SPÓŁKA JAWNA

Uwagi ogólne

1. Spółka jawna obok spółek: partnerskiej, komandytowej i komandytowo- akcyjnej, zaliczana jest do handlowych spółek osobowych które różnią się od spółek kapitałowych( akcyjna i z.o.o.), nie odgrywa ona istotnej roli gospodarczej

2. przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną- art.26 KSH- PATRZ przekształcenie to opisane jest w notatkach wcześniej, przy spółce cywilnej

3. inne charakterystyczne cechy spółki jawnej:

• wyodrębnienie organizacyjne

• posiadanie odrębnego majątku spółki

• odpowiedzialność majątkiem spółki za zobowiązania

• występowania pod własną firmą

• jest przedsiębiorcom odrębnym od swoich wspólników

• art. 64 KSH

• art. 10 §2 KSH- zasada zbywalności praw w spółkach osobowych

Utworzenie spółki

1. SPÓŁKA JAWNA jest umową dwóch lub więcej osób i powstaje z chwilą wpisu do rejestru(art. 25¹ § KSH), prowadzi ona we wspólnym imieniu przedsiębiorstwo w celu zarobkowym

2. spółka jawna może powstać: poprzez jej zawiązanie i następnie wpis do rejestru przedsiębiorców albo w wyniku przekształcenia spółki cywilnej albo inne spółki

3. art. 25 KSH określa treść umowy spółki- powinna zawierać co najmniej:

• firmę i siedzibę

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska wszystkich wspólników albo też nazwiska 1 lub kilku z dodatkiem „spółka jawna”(art.24§1 KSH); konstrukcja spółki jawnej wiąże się ściśle z jej osobowym charakterem- firma nie może być rzeczowa, fantazyjna, nie może mieć charakteru mieszanego- takie elementy ewentualnie w dodatkach; firma spółki jawnej musi składać się z korpusu i dodatków obligatoryjnych/ fakultatywnych- art. 24 KSH- korpus firmy może być tak skonstruowany że będzie zawierał: a) nazwiska wszystkich wspólników. b) nazwisko 1 wspólnika, c)nazwiska niektórych wspólników.

Jeżeli są to przedsiębiorcy, możliwe jest użycie ich firm ;w przypadku osób pr, nie będącymi przedsiębiorcami można użyć ich nazw.

Siedziba spółki znajduje się tam gdzie prowadzone są sprawy spółki; jeżeli miejsca te byłyby różne, wspólnicy w umowie muszą ustalić siedzibę spółki; analogicznie powinien mieć tu zastosowanie art. 41 KC.

• określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich zawartość- (nawiązanie do art. 3 KSH);wkłady muszą być określone w umowie spółki, ale nie muszą być wniesione do momentu zarejestrowania

• przedmiot działalności spółki-(art.40 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wymaga aby był on określony wg Polskiej Klasyfikacji Działalności- PKD); jest on wewnętrznym ustaleniem wspólników co do zamierzonej realizacji wspólnego celu

• czas trwania spółki- należy go zaznaczyć tylko wtedy, gdy jest on zamierzony(oznaczenie przez wskazanie terminu, okresu wykonania określonych zadań itp.)

1. poza osobami fizycznymi(wydaje się że mogą być nimi nawet te o niepełnej zdolności, ale to są big problemy praktyczne), wspólnikami w spółce jawnej mogą być także osoby prawne- wtedy odpowiadałyby one całym swym majątkiem za zobowiązania spółki; wspólnikami mogą być też jednostki organizacyjne mające zdolność prawną, wątpliwości istnieją co do takich podmiotów jak wspólnoty mieszkaniowe, główne oddziały zagranicznych oddziałów ubezpieczeń-Kidyba mówi ze jest to dopuszczalne

2. wg KSH dla utworzenia spółki jawnej- forma pisemna pod rygorem nieważności(art. 23 KSH)

3. co do zasady zmiana postanowień umowy wymaga zgody wszystkich wspólników- nieważne są postanowienia że może zostać dokonana istotna zmiana bez zgody ich wszystkich; jednakże art.9 KSH- mówi iż jeżeli umowa spółki zezwala, umowa spółki może być zmieniona większością głosów

4. prawo/obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru przysługuje każdemu wspólnikowi, bez względu na odmienne brzmienie umowy spółki(art.26§3 KSH); do zgłoszenia należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów uprawnionych do reprezentowania spółki

5. przekształceni spółki cywilnej w spółkę jawną - TO JUŻ BYŁO WCZEŚNIEJ PRZY CYWILNEJ

Majątek spółki jawnej; wkłady do spółki

1. art.28 KSH- wszelkie mienie wnoszone jako wkład(majątek pierwotny), a także nabyte dla spółki w czasie jej istnienia, stanowi majątek spółki

2. art.3 i 25 KSH- konieczność ustalenia w umowie wnoszonych wkładów

3. jeżeli wnoszone są do spółki wkłady na własność , to mogą to być zarówno wkłady pieniężne jak i niepieniężne

4. własność lub inne prawa mogą być przedmiotem wkładu niepieniężnego jeżeli mają określoną wartość majątkową, zdolność bilansową, są zbywalne i możliwe do ustanowienia

5. przedmiotem aportu mogą być poza prawem własności inne prawa rzeczowe; jeżeli rzeczy i prawa nie są przenoszone, to są jedynie oddane do korzystania przez czas określony w umowie spółki np. dzierżawa najem

6. jeżeli do spółki jest wnoszony wkład w postaci pracy- w umowie spółki należy wyraźnie sformułować jego rodzaj i wartość; wkład ten należy odróżnić od prowadzenia spraw spółki przez wspólników; praca świadczona powinna być określona przedmiotowo, powinno się określić sposób jej wykonywania także dodatkowo czas jej wykonywania- praca powinna zostać wyceniona

7. w razie wątpliwości uważa się że wkłady wspólników mają być równe - art. 48§ KSH - wspólnicy mogą ustalić jednak inne zasady

8. domniemanie rzeczy które wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki uważa się za przeniesione na spółkę - art.48§3 KSH

9. za wnoszone wkłady do spółki wspólnik ma prawo żądanie corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5%, nawet gdy spółka poniosła stratę- art. 53 KSH- w przepisie tym mowa o odsetkach od swego udziału(od części majątku przypadającą na wspólnika w stosunku do całego majątku), wartość odsetek może być umownie zmieniona

10. spółka jawna poza wyodrębnieniem organizacyjnym posiada także atrybut odrębności majątkowej- spółka ma odrębny majątek na który składa się wkład oraz majątek nabyty w toku działalności spółki

11. w przypadku spółki jawnej NIE MAMY DO CZYNIENIA ZE WSPÓŁWŁASNOŚCIĄ ŁĄCZNĄ!!!!

12. majątek spółki jawnej jest kompleksem majątkowym odrębnym od majątków osobistych wspólników- o jego wyodrębnieniu świadczy treść przepisów KSH, m.in. art. 36 KSH

Odpowiedzialność za zobowiązania(bezpośrednia, osobista, solidarna, nieograniczona, ale subsydiarna_:)

1. art. 8 KSH- spółka może zaciągać zobowiązania; są one zaciągane w imieniu spółki jako odrębnego podmiotu

2. za zaciągnięte zobowiązania wobec wierzycieli odpowiada każdy wspólnik bez ograniczenia całym swym majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz spółką)z wzgl.. art. 31 KSH)

3. odpowiedzialność zarówno za zobowiązania prywatnoprawne(powstają przez czynność prawną, bezpodstawne wzbogacenie, czyn niedozwolony), jak i też publicznoprawne(np. podatki)

4. art. 22§2 KSH- cechy odpowiedzialności spółki jawnej;, jest to odpowiedzialność:

• bezpośrednia- zaspokojenie długu przez wierzyciela może nastąpić przez bezpośrednie skierowanie się do składnika majątku spółki jawnej

• osobista- odpowiedzialność rozszerzona na cały majątek wspólnika jawnego, obejmujący wszystkie prawa majątkowe bez ograniczeń; zaspokojenie z określonego składnika majątkowego nie będzie możliwe, jeżeli składnik ten został wyłączony spod możliwości zaspokojenia czy też nie należy do wspólnika

• solidarna- każdy ze wspólników odpowiada za całość długu wespół ze spółką i pozostałymi wspólnikami; sposób zaspokojenia może kształtować się różnie, zależnie od woli wierzycieli, a nie wspólników. Wierzyciel będzie mógł żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników i spółki łącznie,(współdłużników), od niektórych z nich, lub od każdego z osobna; zaspokojenie wierzycieli przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych z obowiązku świadczenia;

Solidarna odpowiedzialność jest ograniczona przez art. 31 KSH, zgodnie z którym obowiązuje zasada odpowiedzialności subsydiarnej; wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika wówczas gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Zasady tej nie odnosi się do zobowiązań powstałych przed wpisem spółki do rejestru. Za te zobowiązania osoby działające za spółkę ponoszą odpowiedzialność pierwszorzędną. Możliwe jest wniesienie powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność wspólników jest odpowiedzialnością tzn. nie można w stosunkach zewnętrznych ( wobec wierzycieli) jej ograniczyć. Możliwe są jednak tego typu ograniczenia w stosunkach wewnętrznych (między wspólnikami)

5. KSH przewiduje szczególne zasady odpowiedzialności wspólników w przypadku przystąpienia:

• Wspólnik który przystępuje do spółki już istniejącej, która kontynuuje swoja działalność ponosi także za zobowiązania spółki powstałe przed jego przystąpieniem ( art. 32 KSH )

• wspólnik jawny przestępuje do już działającego przedsiębiorcy jednoosobowego, który wnosi przedsiębiorstwo do spółki jawnej ( opartej na dotychczasowej działalności z zamiarem kontynuacji w przyszłości ) odpowiada też za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez przedsiębiorcę jednoosobowego, przed dniem utworzenia spółki

6. Zasady odpowiedzialności wspólników spółki jawnej i zasady szczególne związane z tzw. przystąpieniem nie mogą być wolą stron zmienione i zmiana taka jest nieskuteczna wobec osób trzecich.

7. Wspólnik pozwany z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spólki może

przeciwstawiać zarzuty służące spółce tylko wtedy gdy mogą być przez nią podnoszone.

8. W czasie trwania spółki wspólnik nie może żądać od dłużnika zapłaty przypadającej na niego wierzytelności spółki ani nie może wierzycielowi osobistemu przedstawić do potrącenia wierzytelności spółki. Dłużnik nie może przedstawić spółce do potrącenia wierzytelności jaka mu służy przeciwko jednemu ze wspólników.

