międzynarodowy podział pracy
4.rozwój wymiany międzynarodowej umożliwia specjalizację producentów w zakresie tych dóbr i usług, w których mają najniższe koszty wytwarzania
5.umożliwia dokonywanie transferu siły nabywczej
6.transfer kapitału w skali międzynarodowej

Uczestnikami rynku walutowego są przede wszystkim banki komercyjne. Poza nimi handlują także wyspecjalizowane firmy brokerskie, międzynarodowe domy maklerskie oraz niektóre wielkie korporacje. Poza tym odbywa się także obrót klientowski, z kontrahentami niebędącymi bezpośrednimi uczestnikami rynku, stanowiący jednak niewielką część rynku. Ważnymi uczestnikami rynku walutowego są także banki centralne, które sprzedają lub skupują walutę w celu zapobiegania nadmiernemu wzrostowi bądź spadkowi danej waluty (interwencja). Jeszcze niedawno Narodowy Bank Polski był wręcz zobowiązany do takiego uczestnictwa, mając obowiązek interwencji w obronie kursu walutowego. Dziś już takiego obowiązku nie ma, ale działalność banku centralnego na rynku walut nadal jest istotna. Szczególnie widowiskowe są interwencje kilku banków centralnych łącznie, jak na przykład Europejskiego Banku Centralnego, Zarządu Rezerwy Federalnej i Banku Japonii w obronie euro.

Instrumenty rynku walutowego

Głównymi instrumentami stosowanymi na rynku walutowym są opcje oraz kontrakty terminowe. Opcje są to instrumenty finansowe dające nabywcy prawo kupna bądź sprzedaży instrumentu podstawowego, na jaki był wystawiony w ciągu ustalonego okresu czasu lub w określonym terminie w przyszłości po ustalonej cenie bazowej.

Kontrakty terminowe futures i forward są pochodnymi instrumentów finansowych, których wartość zależy od wartości instrumentu podstawowego, na jaki są wystawione. Zawierane są one między dwiema stronami, dla których stanowią zobowiązanie do sprzedaży lub kupna w określonym w umowie terminie w przyszłości i po określonej cenie.


9. System finansowy i jego funkcje

System finansowy składa się z zespołu instytucji, urządzeń i form umożliwiających gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych. Wszystkie instytucje i urządzenia są ze sobą organicznie powiązane, bowiem pojęcie systemu zakłada wielość tworzącą jedność. Ten ogół zasad i instytucji finansowych stworzony jest przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe. Jest to więc kategoria prawna, wynik regulacji stanowionych przez człowieka. Można także zdefiniować go jako całokształt struktur organizacyjnych, metod działania, norm prawnych i urządzeń planistycznych regulujących przebieg procesów finansowych i stanowiących ramy działalności zwanej gospodarką i polityką finansową.

Podstawowym kryterium wyodrębniania w ramach systemu finansowego państwa jest zróżnicowanie treści i zakresu działania poszczególnych grup jednostek organizacyjnych. Wyodrębnia się tzw. systemy szczegółowe lub ogniwa systemu finansowego:

System budżetowy - ogół norm prawnych oraz struktur organizacyjnych regulujących funkcjonowanie budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.

System bankowy- ogół norm prawnych regulujących zasady działania banków, którego podstawowym celem jest wprowadzenie i nadzór pieniądza w obiegu.

System finansowo-ubezpieczeniowy - reguluje tworzenie, podział i organizację funduszu ubezpieczeniowego.

System finansowy podmiotów gospodarczych - reguluje gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych w dyspozycji podmiotów gospodarczych.

System finansowy ludności - określa źródło pochodzenia środków pieniężnych osób indywidualnych.

Funkcje systemu finansowego.

System finansowy spełnia następujące funkcje:

1. płatniczą - polegającą na tym, że system powinien zapewnić sprawne działanie mechanizmu rozliczeń transakcji gospodarczych, zwłaszcza zakupu towarów i usług,

2. płynności - polegającą na tym, że system umożliwia zamianę papierów wartościowych i innych aktywów na gotówkę czyli pieniądz,

3. oszczędności - polegającą na ty, że system stwarza podmiotom różne możliwości lokowania oszczędności na atrakcyjnych warunkach,

4. kredytową - polegającą na dostarczaniu przez system f. kredytów dla firm, gospodarstw domowych oraz sektora publicznego w celu popierania inwestycji i konsumpcji,

5. zabezpieczającą przed ryzykiem - polegającą na tym, że system f. zawiera instrumenty ochraniające przedsiębiorców, konsumentów i rząd przed nadmiernym ryzykiem,

6. polityki ekonomicznej - polegająca na stworzeniu możliwości prowadzenia polityki dbającej o wzrost gospodarczy, niskie bezrobocie, niską inflację itd.

10. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne, ich istota, klasyfikacja i znaczenie dla gospodarki

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju (nazywanym „inwestorem bezpośrednim” lub „firmą matką”) z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”). Przez „długotrwałą kontrolę” rozumie się tutaj istnienie długoterminowych relacji pomiędzy inwestorem bezpośrednim i przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji oraz istotny poziom oddziaływania, który daje inwestorowi bezpośredniemu efektywny głos w zarządzaniu przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji.

Aby inwestycję uznać za BIZ, minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora bezpośredniego w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%.

BIZ są to długookresowe inwestycje, podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego zysku. Przy czym istotą BIZ jest transfer nie tylko kapitału, ale również pracy i wiedzy (technologicznej, marketingowej i organizacyjnej).

Podział BIZ według formy zaangażowania inwestycyjnego:

a) typu greenfield - utworzenie za granicą od podstaw nowej firmy (np. budowa nowej fabryki),

b) typu brownfield - nabycie już istniejącego zakładu zagranicznego i następnie dokonanie jego pełnej restrukturyzacji technicznej (np. zainstalowanie wszystkich nowych urządzeń produkcyjnych w fabryce),

c) BIZ polegające na kontynuacji działalności nabytej firmy zagranicznej bez większej jej restrukturyzacji.

Typologia BIZ według zróżnicowania strategii działania inwestorów w krajach goszczących:

a) horyzontalne (poziome) - prowadzenie takiej samej działalności jak w kraju macierzystym (takie same metody wytwarzania i produkty, choć możliwe zróżnicowanie asortymentowe),

b) wertykalne (pionowe) - firma macierzysta lokuje za granicą tylko jedno ogniwo łańcucha wartości, przy czym: jeśli np. przedsiębiorstwo przemysłu przetwórczego inwestuje w obce kopalnie, jest to BIZ wertykalne wstecznie (backward vertical), - jeśli natomiast inwestuje w sieć zbytu, wtedy BIZ wertykalne do przodu (forward vertical),

c) konglomeratowe - połączenie wertykalnych i horyzontalnych BIZ.

Według kryterium powiązania BIZ ze strategią rozwoju kraju goszczącego:

a) substytucyjne wobec importu (import-substituting),

b) proeksportowe (export-increasing),

c) zainicjowane przez rząd kraju przyjmującego (government-initiated) głównie dla poprawy sytuacji płatniczej.

Klasyfikacja BIZ według strategii i pozycji rynkowej firmy macierzystej:

a) ekspansywne (expansionary) - nastawione na zdobywanie nowych rynków zagranicznych, tj.na ekspansję zewnętrzną,

b) defensywne (defensive)- podejmowane dla obrony dotychczasowej pozycji rynkowej firmy macierzystej.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w znacznym stopniu przyczyniają się do rozwoju ekonomicznego i mogą mieć istotny wpływ na transfer technologii, tworzenie nowych miejsc pracy oraz zwiększenie eksportu. Rozwój międzynarodowych przepływów kapitału, a zwłaszcza bezpośrednich inwestycji zagranicznych, stanowi z jednej strony czynnik pogłębiania procesu globalizacji gospodarki światowej, z drugiej natomiast jest skutkiem tego procesu.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne nie zawsze są nośnikiem racjo­nalności zgodnej z interesami kraju przyjmującego. Eksporterzy kapitału oczekują uzyskania najwyższej jego efektywności. Kraje goszczące zainte­resowane są maksymalizacją stopnia dynamizowania rozwoju gospodar­czego przez przyjmowany kapitał. Cele te są często rozbieżne.

Głównymi przyczynami, dla których firmy decydują się na BIZ jest możliwość korzystniejszego i bardziej zyskownego wykorzystania aktywów niż w kraju macierzystym. Dodatkowym powodem jest możliwość uzyskania przewagi nad konkurentami.

Najczęściej wymieniane przewagi to:

- finansowa,

- technologiczna,

- menedżerska,

- marketingowa.

Jednym z najważniejszych czynników determinujących BIZ jest możliwość utrzymania przewagi technologicznej i wyłączność w dysponowaniu know-how.

