MATERIAŁY DLA STUDENTÓW (1), Pedagogika w zakresie edukacji dorosłych z gerontologią, III rok, Komunikacja społeczna


Materiały zebrane i opracowane przez:

dr Małgorzatę Rosin,

mgr Małgorzatę Tworkiewicz

KONFLIKT „ZDERZENIE” TO:

Słownik Encyklopedyczny Edukacja Obywatelska, wyd. Europa, 1999

KONFLIKT POWSTAJE GDY:

0x08 graphic

DAWNE I WSPÓŁCZESNE POGLĄDY NA KONFLIKT

Źródło: (Stoner, Wankel: 1996, s. 330)

TRADYCYJNY POGLĄD

WSPÓŁCZESNY POGLĄD

Konfliktu można uniknąć

Konflikt jest nieunikniony

Powodem konfliktu są błędy w projektowaniu i kierowaniu i albo podżegacze

Konflikt powstaje z wielu przyczyn,
w tym struktury organizacyjnej, nieuniknionych różnic w wartościach , itp.

Konflikt rozdziera organizację, przeszkadza optymalnej efektywności.

Konflikt w różnym stopniu przyczynia się
do efektywności organizacji lub jej szkodzi.

Zadaniem kierownictwa jest eliminowanie konfliktu.

Zadaniem kierownictwa jest pokierowanie konfliktem i jego rozwiązanie w sposób prowadzący do optymalnej efektywności organizacji.

Efektywność organizacji wymaga likwidacji konfliktu.

Efektywność organizacji wymaga konfliktu

na umiarkowanym poziomie.

KOŁO KONFLIKTÓW

Na podstawie: Consensus 2000

0x08 graphic
Przebieg konfliktu zależy często od tego, które z jego elementów pełnią dominującą rolę. Nierozwiązane konflikty relacji, wartości, czy danych sprzyjają narastaniu wrogości i często wzmacniają się wzajemnie. W takiej sytuacji ludzie całkowicie koncentrują się na tych aspektach konfliktu i nie są gotowi rozmawiać o interesach, czy zastanawiać się nad strukturą sytuacji.

Diagnoza problemów relacji, wartości czy danych umożliwia zarówno zrozumienie przyczyn, jak i kontrolę przebiegu konfliktu. Chroni przed jego eskalacją i pozwala uniknąć zbędnych napięć, pozwala na skoncentrowanie się na poszukiwaniach rozwiązań.

POZYTYWNE STRONY KONFLIKTU

Na podstawie Grzelak, J. (1978). Konflikt interesów. Warszawa: PWN.

„Konflikt jest czasem nieunikniony... wcześnie dostrzeżony i odpowiednio potraktowany może służyć integracji" - wg prof. Janusza Ł. Grzelaka. Co zyskujemy dzięki konfliktom, które społecznie są często spostrzegane jako zjawiska "złe", niepotrzebne, spróbujmy oderwać się od tego stereotypowego przekonania i spojrzeć na zalety:

MECHANIZMY OBRONNE U OSÓB UWIKŁANYCH W KONFLIKT

Omijanie problemu. Ignorowanie konfliktu i pomijanie milczeniem, odwlekanie rozwiązań „na później".

Niedostrzeganie problemu; postępowanie tak, jakby się o nim zapomniało.

Przeniesienie problemu na inną płaszczyznę, na której łatwiej jest go rozwiązać.

Poszukanie „dobrego” tzn. przyjemnego w odczuciu subiektywnym, ale tak naprawdę fałszywego wyjaśnienia problemu.

Przypisywanie własnych problemów i błędów innym ludziom.

Grożenie drugiej stronie konfliktu, zaatakowanie ją niekontrolowanymi słowami
lub czynami.

PIĘĆ STYLÓW ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW

H.Hamer Psychologia społeczna. Teoria i praktyka

Style charakteryzowane są przez dwa wymiary: stopień aktywności i otwartości:

0x08 graphic
0x01 graphic

DYNAMIKA NARASTAJĄCEGO KONFLIKTU

Stoner, J.A.F., Wankel, Ch., Kierowanie

0x08 graphic

FAZY KONFLIKTU

Stoner, J.A.F., Wankel, Ch., Kierowanie

Pojawienie się przesłanek konfliktu- ujawniają się okoliczności, które są przyczyną konfliktu.