9. Analiza norm z art. 22 i 31 KSH w związku z art. 41 KRO prowadzi do wniosku że koniecznym warunkiem zaspokojenia się wierzyciela spółki jawnej z majątku wspólnika i jego małżonka jest pisemna zgoda małżonka wspólnika na dokonanie przez spółkę czynności prawnej z której powstała konkretna wierzytelność.

10. Art. 115§ 1 OrdPU przewiduje że wspólnik spółki jawnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników wynikające z działalności spółki, dotyczy to także byłego wspólnika jeżeli zaległość podatkowa powstała w okresie gdy był on wspólnikiem. Jest to odpowiedzialność pierwszorzędna. Spółka nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania osobiste wspólników.

Reprezentacja spółki

REPREZENTACJA- działanie podejmowane w imieniu spólki na zewnątrz, będące zarówno czynnością prawną jak ifaktyczną

1. Zgodnie z art. 29 § 1 KSH każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę jest to prawo a nie obowiązek. Obowiązek taki może jednak wynikać z umowy spółki. Prawo to może zostać odebrane wspólnikowi ( nie może być ograniczone) gdy:

• w umowie spółki zostanie on wyłączony od prawa do reprezentowania czyli wyraził zgodę

• wbrew jego woli jedynie z ważnych powodów prawomocnym orzeczeniem sądowym

2. umowa spółki może wprowadzać zasadę reprezentacji łącznej z innymi wspólnikami albo z prokurentem. Zasada jest reprezentacja czynna jednoosobowa zmiana jej musi być zaznaczona w umowie i wpisana do rejestru. Reprezentacja łączna może dotyczyć też udziału pełnomocników.

3. Spółkę poza wspólnikiem jako przedstawicielem ustawowym może reprezentować:

♦ prokurent

♦ pełnomocnik

♦ likwidator

♦ syndyk masy upadłościowej

4. Zakres przedmiotowy reprezentacji przez wspólnika obejmuje wszystkie czynności sądowe i pozasądowe.

5. Prawa do reprezentacji przez wspólnika nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich( art. 29 §3 KSH)- tego typu ograniczenie nie wywiera skutków prawnych na zewnątrz, czynności dokonane mimo takiego ograniczenia są ważne i skuteczne

6. Od zakazu ograniczenia w stosunkach zewnętrznych należy odróżnić ograniczenie w stosunkach wewnętrznych ( między wspólnikami a spółką) takie wewnętrzne ograniczenie jest dopuszczalne ale nie wpływa na ważność czynności prawnych z osobami trzecimi. Dokonanie czynności reprezentacji wbrew wewnętrznemu ograniczeniu może powodować jeżeli spółka doznała szkody odpowiedzialność odszkodowawczą wobec spółki.

Prowadzenie spraw spółki

1. zasadą jest że regulacja stosunków wewnętrznych uzależniona jest od woli wspólników zawartej w umowie spółki jawnej- potwierdza to art. 37 §1 KSH- jest to ius dispositivi

2. art. 38 KSH- umowa spółki nie może powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników

3. nie można ograniczyć prawa wspólnika do osobistego zasięgnięcia wiadomości o stanie majątku oraz o biegu interesów spółki ani jego prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki( to też art.38)

4. nie wszyscy wspólnicy muszą prowadzić sprawy spółki; możliwe jest przyjęcie różnych rozwiązań w umowie/ uchwale wspólników w szczególności:

• sprawy spółki prowadzą wszyscy wspólnicy

• sprawy spółki prowadzi tylko cześć wspólników (jak jest ich baaaardzo dużo)- jak tak , to pozostali są wyłączeni- art. 40 §1 KSH

• Sprawy spółki prowadzi 1 wspólnik

• Sprawy spółki prowadzą osoby trzecie, ale zawsze z udziałem co najmniej 1 wspólnika

• prawo do prowadzenia spraw spółki może zostać odebrane wspólnikowi wbrew jego woli tylko z ważnych powodów wyrokiem sądowym

• czynności podejmowane w spółce jawnej możemy podzielić na 3 grupy:

• czynności zwykłe- o tym czy takie są decydują stosunki danej spółki

• czynności przekraczające zakres zwykłych- z pewnością są nimi te które mają charakter majątkowy albo wykraczają poza zakres przedmiotowy prowadzonego przedsiębiorstwa, np. zbycie przedsiębiorstwa lub jego wydzierżawienie, ustanowienie na nim prawa użytkowania

• czynności nagłe= te których podjęcia nie można było przewidzieć i które maja charakter nadzwyczajny, oraz których zaniechanie mogłoby narazić spółkę na poważną szkodę

7. każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki- zasada ta może ulec modyfikacji

8. reguły postępowania przy podejmowaniu decyzji w spółce jawnej:

1. każdy wspólnik może prowadzić samodzielnie sprawy spółki w zakresie zwykłych czynności(art. 39§ 2 KSH)

2. w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników (nawet wyłączonych od prowadzenia spraw- art. 43 KSH )

3. W zakresie zwykłych spraw spółki, jeżeli chociażby 1 ze wspólników sprzeciwił się jej przeprowadzeniu- potrzebna uchwała wszystkich wspólników

4. Jeżeli wystąpi konieczność wykonania czynności nagłej, wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może dokonać taką czynność samodzielnie, bez względu na wymogi związane z charakterem czynności w zwykłych sytuacjach

5. Jeżeli czynność zaliczona jest do czynności zwykłych spółki i przyjmuje się w umowie, że konieczna jest uchwała wszystkich wspólników, to niezbędna jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, którzy mają obowiązek prowadzenia spraw spółki(art.. 42 KSH)

• .prawa i obowiązki wspólników prowadzących sprawy spółki ocenia się w stosunkach między nimi a spółką wg przepisów o zleceniu( art.734-751KC)

10.Wspólnik który prowadzi sprawy spółki, nie otrzymuje wynagrodzenia za taka pracę osobistą(art.46 KSH)

11.Wkładem do spółki nie może być praca polegająca na prowadzeniu spraw

Udział w zyskach i stratach (art.51 KSH- LUKNIJ)

1. w spółce jawnej udział w zysku stanowi ustalony stopień partycypacji w wypracowanej nadwyżce bilansowej

2. ZYSK BRUTTO= cześć majątku, która pozostaje po odjęciu od ogólnej wartości majątku wkładów do spółki

3. CZYSTY ZYSK NETTO= ZYSK BRUTTO - ZOBOWIĄZANIA WYMAGALNE

4. z końcem roku obrotowego wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku

5. podział- decyzja o istnieniu zysku i ewentualnym jego przeznaczeniu na wewnętrzne cele spółki

6. wypłata- czynność będąca następstwem podzielonego zysku

7. jeżeli wartość przekazanego do spółki wkładu)udziału kapitałowego) dozna uszczuplenia na skutek strat, zysk należy przeznaczyć na uzupełnienie do pierwotnej wartości

8. STRATA-gdy na koniec roku obrotowego, wartość aktywów majątkowych po potrąceniu zobowiązań wymagalnych i obciążeń publicznoprawnych jest niższa od pierwotnej wartości wnoszonych do spółki wkładów, z wyłączeniem wkładów polegających na świadczeniu pracy lub dozwoleniu używania rzeczy

9. każdy wspólnik ma prawo do równego udziału zysku i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu(taka Se zasada, można zmienić)

10. umowa może zwolnić wspólnika od udziału w stratach- wszystkich zwolnić nie można

11. niezależnie od udziału w zyskach wspólnik który wniósł do spółki wkład, otrzymuje prawo żądania wypłaty odsetek od swej części majątku założycielskiego, nawet gdy spółka poniosła straty

12. UDZIAŁ KAPITAŁOWY- art. 50 KSH; odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu; odnosi się do niego zagadnienie wypłaty(corocznie) odsetek(5%); zmniejszenie udziału wymaga zgody pozostałych wspólników

Obowiązek lojalności i zakaz działalności konkurencyjnej

1. w spółce jawnej jako element osobowy wprowadzono odnoszący się do wspólnikó obowiązek lojalności i zkaz działalności konkurencyjnej

2. przepisy art. 56-57 KSH(dotyczące własnie tego) mają charakter dyspozytywny, co wynika z art. 37§ 1 KSH

3. obowiązek lojalności wspólników obec spólki wystepuje tylko w spólce jawnej, komandytowej, partnerskiej i komandytowo- akcyjnej (w odniesieniu do komplementariusza)

4. OBOWIĄZEK LOJALNOŚCI polega na powstrzymaniu się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spólki- art. 56§1 KSH- zakaz konkurencji sensu largo

5. nie wolno wspólnikom bez wyraźnego lub domniemanego zezwolenia pozostałych wspólników zajmować się interesami konkurencyjnymi- uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spólki cywilnej, jawnej, partner, komplementariusz lub członek organu- art. 56§2 KSH - zakaz konkurencji sensu stricte (problem współistnienia na rynku)

6. Skutki naruszenia zakazu- w przypadku naruszenia zakazu konkurencji:

• Każdy wspólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie wspólnik przekraczający zakaz konkurencji osiągnął;

• Można żądać odszkodowania(art.57§1 KSH);

• Wspólnicy mogą również- na podstawie naruszenia zakazu konkurencji żądać rozwiązania spółki lub wyłączenia wspólnika;

• Roszczenie o wydanie korzyści i roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili, gdy wszyscy wspólnicy dowiedzieli się o przekroczeniu zakazu, maksymalnie jednak z upływem 3 lat

• Zakaz konkurencji nie ma charakteru bezwzględnego, bowiem wspólnicy mogą zgodzić się zarówno na działalność konkurencyjną jak i na uczestniczenie w spółce konkurencyjnej w charakterze wspólników czy członków spółki kapitałowej

Wystąpienie wspólnika

1. Wystąpienie wspornika jest takim zdarzeniem prawnym, które powoduje utratę przez wspólnika jego członkostwa w spółce, ale spółka istnieje nadal

2. Nie jest dopuszczalne umowne wyłączenie prawa do wypowiedzenia spółki, która jest zawarta na czas nieoznaczony

3. Wypowiedzenia dokonuje się przez zawiadomienie pozostałych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki

4. Wystąpienie wspólnika ze spółki może mieć charakter:

• Dobrowolny- sytuacje, w których wspólnicy porozumiewają się, co do faktu, iż 1 lub więcej z nich występuje ze spółki a spółka trwa nadal z pozostałymi wspólnikami; przejawia się on również(ten charakter) w możliwości swobodnej decyzji wspólnika, co do wypowiedzenia spółki. Zgodnie z art.61 KSH, jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony wspólnik może ją wypowiedzieć na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego;