11. Światowy kryzys zadłużeniowy, jego przyczyny i skutki

Za moment pojawienia się światowego kryzysu zadłużenia uznaje się sierpień 1982r, kiedy Meksyk (wówczas drugi - po Brazylii - najbardziej zadłużony KSR) ogłosił, że nie jest w stanie dalej obsługiwać swoich długów wobec zagranicy. Całkowita wielkość zadłużenia KSR wzrosła z 827 mld w 1982r. do 1127 mld w 1986r., zaś w 1990r. osiągnęła 1351 mld USD. Długi dewizowe europejskich KS zwiększyły się w latach 80-tych do 160 mld USD. Natomiast w latach 90-tych łączne zadłużenie KSR i krajów postsocjalistycznych dalej szybko rosło: do 2347 mld USD w 1999r. Po 2-letnim okresie spadku ponowny wzrost długów: do 2597 mld USD w 2004r. W roku 2003 najbardziej zadłużonymi KSR w wyrażeniu absolutnym były: Brazylia (235 mld USD), Argentyna (166 mld), Meksyk (140 mld), Indonezja (134 mld) i Indie (114 mld USD). Wśród krajów postsocjalistycznych największe długi zagraniczne miały w 2003r.: Chiny (194 mld), Rosja (175 mld) i Polska (95 mld USD). Zadłużenie dewizowe Polski osiągnęło w 1981r. 25 mld USD. Mimo czasowego zawieszenia jego obsługi rosło dalej: do 48 mld USD w 1990r. W 1991r. wierzyciele publiczni z Klubu Paryskiego darowali RP połowę jej długów, a w 1994r. także banki prywatne z Klubu Londyńskiego zredukowały o 50% nasze zadłużenie. Ale w latach 2002-2005 ponownie skokowy wzrost polskich długów: z 81 do 106 mld USD.

Zaciąganie przez kraje rozwijające się kredytów zagranicznych nie jest niczym nowym, jednakże dopiero w drugiej połowie XX wieku zjawisko to zaczęło nabierać tempa i obejmować coraz większą liczbę państw. Sprzyjał temu wzrost zainteresowania samych państw rozwijających się uzyskaniem pomocy z zagranicznych środków finansowych. Co więcej, zaciąganie kredytów wówczas wydawało się przywódcom (często byli to przywódcy państw, które świeżo odzyskały niepodległość) niezwykle korzystnym posunięciem, zważywszy na fakt, iż nominalna stopa procentowa na międzynarodowym runku finansowym była wówczas umiarkowana. Ceny towarów, które eksportowały kraje rozwijające się, były o wiele wyższe niż obecnie, co dawało im perspektywę rozwoju, a co za tym idzie posiadania środków na spłatę zobowiązań.Od 1981 roku jednak sytuacja zaczęła się zmieniać.

Przyczyny zewnętrzne kryzysu:

- wzrost cen ropy naftowej (czterokrotny w latach 1973-1974 i dwukrotny w latach 1978-1979),

- niekorzystny ruch cen na rynku światowym dotyczący towarów eksportowanych i importowanych przez kraj dłużniczy, przejawiający się w spadku tych pierwszych i wzroście tych drugich.

- wahania stopy procentowej wzrost nominalnej stopy procentowej przyczynił się w sposób pośredni do wzrostu zadłużenia krajów rozwijających się (np. Brazylii)

- załamanie się w krajach Zachodu koniunktury ekonomicznej na początku lat 80-tych i występowanie strukturalnych barier wzrostu;

- osłabienie dynamiki gospodarczej krajów uprzemysłowionych (osłabił źródła zagranicznego popytu)

- niewystarczające zasoby finansowe MFW na cele pomocy dla krajów zadłużonych i mankamenty programów dostosowawczych;

- zbyt słabe zaangażowanie rządów i banków prywatnych krajów Zachodu w poszukiwanie skutecznych metod wychodzenia z pułapki zadłużeniowej.

Do wewnętrznych przyczyn kryzysu można natomiast zaliczyć:

- brak odpowiednich strategii rozwoju (zwłaszcza proeksportowego) i poważne błędy w dziedzinie polityki ekonomicznej rządów KSR i KS;

- nasilenie się wewnętrznych barier rozwojowych i ograniczeń etatystycznych systemów gospodarczych, dominujących w KS i KSR;

- niewłaściwe wykorzystywanie zaciąganych kredytów zagranicznych, marnotrawstwo środków finansowych i duża skala korupcji;

- zbytnia pasywność władz publicznych i sektora prywatnego KSR i KS w zakresie poszukiwania metod rozwiązania kryzysu zadłużeniowego.

Skutki kryzysu:

Kryzys zadłużeniowy trwa już ponad dwie dekady i stanowi wielkie zagrożenie nie tylko dla krajów dłużniczych, lecz również dla całej gospodarki światowej. Metody, które dotychczas stosowano w celu ratowania sytuacji okazały się niewystarczające.

Główne skutki światowego kryzysu zadłużenia

- Dramatyczne pogorszenie się zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji gospodarczej krajów relatywnie najbardziej zadłużonych.

- dla krajów rozwijających się kryzys stanowi ogromne obciążenie obsługą długu - kraje, na które nałożone są zobowiązania niemal cały swój wysiłek kierują w stronę redukcji długu. Konieczność spłaty zobowiązań angażuje środki, które w normalnych warunkach mogłyby sprzyjać rozwojowi gospodarczemu tych krajów, nie dając tym samym realnych możliwości zapobiegania tej sytuacji w przyszłości.

- Ciężar obsługi zadłużenia wpędza kraje zadłużone w stagnację a stosunki między dłużnikami a wierzycielami stają się napięte.

- W tych krajach rozwijających się, które najbardziej dotknięte są skutkami kryzysu, także sytuacja polityczna zagrożona jest destabilizacją. Może to prowadzić do gwałtownych zmian elit rządzących, czy zachwiania zasad demokracji, a w skrajnych przypadkach do całkowitego od nich odwrócenia na rzecz reżimów autorytarnych, które obiecują ludności krajów ogarniętych biedą i niepokojem iluzorycznie szybkie przełamanie kryzysu.

- Częstokroć zamiast go jednak zażegnać generują nowe problemy - gospodarki krajów rozwijających się połączone są ze sobą siecią regionalnych powiązań, a trudności jednego kraju szybko rozprzestrzeniają się na inne, sąsiednie.

- W obliczu wysokich kosztów obsługi długów konieczne jest drastyczne ograniczanie importu, zmniejszanie inwestycji i wydatków budżetowych na cele socjalne, co ogranicza dynamikę wzrostu gospodarczego i powoduje pogorszenie się warunków życia ludności.


12. Przyczyny i skutki międzynarodowej migracji pracy

Zjawisko migracji nie jest nowe ma bowiem swój historyczny byt. Jej zasięg oraz skala związane są przede wszystkim z poziomem rozwoju społeczno - gospodarczego oraz ekonomiczno - politycznego kraju zarówno odstępującego, jak i pozyskującego kapitał ludzki oraz poziomem kwalifikacji migrujących.

Przyczynami międzynarodowej migracji ludności są w dużej mierze względy ekonomiczne a poza nimi również polityczne, ekologiczne, społeczne i religijne.

Wśród przyczyn ekonomicznych można wyróżnić przede wszystkim :
1. międzynarodowe zróżnicowanie poziomów rozwoju gospodarczego i wysokości płac
2. występowanie różnic w szeroko rozumianych kosztach (np. wydatki na transport, podatki etc.)
3. lepsze możliwości kształcenia i poprawy sytuacji materialnej dzieci
4. różnice w zapotrzebowaniu na określoną specyfikę zawodu
Do najważniejszych przyczyn poza ekonomicznych należą:
1. ustrój polityczny danego kraju
2. sytuacja na tle międzynarodowym
3. Konflikty etniczne wewnątrz kraju
4. Konflikty religijne

Pewną rolę mogą tez odgrywać takie czynniki jak: więzi historyczne lub kulturalne, pokrewieństwo językowe, bliskość geograficzna, łatwość przekraczania granic, konflikty polityczne.

Międzynarodowe ruchy siły roboczej wywołują różnorakie konsekwencje zarówno pozytywne jak i negatywne dla wszystkich podmiotów związanych z procesem migracji. Dla emigrantów (jeżeli znajdą pracę i lepsze wynagrodzenie) efekty są zdecydowanie korzystne. Skutkiem jest tu wzrost płacy, nowe możliwości rozwoju, edukacji. Natomiast ciężko jest ocenić skutki emigracji z punktu widzenia gospodarki interesu społecznego pojedynczego kraju.

Imigracja także przynosi pozytywne i negatywne skutki o charakterze gospodarczym
i społecznym. Dopływ znacznej liczby niewykwalifikowanych, niezorganizowanych, bardziej uległych robotników pozwala przetrwać mało efektywnym firmom i gałęziom produkcji. Stanowi to hamulec przekształceń struktur gospodarczych w tych krajach, utrwalając dziedzinę produkcji, których kraje wysoko rozwinięte straciły przewagę komparatywną. "Oddziaływało to w kierunku obniżania się przeciętnej wydajności w gospodarce narodowej i osłabiania się jej dynamiki rozwojowej" . Zatrudnianie imigrantów w dziedzinach produkcji o niskiej wydajności i dużej pracochłonności umożliwia przepływ miejscowej siły roboczej do gałęzi o wysokiej wydajności pracy.

Do ujemnych skutków imigracji zaliczamy wzrost popytu na mieszkania i różnorodne usługi publiczne co prowadzi do konfliktów między ludnością miejscową a obcokrajowcami. Taki kierunek przepływu siły roboczej obciąża bilans płatniczy (wydatki z tytułu przekazów imigrantów do ich rodzinnych krajów). Oczywiste są ekonomiczne korzyści imigracji. Kreuje ono dodatkowy popyt na dobra i usługi i tym samym napędza rozwój koniunktury. Dopływ kadr wykwalifikowanych pozwala zaoszczędzić na szkoleniu i kształceniu oraz dostarcza konkretne efekty pracy. Im wyższe kwalifikacje zawodowe imigrantów, tym wyższe korzyści dla państw migracji.

13. Strategie i instrumenty polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego

Europejski Bank Centralny to bank centralny Unii Europejskiej, a także bank emisyjny w odniesieniu do waluty euro, przyjętej przez 16 krajów Unii. Siedzibą EBC jest Frankfurt nad Menem.

Strategia polityki pienieznej EBC

Jednym z głównych zadań EBC jest zapewnienie stabilności cen w obszarze euro, aby siła nabywcza euro nie osłabła wskutek inflacji. W perspektywie średnioterminowej EBC dąży do utrzymania rocznego wzrostu cen dóbr konsumenckich nieznacznie poniżej 2%.

Czyni to na dwa sposoby:

• po pierwsze poprzez kontrolowanie podaży pieniądza. Nadmierna podaż pieniądza w stosunku do podaży towarów i usług prowadzi bowiem do inflacji.

• po drugie poprzez monitorowanie tendencji cen i ocenę ryzyka, jakie niosą one dla stabilności cen w strefie euro.

Kontrola podaży pieniądza polega między innymi na ustalaniu stóp procentowych obowiązujących w całej strefie euro.

W celu realizacji celów polityki pieniężnej EBC wraz z narodowymi bankami centralnymi stosuje zestaw instrumentów, którymi są:
1) rezerwa obowiązkowa,
2) operacje otwartego rynku
3) kredyt i depozyt na koniec dnia - ang. standing facilities


Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem EBC system rezerwy obowiązkowej w Eurosystemie ma do spełnienia dwie podstawowe funkcje:

1. Stabilizacja stóp procentowych na rynku pieniężnym. Umożliwia to uśredniona zasada utrzymywania środków w postaci wymaganej rezerwy,która daje bankom możliwość łagodzenia efektów krótkotrwałych wahań płynności. Instytucje kredytowe mogą swobodnie zarządzać swoją płynnością tak, aby średnio w okresie rezerwowym utrzymywać środki w kwocie, do której są zobowiązane. Pozwala to wyeliminować konieczność częstychinterwencji banku centralnego na rynku pieniężnym.
2. Powiększenie stanu niedoboru płynności na rynku pieniężnym.Charakterystyczna cecha środowiska, w którym funkcjonuje EBC, jest strukturalny brak płynności w systemie bankowym. Rezerwa obowiązkowa jest podstawowym instrumentem wpływającym na wzrost skali tej niedopłynności. Dzięki temu instrumentowi wzmocniona zostaje rola banku centralnego jako kredytodawcy dla banków komercyjnych.


Operacje otwartego rynkuSą instrumentami aktywnego oddziaływania banku centralnego na system bankowy w strefie euro. W dużym stopniu wpływają na stan płynności na rynku, a następnie na poziom rynkowych, krótkoterminowych stóp procentowych. Zazwyczaj operacje otwartego rynku przeprowadzane są za pośrednictwem narodowych banków centralnych - banki komercyjne, kontaktują się ze swoim bankiem centralnym w celu wzięcia udziału w przetargu. EBC podejmuje jedynie decyzje w sprawie wielkości przyznanych środków i wysokości stopy procentowej przyjętej na przetargu.

Istotne znaczenie w prowadzeniu polityki pienieznej w Eurosystemie ma instrument zwany standing facilities, dajacy na koniec dnia mozliwosc skladania przez banki depozytu oraz zaciagania kredytu na jeden dziee (O/N) w banku centralnym. Jest on

stale dostepny dla wszystkich instytucji, ktore musza utrzymywac rezerwe obowiazkowa. Podczas gdy operacje otwartego rynku przeprowadzane sa z inicjatywy EBC, w przypadku operacji standing facilities, inicjatywa lezy po stronie bankow komercyjnych.

Podobnie jak w przypadku innych instrumentow, banki komercyjne

uczestniczac w operacjach z EBC, kontaktuja sie w dalszym ciagu ze swoim narodowym bankiem centralnym.

14. Kredyt i leasing, podobieństwa i różnice

- PRZEZNACZENIE: Dzięki pieniądzom z kredytu można sfinansować właściwie wszystko. Nie zawsze trzeba nawet precyzyjnie określić, na co potrzebujemy kredyt. W grę wchodzi nie tylko majątek, ale również sfinansowanie usług (różnego typu szkolenia) lub po prostu utrzymanie bieżącej płynności (np. zapłata za zaległe faktury, wypłata wynagrodzeń). To, co kupujemy na kredyt, zwykle jest własnością firmy.W przypadku leasingu można nim sfinansować zakup wszystkiego, co określa się mianem ruchomości bądź nieruchomości.
W zależności od potrzeby można skorzystać z tzw. leasingu finansowego i wtedy dana rzecz przechodzi na własność przedsiębiorcy. W przypadku tzw. leasingu operacyjnego firma płaci jedynie za używanie np. maszyny, przez co ogranicza ryzyko technologicznego zestarzenia się urządzeń. Po wygaśnięciu umowy może wykupić przedmiot leasingu po znanej z góry cenie.

- DOSTĘPNOŚĆ: W przypadku kredytu banki wymagają zwykle solidnego udokumentowania swojej zdolności kredytowej. W banku procedury przyznania kredytu trwają z reguły dość długo, chociażby ze względu na spore wymagania co do zabezpieczeń (w przypadku samochodów banki na ogół wymagają np. zastawu rejestrowego) i wiarygodności klienta. Zabezpieczenie kredytu zwykle przekracza jego wartość. Firmy leasingowe są bardziej przyjazne, zachęcając uproszczoną procedurą. do podpisania umowy leasingu przedsiębiorcy wystarczą dokumenty założycielskie firmy i informacja o niezaleganiu z płatnością podatków. Z reguły zabezpieczeniem umowy leasingowej jest sam jej przedmiot. w przypadku sprzętu o wyższej wartości niekiedy potrzebne są dodatkowe zabezpieczenia, np. weksel

- UDOGODNIENIA: Innym czynnikiem przemawiającym na korzyść leasingu jest bezpieczeństwo usługi oraz bezpieczeństwo posiadanego pojazdu. Firma leasingowa zajmuje się także procedurą zakupu i rejestracji samochodu, bo to ona jest właścicielem pojazdu. Każdy, kto korzysta z leasingu samochodu, odbiera od sprzedawcy pojazd już ubezpieczony i zarejestrowany. Kupując samochód za kredyt musimy przygotować się na gonitwę z dokumentami z banku do dilera, urzędu komunikacji, znowu dilera i wreszcie na końcu ponownie banku. Uwagę trzeba zwrócić też na fakt, że zawierając umowę leasingową nie musimy obawiać się o następstwa wypadków i zdarzeń losowych na drodze. Wszystki ewentualne szkody rejestrowane są na koncie leasingodawcy, podczas gdy w przypadku kredytu bankowego obarczani nimi jesteśmy sami.

- KSIĘGOWOŚC: Leasing pozwala zmniejszyć obciążenia podatkowe. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami podatkowymi, wydatki ponoszone przez leasingobiorcę (korzystającego), stanowiące spłatę określonej w umowie wartości przedmiotu leasingu (samochodu), zalicza się do kosztów uzyskania przychodu.
W przypadku leasingu finansowego, gdy samochód zalicza się do składników leasingobiorcy, kosztem uzyskania przychodu jest część odsetkowa rat leasingowych (czyli podobnie jak w przypadku kredytu bankowego) oraz amortyzacja.
W przypadku leasingu operacyjnego (częściej wybieranego przez małych i średnich przedsiębiorców), gdzie przedmiot leasingu zaliczany jest do składników majątku leasingodawcy (finansującego), kosztem uzyskania przychodu jest pełna kwota rat oraz cała opłata wstępna. Raty leasingowe zmniejszają więc podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym, a więc i wydatki leasingobiorcy. Leasing daje możliwość wykorzystania tarczy podatkowej czyli zaliczenia maksimum wydatków do kosztów uzyskania przychodu w przypadku kredytu jest to tylko koszt odsetek, w leasingu cała rata leasingowi. Leasing jest, biorąc pod uwagę korzyści podatkowe, tańszą formą finansowania zakupów.

- VAT: Gdy kupujemy samochód ze środków własnych lub ze środków finansowych pochodzących z kredytu bankowego, VAT musimy zapłacić jednorazowo. Leasing samochodu pozwala rozłożyć podatek VAT na raty (podatek VAT jest finansowany przez leasingodawcę i później doliczany jest do miesięcznych rat leasingowych netto).

- POMOC DLA PRZEDSIĘBIORCY Kredyt. Minęły już czasy, kiedy banki niechętnie udzielały firmom kredytów w obawie przed ich niespłaceniem. Teraz to instytucje próbują zachęcić przedsiębiorców do kredytów. Starają się minimalizować formalności, przerzucając często czarną robotę na barki swoich pracowników. Leasing. Również firmy leasingowe zapewniają, że przedsiębiorcy mogą liczyć na pomoc ich specjalistów. Zwłaszcza jeśli chodzi o korzystne ustalenie i dopasowanie harmonogramu spłaty opłat leasingowych do potrzeb - np. do sezonowości przychodów leasingobiorcy.

- DODATKOWE ATRAKCJE: Kredyt. Banki coraz częściej idą na rękę klientom. Przyznają i udostępniają przedsiębiorcom kredyty bądź zwykłe linie kredytowe, które ci mogą wykorzystać w dowolnym dla siebie momencie. Leasing. W przypadku cieszących się największym wzięciem środków transportu leasingodawcy zachwalają, że dzięki dużym obrotom z dilerami samochodowym czy też firmami ubezpieczeniowymi mogą zaoferować klientom niższe, hurtowe ceny aut lub polis. Ponadto coraz więcej przedsiębiorców chwali świadczoną przez firmy leasingowe usługę car fleet management (zarządzanie eksploatacją aut). Przedsiębiorca jest tutaj zwykłym użytkownikiem - "najemcą" samochodu. Jego właścicielem jest firma leasingowa. To ona troszczy się o opłacenie w terminie ubezpieczenia i przeprowadza ewentualne remonty.

Kredyt jest lepiej znany i bardziej popularny niż leasing. Zazwyczaj jednak to ten drugi jest korzystniejszy dla firmy


15. Proces integracji gospodarczej i jego etapy

Integracja gospodarcza stanowi proces tworzenia więzi ekonomicznych scalających gospodarkę. W ramach gospodarek narodowych integracja polega na łączeniu się przedsiębiorstw w większe organizmy gospodarcze. Może ona mieć charakter poziomy, gdy w skład organizacji integracyjnej wchodzą przedsiębiorstwa wytwarzające takie same lub podobne produkty, albo pionowy, gdy łączą się przedsiębiorstwa różnych gałęzi i branż, uczestniczące w kolejnych fazach procesu produkcji dobra finalnego. Bezpośrednie cele integracji przedsiębiorstw mogą być zróżnicowane (ustalanie cen, opanowywanie rynku, podejmowanie wspólnych inwestycji, prowadzenie badań naukowych przekraczających możliwości finansowe poszczególnych przedsiębiorstw). Celem nadrzędnym jest zawsze osiągnięcie określonych korzyści finansowych. Międzynarodowa integracja gospodarcza oznacza różne formy współpracy ekonomicznej między niezależnymi politycznie państwami, przykładem tego może być Unia Europejska.

Proces integracji europejskiej obejmuje cztery etapy: strefa wolnego handlu, unia celna, wspólny rynek, unia gospodarcza i walutowa.


Strefa wolnego handlu jest formą współpracy ekonomicznej , polegającej na tym, że kraje opierając się na umowie międzynarodowej - zobowiązują się do stopniowego znoszenia barier handlowych, przede wszystkim ceł we wzajemnej wymianie dóbr i usług.


Unia celna stanowi wyższy etap integracji. Kilka stref wolnego handlu łączy się wówczas w jednolity obszar celny. Każdy objęty unią kraj stosuje takie same cła eksportowe
i importowe w stosunku do państw nie objętych unią.

Wspólny rynek jest ugrupowaniem integracyjnym, w którym oprócz swobody przepływu towarów umożliwia się swobodny przepływ osób i kapitału pomiędzy krajami objętymi wspólnym rynkiem. Swoboda przepływu osób oznacza nieskrępowane prawo do osiedlania się, podejmowania działalności gospodarczej, w dowolnym kraju członkowskim.


Najwyższy etap integracji gospodarczej stanowi unia gospodarcza i walutowa, czyli wspólny rynek rozszerzony o wspólną politykę gospodarczą wobec całej gospodarki państw członkowskich, jednolita polityka kursowa i monetarna.


16. Europejski Bank Inwestycyjny, jego zadania i funkcje

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) powstał w 1958 roku na mocy Traktatu Rzymskiego jako bank Unii Europejskiej udzielający długoterminowych pożyczek. Bank zajmuje się udzielaniem pożyczek dla sektora publicznego i prywatnego na projekty europejskie w dziedzinach takich jak:

- Spójność i konwergencja regionów UE

- Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw

- Programy ochrony środowiska

- Badania, rozwój i innowacje

- Transport

- Energia

Bank działa na terenie UE oraz w około 140 krajach na całym świecie, z którymi UE zawarła umowy o współpracy.

Od 1 stycznia 2000 r. prezesem EBI jest Belg - Philippe Maystadt.

Europejski Bank Inwestycyjny ma swoją siedzibę w Luksemburgu.

Rada Gubernatorów Banku składa się z ministrów finansów państw członkowskich. Spotykają się oni raz w roku. Przy banku funkcjonuje także pracująca na pół etatu Rada Dyrektorów(złożona z 24 członków nominowanych przez państwa Wspólnoty i jednego członka wybieranego przez Komisję Europejską) oraz pełnoetatowy Zarząd Banku, w skład którego wchodzą prezes banku i siedmiu wiceprezesów. Prezes jest powoływany przez Radę Gubernatorów na wniosek Rady Dyrektorów na odnawialną sześcioletnią kadencję.

Zadania banku

- EBI jest instytucją o charakterze niezarobkowym, której działalność jest oparta na przesłankach politycznych. W odróżnieniu od banków komercyjnych EBI nie zajmuje się prowadzeniem kont osobistych, transakcji bezpośrednich czy udzielaniem rad z zakresu prywatnych inwestycji.

- EBI udziela długoterminowych pożyczek na finansowanie projektów inwestycji kapitałowych (głównie środki trwałe), ale nie udziela dotacji.

Bank jest własnością państw członkowskich Unii Europejskiej. Wspólnie obejmują one udziały w kapitale banku - każde według udziału swojej gospodarki w gospodarce Unii. EBI nie wykorzystuje funduszy z budżetu UE. Działalność EBI jest finansowana za pomocą pożyczek na rynkach finansowych.

Ze względu na fakt, że udziałowcami EBI są państwa członkowskie UE, EBI ma najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI może zgromadzić bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako że EBI jest bankiem o charakterze niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są równie korzystne. EBI nie udziela jednak pożyczek przekraczających 50% całkowitego kosztu danego projektu.

Projekty, w które inwestuje bank, są starannie wybierane na podstawie następujących kryteriów:

- muszą przyczyniać się do realizacji celów UE,

- muszą być rozsądne z punktu widzenia ekonomicznego, finansowego i technicznego oraz bezpieczne dla środowiska,

- powinny przyciągać fundusze z innych źródeł.

EBI wspiera także zrównoważony rozwój w krajach kandydujących i potencjalnie kandydujących, krajach sąsiadujących z Unią od wschodu i południa oraz w pozostałych krajach partnerskich. 

EBI jest większościowym udziałowcem w Europejskim Funduszu Inwestycyjnym.


17. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości

Standardy rachunkowości są to reguły, według których przygotowywane są sprawozdania finansowe przedsiębiorstw.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości przedstawiają zasady, które leżą u podstaw sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych dla potrzeb użytkowników zewnętrznych.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) lub też Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) to standardy rachunkowości przyjęte na gruncie międzynarodowym i stanowiące podstawę zrozumienia zasad i metod rachunkowości stosowanych na świecie.

Organizacją, która została odpowiedzialna za opracowanie zunifikowanych zasad rachunkowości jest Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR) KMSR jest niezależną prywatną organizacją, która w 1973 r. postawiła sobie za cel ujed­nolicenie zasad rachunkowości stosowanych przez przedsiębiorstwa i inne organizacje.

Zgodnie z Konstytucją KMSR celem tej organizacji jest:

• formułowanie i publikowanie - w interesie publicznym - standardów rachunkowości, które powinny być przestrzegane przy prezentacji spra­wozdań finansowych, jak też promowanie standardów w celu ich prze­strzegania i zaakceptowania na całym świecie

• działalność zmierzająca do poprawy i ujednolicenia regulacji i standardów rachunkowości oraz procedur prezentacji sprawozdań finansowych

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości określają m.in.:

• sposób prezentacji danych finansowych,

• metody wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,

• zakres informacji, jaki należy ujawnić w sprawozdaniu finansowym,

• sposób prezentacji sprawozdania z przepływów środków pieniężnych,

• metody prezentacji majątku trwałego.

Cechy jakościowe sprawozdań, jakimi sporządzający powinni się kierować przy opracowywaniu sprawozdania finansowego to:

• zrozumiałość

• trafność

• wiarygodność

• przydatność

• porównywalność

• istotność

Elementami sprawozdania finansowego są:

• bilans,

• rachunek zysków i strat,

• informacja dodatkowa czyli wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

a także, dla jednostek które podlegają obowiązkowi corocznego badania:

• zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym

• rachunek przepływów pieniężnych

Zakres obowiązywania MSR jest różny w różnych krajach. Wiele krajów przyjęło MSR jako krajowy standard rachunkowości. W Polsce bezwzględnie obowiązujące są przepisy Ustawy o Rachunkowości. W razie braku uregulowań w ustawie przedsiębiorstwo powinno kierować się krajowymi standardami rachunkowości, a dopiero w następnej kolejności Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości.

18. Dźwignia i maczuga finansowa, korzyści i niebezpieczeństwa

Dźwignia finansowa (DFL) występuje wówczas, gdy przedsiębiorstwo wykorzystuje kapitał obcy ( np. kredyt bankowy) w celu zwiększenia tempa pomnażania zysku kapitałów własnych. Wykorzystanie kapitałów obcych pozwala na zwiększenie przychodów ze sprzedaży w stosunku do tych, które możliwe są do osiągnięcia przy finansowaniu działalności jedynie środkami własnymi. Do momentu, kiedy koszt kapitałów obcych jest niższy od rentowności majątku, firma osiąga dodatkowe korzyści wyrażające się  wzrostem rentowności kapitałów własnych. Zjawisko to określa się jako dźwignię finansową.
O występowaniu dźwigni finansowej mówi się więc w sytuacji, gdy rentowność kapitałów własnych netto firmy jest wyższa niż rentowność jej kapitałów całkowitych, stanowiących sumę kapitałów własnych i obcych. Występowanie efektu dźwigni finansowej wskazuje na efektywne wykorzystanie zaangażowanych w firmie kapitałów.

Kiedy rentowność kapitałów własnych firmy jest mniejsza od rentowności kapitału całkowitego występuje zjawisko tzw. "maczugi finansowej" (zaangażowanie kapitałów obcych powoduje obniżenie rentowności kapitałów własnych firmy).

Określenie występowania efektu dźwigni finansowej lub maczugi finansowej jest istotne dla ustalenia właściwej struktury kapitałowej firmy oraz może stanowić pomoc w podjęciu przez bank decyzji odnośnie np. udzielenia firmie kredytu. Wyznaczenie optymalnej struktury kapitałowej firmy jest rzeczą trudną, gdyż zaangażowanie kapitałów obcych pozwala z jednej strony na zwiększenie wartości firmy i wykorzystanie oszczędności podatkowych, zaś z drugiej strony koszt obsługi zadłużenia może doprowadzić do spadku wartości firmy lub jej upadłości.

19. Istota i rodzaje factoringu


Faktoring jest jedną z form finansowania działalności przedsiębiorstwa. Polega on na wykupie przez wyspecjalizowaną firmę (faktora) od przedsiębiorstwa (faktoranta) wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów lub usług do przedsiębiorstw. Dzięki usłudze faktoringu przedsiębiorstwo uzyskuje środki finansowe wcześniej niż wynosi termin zapadalności wierzytelności handlowych. W rezultacie faktorant nie musi czekać na spłatę wierzytelności od dłużnika, zabezpieczając się jednocześnie przed ewentualnym opóźnieniem w spłacie.

Faktoring jest wykorzystywany w zarządzaniu płynnością finansową przedsiębiorstwa ponieważ dzięki możliwości wyboru ilości wierzytelności oraz terminu ich sprzedaży faktorowi, pozwala on na regulację strumienia wpływów środków pieniężnych do przedsiębiorstwa.

W transakcji faktoringu z reguły biorą udział trzy podmioty:

1. Faktorant jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność handlową lub usługową uprawnionym do otrzymania należności od dłużnika z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług. Faktorant zbywa wierzytelności handlowe wyspecjalizowanej instytucji faktoringowej. Forma organizacyjno-prawna faktoranta nie jest istotna, zatem może być nim przedsiębiorstwo jednoosobowe, spółka prawa cywilnego lub handlowego.

2. Faktor jest wyspecjalizowaną instytucją świadczącą usługi faktoringowe. Faktorem może być bank bądź firma faktoringowa. Faktor wykupuje od faktoranta wierzytelności handlowe.

3. Dłużnik jest odbiorcą towarów lub usług nabytych od przedsiębiorstwa (faktoranta). Jest on zobowiązany do terminowego uregulowania płatności należnych faktorantowi. Dłużnikiem może być każdy podmiot, któremu faktorant sprzedał towary bądź usługi. Zgoda dłużnika, którego wierzytelności są zbywane nie jest wymagana do zawarcia umowy faktoringowej.

FORMY FAKTORINGU:
Według ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika:

1. Faktoring właściwy (pełny) (bez regresu) polega na wykupie przez faktora wierzytelności handlowych oraz przejęciu ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika. Do faktora należy egzekwowanie należności od dłużnika. W tym przypadku instytucja faktoringowa w swoim interesie dokonuje oceny wypłacalności dłużnika. Koszty faktoringu pełnego są większe niż pozostałych form. Wysokość dyskonta zależy od oceny ryzyka przez faktora.

2. Faktoring niewłaściwy (niepełny) (z regresem) polega na wykupie przez faktora wierzytelności handlowych bez przejęcia ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika. W sytuacji kiedy dłużnik nie spłaci należności, faktorant musi spłacić należność wobec faktora zamiast dłużnika a następnie samodzielnie dochodzić swoich praw wobec dłużnika.

3. Faktoring mieszany jest połączeniem faktoringu właściwego i niewłaściwego. Ta forma faktoringu polega na wykupie przez faktora wierzytelności handlowych wraz z ryzykiem niewypłacalności dłużnika, ale jedynie do określonej w umowie wysokości. W przypadku niewypłacalności dłużnika zadłużenie do pewnej kwoty pokrywa faktor, a nadwyżkę powyżej określonego limitu - faktorant. Jeśli zadłużenie jest zmniejszane z jakiegoś powodu (np. reklamacje) wtedy ryzyko niewypłacalności przesuwane jest z faktoranta na faktora.
   
   Według terminu zawiadomienia dłużnika o zawarciu umowy faktoringowej wyróżniamy:

1. Faktoring otwarty - polega na niezwłocznym zawiadomieniu dłużnika o zawarciu umowy faktoringowej. Jedna ze stron jest zobowiązania poinformować dłużnika o umowie pomiędzy instytucją faktoringowa a przedsiębiorstwem. Faktoring ten ma na celu uświadomienie dłużnika o konieczności przelania środków na rachunek faktora a nie faktoranta.

2. Faktoring półotwarty - polega na zawiadomieniu dłużnika o zawarciu umowy w momencie wezwania go przez faktora do uregulowania wierzytelności.

3. Faktoring tajny polega na nie zawiadomieniu dłużnika o zawarciu umowy faktoringowej. Przy wykorzystaniu faktoringu ukrytego, dług spłacany jest przez dłużnika faktorantowi, który następnie przekazuje go faktorowi. Ukrycie faktu wykorzystania faktoringu przed dłużnikiem ma na celu uniknięcie zrażenia do siebie klientów przez przedsiębiorstwo (faktoranta).

20. Kryzysy finansowe, ich przyczyny, skutki i sposoby przezwyciężania

Występujące w gospodarce światowej w ostatnich dziesięcioleciach ubiegłego wieku załamania finansowe w formie kryzysu zadłużenia lat 80-tych, kryzysów walutowych w Europie na początku lat 90-tych i kryzysów finansowych w Meksyku, szeregu krajów Azji, Rosji, Brazylii, Argentynie, Turcji i pełzającego kryzysu w Japonii nie można wyjaśnić w ten sam sposób.

Dokładna analiza pozwala na identyfikację wywołujących je czynników wewnętrznych, do których należy zaliczyć:

- błędy w polityce makroekonomicznej

- słabości strukturalne oraz instytucjonalne poszczególnych krajów.

W warunkach postępującej globalizacji i związanej z nią liberalizacji oraz deregulacji rynków finansowych polityki narodowe nie są również nigdy niezależne od czynników zewnętrznych, czyli rozwoju globalnych parametrów, takich jak:

- ceny (terms of trade),

- kursy walutowe

- stopy procentowe.

Na te parametry poszczególne kraje, szczególnie zaś małe, nie mają żadnego lub tylko niewielki wpływ. W tych warunkach pozostaje im tylko ich akceptacja i dostosowanie się do zmieniającej się sytuacji w gospodarce światowej.

Również czynniki psychologiczne wydają się mieć znaczenie dla wystąpienia zjawisk kryzysowych. Można tu wskazać na tzw. instynkt stadny inwestorów, czyli orientowanie się na reakcje innych, pesymistyczne i optymistyczne nastroje inwestorów oraz zjawisko „samospełniającej się przepowiedni”, czyli „podążanie za prognozą” (ang. self fulfiling prophency).

Według powszechnie panującej neoklasycznej interpretacji kryzysy finansowe powstają wskutek makroekonomicznych zmian wywołanych postępowaniem inwestorów finansowych.

Może ono być zależne od:
- długookresowych czynników wzrostu (np. postępu technicznego),
- koniunkturalnych wahań popytu,
- zmian w gospodarce światowej.

W pewnej mierze jest to proces normalny i konieczny dla rynkowej alokacji rozmiarów i struktury inwestycji. Może ono przecież być także niespodziewane i błędne, a w konsekwencji wymusić kosztowne społecznie dostosowania. Kryzys finansowy oznacza jednoczesne wystąpienie kryzysu kilku elementów systemu finansowego i na ogół związany jest z załamaniem się waluty danego kraju.

Załamanie się danej waluty, czyli kryzys walutowy oznacza spadek zaufania inwestorów finansowych do danej waluty, co powoduje jej gwałtowną i masową wyprzedaż, czyli ucieczkę kapitałów zagranicę, której najczęściej bezpośrednim efektem jest dewaluacja.

Kryzys walutowy może istnieć samoistnie lub też być związany z kryzysami innych elementów systemu finansowego:
- kryzysem pieniężnym w formie znacznego wzrostu stóp procentowych i zmniejszenia rozmiarów pieniądza w obiegu,
- kryzysem bankowym - ograniczeniami i zawieszeniem wypłat bankowych oraz bankructwem niektórych banków,
- kryzysem giełdowym, czyli gwałtownym i znacznym spadkiem cen giełdowych papierów wartościowych.


Obecny kryzys finansowy ( tak z ciekawości gdyby zapytali )

Istnieje wiele bardzo zróżnicowanych przyczyn - na czele z amerykańskimi subprime, tzn. kredytami hipotecznymi o zmiennym oprocentowaniu. Zostały one udzielone klientom o wysokim poziomie ryzyka spłaty (niskie dochody, brak stabilizacji zawodowej). Mechanizm finansowania tych kredytów oparty był na wzroście cen nieruchomości. System działał dobrze, dopóki ceny nieruchomości rosły. Problem w tym, iż w Stanach Zjednoczonych rynek ten był bardzo niestabilny, a ceny domów, na które udzielano kredytów, zawyżano. Kiedy stopy procentowe zaczęły rosnąć (ponieważ - przypomnijmy - były to kredyty o zmiennym oprocentowaniu), a na rynku nieruchomości pojawiły się pierwsze oznaki kryzysu, liczba niespłacanych kredytów zwiększyła się. Jeszcze bardziej skomplikowało to sytuację; ceny domów i mieszkań spadły średnio o 20 proc. w przeciągu niecałego roku. Główną przyczyną kryzysu jest fakt, że amerykańskie banki sprzedawały innym bankom owe kredyty jako bardziej lub mniej złożone obligacje strukturalne. Wartość ryzyka kredytowego była bardzo trudna do określenia, gdyż obligacje opierały się na nieruchomościach, których ceny gwałtownie spadły. Otóż kupując te obligacje, banki podjęły bardzo wielkie ryzyko i w ten sposób kryzys nieruchomości przerodził się w kryzys finansowy. Następnie napięta sytuacja na rynkach finansowych zaczęła wpływać na gospodarkę. Z powodu spadku konsumpcji, wzrostu cen ropy oraz bezrobocia wielkie światowe gospodarki znalazły się na skraju recesji.

