Zaliczenie, dział społeczeństwo

I Podaj odpowiednią nazwę normy. (3 punkty)

A) Związana jest z tradycją (np. obchodzenie świąt), przekazywana z pokolenia na pokolenie, może być spisana, nieprzestrzeganie jej może powodować izolację w środowisku.

B) Dotyczy wszystkich obywateli, jest spisana i poparta sankcją państwa.

C) Oparta na wyobrażeniu co dobre, a co złe, ma charakter grupowy, nie jest poparta sankcją państwa.

II. Jednym z najważniejszych problemów społecznych współczesnej Polski jest brak wystarczającej liczby miejsc pracy. Podaj nazwę tego zjawiska i po jednej jego przyczynie: (4 punkty)

a. kulturowo - społecznej, b. ekonomicznej, c. prawnej i politycznej.

III. Wyjaśnij na czym według polskiego prawa polega różnica pomiędzy mniejszością etniczną a narodową? (1 punkt)

IV. Uzupełnij schemat, wpisując w odpowiednie miejsca diagramu litery przypisane poszczególnym jego elementom. (1 punkt)

A. Rodzina, B. Społeczność lokalna, C. Grupa towarzyska, D. Społeczeństwo, E. Człowiek.

V. Do charakterystyki postaw określających stosunek do narodu dopisz ich nazwy. (4 punkty)

A. Poszanowanie i umiłowanie ojczyzny, stawianie dobra kraju ponad interes osobisty, połączone z szacunkiem dla innych narodów i kultur.

B. Przekonanie, że wartością nadrzędną jest własny naród. W zależności od sytuacji politycznej i historycznej postawa ta może służyć do osiągania dobrych lub złych celów.

C. Bezkrytyczny stosunek do własnego narodu, niedostrzeganie jego wad i wyolbrzymianie zalet. Pogarda lub nienawiść do innych narodów.

D. Przekonanie, że ojczyzną człowieka jest cały świat. Bierny stosunek do tradycji, kultury i interesów własnego narodu, brak poczucia współodpowiedzialności za jego losy.

VI. Zapoznaj się z poniższymi danymi statystycznymi i wykonaj poniższe polecenia.

Rodzina w końcu XX i na początku XXI wieku (dane w tys.)

1. Wskaż model rodziny: a. najczęściej występujący w analizowanym okresie; b. najrzadziej występujący w analizowanym okresie ( 1 punkt)

2. Podaj zmiany ilościowe, jakie nastąpiły w modelu rodziny bezdzietnej w mieście i na wsi ogółem. (2 punkty)

3. Wymień trzy przyczyny tego zjawiska. (3 punkty)

VII Wskaż prawidłową odpowiedź. (3 punkty)

1. Człowiek jest istotą społeczną, ponieważ

A) jego osobowość zależy od indywidualnych cech (np. temperamentu). B) musi jeść i oddychać. C) może żyć i rozwijać się tylko wśród innych ludzi. D) posiada zdolność homeostazy.

2. Strukturę społeczeństwa, w której uwzględnia się poziom wykształcenia i kultury oraz styl życia nazywamy:

A) klasową. B) warstwową. C) demograficzną. D) zawodową.

3. Proces przystosowania jednostki do życia społecznego, polegający na przyswajaniu wzorców kulturowych nazywamy

A) demokratyzacją. B) stratyfikacją. C) socjalizacją. D) reedukacją.

VIII. W każdym z podpunktów A - D wskaż jedną właściwą odpowiedź, dotyczącą rodzaju grupy społecznej. (2 punkty)

A. Rodzina - grupa pierwotna/grupa wtórna; B. Grupa przyjaciół z podwórka - grupa formalna/grupa nieformalna; C. Naród - grupa mała/grupa wielka; D. Klub biznesu BCC - grupa otwarta/grupa zamknięta

IX. Do podanych rodzajów ruchliwości społecznej dobierz odpowiedni przykład. (1 punkt)

X. Na podstawie tabeli i wykresu oraz wiedzy własnej wykonaj polecenia

Liczba poszczególnych rodzajów przestępstw w Polsce

Wykrywalność poszczególnych rodzajów przestępstw w Polsce (dane w procentach)

1. Porównaj liczbę przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu człowieka oraz liczbę kradzieży popełnionych w roku 2000 i w roku 2004. Napisz, jakie dostrzegasz zmiany. (1 punkt)

2. Podaj, w którym roku i jakich przestępstw popełniono najwięcej. (1 punkt)

3. Napisz, w którym roku i w jakiej kategorii przestępstw wykrywalność była największa. (1 punkt)

4. Napisz, w jakiej kategorii przestępstw nastąpił największy spadek wykrywalności . (1 punkt)

5. Na podstawie materiałów źródłowych i wiedzy własnej wyjaśnij, dlaczego występuje tak poważna różnica w wykrywalności między przestępstwami przeciwko życiu i zdrowiu a kradzieżą. (2 punkty)

XI. Do podanych funkcji wypełnianych przez rodzin´ dopasuj właściwe opisy. (2 punkty)

1. funkcja socjalizacyjna; 2. funkcja ekonomiczna; 3. funkcja stratyfikacyjna; 4. funkcja kulturowa

A. Polega na nadawaniu przez rodzin´ pozycji społecznej swoim członkom; B. Polega na przygotowywaniu dzieci do samodzielnego życia i pełnienia ról społecznych; C. Polega na zaspokajaniu emocjonalno-rodzicielskich potrzeb współmałżonków; D. Polega na przekazywaniu dzieciom dziedzictwa kulturowego; E. Polega na zaspokajaniu materialnych potrzeb rodziny.

XII. Podaj nazwę zjawiska społecznego, którego przykładem jest postawa zaprezentowana w poniższym tekście. (1 punkt)

Z pochodzenia jestem Ormianinem. Urodziłem się w Bagdadzie. Dorastałem i wychowywałem się w USA. Jestem honorowym obywatelem Nowej Zelandii. A dzięki grze w zespole zjechałem cały świat. Trudno jest więc dookreślić, kim jestem naprawdę. Utożsamiam się z amerykańskim systemem wartości i dziedzictwem kulturowym. Ale też kocham różnorodność.

Źródło: S. Tankian za: „Gazeta Wyborcza”, 21.12.2007.

---