• Przymusowy- mamy z nim do czynienia przy wystąpieniu ze spółki na podstawie wyroku sądowego(art.63§ 2 KSH); jeżeli zachodzą ważne powody po stronie 1 lub kilku wspólników sąd może na wniosek pozostałych orzec, że wspólnik, którego dotyczy ważny powód( długotrwała choroba, działalność sprzeczna z interesami spółki, brak zaangażowania, naruszenie obowiązku prowadzenia spraw spółki itp.) występuje ze spółki; wyrok sądu ma charakter konstytutywny

• Z racji wystąpienia wspólnika konieczne są z nim rozliczenia zgodnie z art. 65KSH

• W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki oznacza się wysokość jego udziału kapitałowego na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki dniem bilansowym jest ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin wypowiedzenia, a w przypadku wystąpienia na mocy wyroku sądu, dzień wniesienia pozwu

• Obliczony udział kapitałowy powinien być wypłacony w gotówce; rzeczy dane spółce przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze

• Jeżeli przy rozliczeniu udział wspólnika ustępującego okaże się bierny, wspólnik obowiązany jest zapłacić spółce przypadające na niego cześć niedoboru

• Wspólnicy ustępujący uczestniczą w zyskach i stratach ze spraw jeszcze nieskończonych, nie mają jednak wpływu na ich prowadzenie a mogą tylko żądać wyjaśnień rachunków i podziału zysków i strat z końcem każdego roku obrotowego

• Od wystąpienia wspólnika w w/w trybie należy odróżnić jego wystąpienie ze spółki jako następstwo zbycia praw i obowiązków w spółce (art. 10 §1 KSH)- możliwe jest to, gdy umowa spółki tak stanowi za pisemną zgodą wszystkich pozostałych wspólników (chyba że jej nie trzeba)

Rozwiązanie spółki

1. Rozwiązanie spółki jest zdarzeniem odnoszącym się do wszystkich wspólników spółki; w następstwie zaistnienia przyczyn rozwiązania następuje likwidacja spółki lub inna dyspozycja majątkiem spółki związana z zakończeniem jej bytu

2. Art. 58 KSH- przyczyny rozwiązania spółki jawnej:

• Przyczyny przewidziane w umowie spółki( np. gdy umowa zastała zawarta na czas określony, do zrealizowania określonego zadania),

• Jednomyślna uchwała wszystkich wspólników

• Ogłoszenie upadłości spółki(wówczas, gdy stała się niewypłacalna tj. zaprzestała wykonywania swych wymagalnych zobowiązań),

• Śmierć wspólnika lub ogłoszenie upadłości( zgodnie z art. 64§1 KSH spółka może istnieć dalej po śmierci wspólnika jej wspólnika lub jej upadłości, jeżeli tak stanowi umowa spółki lub tak postanowią pozostali wspólnicy- poza nieżyjącym wspólnikiem oczywiście),

• Wypowiedzenie- nie musi ono wywoływać takiego skutku, gdy tak stanowi umowa spółki lub tak postanowią wspólnicy pozostający w spółce,

• Wypowiedzenie spółki przez wierzyciela osobistego wspólnika( art.62KSH),

• Prawomocne orzeczenie sądu( zgodnie z art. 63§1 KSH każdy wspólnik może żądać z ważnych powodów rozwiązania spółki przez są; ponadto zgodnie z art. 25 KrRejSU, sąd może rozwiązać spółkę z urzędu, gdy mimo stosowania grzywny nie wykonuje ona obowiązków określonych w art.24 KrRejSU

• Z istoty spółki jawnej wynika także, że jej rozwiązanie następuje, gdy liczba wspólników zmniejsza się do jednego

• Szczególną postacią rozwiązania spółki jest je przekształcenie w inną spółkę handlową

Likwidacja spółki jawnej

W następstwie zaistnienia przyczyn rozwiązania spółki wszczyna się postępowanie zmierzające do ustania bytu spółki; czynności te wiążą się przede wszystkim z zadysponowaniem składnikami majątkowymi spółki- może się to odbyć:

• W procesie likwidacji;

• W sposób przewidziany przez wspólników w umowie spółki- może polegać na porozumieniu, co do podziału majątku, sposobu zaspokojenia i zabezpieczenia wierzycieli- ten inny sposób jak ustanowiony NIGDY NIE MOŻE godzić w interesy wierzycieli.

Umowa miedzy wspólnikami może być zawarta także w czasie trwania spółki czy wręcz po zaistnieniu przyczyn rozwiązania- jak wypowiedzenie wierzyciela osobistego albo upadłość wspólnika to zawarcie takiej umowy po zajściu przyczyn rozwiązania tylko za zgodą odpowiedniego wierzyciela osobistego lub zarządcy masy upadłościowej. Przyjęcie innego sposobu zakończenia działalności spółki powoduje wyłączenie procesu likwidacji( art.84 KSH)

1. Wszczęcie postępowania likwidacyjnego nie kończy działalności spółki, zmienia się cel jej działalności

2. Postępowanie likwidacyjne może być w drodze jednomyślnej uchwały przerwane, i spółka może być prowadzona dalej- nie dotyczy to sytuacji, gdy przyczyna rozwiązania jest upadłość albo prawomocne orzeczenie sądu oraz gdy spółkę wypowiada wierzyciel osobisty wspólnika; spółka kontynuuje swój byt prawny ze zmienionym celem, którym jest zakończenie rozpoczętych interesów, spieniężenie majątku, spłata długów i podział reszty majątku między wspólników

3. Spółka starci swój byt prawny dopiero z chwilą wykreślenia jej z rejestru

4. Likwidatorami z mocy prawa są wszyscy wspólnicy, mogą oni jednak jednomyślnie powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie oraz osoby spoza swego grona

5. Z ważnych powodów ąd może na wniosek (chociażby 1 wspólnika, innej osoby zainteresowanej, wierzyciela spółki, wierzyciela osobistego wspólnika, syndyka masy upadłościowej) ustanowić likwidatorami niektórych wspólników lub osoby spoza ich grona

6. Likwidatorzy mogą być odwołania jednomyślną zgoda wspólników, a likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko on może odwołać

7. Likwidatorów obowiązuje zakaz konkurencji(wspólników nadal obowiązek lojalności)

8. Otwarcie likwidacji, imiona i nazwiska likwidatorów, sposób reprezentowania przez likwidatorów i wszelkie odnoszące się do tego zmiany należy zgłaszać do rejestru

9. W stosunkach zewnętrznych likwidatorzy mają prawo reprezentowania spółki- jak jest ich kilku to muszą reprezentować ją łącznie, jeśli wspólnicy nie określili innych zasad

10. Czynności prawne likwidatorów wyznaczone są przez zakres celu likwidacji, określony w art.77 KSH; ograniczenie zakresu ich działania wobec osób trzecich= brak skutków prawnych

11. Likwidatorzy ustanowieni przez sąd mają obowiązek stosować się do jednomyślnych uchwał podjętych przez wspólników

12. W stosunkach między likwidatorami uchwały podejmowane są większością głosów

13. Innym skutkiem rozpoczęcia likwidacji jest wygaśnięcie prokury i brak możliwości ustanowienia i udzielenia prokury

14. Likwidatorzy przy rozpoczęciu likwidacji( tez przy jej zakończeniu) mają obowiązek sporządzenia bilansu- jak likwidacja trwa dłużej niż rok to bilans corocznie)

15. Likwidatorzy maja obowiązek zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, wypłacenia zobowiązań i upłynnienia majątku spółki

16. Nowe przedsięwzięcia mogą być realizowane tylko, gdy jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku

17. Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań jeszcze niewymagalnych lub spornych; pozostały majątek dzieli się miedzy pozostałych wspólników stosownie do postanowień umowy

18. Jak majątek nie wystarczy na spłatę udziałów i długów niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy- jak jako jakich nie ma to jak przy udziałach w stratach

19. Jeżeli 1 ze wspólników stał się niewypłacalny przypadająca na jego część niedoboru dzieli się na pozostałych w takim samym stosunku(art.83 KSH)- jeżeli w toku postępowania likwidacyjnego okazałoby się że zachodzą warunki wszczęcia postępowania upadłościowego zakończenie bytu spółki nastąpi dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego- nie odnosi się to do sytuacji gdy postępowanie kończy się układem

20. Na zakończenie likwidacji likwidatorzy sporządzają bilans zamknięty; maja oni obowiązek zgłaszać po zakończeniu likwidacji wniosek do sądu o wykreślenie spółki z rejestru- taki sam obowiązek spoczywa na wspólnikach, jeżeli następstwem rozwiązania spółki są inne sposoby dysponowania majątkiem nie w trybie likwidacji

21. Z chwilą wykreślenia spółki z rejestru przestaje ona istnieć- wykreślenie ma charakter konstytutywny

Spółka cywilna a spółka jawna

• Jawna nie może być ustanowiona tylko do 1 transakcji

• Spółka jawna jest przedsiębiorca

• Spółka jawna posiada odrębny majątek

• Wpis do rejestru przedsiębiorców- spółka jawna

Uprawnienia w spółce jawnej(tzw.. udział spółkowy):

• Reprezentacja- uprawnienie osobiste

• Prowadzenie spraw

• Indywidualna kontrola

• Wypowiedzenie udziału

• Prawo do wystąpienia o rozwiązanie spółki

Uprawnienia majątkowe:

• Prawo do udziału w zyskach

• Prawo do odsetek

• Zwrot wydatków

• Prawo do części majątku likwidacyjnego spółki

Cechy charakterystyczne spółki jawnej:

• Wspólny cel wspólników polegający na prowadzeniu przedsiębiorstwa pod własną firmą, co sygnalizuje, że spółka posiada podmiotowość prawną, odrebna od jej wspólników

• Osobiste współdziałanie wspólników służy realizacji wspólnego celu w szczególności polegające na wniesieniu wkładów, co podkreśla osobowy charakter, spólki

• Handlowy charakter spółki i odpowiedzialność wspólników

• Konsekwencje przyznania spółce jawnej podmiotowości:

1. Podmiotem majątku jest spółka

2. Odrębny majątek wspólników; posiadanie szeregu zdolności prawnych cząstkowych( wekslowa, czekowa, kontraktowa, upadłościowa)

• Proces przeciwko spółce nie jest tożsamym z procesem przeciwko jej wspólnikom(wspólnicy mogą w przypadku pozwania spółki przystąpić do pozwanej spółki, jako interweninici uboczni

Przejawy osobowości w spółce jawnej:

• Przyznanie zdolności prawnej jako ułomnej osobie prawnej

• Przyjęcie zasady ze zmiana postanowień umowy wymaga zgody wszystkich wspólników chyba ze umowa stanowi inaczej( reguła nieprzenoszalności ogółu praw udziałowych oraz zakaz ich rozszczepiania)

• Prawo do kontroli wewnętrznej, którego nie można przenieść na inne podmioty

• Prawo do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki

• Prawo organów spółki- sami wspólnicy działają bezpośrednio

Handlowy charakter spółki jawnej:

• Spółka jawna to trwały stosunek prawny powstający na mocy umowy spółki handlowej określonego ustawowo typu

• Spółka jawna jest jednostka organizacyjna tzn. prywatnoprawna organizacją wspólników, w która łączą się dla osiągnięcia wspólnego celu, co najmniej 2 osoby i dla realizacji, którego wnoszą do tworzonej spółki w formie wkładu określoną wartość majątkową

• Spółka jawna jest podmiotem prawa

• Spółka jawna jest przedsiębiorcą, który podlega obligatoryjnemu wpisowi do KRSu

• Spółka jawna jest przedmiotowo uregulowana w KSH

Spółka jawna a spółka partnerska

• W spółce partnerskiej są partnerzy- przedstawiciele zawodów określonych ustawowo każdorazowo osoby fizyczne

• Przedmiotem działalności spółki partnerskiej jest wykonywanie wolnego zawodu

• Odmiennie ukształtowana odpowiedzialność partnerów

• Forma umowy spółki partnerskiej- pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego

• Zachodzi możliwość powierzenia spraw spółki i jej reprezentacji członkom zarządu( zarząd może, ale nie musi być- cecha hybrydalna)

Zgłoszenie do KRSu spółki partnerskiej:

• 7 dni od zawarcia umowy spółki jawnej

• Wskazanie wspólników uprawnionych do reprezentacji i jej sposobu

• Umowa spółki

• Złożone wobec sądu, poświadczone notarialnie wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentacji spółki

• Ustanowienie prokury

• Akt powołania zarządu

• Dokumenty potwierdzające uprawnienia partnera do wykonywania wolnego zawodu( dokumenty państwowe lub wystawione przez samorząd zawodowy)

Pozbawienie reprezentacji:

• Ważne powody

• Większością ¾ w obecności 2/3

• Umowa spółki może stawiać surowsze warunki

• Skuteczne z chwilą wpisu do rejestru

Ustanowienie prokury:

• Spółka jawna- podstawa pr. Art. 41§1 KSH; ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo do prowadzenia spraw spólki

• Spółka partnerska- art.41§1 w zw. Z art. 89;

1. Kiedy nie ustanowiono zarządu- ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników posiadających prawo do prowadzenia spraw spółki;

2. Gdy ustanowiono zarząd- art. 97§2 w zw. Z art. 208§6 KSH; wymaga zgody wszystkich członków zarządu

Udzielenie prokury( odbywa się na zasadzie reprezentacji w danej spółce):

• Spółka jawna- art. 29§1 KSH; każdy wspólnik będzie mógł udzielić samodzielnie prokury o ile nie został pozbawiony prawa do reprezentacji także o ile umowa, spolki nie wprowadza zasad reprezentacji łącznej

• Spółka partnerska-

1. Gdy nie ustanowiono zarządu- art. 96§1 KSH; każdy wspólnik/ partner może samodzielnie udzielić prokury o ile nie pozbawiony został prawa do reprezentacji;

2. Gdy ustanowiono zarząd- art. 205§1 w zw. Z art. 97§1 i 2 KSH; o ile umowa spółki nie stanowi inaczej dla udzielenia prokury wymagana będzie współdziałanie, 2óch członków zarządu lub 1 członka zarządu łącznie z wcześniej ustanowionym prokurentem

Udział kapitałowy:

• Art. 50§1 odpowiada on wartości rzeczywistej wniesionego wkładu przez wspólnika, z tym, że wspólnicy w umowie mogą postanowić inaczej

• Ujmowany jako pewna oznaczona wartość księgowa w pieniądzu i zapisana na koncie wspólnika w księgach handlowych spółki

• Podwyższenie wartości wkładu= podwyższenie udziału kapitałowego, zmniejszenie wymaga zgody pozostałych wspólników

• Nie może zostać przeniesiony na inne osoby- nie może być przedmiotem obrotu

• W razie przeniesienia przez wspólnika praw i obowiązków, przechodzi on na nabywcę

Udział spółkowy( udział w spółce):

• Ogół praw i obowiązków wspólnika, majątkowych i organizacyjnych, przysługujących z tytułu przynależności do spółki, czyli jako uczestnictwo w spółce

• Obowiązuje zakaz rozszczepania- zakaz oddzielania poszczególnych praw i obowiązkó, a w szczególnośći praw organizacyjnych od praw majątkowych przysługujacych wspólnikowi

• Zwrot udziłu- art. 62§1 KSH

Odpowiedzialność nieograniczalna:

• Zakres odpowiedzialności spólki decyduje o zakresie odpowiedzialności wspólników

• Wspolnicy mogą podnosić przeciwko wierzycielowi zarzuty przysługujące spółce

Przedspółka:((LUKNIJ ART. 553 ksh)

• Od momentu zawarcia umwoy spólki lub rozpoczęcia prowadzenia przedsiębiorstwa do chwili wpisu do rejestru

• W sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy jak do spólki

• Odpowiedzialność:

1. osoby dzuiałające w imieniu spólki po jej zawiązniu a przed wpisem do KRSu- odpowiedzialność pierwszorzedna, solidarna miedzy sobą, nieograniczona i ponoszona całym majątkiem

2. nie jest odpowiedzialnośćią subsydiarną

PROCESY TRANSFORMACYJNE SPÓŁEK

ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK

Cel i istota łączenia się spółek

1. Łączenie spółek jest procesem, który dotyczy działających już na rynku podmiotów

2. Przy łączeniu chodzić może o stworzenie nowej spółki lub wzmocnienie istniejącej

3. Łączenie spółek przeciwdziała wrogiemu przejmowaniu spółek- patrz ustawa z 15.12.2000 r. O ochronie konkurencji i konsumentów

4. Łączenie spółek regulowane jest przez przepisy bazujące na III Dyrektywie Wspólnot Europejskich z 9.10.1978 r.

5. Łączenie spółek może odbywać się w ten sposób, iż ostateczną formą prawną po połączeniu będzie tylko spółka kapitałowa( z.o.o. albo akcyjna)

6. Spółki kapitałowe mogą łączyć się między sobą oraz ze spółkami osobowymi

7. Spółki osobowe mogą łączyć się między sobą tylko w spółki kapitałowe- mogą one być tylko przejęte a nie mogą być spółkami przejmującymi

8. Połączeniu nie podlega spółka w likwidacji oraz spółka w upadłości,(jeżeli spółka rozpoczęła podział majątku pomiędzy wspólników, możliwy jest podział, gdy zaspokojono lub zabezpieczono wierzycieli, upłynniono majątek)

9. Istotą połączenia jest to, że wykreślenie spółek przejmowanych i łączących się odbywa się bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego

10. Jest to taka forma transformacji, w wyniku, której powstaje nowy podmiot z dniem wpisania połączenia do rejestru(dzień połączenia) a skutkiem tego jest następnie wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej

11. Wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej nie może nastąpić przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej przed dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego wg siedziby spółki przejmowanej

12. Połączenie spółek może przybrać formę:

• Inkorporacji- łączenia przez przejęcie- przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej

• Fuzji- łączenia przez zawiązanie nowej spólki-powstaje3 nowa spółka również kapitałowa, na którą przechodzi cały majątek łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki

1. W zależności od tego, w której ze spółek wystąpi dysproporcja może nastąpić konieczność dopłaty w gotówce, odpowiednio albo spółce albo wspólnikom. Celem dopłat jest wyrównanie różnicy między wartością udziałów posiadanych przez wspólników a wartością przyznanych udziałów w spółce przejmującej lub nowo tworzonej. W przypadku spółki przejmującej mogą one pochodzić z zysku lub kapitału zapasowego spółki; nie mogą one ł przekroczyć łącznie wartości 10% wartości bilansowej udziałów spółki przejmującej- w przypadku spółki nowo zawiązanej brana pod uwagę jest wartość nominalna udziałów-, bo bilansowej to raczej one jeszcze nie maja hehe

2. Jeżeli powstaje dysproporcja [polegająca na tym, iż wartość udziałów spółki przejmującej lub nowo tworzonej jest wyższa od wartości udziałów wspólników spółki przejmowanej lub łączących się dopłaty należą się spółce

Postępowanie przy łączeniu spółek kapitałowych

Procedura łączenia spółek kapitałowych różni się nieco od łączenia spółki osobowej i kapitałowej, albo gdy łączą się 2 spółki osobowe

FAZY ŁĄCZENIA SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH:

I FAZA- CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE

1. Uzgodnienie planu połączenia i załączników(art. 499,501 KSH)

Plan połączenia jest formą uzgodnień pomiędzy łączącymi się spółkami i powinien być sporządzony w formie pisemnej; nie wywołuje on skutków cywilnoprawnych, gdyż nie jest on czynnością prawną, zaliczamy go do czynności faktycznych i stanowi on podstawę kolejnych czynności w postępowaniu przygotowawczym i jego dotyczy późniejszej uchwała wspólników. Plan połączenia zawiera 2 części: w pierwszej znajdują się dane, o których mowa w art.499 KSH natomiast druga jest częścią opisową

Plan połączenia powinien zawierać, co najmniej:

• Typ. Firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki- również typ, firmę i siedzibę tej spółki

• Stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat

• Zasady dotyczące przyznania udziałów lub akcji w spółce przejmującej lub w spółce nowo zawiązanej

• Dzień, od którego udziały lub akcje, o których mowa wyżej uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej

• Prawa przyznawane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki

• Szczególne korzyści dla członków organów łączących się spółek a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane(art.499§ 1 KSH)

Ponadto do planu dołączyć należy:

• Projekt zmian umowy lub statutu spółki przejmującej bądź projekt umowy lub statutu spółki nowo zawiązanej

• Ustalenie wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki

• Oświadczenie zawierające info o stanie księgowym spółki sporządzaną na cele połączenia na dzień poprzedzający złożenie wniosku o ogłoszenie połączenia z wykorzystaniem tych samych metod i w takim samym układzie jak ostatni bilans roczny

2. Zgłoszenie do sądu i ogłoszenie planu połączenia(art.500KSH)

• Wymóg pisemności

• Dokumenty powinny być złożone w sądach rejestrowych siedziby spółek łączących się

• Ogłoszenie planu powinno nastąpić nie później niż na 6 tygodni przed dniem powzięcia pierwszej uchwały o połączeniu

3. Poddanie badaniu planu połączenia przez biegłego(art. 502,503 KSH)

• Wyznaczenie biegłego- na wniosek łączących się spółek- nie musi być to biegły rewident tylko biegły

• Biegli wyznaczeni są przez sąd rejestrowy właściwy miejscowo dla spółki przejmującej lub nowo tworzonej

• Biegli badają plan w zakresie poprawności-spełnione wszystkie warunki formalne i merytoryczne z punktu widzenia treści planu i jego załączników; oraz w zakresie rzetelności- zgodności z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczych

• Biegli otrzymują wynagrodzenie za swą pracę; mają obowiązek wydania szczegółowej opinii na piśmie w terminie wyznaczonym przez sąd nie później jednak niż na 2 miesiące od dnia wyznaczenia

• Opinia biegłego powinna zawierać, co najmniej:czy stosunek wymiany udziałów został ustalony należycie, metody użyte dla określenia proponowanego w planie połączenia stosunku wymiany udziałów łączących się spółek

4. Zawiadomienie wspólników o zamiarze połączenia(art.504KSH)

• Zawiadomienie przez zarządy łączących się spółek w odstępie niekrótszym niż 2 tygodnie w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników

• Ostatnie zawiadomienie powinno nastąpić nie później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem podjęcia uchwały o połączeniu

• W zawiadomieniu należy podać nr Monitora Sadowego i Gospodarczego, w którym dokonano ogłoszenia planu połączenia oraz info o miejscu i terminie, w którym wspólnicy mogą zapoznać się z dokumentami związanymi z planem połączenia-termin do zapoznania nie powinien być krótszy niż miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu- realizacja prawa do informacji

5. Przeglądanie dokumentów przez wspólników(art.505 KSH)

• Zapoznanie się wspólników z dokumentami obejmuje: plan połączenia, sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie zarządów z działalności łączących się spółek za ostatnie 3 lata obrachunkowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta, jeżeli były one sporządzone, wszystkie załączniki do planu połączenia

• Wspólnicy mogą żądać bezpłatnego udostępnienia im w lokalu spółki odpisów dokumentów w/w

II FAZA-PODEJMOWANIE UCHWAŁ

1. Podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników odbywa się zgodnie z zasadami przyjętymi dla zgromadzeń

2. Uchwała musi być podjęta większością 3/4 głosów reprezentujących, co najmniej 50% kapitału zakładowego chyba, że umowa spółki przewiduje surowsze warunki

3. W przypadku spółek publicznych wymagana jest uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy każdej z łączących się spółek, powzięta większością 2/3 głosów chyba, że statut spółki przewiduje surowsze warunki

4. Treść uchwały powinna zawierać: zgodę na połączenie oraz na proponowane zmiany umowy/ statutu

5. Uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza

6. Uchwały powinny zapadać w każdej z łączących się spółek, nie muszą mieć jednakowej treści

7. Uchwały o połączeniu mogą być zaskarżone w trybie powództwa o uchylenie uchwały albo może być wniesione powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały - można je wytoczyć tylko przeciwko spółce przejmującej albo nowo zawiązanej- termin na wniesienie powództwa- 1 miesiąc od dnia powzięcia uchwały

8. Uchwała nie podlega zaskarżeniu ze względu na zastrzeżenia dt. wyłącznie stosunku wymiany udziałów/akcji

III FAZA- ZGŁOSZENIE PRZEZ ZARZĄDY KAŻDEJ Z ŁĄCZACYCH SIĘ SPÓLEK UCHWAŁY O ŁĄCZENIU SPÓŁKI

1. Przy zgłoszeniu należy wskazać, która ze spółek jest spółką przejmującą a która przejmowaną

2. Ponadto w rejestrze należy zamieścić numer i datę decyzji Prezesa UOKiK o zgodzie na dokonywanie koncentracji. Jeżeli siedziby właściwych sądów rejestrowych są różne, sąd rejestrowy(właściwy wg siedziby spółki przejmującej lub nowo zawiązanej) zawiadamia z urzędu niezwłocznie sąd rejestrowy(właściwy wg siedziby spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki) o wpisaniu spółki do rejestru

3. Po dniu połączenia należy ogłosić o połączeniu spółek- na wniosek spółki przejmującej albo nowo zawiązanej w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w innych miejscach, jeżeli wymaga tego statut spółki

Postępowanie przy łączeniu spółek osobowych

I FAZA CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE(FAZA MENADŻERSKA)

1. Uzgodnienie planu połączenia( o ile jest sporządzany- art.517.518 KSH)

• Nie ma obowiązku przygotowania planu połączenia, gdy łączą się 2 spółki osobowe przez zawiązanie nowej spółki kapitałowej

• Jeżeli choćby jedna ze spółek łączących się jest spółką kapitałową - to plan połączenia musi być i wymogi tak jak wyżej opisałam przy łączeniu spółek kapitałowych

• Zgłoszenie do sądu planu połączenia

• Nie ma konieczności jego ogłoszenia

3. Poddanie w pewnych sytuacjach planu połączenia badaniu biegłego(art. 520 KSH)

• Dotyczy to sytuacji, gdy spółką przejmującą lub nowo zawiązaną jest spółka akcyjna lub, gdy jedna z łączących się spółek jest spółka komandytowo- akcyjna

• W pozostałych przypadkach pan połączenia należy poddać badaniu biegłego, gdy zażąda tego, co najmniej 1 ze wspólników łączących się spółek, składając w tej sprawie pisemny wniosek w terminie 7 dni od dnia powiadomienia go przez spółkę o zamiarze połączenia

• Jeśli chodzi o przebieg badania przez biegłego planu-to samo przy łączeniu się, 2óch kapitałowych

4. Zawiadomienie wspólników o zamiarze połączenia

• Zawiadomieni muszą być wszyscy wspólnicy spółek kapitałowych oraz ci wspólnicy, którzy nie mają z mocy prawa (akcjonariusze w komandytowo- akcyjnej i komandytariusze w komandytowej) albo z mocy umowy spółki prowadzić spraw spółki

• Zasady zawiadomienia- tak jak przy łączeniu spółek kapitałowych

II FAZA(WŁAŚCICIELSKA)- PODJĘCIE UCHWAŁY O POŁĄCZENIU PRZEZ ŁĄCZĄCE SIĘ SPÓŁKI

1. Zasadą jest że łączenie spółek wymaga w przypadku spółek kapitałowych uchwały zgromadzenia wspólników podjętą 3/4 głosów przy reprezentacji co najmniej 50% kapitału zakładowego(chyba że przewidziane są warunki surowsze)

2. w przypadku wspólników w jawnej i partnerskiej potrzebna jest uchwała wszystkich wspólników łączących się spółek

3. Jak łączy się komandytowa albo komandytowo- akcyjna- jednomyślność komplementariuszy oraz uchwała komandytariuszy/ akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 3/4 sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego

4. Uchwały o połączeniu powinny zawierać zgodę na plan połączenia(chyba, że nie był sporządzany, na proponowane zmiany umowy/statutu

5. Uchwały powinny być protokołowane i umieszczone w protokole sporządzonym przez notariusza

III FAZA(SĄDOWA)- ZGŁOSZENIE DO SĄDU I OGŁOSZENIE O POŁĄCZENIU

1. Wykreślenie przejmowanej spółki osobowej z rejestru może nastąpić nie wcześniej niż z dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej lub wpisu do rejestru nowej spółki

2. Ogłoszenie- Monitor Sądowy i Gospodarczy

Skutki połączenia spółek

1. sukcesja uniwersalna w zakresie praw i obowiązków cywilnoprawnych

• Spółka przejmująca lub nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej lub spółek łączących się w drodze fuzji

• Na wniosek spółki inkorporującej lub nowo zawiązanej w księgach wieczystych lub rejestrach ujawnia się przejścia na spółki praw ujawnionych

• Ograniczona sukcesja w odniesieniu do stosunków administracyjno prawnych

• Ograniczenia tej sukcesji mogą wynikać z ustawy albo z samej decyzji o przyznaniu. Innym ograniczeniem jest to, że zasada obowiązuje tylko, co do koncesji, zezwoleń i ulg przyznanych po 1.1. 2001 r chyba że przepisy dotychczasowe wyraźnie przewidywały przejście uprawnień na sukcesorów. Innym aspektem ograniczenia zasady sukcesji przez organ jest art. 494 KSH- możliwość zgłoszenia sprzeciwu przez organ, który wydał koncesję lub zezwolenie - można to uczynić w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia

3. Sukcesja praw udziałowych na spółkę przejmującą

• Polega na tym, że prawa udziałowe wspólników, którzy stają się wspólnikami nowych spółek przechodzą na nich ze spółki przejmowanej

• Osoby o szczególnych uprawnieniach w spółkach przejmowanych lub łączących się mają, co najmniej równoważne prawa z tymi, jakie posiadały przed połączeniem

4. Sukcesja praw i obowiązków pracowniczych

• Jeżeli dochodzi do przejęcia zakładu pracy na innego pracodawcę, ten ostatni staje się stroną dotychczasowych stosunków pracy

5. Innym skutkiem wiążącym się z zabezpieczeniem interesów wierzycieli -jest odrębne zarządzanie majątkiem każdej ze spółek połączonych- dla majątków tych powinno się prowadzić oddzielne rachunki; obowiązek prowadzenia odrębnego zarządu trwa do upływu terminu zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli; za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie spółek sukcesorek ponoszą odpowiedzialność solidarną

6. Skutki w sferze odpowiedzialności- patrz artykuły 512, 526, 5252 KSH

PODZIAŁ SPÓLEK

1. Uregulowany jest w art. 5288-550 KSH, oparte są na VI Dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich z 17.12.1982 r dt. podziału spółek

2. Podział spółek ma cel odwrotny od łączenia, jest jedną z form restrukturyzacji polegającej na rozdrobnieniu majątku, spólki dzielonej, które polega na przekazaniu składników majątkowych spółki dzielonej bez przeprowadzenia likwidacji do 2óch lub więcej już istniejących spółek lub spółek nowo tworzonych

3. Zakaz dzielenia spółek osobowych!!!

4. Zakaz dzielenia spółki akcyjnej, jeżeli cały kapitał zakładowy nie został pokryty

5. Spółka nie może być podzielona, jeżeli rozpoczęto podział majątku

6. Nie można dzielić spółki, jeżeli zostało wydane przez sąd postanowienie o ogłoszeniu przez nią upadłości

7. Sposoby podziału:

• Przez rozbiór

• przejęcie-przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki, w zamian za udziały lub akcje spółki przejmującej które obejmują wspólnicy spółki dzielonej

• zawiązanie nowej spółki- utworzenie nowych spółek na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek- warunkiem tego rozwiązania jest tworzenie nowych spółek

• przejęcie+zawiązanie nowej spółki- taki mix

• Wydzielenie- spółka dzielona jest w ten sposób że przenoszona jest na istniejącą spółkę lub nowo zawiązaną cześć majątku spółki dzielonej

• Spółka dzielona rozwiązywana jest bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu jej wykreślenia z rejestru

Postępowanie przy podziale spółek

I FAZA- CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE

1. Pisemne uzgodnienie planu podziału(art.533-34 KSH)- jest pisemnym uzgodnieniem między spółką dzieloną a spółką przejmującą a gdy podział następuje przez zawiązanie nowej spółki planu podziału dokonuje spółka dzielona; przyjmuje formę pisemną pod rygorem nieważności; czynności związane z przygotowaniem planu podziału prowadzi zarząd spółki dzielonej i przejmującej albo tylko zarząd dzielonej(plan podziału zalicza się do czynności przekraczających zakres zwykłych hihi); plan podziału składa się z części zasadniczej i opisowej, dołącza się do niego załączniki.

Minimalne wymogi dla planu podziału-treść:

• Typ, firmę i siedzibę każdej ze spółek uczestniczących w podziale

• Stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki dzielonej na udziały lub akcje w spółkach przejmującej albo nowo zawiązanej

• Dzień, od którego udziały/ akcje uprawniają do uczestnictwa w zysku w poszczególnych spółkach przejmujących/ nowo zawiązanych

• Prawa przyznane przez spółki przejmujące/ nowo zawiązane wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce dzielonej

• Szczególne korzyści dla członków organów spółek a także innych osób uczestniczących w podziale, jeżeli takie zostały im przyznane

• Dokładny opis i podział składników majątku oraz zezwoleń koncesji lub ulg przypadającym spółką przejmującym/ nowo zawiązanym

• Podział między wspólników dzielonej spółki udziałów/ akcji spółek przejmujących/nowo zawiązanych oraz zasady podziału

Załącznikami natomiast muszą być:

• Projekt uchwały o podziale

• Projekt zmian umowy/ statutu

• Ustalenie wartości majątku spółki dzielonej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o podział

• Oświadczenie zawierające info o stanie księgowym spółki przy wykorzystaniu tych samych metod i w ten sam sposób sporządzony, co bilans roczny

Do tak sporządzonego planu dołącza się pisemne sprawozdanie z zarządu spółki dzielonej każdej spółki przejmującej, wraz, z uzasadnieneim projektu, stosunkiem wymiany udziałów i kryterium podziału

2. Pisemne zgłoszenie do sądu rejestrowego(art. 535 KSH)

3. Ogłoszenie planu podziału(art.535 KSH)

• Ogłoszenie planu podziału nie później niż na 6 tygodni przed powzięciem pierwszej uchwały w sprawie podziału

• Ma ono duże znaczenie dla wierzycieli spółki dzielonej i przejmującej- ci z nich, którzy zgłoszą swoje roszczenia w okresie między dniem ogłoszenia planu za dniem ogłoszenie podziału i uprawdopodobnią, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez podział mogą skutecznie żądać zabezpieczenia swych roszczeń

4. Badanie przez biegłego i sporządzenie przez niego opinii(art. 537-538 KSH)

• Jego wyznaczenia dokonuje sąd rejestrowy właściwy wg siedziby spółki dzielonej na wspólny wniosek spółek uczestniczących w podziale

• Ma być biegły nie musi być rewident hihih; sąd może też wskazać kilku biegłych

• Biegły poddaje plan podziału badaniu pod względem rzetelności i poprawności

• Biegły w terminie wyznaczonym przez sąd nie później jednak niż w terminie 2 miesięcy od dnia jego wyznaczenia, sporządza szczegółową opinię na piśmie i składa ją wraz z planem podziału sądowi rejestrowemu i zarządom spółek uczestniczących w podziale

• Opinia powinna zawierać co najmniej: stwierdzenie czy stosunek wymiany udziałów i akcji został ustalony należycie, wskazanie metody itp.

5. Zawiadomienie wspólników o zamiarze dokonania podziału(art.539 KSH)

• Zawiadomienia dokonują zarządy spółek biorących udział w podziale, dokonują tego dwukrotnie

• Odstęp między zawiadomieniami nie może być krótszy niż 2 tygodnie w terminie nie późniejszym niż 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały

• W przypadku spółki akcyjnej zawiadomienie powinno być dokonane przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

6. Prawo wspólników dt przeglądania dokumentów związanych z planem podziału(art. 540 KSH)

• Dotyczy wspólników spółki dzielonej i przejmującej

• Prawo to obejmuje: plan podziału, sprawozdanie finansowe i sprawozdanie zarządów spółki dzielonej spółek dzielonej i przejmującej za ostatnie 3lata obrotowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta, i samą opinie biegłego

• Po upływie terminu realizacji prawa przeglądania dokumentów tj. z dniem odbycia zgromadzenia wspólników kończy się faza przygotowawcza

II FAZA-PODEJMOWANIE UCHWAŁ

• Podział spółki wymaga uchwały zgromadzenia wspólników spółki dzielonej oraz każdej spółki przejmującej, która musi być powzięta większością 3/4 głosów przy reprezentowanym kapitale zakładowym na poziomie 50%

• W przypadku spółki publicznej uchwała musi zapaść większością 2/3 głosów bez względu na kworum

• Statut może przewidywać surowsze wymogi podejmowania uchwał

• Zaskarżenie uchwały w trybie powództwa o uchylenie uchwały albo wniesienie powództwa o stwierdzenie nieważności po dniu podziału bądź dniu wydzielenia może być wytoczone jedynie przeciwko spółce przejmującej albo nowo zawiązanej-termin- 1 miesiąc

• Uchwała nie podlega zaskarżeniu ze względu na zastrzeżenia dt. wyłącznie stosunku wymiany udziałów; można jednak dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych

• Ochrona wspólników mniejszościowych- art.541 §5 KSH

III FAZA-REJESTRACJA ORAZ OGŁOSZENIE PODZIAŁU

• Do zgłoszenia faktu podziału obowiązane są zarządy wszystkich spółek biorących udział w podziale z zaznaczeniem, która to przejmująca, dzielona a która nowo tworzona

• Wykreślenie spółki dzielonej z rejestru następuje bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego jest dokonywane z urzędu w dniu podziału i może nastąpić dopiero po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału zakładowego spółek przejmujących albo po zarejestrowaniu nowej spółki

• Należy także dokonać ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym lub innym miejscu, jeżeli wymaga tego umowa lub statut spółki

Skutki podziału spółki

1. Sukcesja cywilnoprawna-uniwersalna, dt. tych składników majątkowych które są określone w planie podziału i to bez zgody wierzycieli na przejęcie długu; zasada ta może zostać ograniczona w przypadku gdy składniki spółki dzielonej nie zostały przypisane konkretnej spółce- wtedy te nie przypisane stanowią współwłasność w częściach ułamkowych tych spółek, które zostały utworzone lub istniały, a na które przeniesiono majątek spółki dzielonej

2. Sukcesja administracyjnoprawna- ograniczona- z dniem podziału przechodzą na spółkę przejmującą albo nowo powstałą wszystkie ulgi, koncesje zezwolenia ITD.- TAK JAK PRZY ŁĄCZENIU spółek TO SAMO!!!!!!!!

3. Sukcesja członkostwa- TO SAMO CO PRZY ŁĄCZENIU

4. Sukcesja pracownicza- TO SAMO CO PRZY ŁĄCZENIU

PRZEKSZTAŁCANIE SPÓŁEK

1. Polega na zmianie formy organizacyjno- prawnej z zachowaniem tożsamości praw i obowiązków podmiotu przekształcanego

2. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru; jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru spółkę przekształconą

3. Przekształceniu mogą ulec wszystkie formy prawne spółek- zarówno osobowe jak i kapitałowe i można przekształcać i w kapitałowe i w osobowe hihihi

4. Przekształcenie spółki cywilnej w handlową- art.26 oraz 551 KSH

5. Nie można przekształcać spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, a także nie może być przekształcona spółka, która znalazła się w upadłości

6. Przepisy odnośnie przekształcenia spółek- art. 551- 584 KSH

POSTĘPOWANIE PRZY PRZEKSZTAŁCANIU SPÓŁEK

I FAZA- PRZYGOTOWAWCZA

1. Sporządzenie planu przekształcenia -przygotowuje zarząd spółki przekształcanej lub wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki przekształcanej; forma pisemna pod rygorem nieważności- jak spółka 1 osobowa to w formie aktu notarialnego.

Powinien on zawierać:

• Ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia

• Określenie wartości udziałów/ akcji wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym na cele przekształcenia(stanowiącym załącznik do planu)

Ponadto załącznikami do planu przekształcenia są:

• Projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki

• Projekt umowy/ statutu spółki przekształconej

• Wycena składników majątku spółki przekształcanej

• Sprawozdanie finansowe sporządzone na cele przekształcenia na dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia z zastosowaniem takich samych metod i w takim samym układzie, jak roczne sprawozdanie finansowe; sporządzony jest ponadto specjalny bilans przekształceni owy wg zasad stosowanych do sporządzania bilansu rocznego

2. Opinia biegłego

• Tutaj musi być rewidenttj, podlegający ustawie z 13.10. 1994 roku o biegłych rewidentach

• Sąd wybiera biegłego rewidenta z listy biegłych

• Biegły bada plan przekształcenia pod względem poprawności i rzetelności

• Biegły ma obowiązek wydać szczegółową opinie na piśmie w terminie wyznaczonym przez sąd, niedłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia jego wyznaczenia

3. Zawiadomienie wspólników o zamiarze podjęcia uchwały

• Zawiadomienie wspólników o zamiarze podjęcia uchwały powinno być dokonane dwukrotnie w odstępie nie krótszym niż 2 tygodnie nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały

• Do zawiadomienia należy dołączyć projekt uchwały o przekształceniu oraz projekt umowy spółki przekształconej- nie ma takiego obowiązku, gdy zawiadomieni odbywa się przez ogłoszenie- spółka akcyjna

4. Realizowanie przez wspólników prawa do informacji

II FAZA- PODEJMOWANIE UCHWAŁ

• Bezpośrednio przed powzięciem uchwały wspólnikom należy ustnie przedstawić istotne elementy treści planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta

• Uchwała powinna być zaprotokołowana przez notariusza

• Jeżeli przekształcana jest spółka osobowa w kapitałową - za przekształceniem powinni się opowiedzieć wszyscy wspólnicy

• Jeżeli przekształcana jest spółka komandytowa albo komandytowo- akcyjna za przekształceniem muszą opowiedzieć komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej 2/3 sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa/ statut przewidują warunki surowsze

• Jak przekształcana jest spółka kapitałowa w osobową za przekształceniem musi opowiedzieć się co najmniej 2/3 kapitału zakładowego

• Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w komandytowa albo komandytowo-akcyjną wymaga oprócz wymaganej większości zgody osób które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami- zgoda w formie pisemnej pod rygiorem nieważności

• Jak przekształcana jest spółka kapitałowa w inna spółkę kapitałową uchwała musi być podjęta przez wspólników reprezentujących co najmniej 50% kapitału zakładowego, większością 3/4jak przekształcana jest osobowa w osobową za muszą opowiedzieć się wszyscy wspolnicy bez względu na ich status

Uchwała o przekształceniu powinna zawierać co najmniej:

• Typ spółki, w jaki zostaje przekształcona

• Wysokość kapitału zakładowego, jak chodzi o z.o.o. albo akcyjną albo wysokość sumy komandytowej

• Wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nieuczestniczących w spółce przekształconej, która nie może przekraczać 10% wartości bilansowej majątku spółki

• Zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane

• Nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej- jak w spółkę kapitałową albo nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spólki i mających ją reprezentować- jak w spółkę osobową

• Zgodę na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej

• Wspólnicy spółki przekształcanej nie muszą zgodzić się zarówno na samo przekształcenie jak i na swój udział w spółce przekształconej- spółka ma obowiązek wezwać wspólników do złożenia w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki oświadczeń o zamiarze uczestniczenia w spółce przekształconej- jak wspólnik nie ma zamiaru uczestniczyć to nie składa oświadczenia

• Jak nie biorą udziału w spółce przekształconej to przysługuje mu roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów lub akcji w spółce przekształconej

III FAZA- REJESTRACJA I OGŁOSZENIE

• Wniosek o wpis składają wszyscy członkowie zarządu spółki kapitałowej lub wspólnicy mający prawo reprezentacji spółek osobowych - chodzi o te przekształcone hihih

Skutki przekształcenia spółki

1. Podstawowy skutek przekształcenia- tożsamość podmiotu przekształconego i przekształcanego

2. Konieczność zmiany firmy, czasem konieczna może być też zmiana korpusu

SPÓLKA PARNERSKA -KOMENTARZ RODZYNKIEWICZA

Art. 86. § 1. Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

§ 2. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

1. Spółka partnerska, jako nowy w polskim prawie rodzaj spółki handlowej, jest „dedykowana” wyłącznie wykonywaniu wolnych zawodów, w tym w szczególności określonych w art. 88. Partnerem w takiej spółce może być wyłącznie osoba mająca stosowne uprawnienia zawodowe do wykonywania zawodów wymienionych w art. 88 albo innych zawodów, którym odrębna ustawa przypisuje cechę „wolnego zawodu”.

2. Wolny zawód może być wykonywany albo w sposób, który uzasadnia przypisanie osiąganych stąd przychodów jako przychodów z osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o dzieło wyłącznie na rzecz oznaczonych podmiotów (art. 13 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f.), albo w sposób, który oznacza prowadzenie działalności gospodarczej (art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.). Spółka partnerska dotyczy tylko tego drugiego sposobu wykonywania wolnego zawodu, skoro chodzi o wykonywanie go w konfiguracji co najmniej dwuosobowej w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

3. Prowadzenie przez spółkę „przedsiębiorstwa pod własną firmą” należy rozumieć w sensie przedmiotowo-funkcjonalnym (prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie tworzącego się w związku z tą działalnością zespołu składników materialnych i niematerialnych w rozumieniu art. 55¹ k.c.).

4. Wyłączenia współpracy przedstawicieli różnych wolnych zawodów w ramach jednej spółki partnerskiej muszą wynikać z wyraźnych zakazów ustawowych. Przkładowo, notariusz nie może wykonywać zawodu w ramach spółki z udziałem przedstawicieli innych profesji prawniczych (adwokatów, radców prawnych), jednakże już adwokaci i radcowie prawni mogą tworzyć spółki radcowsko-adwokackie.

Art. 87. § 1. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, określonych w art. 88 lub w odrębnej ustawie.

§ 2. Wykonywanie wolnego zawodu w spółce może być uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań przewidzianych w odrębnej ustawie.

1. Partnerami w spółce partnerskiej mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów. Wspólnikiem w takiej spółce nie może być więc w szczególności spółka handlowa (osobowa albo kapitałowa) z udziałem osób uprawnionych do wykonywania wolnych zawodów, lecz tylko bezpośrednio te osoby. Nie może być także wspólnikiem (partnerem) osoba fizyczna, która, co prawda, chciałaby wykonywać wolny zawód, ale nie ma odpowiednich uprawnień (np. znachorzy, a także lekarze, wobec których orzeczono we właściwym trybie zakaz wykonywania zawodu, nie mogą założyć lekarskiej spółki partnerskiej).

2. Art. 87 § 1 in fine stanowi, że katalog wolnych zawodów może być uzupełniany przez inne ustawy niż kodeks spółek handlowych. Pojęcie wolnego zawodu w prawie polskim nie jest zatem pojęciem, które można odnosić do dowolnej aktywności zawodowej, polegającej na profesjonalnym świadczeniu usług, ale ma charakter normatywny, tj. dopiero wtedy, gdy przepis prawa zaliczy dany zawód do „wolnych”, nadaje mu to ten charakter. Do chwili wydania stosownej regulacji prawnej nie są więc zawodami wolnymi w sensie prawnym takie np. zawody, jak makler papierów wartościowych, makler giełd towarowych, doradca finansowy, analityk giełdowy, doradca inwestycyjny, inżynier o innej specjalności niż budownictwo, architektura czy też inżynier niemający uprawnień rzeczoznawcy majątkowego, nauczyciel języków obcych.

3. Ustawy szczególne mogą nakładać dodatkowe wymagania na przedstawicieli wolnych zawodów chcących wykonywać zawód w ramach spółki partnerskiej czy też innej spółki osobowej (np. wymaganie niepozostawania jednocześnie w stosunku pracy, co dotyczy radców prawnych).

Art. 88. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

1. Wyliczenie zawarte w art. 88 ma charakter enumeratywny, jednakże nie wyłączny w tym sensie, że osobami uprawnionymi do wykonywania wolnych zawodów mogą być także przedstawiciele specjalizacji, którym status wolnego zawodu nadaje ustawa szczególna, regulująca zasady wykonywania danej profesji (por. art. 87 § 1 in fine).

2. W ramach spółki partnerskiej można wykonywać wyłącznie dany, określony w art. 88 bądź w ustawie szczególnej, wolny zawód albo dwa lub więcej z tych wolnych zawodów, jeżeli nie ma po temu szczególnego zakazu ustawowego (art. 86 § 2), natomiast nie można w ramach takiej spółki łączyć wykonywania wolnego zawodu z inną działalnością, niestanowiącą takiego zawodu, np. spółka partnerska tłumaczy przysięgłych nie może jednocześnie zajmować się nauczaniem języków obcych.

Art. 89. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

1. Ponieważ spółka partnerska jest odrębnym od spółki jawnej rodzajem spółki handlowej, a nie szczególną odmianą spółki jawnej, należy stosować do spółki partnerskiej uregulowania dotyczące spółki jawnej jedynie odpowiednio. Oznacza to, że w zależności od specyfiki danego przedmiotu regulacji prawnej, dany przepis dotyczący spółki jawnej, gdy brak regulacji w przepisach o spółce partnerskiej, będzie albo stosowany bez modyfikacji (wprost), albo z koniecznymi modyfikacjami, albo też w ogóle nie znajdzie zastosowania.

2. Spółka jawna stanowi „modelową” spółkę osobową, dlatego też odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących spółki jawnej następuje także w odniesieniu do kwestii nieuregulowanych, dotyczących spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej (art. 103 i art. 126 § 1 pkt 1).

3. Do spółki partnerskiej należy stosować: art. 22 § 2, przy uwzględnieniu art. 95, 27, 28, 29 § 1; art. 30, przy uwzględnieniu art. 96-97; art. 31, przy uwzględnieniu art. 95; art. 32-36, art. 37 § 1, art. 37 § 2 i art. 38-40, przy uwzględnieniu art. 97, art. 41-57, art. 59-62, w zakresie wynikającym z art. 99, art. 63 i 64-66, w zakresie wynikającym z art. 99 i 67-85.

Art. 90. § 1. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. p.”

§ 3. Firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp. p.” może używać tylko spółka partnerska.

1. Spółka partnerska jest spółką wyłącznie osób fizycznych, dlatego też mowa wyłącznie o nazwisku (przynajmniej jednego) partnera w firmie spółki. Dodatkowe oznaczenie, o którym mowa w art. 99 § 1, jest alternatywne, jednakże powinno być dobierane zgodnie z faktycznym stanem rzeczy, a więc np. spółka parterska, która składa się z trzech lub większej liczby partnerów, nie powinna dobierać nazwy np. „Kowalski i partner”, gdyż to może być poczytane za przyjęcie firmy wprowadzającej w błąd co do liczby partnerów (zob. art. 43³ § 2 k.c.).

2. Obligatoryjnym członem nazwy spółki partnerskiej jest także wskazanie (określenie) wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Określenie to powinno być zgodne z nazewnictwem właściwym dla danego wolnego zawodu, np. spółka partnerska radców prawnych nie może posługiwać się określeniami „doradcy prawni”, „konsultanci prawni”, itp., lecz wyłącznie określeniami „kancelaria radców prawnych”, „radcowie prawni”, „radcy prawni”; nie spełniałoby wymagania określonego w art. 90 § 1 takie np. określenie, jak „partnerska spółka radcowska”, gdyż nie wskazuje ono, o jakich „radców” chodzi.

3. W przypadku niektórych wolnych zawodów za wskazane należy uznać podawanie w nazwie (firmie) spółki partnerskiej także specjalizacji zawodowej partnerów, mimo że nie wynika to z art. 90 § 1 w zw. z art. 88. Jest to jednak wskazane w dobrze pojętym interesie zarówno samych partnerów, jak i ewentualnej klienteli, dla której firma spółki jest nośnikiem informacji. Przykładowo, nazwa „spółka partnerska lekarzy” albo „spółka partnerska tłumaczy przysięgłych” nic nie mówi potencjalnym pacjentom bądź klientom, czy powinni się zwrócić o konsultację właśnie do tej spółki; sprawę może wyjaśnić dopiero nazwa wskazująca na specjalizację, np. „spółka partnerska lekarzy pediatrów”, „lekarzy kardiologów”, „spółka partnerska tłumaczy przysięgłych dialektu kantońskiego”.