  1. Utajona faza konfliktu- uczestnicy konfliktu zdają sobie sprawę ze sprzeczności, ale nie dochodzi do otwartej konfrontacji. Faza ta może trwać bardzo długo, postawy stron są utajone, mało widoczne dla obserwatora i nie przyczyniają się do rozwoju konfliktu.

  2. Mobilizacja stron- ta faza występuje w sporach grupowych, gdzie strony porządkują swoje działania, organizują się wewnętrznie, wybierając przywódców i ustalają sposoby współdziałania pomocne w konfrontacji z „wrogiem”.

  3. Eskalacja konfliktu- pojawiają się ataki i wzajemne oskarżenia stron powodują narastanie nastrojów wrogości, a szanse porozumienia są coraz mniejsze. Niebezpieczeństwo takiego zachowania jest tym większe, że szczególne znaczenie zaczyna mieć myślenie stereotypami o cechach i zamiarach drugiej strony, co utrudnia rozwiązanie konfliktu

  4. Krytyczna faza konfliktu- na tym etapie rozwoju mogą wystąpić dwie sytuacje:

  1. Poszukiwanie sposobów rozwiązania konfliktu- strony konfliktu poszukują możliwości nawiązania kontaktu, są zainteresowane poczynieniem kroków w cel u rozwiązania sprzeczności. W przypadku trudności z porozumieniem się
    w sprawach dotyczących konfliktu poszukiwany jest mediator lub arbiter.

  2. Rozwiązanie konfliktu - czyli znalezienie sposobu rozwiązania sporu i zbliżenie stron konfliktu

PSYCHOLOGICZNE TRUDNOŚCI W ROZWIĄZYWANIU KONFLIKTU

H. Hamer Komunikowanie i psychologia zarządzania

BARIERY KOMUNIKACYJNE

R.Bolton People Skils

  1. Krytykowanie

  2. Obrażanie

  3. Orzekanie

  4. Chwalenie połączone z oceną

OSĄDZANIE

  1. Rozkazywanie

  2. Grożenie

  3. Moralizowanie

  4. Nadmierne, niewłaściwe wypytywanie

DECYDOWANIE ZA INNYCH

  1. Doradzanie

  2. Zmienianie tematu

  3. Logiczne argumentowanie

  4. Pocieszanie

UCIEKANIE OD CUDZYCH

PROBLEMÓW

0x08 graphic

STRATEGIE NEGOCJACYJNE
według Rogera Fishera i Williama Ury

POZYCYJNE (win- lose)

  • Strony podczas rozwiązywania konfliktu angażują się w przetarg wokół zajmowanych przez siebie stanowisk.

PROBLEMOWE - INTEGRACYJNE (win-win)

  • Konflikt traktowany jest przez strony, jak wspólny problem do rozwiązania

STRATEGIA POZYCYJNA (win- lose)

H. Hamer Psychologia społeczna. Teoria i praktyka

Miękki styl negocjacji

Twardy styl negocjacji

  • Celem jest porozumienie za wszelką cenę 

  • Unikamy walki 

  • Ustępujemy za często 

  • Traktujemy rozmówców, jak przyjaciół 

  • Ufamy bezkrytycznie 

  • Prosimy, poddajemy się naciskowi 

  • Ulegamy 

  • Rezygnujemy z wlanych potrzeb

  • Celem jest zwycięstwo za wszelką cenę

  • Walczymy nieustępliwie

  • Walczymy podstępnie

  • Traktujemy rozmówców, jak wrogów

  • Twardo stawiamy żądania

  • Nie ufamy w żadnej chwili

  • Grozimy

  • Oszukujemy

  • Ośmieszamy, poniżamy

RADZENIE SOBIE Z TWARDĄ TAKTYKĄ:

H. Hamer Psychologia społeczna. Teoria i praktyka

STRATEGIA PRZEGRANY- PRZEGRANY (lose- lose)

To najgorsze, najmniej efektywne podejście do konfliktu: