SŁOWNIK PRACOWNIKA OCHRONY

AGRESJA

Zachowanie zmierzające do zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotów bądź ludzi, a nawet siebie /samoagresja/, co może prowadzić do samobójstwa. Agresja występuje jako reakcja na sytuację trudną lub jako następstwo frustracji i przejawia się w ataku werbalnym lub fizycznym.

BADANIA LICENCYJNE

Badaniom lekarskim i psychologicznym, przeprowadzanym w celu oceny zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania zadań pracownika ochrony fizycznej, podlegają osoby ubiegające się o wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby posiadające licencję pracownika ochrony fizycznej.

Badanie psychologiczne obejmuje w szczególności ocenę poziomu umysłowego, ocenę osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w sytuacjach trudnych oraz ocenę poziomu dojrzałości społecznej. Zakres badania psychologicznego może zostać poszerzony, jeżeli psycholog uzna to za niezbędne do prawidłowej oceny zdolności psychicznej osoby badanej.

Badanie lekarskie obejmuje:

• badanie ogólne stanu zdrowia, obejmujące w szczególności ocenę układu krążenia
  i oddechowego oraz ocenę narządu ruchu,

• badania specjalistyczne: okulistyczne, otolaryngologiczne, psychiatryczne i neurologiczne,

• inne badania specjalistyczne i badania pomocnicze, zlecone przez lekarza przeprowadzającego badanie ogólne stanu zdrowia.

Po przeprowadzeniu badania ogólnego stanu zdrowia oraz na podstawie opinii psychologa i opinii lekarzy specjalistów, a także wyników badań pomocniczych, lekarz wydaje orzeczenie lekarskie.
W razie stwierdzenia w orzeczeniu lekarskim braku zdolności fizycznej i psychicznej do uzyskania licencji pracownika ochrony fizycznej lub dalszego wykonywania zadań pracownika ochrony fizycznej, lekarz sporządza dodatkowy egzemplarz orzeczenia lekarskiego i przekazuje listem poleconym, z zachowaniem poufności, właściwemu terytorialnie komendantowi wojewódzkiemu Policji.

BIERNY OPÓR

Jest to zachowanie się nie mające charakteru ani czynnej napaści lub czynnego oporu, ale które ma na celu przeszkadzanie czynnościom służbowym lub sprzeciwianie się żądaniom pracownika ochrony. Bierny opór następuje wówczas, gdy ujęta osoba nie zagraża pracownikowi ochrony tj. nie atakuje go, lecz przez swoje zachowanie pragnie uniemożliwić mu wykonanie czynności służbowej np. położy się usiądzie, chwyci się jakiegoś przedmiotu np. drzwi, ramy okiennej drzewa itp., i nie chce udać się z pracownikiem ochrony, albo stanie w drzwiach
z rozkrzyżowanymi rękami i nie chce ustąpić czy przepuścić.

BIOTERRORYZM

Broń biologiczna od dawna stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państw, a przede wszystkim - ich ludności cywilnej. Po terrorystycznym ataku na World Trade Center poczucie zagrożenia niepomiernie wzrosło. W obecnej sytuacji szczególnie ważne jest staranne wykonywanie rutynowych procedur, np. stałych kontroli ujęć wody czy magazynów trucizn przez sanepidy, szkolenie pracowników ochrony zdrowia i inspekcji sanitarnej w zakresie schematów postępowania w momencie zagrożenia, a także szybkie reagowanie odpowiednich służb na wszelkie niepokojące sygnały. Broń biologiczna, zwana też bakteriologiczną, jest zaliczana do broni masowego rażenia. Wykorzystuje się w niej mikroorganizmy chorobotwórcze, jak wirusy, bakterie lub toksyny niektórych mikroorganizmów. Mogą być przenoszone przez bomby, pojemniki z zakażonymi cieczami i gazami, ewentualnie owady, które wywołują choroby. Użycie broni biologicznej zostało zakazane protokołem genewskim z 1925. W 1972 podpisano konwencję
o zakazie prowadzenia badań, produkcji oraz gromadzenia broni biologicznej. Umowę ratyfikowało ponad 140 państw. Jednak społeczność międzynarodowa nie wypracowała skutecznych mechanizmów weryfikacji tego zobowiązania, które było wielokrotnie łamane przez różne kraje. Działo się tak, mimo systematycznie organizowanych konferencji przeglądowych dotyczących przestrzegania konwencji. Statystyki prowadzone przez Instytut Studiów Międzynarodowych
w Monterey odnotowują, że od 1975 r. do sierpnia 2000 r. terroryści atakowali na całym świecie 126 razy używając jako broni substancji chemicznych lub biologicznych. Znaczną część tej statystyki wypełnia działalność japońskiej sekty Najwyższa Prawda (Aum Szinrikjo). Efekty, jeśli porównać je z wynikami ataków “konwencjonalnych” pochłaniających setki, a w przypadku ataku na WTC tysiące ofiar, były mizerne. Najbardziej spektakularny atak chemiczny Najwyższej Prawdy na tokijskie metro 20 marca 1995 r. spowodował śmierć 12 osób. Wcześniejsze próby użycia wąglika, np. zamach na gmach parlamentu czy atak podczas uroczystości ślubu następcy tronu cesarskiego spełzły na niczym. Czy dlatego, jak twierdziło wielu analityków, że terrorystom tak naprawdę nie chodziło o jak największą liczbę ofiar, lecz o rozgłos? Szczegóły dochodzeń w najgłośniejszych sprawach, w tym śledztwo dotyczące Aum Szinrikjo pokazują, że terroryści nie mieli żadnych skrupułów i liczyli na większą skuteczność swoich tajnych broni. Na szczęście zabrakło im umiejętności. Okazuje się, że przygotowanie sarinu lub wąglika w formie umożliwiającej masową zagładę wymaga nie lada wiedzy, aparatury i doświadczenia, które wbrew wielu obiegowym opiniom wcale niełatwo kupić za pieniądze. Na liście zarazków, które mogą zostać użyte znajdują się niebezpieczne mikroby o wielkiej sile rażenia, jak wąglik, ospa, dżuma, wirusy gorączek krwotocznych; terroryści mogą też wykorzystać jad kiełbasiany. Na kilka z tych chorób działają szczepionki. Jednak w praktyce nie można z nich skorzystać, ponieważ należałoby zaszczepić setki tysięcy osób, a ponadto nie wiadomo, na którą z ewentualnych chorób i nie można jednej osobie podać wszystkich szczepionek. Skutki użycia broni biologicznej nie występują od razu, czasami dopiero po kilkunastu dniach. Ogromnie ważne jest więc wykrycie wszelkich symptomów i szybkie zdiagnozowanie rodzaju zastosowanych bakterii czy wirusów. W związku
z częstymi przypadkami zgłoszeń podejrzanych przesyłek pocztowych kojarzonych z potencjalnym zagrożeniem epidemiologicznym - mimo nie stwierdzenia w Polsce żadnego realnego zagrożenia bronią biologiczną - wskazane jest zachowanie maksymalnej ostrożności, a w szczególności profilaktyczne:

• nieotwieranie kopert, paczek przesyłanych pocztą lub gońcem, jeżeli nie jest nam znany nadawca lub gdy nadawca nie potwierdza wysyłki,

• nieotwieranie przygodnie znalezionych paczek lub innych przedmiotów pozostawionych przez nieznane osoby w różnych miejscach publicznych lub prywatnych posesjach,

• niedotykanie nieznanych, rozsypanych lub rozlanych substancji oraz niedopuszczanie do ich rozprzestrzenienia się, poprzez szczelne nakrycie ich folią lub tkaniną.

W przypadku znalezienia lub otrzymania wymienionych przedmiotów konieczne jest niezwłoczne powiadomienie Policji i Straży Pożarnej.

BROŃ OBIEKTOWA

Ważnym rozwiązaniem jest utrwalenie zawartej w ustawie o ochronie osób i mienia koncepcji rozszerzenia kręgu podmiotów mogących uzyskać świadectwa upoważniające do posiadania tzw. broni obiektowej. Art. 29 ustawy wymienia sześć takich podmiotów mogących uzyskać świadectwa upoważniające do posiadania tzw. broni obiektowej.

Pozwolenia na broń na okaziciela zwane "świadectwem broni” może być wydane:

1. Przedsiębiorcom i jednostkom organizacyjnym, którzy na podstawie odrębnych przepisów powołali wewnętrzne służby ochrony, jeżeli broń jest niezbędna do wykonywania przez te służby.

2. Przedsiębiorcom, którzy uzyskali koncesje na prowadzenie działalności gospodarczej
   w zakresie usług ochrony osób i mienia, jeżeli broń jest im niezbędna w zakresie i formach określonych w koncesji.

3. Podmiotom prowadzącym strzelnicę.

4. Szkołom, organizacjom sportowym i łowieckim, stowarzyszeniom obronnym w celu szkolenia i realizacji ćwiczeń strzeleckich lub innym placówkom oświatowym oraz organizatorom kursów, kształcącym w zawodzie pracownika ochrony.

5. Podmiotom wykonującym zadania związane z realizacją filmów i innych przedsięwzięć artystycznych.

6. Urzędom, instytucjom, zakładom, przedsiębiorcom i innym podmiotom, których pracownikom broń jest niezbędna do ochrony osobistej w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków pracowniczych związanych ze szczególnym narażeniem na zamach przeciwko życiu lub zdrowiu.

Pracownicy zatrudnieni przez te podmioty, lecz nie posiadający licencji pracownika ochrony, mogą zostać dopuszczeni do broni obiektowej w czasie wykonywania zadań służbowych określonych
w art. 29 ustawy, jeśli spełniają wymagane kryteria osobowe tj. zdali egzamin ze znajomości broni
i praktycznych umiejętności posługiwania się nią oraz przeszli odpowiednie badania.

Osoby posiadające licencję pracownika ochrony mogą być dopuszczone do dostępu do broni obiektowej. Licencja zawiera w sobie pozwolenie na broń, a jej uzyskanie oznacza,
że licencjonowany pracownik ochrony spełnia warunki określone w art. 15 ust 1-5 oraz art. 16 ust 1 ustawy o broni i amunicji.

Dopuszczenie do posiadania broni obiektowej następuje w drodze decyzji administracyjnej.

W przełożeniu na język praktyki uregulowania ustawowe oznaczają, że właściwy organ Policji będzie wydawał pozwolenia na określona liczbę jednostek określonego rodzaju broni szefom firm świadczących usługi w dziedzinie ochrony osób i mienia. Broń będzie musiała być zaewidencjonowana i złożona w odpowiednim miejscu zabezpieczonym zgodnie z odrębnymi przepisami. Pracownicy ochrony będą ją otrzymywali tylko na czas pełnienia służby. Noszenie broni obiektowej przez pracowników po służbie będzie karane tak, jak jej nielegalne posiadanie.
W obiektach podlegających obowiązkowej ochronie posiadanie na służbie broni innej niż obiektowa - na podstawie indywidualnych pozwoleń - będzie niedopuszczalne.

CEL UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

Celem użycia tych środków jest zmuszenie drugiego człowieka do podporządkowania się poleceniom wydanym na podstawie obowiązującego prawa, przez pracownika ochrony.

Z powyższego wynika, że użycie środków przymusu nie może być podyktowane np. zemstą,
czy odwetem, wymierzeniem samemu sprawiedliwości drugiemu człowiekowi itp., lecz ma być środkiem koniecznym do wymuszenia podporządkowania się określonym poleceniom. Mogą to być oczywiście nakazy lub zakazy wydane zgodnie z obowiązującym prawem.

CZAS PRACY

Czas pracy jest to czas, w którym pracownik gotowy do świadczenia pracy pozostaje
do dyspozycji pracodawcy, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Zwykle pracownicy świadczą pracę w zakładzie pracy, ale mogą również pracować w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę /np. mogą pracować w domu/.

Rozkład czasu pracy to ustalony przez pracodawcę plan pracy określający, kiedy praca winna być świadczona i jak długo trwa dzień roboczy i tydzień roboczy w danym zakładzie bądź dla określonej kategorii pracowników. Okres rozliczeniowy to określony okres, do którego odnoszą się wszystkie maksymalne normy czasu pracy i według którego prowadzona jest ewidencja tego czasu /np. jeden miesiąc, trzy miesiące i in./

Do 1 stycznia 2003 r. okres rozliczeniowy został ustalony na czas 3 miesięcy. Od tej daty jednak okres ten będzie trwał 4 miesiące. Oprócz tego, także od 1 stycznia 2003 r. istnieje możliwość wydłużenia okresów rozliczeniowych do 6 miesięcy w:

• budownictwie,

• rolnictwie,

• hodowli,

• przy pilnowaniu mienia lub osób,

• pracach użytecznych społecznie lub służących zaspokajaniu codziennych potrzeb ludności.

Dodatkowo, przy spełnieniu powyższych warunków, a także jeżeli jest to uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi, które mają wpływ na przebieg procesu pracy, podstawowy okres rozliczeniowy może być wydłużony nawet do 12 miesięcy.

Podstawowa norma czasu pracy.

Podstawowe normy czasu pracy to 8 godzin na dobę i - przeciętnie - 40 na tydzień
w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Firmy, w których jest to uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy mogą wprowadzić tzw. przerywany czas pracy. Przerwa nie będzie jednak wliczana do czasu pracy i może wynosić maksymalnie 5 godzin. Wynagrodzenie pracownika za tę przerwę wynosić będzie połowę wynagrodzenia jaki otrzymałby za czas przestoju. Możliwość wprowadzenia przerywanego czasu pracy przysługuje pracodawcom od 1 stycznia 2003r.

Inne przerwy w czasie pracy.

W przypadku gdy pracownik pracuje co najmniej 6 godzin na dobę, przysługuje mu
15 minut przerwy na posiłek. Oprócz tego kwadransa pracodawca może wprowadzić dłuższą przerwę z przeznaczeniem na posiłek lub załatwienie spraw osobistych. Jednak ta 60-minutowa przerwa nie będzie wliczana do czasu pracy.

Praca wykonywana ponad normy czasu pracy.

Kodeks pracy stanowi, iż praca wykonywana ponad normy czasu pracy, ustalone zgodnie
z przepisami kodeksu, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca taka jest dopuszczalna tylko w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii lub szczególnych potrzeb pracodawcy. Kodeks pracy wskazuje, iż należy wprowadzić pewne limity w stosunku do godzin nadliczbowych.

Można tego dokonać:

• w układzie zbiorowym pracy,

• w regulaminie wynagradzania lub umowach o pracę.

Jednak zasadą jest, że nigdy w tych przypadkach tygodniowy wymiar czasu pracy danego pracownika nie może przekroczyć 48 godzin.

Wynagrodzenie za przepracowane godziny nadliczbowe.

Za 2 pierwsze godziny nadliczbowe pracownikowi należy się dodatek 50-procentowy /50% wynagrodzenia). Dodatek 100-procentowy /100% wynagrodzenia/ pracownik otrzymuje za dalsze nadgodziny oraz te, które pracownik przepracował w nocy, niedziele i święta. Natomiast po nowelizacji wysokość dodatków za godziny nadliczbowe od 1 stycznia 2003 r. ulegnie obniżeniu. Za cztery pierwsze nadgodziny pracownik otrzyma dodatek w wysokości 50%. Dopiero za każdą następną 100%.

Jeżeli pracę w godzinach nadliczbowych pracownik wykonuje w niedziele i święta, które są dla niego dniami pracy /zgodnie z rozkładem czasu pracy, który go obowiązuje/, to także obowiązywać go będzie taka stawka. Tylko za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, niedziele i święta, które nie są dla pracownika dniami pracy, a także za godziny nadliczbowe przypadające w dniu wolnym od pracy udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub święto, dodatek wypłacany będzie w wysokości 100%. Praca w nocy, niedziele i święta.

Praca nocna to praca wykonywana pomiędzy godzinami 21.00 - 07.00. Za godzinę pracy w porze nocnej wypłaca się dodatkowe wynagrodzenie w postaci 100% stawki godzinowej. W Polsce dniami wolnymi od pracy są soboty, niedziele i określone święta. W takich dniach świadczenie pracy dozwolone jest tylko w ściśle określonych sytuacjach. Między innymi praca w niedziele
i święta jest dozwolona w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej, ochrony mienia, usuwania awarii, a także w ruchu ciągłym, przy niezbędnych remontach, w transporcie, rolnictwie
i przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich publiczną użyteczność i codzienne potrzeby ludności /np. w handlu, usługach, gastronomii, hotelach, szpitalach, domach opieki i in./. Pracownikowi, który jest zatrudniony w niedziele pracodawca musi udzielić innego dnia wolnego od pracy w tygodniu. Przy pracy w święto pracodawca może udzielić takiego wolnego dnia.

Czas pracy w ruchu ciągłym. Jest to sytuacja w której mamy do czynienia ze stosowaniem takiej organizacji czasu pracy, która zapewnia nieprzerwany przebieg procesu pracy przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, także w niedziele i święta. Słowem chodzi tu o pracę, która nie może być wstrzymana.

Taka organizacja pracy jest możliwa, gdy wymagają tego przyczyny technologiczne, tzn. wymogi wynikające z metod przetwarzania surowców i wytwarzania półwyrobów oraz wyrobów. Dopuszczalne jest także odpowiednie stosowanie wydłużonych norm czasu pracy w odniesieniu do tych prac, które nie mogą być wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności. Tytułem przykładu można tutaj wskazać np.: prace w handlu, gastronomii
i w zakładach świadczących usługi dla ludności w zakresie zaspokajania codziennych potrzeb, prace w placówkach służby zdrowia i domach pomocy społecznej, prace w zakładach komunalnych i komunikacyjnych.

Ten sposób organizacji czasu pracy nie musi być stosowany w całym zakładzie pracy, może on być wprowadzony w poszczególnych jego oddziałach, wydziałach lub na poszczególnych stanowiskach pracy.

Normy czasu pracy obowiązujące w związku z czasem pracy w ruchu ciągłym.

Konieczne są w tym wypadku wydłużone normy czasu pracy i to zarówno tygodniowe, jak
i dobowe. Dopuszczalne jest przedłużenie czasu pracy do 48 godzin przeciętnie na tydzień
w przyjętym okresie rozliczeniowym, trwającym nie dłużej niż 4 tygodnie.

W granicach tej normy, w stosunku dobowym dopuszczalne jest z kolei wydłużenie podstawowych norm do 12 godzin na dobę w jednym dniu w niektórych tygodniach. Oznacza to, że pracownik pracujący w tym systemie czasu pracy może wykonywać pracę przez więcej niż 8 godzin na dobę, byle nie było to więcej niż 12 godzin i pod warunkiem, że w takim wydłużonym czasie pracować będzie tylko jeden raz w tygodniu oraz w nie każdym tygodniu okresu rozliczeniowego przyjętego w jego zakładzie pracy. Czas pracy w ruchu ciągłym polega na pracy wykonywanej “na 3 zmiany” po 8 godzin.

Czterobrygadowa /lub podobna/ organizacja pracy.

Polega ona na wymiennym zaangażowaniu w procesie pracy czterech zespołów pracowniczych, z których trzy pracują zmianowo w ciągu doby, czwarta zaś wypoczywa. Wymiana zespołów pracowniczych następuje w określonych cyklach.

W tak ukształtowanej formule organizacji czasu pracy, nie może on przekraczać 8 godzin na dobę
i przeciętnie 40 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym, który nie może być dłuższy
niż 4 miesiące. W praktyce wygląda to tak, iż pracownik, który jest zatrudniony w ramach czterobrygadowej organizacji pracy, ma prawo - za każdy miesiąc pracy w tym systemie
- do jednego dnia wolnego od pracy ponad limit dni dodatkowo wolnych od pracy /kiedy ustanowiono przeciętną czterdziestogodzinną normę tygodniową/.

CZYN NIEDOZWOLONY /delikt cywilny/

To wykroczenie przeciw prawu. Obejmuje dobra osobiste człowieka, takie jak:

• zdrowie,

• godność,

• cześć,

• swobodę sumienia,

• tajemnicę korespondencji,

• nietykalność mieszkania /mir domowy/,

• twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą, racjonalizatorską.

Czyn niedozwolony może być ścigany, jeżeli jego następstwem jest szkoda /art. 415 Kc/.

CZYNNA NAPAŚĆ

Na pracownika ochrony lub inną osobę. Należy przez to rozumieć wszelkie działania zmierzające do naruszenia nietykalności fizycznej (cielesnej) i wyrządzenia przez to bólu np. bicie rękami, kopanie, gryzienie, rzucanie przedmiotami itp. Przy czym nie jest wymagane, aby nastąpiło wyrządzenie dolegliwości fizycznej. Wystarczy sam fakt, że czyn sprawcy zmierzał do naruszenia nietykalności cielesnej np. sprawca zamierzył się aby uderzyć. Czynna napaść wyrażać się może również w groźbie mającej na celu zmuszenie pracownika ochrony do zaniechania wykonywania obowiązku np. próba odebrania pałki, czy obezwładnienia itp. Należy zaznaczyć, iż w przypadku czynnej napaści, jeżeli napastnik nie przejawia zamiaru ponowienia napaści, to użycie środka przymusu jest niecelowe, bowiem nosiłoby znamiona zemsty ze strony pracownika ochrony.

CZYNNY OPÓR

Jest to zachowanie inne, niż czynna napaść. Polega na działaniu przy użyciu przemocy
lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia pracownika ochrony do zaniechania prawnej czynności służbowej. Czynny opór może przejawiać się w usiłowaniu uwolnienia lub uwolnieniu z rąk pracownika ochrony (przez osoby trzecie) osoby ujętej lub przez samego ujętego. Może też polegać na uniemożliwieniu pościgu np. przez uszkodzenie pojazdu pracownika ochrony, przytrzymanie go siłą, zagrożenie użyciem siły, czy podłożenie nogi. Za czynny opór należy również uważać zasypanie własnych oczu np. piaskiem, solą, mąką itp.

DOKUMENTACJA OCHRONNA

1. Tabela służby zawierająca dane o:

• rodzaju służby,

• rozmieszczeniu pracowników ochrony na służbie i zadaniach dla nich,

• obsadzie służby i czasie jej pełnienia.

2. Dziennik zmiany zawierający dane o:

• czasie rozpoczęcia i zakończenia zmiany,

• obsadzie personalnej zmiany,

• rozmieszczeniu poszczególnych pracowników ochrony i czasie wykonywania przez nich zadań.

3. Dziennik wydarzeń zawierający:

• wpis daty i godziny zaistniałego wydarzenia,

• opis wydarzenia,

• dane personalne osób uczestniczących w wydarzeniu,

• dane personalne pracowników ochrony, którzy podejmowali interwencję.

4. Instrukcja współpracy z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej
i strażami gminnymi /miejskimi/.

5. Instrukcja postępowania pracowników ochrony w przypadku napadu, włamania, pożaru,
powodzi awarii.

6. Dziennik szkolenia pracowników ochrony.

Niezależnie od wymienionej dokumentacji, jeżeli tego wymagają względy ochrony, można prowadzić dokumentację pomocniczą dotyczącą :

instrukcji kontroli ruchu osobowego i materiałowego

instrukcji konwojowania

instrukcji obsługi systemów i urządzeń sygnalizacji alarmowej

ETYKA

Ogół ocen i norm moralnych przyjętych w danej zbiorowości społecznej /narodowej, religijnej, zawodowej itp./, często rozumiana jako synonim moralności.

Nauka o moralności, jako jedna z dziedzin filozofii. Współcześnie przez etykę rozumie
się dyscyplinę zajmującą się moralnością zarówno w aspekcie opisowym /etyka opisowa/,
jak i normatywnym /etyka normatywna/.

IMPREZA MASOWA

Impreza sportowa, artystyczna lub rozrywkowa, na której liczba miejsc dla osób na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej wynosi - nie mniej niż 1.000, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy - nie mniej niż 300.

Nie są imprezami masowymi imprezy odbywające się w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki, a także imprezy organizowane w placówkach oświatowych, imprezy sportowe organizowane wyłącznie dla sportowców niepełnosprawnych, imprezy organizowane w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży oraz imprezy rekreacyjne.

IMPREZA MASOWA O PODWYŻSZONYM RYZYKU

Impreza masowa, w czasie której, jak wynika z posiadanych informacji i dotychczasowych doświadczeń dotyczących zachowania osób uczestniczących, istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji.

IMPREZA MASOWA ZABEZPIECZENIE

Należy przez to rozumieć ogół skoordynowanych przedsięwzięć podejmowanych przez organizatora imprezy, wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę, wojewodę, Policję, Państwową Straż Pożarną i inne jednostki organizacyjne ochrony przeciwpożarowej, służbę zdrowia, a w razie potrzeby przez inne właściwe służby i organy.

Poza ogólnym unormowaniem ustawowym, szczegółowe warunki i sposoby działania służb porządkowych organizatora imprez masowych reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia
2 lipca 2002 r. w sprawie wymogów jakie powinny spełniać służby porządkowe organizatora imprezy masowej w zakresie wyszkolenia i wyposażenia oraz szczegółowych warunków
i sposobów ich działania /Dz.U. 02.113.986/. W myśl znowelizowanych przepisów członkowie będą musieli zdobyć specjalistyczne kwalifikacje na kursach.

Pracownicy służby porządkowej /w tym pracownicy agencji ochrony osób i mienia/ legitymują się identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu. Powinien on zawierać:

• wyraźny napis “służba porządkowa”,

• nazwę wystawcy,

• numer identyfikacyjny,

• fotografię osoby dokonującej czynności,

• okres ważności,

• pieczęć i podpis wystawcy.

Członków służb porządkowych w zależności od potrzeb oraz potencjalnego ryzyka wyposaża
się w:

• środki łączności bezprzewodowej,

• ręczne wykrywacze metali,

• latarki elektryczne,

• środki opatrunkowe,

• wzory biletów, identyfikatorów i zaproszeń,

• inne niezbędne i prawnie dozwolone środki ochrony osobistej.

Osoby obecne na imprezie masowej są zobowiązane zachowywać się w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu innych osób obecnych na tej imprezie, a w szczególności przestrzegać postanowień regulaminów obiektów i imprezy.

Osobom obecnym na imprezie masowej zabrania się w szczególności wnoszenia:

• broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów /narzędzi/ oraz materiałów wybuchowych
  i wyrobów pirotechnicznych,

• napojów alkoholowych,

• środków odurzających lub substancji psychotropowych.

UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW SŁUŻBY PORZĄDKOWEJ:

Służby porządkowe organizatora imprezy masowej są uprawnione do przeprowadzania następujących działań:

A/ sprawdzania uprawnień do przebywania na imprezie masowej

B/ legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości

C/ przeglądania zawartości odzieży i bagaży

D/ wezwania osób nieuprawnionych do opuszczenia imprezy masowej

E/ wydawania poleceń porządkowych

F/ ujęcia w celu niezwłocznego przekazania Policji

Ad a. Sprawdzania uprawnień do przebywania na imprezie masowej dokonuje się poprzez kontrolę posiadania biletu wstępu lub innego dokumentu wystawionego przez organizatora imprezy,
w którym określono rodzaj imprezy, datę o godzinę jej rozpoczęcia, ewentualnie oznaczono miejsce, które zajmie osoba ustalenie, czy dane personalne osoby nie zostały zamieszczone
w rejestrze zakazów uczestnictwa w imprezach masowych.

Czynności powyższe mogą być realizowane do zakończenia imprezy.

Ad b. Legitymowania osób dokonuje się nie tylko w celu ustalenia tożsamości osoby, ale także podczas przeglądania zawartości bagaży i odzieży osoby podejrzanej o wnoszenie przedmiotów objętych zakazem wnoszenia na imprezę masową.

Tożsamość osoby ustala się na podstawie:

• dowodu osobistego lub tymczasowego dowodu osobistego,

• dokumentu stwierdzającego tożsamość cudzoziemca,

• paszportu,

• legitymacji szkolnej,

• innych dokumentów zaopatrzonych w fotografię i adres zameldowania.

Ad c. Przeglądania zawartości bagaży i odzieży osób dokonuje się w przypadku podejrzenia,
że osoby te wnoszą broń lub inne niebezpieczne przedmioty /narzędzia/ oraz materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne, napoje alkoholowe, środki odurzające lub substancje psychotropowe. Katalog przedmiotów objętych zakazem wnoszenia nie jest zamknięty
i w regulaminie obiektu lub imprezy masowej może znaleźć się poszerzony wykaz przedmiotów.

Samo podejrzenie, że osoba wnosi przedmioty objęte zakazem, upoważnia do podjęcia czynności przeglądania bagażu i odzieży. Przy wykonywaniu tej czynności obowiązują następujące zasady:

• przeglądania zawartości bagażu i odzieży dokonuje co najmniej dwóch pracowników służby porządkowej,

• przeglądanie odzieży powinno być dokonane przez osobę tej samej płci,

• w przypadku stwierdzenia posiadania przedmiotów objętych zakazem należy uniemożliwić ich wniesienie na imprezę masową oraz powiadomić o tym fakcie organizatora, który ma prawo zwrócić się o pomoc do Policji,

• przebieg czynności dokumentuje się notatka służbową lub za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.

• notatka służbowa powinna zawierać: dane osoby, w stosunku do której czynność podjęto, określenie czasu i miejsca, skutki działania, dane osobowe pracownika służby porządkowej. Notatkę przekazuje się organizatorowi imprezy masowej oraz na każde żądanie udostępnia się Policji.

Ad d. Pracownik służby porządkowej wzywa osobę nie mającą uprawnień do przebywania na imprezie masowej albo zakłócającą porządek, do opuszczenia imprezy informując ją o przyczynie wydania tego polecenia. Przed przystąpieniem do wezwania obowiązany jest do użycia zwrotu “służba porządkowa” oraz podać swoje imię i nazwisko.

Ad e. Pracownik służby porządkowej ma prawo wydawać polecenia porządkowe osobom zakłócającym porządek publiczny lub zachowujących się niezgodnie z regulaminem imprezy.
W przypadku nie wykonania tych poleceń, ma prawo wezwać do opuszczenia imprezy.

W przypadku niepodporządkowania się wezwaniu osoby do opuszczenia miejsca przeprowadzania imprezy masowej lub stawiania czynnego oporu:

• członek służby porządkowej będący pracownikiem agencji ochrony wynajętej do zabezpieczenia imprezy, posiadający licencję pracownika ochrony fizycznej, wyprowadza przy użyciu siły fizycznej osobę, która nie podporządkowuje się wezwaniu, poza granice imprezy masowej,

• członek służby porządkowej, nieposiadający licencji pracownika ochrony fizycznej, wzywa do przeprowadzenia usunięcia osoby pracownika, o którym mowa powyżej, lub zwraca się o pomoc do Policji za pośrednictwem kierownika do spraw bezpieczeństwa.

Przebieg czynności, członkowie służby porządkowej dokumentują notatką służbową.

Ad f. W przypadku stwierdzenia w zawartości przeglądanych bagaży lub odzieży broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów, napojów alkoholowych, materiałów wybuchowych, pirotechnicznych i pożarowo niebezpiecznych oraz środków odurzających i psychotropowych, członek służby porządkowej dokonuje ujęcia osoby, u której w przeglądanych bagażach lub odzieży stwierdzono te przedmioty i po ich odebraniu sporządza protokół z tej czynności, a następnie przekazuje tę osobę Policji wraz z odebranymi przedmiotami.

Przebieg czynności, członkowie służby porządkowej dokumentują notatką służbową.

OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW SŁUŻBY PORZĄDKOWEJ:

Od uprawnień przysługujących pracownikom służby porządkowej należy wyraźnie odróżnić
ich obowiązki. Nakłada je bezpośrednio ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych.

Zgodnie z art. 17 ustawy, pracownicy ci są zobowiązani:

• nie wpuścić na imprezę masową osób, wobec których zostało wydane orzeczenie:

• zakazujące wstępu na imprezę masową osób - w razie ukarania za wykroczenie popełnione w związku z imprezami masowymi - wobec których orzeczono środek karny zakazu wstępu na imprezę masową na czas od 1 roku do 3 lat,

• zobowiązujące do powstrzymania się od przebywania w miejscach przeprowadzania imprez masowych, wydane przez sąd wobec skazanego w związku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności, albo wobec nieletniego na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 26.10.1982 r.
  o postępowaniu w sprawach nieletnich,

• nie wpuścić na imprezę masową osób odmawiających poddania się czynnościom:

• sprawdzania uprawnień do przebywania na imprezie masowej,

• legitymowania,

• przeglądania zawartości bagażu i odzieży,

• usunąć z miejsca przeprowadzania imprezy masowej osób, które swoim zachowaniem zakłócają porządek publiczny lub zachowują się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej. W przypadku nieskuteczności podjętych działań organizator imprezy masowej lub w jego imieniu kierownik do spraw bezpieczeństwa występuje o pomoc
  do Policji. Wystąpienie potwierdza się na piśmie.

INSTRUKCJA KONWOJOWA

Jest dokumentem mającym podstawowe znaczenie w organizacji konwoju. Wprowadzana jest zrządzeniem kierownika jednostki, jako załącznik do planu ochrony /w obiektach podlegających obowiązkowej ochronie lub innych obiektach chronionych przez wewnętrzną służbę ochrony/
lub też jako samoistne zarządzenie. Jako wewnętrzny przepis określa zasady wykonania transportu oraz precyzuje zadania osób wykonujących tą czynność.

Instrukcja w szczególności powinna zawierać:

1. ogólne warunki wykonywania konwoju,

2. obowiązki organizujących konwój,

3. obowiązki poszczególnych członków konwoju,

4. skład i wyposażenie konwoju,

5. algorytmy określające postępowanie członków konwoju w sytuacjach zagrożenia,

6. określenie systemu łączności,

7. sposób dokumentowania czynności.

JEDNOSTKA OBLICZENIOWA /J.O./

Jednostka określająca dopuszczalny limit stale lub jednorazowo przechowywanych
i transportowanych wartości pieniężnych, wynosząca 120-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ubiegły kwartał, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

ZASADY OCHRONY:

Do 0,3 j.o.	Osoba transportująca
0,3 - 1 j.o.	1 konwojent, może być nieuzbrojony
1 - 5 j.o.	Co najmniej 1 konwojent
5 - 15 j.o.	Co najmniej 2 konwojentów
15 - 50 j.o	Co najmniej 3 konwojentów
Powyżej 50 j.o.	Co najmniej 4 konwojentów

• konwój pieszy - do 1 jednostki obliczeniowej,

• pojazdy specjalne lub przystosowane - powyżej 1 jednostki obliczeniowej,

• pojazdy specjalne - powyżej 20 jednostek obliczeniowych,

• pojazdy specjalne oraz samochód ubezpieczający - powyżej 30 jednostek obliczeniowych,

• konwój wartości pieniężnych transportowanych drogą lotniczą wykonuje co najmniej dwóch pracowników ochrony.

KAJDANKI

Stosuje się wobec osób ujętych w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi.

Nie stosuje się wobec osób których wygląd wskazuje na wiek poniżej 17 lat, z wyjątkiem nieletnich powyżej 16 lat podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciwko zdrowiu lub życiu.

Kajdanki zakłada się:

• na ręce trzymane z przodu wobec osób do których nie stosuje się szczególnych środków ostrożności,

• na ręce trzymane z tyłu osobie o silnej budowie ciała, podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu.

Powinny być założone tak aby nie tamowały obiegu krwi. Powinno zakładać się w miarę możliwości w pomieszczeniach zamkniętych lub miejscach odosobnionych, przy udziale dwóch pracowników, z których jeden wykonuje czynności ubezpieczające.

KIEROWNIK JEDNOSTKI

Osoba lub organ przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej, uprawnionych, zgodnie
z przepisami prawa, statutem, umową, do zarządzania nią; za kierownika jednostki uważa
się również likwidatora lub syndyka.

KLASA ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE

Klasyfikacyjne oznaczenie odporności na włamanie, wyrażonej w jednostkach oporowych obliczanych dla każdego urządzenia.

KONTRATYP

Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Nazwa kontratyp ma charakter umowny i odnosi się do okoliczności uchylających bezprawność czynów wypełniających ustawowe znamiona czynu zabronionego.

Do ujętych w kodeksie karnym kontratypów należą:

• obrona konieczna /art. 25/,

• stan wyższej konieczności /art. 26/,

• dopuszczalne ryzyko /art. 27/.

KONWOJENT

Licencjonowany pracownik ochrony wyposażony w broń palną.

KONWÓJ - RODZAJE

Rozporządzenie z dnia 14 października 1998 roku Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne definiuje pojęcie transportu wartości pieniężnych jako “przewożenie lub przenoszenie wartości pieniężnych poza obrębem jednostki organizacyjnej” /§ 1 pkt. 4/.

Istotą konwoju jest zapewnienie szczególnej ochrony przedmiotowi transportu. Przez ochronę należy rozumieć szereg podejmowanych czynności mających na celu udaremnienie zniszczenia, zagubienia, utraty w wyniku działań przestępczych powierzonych przedmiotów.

Istnieje wiele definicji konwoju, jako formy ochrony mienia. Generalnie konwój jest to ochrona przenoszonych lub przewożonych wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych, przez:

• właściwie wyszkoloną i wyposażoną,

• posiadającą wewnętrzną strukturę,

• działającą według określonej taktyki,

• poruszającą się po wcześniej zaplanowanej trasie,

• wydzieloną grupę konwojentów.

W skład konwoju wchodzą:

• dowódca i jego zastępca,

• konwojent lub kilku konwojentów,

• kierowca pojazdu,

• kasjer,

• inne wyznaczone osoby np. pracownik transportu.

W świetle obowiązujących przepisów wyróżniamy następujące rodzaje konwojów:

• pieszy transport wartości,

• samochodowy transport wartości,

• kolejowy transport wartości,

• lotniczy transport wartości.

KONTROLA RUCHU OSOBOWEGO

Dokumentami uprawniającymi do wstępu na teren chronionego obiektu mogą być:

• przepustka stała,

• przepustka jednorazowa,

• przepustka tymczasowa,

• legitymacja służbowa.

Przepustki stałe, czy tymczasowe wydaje np. dział kadr obiektu lub inne osoby upoważnione przez kierownika (właściciela) obiektu. Dokumenty te powinny być ewidencjonowane w specjalnie do tego przewidzianym dzienniku.

Przepustki jednorazowe może wydawać m.in. pracownik ochrony pełniący służbę przy wejściu
do obiektu np. w pomieszczeniu wartowni lub portierni, dla osób nie będących pracownikami obiektu, a więc dla interesantów, którzy przy wyjściu przepustki te zwracają pracownikowi ochrony. Bezpieczeństwo obiektów i urządzeń w nim się znajdujących, wymaga takiej procedury i działań, aby należycie były zabezpieczone wejścia przed możliwością dostania się do ich wnętrza osób niepożądanych. W niektórych obiektach, uzależnione jest to oczywiście od ich ważności, mogą być tworzone strefy bezpieczeństwa, określane również w kartach tożsamości, identyfikatorach
lub przepustkach, a to z kolei umożliwia nam rozpoznawanie kto, kiedy i gdzie może przebywać.
W celu niedopuszczenia osób nieuprawnionych do wejścia do tej strefy, w której ich przebywanie jest zabronione, powinno się m.in. ograniczyć do niezbędnego minimum ilość przejść do takiego rejonu obiektu, a czynne muszą być pod naszą stałą kontrolą.

Ważne urządzenia w obiekcie winny być ochraniane na zasadzie patrolowania lub obchodu
w nieregularnych odstępach czasu.

KONTROLA RUCHU MATERIAŁOWEGO

Wjazd środka transportowego do chronionego obiektu i wyjazd z jego terenu odbywa się na podstawie ustnego lub pisemnego zezwolenia na wwożenie, czy też wnoszenie na teren obiektu oraz wywożenie lub wynoszenie z jego terenu materiałów, wyrobów produkcyjnych, urządzeń itp., może się tylko odbywać na podstawie odpowiednich dokumentów.

Tryb wydawania przepustek materiałowych oraz zasady kontroli materiałowej określa, w formie pisemnych instrukcji, kierownik (właściciel) ochranianego obiektu, z którymi muszą się zapoznać pracownicy ochrony. Niezależnie od powyższego ochrona fizyczna ma obowiązek zabezpieczania mienia znajdującego się w obrębie chronionego obiektu, przed kradzieżą czy zniszczeniem lub złośliwym uszkodzeniem. Popełnienie przestępstwa na terenie chronionego obiektu może nastąpić także przy wykorzystaniu pojazdu samochodowego, dlatego też kontrola wjazdu pojazdów na teren chroniony powinna być traktowana jako środek prewencyjny /zapobiegawczy/.

Dla skutecznej ochrony obiektu oraz jego urządzeń niezbędne jest podejmowanie, przez ochronę, różnych działań zabezpieczających takich jak, np.:

• usunięcie lub przycięcie krzewów, drzew a nawet wysokiej trawy, znajdujących się
  w pobliżu lub przylegających do wejść, bram, otworów okiennych, w celu uniemożliwienia wykorzystania ich jako kryjówek, czy skrytego podejścia,

• należyte oświetlenie w nocy wszystkich wejść w sposób umożliwiający pracownikom ochrony fizycznej pozostawanie w miejscach zacienionych,

• zakładanie wysokich ogrodzeń zabezpieczających.

Działania takie stanowią dodatkowe elementy zabezpieczenia i ułatwiają ochronie fizycznej realizację zadań ochronnych.

KONTROLA PRZESTRZEGANIA USTAWY O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI
I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI

Na pracownikach ochrony fizycznej spoczywa obowiązek, kontroli i eliminowania osób będących pod wpływem alkoholu, a usiłujących wejść na teren chronionego obiektu.

Ustawa w sposób jednoznaczny zabrania sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie zakładów pracy oraz innych obiektów. Te osoby, które nie stosują się do przepisów cytowanej ustawy narażają się na odpowiedzialność przewidzianą w treści ustawy.

Podkreślić należy, iż usiłowanie popełnienia wykroczenia jest również karalne, a ponadto ustawa przewiduje możliwość przepadku napoju alkoholowego, który został ujawniony np. na terenie obiektu. W art. 44 ustawy stwierdza się, że: ”kto wbrew szczególnemu obowiązkowi nadzoru dopuszcza do sprzedawania, podawania lub spożywania napojów na terenie zakładu pracy,
jak również powziąwszy wiadomość o sprzedawaniu, podawaniu lub spożywaniu na terenie zakładu pracy takich napojów nie podejmuje prawem przewidzianego postępowania" również podlega karze.

Mamy tu do czynienia z tzw. kierowniczą odpowiedzialnością, a więc z cytowanego artykułu może być ukarany np. kierownik zakładu, szef ochrony lub kierownik zmiany fizycznej ochrony obiektu.

KONTROLA PRZEPISÓW PPOŻ.

Zagadnienia ochrony przeciwpożarowej reguluje ustawa "o ochronie przeciwpożarowej",
z dnia 24 sierpnia 1991 r. /Dz. U. Nr 81, poz. 351/. Art. 3 wymienionej ustawy określa, że: "osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystająca ze środowiska przyrodniczego, budynku, obiektu lub terenu, obowiązane są zabezpieczać użytkowane środowisko, budynek, obiekt lub teren przed zagrożeniem pożarowym lub innym zagrożeniem." Art. 3 ust. 2 stanowi,
iż właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także wymienione wcześniej osoby i podmioty ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych w trybie i na zasadach określonych w stosownych przepisach.

Każdy pracownik ochrony podejmujący czynności służbowe powinien m.in.:

• przestrzegać ogólnie obowiązujących przepisów przeciwpożarowych,

• zapoznać się z rozmieszczeniem i rodzajem zgromadzonego sprzętu gaśniczego
  i ratowniczego,

• wiedzieć, jakie są sposoby i kierunki ewentualnej ewakuacji z zagrożonego obiektu,

• znać i w praktyce stosować instrukcję dotyczącą zasad postępowania na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia.

Należy pamiętać o tym, iż obowiązkiem każdego, kto zauważy najmniejszy nawet pożar jest alarmowanie straży pożarnej na numer telefonu 998, informując - co i gdzie się pali - oraz powiadomić osoby znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie o powstaniu pożaru. Jeżeli w pobliżu jest większa grupa osób, pamiętajmy o tym, aby zachować spokój i nie dopuścić do powstania paniki. Równocześnie z alarmowaniem straży pożarnej musimy przystąpić do zlokalizowania ogniska pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym.

KSIĄŻKA KONWOJÓW

Prowadzenie książki konwojów nie wynika z żadnych przepisów, ale jest czynnością praktyczną. Dotychczas adnotacje o konwojach umieszczane były w książkach służby, gdzie nie bardzo jest miejsce na zawarcie pełnej informacji na temat konwoju. Warto zatem prowadzić książkę konwojów, w której dokumentowane będą informacje o samym konwoju, jego organizacji
i osobach wykonujących tę czynność.

LEGITYMOWANIE

Przed rozpoczęciem legitymowania osoby pracownik ochrony jest obowiązany:

• podać swoje imię i nazwisko oraz, w razie potrzeby, okazać licencję lub inny dokument identyfikacyjny, potwierdzający uprawnienia do podjęcia czynności, w taki sposób, aby osoba legitymowana miała możliwość odczytania i zanotowania danych zawartych
  w tym dokumencie,

• podać podstawę prawną i przyczynę legitymowania.

Przystępując do legitymowania, pracownik ochrony wzywa osobę legitymowaną do okazania dokumentu.

Tożsamość osoby legitymowanej ustala się na podstawie:

• dowodu osobistego,

• tymczasowego dowodu osobistego,

• tymczasowego zaświadczenia tożsamości,

• dokumentu stwierdzającego tożsamość cudzoziemca,

• paszportu,

• innych dokumentów potwierdzających tożsamość, zaopatrzonych w fotografię i adres zamieszkania osoby legitymowanej.

Pracownik ochrony, legitymując, dokonuje sprawdzenia okazanego dokumentu pod względem zgodności danych personalnych w nim zawartych z tożsamością osoby legitymowanej.

W razie legitymowania osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to względy bezpieczeństwa, pracownik ochrony ma prawo żądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.

Z czynności legitymowania pracownik ochrony sporządza notatkę służbową, zawierającą dane personalne osoby legitymowanej, wskazanie rodzaju dokumentu oraz jego numeru i serii, a także czasu, miejsca i przyczyny legitymowania.

LICENCJA

Zezwolenie na wykonywanie zadań związanych z ochroną osób i mienia w zakresie wymaganym ustawą.

LICENCJA WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE

Wymagania kwalifikacyjne określa ustawa. O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia może ubiegać się osoba, która:

• ma obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz biegła znajomość języka polskiego,

• ukończyła 21 lat,

• ukończyła szkołę podstawową,

• ma pełną zdolność do czynności prawnych , stwierdzoną własnym oświadczeniem,

• nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne,

• ma uregulowany stosunek do służby wojskowej.

Licencję pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia wydaje się osobie spełniającej powyższe warunki oraz:

• posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania,

• posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim,

• legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia albo ukończyła kurs pracownika ochrony pierwszego stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.

Licencja pracownika ochrony pierwszego stopnia wymagana jest do wykonywania bezpośredniej ochrony fizycznej:

• stałej i doraźnej,

• polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych
  w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,

• polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych,

przez:

1. członków specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych,

2. członków zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne,

3. pracowników ochrony wykonujących bezpośrednio czynności związane z ochroną osób,

4. osoby nadzorujące i kontrolujące pracę pracowników ochrony fizycznej nie posiadających licencji,

5. pracowników ochrony posiadających prawo do stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej,

6. pracowników ochrony wykonujących zadania na obszarach, w obiektach i urządzeniach podlegających obowiązkowej ochronie.

O licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia może ubiegać się osoba, która:

1/ spełnia warunki o których mowa w pkt. 1, 2, 4, 5,

2/ posiada co najmniej wykształcenie średnie.

Licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia wydaje się osobie, która spełnia powyższe warunki oraz legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo ukończyła kurs pracowników ochrony drugiego stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.

Licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia upoważnia do:

• wykonywania bezpośredniej ochrony fizycznej:

• stałej i doraźnej,

• polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych
  i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,

• polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych,

• opracowywania planu ochrony,

• organizowania i kierowania zespołami pracowników ochrony fizycznej,

O wydanie licencji pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia może ubiegać
się osoba, która:

• ukończyła 18 lat

• ma obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz biegła znajomość języka polskiego,

• ma pełną zdolność do czynności prawnych, stwierdzoną własnym oświadczeniem,

• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne.

Licencję pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia wydaje się osobie, która spełnia powyższe warunki oraz:

• posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania,

• posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim,

• posiada wykształcenie zawodowe techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności, mechanicznej lub ukończyła kurs pracownika zabezpieczenia technicznego albo została przyuczona do wymienionych zawodów na podstawie odrębnych przepisów.

Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego pierwszego stopnia upoważnia do wykonywania czynności w zakresie zabezpieczenia technicznego, polegającego na:

• montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,

• montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.

O licencję pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia może ubiegać się osoba, która:

• ma obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz biegła znajomość języka polskiego,

• ukończyła 21 lat,

• ma pełną zdolność do czynności prawnych, stwierdzoną własnym oświadczeniem,

• nie była skazana prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne.

Licencję pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia wydaje się osobie która:

• posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania,

• posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim,

• posiada wykształcenie co najmniej średnie techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności lub mechanicznej albo stopień specjalizacji zawodowej przyznany na podstawie odrębnych przepisów.

Licencja pracownika zabezpieczenia technicznego drugiego stopnia upoważnia do wykonywania czynności w zakresie zabezpieczenia technicznego, polegającego na:

• montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,

• montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania,

• opracowywania projektów zabezpieczenia technicznego,

• organizowania i kierowania zespołami pracowników zabezpieczenia technicznego

Licencję wydaje się na czas nieokreślony. Licencja wygasa z mocy prawa w przypadku niewykonywania przez pracownika ochrony zawodu przez okres dłuższy niż 2 lata.

MIENIE

• rozumiane szeroko oznacza własność i inne prawa majątkowe,

• rozumiane wąsko oznacza przedmioty materialne stanowiące przedmiot własności lub posiadania, których wartość można określić w pieniądzu.

Mieniem są również same pieniądze, a także inne dobra, jak prąd, gaz, inne nośniki energii oraz dokumenty przedstawiające wartość materialną, np. czeki, weksle, bilety lotnicze, obligacje, świadectwa udziałowe.

Mienie społeczne - mienie państwowe, spółdzielcze i mienie organizacji społecznych, a także mienie spółek, w których skarb państwa ma swoje udziały.

Mienie cudze - indywidualne, osobiste /należące do konkretnej osoby lub osób na zasadzie własności lub posiadania/, mienie będące własnością kościołów.

MONITORING

Polega na nieprzerwanym kontrolowaniu ochranianego obiektu przy wykorzystaniu systemu ochrony i przekazywaniu informacji drogą radiową lub telefoniczną do stanowiska dozorowania
o sytuacji w obiekcie, o rodzaju i miejscu zagrożeń.

NEGOCJACJE

Prowadzenie rokowań, rozmów, układanie się, pertraktacje. Proces komunikowania się, mający na celu osiągnięcie porozumienia między stronami.

Cele negocjacji:

• uzyskanie kompromisu, np. zwolnienie zakładników, zyskanie na czasie, zmiana żądań przestępcy,

• uzyskanie dodatkowych informacji np. o sprawcy, zakładnikach, planie sytuacyjnym obiektu,

• ostateczne rozwiązanie sytuacji kryzysowej, np. poddanie się przestępcy lub jego obezwładnienie w dogodnym momencie.

OBOWIĄZKI DOWÓDCY KONWOJU

Do podstawowych obowiązków dowódcy transportu wartości pieniężnych zaliczyć należy:

1. Zorganizowanie służby konwojowej zgodnie z otrzymanymi wytycznymi.

2. Określenie zadań dotyczących zabezpieczenia mienia, dla wszystkich osób wchodzących w skład konwoju (kasjer, kierowca, osoba towarzysząca) oraz zadań dla poszczególnych konwojentów.

3. Ustalenie sposobu łączności (sygnałów i znaków porozumiewawczych) oraz zasad współdziałania w różnych sytuacjach.

4. Kontrolowanie pełnienia służby konwojowej.

5. Podejmowanie decyzji dotyczących ochrony przenoszonego lub przewożonego mienia
   w trakcie konwojowania i zaistniałych wydarzeń.

6. Przekazanie konwojowanego mienia zgodnie z otrzymanymi wytycznymi.

7. Przestrzeganie regulaminu i instrukcji konwojowej oraz przepisów obowiązujących
   na drogach publicznych.

8. Meldowanie osobom odpowiedzialnym za organizację służby konwojowej o jej przebiegu
   i wykonaniu powierzonego zadania.

9. W razie konieczności przejmuje obowiązki kasjera.

OBOWIĄZKI KONWOJENTA

Do podstawowych obowiązków konwojenta należy:

1. Ochraniać osoby uczestniczące w konwoju oraz przewożone lub przenoszone mienie.

2. Ściśle wykonywać polecenia dowódcy konwoju.

3. Utrzymywać w pełnej sprawności broń, amunicję i inny sprzęt będący na wyposażeniu.

4. W konwojach jednoosobowych wykonywać dodatkowo obowiązki dowódcy konwoju.

5. Obserwować otoczenie konwoju celem uprzedzenia ewentualnego zagrożenia.

6. W razie konieczności przejąć obowiązki osoby transportującej.

Osoba taka ma przydzielone szczególne zadania. Od jej doświadczenia i szybkości oceny sytuacji zależy nierozerwalność kolumny, zwłaszcza w warunkach miejskich. W kolumnie pojazdów powinna ona zajmować miejsce w pierwszym pojeździe obok kierowcy, który z reguły obserwuje drogę na odległość mniej więcej przewidywanej drogi hamowania. W tej sytuacji zadaniem konwojenta kierunkowego jest ocena warunków drogi w dalszej perspektywie. Niezależnie od tego konwojent kierunkowy powinien wypełniać dodatkowe obowiązki, a mianowicie:

• takie, jak przewidziano dla konwojenta,

• w razie konieczności zastąpienie dowódcy konwoju.

OBOWIĄZKI INNYCH OSÓB WCHODZĄCYCH W SKŁAD KONWOJU

Podczas pełnienia służby konwojowej, osobom wchodzącym w skład konwoju nie wolno:

1. Samowolnie oddalać się z wyznaczonego miejsca pełnienia służby.

2. Dopuszczać osoby nieupoważnione do konwojowanego mienia lub miejsca jego załadunku, czy rozładunku.

3. Udzielać osobom nieupoważnionym jakichkolwiek informacji dotyczących o konwoju.

4. Przewozić w ochranianym transporcie osoby nie wchodzące w skład konwoju.

5. Zatrzymywać transportu w miejscach i rejonach zabronionych ze względu na panujące zagrożenie.

6. Odkładać lub oddawać komukolwiek broń i amunicję.

Posiadana przez konwojentów broń palna, w czasie konwoju winna być zabezpieczona, z tym jednak, że nabój nie powinien się znajdować w komorze nabojowej.

Obowiązki kierowcy:

1. Przygotować pod względem technicznym pojazd do drogi.

2. Zatankować pojazd w niezbędną ilość paliwa.

3. Dbać o właściwe wyposażenie pojazdu.

4. Od momentu podstawienia pojazdu pod obiekt, z którego podejmowane jest konwojowanie mienia, do chwili zakończenia konwoju nie wyłączać silnika i nie opuszczać pojazdu.

5. Wykonywać polecenia dowódcy konwoju i konwojenta kierunkowego.

6. W przypadku podejrzenia, że konwój jest śledzony bezzwłocznie powiadomić o tym dowódcę konwoju.

7. Przestrzegać przepisów ruchu drogowego.

8. W miarę możliwości poruszać się z szybkością maksymalną obowiązującą na danym odcinku trasy.

9. Nie zmieniać samowolnie trasy konwoju.

10. W przypadku bezpośredniego zagrożenia, włączyć urządzenia alarmowe i starać się jak najszybciej opuścić zagrożoną strefę.

11. W przypadku pożaru podjąć akcję gaśniczą.

Obowiązki kasjera:

1. Pobrać i zdać pod względem formalnym konwojowane mienie.

2. Jeśli nie ma pracownika transportu, przenieść konwojowane do pojazdu /i odwrotnie/.

3. Zastosować się do poleceń dowódcy konwoju.

4. W przypadku ataku zająć bezpieczną pozycję: w przypadku konwoju pieszego - pozycji leżącej na brzuchu, w miarę możliwości z nogami zwróconymi w kierunku, z którego padają strzały, w przypadku ataku na konwój zmotoryzowany, jak najniżej na podłodze, z głową pomiędzy kolanami.

5. W przypadku pożaru podjąć czynności ewakuacyjne.

Obowiązki pracownika transportu:

Nie w każdym transporcie występuje taka osoba. Pracownik transportu bierze udział w konwoju, gdy wielkość konwojowanego mienia przekracza praktyczną możliwość wykonania załadunku
i rozładunku przez kasjera. Podstawowe obowiązki to:

1. Przetransportować mienie będące przedmiotem konwoju z obiektu wyjściowego do pojazdu i z pojazdu do obiektu docelowego.

2. Zastosować się do poleceń dowódcy konwoju.

3. W przypadku ataku zająć bezpieczną pozycję.

4. W przypadku pożaru podjąć czynności ewakuacyjne.

OBRONA KONIECZNA

Art. 25 Kodeksu karnego. Nie popełnia przestępstwa , kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa - odstępuje od wymierzenia kary, jeśli przekroczenie granicy obrony koniecznej było wynikiem strachu lub wzburzenia.

Przez obronę konieczną rozumiemy odparcie:

a/ rzeczywistego
b/ bezpośredniego
c/ bezprawnego

zamachu skierowanego na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Odpieranie zamachu powinno być proporcjonalne do niebezpieczeństwa i podejmowane tylko w czasie trwania tego zamachu. Przez pojęcie zamach rozumiemy zachowanie sprawcy polegające zarówno na działaniu,
jak i zaniechaniu, zmierzające do naruszenia lub naruszające jakiekolwiek dobro chronione prawem. Zamach tylko wtedy stanowi podstawę do podjęcia obrony, gdy jest rzeczywisty, bezpośredni i bezprawny.

ad a/ z zamachem rzeczywistym mamy do czynienia wówczas, gdy zachodzi on w realnej rzeczywistości zewnętrznej i nie jest wytworem wyobraźni czy zbiegiem okoliczności stanowiących pozory zamachu lub błędnym mniemaniem, że takie zdarzenie ma miejsce.

ad b/ bezpośredniość zamachu ma miejsce tylko wtedy, gdy:

• stwarza niebezpieczeństwo dla jakiegoś dobra w chwili obecnej,

• sprawca nie rozpoczął jeszcze realizacji znamion czynu zabronionego, lecz ocena sytuacji prowadzi w sposób jednoznaczny do wniosku, że napastnik niezwłocznie przystąpi do ataku na określone dobro /np. do sali operacyjnej banku wchodzi zamaskowany mężczyzna i wyciąga broń/,

• sprawca zamachu np. ucieka już z łupem przed bezpośrednim pościgiem.

ad c/ podjęcie działań obronnych przez pracownika ochrony jest uzasadnione tylko wtedy gdy sprawca narusza jakiś przepis prawny. Nieważne czy to naruszenie dotyczy norm prawa karnego, wykroczeń, cywilnego lub administracyjnego.

OBSZAR PODLEGAJĄCY OBOWIĄZKOWEJ OCHRONIE

Obszar określony przez ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów, wydzielony i odpowiednio oznakowany.

Obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.

Do obszarów, obiektów i urządzeń, o których mowa powyżej, należą:

1) w zakresie obronności państwa w szczególności:

1. zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,

2. zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy, c) magazyny rezerw państwowych,

2) w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:

1. zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych
   o strategicznym znaczeniu dla państwa,

2. porty morskie i lotnicze,

3. banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach,

3) w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:

1. zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie
   i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,

2. zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej,

3. rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne,

4) w zakresie ochrony innych ważnych interesów państwa w szczególności:

1. zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,

2. obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe,

3. muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej,

4. archiwa państwowe.

OCHRONA MIENIA

Działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz nie dopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony.

OCHRONA OSÓB

Działanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej.

OCHRONA OSÓB I MIENIA

Działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz nie dopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony.

Realizowana jest w formie:

1) bezpośredniej ochrony fizycznej:

1. stałej lub doraźnej,

2. polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych
   i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,

3. polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych,

2) zabezpieczenia technicznego, polegającego na:

1. montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach
   w miejscach ich zainstalowania,

2. montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA PRACOWNIKA OCHRONY

Działalność w zakresie ochrony osób i mienia może spotkać się z zarzutami ze strony zleceniodawcy, iż ochrona była niestaranna, niedbała co w następstwie spowodowało określone szkody. Sytuacja taka wiąże się z ewentualnością dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wynikłej z nienależytego wykonania zlecenia czy umowy. W prawie cywilnym dochodzenie tego rodzaju roszczeń i uzyskanie odszkodowania nosi nazwę odpowiedzialności kontraktowej.
Drugą zasadniczą płaszczyzną roszczeń cywilnoprawnych o naprawienie szkody zaistniałej
w związku z realizacją zadań ochronnych jest spowodowanie jej czynem niedozwolonym /zachowanie bezprawne i zawinione przez pracownika ochrony/. Na gruncie prawa cywilnego dochodzenie tych roszczeń i orzeczenie przez sąd cywilny obowiązku naprawienia szkody nosi nazwę odpowiedzialności deliktowej. W przeciwieństwie do odpowiedzialności kontraktowej,
w której roszczeń mogą dochodzić tylko strony umowy, w odpowiedzialności deliktowej roszczenia o naprawienie szkody może przeciw agencji czy też pracownikowi ochrony wysunąć każdy,
kto został lub czuje się poszkodowany czynem niedozwolonym. Mogą to więc być osoby pokrzywdzone przestępstwami lub wykroczeniami, w wyniku których doszło do szkód majątkowych lub niemajątkowych, osobistych, za które dopuszcza się pieniężne zadośćuczynienie za doznane krzywdy.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA PRACOWNIKA OCHRONY

Art. 42 ustawy o ochronie osób i mienia:

“Pracownik ochrony podczas wykonywania zadań ochrony obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych”

Art. 50 ustawy o ochronie osób i mienia:

“Pracownik ochrony, który przy wykonywaniu zadań przekroczył upoważnienia lub nie dopełnił obowiązku, naruszając w ten sposób dobro osobiste człowieka, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.”

Podstawowym materiałem prawnym, regulującym kwestie odpowiedzialności pracownika ochrony, reguluje Kodeks karny. Przykładowo przekroczenie upoważnień ustawowych przy zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego może implikować odpowiedzialnością nie tylko z ustawy
o ochronie osób i mienia, ale także - w wyniku zbiegu przepisów - z odpowiednich artykułów Kodeksu karnego - za uszkodzenie ciała, a nawet nieumyślne spowodowanie śmierci. Jak się ma do powyższych stwierdzeń, cytowany art. 42 ustawy dotyczący ochrony prawnej, przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Należy stwierdzić, że pracownik ochrony, co prawda nie jest funkcjonariuszem publicznym, ale jedynie korzysta z takiej samej jak on, ochrony prawnej. Sprowadza się ona głównie do podwyższonej karalności za czyny skierowane przeciwko niemu
w czasie pełnienia służby. Z drugiej jednak strony należy wyraźnie podkreślić, że w określonych przypadkach funkcjonariusz publiczny odpowiada według zaostrzonych reguł w porównaniu
z zasadami ogólnymi Kodeksu karnego.

OSOBISTY SYSTEM ALARMOWY

System przeznaczony do używania przez osoby mogące znaleźć się w stanie zagrożenia.

PAŁKA OBRONNA WIELOFUNKCYJNA

Stosuje się w razie:

• odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub pokonywania czynnego oporu,

• odpierania zamachu na chronioną osobę,

• przeciwdziałania kradzieżom lub niszczeniu mienia.

Nie wolno stosować wobec osób stawiających bierny opór.

Zabrania się:

• zadawania uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i nie umięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała,

• zadawania uderzeń rękojeścią,

• stosowania wobec osób, w stosunku do których użyto kajdanek.

Wolno zadawać uderzenia i pchnięcia we wszystkie części ciała w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony lub innej osoby.

PAMIĘĆ

Pamięć polega na:

• zarejestrowaniu /zapamiętywaniu/ w świadomości obrazów, przedmiotów, zjawisk;

• przechowywaniu w świadomości obrazów, przedmiotów i zjawisk;

• odtwarzaniu /przypomnieniu/ ze świadomości obrazów, przedmiotów i zjawisk.

Ludzie posiadają pamięć: wzrokową, słuchową, węchową, smakową, czuciową, kombinowaną np. wzrokowo-słuchową. Najczęściej spotykamy pamięć wzrokowo-dotykowo-ruchową.

Cechy pamięci to: trwałość, szybkość zapamiętywania, gotowość, wierność.

PARALIZATOR

Paralizatory elektryczne zwane również elektroszokerami, to elektryczna broń obezwładniająca. Urządzenia te w zasadzie wymagają bezpośredniego kontaktu z osobą rażoną. Niektóre jednak działają na odległość 20-30 centymetrów. Rażenie następuje na skutek wyładowania elektrycznego o napięciu 30 000 do 300 000 V, przy natężeniu prądu do 10 mA. Impuls trwający:

• do 0,5 sekundy; powoduje gwałtowną reakcję nerwowo-mięśniową,

• od 1 do 4 sekund; powoduje utratę równowagi, orientacji - oszołomienie,

• od 4 do 5 sekund; powoduje utratę przytomności trwającą kilka minut i całkowite obezwładnienie.

Badania wykazały, że natężenie prądu, które tolerowane jest przez organizm człowieka wynosi około 10 mA. Natężenie prądu powodujące rażenie śmiertelne, na skutek migotania komór serca, określone zostało na około 150 mA przez czas 1 sekundy. Produkowane paralizatory posiadają natężenie w zakresie od 3 do 11 mA. Są to wartości niższe od wywołujących migotanie komór serca. Emitowany prąd nie jest śmiercionośny, przy zastosowaniu wobec osoby dorosłej,
o przeciętnej budowie ciała. Mogą zdarzyć się sporadycznie przypadki zejść śmiertelnych, jeżeli paralizator zostanie użyty wobec osoby o nadwrażliwości na wszelkie porażenia prądowe lub osób z zaawansowaną chorobą systemu nerwowo-naczyniowego /arteriosklerozą/. Paralizator stanowi również niebezpieczeństwo dla osób cierpiących na choroby serca lub mających wszczepiony rozrusznik serca. Praktyka wskazuje jednak, że ryzyko spowodowania śmierci jest minimalne.

Użycie paralizatora polega na przyłożeniu elektrod do ciała przeciwnika /poprzez ubranie/
i naciśnięcie spustu. Łuk elektryczny przenika przez warstwę tkaniny.

PIES OBRONNY

Może być wykorzystany w przypadku:

• odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub osoby chronione,

• ujęcia osób.

Powinien mieć założony kaganiec. Nie dotyczy przypadków, gdy pies obronny wykorzystywany jest wobec przestępcy posiadającego broń palną lub inne niebezpieczne narzędzia, w celu odparcia czynnej napaści.

PLAN OCHRONY

Powinien:

uwzględniać charakter produkcji lub rodzaj działalności jednostki,

zawierać analizę stanu potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki,

podawać ocenę aktualnego stanu ochrony jednostki,

zawierać dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej, a w tym:

stan etatowy,

rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia,

sposób zabezpieczenia broni i amunicji,

zawierać dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych,

zawierać zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki.

Komendant wojewódzki Policji przy uzgadnianiu planu ochrony bierze pod uwagę potencjalny stan zagrożenia jednostki oraz wymagania określone w obowiązujących przepisach prawa.

