Administracja Publiczna wyklad I i II i III, pliki zamawiane, edukacja


Administracja publiczna - wykład I

a.p - administracja publiczna.

  1. Definicja administracji i administracji publicznej

Administracja - jest to wszelka zorganizowana działalność zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Cechująca się celowością, trwałością i planowaniem działania.

Administracja publiczna - (państwowa) system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalności na podstawie ustaw w kierunku zewnętrznym i wewnętrznym.

Administracja:

Zadania publiczne- zadania państwa i władzy samorządowej.I

  1. Definicja przedmiotowa a.p.

a) a.p jest sługą ustroju - aparat władzy publicznej jest aparatem wykonawczym.Funkcjonuje na tyle na ile pozwala jej władza.Sama o sobie nie może decydować.

b) a.p - jest każdą działalnościa państwową, która nie jest działalnościa ustawodawczą badź sądowniczą. jest to władza wykonawcza.

c) a.p. - jest działalnoscią znamienną , wykonywaniem zadań które państwo uznaje za swoje z wyłączeniem działalności parlamentarnej i sądowniczej.

d) a.p.- to planowa działalność państwa, zmierzajaca do pewnych celów, nie bedąca ustawodastwem ani sądownictwem. Działalność państwowa jest zawsze działalnością prawną, bo aparat wladzy jest oparty na normach prawnych, a przy tym ma na celu dobro wspólne.

e) a.p. - jes to system podmiotów, które utworzone sa i wyposażone w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalnośći.

II. Definicja przedmiotowa.

a) a.p. - to nie tylko wykonywanie ustawy ale także, twórcza działalność.Rozwiniecie tego co jest danej jednostce powierzone.

b) a.p. - jest przejete przez państwo i realizowane przez jego organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie indywidualnych i zbiorowych potrzeb obywateli wynikajacych z funkcjonowania ludzi w społecznościach.( istotna jest społeczność jej potrzeby realizowane przez organy administracji)

2.charakterystyka administracji publicznej:

Władztwo administracyjne

Jednostka czy grupa jednostek działająca jako organ państwa ma możliwość przeprowadzać swoje zarządzenia w drodze przymusu państwowego. Możemy więc stwierdzić, że organy państwa posiadają władztwo. Organy administracyjne mogą same, bez ingerencji sądów, stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń. Władztwo to nazywa się władztwem administracyjnym. Pod tym określeniem rozumieć należy prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń (rozstrzygnięć). Objawy woli organów administracyjnych, a zwłaszcza akty administracyjne, korzystają z domniemania ważności. Podmiot, którego akt dotyczy, jest zobowiązany dostosować się do niego, a jedynie inny organ państwowy, z reguły wyższego stopnia, posiadający odpowiednie kompetencje, może taki akt znieść albo zastąpić innym aktem, zwalniając w ten sposób adresata aktu od obowiązku zastosowania się do aktu poprzedniego. Administracja publiczna może działać również przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym np. przez prawo cywilny lub administracyjny. Przez prawo cywilne - państwo może nabyć, przez zawarcie stosownej umowy, nieruchomość np. niezbędną pod budowę autostrady. Przez narzędzia prawa administracyjnego państwo nabywa nieruchomość w drodze wywłaszczenia, a więc z mocy decyzji.

Podział ze wzgledu na kryterium środków:

administracja władcza- wyróżniamy w przypadku, gdy administracja wydaje akty obowiązujące adresatów i gdy w razie potrzeby używa przymusu dla ich realizacji. Administracje władczą charakteryzuje prawo wydawania jednostronnych aktów prawnych, którym służy domniemanie ważności oraz możliwość zapewnienia ich wykonania przez zastosowanie środków przymusu bez ingerencji sądów.

administracja niewładcza- gdy administracja publiczna działa przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym. Środkami, którymi posługuje się administracja niewładcza są środki prawa cywilnego bądź działania faktyczne. Natomiast administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści. Do administracji zaliczyć należy pomoc społeczną, ale również subwencje bądź dotacje, oddane do dyspozycji ogółu urządzeń komunalnych oraz rzeczy publicznych, jak np.: drogi, place publiczne, parki, kąpieliska itp. Administrację świadczącą należy rozumieć instrumentalnie jako stosowanie określonych środków. Wychodząc od rzeczowego (przedmiotowego) podziału zadań wyróżnia się liczne działy administracji publicznej, jak np. administrację budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia, spraw socjalnych, bezpieczeństwa i porządku publicznego, obrony narodowej, rolnictwa, itd.

Pojęcia z zakresu prawa administracyjnego:

1.

Prawo administracyjne jest zespołem norm, które regulują administracyjną działalność państwa - regulują funkcje administrowania. Według J. Starościaka prawo administracyjne stanowi „gałąź prawa”, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania.

Mieści w sobie 3 przestrzenie :

Normy prawa administracyjnego mogą być dzielone na określone grupy w zależności od przyjętego kryterium podziału. Zasadniczo normy prawa administracyjnego możemy podzielić na trzy grupy:

Inny podział norm prawa administracyjnego oparty jest na kryterium charakteru stosunku łączącego organ stosujący normę z adresem działania. Całość norm prawa administracyjnego można podzielić na dwie grupy norm prawnych:

2.

aparat administracyjny- to wszystkie jednostki które wykonują różnorodne funkcje w administracji państwowej i publicznej.

Kontrola - odnosi sie do określenia takich funkcji organu administracyjnego, które polegają nie tylko na sprawdzeniu bierzącej działalności jednostek, ale również na wydawaniu wiążących poleceń i nakazów.kontrola ma zawsze jakies konsekwencje.

Cele kontroli:

Postępowanie kontrolne - to ustalenie bierzącej sytuacji, ustalenie jak być powinno, dalej zestawienie tego jaka jest różnica między stanem jaki być powinien (idealnym) a tym z jakim mamy do czynienia. Należy sporządzić wnioski, które przekazuje sie dalej.

Rodzaje kontroli :

a) Inspekcja - kontrola dokonywana przez bezpośrednią obserwacje zachowań danej jednostki i porównanie ich z zachowaniem idealnym.

b) Lustracja - to kontrola ukierunkowana nie na zachowanie podmiotu ale na jego stan rzeczywisty, który porównuje do określonego wzorca.

c) Rewizja - badanie w odniesieniu do kwestii finansowej.

d) Wizytacja- urzędowe odwiedziny dokonane przez władzę zwierzchnią zwykle jej delegata, dla przeprowadzenia (ogólnej) kontroli działalności instytucji;

e) Nadzór- jest to stałe i bieżące kontrolowanie podległej lub podporządkowanej jednostki z równoczesnym wydawaniem stosownych decyzji, mających na celu usprawnienie, udoskonalenie działalności nadzorowanej jednostki.

Organ nadzorujący ma więc prawo do kontroli, sprawdzania na bieżąco funkcjonowania podległych mu jednostek oraz wydawania stosownych decyzji, rozporządzeń i zaleceń, mających na celu zlikwidowanie nieprawidłowości, usprawnienie działania, bardziej efektywne funkcjonowanie.

Nadzór dotyczy odpowiedniego sterowania przez organy wyższego szczebla,

organami niższego szczebla.

Aby organ nadzorujący mógł władczo oddziaływać na jednostki nadzorowane, przepisy muszą mu przyznawać takie uprawnienia. Noszą one miano środków nadzoru.

Uprawnienia organu nadzorującego dzieli się zwykle na:

środki oddziaływania merytorycznego- to np. uprawnienia do zawieszania lub uchylania rozstrzygnięć (uchwał i zarządzeń) jednostek nadzorowanych,

środki nadzoru personalnego to np. prawo zawieszania w czynnościach członków kierownictwa nadzorowanej jednostki.

Organ nadzorujący może stosować wyłącznie takie środki, jakie przyznaje mu ustawa. Przy braku środków nadzoru sformułowanych expressis verbis w przepisach prawa może tylko próbować wpływać na podmiot nadzorowany za pomocą środków niewładczych, starając się zwrócić uwagę na ewentualne nieprawidłowości w działaniu jednostki nadzorowanej.

Środki nadzoru represyjnego: żądanie informacji, uchylenie aktu prawnego, zarządzenie wykonania obowiązku, zarządzenie zastępcze, ustanowienia organu komisarycznego; kiedy naruszone zostało prawo.

środki prewencyjne: uzgodnienie aktu organu nadzorowanego z organem nadzoru, zatwierdzenie akty, ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej przez organ nadzoru;kiedy przygotowuje sie środki na okazje, które mogą wystąpić.

Koordynacja - uporządkowanie współdziałania, harmonizacja wzajemnego stosunku czynników wytwórczych w osiąganiu celów. Jest to zsynchronizowanie działań cząstkowych w czasie i przestrzeni.

Objawami niedostatecznej koordynacji są:

* brak zgodności celów i stosowanie przez poszczególne komórki organizacyjne niejednakowych priorytetów

Kierownictwo - może używać wszelkich środków na oddziaływanie wobec podporządkowanych mu organów. Ponosi pełną odpowiedzialność wobec organów którymi kieruje.

Administracja publiczna - wykład II

  1. Definicja administracji i administracji publicznej

Administracja - jest to wszelka zorganizowana działalność zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Cechująca się celowością, trwałością i planowaniem działania.

Administracja publiczna - (państwowa) system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalności na podstawie ustaw w kierunku zewnętrznym i wewnętrznym.

Cechy:

- inicjatorski charakter jej działania

- konkretność sytuacji rozwiązywanych przez administrację

2. W systemie administracji publicznej można wyróżnić dwie części:

- strukturę administracji państwowej rządowej (zcentralizowana).

Pojęcie centralizacji oraz będące jego przeciwieństwem decentralizacji omawiają strukturę aparatu państwowego, a dokładniej relacji między organami wyższego i niższego rzędu.

Odnoszą się one do wieloszczeblowej struktury aparatu administracyjnego. Technika centralizacji jak i decentralizacji może mieć szersze lub węższe zastosowanie, zależy to od rodzaju spraw załatwianych przez administrację.

Centralizacja - jest to sposób zorganizowania aparatu administracyjnego państwa, w którym organ niższego rzędu jest hierarchicznie podporządkowany organowi wyższego rzędu, wykonuje jego:

-polecenia

-instrukcje

-wytyczne

Tak, więc hierarchiczne podporządkowanie oznacza brak samodzielności organów niższego stopnia i wykazuje cechy centralistycznego systemu organizacji administracyjnej.

Odmiany centralizacji:

Decentralizacja- Przez decentralizacje rozumie się sposób organizacji aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia.

- Organ wyższego stopnia nie decyduje o obsadzie personalnej organu niższego, a więc jednostka niższego stopnia jest obsadzana w drodze wyborów lub przez inny zdecentralizowany organ państwowy na szczeblu lokalnym.

- Organ wyższego stopnia nie może wydawać poleceń organowi niższego stopnia dotyczących załatwiania spraw przez organ niższy. Może wkraczać tylko w przypadkach określonymi przepisami prawa.

- Nadzoruje on działalność organu niższego, lecz nie kieruje nim.

Przykładowo: może uchylić decyzje organu niższego rzędu w przypadku, jeśli jest ono niezgodne z prawem.

Aby można było mówić o decentralizacji konieczne jest spełnienie kilku warunków:

1) Posiadanie przez organ niższego stopnia własnych kompetencji

2) Brak hierarchicznego podporządkowania

3) Faktyczna samodzielność organów niższego stopnia.

Musi to być przede wszystkim samodzielność finansowa

4) Musi posiadać własne źródła dochodu oraz samodzielnie decydować o sposobie wydawania posiadanych środków finansowych.

Organ uzależniony jest od dotacji organu wyższego popada w zależności, co przekreśla sens decentralizacji. Dotyczy to również innych elementów niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania organu zdecentralizowanego.

Wyróżnia się dwa rodzaje decentralizacji: terytorialną i rzeczową.

Decentralizacja terytorialna- polega na wyposażeniu organów administracji zarządzających poszczególnymi jednostkami podziału administracyjnego w taki stopień samodzielności wobec organów wyższych, który uzasadnia uznanie ich za organy zdecentralizowane np.: samorząd terytorialny.

Decentralizacja rzeczowa - polega na powierzeniu samodzielnym organom lub organizacjom zarządzania określonymi rodzajami spraw. formy: samorząd zawodowy, wyznaniowy, gospodarczy, organy społeczne, przedsiębiorstwa itd.

a.p.- administracja publiczna.

  1. Materialne podstawy a.p :

- dobra publiczne

- bierze udział w realizacji świadczeń publicznych

- obowiązki publiczne

  1. dobra publiczne- środki przy pomocy których administracja wykonuje swoje działania (budynki: szkoła, gmina, urzadzenia wodno- kanalizacyjne)

3 sfery dóbr publicznych:

1. majątek skarbowy,

2.majątek administracyjny,

3. rzeczy które służą użytkowi publicznemu.

Ad 1.

majatek skarbowy - służy poprzez dostarczanie odpowiednich środków do działania administracji.

Ad 2.

Majatek administracyjny jest środkiem rzeczowym dla prowadzenia dział. Administracyjnej.Podlega prawu publicznemu ponieważ odpowiada za niego wspólnota samorządowa.

Ad.3.

Rzeczy które służą uzytkowi publicznemu - sa to rzeczy które służą do powszechnego użycia, można z nich korzystać bez zgody na ich użytkowanie.

b) świadczenia publiczne + obowiązki publiczne- każdy zobowiązany jest do ponoszenia świadczeń i obowiązków publicznych ( podatki), jest to wynikajacy z prawa obowiązek publiczno- prawny.

Ciężary publiczne i ich charakter:

Ciężary mają charakter obowiązków oraz świadczeń czyli jak obywatel w czymś uczestniczy troszczac sie o dobro publiczne.

4. Samorząd jest forma decentralizacji a.p. Lub administracja sprawowana przez koroporacje.

Samorząd w polsce ma charakter obowiązkowy. Ciała samorządowe sa korporacjami, majacymi okreslone uprawnienia władcze.samorzad to jednostka która uległa decentralizacji. Nie ma hierarchicznego podporządkowania, jest tylko kontrola.

Samorząd zajmuje sie:

- zarządzaniem,

- kierowaniem,

- sprawowaniem władzy.

Istotą samorządu jest wykonywanie zadań a.p. W sposób decentralizowany, zorganizowany.Funkcjonuje na własną odpowiedzialność( to za co bedzie rozliczany prze wyborców z realizacji zadań własnych)

Hierarchia samorządów:

Rodzaje jednostek organizacyjnych w systemie administracji publicznej:

Działaja one na podstawie swoich kompetencji.Każda osoba prawna działa poprzez swoje organy.

W imieniu państwa działają jego organy.Organy państwa wyrażają wole instytucji jaką jest państwo.Państwo ponosi skutki za decyzje swoich organów.

Organem państwa jest organ mający określone kompetencje w państwie.właściwy organ, ma właściwe możliwości działania.

Organy administracji państwowej, sa takimi organizacjami działajacymi w sposób bezpośredni. np. Wojewoda wydajac decyzje odpowiada za nią.

  1. Rodzaje organów a.p

scentralizowane zdecentralizowane.

( mają hierarchie) (działają niezależnie)

organy administracji niezespolonej

- Organy administracji samorządowej.

- Organy jednosobowe, kolegialne,

- Organy obieralne,

( w drodze mianowania,nominacji,

kooptacji- włączenia kogoś do

pewnego składu)

STRUKTURA ORGANÓW ADM RZĄDOWEJ:

Organ adm publicznej:

Stanowi wyodrębnioną część aparatu adm publicznej, tworzoną na podstawie prawa i w sposób przez prawo przewidziany.

Działa w imieniu i na rachunek jednostki będącej odrębnym podmiotem władzy publicznej w państwie.

Wykonuje zadania publiczne z zakresu adm.

Działa w ramach przyznanych przez prawo kompetencji- posługuje się środkami adm (władczymi)

Struktura adm rządowej: organy centralne, o. naczelne, o. terenowe

Charakterystyka organów centralnych:

-właściwość organów obejmuje obszar całego kraju

-w strukturze organów są organami zwierzchnimi

- są powoływane w trybie ustawowym

- kierownicy tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów

Organy centralne:

-podporządkowane RM→ Komitet Obrony Kraju, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

-podporządkowane Prezesowi RM→ Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego

-podporządkowane Ministrom→ Prezes Krajowego Urzędu Pracy, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych

Charakterystyka organów naczelnych:

-są to organy centralne „węzłowe”, kierownicy tych organów są włączeni do składu RM

-są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po wyborze przez Sejm

Organy naczelne:

-RM-kieruje całym systemem adm rządowej

-wydaje akty normatywne wiążące organy adm rządowej

-Prezes RM-wyznacza zadania dla Ministra

-kieruje i koordynuje prace Ministra

-nadzoruje organy samorządu terytorialnego

-nadzoruje organy adm rządowej

-Ministrowie-kierują określonymi ustawowo działami adm rządowej

(1 kategoria)

-wypełniają zadania zlecone przez Prezesa RM( 2kategoria)

-nadzorują działania terenowych organów adm rządowej

Przewodniczący Komisji i Komitetów określonych w ustawie:

-Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych

-Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej

Organy terenowe:

-wojewoda-przedstawiciel RM w woj.

-zwierzchnik zespolonej adm rządowej

-organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego

-jest reprezentantem Skarbu Państwa

-jest organem wyższego stopnia w postępowaniu jeśli ustawy tak stanowią

-Kierownicy zespolonych służb Inspekcji i Straży:

-Komendant wojewódzki Państwowej straży Pożarnej

- Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny

-Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego

Organy adm niezespolonej:

-Izby Skarbowe, urzędy skarbowe, inspektorzy kontroli skarbowej

-dyrektorzy urzędów celnych

-dyrektorzy urzędów statystycznych

Zasady specjalizacji- organy adm niezespolonej są terenowymi organami adm rządowej o wąskim zakresie działania, podporządkowanymi właściwemu Ministrowi. Organy te nie są podporządkowane wojewodom.

W zakresie działań organów samorządu mieszcza sie konkretne przepisy wskazujace czym sie on bedzie zajmował.

Struktura i umiejscowienie administracji rządowej na tle podziału administracji państwa.

Administracja rządowa posiada dwa poziomy

1. administracja centralna ( rząd i inne organy administracji rządowej ( centralna)).

2. administracja województwa ( wojewoda) — (terenowa)

- administracja zespolona to są kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działający pod zwierzchnictwem wojewody.

- powiat - kierownicy służb inspekcji i straży pod zwierzchnictwem starosty (powiatów 350, gmin 2500)

Właściwości (kompetencje) organów administracji:

Dewolucja - przejecie sprawy do załatwienia lub określonego zadania do wykonania przez organ wyższego stopnia od organu niższego stopnia.

Upoważnienie do wydawania pewnych kompetencji.

Jednostka upoważniana nie przejmuje kompetencji ale wykonuje je na rach. Organu, które je powinno wykonać. Przekroczenie zakresu upoważnienia powoduje nieważność dokonanej czynności.

Zakład administracyjny - każdy zakład użyteczności publicznej.funkcjonuje jako przedłużenie organu pod które podlega.

Cel : ciągłe, bezpośrednie świadczenie usług o określonym charakterze( gospodarka odpadami, gospodarka wodno- kanalizacyjna)

funkcjonuje jako :

a) jednostka budżetowa.

Jej koszty utzymania wpisane sa w

budzet np gminy.

b) zakład budżetowy.

Koszty funkocjonowania ponoszone sa

z własnych wpływów.

Wykonuje odpłatnie wyodrębnione zadania.

Czynności podejmowane przez a.p :

czynności prawne-

Czynności faktyczne-

Podział form działania administracji publicznej dzielimy na:

a) czynności prawne i

b) inne działania administracji, nie polegające na wydawaniu aktów prawnych, nie będące czynnościami prawnymi.

Czynności prawne (rodzaje). Polegają na objawieniu woli organu adm. publicznej celem wykonania określonych skutków prawnych takich jak powstanie, zmiana lub zniesienie stosunków prawnych. Mamy dwa rodzaje tych czynności prawnych:

1) czynności administracyjnoprawne- regulowane przez prawo administracyjne, gdy adm. działa władczo. Czynności administracyjno prawne mogą wywoływać skutki prawne w dziedzinie prawa cywilnego, ale nie jest to regułą. Regułą jest natomiast, że obowiązki ustanowione w drodze czynności administracyjnoprawnych mogą być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej (bez potrzeby występowania do sądu). Adm. publiczna sama przeprowadza wykonanie aktów administracyjnych oraz gdy jest potrzeba stosuje przymus państwowy (środki egzekucyjne).

2) czynności prawa cywilnego- regulowane przez prawo cywilne, gdy adm. nie działa władczo. Stwarzają stosunki prawne, które dla wyegzekwowania w drodze przymusu państwowego wymagają orzeczenia Sądu Powszechnego.

Inne działania administracji publicznej nie będące czynnościami prawnymi - skutek prawny występuje tylko czasem ale nie jest to bezpośrednim celem takiego działania. Zaliczmy do nich:

a) działania społeczno - organizatorskie - są to takie działania jakie może dokonać również każda organizacja społeczna. Typ tych działań określany jest także mianem działań niewładczych, choć pojęcie to obejmuje również i pewne działania prawne np. czynności prawa cywilnego, organizowanie akcji społecznych nie popartych przymusem państwowym,

b) działania materialno - techniczne (faktyczne) - są to takie działania organów administracji, które , oparte są na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują konkretne skutki prawne a zarazem są czynnościami faktycznymi, np. prowadzenie różnych rejestrów, ewidencji, kartotek oraz na zewnątrz urzędu, np. utrzymywanie czystości na ulicach. Istnieją dwa rodzaje czynności materialno - techniczne, wewnętrzne np. sporządzanie sprawozdań, statystyki, czynności kancelaryjne; i czynności materialno - techniczne zewnętrzne np. przymusowe doprowadzenie zwierzęcia do szczepienia, wyburzenie obiektu budowlanego, opróżnienie lokalu, zajęcie nieruchomości lub rzeczy ruchomej itp.

6.Zasady działania a.p.:

Organy administracji działaja w oparciu o prawo.

Dział.a.p jest dział.obowiązkową.

dział organu a.p powinna byc odpowiednia dla stanu faktycznego.

Decyzje wydawane sa przez właściwe organy.

Zachodzi, kiedy administracja funkcjonuje zgodnie z określonym programem. Zawiera dobra organizacje, odpowiednio przygotowane kadry, wykorzystanie metod społecznie akceptowanych.

np. dział informacyjne punktu info klienta.

Administracja publiczna - wykład III

  1. Kwestie w demokratycznym państwie prawnym:

- w demokratycznym państwie realizuje sie podział władzy

- zapewnienie niezawisłości sadownictwa,

- działanie sądowej kontroli, stosowanie prawa przez administracje publiczną,

- badanie konstytucyjności prawa,

- dostęp każdego obywatela do sądu i uczciwego postępowania sądowego,

- przestrzeganie przez organy a.p kompetencji jakie posiadają,

- w procesie przestrzegania i stosowania prawa należy przestrzegać zasady odpowiedzialności indywidualnej,

- zasada jawności prawa

- zasada że umów należy przestrzegać

  1. Politycyzacja administracji.

Administracja - a zwłaszcza służba cywilna - stanowi bowiem rodzaj systemu naczyń połączonych i wszelkie odstępstwa od reguł (czy to wynikających z przepisów prawa, czy też dobrych obyczajów) momentalnie odbijają się na jakości jej pracy. Tymczasem w III RP tradycją kolejnych ekip rządzących stało się obsadzanie kluczowych stanowisk urzędniczych - tak na szczeblu rządowym, jak samorządów - ludźmi z klucza partyjnego bądź towarzyskiego bez względu na ich przygotowanie i predyspozycje do pełnienia takich funkcji. Skutkiem stosowania takiej selekcji negatywnej (kumoterstwo wyklucza przecież konkurencję) jest - poza niekompetencją - polityczna dyspozycyjność (za nominację trzeba się przecież zrewanżować). W efekcie gangrena obejmuje coraz to niższe szczeble aparatu państwa - i w ten sposób polityzację administracji odczuwa każdy, który ma nieszczęście być petentem w urzędzie.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA W SYSTEMIE POLITYCZNYM

Administracja publiczna jest częścią systemu politycznego. Rola jaką powinna pełnić administracja w polityce jest kwestią dyskusyjną. Tradycja intelektualna i praktyka sprawowania władzy w większości społeczeństw zachodnich usiłuje rozdzielić administrowanie od polityki. Polityka określa wprawdzie zadania dla administracji, ale nie powinna mieć wpływu na poszczególne urzędy.

Dopóki zakładało się, że administrowanie polega jedynie na prostym stosowaniu prawa, nie miało sensu myślenie o administracji w szerszym kontekście systemu politycznego.

Sztuczne rozdzielanie administracji od polityki staje się coraz mnie popularne w literaturze naukowej i publicystyce. Praktyka ukazuje, iż powiększają się obowiązki władzy wykonawczej, stąd też więcej decyzji musi być podejmowanych przez urzędników, którzy to często piastują stanowiska z namaszczenia politycznego. Coraz częściej zacierane są granice pomiędzy administracją a polityką. Często jest tak iż osoby podejmujące decyzje administracyjne kierują się racjami politycznymi.

Ważne dla dalszych rozważań jest zdefiniowanie pojęcia "administracja publiczna". Z uwagi na funkcje jakie sprawuje jest to proces stosowania określonych reguł, czyli proces przekształcania ogólnych przepisów w konkretne decyzje dotyczące indywidualnych spraw. Z uwagi na przedmiot jakim się zajmuje administracja publiczna, są to struktury władzy politycznej, których podstawowym zadaniem jest realizacja stosowania przepisów w konkretnych indywidualnych sprawach.

Administracja publiczna wypełnia różne funkcje poza administrowaniem, również funkcje gospodarczą czy polityczną. Na przykład polityczne powiązania między rozmaitymi agendami administracji publicznej powstającej w toku kształtowania budżetu państwa, tylko w niewielkim stopniu wynikają ze stosowania przepisów, mają zasadnicze znaczenie dla przetrwania organizacji realizujących określone funkcje administracyjne.

Administracja publiczna w systemie politycznym

2.1 Rozdział polityki od administracji

Administracje publiczną można w różny sposób osadzić w systemie politycznym. Można rozważać kwestię wpływu polityki na decyzje administracyjne dotyczące ważnych spraw publicznych. Centrum zainteresowania będzie forma tych wpływów oraz ich siła. Będzie to stanowić temat dalszych rozważań

Tradycyjna reguła życia publicznego, sugeruje możliwość precyzyjnego rozdzielenie polityki od administracji. Odrębne jest możliwość analizy instytucji politycznych oraz bieżącego zarządzania sprawami publicznymi. Rozumowanie takie ma na celu pozwolić urzędnikom na kształtowanie ważnych decyzji publicznych pod pretekstem poszukiwania rozwiązań, które są poprawne organizacyjnie czy prawnie oraz na unikaniu politycznych nacisków, które mogłyby prowadzić do zmian decyzji. Powoduje takie podejście, że politycy, urzędnicy mogą traktować swoją pracę jako stosowanie racjonalnych, prawnych kryteriów przy podejmowaniu decyzji dotyczących ważnych spraw społecznych

Taki rozdział polityki od administracji może być korzystny również dla polityków. Mogą oni podejmować swobodnie decyzje, często niepopularne, gdyż mogą dokonywać tego ludzie, którzy nie muszą się martwić o reelekcję. Mogą oni spychać odpowiedzialność za trudne decyzje na urzędników administracji publicznej.

Gdyby takie rozumowanie przyjąć za regułę mogłoby to doprowadzić że decyzja ważne z punktu interesu obywatela, stałyby się dla niego mniej oczywiste i trudne do kontrolowania przez opinię publiczną (wybory powszechne nie dotyczą urzędników). Na poziomie akademickiej analizy możemy dopuścić rozdział pomiędzy tymi sferami. Jednak doświadczenie pokazuje iż jest duży wpływ otoczenia politycznego na decyzje podejmowane w obrębie administracji.

2.2 Administracja publiczna i grupy nacisku

Problem współczesnych społeczeństw jest konflikt pomiędzy grupami nacisku a administracją publiczną w procesach podejmowania ważnych decyzji. Administracja publiczna wyjątkowo występuje jako jeden wewnętrznie spójny układ interesów. Zazwyczaj jest podzielona na wiele organizacji, które w różny sposób definiują swoje misje i interesy.

Zarówno organizacje publiczne jak i grupy nacisku powinny odnosić sukcesy usprawiedliwiające ich istnienie. Administracja toczy wewnętrzne wojny o polityczne poparcie grup nacisku i o informacje konieczne do uzasadnienia swoich propozycji. Grupie interesu z kolei zależy na dostępie do instytucji politycznych i wpływaniu na podejmowane decyzje. Można wyróżnić typowe wzory relacji łączących administrację publiczną z grupami interesu oraz na konsekwencje każdego ze wzorów.

Po jednej stronie umieścić można wpływ na sprawy publiczne w sposób nielegalny oraz wywieranie wpływu na kształtowanie ważnych publicznych decyzji jest nie tylko legalny, lecz także uznawany za pożądany.

2.3.1 Korporatyzm i administracja publiczna

Pierwszy wzór relacji łączących administrację publiczną z grupami interesu opisuje sytuację w której powiązania są legalne. Oznacza to, iż działalność rozmaitych grup interesu uznawana jest z oczywisty składnik życia politycznego.

Jednym z wariantów legalnych powiązań między administracją publiczną a rozmaitymi grupami interesów jest określany zwykle jako korporatyzm. Polega to na tym, że liczba grup interesu dopuszczonych do udziału w kształtowaniu biegu spraw publicznych jest ograniczona, a ich reprezentanci są na rozmaite sposoby włączani w struktury administracji.

Korporatyzm to koncepcja dotycząca przede wszystkim sposobów podejmowania decyzji w sferze gospodarki . Polega to m.in. na udziale central związkowych, organizacji pracodawców i administracji publicznej w takich kwestiach jak wysokość płac, cen i zysków w gospodarce. Cechuje się ograniczeniem liczby partnerów dopuszczonych do udziału w procesach decyzyjnych, co wiąże się ograniczeniem zasobów informacji i sugestii, jakie docierają do administracji.

Rozwiązania korporastyczne posiadają tą zaletę, że współpraca organizacji publicznych z oficjalnie zaakceptowanymi grupami interesu znakomicie przyczynia się do legitymizacji i realizacji celów. Ponadto charakterystyczne hierarchiczne struktury oficjalnych grup interesu pozwalają na ich kontrolę

Układy społeczności

W korporatystycznych wzorach relacji między administracją publiczną i grupami interesu wprowadza się pewne ograniczenia dotyczące liczby tych grup. Właśnie ograniczoność grup doprowadziła do wprowadzenia pluralizmu grup interesu usiłujących wywierać wpływ na administrację publiczną. W literaturze przedmiotu nazywa się ten wzór "społecznością decyzyjną" i "układem problemowym", stanowiącym powiązane struktury grupy i struktury interesów usiłujące współkształtować decyzje.

Fundamentem tej koncepcji tkwi teza, iż w różnych dziedzinach życia funkcjonuje wiele grup interesu. Każda z nich ma swój pogląd na rozwiązanie różnych kwestii stanowiących przedmiot ich zainteresowania. W tym celu nawiązywane są kontakty z parlamentarzystami i urzędnikami odpowiedzialnymi za wyznaczanie biegu spraw publicznych i współpracują z innymi grupami o zbliżonych interesach, aby stworzyć bardziej skuteczne koalicje

Zaletą tego podejścia jest to, że pozwala dostrzec zróżnicowania rozmaitych "układów", w skład których mogą wchodzić nie tylko wyraźnie zdefiniowane grupy interesu, lecz także różne organizacje typu non-profit, indywidualni politycy oraz zainteresowane organizacje publiczne. Jedną z istotnych zalet tej koncepcji jest to, że zakłada ona współprace w sprawach publicznych. W przeciwieństwie do korporatyzmu dopuszczalny jest konflikt, który to jest zbliżony do wypracowania decyzji w sposób demokratyczny.

2.3.3 Obligatoryjne konsultacje

Wcześniej opisane wzory interakcji między administracją publiczną i grupami interesu obejmują szeroki zakres aktywności partnerów i są ogólne. Dlatego można wyróżnić model legalnego uwikłania grup interesu w procesy kształtowania biegu spraw publicznych, który nakłada na administrację publiczną obowiązek konsultowania projektów nowych regulacji prawnych z przedmiotowo właściwymi grupami interesu i uwzględniania ich opinii i informacji.

Instytucja tego rodzaju nie przynoszą jakichkolwiek gwarancji, że opinie poszczególnych grup nacisku zostaną uwzględnione, jednak mają zaletę, że dają bezpośredni dostęp do administracji publicznej. Wszystkie zmiany w przepisach nakazuje informowanie grup zainteresowanych, co pozwala przewidzieć przez administrację reakcje opinii publicznej.

2.3.4 Udział grup interesu w realizacji zadań administracji publicznej

Kolejną formą legalnej współpracy grup interesu z organizacjami publicznymi jest posługiwanie się nimi podczas rozwiązywania rozmaitych problemów. Grupy interesu służą jako wyspecjalizowane agencje publiczne realizujące część zadań administracji. Ta forma jak poprzednia stosowana jest często w krajach skandynawskich

Dopuszczenie grup interesu do realizacji zadań uważanych za prerogatywę administracji publicznej jest w dużej mierze rezultatem poszukiwań tańszych czy bardziej efektywnych mechanizmów bieżącego zarządzania sprawami publicznymi. Administracja publiczna musi zrezygnować z części swoich uprawnień w zamian za korzyści jakie przynosi łatwość zarządzania rozmaitymi dziedzinami życia zbiorowego i aprobata obywateli.

Zagrożenie tego modelu polega na uwikłaniu się grupy interesu w zarządzanie sprawami publicznymi, tracąc część swej autonomii. Utrzymanie dobrych stosunków z administracją publiczną staje się dla nich celem równie ważnym jak wpływanie na sposoby rozwiązywania rozmaitych spraw i zaprzestania artykułowania autentycznych oczekiwań swoich członków.

2.3.5 Instytucjonalne grupy nacisku

Instytucjonalne grupy nacisku są to ważne, społeczne czy polityczne instytucje usiłujące wpływać na bieg spraw publicznych. Oczywistymi przykładami grup tego rodzaju są kościoły, wojsko, samorządy lokalne czy sama administracja publiczna. Usiłują one uzyskać dla siebie określone korzyści, stosując różne środki.

Instytucjonalne grupy nacisku mają legalny dostęp do procesów podejmowania decyzji w sprawach publicznych, zaś grupy interesu muszą o to zabiegać. Cele instytucjonalnych reprezentacji zmierzają zwykle do osiągnięcia dość szczegółowo określonych celów w przeciwieństwie do legalnych grup nacisku, które cele ma elastyczne.

2.3.6 Klientelizm

Kolejnym wzorem relacji między administracją publiczną a grupami interesu jest klientelizm. Polega na tym, że administracja publiczna uznaje określone grupy za naturalnych i oczywistych reprezentantów interesów skoncentrowanych w określonych dziedzinach życia zbiorowego i niekwestionowanych współuczestników zarządzania sprawami publicznymi w tych sektorach

Charakteryzuje się tym, że jedna z grup jest uznawana przez administrację za prawomocną reprezentację określonych interesów. Toteż liczba grup jest ograniczona. Istotną cecha jest to, że wzmacnia on wpływy wybranej grupy interesów. Brak formalność podstaw prawomocności reprezentacji interesów grupowych obniża poziom publicznej aprobaty.

Jedną z najważniejszych konsekwencji klientelizmu stanowi narastanie wzajemnych współzależności między grupami interesu, administracją publiczną i parlamentem. Wszystkie te instytucje mają wiele do uzyskania dzięki określonej strukturze wydatków publicznych. Te złożone powiązania powodują, że sposób zarządzania sprawami publicznymi wygląda tak aby każdy z uczestników podziału mógł na nim coś skorzystać.

2.3.7. Parnatelizm

Parnatelizm polega na silnym powiązaniu między określonymi grupami nacisku a administracją publiczną lub rządzącą partią. Punktem wyjścia rozwoju parnatelizmu jest zdominowanie zarządzania sprawami publicznymi przez jedną partię. Typowymi dla parnatelizmu grupami interesów są takie organizacje jak zespoły ekspertów czy duże firmy konsultingowe.

Konsekwencje parnatelizmu są dążenia jednej, dominującej partii politycznej do kontrolowania jak największych obszarów życia zbiorowego, głównie gospodarki. Jest to realizowane poprzez kooptacje grup interesów lub tworzenie sojuszniczych organizacji. Przykładem parnatelizmu jest funkcjonowanie państw komunistycznych.

Parnatelizm kłóci się ze współczesną koncepcją powszechności dostępu do najrozmaitszych korzyści społecznych, politycznych i gospodarczych. Korzyści te parnatelizm traktuje jako przywileje wynikające z lojalności wobec politycznej monopartii. Konsekwencja tego modelu jest nacisk na regulację działalności administracji publicznej dzięki kontrolowaniu jej współpracy z lojalnymi wobec partii grupami interesu. Grupy te są jednocześnie instrumentem realizacji programu.

2.4. Nieformalne związki administracji z grupami interesu

Ostatnią kategorią relacji pomiędzy administracją publiczną z grupami interesu są nieprawomocne związki. Bierzemy tu pod uwagę rozmaite sytuacje charakteryzujące się wzajemnym oddziaływaniem administracji i ludzi reprezentujących różne interesy zbiorowe wykraczające poza działalność standardową.

Wpływy tych grup nacisku nie mieszczą się w regułach zarządzania sprawami publicznymi. Ich działalność możemy natomiast uznać za sygnał, że w strukturze określonego społeczeństwa pojawiają się takie segmenty, których interesy nie są uwzględniane w trakcie podejmowania ważnych decyzji w sprawach publicznych. Działania takiej grupy przejawiają się w protestach, demonstracjach czy nawet agresją skierowaną przeciwko systemowi politycznemu

Stosunki między administracją publiczną a grupami nacisku, które nie zostały oficjalnie zaakceptowane, są dla nich źródłem wielu frustracji i rozczarowań. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że nawet w tych systemach politycznych grupy nacisku ulegają dość arbitralnej kategoryzacji. Jako przykład mogą posłużyć wysiłki polskiego rządu w zdelegalizowaniu działalności NSZZ "Solidarność".

Podsumowanie

Przedstawione rozmaite powiązania administracji publicznej z systemem politycznym, wyznaczają kontekst jej funkcjonowania. Rozdział administracji publicznej od polityki jest mało użyteczny, gdyż praktyka pokazuje że są tu dość bliskie związki. Następnie przedstawione rożne rodzaje związków administracji publicznej z różnymi grupami interesu, zwracając uwagę na łączące je powiązania i uzależnienia, gdy usiłują wpływać na sprawy publiczne i jednocześnie przetrwać we wrogim środowisku politycznym.

Wnioskiem jaki można wyciągnąć po analizie przekonuje nas, iż administracja i grupy interesu są partnerami, którzy potrzebują się nawzajem, aby skutecznie osiągać cele. Obie nie są obdarzone społecznym szacunkiem i obie potrzebują sojuszników w konfliktach, które prowadzą. Dlatego należy zachować taką symbiozę między partnerami aby ich działania realizowały skutecznie cele pro publico bono i były społecznie akceptowane.

Neokorporatywizm- występujący w wielu współczesnych państwach demoliberalnych (najsilniej w Austrii, Szwecji oraz Norwegii, w stosunkowo szerokim zakresie także w Niemczech, Belgii, Holandii, Danii, Finlandii i Polsce). Grupy interesu - związki zawodowe i organizacje pracodawców - zostały tu włączone do systemu politycznego, zyskując niejednokrotnie formalny status quasi-publicznych organów państwa, zwłaszcza znaczny wpływ na procesy legislacyjne. Struktura powiązań pomiędzy nimi a państwem ma często (również w Polsce) charakter trójstronnych ciał negocjacyjnych (rząd + związki zawodowe + organizacje pracodawców), ustalających w procedurach przetargowych kwestie płacowe, cenowe, podatkowe etc. W rzeczywistości tak rozumiany „k.” - opierający się na przesłankach utylitaryzmu i egoizmu grupowego oraz na naturalistycznej antropologii - jest zaprzeczeniem idei „klasycznego” k. organicznego i chrześcijańskiego, który stany zawodowe pojmował jako solidarną wspólnotę, a nie jako mechaniczne zsumowanie interesów pracobiorców i pracodawców.

  1. Decyzje w systemie działalności a.p. :

- organizuja życie społeczne

- działania ich są czasem sprzeczne z działalnością społeczną.

Decydenci administracji publicznej:

Podmioty podejmujace decyzje w administracji i te które zbieraja informacje dla decyzji to podmioty decyzyjne.

Proces decyzyjny-Poprzez decyzję rozumiemy formę działania administracji publicznej. Decyzja jest aktem wyboru między różnymi alternatywami. Stanowi istotny instrument sterowania procesami społeczno - gospodarczymi. Można więc decyzję traktować jako akt woli organu administracji publicznej, którego celem jest organizowanie społeczeństwa. Decyzja może zezwalać lub tolerować określone zachowania, jednak zawsze stanowi akt wyboru między co najmniej dwoma alternatywami, które powinny być społecznie oczekiwane i akceptowane.

Etapy procesu decyzyjnego :

Decyzja administracyjna rozstrzyga o interesach które sa sprzeczne ze sobą ( np. Ktoś nie chce oddać domu pod autostradę, a inwestor potrzebuje go. Ktoś bedzie zły bo straci dom ktoś bedzie szcześliwy bo będzie dobra droga) dotyczy jednostek oraz organizacji.

Decyzje administracyjne mogą być rozpatrywane jako modele decyzji :

a) decyzje wewnetrzne - dotyczą zmiany struktury administracji publicznej,

decyzje zewnetrzne- wpływaja widocznie na grupę obywateli.

b) decyzje o charakterze kontrolnym

decyzje zaprogramowane - decyzje mające kompletną strukturę lub powtarzające się z pewną częstotliwością (bądź jedno i drugie).

Decycje programujace-

  1. decyzje racjonalna- jest tą, o której sądzimy, że ma największe szanse

  2. bycia trafną.

decyzje irracjonalna - decyzja bez możliwości powodzenia się a mimo to wybrana.

  1. decyzje programowalne - np. Decyzje o układzie budzetu to decyzje znane z dotychczasowego doświadczenia.

decyzje nieprogramowalne- dotycza np. Wydarzeń klesk żywiołowych, wynikaja z nagłości sytuacji.

3 formy podejmowania decyzji w zależności od panujacych warunków:

wiedza dotycząca metod, celów i skutków przedsięwzięć decydenta jest odpowiednia i adekwatna do podjęcia decyzji dotyczącej planowanego przedsięwzięcia.

decydent dysponuje wiedzą zarówno o pozytywnych jak i negatywnych skutkach działania, nie jest jednak w stanie określić jak duże jest prawdopodobieństwo uzyskania zamierzonego efektu działania, określa więc tylko przybliżony stopień ryzyka.

zaliczane do najbardziej trudnych z punktu widzenia decydenta, nie jest on w stanie przewidzieć kierunku, tempa i rezultatów zmian zachodzących w otoczeniu i wpływających na planowane działania. Ten typ działania jest obarczony dużym prawdopodobieństwem decyzji błędnej. Bardzo często opierają się one na wcześniejszych już sprawdzonych wzorach działania.

Relacja miedzy decyzją a czasem.

Czynnik czasu w procesie decyzyjnym:

Systemy decyzyjne rozróżniamy jako:

Systemy działania administracji są uzależnione od okoliczności. Decyzje podejmowane przez administracje są związane z zastosowaniem prawa :

Kiedy uwzględniamy kilka osób w procesie decyzyjnym uwzgledniamy ich stanowiska.

Podział organów:

Decyzje są formułowane przy uwzglednieniu ograniczeń :

Sfery funkcjonowania procesu decyzyjnego:

Normy materialnego prawa administracyjnego - są normami powszechnie obowiązującymi.Normy te wyznaczają status podmiotu którego dotyczą które pojawiają sie w aparacie administracji publicznej.

Normy prawa administracyjnego konkretyzują obowiązki i uprawnienia adrestów.

Adresat - Ci wszyscy do których kierowane są normy.

Podział norm:

zakres materialnego prawa administracyjnego.

Prawo materialne - zawiera normy ustanawiające

wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji państwowej i podmiotów

znajdujących się na zewnątrz adm. pań. jako część aparatu państwowego. Każdemu

uprawnieniu organu adm pań odpowiada określony obowiązek podmiotu

organizacyjnie mu nie podporządkowanego. I odwrotnie, każdemu obowiązkowi adm

pań odpowiada stosowne uprawnienie podmiotu znajdującego się na zewnątrz adm

pań itd.

Obejmuje kryteria :



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POSTĘPOWANIE SĄDOWO ADMINISTRACYJNE - kompletne wykłady 2008-2009, pliki zamawiane, edukacja
6 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
3 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
Socjologia mikrostruktury społeczne opracowane zagadnienia egzaminacyjne II semestr, pliki zamawiane
2 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
9 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
8 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
1 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
6 wykład komunikacja społeczna, pliki zamawiane, edukacja
Administracja publiczna wykład IV i V, pliki zamawiane, edukacja
Wykład 5 Decydowanie w organizacjach publicznych, pliki zamawiane, edukacja
Wykład nr 14 PRAWO ADMINISTRACYJNE, pliki zamawiane, edukacja
Wspolczesne spoleczenstwo polskie - wyklad, pliki zamawiane, edukacja
dips wykład 1, pliki zamawiane, edukacja
zasady badań pedagogicznych Wyklady Bauman, pliki zamawiane, edukacja

więcej podobnych podstron