 

Szczyt kryzysu finansowego nastąpił w momencie, gdy banki zaprzestały pożyczania sobie pieniędzy - nie były bowiem pewne, na jaki stopień ryzyka są narażone, inwestując w amerykańskie wierzytelności hipoteczne. Z dnia na dzień wiele banków straciło płynność finansową na skutek odmowy przyznania pożyczek międzybankowych.

Warto wspomnieć, że pożyczki między bankami to zupełnie normalne praktyki - są one niezbędne do zagwarantowania płynności finansowej.

Z powodu trudnej sytuacji instytucji finansowych władze niektórych państw oraz banki centralne postanowiły interweniować poprzez wprowadzenie dodatkowych kapitałów i gwarancji na rynek międzybankowy.

Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie można zaobserwować zaostrzanie się warunków przyznawania kredytów. Innymi słowy - banki są bardziej ostrożne w podejmowaniu decyzji. Odnosi się to do osób prywatnych oraz przedsiębiorstw.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy liczba kredytów przyznawanych przez banki spadła głównie z powodu spowolnienia rozwoju gospodarczego, co oznacza, że zaostrzenie kryteriów przyznawania pożyczek nie jest związane z brakiem płynności finansowej, ale z ogólną sytuacją ekonomiczną. Ponadto można zaobserwować, że oprocentowanie kredytów krótkoterminowych jest stosunkowo wysokie, co też może mieć wpływ na decyzje o ich przyznaniu. Przyczyną tego zjawiska jest wspomniana wcześniej napięta sytuacja na rynku międzybankowym.

SPECJALNOŚĆ

1. MEGATRENDY NA RYNKACH DETALICZNYCH USŁUG BANKOWYCH ŚWIATA

Zarówno banki uniwersalne jak również specjalistyczne zajmują się głównie bankowością detaliczną. Transakcje detaliczne stanowią bowiem dla większości banków na świecie najważniejsze źródło przychodów i wyników finansowych. Największą dynamikę od kilku lat w tym zakresie notuje się na rynkach wschodzących, szczególnie w Chinach i niektórych krajach azjatyckich. Na światowych rynkach usług detalicznych zachodzą istotne zmiany strukturalne.
Wśród wielu widocznych trendów na podkreślenie zasługują następujące megatrendy:
1) deregulacja rynków bankowych - istotą jest znoszenie barier politycznych i prawnych w dostępie do rynku usług bankowych podmiotom zagranicznym, a także instytucją pozabankowym, w rezultacie prowadzi do zaostrzenia konkurencji w wielu obszarach świata,
2) nasilanie się konkurencji cenowej pomiędzy podmiotami oferującymi usługi bankowe- ten megatrendy prowadzi w rezultacie do systematycznego obniżania marż w transakcjach bankowych, równocześnie obserwuje się dużą ruchliwość klientów w wyborze banków z usług których korzystają. W interakcji banki formułują specjalne programy lojalnościowe, których celem jest utrzymanie pozyskanego rynku,

3) wzrost znaczenia bankowości internetowej w systemie dystrybucji produktów finansowych- w dalszym ciągu jednak w sprzedaży produktów i usług bankowych, szczególnie bardziej złożonych decydującą rolę odgrywają stacjonarne placówki bankowe,

4) wzrost wrażliwości klientów na ceny produktów finansowych i jakość obsługi - ten megatrend prowadzi do obniżania i redukcji marż bankowych. Z badań wynika, iż poziom marż bankowych w Polsce należy do najwyższych. Różnica miedzy cena nabycia środków a cena ich sprzedaży kształtowała się do niedawna na poziomie 5,6%. Aktualne informacje wskazują, że wskaźnik ten nawet rośnie.

2. Unijna oferta banków komercyjnych dla Klientów Biznesowych;

Fundusze unijne przyspieszają rozwój biznesu poprzez stymulowanie i wzmocnienie zwłaszcza małej i średniej przedsiębiorczości Napływ szerokiego strumienia funduszy UE przekłada się w krótkim czasie na wzrost zdolności klientów banku do inwestycji oraz większą zdolność do rozwijania biznesu. W dłuższej perspektywie przyczynia się do polepszenie zdolności ekonomicznej tych podmiotów i umocnienia ich pozycji na rynku. W następstwie tych zmian klienci mają lepszą zdolność kredytową, a nierzadko w przypadku firm małych rozpoczynających działalność, firmy te tworzą historię kredytową niezbędną do pozyskania finansowania komercyjnego

Unijne fundusze to dla banków możliwość zwiększenia akcji kredytowej, czyli finansowania inwestycji realizowanych z dofinansowaniem środków unijnych. - To efekt bezpośredni. Ale na korzyści płynące z dystrybucji funduszy unijnych należy jednak patrzeć szerzej. Pieniądze płynące do firm z funduszy unijnych to wzmocnienie ich konkurencyjności, możliwość zastosowania nowoczesnych rozwiązań, wdrożenie innowacyjnych technologii. Wszystko należy traktować jako element korzyści, który dotyczy również banku. Ponieważ bank jest zaangażowany w finansowanie firmy, jej sukces staje się jednocześnie sukcesem banku .

Promocje swoich produktów: warsztaty menedżerskie, konferencje tematyczne, spotkania z klientami, szkolenia, seminaria i inne akcje edukacyjne proponują prawie wszystkie banki działające na polskim rynku. - Pekao S.A przygotowuje ofertę i podejmuje działania, aby już na starcie zaoferować klientom produkty i usługi związane z finansowaniem unijnym w latach 2007-2013, które będą dostosowane do ich potrzeb.

W nowej perspektywie finansowej obowiązuje nowy system wdrażania środków unijnych. Zmiany dotyczą nie tylko programów operacyjnych, priorytetów wydatkowania środków, ale i zasad zarządzania i rozliczania projektów czy podstaw prawa dotyczących funkcjonowania funduszy unijnych. Pociąga to za sobą konieczność wprowadzenie wielu modyfikacji organizacyjnych po stronie administracji publicznej: od stworzenia nowych procedur, systemów informatycznych, poprzez nowe wzory dokumentów, czy regulacje prawne i wytyczne dotyczące wdrażania funduszy unijnych w Polsce. Dlatego niezwykle istotna jest precyzyjna akcja informacyjna, objaśniająca zasady wdrażania środków unijnych w okresie 2007-13 - przekonuje.

3. STRUKTURA SYSTEMU BANKOWEGO W POLSCE

W tej strukturze wyodrębnić można wzorem rozwiązań funkcjonujacych w innych krajach 2 poziomy bankowości:

1. bankowość centralną

2.bankowość operacyjną.

W strukturze współczesnej funkcjonuje też grupa podmiotów niebankowych.

BANKOWOŚĆ CENTRALNA

Na poziomie bankowości centralnej funkcjonuje NBP, który spełnia typowe funkcje dla tego typu instytucji w gospodarce rynkowej. Są to funkcje makroekonomiczne i o charakterze systemowym. Nadrzędnym celem BC jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Podstawowym celem strategicznym jest, aby sytuacja kształtowała się na poziomie 2,5% z maxymalnym odchyleniem +-1%.

BC spełnia 3 podstawowe funkcje:

- jest bankiem emisyjnym

- jest bankiem banków

- jest centralnym bankiem państwa.

BC posługuje się 3 instrumentami:

- operacje otwartego rynku

- rezerwa obowiązkowa

- kredyty refinansowe.

Typ i charakter powiązań funkcjonalnych ma decydujący wpływ na funkcjonowanie całego systemu bankowego.

BANKOWOŚĆ OPERACYJNA

Na tym poziomie są świadczone bezpośrednio usługi dla klientów rynku bankowego, występują tu banki, które dzielimy następująco:

- państwowe - powoływane są przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Skarbu po uzgodnieniu z Komisją Nadzoru Bankowego.

- spółdzielcze - założycielami takiego banku mogą być tylko osoby fizyczne. Te banki funkcjonują na podstawie prawa spółdzielczego oraz ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych i ich zrzeszaniu się.

- banki w formie spółek akcyjnych -banki, dla których podstawowe regulacje prawne formuje kodeks spółek handlowych.

GRUPA PODMIOTÓW NIEBANKOWYCH

Te podmioty są powołane do działania na rzecz banków bądź ich klientów. Można tu wymienić: KNF, BFG, BIK, KIR i inne.

Banki funkcjonują na podstawie zezwoleń na utworzenie banku oraz na rozpoczęcie działalności. Te zezwolenia upoważniają do wykonywania czynności bankowych, które obciążają ryzykiem powierzone środki pod jakimkolwiek tytułem. Warunkiem prowadzenia działalności bankowej jest spełnienie wymogów dot. funduszy własnych, bazy materialno-technicznej oraz kadry która będzie bankiem zarządzała. Zwrotnym warunkiem prowadzenia działalności bankowej jest spełnienie wymogów dotyczących funduszy własnych, bazy monetarno - technicznej oraz kadry, która będzie bankiem zarządzania.

W wyniku procesów łączenia się, ale także fuzji i przejęć nastąpiły istotne zmiany ilościowe w sektorze bankowym. Notuje się gwałtowny spadek liczby podmiotów w sektorze -o ile w początkach transformacji w Polsce funkcjonowało 1740 banków to wg najnowszych danych Komisji Nadzoru Finansowego banków w Polsce jest 649. W tej liczbie blisko 90% to banki spółdzielcze a 10% to banki komercyjne tak, więc na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat w sektorze ubyło prawie 1100 banków. Dotyczyło to przede wszystkim banków spółdzielczych gdzie prawie 900 podmiotów połączyło się. Spodziewano się, że ponownie fala łączenia się banków spółdzielczych wystąpi w roku 2007. Od 1 stycznia 2008 roku, bowiem kapitał założycielski banków spółdzielczych musi wynosić 1 mln euro. Ten spodziewany proces łączenia się nie wystąpił. Znaczna ilość banków spółdzielczych upadła bądź też uległa likwidacji. W rezultacie obecnie w sektorze bankowym znajduje zatrudnienie blisko 180 tyś osób a sieć placówek liczy ponad 14 tyś jednostek.

4.ZADANIA BANKOWEGO FUNDUSZU GWARANCYJNEGO

W grudniu 1994 roku sejm uchwalił ustawę o bankowym funduszu gwarancyjnym. Postanowienia tej ustawy były zgodne z odpowiednimi dyrektywami UE. W 1995 roku ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym weszła w życie.

Bankowy fundusz Gwarancyjny realizuje 3 cele:

- ochrania wkłady pieniężne na rachunkach bankowych do określonej wysokości i gwarantuje zwrot deponentom w sytuacji ogłoszenia upadłości banku

- fundusz udziela pomocy finansowej bankom, które znalazły się w sytuacji niebezpieczeństwa niewypłacalności i podejmują samodzielnie sanację, bądź bankom przejmującym podmioty zagrożone

- gromadzi i analizuje na bieżąco informacje o sytuacji sektora bankowego w celu wcześniejszego zidentyfikowania mogących powstać zagrożeń i podjęcie działań zaradczych.

W celu prowadzenia działalności BFG dysponuje środkami gromadzonymi w postaci funduszu ochrony środków gwarantowanych. Fundusz ten tworzy każdy bank. Gromadzi się go w postaci papierów wartościowych, skarbowych bądź emitowanych przez BC. Rada funduszu określa stawkę procentową tworzenia tego funduszu. Jest on tworzony na podstawie poziomu depozytów. W przypadku upadłości banku BFG zwraca się o przekazanie środków pieniężnych proporcjonalnie do wielkości utworzonego funduszu. BFG może także zaciągnąć kredyt w NBP w celu wsparcia posiadanych środków. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami fundusz gwarantuje wypłaty stóp % dla depozytów o równowartości 50 000 Euro. BFG nie gwarantuje ochrony depozytów Skarbu Państwa instytucji finansowych tj. banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne.

5. Koncepcja nadzoru bankowego w Polsce

Banki działają od najdawniejszych czasów. Przez długi czas państwo traktowało je jednak tak samo jak inne przedsiębiorstwa. Nie tworzyło odrębnych przepisów dotyczących wyłącznie działalności bankowej. Zmiany nastąpiły stosunkowo niedawno. W XIX wieku władze zaczęły doceniać znaczenie bezpieczeństwa oszczędności ulokowanych w bankach dla stabilności kraju - nie tylko gospodarczej, ale i politycznej. Tak rodziła się koncepcja tworzenia instytucji nadzoru bankowego.

Przez dłuższy czas nadzór nad działalnością bankową sprawowany był przez KNB i jej specjalistyczny organ Główny Inspektorat Nadzoru Bankowego. Umocowanie tych organów nadzoru przy BC umożliwiało nadzór bezpośredni NBP nad siecią banków. W 2006 roku Sejm przyjął ustawę o nadzorze nad rynkami finansowymi wg. tej koncepcji przystąpiono do budowy nadzoru zintegrowanego obejmującego swoim zakresem działania wszystkie instytucje finansowe. Tę koncepcję realizowano w 2 etapach:

1 etap - Organ jakim jest KNF przejął nadzór sprawowany dotąd przez Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz nadzór sprawowany przez Komisję Nadzoru nad Papierami Wartościowymi i Giełdami.

2 etap - KNF przejęła kompetencje dotychczasowej KNB. Nastąpiło to z dniem 01.01. 2008 roku. Od tego momentu nadzór nad rynkami finansowymi w Polsce sprawowany jest przez 1 organ - KNF.

W większości państw nadzór nad systemem bankowym pełni BC. W UE po 2000 roku odstąpiono od integrowania instytucji nadzoru bankowego poza BC. Polska tak więc stała się jedynym wyjątkiem od tej zasady.

Obecnie działalność banków podlega nadzorowi bankowemu sprawowanego przez KNF. Banki są zobowiązane do wnoszenia wpłat z tyt. nadzoru bankowego stanowiących iloczyn sumy aktywów bilansowych banków i stawki nie przekraczającej 0,024%. Celem nadzoru bankowego jest:

- bezpieczeństwo śr. Pieniężnych gromadzonych n rachunkach bankowych

- zapewnienie zgodności działalności banków z obowiązującymi regulacjami prawnymi.

W ramach czynności nadzoru dokonywana jest ocena sytuacji finansowej banków. Komisja bada także jakośc systemu zarządzania bankiem w tym zwłaszcza systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej. Bada także zgodność udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i innych instrumentów finansowych z przyjętymi regulacjami. Bada przestrzeganie limitów koncentracji wierzytelności a także przestrzeganie norm dopuszczalnego ryzyka działalności banków. Szczególnych obszarem zainteresowań są kapitały własne banków.

6. Segmentacja rynu bankowego

Pozwala precyzyjne określić potrzeby nabywców ale i motywy i przyczyny dla których kupują oni dany produkt bądź usługę. Najczęściej banki komercyjne dokonują podziału klientów na:

1. Segment klienta detalicznego

1. Segment klientów masowych

2. Segment klientów zamożnych ( personal banking i private banking)

2. Segment małych firm

3. Segment średnich firm

4. Segment dużych firm

5. Segment klientów korporacyjnych

Segment klienta detalicznego, jest masowy stanowi on 95% klientów banku komercyjnego, zalicza się tu osoby fizyczne o określonym dochodzie miesięcznych wpływów na rachunek bankowy. Klienci detaliczni zainteresowani są posiadaniem rachunku bankowego, pośrednictwem banku w regulacji płatności, oszczędzaniem nadwyżek pieniężnych, uzyskiwaniem kredytów i pożyczek. Banki udostępniają dla klientów takich placówki oraz sieć bankomatów oraz możliwość korzystania z instytucji bankowej bez konieczności wizytowania placówek. W szczególności chodzi o bankowość elektroniczną. Dla klientów indywid. Banki proponują różne dostosowane do poszczególnych grup warianty rachunków osobistych czy też nowoczesne formy oszczędzania. Coraz atrakcyjniejsza jest oferta produktów kredytowych i pożyczek. Często bez poręczycieli i z ograniczeniem wymogów formalnych.

1. Segment klientów masowych:

- szeroki obszar bankowości elektronicznej

- średnie dochody do 5.000,00 zł

- standardowe potrzeby

- jest ich dużo

2. Segment klientów zamożnych ( personal banking i private banking) - dochody tego segmentu przekraczają 5.000, 00 zł miesięcznie. Posiadają oszczędności w granicach co najmniej 100tyś zł, celem jest zapewnienie kompleksowej obsługi i pomocy w zarządzaniu kapitałem. Grupa klientów zamożnych rozszerza się, liczba osób o wartości aktywów powyżej 1 mln Euro wynosi ok. 8000 osób. Niektóre z banków w Polsce w swojej ofercie do klientów zamożnych zdecydowały się dzielić klientów na bogatych tj. bankowość osobista (personal banking) i klientów bogatszych tj. bankowość prywatna. Do omawianego segmentu personal banking zalicza się także osoby, które spełniają inne niż finansowe kryteria, a w szczególności legitymują się wysokim statusem społeczno-zawodowym w danym środowisku, są to osoby powiązane z mediami, kulturą, sztuką czy bezpieczeństwem publicznym. Klienci z segmentu personal banking korzystają z osobistych doradców, a kontakty mają miejsce poza siedzibą banku. Dla tej grupy obowiązują inne od standardowych zasady % oszczędz., czy instrumentów kredytowych.

1. Segment małych firm

2. Segment średnich firm

3. Segment dużych firm

4. Segment klientów korporacyjnych,

Parametry ekonomiczne i finansowe są podstawą wydzielania przedsiębiorców. Najwięcej jest małych i średnich przedsiębiorstw. Oferta dla firm jest w pakietach produktowych rozbudowana jest możliwość kontaktu z bankiem.