Odmowa uzgodnienia planu ochrony następuje w drodze decyzji administracyjnej.

PRACOWNIK I PRACODAWCA

W rozumieniu Kodeksu pracy, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy
o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Pracodawcą jest natomiast jednostka organizacyjna zatrudniająca pracowników, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

PRACOWNIK OCHRONY

Osoba posiadająca licencję pracownika ochrony fizycznej lub licencję pracownika zabezpieczenia technicznego i wykonująca zadania ochrony w ramach wewnętrznej służby ochrony albo na rzecz przedsiębiorcy, który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia lub osoba wykonująca zadania ochrony w zakresie nie wymagającym licencji.

PRZECHOWYWANIE WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH

Magazynowanie wartości pieniężnych w pomieszczeniach służących do przechowywania wartości pieniężnych, wyposażonych w odpowiednie urządzenia techniczne, zwanych dalej "pomieszczeniami", lub w urządzeniach służących do przechowywania wartości pieniężnych, zwanych dalej "urządzeniami".

PRZESTĘPSTWO

Czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę w czasie jego popełnienia; przestępstwa dzielimy na:

• a/ zbrodnie

• b/ występki

ad a/ zbrodnią jest czyn:

• zabroniony

• zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą

ad b/ występkiem jest czyn:

• zabroniony

• zagrożony: grzywną powyżej 30 stawek dziennych

• karą ograniczenia wolności

• karą pozbawienia wolności /od miesiąca do lat 3/

Ze względu na formę winy:

• umyślne

• nieumyślne

Ze względu na formę czynu wyróżniamy przestępstwa z działania i przestępstwa z zaniechania:

• z działania - to np. przestępstwo zgwałcenia /art. 197 KK/

• z zaniechania - to np. nieudzielenie pomocy /art. 162 KK/

Ze względu na skutek:

• materialne tzw. skutkowe - np. uszkodzenie rzeczy /art. 288 KK/, pożar /art. 163 KK/, pozbawienie człowieka wolności /189 KK/.

• formalne tzw. bezskutkowe - np. nakłanianie do uprawiania nierządu /art. 204 KK/, fałszywe zeznania /art. 233 KK/ , nieudzielenie pomocy /art. 162 KK/.

FORMY POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTW:

FORMY ZJAWISKOWE:

• Sprawstwo - /art. 18 § 1KK/ odpowiada za nie ten, kto wykonuje czyn sam.

• Współsprawstwo - /art. 18 § 1 KK/ polega na wykonaniu przestępstwa wspólnie z inną osobą /osobami/; działanie dwóch lub więcej osób objęte jest ich porozumieniem.

• Sprawstwo kierownicze - /art. 18 § 1 KK/ odpowiada za nie ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie od siebie, poleca wykonanie takiego czynu.

• Podżeganie - /art. 18 § 2 KK/ to nakłanianie innej osoby do popełnienia czynu zabronionego.

• Pomocnictwo - /art. 18 § 3 KK/ polega na ułatwianiu innej osobie popełnienia czynu zabronionego.

FORMY STADIALNE:

1. Zamiar - (nie jest karalny) jest nastawieniem psychicznym człowieka, nie jest czynem,
   a więc nie stanowi przestępstwa.

2. Usiłowanie - ( art. 13 § 1 KK)

• Nieudolne - brak przedmiotu albo środka nadającego się do popełnienia przestępstwa.

• Udolne - w danych warunkach mogło dojść do popełnienia przestępstwa, lecz przestępstwo nie zaistniało /np. złapanie na gorącym uczynku, spłoszenie/.

Usiłowanie zawsze jest karalne; w przypadku usiłowania nieudolnego Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od wymierzenia kary. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącego znamiona czynu zabronionego.

3. Przygotowanie - /art.16 § 1 KK/

• Osobowe - wejście w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia czynu zabronionego.

• Rzeczowe - zbieranie informacji, sporządzenie planu działania, przysposobienie środków mających na celu popełnienie przestępstwa.

Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi. Nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie odstąpił w szczególności zniszczył przygotowane środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości.

SAMOCHODOWY SYSTEM ALARMOWY

Instalacja elektryczna instalowana w samochodzie, przeznaczona do wykrywania
i sygnalizowania nienormalnych warunków wskazujących na wtargnięcie do samochodu albo naruszenie samochodu.

SPECJALISTYCZNE UZBROJONE FORMACJE OCHRONNE

Wewnętrzne służby ochrony oraz przedsiębiorców, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, posiadających pozwolenie na broń na okaziciela wydane na podstawie odrębnych przepisów.

SPOSTRZEGANIE

Spostrzeganiem nazywamy odzwierciedlanie w świadomości przedmiotów lub zjawisk otaczającego świata, działających w danej chwili na nasze narządy zmysłowe.

Materiałem do spostrzeżeń są zawsze wrażenia. Tak np. aby powstało spostrzeżenie, muszą oddzielne wrażenia /słuchu, wzroku, węchu itp./ połączyć się, tworząc odbicie przedmiotu
w świadomości. Ten proces łączenia nazywamy syntezą. Dokonuje się on dzięki pracy komórek nerwowych w korze mózgowej. U podstaw więc spostrzegania przedmiotów i zjawisk jest funkcja syntezy wrażeń dokonywana przez korę mózgową.

Proces spostrzegania może być mimowolny, nie zamierzony bądź zamierzony, dowolny.
Przy spostrzeganiu mimowolnym do naszych narządów zmysłowych docierają rozmaite bodźce
z otoczenia bez udziału naszej woli, czyli świadomego zamiaru spostrzeżenia jakiegoś przedmiotu lub zjawiska. Oczywiście nie odzwierciedlamy wszystkich bodźców, lecz jedynie te, które przyciągają naszą mimowolną uwagę dzięki swym specyficznym cechom lub wskutek tego,
że jesteśmy - chwilowo lub trwale - nastawieni na ich odbiór. Przy spostrzeganiu dowolnym kierujemy się określonym celem czy zadaniem, jakie chcemy wykonać. Są to zarówno proste cele praktyczne w codziennych sytuacjach życiowych, jak i zadania poznawcze. Chcemy np. odszukać w grupie osób kogoś znajomego. Gdy spostrzeganie dowolne staje się samoistną czynnością poznawczą nazywamy je wówczas obserwacją. Polega ona na trwającym dłużej lub krócej świadomym i planowym spostrzeganiu jakiegoś przedmiotu lub zjawiska po to, aby je możliwie dokładnie poznać. Dokonywanie obserwacji kształtuje ważną właściwość psychiczną - spostrzegawczość - która najogólniej polega na zdolności do wyróżniania w spostrzeganym przedmiocie lub zjawisku cech na pozór drobnych, które niełatwo jest zauważyć, mimo że nieraz mają duże znaczenie dla rozwiązania jakiegoś problemu, dla osiągnięcia celu, do którego dążymy.

STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI

Art. 26 Kodeksu karnego.

Nie popełnia przestępstwa , kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego .

Nie stosuje się, jeżeli sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić, nawet
z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste. Pojęcie niebezpieczeństwa - jego źródłem może być działanie sił przyrody /powódź, pożar/ albo zachowanie się ludzkie prawne lub bezprawne. Działając w stanie wyższej konieczności, sprawca poświęca jakieś dobro, przy czym formalnie rzecz biorąc, poświęcenie tego dobra jest przestępstwem, np. uszkodzenie mienia, przekroczenie uprawnień. Jednakże ze względu na szczególną sytuację, w której działa sprawca, nie popełnia on przestępstwa /np. kierowca prowadzący samochód unikając najechania na pieszego, który nagle wtargnął na jezdnię skręca w bok uderzając w przystanek/.

Stan wyższej konieczności charakteryzują 3 podstawowe zasady:

a/ subsydiarności

b/ proporcjonalności

c/ wyłączenia

ad. a/ zasada ta określa, że działania ratujące dobro chronione prawem można podjąć dopiero gdy nie można było uniknąć niebezpieczeństwa inaczej. Przykładem jest uniknięcie przejechania pieszego poprzez wykonanie manewru ominięcia i zjechanie z drogi nawet kosztem uszkodzenia samochodu. Również w przypadku napadu na konwój wartości pieniężnych, gdy kierowca najedzie na sprawcę napadu w celu uniknięcia kraksy i zneutralizowania sprawcy, działa w stanie wyższej konieczności. ad. b/ zasada ta określa jednoznacznie, że dobro poświęcone nie może mieć wartości większej niż dobro ratowane. Dobro poświęcone może zatem być mniejsze od dobra ratowanego lub równe dobru ratowanemu. ad. c/ z zasady wyłączenia wynika obowiązek nałożonej na pewne grupy ludzi przez ustawę szczególnej troski o dobra prawem chronione. Ryzyko narażenia na niebezpieczeństwo własnych dóbr, w tym zdrowia a nawet życia jest uwzględnione
w obowiązkach pracownika ochrony.

Przekroczenie granic stanu wyższej konieczności może mieć miejsce, gdy niebezpieczeństwo nie stało się bezpośrednie, czyli w danym czasie jeszcze nie zagrażało, było tylko potencjalne lub minęło. działanie podjęte w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu spowodowało, że dobro poświęcone miało większą wartość niż dobro ratowane. można było istotnie zmniejszyć niebezpieczeństwo lub uniknąć w inny sposób niż poświęcenie jakiegoś dobra.

STAN PO UŻYCIU ALKOHOLU

Zachodzi wówczas, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecność w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

STAN NIETRZEŹWOŚCI

Zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0.5‰ alkoholu albo obecność w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 alkoholu w 1 dm3.

STRES

W psychologii stan ogólnej mobilizacji sił organizmu jako odpowiedź na silny bodziec fizyczny lub psychiczny /stresor/.

W medycynie stres jest stanem, który przejawia się swoistym zespołem składającym się
z nieswoistych zmian wywołanych w całym układzie biologicznym człowieka lub zwierzęcia przez czynnik stresujący. Stres ma 3 stadia: alarmowe, adaptacji i wyczerpania. Pod wpływem autonomicznego układu nerwowego dochodzi w organizmie do wielu zmian pozwalających na opanowanie zagrożenia, organizm wykazuje tendencje do stabilizacji /adaptacji/. W przypadku gdy stresor jest bardzo silny lub jego działanie przedłuża się, dochodzi do wyczerpania możliwości przystosowawczych. Wówczas może dojść do rozwijania się różnych chorób wywołanych nieprzystosowaniem, np. chorób układu krążenia, zaburzeń trawienia.

SZYK OCHRONNY

Szyk ochronny to ustalone rozmieszczenie pracowników ochrony w ściśle określonych miejscach w celu wykonania wcześniej zaplanowanych zadań ochronnych.

Ogólne zadania pracowników ochrony w szyku:

• rodzaj szyku uzależniony jest od ilości pracowników ochrony biorących udział w ochronie,

• w szyku pieszym, w miejscu publicznym, pracownicy ochrony powinni być ustawieni na odległość wyciągniętego ramienia od osoby ochranianej. Odległości mogą być większe lub mniejsze i jest to uzależnione od rozwoju konkretnej sytuacji, ilości osób, czy spodziewanych zagrożeń,

• dowódca ochrony pozostaje najbliżej osoby ochranianej, z lewej strony, najlepiej na odległość wyciągniętego ramienia, gotowy w każdej chwili zasłonić ją własnym ciałem,

• pracownik ochrony ma obowiązek ochraniać ten obszar, który w szyku został mu przydzielony,

• w swoich działaniach, pracownicy ochrony winni przewidywać zaistnienie sytuacji niebezpiecznych oraz sposoby, jak im zapobiegać, a jeżeli już do nich doszło, to jak należy postępować,

• pracownicy ochrony powinni być przygotowani na niespodziewaną decyzję zmiany szyku, wynikającą np. z zaistniałej sytuacji, czy zmniejszenia się ilości członków ochrony,

• pracownicy ochrony winni stale dbać o swoją sprawność fizyczną, która jest im potrzebna
  w codziennych działaniach.

SYSTEMY ALARMOWE

Do systemów alarmowych zalicza się:

• systemy alarmowe włamania,

• telewizyjne systemy nadzoru,

• systemy kontroli dostępu,

• systemy alarmowe osobiste,

• systemy transmisji alarmu,

• systemy alarmowe napadowe,

• samochodowe systemy alarmowe,

• systemy alarmowe mieszane,

• systemy alarmowe zintegrowane.

Przyjęty podział rodzajowy systemów alarmowych oparty jest o klasyfikację zawartą w Polskiej Normie.

SYSTEM ALARMOWY MIESZANY

System alarmowy przeznaczony do więcej niż jednego rodzaju zagrożenia.

SYSTEM ALARMOWY NAPADU

System pozwalający wysłać i odebrać sygnał alarmowy o napadzie na osobę zagrożoną.

SYSTEM ALARMOWY WŁAMANIA

Instalacja elektryczna do wykrywania i sygnalizowania obecności, wejścia lub próby wejścia osoby nieuprawnionej do obiektu dozorowanego.

SYSTEM STEROWANIA DOSTĘPEM

Zespół urządzeń i oprogramowania, mający za zadanie identyfikację osób albo pojazdów uprawnionych do przekroczenia granicy obszaru zastrzeżonego oraz umożliwienie im wejścia
i wyjścia, niedopuszczenie do przejścia przez osoby albo pojazdy nieuprawnione granicy obszaru zastrzeżonego, wytworzenie sygnału alarmowego informującego o próbie przejścia osoby albo pojazdu nieuprawnionego przez granicę obszaru zastrzeżonego.

SYSTEM TRANSMISJI ALARMU

System stosowany do przekazywania informacji o stanie jednego lub więcej systemów alarmowych między dozorowanym obiektem i jednym lub większą liczbą alarmowych centrów odbiorczych /centrów monitoringu, stacji monitorujących/.

SYSTEM OCHRONY OBIEKTÓW

To służba ochrony fizycznej /pracownicy ochrony/ wspomagana przez zespół specjalistycznych środków technicznych zorganizowanych według określonych zasad taktycznych. W powyższej definicji, jako podstawowy element współczesnego systemu ochrony wymienia się służby fizyczne i wiąże się je nierozerwalnie ze wspomagającym zespołem środków technicznych.

Służbę ochrony fizycznej stanowią: dowódca ochrony, pracownicy ochrony.

Podstawowymi elementami służby w ochronie obiektu są:

• posterunki stałe: jedno, dwu lub trzyzmianowe, wystawia się je w miejscach wymagających ochrony całodobowej,

• posterunki doraźne: wystawia się je każdorazowo w miejscu wymagającym ochrony
  w określonym czasie,

• patrole: stosuje się je do stałej lub doraźnej ochrony wyznaczonego odcinka obiektu,

• obchód: przeprowadza się go w celu sprawdzenia sposobu wykonywania służby ochronnej oraz rozpoznania aktualnej sytuacji zagrożenia i zabezpieczenia obiektu,

• zasadzka: jest to rodzaj ukrytego posterunku, który wystawia się tylko w przypadku posiadania uzasadnionych podejrzeń o zamiarze przeprowadzenia akcji destrukcyjnej
  w obiekcie.

Skład osobowy służby ochrony fizycznej zależy od wielkości danego obiektu, jego charakteru, konfiguracji i pokrycia terenu, stopnia zagrożenia, posiadanych sił.

SYSTEM PRAWNY - ŹRÓDŁA PRAWA

Prawo międzynarodowe, konstytucja, ustawy, rozporządzenia, inne akty prawne, zasady współżycia społecznego.

ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ

Wyposażenie kuloodporne składające się co najmniej z kamizelki i hełmu

ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI WEWNĘTRZNEJ

Środki służące do nawiązania łączności w obrębie chronionego obiektu lub między członkami konwoju.

ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI ZEWNĘTRZNEJ

Środki służące do nawiązywania łączności z instytucjami zewnętrznymi.

ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

Zagadnienia te reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r.
w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego.

Pracownik ochrony jest zobowiązany do wezwania osoby do zachowania się zgodnego z prawem oraz do uprzedzenia, że w razie niepodporządkowania się wezwaniu zostaną użyte środki przymusu bezpośredniego. Pracownik ochrony może odstąpić od wezwania do zachowania się zgodnego z prawem oraz od uprzedzenia o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego, jeżeli zwłoka groziłaby niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracownika lub innej osoby,
a także chronionego mienia. Pracownik ochrony odstępuje natychmiast od stosowania środków przymusu bezpośredniego, gdy osoba wobec której użyto tych środków, podporządkowała się wydanym poleceniom.

SIŁA FIZYCZNA - stosuje się w celu:

• odparcia zamachu na chronione osoby lub mienie,

• czynnej napaści na pracownika ochrony,

• obezwładnienia osoby, w związku ze zmuszeniem jej do wykonania polecenia lub w czasie ujmowania osoby stwarzającej w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia w celu niezwłocznego oddania organom Policji.

Używając siły fizycznej nie wolno zadawać uderzeń chyba, że pracownik ochrony działa w obronie koniecznej albo w celu odparcia zamachu na życie, zdrowie ludzkie lub chronione mienie.

KAJDANKI - stosuje się wobec osób ujętych w celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia czynnej napaści lub czynnemu oporowi.

Nie stosuje się wobec osób których wygląd wskazuje na wiek poniżej 17 lat, z wyjątkiem nieletnich powyżej 16 lat podejrzanych o popełnienie przestępstwa przeciwko zdrowiu lub życiu.

Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z przodu wobec osób do których nie stosuje się szczególnych środków ostrożności, na ręce trzymane z tyłu osobie o silnej budowie ciała, podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu. Powinny być założone tak aby nie tamowały obiegu krwi. Powinno zakładać się w miarę możliwości w pomieszczeniach zamkniętych lub miejscach odosobnionych, przy udziale dwóch pracowników, z których jeden wykonuje czynności ubezpieczające.

PAŁKA OBRONNA WIELOFUNKCYJNA - stosuje się w razie:

• odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub pokonywania czynnego oporu,

• odpierania zamachu na chronioną osobę,

• przeciwdziałania kradzieżom lub niszczeniu mienia.

Nie wolno stosować pałki wobec osób stawiających bierny opór.

Zabrania się zadawania uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i nie umięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała, zadawania uderzeń rękojeścią, stosowania wobec osób,
w stosunku do których użyto kajdanek.

Wolno zadawać uderzenia i pchnięcia we wszystkie części ciała w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony lub innej osoby.

PIES OBRONNY - może być wykorzystany w przypadku:

• odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub osoby chronione,

• ujęcia osób.

Powinien mieć założony kaganiec. Nie dotyczy przypadków, gdy pies obronny wykorzystywany jest wobec przestępcy posiadającego broń palną lub inne niebezpieczne narzędzia, w celu odparcia czynnej napaści.

PARALIZATORY ELEKTRYCZNE, BROŃ GAZOWĄ, RĘCZNE MIOTACZE GAZU - można stosować w przypadkach:

• odpierania czynnej napaści na pracownika ochrony lub osoby chronione,

• pokonywania czynnego oporu,

• bezpośredniego pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa przeciwko dobrom powierzonym ochronie,

• przeciwdziałania kradzieżom lub niszczeniu mienia, ujęcia osób.

Jeżeli wskutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia osoby, pracownik ochrony jest zobowiązany natychmiast udzielić tej osobie pierwszej pomocy przedmedycznej, a w razie potrzeby podjąć niezwłocznie działania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej.

W przypadku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby, wobec której zastosowano środek przymusu bezpośredniego, pracownik ochrony zobowiązany jest niezwłocznie wezwać lekarza. Kobiecie ciężarnej bezpośrednio po użyciu środka przymusu bezpośredniego należy niezwłocznie zapewnić badanie stanu zdrowia.

W przypadku gdy nastąpiła śmierć osoby lub szkoda w mieniu, pracownik ochrony obowiązany
jest do:

• powiadomienia o zdarzeniu bezpośredniego przełożonego oraz najbliższej jednostki Policji,

• zabezpieczenia w miarę możliwości śladów na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia
  na to miejsce, do czasu przybycia Policji osób postronnych,

• ustalenia w miarę możliwości, tożsamości osób będących świadkami zdarzenia.

Każdy przypadek zastosowania środków przymusu bezpośredniego oraz towarzyszące mu okoliczności dokumentuje się w ewidencji prowadzonej przez wewnętrzną służbę ochrony.

Wpis do ewidencji powinien zawierać:

• dane personalne osoby, w stosunku do której zastosowano środki przymusu bezpośredniego,

• datę, godzinę i miejsce zastosowania środka przymusu bezpośredniego,

• przyczynę, rodzaj i skutek zastosowania środka przymusu bezpośredniego,

• numer licencji,

• imię i nazwisko pracownika ochrony,

• informację o udzieleniu pierwszej pomocy przedmedycznej i jej zakresie.

ŚWIADEK PRAWA I OBOWIĄZKI

Prawa świadka:

• osoby kalekie i chore mogą zostać przesłuchane w miejscu swego pobytu /art. 177 § 2 Kpk/,

• osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań /art. 182 § 1 Kpk/, prawo to trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia,

• prawo odmowy przysługuje świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony
  o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem osoba pozostająca z oskarżonym
  w szczególnie bliskim stosunku osobistym, jeżeli taka osoba prosi o zwolnienie z zeznań,

• świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli jego odpowiedź mogłaby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie /art.183 § Kpk/,

• świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą /art. 183 § 2 Kpk/,

• świadek może odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się obowiązek zachowania tajemnicy służbowej lub związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji
  /art. 180 § 1 Kpk/ chyba, że sąd lub prokurator zwolni go z tego obowiązku.

Obowiązki świadka:

• stawienie się na wezwanie organu procesowego /art. 177 § 1 Kpk/,

• złożenie zeznań zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą, chyba że przysługuje mu prawo odmowy zeznań,

• złożenie przyrzeczenia /art. 188 § 1 Kpk/,

• jeżeli karalność czynu zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie może on sprzeciwić się oględzinom i badaniom lekarskim,

• jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka, sąd może zarządzić przesłuchanie świadka z udziałem biegłego lekarza lub psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić /art. 192 § 2 Kpk/, do celów doradczych można również świadka, za jego zgodą, poddać oględzinom ciała i badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu /art. 192 § 4 Kpk/.

TAJEMNICA PAŃSTWOWA

Jest to informacja niejawna określona w wykazie rodzajów informacji niejawnych /zał. nr 1 do ustawy o ochronie informacji niejawnych z dnia 22 stycznia 1999 roku/, której nie uprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla niepodległości lub nienaruszalności terytorium, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę. Informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicą państwową oznacza się klauzulą:

“ściśle tajne” - w przypadku gdy ich nieuprawnione ujawnienie mogłoby spowodować istotne zagrożenie dla niepodległości, nienaruszalności terytorium albo polityki zagranicznej
lub stosunków międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej albo zagrażać nieodwracalnymi lub wielkimi stratami dla interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, lub innych istotnych interesów państwa, albo narazić je na szkodę w wielkich rozmiarach.

“tajne” - w przypadku gdy ich nie uprawnione ujawnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla międzynarodowej pozycji państwa, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa
i obywateli, innych istotnych interesów państwa albo narazić je na znaczną szkodę.

TAJEMNICA SŁUŻBOWA

Jest to informacja niejawna nie będąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku
z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa i obywateli lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej. Informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicę służbową oznacza się klauzulą:

“poufne” - w przypadku gdy ich nie uprawnione ujawnienie powodowałoby szkodę dla interesów państwa, interesu publicznego lub prawnie chronionego interesu obywateli.

“zastrzeżone” - w przypadku gdy ich nie uprawnione ujawnienie mogłoby spowodować szkodę dla prawnie chronionych interesów obywateli albo jednostki organizacyjnej.

TECHNICZNE ŚRODKI OCHRONY

Ogólne wymogi prawne stosowania technicznych urządzeń zabezpieczających.

Obowiązek wynika z treści ustawy, w której stwierdza się /art. 3/, że ochrona osób i mienia realizowana jest między innymi w formie zabezpieczenia technicznego, polegającego na montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie oraz urządzeń
i środków mechanicznego zabezpieczenia. W art. 7 ustawy dotyczącym wymogów jakie powinien spełniać plan ochrony obiektu, stwierdza się, że ma on zawierać dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych. Szczegółowe unormowania obowiązków i uprawnień oraz odpowiedzialności kierownika jednostki, który bezpośrednio zarządza obszarami, obiektami
i urządzeniami podlegającymi obowiązkowej ochronie, znajdujemy w licznych przepisach ustawy,
a także w aktach wykonawczych.

Generalnie do obowiązków kierownika jednostki należy dokonanie wyboru formy ochrony obszaru, obiektu i urządzenia. Jego ochrona może być zapewniona w trojaki sposób:

• tylko przez bezpośrednią ochronę fizyczną,

• tylko przez zabezpieczenia techniczne,

• łącznie przez obie formy ochrony.

W zakresie zabezpieczenia technicznego budynków, pomieszczeń i pojazdów przedsiębiorcy
i inne jednostki organizacyjne stosują:

Do przechowywania wartości pieniężnych - pomieszczenia lub urządzenia o odpowiedniej klasie odporności na włamanie,

Do przewożenia wartości pieniężnych - pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych lub pojazdy specjalne,

Do ochrony budynków, pomieszczeń oraz pojazdów - systemy alarmowe.

Techniczne środki zabezpieczenia dzielimy na:

• zabezpieczenia budowlane,

• zabezpieczenia mechaniczne,

• zabezpieczenia elektroniczne.

Do środków budowlanych zaliczamy między innymi: mury, stropy, podłogi, dachy wejścia i wyjścia klatki schodowe, ciągi komunikacyjne układ architektoniczny budowli elementy budowlane bezpośrednio przylegające do obiektu okna i drzwi płoty i ogrodzenia.

Środki mechaniczne, to środki wzmocnienia lub zabezpieczenia określonych elementów budowlanych i pomieszczeń oraz środki przechowywania i transportu mienia. Zaliczamy do nich między innymi: wzmocnienia okien /szyby wzmocnione, okiennice, kraty, sztaby/ stałe urządzenia zabezpieczenia mienia /kasety podręczne, pojemniki stalowe, wózki kasjerskie, teczki kasjerskie/ bankowozy i pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych pomieszczenia
do przechowywania mienia /skarbce, pomieszczenia skarbcowe/.

Środki elektroniczne. Stosuje się tutaj różne klasyfikacje. Generalnie zaliczamy do nich: środki sygnalizacji napadu, środki sygnalizacji włamania, środki kontroli dostępu, środki sygnalizacji pożaru, telewizja przemysłowa.

TELEWIZYJNY SYSTEM NADZORU

Zespół telewizyjnych środków technicznych i programowych przeznaczony do obserwowania, wykrywania, rejestrowania i sygnalizowania nienormalnych warunków wskazujących na istnienie niebezpieczeństwa.

TERRORYZM

Metoda działania polegająca na przemocy wobec pojedynczych osób aparatu władzy /terroryzm indywidualny/ lub wobec przypadkowych członków społeczeństwa, przez zamachy na urzędy, lokale publiczne, koszary /terroryzm zbiorowy/. Terroryzm był stosowany od wieków jako metoda walki politycznej /asasyni w XI w./. Na szerszą skalę działalność terrorystyczna rozwinęła się w XIX wieku, w związku z ukształtowaniem się doktryny i ruchu anarchizmu. Powstały wyspecjalizowane bojówki, związane z partiami politycznymi. Akty terroru usprawiedliwiano niekiedy koniecznością walki narodowowyzwoleńczej. Współcześnie często pojawia się terroryzm państwowy, czyli pozaprawna przemoc ze strony agend rządowych. Celem działania terrorystów jest destabilizacja władzy przez zastraszenie ludzi biorących udział w jej sprawowaniu.

Motywy ataków terrorystycznych:

• rewolucyjne lub polityczne; mające na celu zmianę istniejącego ustroju lub rządu,
  który w ocenie zamachowców jest przyczyną niesprawiedliwości, prześladowań itp.

• ekonomiczne; zamachowcy są przekonani, że przyszła ofiara jest odpowiedzialna
  za niekorzystną sytuację gospodarczą kraju, grupy ludzi lub też samego zamachowca,

• ideologiczne; zamachowcy uważają, że przyszła ofiara zagraża im lub grupie ludzi, których reprezentują, w odniesieniu do przekonań religijnych, społecznych, politycznych itp.

• osobiste; motywowane zemstą, zazdrością, nienawiścią, szałem lub innymi osobistymi pobudkami,

• psychologiczne; choroba psychiczna lub niezrównoważenie emocjonalne zamachowca.

TRANSPORT PODLEGAJĄCY OBOWIĄZKOWEJ OCHRONIE

Transport broni, amunicji, materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i sprzętu wojskowego, wysyłany z obszarów i obiektów podlegających obowiązkowej ochronie

TRANSPORT WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH

Przewożenie lub przenoszenie wartości pieniężnych poza obrębem jednostki organizacyjnej.

UJĘCIE OSOBY

Jest sprawą oczywistą, że pozbawić kogoś wolności w sposób legalny można jedynie na podstawie upoważnienia ustawy. Instytucja “ujęcia osoby” występuje w trzech aktach prawnych,
a mianowicie Kodeksie postępowania karnego - art. 243 § 1, ustawie o ochronie osób i mienia
art. 36 oraz 37.1oraz ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych - art. 16.1.5.

Można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z nadmiarem upoważnień ustawowych,
tym bardziej że akty prawne w różny sposób określają przesłanki dopuszczalności ujęcia osoby.
W tej sytuacji nasuwa się pytanie, które z nich wykorzystuje pracownik ochrony w swojej pracy?

Analizując cytowane przepisy prawne, można stwierdzić, że adresatami są różne - jednakże nie wykluczające się - podmioty prawne. Norma Kodeksu postępowania karnego jest adresowana do każdego, natomiast zawarta w ustawach o ochronie osób i mienia oraz o bezpieczeństwie imprez masowych - wyłącznie do pracowników ochrony. Tak więc, pracownikowi ochrony przysługują upoważnienia zawarte w trzech ustawach, z zastrzeżeniem, że trzeba wyraźnie rozgraniczyć wobec kogo może podjąć czynność ujęcia obywatel, a wobec kogo pracownik ochrony. Sformułowania ustaw na ten temat różnią się pomiędzy sobą bardzo wyraźnie. Kodeks postępowania karnego dopuszcza możliwość ujęcia przestępcy złapanego na gorącym uczynku lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, natomiast ustawy o ochronie osób i mienia oraz o bezpieczeństwie imprez masowych upoważniają do ujęcia osoby stwarzającej w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia.

W tej sytuacji pracownik ochrony dokonując ujęcia osoby, musi wiedzieć w oparciu, o który przepis ustawy działa.

Ujęcie osoby na podstawie art. 36 ustawy o ochronie osób i mienia jest dopuszczalne po stwierdzeniu, że w sposób oczywisty stwarza ona bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia. Generalnie, ktoś kogo zamierza ująć pracownik ochrony na podstawie art. 36 ustawy, musi jednocześnie:

zachowywać się niezgodnie z prawem podejmować działania stwarzające zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia, przy czym zagrożenie musi być oczywiste bezpośrednie

Należy również zwrócić uwagę na art. 37 ustawy, który upoważnia pracownika ochrony fizycznej do podejmowania pewnych czynności ochronnych poza granicami obszarów i obiektów, w trakcie wykonywania tam zadań ochrony. Upoważnienia te dotyczą ujęcia osób stwarzających
w oczywisty sposób bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia użycia przymusu bezpośredniego /z wyjątkiem psa obronnego/ lub broni palnej,
w przypadku gwałtownego, bezprawnego zamachu na konwojowane wartości lub osoby
je ochraniające.

Zarówno upoważnienie obywatelskie ujęcia osoby, jak i szczególne upoważnienia ustawowe pracownika ochrony zawarte w art. 36 i 37 ustawy o ochronie osób i mienia, określają sposób przeprowadzenia tej czynności.

Kodeks postępowania karnego nie zawiera jednak szczegółowego opisu takiej procedury oraz wskazówek co do przebiegu ujęcia. Tym samym ujęcia obywatelskiego można dokonać wszelkimi sposobami, dbając jedynie o zachowanie zasady wystarczalności zastosowanego środka dla osiągnięcia celu podejmowanej czynności. Jest sprawą oczywistą, że ujęcie osoby następuje
- zawsze i wyłącznie - w celu niezwłocznego przekazania jej Policji. Wszelkie zachowania mające na celu wzięcie odwetu, czy nawet odebranie skradzionego mienia, wykraczają poza uprawnienia kodeksu.

Działając na podstawie ustawy, procedurę określa szczegółowo Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony, podejmowanych wobec osób znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów.

Poszczególne fazy ujęcia osoby przedstawiają się następująco:

• Niezależnie od określonych wymogów dotyczących ubiorów, znaków identyfikacyjnych służby ochrony, posiadania dokumentów /licencji, legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania broni/ pracownik ochrony przystępując do ujęcia osoby zobowiązany jest do użycia zwrotu “służba ochrony”. Nie należy bagatelizować tej sprawy, gdyż zwrot ten definiuje status prawny pracownika w stosunku do osoby wobec której podejmuje określona czynność prawną.\

• Pracownik ochrony działając w ramach swoich uprawnień przed przystąpieniem do ujęcia sprawcy zagrożenia jest zobowiązany wezwać go zachowania zgodnego z prawem. Osiągnięcie zamierzonego celu praktycznie skutkuje natychmiastowym przekazaniem
  w ręce Policji.

• Jeśli osoba stwarzająca zagrożenie nie podporządkuje się poleceniom pracownika ochrony, może on pokonać jej opór korzystając z upoważnienia ustawy do użycia przymusu bezpośredniego, zgodnie z przepisami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego.

• Po pokonaniu oporu sprawcy zagrożenia, pracownik ochrony odstępuje od stosowania środków przymusu bezpośredniego /z wyjątkiem kajdanek, jeśli zachodzi taka potrzeba/.
  W sposób stanowczy informuje osobę ujętą o jej sytuacji prawnej i co ją czeka /generalnie ograniczamy się do poinformowania o przekazaniu organom Policji/.

• Ustalamy tożsamość. Jeśli osoba ujęta, sprzeciwia się temu nie mamy prawa sięgać
  do jego kieszeni w poszukiwaniu dokumentu tożsamości. Osobę ujętą, która odmawia okazania dokumentu, pozostawiamy w spokoju pozostawiając sprawę ustalenia personaliów Policji. Przekazując ujętego Policji należy pamiętać o uzyskaniu
  od funkcjonariusza Policji danych o osobie ujętej, gdyż jest to niezbędne do opracowania do opracowania dokumentacji całego zdarzenia, która może stanowić środek dowodowy
  w sprawie.

• Powiadamiamy Policję celem niezwłocznego przekazania osoby ujętej. Niezwłocznie
  - oznacza bez zbędnej zwłoki. Oznacza to, że nie jest dopuszczalne przetrzymywanie ujętego, bez powiadamiania organów ścigania.

• Jeśli podczas ujęcia doszło do zastosowania środków przymusu bezpośredniego, może zajść potrzeba udzielenia poszkodowanemu pomocy przedlekarskiej albo wezwania lekarza. Taka konieczność może się pojawić również wtedy, gdy naszym zdaniem
  nic na nią nie wskazuje, lecz osoba ujęta się jej domaga. Istotną sprawą jest odnotowanie w notatce służbowej kwestii udzielenia pomocy lekarskiej, żądania lub odmowy przez osobę ujętą obdukcji lekarskiej.

Obowiązki dokumentacyjne.

Jeśli procedura ujęcia osoby nie wymagała rozwiązań siłowych /chwyty, środki przymusu, broń/ obwiązuje wówczas sporządzenie notatki służbowej, której zawartość określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego trybu działań pracowników ochrony, podejmowanych wobec osób znajdujących się w granicach chronionych obiektów i obszarów oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2002 r. w sprawie wymogów jakie powinny spełniać służby porządkowe organizatora imprezy masowej w zakresie szkolenia i wyposażenia oraz szczegółowych warunków i sposobów ich działania.

Jeśli ujęciu towarzyszyło zastosowanie środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej, oprócz opracowania stosownej notatki służbowej, każdy taki przypadek wymaga udokumentowania w ewidencji zastosowania środków przymusu bezpośredniego, zgodnie
z § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów użycia przez pracowników ochrony środków przymusu bezpośredniego /Dz.U.98.89.563/. W przypadku użycia broni palnej, obowiązek udokumentowania tego faktu wynika z § 4.1. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania pracowników ochrony przy użyciu broni palnej /Dz.U.98.86.543/. To, co najważniejsze przy dokumentowaniu wydarzeń związanych z ujęciem oraz ewentualnym użyciem środków przymusu, to kompletność i rzetelność informacji. Mogą one stanowić w przyszłości dowód w ewentualnym postępowaniu karnym przeciwko ujętemu przez nas sprawcy zagrożenia. Jej spójność i jasność nie może pozostawić wątpliwości co do rzeczywistego przebiegu wydarzenia oraz zgodnego z prawem wykonywania czynności przez pracownika ochrony.

UMOWA O PRACĘ

Prawo pracy przewiduje umowy:

• na okres próbny,

• na czas wykonania określonej pracy,

• na czas określony,

• na czas nieokreślony,

• na zastępstwo.

Umowa na okres próbny ma na celu zapoznanie się przez pracodawcę z kwalifikacjami pracownika, jego przydatnością na dane stanowisko oraz zapoznanie pracownika z warunkami pracy. Prawo pracy przewiduje jedynie górną granicę czasu trwania tej umowy - 3 miesiące. Ponadto dopuszczona jest możliwość jej wcześniejszego rozwiązania, przed upływem okresu próbnego.

Umowa na okres próbny może poprzedzać zawarcie wszystkich innych rodzajów umów /umowę na czas nieokreślony, określony lub na czas wykonania określonej pracy/. Niedopuszczalne jest zawarcie umowy na okres próbny bezpośrednio po rozwiązaniu poprzedniej umowy na okres próbny, ponieważ mogło by to oznaczać przedłużenie okresu próbnego ponad dopuszczalną górną granicę.

Umowa na czas wykonania określonej pracy zawierana jest wówczas, gdy pracownik
ma do wykonania określone zadanie lub zespół zadań a stronom trudno ustalić jest konkretny
czas potrzebny na ich realizację. W praktyce zawiera się ją dla wykonania prac dorywczych
i sezonowych. Znajduje także często zastosowanie przy zawieraniu umów o pracę z członkami zarządów spółek kapitałowych, zwłaszcza, jeżeli członkostwo jest kadencyjne. Umowa zawierana jest wówczas na czas sprawowania funkcji w zarządzie.

W umowie na czas określony strony określają czas jej trwania przez wskazanie terminu,
do którego umowa będzie trwać. Termin ten nie musi być oznaczony datą kalendarzową.
Czas trwania umowy może być ustalony przez wskazanie określonego faktu, który powinien nastąpić w pewnym przewidzianym choćby w przybliżeniu terminie. Zawarcie trzeciej z kolei umowy na czas określony, jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy na czas nieokreślony, jeżeli strony poprzednio dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony. Umowy te muszą zostać zawarte na następujące po sobie okresy, a przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie może przekroczyć jednego miesiąca.

Nowelizacja kodeksu pracy z 26 lipca 2002 r. zawiesiła stosowanie przepisu art. 25[1] kodeksu pracy do czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej /obowiązuje od 29 listopada 2002 r./. Oznacza to w praktyce, iż do czasu wejścia do Unii Europejskiej nie ma ograniczenia w ilości zawierania umów o pracę na czas określony. Zawarcie trzeciej z kolei umowy na czas określony, nie jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy na czas nieokreślony.

Rozwiązanie zarówno umowy na czas określony jak i na czas wykonania określonej pracy następuje w zasadzie dopiero z chwilą wykonania określonej pracy lub z upływem określonego terminu. Umowa na czas określony może być także rozwiązana wcześniej w drodze wypowiedzenia z zachowaniem dwutygodniowego terminu wypowiedzenia o ile zostaje zawarta na czas dłuższy niż sześć miesięcy i o ile strony przewidziały taką możliwość w umowie.

Cechą umowy na czas nieokreślony jest brak określenia z góry czasu jej trwania. Jej celem jest stworzenie więzi między zawierającymi ją stronami na dłuższy czas. Dlatego też prawo pracy wprowadza większą ochronę pracowników przed wypowiedzeniem umowy przez pracodawcę. Wypowiedzenie to musi być uzasadnione, zawierać konkretną przyczynę i musi być poddane wcześniejszej kontroli związków zawodowych /gdy związki zawodowe działają u danego pracodawcy/.

Umowa na zastępstwo to nowy typ w prawie pracy, który został wprowadzony nowelizacją
z 26 lipca 2002 r. Jest to nowy rodzaj umowy na czas określony. Czas ten, to nieobecnośc pracownika z przyczyn usprawiedliwionych, np. z powodu choroby albo urlopu wychowawczego.

Świadczenie pracy może odbywać się nie tylko w ramach umowy o pracę. Jest to możliwe również na podstawie umowy o dzieło lub umowy o świadczenie usług /umowy zlecenia/.
Cechą charakterystyczną tych umów jest to, że w trakcie ich wykonywania pracownik swobodnie dysponuje swoim czasem i nie jest podporządkowany w czasie wykonywania pracy jakiemukolwiek kierownictwu ze strony dającego zamówienie. Jeżeli więc z treści umowy wynika, że wymagana jest od pracownika obecność w pracy w określonych godzinach, wykonywanie poleceń kierownika, to umowa taka będzie umową o pracę, choćby strony nazwały ją inaczej. Rzeczywisty charakter takiej umowy może zostać ustalony przez sąd.

Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, z wyraźnym określeniem jej rodzaju i warunków, w szczególności powinna określać rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania oraz termin rozpoczęcia pracy, a także wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy.

Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta na piśmie, pracodawca powinien niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni do dnia rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi na piśmie rodzaj umowy i jej warunki;

Niedochowanie formy pisemnej dla umowy o pracę, nie powoduje, że umowa ta jest nieważna.
Jej zawarcie i warunki można dowodzić w dowolny sposób. Pracodawca, który dopuszcza
do zatrudnienia bez dochowania formy pisemnej popełnia wykroczenie.

UPRAWNIENIA LICENCJONOWANEGO PRACOWNIKA OCHRONY

Określa art.36 ustawy: pracownik ochrony przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia
w granicach chronionych obiektów i obszarów ma prawo do:

• Ustalania uprawnień do przebywania na obszarach lub obiektach chronionych oraz legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości,

• Wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku,

• Ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji,

• Stosowania środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 38 ust. 2.

Są to:

1. siła fizyczna w postaci chwytów obezwładniających oraz podobne techniki obrony,

2. kajdanki,

3. pałki obronne wielofunkcyjne,

4. psy obronne,

5. paralizatory elektryczne,

6. broń gazowa i ręczne miotacze gazu.

Użycia broni palnej w następujących przypadkach:

1. W celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby

2. Przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby,

3. Przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną pracownikowi ochrony,

4. W celu odparcia gwałtownego bezpośredniego i bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne.

USTALENIE TOŻSAMOŚCI

Tożsamość ustala się na podstawie:

• dowodu osobistego,

• tymczasowego dowodu osobistego,

• tymczasowego zaświadczenia tożsamości,

• dokumentu stwierdzającego tożsamość cudzoziemca,

• paszportu,

• innych dokumentów potwierdzających tożsamość, zaopatrzonych w fotografię i adres zamieszkania.

Przed przystąpieniem do legitymowania pracownik ochrony zobowiązany jest podać swoje imię
i nazwisko oraz w razie potrzeby okazać licencję lub inny dokument identyfikacyjny potwierdzający uprawnienia do podjęcia czynności, w taki sposób aby osoba legitymowana miała możliwość odczytania i zanotowania danych.

Przystępując do legitymowania pracownik ochrony sprawdza okazany dokument pod względem zgodności danych personalnych w nim zawartych z tożsamością osoby legitymowanej.

W razie legitymowania osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to względy bezpieczeństwa pracownik ochrony ma prawo zażądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.

Z czynności legitymowania należy sporządzić notatkę służbową zawierającą : dane personalne osoby legitymowanej, wskazanie rodzaju dokumentu oraz jego serii i numeru, czasu, miejsca
i przyczyny legitymowania.

USTALENIE UPRAWNIEŃ DO PRZEBYWANIA W CHRONIONYM OBIEKCIE

Pracownik ochrony ustalenie uprawnień do przebywania w chronionym obiekcie dokonuje przez:

1. Sprawdzenie, czy osoba posiada przepustkę, identyfikator albo inny dokument uprawniający do przebywania na obszarze lub w obiekcie chronionym, wystawiony przez osobę zarządzającą tym obszarem lub obiektem.

2. Porównanie okazanego dokumentu z określonym wzorem,

3. Sprawdzenie okazanego dokumentu pod względem:

a) zgodności danych personalnych w nim zawartych z tożsamością osoby,

b) terminu jego ważności.

Ustalenia uprawnienia, pracownik ochrony może dokonać także na podstawie ustnego lub pisemnego upoważnienia do przebywania przez osobę na obszarze lub w obiekcie chronionym, wydanego przez zarządzającego tym obiektem lub obszarem.

Pracownik ochrony, na żądanie osoby, w stosunku do której podejmuje czynności, jest obowiązany podać swoje imię i nazwisko oraz okazać licencję lub inny dokument identyfikacyjny potwierdzający uprawnienia do podjęcia czynności w taki sposób, aby osoba, wobec której jest podejmowana ta czynność, miała możliwość odczytania i zanotowania danych zawartych w tym dokumencie, podać podstawę prawną i przyczynę podjęcia czynności.

USUNIĘCIE OSOBY NIE POSIADAJĄCEJ UPRAWNIEŃ DO PRZEBYWANIA W CHRONIONYM OBIEKCIE

Przed podjęciem czynności pracownik zobowiązany jest użyć zwrotu “Służba ochrony” oraz podać swoje nazwisko i imię. Następnie pracownik ochrony wzywa osobę nie posiadającą uprawnienia do przebywania w chronionym obiekcie albo zakłócającą porządek do opuszczenia obiektu, informując ją o przyczynie wydania tego polecenia. W przypadku niepodporządkowania się poleceniu, pracownik ochrony wzywa Policję i sporządza notatkę służbową.

UZBROJENIE SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH

Należy przez to rozumieć wyposażenie w:

• Broń palną krótką - pistolety i rewolwery,

• Broń palną długą - pistolety maszynowe i strzelby gładkolufowe "Pump-Action",

• Broń sygnałową,

• Środki przymusu bezpośredniego, na które zgodnie z odrębnymi przepisami wymagane jest pozwolenie na broń:

a) broń gazową - pistolety i rewolwery,

b) ręczne miotacze gazu,

c) paralizatory elektryczne

zwane dalej "bronią".

WARTOŚCI PIENIĘŻNE

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 lutego 2000 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, określa, że wartości pieniężne to:

• krajowe i zagraniczne znaki pieniężne, Czeki, z wyjątkiem czeków zakreślonych, skasowanych lub opatrzonych indosem pełnomocniczym, zawierającym wzmiankę "wartość do inkasa", "należność do inkasa" lub inną o podobnym charakterze, weksle,
  z wyjątkiem weksli opatrzonych indosem pełnomocniczym, zawierającym wzmiankę "wartość do inkasa" lub inną o podobnym charakterze, Inne dokumenty zastępujące
  w obrocie gotówkę, złoto, srebro i wyroby z tych metali, kamienie szlachetne i perły, a także platynę i inne metale z grupy platynowców".

WARUNKI I SPOSOBY UŻYCIA BRONI PALNEJ

Przypadki użycia broni palnej reguluje Ustawa o ochronie osób i mienia w art. 36.
Pracownik ochrony może użyć broni palnej w granicach chronionych obiektów i obszarów,
w następujących przypadkach:

1. W celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby.

2. Przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby.

3. Przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną pracownikowi ochrony.

4. W celu odparcia gwałtownego bezpośredniego i bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne.

Pracownik ochrony przed użyciem broni palnej jest obowiązany:

1. po okrzyku "Pracownik ochrony" wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem,
   a w szczególności do natychmiastowego porzucenia broni lub niebezpiecznego narzędzia, odstąpienia od bezprawnych działań lub użycia przemocy,

2. w razie niepodporządkowania się wezwaniom określonym w pkt 1 zagrozić użyciem broni palnej okrzykiem "STÓJ - BO STRZELAM",

3. oddać strzał ostrzegawczy w górę, jeżeli nie zagraża to życiu lub zdrowiu pracownika ochrony lub innej osoby, a czynności określone w pkt 1 i 2 okażą się bezskuteczne.

Czynności określonych w pkt 2 i 3 nie stosuje się w przypadku gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia i zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby.

Jeżeli wskutek użycia broni palnej nastąpiło zranienie osoby, pracownik ochrony obowiązany jest natychmiast udzielić jej pomocy przedmedycznej, a w razie potrzeby podjąć niezwłoczne działania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej.

Gdyby w wyniku użycia broni nastąpiła śmierć osoby lub szkoda w mieniu pracownik ochrony jest obowiązany do:

1. zabezpieczenia w miarę możliwości śladów na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia na to miejsce, do czasu przybycia Policji osób postronnych,

2. ustalenia w miarę możliwości, tożsamości osób będących świadkami zdarzenia,

3. niezwłocznego wezwania lekarza, w przypadku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby.

W każdym przypadku użycia broni palnej lub podjęcia czynności określonych w pkt. 1, 2 i 3 pracownik ochrony obowiązany jest sporządzić pisemny meldunek, który powinien zawierać:

1. wskazanie numeru licencji, imię i nazwisko pracownika ochrony,

2. datę, godzinę i miejsce użycia broni palnej,

3. informację dotyczącą okoliczności poprzedzających użycie broni palnej,

4. informację o skutkach użycia broni palnej,

5. informację o udzieleniu pierwszej pomocy przedmedycznej i jej zakresie.

W każdym przypadku użycia broni palnej oraz oddania strzału ostrzegawczego pracownik ochrony obowiązany jest niezwłocznie powiadomić bezpośredniego przełożonego oraz najbliższą jednostkę Policji.

WEWNĘTRZNE SŁUŻBY OCHRONY

Uzbrojone i umundurowane zespoły pracowników przedsiębiorców lub jednostek organizacyjnych, powołane do ich ochrony.

Wewnętrzne służby ochrony w szczególności:

1. zapewniają ochronę mienia w granicach chronionych obszarów i obiektów,

2. zapewniają ochronę ważnych urządzeń jednostki, znajdujących się poza granicami chronionych obszarów i obiektów,

3. konwojują mienie jednostki,

4. wykonują inne zadania wynikające z planu ochrony jednostki.

Do zakresu działania wewnętrznej służby ochrony należy:

1. zapewnienie bezpieczeństwa osób znajdujących się w granicach chronionych obszarów i obiektów jednostki,

2. ochrona obiektów, pomieszczeń i urządzeń jednostki przed dostępem do nich osób nieuprawnionych,

3. ochrona mienia jednostki przed kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem,

4. konwojowanie mienia jednostki,

5. zapobieganie zakłóceniom porządku na terenie jednostki oraz powiadamianie kierownika jednostki o zdarzeniach powodujących naruszenie porządku,

6. ujawnianie faktów dewastacji mienia jednostki,

7. niezwłoczne powiadamianie organów ścigania o czynach przestępnych zaistniałych na terenie jednostki i zabezpieczanie miejsca ich popełnienia do czasu przybycia organów ścigania.

Strukturę organizacyjną wewnętrznej służby ochrony, w zależności od rodzaju i wielkości jednostki, mogą tworzyć:

• oddziały,

• pododdziały,

• samodzielne posterunki.

W zależności od składu struktury organizacyjnej w wewnętrznej służbie ochrony można tworzyć następujące stanowiska służbowe:

• szef ochrony,

• zastępca szefa ochrony,

• dowódca zmiany,

• starszy wartownik-konwojent,

• wartownik-konwojent,

• młodszy wartownik-konwojent.

Wewnętrzne służby ochrony, powołane przez przedsiębiorców, mogą wykonywać usługi
w zakresie ochrony osób i mienia po uzyskaniu przez nich koncesji. Wewnętrzne służby ochrony podlegają kierownikowi jednostki lub osobie pisemnie przez niego upoważnionej, bezpośrednio podporządkowanej temu kierownikowi. W zakresie ochrony osób i mienia współpracują z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi).

WINA UMYŚLNA I NIEUMYŚLNA

Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie. Występek oraz wykroczenie również z winy nieumyślnej jeśli ustawa tak stanowi.

Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go na skutek niezachowania ostrożności, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Wina umyślna występuje w dwóch zamiarach:

• Bezpośrednim - sprawca chce dokonać przestępstwa i się na nie godzi.

• Ewentualnym - sprawca przewiduje przestępstwo i się na nie godzi.

Wina nieumyślna to niedbalstwo lub lekkomyślność:

Niedbalstwo - sprawca nie przewiduje zajścia przestępstwa, choć powinien i może taką możliwość przewidzieć.

Lekkomyślność - sprawca przewiduje możliwość dokonania przestępstwa, lecz bezpodstawnie uważa, że tego przestępstwa uniknie.

WSPÓŁPRACA SPECJALISTYCZNYCH UZBROJONYCH FORMACJI OCHRONNYCH
Z POLICJĄ, JEDNOSTKAMI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, OBRONY CYWILNEJ
I STRAŻAMI GMINNYMI (MIEJSKIMI) W ZAKRESIE WYKONYWANYCH ZADAŃ OCHRONY OSÓB I MIENIA

Współpraca formacji ochronnych z Policją i strażami gminnymi polega w szczególności na:

1. wymianie informacji o zagrożeniach w zakresie bezpieczeństwa osób i mienia oraz zakłócania spokoju i porządku publicznego,

2. współdziałaniu w celu utrzymania spokoju i porządku publicznego podczas zgromadzeń, imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych, w zakresie określonym w odrębnych przepisach,

3. współdziałaniu przy zabezpieczaniu miejsc popełnienia przestępstw i wykroczeń
   w granicach chronionych obszarów, obiektów lub urządzeń,

4. wzajemnych konsultacjach doskonalących metody współpracy.

Współpraca formacji ochronnych z jednostkami ochrony przeciwpożarowej oraz obrony cywilnej polega na podejmowaniu działań ochronnych i zabezpieczających w przypadku wystąpienia
w granicach chronionych obszarów, obiektów lub urządzeń pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, w szczególności na:

Wymianie informacji o powstałych zagrożeniach, Wprowadzaniu na teren chronionych obszarów
i obiektów jednostek ratowniczych, Współdziałaniu przy przeprowadzaniu bezpiecznej ewakuacji ludzi i mienia, Zabezpieczaniu miejsc po pożarze, klęsce żywiołowej lub innym miejscowym zagrożeniu, w tym uratowanego mienia.

WYCIĄG

Część zamka broni w postaci pazura, służąca do wyciągnięcia łuski z komory nabojowej
po strzale.

WYKROCZENIE

Wykroczeniem, zgodnie z art.1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń /Dz. U. nr 12 z późn. zm./, jest czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 złotych lub nagany. Warunkiem popełnienia wykroczenia jest możliwość przypisania sprawcy winy w czasie czynu. Odpowiedzialność za wykroczenia jest mniej surowsza niż za przestępstwa. Główny powód, dla którego ustawodawca łagodniej traktuje sprawców wykroczeń to niższy stopień społecznej szkodliwości tych czynów. Wynika to przede wszystkim stąd, że wykroczenia na ogół naruszają dobra o niniejszej wartości niż wartość dóbr, w które godzą przestępstwa i czynią mniejsze szkody.

Za popełnienia wykroczenia grożą kary:

• aresztu na okres od 5 do 30 dni,

• ograniczenia wolności na okres 1 miesiąca,

• grzywny w wysokości od 20 do 5000 złotych,

• nagany.

Wykroczenia środki karne:

• zakaz prowadzenia pojazdów (od 6m-cy do 3 lat),

• przepadek przedmiotów,

• nawiązka,

• obowiązek naprawienia szkody,

• podanie orzeczenia do publicznej wiadomości w szczególny sposób,

• inne środki karne określone przez ustawę /art. 18 - 32/.

W częściach szczególnych Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń zawarte są rozdziały określające poszczególne rodzaje przestępstw i wykroczeń. Trzeba jednak pamiętać, że normy prawa karnego materialnego występują również w innych ustawach, np. w ustawie o ochronie osób i mienia, ustawie o broni i amunicji, ustawie o ochronie informacji niejawnych. Czyny karalne opisane w tych ustawach - w zależności od nadanej im kwalifikacji prawnej - są przestępstwami lub wykroczeniami.

Z zakresu czynności składających się na ochronę osób i mienia wynika, że pracownik ochrony wykonując swoje zadania może najczęściej mieć do czynienia z przestępstwami przeciwko:

• życiu i zdrowiu /rozdz. XIX/,

• bezpieczeństwu powszechnemu /rozdział XX/,

• wolności /rozdział XXIII/,

• czci i nietykalności cielesnej /rozdział XXVII/,

• porządkowi publicznemu /rozdział XXXII/,

• ochronie informacji /rozdział XXXIII/,

• mieniu /rozdział XXXV/.

oraz z wykroczeniami przeciwko:

• porządkowi i spokojowi publicznemu /rozdział VIII/,

• bezpieczeństwu osób i mienia /rozdział X/,

• mieniu /rozdział XIV/,

• urządzeniom użytku publicznego /rozdział XVII/.

WYPOSAŻENIE PRACOWNIKÓW SŁUŻBY OCHRONY

Pracowników wewnętrznej służby ochrony, w zależności od potrzeb, wyposaża się w:

• łączność bezprzewodową,

• kamizelki i hełmy kuloodporne,

• maski przeciwgazowe,

• latarki elektryczne,

• środki opatrunkowe,

• środki transportu.

ZABEZPIECZENIA BUDOWLANE - KLASYFIKACJA I PRZEZNACZENIE

Zabezpieczenia budowlane stanowią mechaniczną przeszkodę, której pokonanie jest możliwe tylko przy użyciu siły fizycznej, z pozostawieniem śladów. Istotnym kryterium jest skuteczność oporu /odporność/.

Do zabezpieczeń budowlanych zaliczamy między innymi:

• ogrodzenia,

• ściany,

• stropy,

• stałe kraty,

• drzwi wzmocnione /stalowe, kratowe/,

• skarbce,

• przedskarbce,

• pokoje skarbcowe,

• szyby specjalne wzmocnione, kuloodporne.

Jednym z technicznych środków ochrony mienia są tzw. przegrody budowlane. Jako techniczny środek ochrony, przegrody te mają za zadanie utrudnienie w dostępie osobom niepowołanym do ochranianego mienia. Są jednym z elementów konstrukcyjnych danego obiektu.

Do przegród budowlanych zaliczamy:

• ściany i stropy, głównie dotyczy to obiektów specjalnych np. skarbców, magazynów, czy innych obiektów i pomieszczeń,

• drzwi stalowe pełne, kratowe, drewniane obite blachą, kraty, (stałe i ruchome),

• okiennice i szyby specjalne zabezpieczające otwory okienne, świetliki dachowe, wywietrzniki i włazy.

Spośród wymienionych przegród budowlanych na uwagę zasługują szyby specjalne, są to:

• szyby bezpieczne budowlane - trudne w rozbiciu np. gwałtownym zamknięciem i chronią przed zranieniem w czasie rozbicia,

• szyby o zwiększonej odporności na włamanie również chronią przed zranieniem, tak jak szyby bezpieczne oraz stanowią czasową ochronę przed włamaniem bez przygotowania,

• szyby odporne na ostrzał z broni palnej - tzw. szyby kuloodporne,

• szyby odporne na działanie fali detonacyjnej powstałej w powietrzu na skutek wybuchu ładunku materiału wybuchowego.

Rozpowszechnianie, a więc propagowanie szyb specjalnych winno być w interesie wszystkich podmiotów, a w szczególności tych, którzy zajmują się ochranianym mieniem, jak i tych, którzy to mienie chronią, gdyż m.in.: pracownik banku, poczty, kantoru chroniony szybą kuloodporną zdaje sobie z tego sprawę w czasie np. napadu z bronią palną na obiekt. Pracownik ochrony fizycznej widząc napastnika z bronią w ręku skierowaną do osoby znajdującej się za szybą kuloodporną, musi brać ten fakt pod uwagę np. przy podejmowaniu działań obronnych.

ZABEZPIECZENIA MECHANICZNE - KLASYFIKACJA I PRZEZNACZENIE

Zabezpieczenia mechaniczne to dodatkowe środki zabezpieczenia mienia utrudniające dostęp osobie niepowołanej do ochranianego mienia. Są to urządzenia od technicznie najprostszych, po niezwykle skomplikowane.

Do zabezpieczeń mechanicznych do przechowywania i transportu wartości zaliczamy między innymi:

• szafy pancerne,

• szafy stalowo-betonowe,

• szafy stalowe,

• kasy stalowe,

• drzwi skarbcowe,

• pojemniki stalowe do transportu wartości pieniężnych,

• teczki do przenoszenia wartości,

• drzwi obite blachą stalową,

• zamki i otwieracze drzwiowe,

• zamki kasowe,

• rolety,

• pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych,

• tankowozy,

• bankomaty.

Urządzenia zabezpieczające przechowywanie lub transportowanie wartości pieniężnych powinny posiadać aktualne świadectwa badań jakościowych lub kwalifikacyjne certyfikaty lub inne dokumenty potwierdzające zgodność z obowiązującymi normami wydane przez upoważnioną jednostkę oraz spełniać wymogi wynikające z załącznika nr 2 do rozporządzenia MSW i A z dnia 14 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i wymagań jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. W stosunku do urządzeń zabezpieczających inne mienie niż wartości pieniężne brak jest takich wymagań.

Każde z wymienionych urządzeń spełnia funkcje podstawowe, tzn. utrudniające dostęp do chronionych dóbr.

ZABEZPIECZENIA ELEKTRONICZNE - KLASYFIKACJA I PRZEZNACZENIE

Przez zabezpieczenia elektroniczne rozumie się zespół urządzeń, wraz ze związaną z nimi instalacją przewodową, światłowodową lub inną, spełniającą dwie zasadnicze funkcje
tj. zabezpieczającą i informacyjną.

Można je generalnie pogrupować następująco:

• centralki: analogowe, mikroprocesorowe,

• sygnalizatory: akustyczne, akustyczno-optyczne,

• czujki: np. kontaktrony, podczerwieni pasywnej i aktywnej, ultradźwiękowe, mikrofalowe, fali powierzchniowej, ciśnieniowe, akustyczne, wibracyjne oraz czujki przeciwpożarowe,

• szyfratory: np. centralki, grupy urządzeń, zamków,

• przyciski alarmowe: przeciw włamaniowe, przeciwnapadowe, przeciwpożarowe,

• zasilacze: energetyczne podstawowe, awaryjne, wspomagające.

Urządzenia elektroniczne pełnią dwie zasadnicze funkcje: zabezpieczającą i informacyjną.
Pracują w systemach, w których podstawową rolę odgrywa centralka, integrująca cały system. Kontaktrony służą do zabezpieczania drzwi, okien wiszących i stojących dzieł sztuki czy innych przedmiotów. Z kolei czujki stanowią swoisty radar. Reagują po przekroczeniu kontrolowanej strefy, wcześniej sygnalizując zachodzące w pobliżu zmiany. Istotną rolę w systemach ochronnych pełnią sygnalizatory i przyciski alarmowe. Sygnalizatory akustyczne i optyczne są urządzeniami biernymi, spełniając jedynie funkcję informacyjną o zagrożeniu, zaś przyciski alarmowe nie tylko pobudzają alarm, ale również pamięć centralki, w następstwie zaś cały system ochrony.
Równie ważne są szyfratory. Spotykamy się z nimi nie tylko w centralkach, ale i w poszczególnych segmentach systemu, chociażby w zamkach szyfrowych.

Uzupełnieniem elektronicznych systemów ochronno-sygnalizujących są zabezpieczenia ich samych przed celowym uszkodzeniem. Takie zabezpieczenia przed sabotażem systemu uruchamiają funkcje samoobronne. Zabezpieczenia antysabotażowe stanowią integralna część każdego systemu, bez względu na jego wielkość.

Monitoring polega na nieprzerwanym kontrolowaniu ochranianego obiektu przy wykorzystaniu systemu ochrony i przekazywaniu informacji drogą radiową lub telefoniczną do stanowiska dozorowania o sytuacji w obiekcie, o rodzaju i miejscu zagrożeń.

Do systemów alarmowych zalicza się:

• systemy alarmowe włamania,

• telewizyjne systemy nadzoru,

• systemy kontroli dostępu,

• systemy alarmowe osobiste,

• systemy transmisji alarmu,

• systemy alarmowe napadowe,

• samochodowe systemy alarmowe,

• systemy alarmowe mieszane oraz systemy alarmowe zintegrowane.

Przyjęty podział rodzajowy systemów alarmowych oparty jest o klasyfikację zawartą w Polskiej Normie.

ZAKRES DZIAŁANIA SZEFA OCHRONY

1. opracowywanie planu ochrony i innej dokumentacji ochronnej,

2. organizowanie ochrony jednostki,

3. planowanie zadań dla podległych pracowników,

4. kierowanie oddziałem,

5. sprawowanie nadzoru i kontroli nad wykonywaniem zadań ochrony,

6. prowadzenie instruktaży i zajęć szkoleniowych z pracownikami ochrony oraz dokumentowanie tych czynności,

7. podejmowanie działań zmierzających do stałego doskonalenia form i metod ochrony jednostki,

8. dokonywanie okresowych pisemnych analiz i ocen stanu bezpieczeństwa jednostki,

9. informowanie kierownika jednostki o stanie zagrożenia i ochrony jednostki,

10. sprawowanie nadzoru nad przechowywaniem broni i amunicji oraz ich ewidencjonowaniem,

11. udział w naborze pracowników.

ZAKRES DZIAŁANIA ZASTĘPCY SZEFA OCHRONY

1. wykonywanie obowiązków szefa ochrony podczas jego nieobecności,

2. wykonywanie zadań zgodnie z podziałem pracy ustalonym przez szefa ochrony,

3. kierowanie pododdziałem,

4. wykonywanie poleceń szefa ochrony.

ZAKRES DZIAŁANIA DOWÓDCY ZMIANY

organizowanie wykonywania zadań przez pracowników podległej zmiany zgodnie
z dokumentacją ochronną,

dokonywanie obchodów jednostki oraz instruowanie i kontrolowanie wykonywania zadań przez pracowników ochrony,

przeprowadzanie interwencji w związku z zaistniałymi zagrożeniami bezpieczeństwa jednostki,

wydawanie z magazynu broni, amunicji i środków przymusu bezpośredniego.

ZAKRES DZIAŁANIA WARTOWNIKÓW KONWOJENTÓW

utrzymywanie gotowości do natychmiastowego użycia przydzielonej broni, środków przymusu bezpośredniego oraz innego wyposażenia,

wykonywanie zadań wynikających z tabeli służby i innej dokumentacji ochronnej,

wykonywanie poleceń służbowych.

ZAKRES DZIAŁANIA WEWNĘTRZNEJ SŁUŻBY OCHRONY

Do zakresu działania wewnętrznej służby ochrony należy:

zapewnienie bezpieczeństwa osób znajdujących się w granicach chronionych obszarów i obiektów jednostki,

ochrona obiektów, pomieszczeń i urządzeń jednostki przed dostępem do nich osób nieuprawnionych,

ochrona mienia jednostki przed kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, konwojowanie mienia jednostki,

zapobieganie zakłóceniom porządku na terenie jednostki oraz powiadamianie kierownika jednostki o zdarzeniach powodujących naruszenie porządku,

ujawnianie faktów dewastacji mienia jednostki,

niezwłoczne powiadamianie organów ścigania o czynach przestępnych zaistniałych na terenie jednostki i zabezpieczenie miejsca ich popełnienia do czasu przybycia organów ścigania.

22

---