7. Grupy funkcjonalne produktów i usług bankowych

Współcześnie duże banki komercyjne oferują bardzo szeroki wachlarz produktów i usług bankowych. Można podzielić te produkty na 7 grup funkcjonalnych:

1. obsługa potrzeb bieżących podmiotów w tym rachunki bankowe, karty płatnicze, usługi elektroniczne,

2. lokowania środków, gdzie występują lokaty terminowe, obligacje czy bony skarbowe bądź komercyjne,

3. finansowanie podmiotów w tym kredyty i pożyczki, produkty dyskontowe, instrumenty dłużne, instrumenty zabezpieczające,

4. obsługa transakcji zagranicznych,

5. inne usługi bankowe w tym transakcje zabezpieczające,

6. inne usługi bankowe w tym transakcje zabezpieczające ryzyko kursowe czy też kredyty konsorcjalne - są to kredyty, które wymagają powołania kilku podmiotów bankowych spośród których jeden pełni funkcję wiodącą wobec dużego kontrahenta,

7. usługi świadczone przez spółki okołobankowe takie podmioty, gdzie bank posiada 100% udział w kapitałach. W praktyce Polskiej SA to firmy leasingowe, tzw. bankowy leasing oraz firmy factoringowe. Oprócz tego usługi świadczone przez spółki okołobankowe obejmują obszar rynku doradztwa finansowego.

8. METODY DYSTRYBUCJI PRODUKTÓW I USŁUG BANKOWYCH

Można wyróżnić 3 sposoby dystrybucji produktów i usług bankowych:

1. placówki stacjonarne,

2. przedstawiciele bankowi,

3. urządzenia elektroniczne znajdujące się w banku, bądź u klienta.

Ad 1. W Polsce jest stopniowo wdrażana nowa koncepcja banku otwartego. W takim banku wyróżnia się 5 stref obsługi. Są to:

- strefa samoobsługi,

- strefa dysponentko-kasjerska,

- strefa operacji specjalnych,

- strefa skarbcowa,

- strefa administracyjna

Nowym rozwiązaniem jest strefa samoobsługi, zlokalizowana jest najczęściej w rejonie wejścia do banku. W godzinach funkcjonowania placówki stanowi ona integralną część banku, natomiast po godzinach stanowi ona bank samoobsługowy. W tej strefie znajdują się różne urządzenia samoobsługowe, jak: bankomaty, terminale wielofunkcyjne, czy automaty do dokonywania wpłat bądź też urządzenia pozwalające rozmienić gotówkę.

Strefa dysponentko-kasjerska, czyli sala operacyjna, stwarza najwięcej możliwości wprowadzania nowoczesnych rozwiązań. Przyjmuje się, że powinna ona łączyć funkcjonalność i komfort obsługi oraz gwarantować bezpieczeństwo klientom i personelowi. Połączenie obsługi dysponenta z funkcja kasjeraułatwia nawiązywani kontaktu niektórych zwiększa swobodę niektórych obydwu stron. Stopniowo eliminowane są stanowiska kasjerskie oddzielające klienta od kasjera. Wprowadza się nowoczesne automaty kasjerskie, które umożliwiają bezpieczne przechowywanie gotówki.

W niektórych placówkach wydziela się strefę operacji specjalnych. Tam obsługuje się klientów, na których bankowi szczególnie zależy.

Zarówno w rozwiązaniach tradycyjnych jak też w nowej koncepcji banku otwartego występuje strefa skarbcowa i administracyjna. Zmienia się jednak w zasadniczy sposób przedmiot funkcjonowania strefy skarbcowej. Środki finansowe gromadzone w pomieszczeniach skarbcowych są ściśle limitowane. Zasilanie natomiast, wykonywane jest przez specjalistyczne firmy zewnętrzne pozabankowe.

Ad 2. placówki partnerskie - to najczęściej tworzone sieci agentów bankowych działających pod marką swoich franczyzodawców i sprzedający wyłącznie ich produkty. Barki komercyjne maja różne strategie zarządzania placówkami parterskimi, niektóre postawił na placówki małe jedni i dwu osobowe, inne oferują franczyzobiorcom możliwośc zarządzania dużymi oddziałami. Większość banków ma natomiast podobną strategię w zakresie lokalizacji placówek partnerskich. W największych miastach i ich centrach lokalizowane są oddziały własne, agentom zaś powierza się placówki poza centrami, często na obrzeżach miast.

Ad 3. Rozwój kanałów współczesnych produktów bankowych jest w znacznej mierze efektem bankowości elektronicznej. Podstawowymi korzyściami jakie klient uzyskuje są: niezależnośc od czasu i terytorium podczas realizowania operacji, nieograniczony efektywny czas zarządzania środkami, możliwośc porównania ofert konkurencyjnych konkurencyjnych wyboru najlepszego rozwiązania.

9. FUZJE I PRZEJĘCIA

Fuzja następuje w tedy, gdy dwa lub więcej podmiotów często podobnej wielkości w wyniku umowy łączą się tworząc nową spółkę. Cechą fuzji jest zasadniczo zgodne dobrowolne działanie partnerów. W rezultacie fuzji może powstać nowy podmiot bądź też jedno przedsiębiorstwo jest inkorporowane przez drugie. Przejęcie zaś to nabycie 50% akcji co najmniej bądź takie ich wartości, która zapewnia przewagę decyzyjną. Najczęściej w sytuacji przejęcia jedno przedsiębiorstwo znika z rynku. Fuzje i przejęcia występują we wszystkich działach gospodarki na całym świecie. Nasilenie tego procesu w sektorze bankowym jest największe. Liczne fuzje i przejęcia w sektorze bankowym krajów UE odbywają się najczęściej przy zaangażowaniu podmiotów z danego kraju. Proces fuzji i przejęć w Polsce na znaczą skalę rozpoczął się w latach 90 i trwa nadal. Przebiegał on w różny sposób w sektorze banków komercyjnych i banków spółdzielczych. W przypadku tych drugich liczne fuzje i przejęcia były implikowane przypisami prawnymi, głównie wymogami kapitałowymi oraz restrukturyzacją słabych banków spółdzielczych przez silniejszych partnerów. W sektorze banków komercyjnych fuzje i przejęcia przebiegały przy udziale kapitałów z zagranicy. Największa fuzja w Polsce miała miejsce pomiędzy bankiem PKO SA a bankiem BPH SA.

10. ILOŚCIOWO-WŁASNOŚCIOWA STRUKTURA SEKTORA BANKOWEGO W POLSCE

W tej strukturze wyodrębnić można wzorem rozwiązań funkcjonujacych w innych krajach 2 poziomy bankowości:

1. bankowość centralną

2. bankowość operacyjną.

Szczebel I

NBP

• NBP jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej

Szczebel II

Banki Komercyjne, Banki Spółdzielcze

Na tym poziomie są świadczone bezpośrednio usługi dla klientów rynku bankowego, występują tu banki, które dzielimy następująco:

- państwowe - powoływane są przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Skarbu po uzgodnieniu z Komisją Nadzoru Bankowego.

- spółdzielcze - założycielami takiego banku mogą być tylko osoby fizyczne. Te banki funkcjonują na podstawie prawa spółdzielczego oraz ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych i ich zrzeszaniu się.

- banki w formie spółek akcyjnych -banki, dla których podstawowe regulacje prawne formuje kodeks spółek handlowych.

Instytucje wspomagające system bankowy

KNF - Komisja Nadzoru Finansowego

KIR - Krajowa Izba Rozliczeniowa

BFG - Bankowy Fundusz Gwarancyjny

ZBP - Związek Banków Polskich (Arbiter Bankowy)

BIK - Biuro Informacji Kredytowej

Liczba banków ogółem na koniec 2008 roku - 649 w tym:

- 52 banki komercyjne

- 18 oddziałów instytucji kredytowych

- 579 banków spółdzielczych

Struktura własnościowa:

- Banki krajowe z większościowym udziałem kapitału polskiego - 589 ( z czego 579 spółdzielczych) w tym, kontrolowane przez Skarb Państwa - 4

- Banki krajowe z większościowym udziałem kapitału zagranicznego - 60

Obecnie Skarb Państwa Polskiego kontroluje 4 banki, 100% akcji posiada w jednym banku państwowym w Banku Gospodarstwa Krajowego. Ten bank istnieje już od 1924 roku. Jego działalność zawieszono w 1948 roku a ponownie reaktywowano 1 1989 r.

Spółki kontrolowane przez Skarb Państwa to:

-Bank Gospodarstwa Krajowego

-PKO Bank Polski S.A.

-Bank Ochrony Środowiska

-Bank Pocztowy

Obecnie mamy tylko 10 banków z przewagą polskiego kapitału i aż 60 banków z przewagą kapitału zagranicznego. Wyższy jak w Polsce udział kapitału zagranicznego notuje się w takich krajach jak: Węgry, Słowacja, Czechy.

Banki z przewagą polskiego kapitału:

- Bank Gospodarstwa Krajowego

- PKO Bank Polski S.A.

- Bank Pocztowy S.A.

- Bank Ochrony Środowiska S.A.

- Bank Współpracy Europejskiej S.A.

- INVEST-BANK S.A.

- Getin Bank S.A.

- Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A.

- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.

- Mazowiecki Bank Regionalny SA

Liczne banki spółdzielcze zrzeszone są w Gospodarczym Banku Wielkopolskim, w Mazowieckim Banku Regionalnym oraz w największym Banku polskiej Spółdzielczości.

90% to banki spółdzielcze, 4% to banki komercyjne w formie spółek akcyjnych w tym, banki z przewagą kapitału zagranicznego.

Wg danych NBP struktura zagranicznego kapitału w sektorze bankowym w Polsce jest stosunkowo zróżnicowana. Największy udział ma kapitał włoski i dalej tradycyjnie niemiecki, amerykański oraz holenderski. Stosunkowo znaczny jest kapitał irlandzki, belgijski, francuski oraz austryjacki. Jak wynika z podanych informacji ponad 2/3 sektora bankowego w Polsce znajduje się w rękach zagranicznych inwestorów.

27

---