4. W innych natomiast przypadkach, chociaż podanie specjalizacji nie stanowi naruszenia art. 90 § 1, może być jednak poczytane za naruszenie zasad etyki wykonywania danego wolnego zawodu, w szczególności gdy podanie specjalizacji ma cechy reklamy, na co szczególnie wrażliwe są korporacje adwokacka i radców prawnych (np. dodatek „obsługa prawna największych transakcji prywatyzacyjnych”). Wydaje się jednak, że dodatek neutralny, wskazujący na specjalizację, np. „obrońcy w sprawach karnych”, nie powinien być poczytywany za niestosowny, lecz wprost przeciwnie, za prawidłowe informowanie klienteli. W odniesieniu do radców prawnych wynika to pośrednio z art. 33 Zasad Etyki Radcy Prawnego (dostępne na stronie www.radca.prawny.lex.pl), w którym stwierdzono, że nie uważa się za reklamę umieszczenia w prasie informacji m.in. o zakresie świadczonych usług. Skoro zatem informacje o specjalizacji można umieścić w środkach masowego przekazu, to tym bardziej w firmie spółki partnerskiej radców prawnych. Używanie w firmie spółki partnerskiej dodatku wskazującego na specjalizację nie będzie natomiast samo przez się oznaczało niemożliwości wykonywania w ramach tej spółki wolnego zawodu w pełnym zakresie dla niego charakterystycznym, np. spółka parterska adwokatów posługująca się przykładowo dodatkiem „obrońcy w sprawach karnych” może przyjmować także reprezentację klientów w procesach cywilnych, gdyż jest to zgodne z zakresem kompetencji zawodowych adwokata.

5. Jeżeli w ramach danej spółki partnerskiej wykonywany jest więcej niż jeden wolny zawód, firma spółki powinna wskazywać wszystkie wykonywane wolne zawody.

6. Oznaczenia wymienione w art. 90 § 3 są oznaczeniami zastrzeżonymi dla spółki partnerskiej. Spółce, która posługuje się tymi oznaczeniami w firmie, lecz która nie spełnia wymagań prawnych spółki partnerskiej - np. wśród wspólników są osoby prawne albo osoby fizyczne niemające uprawnień do wykonywania danego wolnego zawodu (zob. art. 93 § 2) - sąd rejestrowy powinien odmówić wpisu do rejestru. Należy zauważyć, że wyliczenie zawarte w art. 90 § 3 jest enumeratywne, w związku z czym zastrzeżenie oznaczenia dotyczy wyłącznie słów „i partner”, „i partnerzy”, „spółka partnerska” oraz skrótu: „sp.p.” Jednakże należy uznać za niedopuszczalne także posługiwanie się w firmie spółki, która z powodów prawnych nie może być spółką partnerską, oznaczeniami znaczeniowo tożsamymi z tymi, które wskazano w art. 90 § 3, jeżeli takie oznaczenia wprowadzają w błąd, np. oznaczenie „Kowalski i Nowak, Bioenergoterapeuci, spółka jawna partnerów”. Tak dobraną firmę uznać należy za mylącą co do charakteru prawnego spółki i charakteru zawodu w jej ramach wykonywanego (zob. art. 43³ § 2 k.c.), tj. w przedstawionym przykładzie sugerującą, że profesja bioenergoterapeuty jest wolnym zawodem w rozumieniu prawa handlowego. Nie oznacza to jednak zakazu posługiwania się w firmie spółek niebędących spółkami partnerskimi słowem „partner” lub „partnerzy” w prawidłowej odmianie gramatycznej, jeżeli konotacja użyta w nazwie spółki wskazuje, że nie chodzi o naruszenie zastrzeżenia przewidzianego w art. 90 § 3, np. „Kowalski i Nowak spółka jawna partnerów Seata”.

Art. 91. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać:

1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

2) przedmiot działalności spółki,

3) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2,

4) w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów,

5) firmę i siedzibę spółki,

6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.

1. Jeżeli w ramach spółki wykonywany jest więcej niż jeden wolny zawód, wszystkie one powinny być wymienione w umowie spółki partnerskiej. Przedmiot działalności spółki. Będzie natomiast stanowić często bliższą precyzację określenia wolnego zawodu (wolnych zawodów) wykonywanych przez partnerów w ramach spółki. Ze względów pragmatycznych przedmiot działalności powinien być wskazany przy uwzględnieniu tzw. Polskiej Klasyfikacji Działalności (zob. art. 40 pkt 1 u.KRS), jednakże nie jest to wymaganie prawne, gdyż z faktu, iż w rejestrze przedsiębiorców wskazuje się przedmiot działalności według PKD, nie wynika jeszcze, że obowiązkowy jest opis przedmiotu działalności w umowie spółki według systematyki PKD, gdyż takiego wymagania Kodeks spółek handlowych nie wprowadza. Często wskazane będzie określenie w opisie przedmiotu przedsiębiorstwa spółki partnerskiej bliżej specjalizacji wykonywanej w ramach danego wolnego zawodu (np. tłumaczenia przysięgłe z i na język angielski).

3. Nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą tylko ci partnerzy, którzy w umowie spółki zgodzili się na to, tj. na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.

4. W spółce partnerskiej można ustanowić zarząd w myśl art. 97. W takim przypadku z reguły spółkę będą reprezentować tylko niektórzy partnerzy, tj. powołani do zarządu, gdyż ustanawianie zarządu po to, aby powołać do niego wszystkich partnerów wydaje się mijać z celem, chyba że partnerom chodzi wyłącznie o sformalizowanie sposobu prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania na wzór zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 97 § 2).

5. Z treści art. 91 pkt 3 i 4 można by wyciągnąć błędny wniosek, że umowa spółki partnerskiej nie musi wymieniać danych personalnych wszystkich partnerów, tzn. że nie musi wymieniać imion i nazwisk partnerów, o których nie ma mowy w art. 91 pkt 3 i 4. Byłby to oczywiście wniosek błędny, gdyż umowa spółki partnerskiej, właśnie jako umowa, musi zawsze indywidualizować na wstępie („umowa zawarta pomiędzy:”) strony tej umowy, a więc wszystkich partnerów.

6. Co do firmy spółki partnerskiej zob. uwagi do art. 90.

7. Siedziba spółki partnerskiej może być obrana w dowolnej miejscowości na terytorium Polski. Jeżeli ustanowiono zarząd spółki partnerskiej, siedzibą spółki jest siedziba zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 33¹ § 1 w zw. z art. 41 k.c.). Z prakseologicznego punktu widzenia siedziba spółki powinna być obrana w miejscowości, w której koncentruje się aktywność zawodowa partnerów, co jednak nie zawsze da się ustalić, tj. gdy ta aktywność zawodowa różnych partnerów koncentruje się w różnych obszarach kraju albo rozkłada się w miarę równomiernie na cały kraj.

8. Jeżeli nie określono czasu trwania spółki w umowie spółki, uważa się, że umowa spółki zawarta została na czas nieoznaczony. Umowę spółki partnerskiej zawartą na czas życia partnera (partnerów) uważa się za zawartą na czas nieoznaczony (art. 61 § 2 w zw. z art. 89).

9. Obowiązek wniesienia wkładów do spółki partnerskiej wynika z art. 3. Do wkładów partnerów stosuje się przepisy o wkładach do spółki jawnej.

Art. 92. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

1. Forma aktu notarialnego dla umowy spółki partnerskiej zastrzeżona jest pod rygorem nieważności (art. 73 § 2 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h.).

2. Po nowelizacji art. 77 k.c. w 2003 r. nie ma już wątpliwości co do formy przepisanej dla uzupełnienia lub zmiany umowy, dla której zawarcia wymagana jest forma aktu notarialnego oraz dla jej rozwiązania za zgodą stron, odstąpienia od niej bądź wypowiedzenia. Wszelkie zmiany i uzupełnienia umowy spółki partnerskiej wymagają dla swej ważności zachowania formy aktu notarialnego; podobnie formy tej pod rygorem nieważności wymaga rozwiązanie umowy spółki za zgodą partnerów; natomiast wypowiedzenie umowy spółki partnerskiej następuje w formie pisemnej.

Art. 93. § 1. Zgłoszenie spółki partnerskiej do sądu rejestrowego powinno zawierać:

1) firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń,

2) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

3) przedmiot działalności spółki,

4) nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do reprezentowania spółki; nie dotyczy to przypadku, gdy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów,

5) nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,

6) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2.

§ 2. Do zgłoszenia spółki partnerskiej do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu.

§ 3. Wszelkie zmiany danych wymienionych w § 1 powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu.

2. Na podstawie art. 26 § 3 w zw. z art. 89 k.s.h., każdy z partnerów ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki partnerskiej do rejestru. Zgodnie z art. 22 u.KRS spółkę należy zgłosić do rejestru w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy spółki partnerskiej.

3. Zgłoszenia spółki do rejestru dokonuje się na urzędowym formularzu KRS-W1.Wbrew treści art. 93 § 1 pkt 4 k.s.h., art. 39 pkt 1 u.KRS wymaga zawsze (niezależnie od tego, czy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów) wskazania wspólników (tu: partnerów) uprawnionych do reprezentowania spółki, a także sposobu reprezentacji (formularz KRS-WK, odrębnie dla każdego wspólnika). Do zgłoszenia dołącza się umowę spółki (art. 9 ust. 3 u.KRS), złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentacji spółki (art. 19a ust. 1 u.KRS oraz art. 26 § 3 w zw. z art. 89 k.s.h.), w przypadku ustanowienia prokury formularz KRS-WL, w przypadku zaś ustanowienia zarządu (art. 97 k.s.h.) także akt powołania zarządu (uchwałę partnerów), chyba że skład personalny zarządu pierwszej kadencji został ustalony w treści umowy spółki partnerskiej.

4. Dokumenty potwierdzające uprawnienia partnera do wykonywania wolnego zawodu mogą być albo dokumentami państwowymi (np. dyplom ukończenia wyższej uczelni z nadaniem stopnia inżyniera budownictwa, wpis na listę tłumaczy przysięgłych, prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości) albo wystawianymi przez samorząd zawodowy (np. wyciąg z listy radców prawnych, prowadzonej przez Okręgową Izbę Radców Prawnych).

Art. 94. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.

1. Wpis spółki partnerskiej do rejestru ma charakter konstytutywny. Z chwilą wpisu powstaje spółka partnerska jako tzw. ułomna osoba prawna.

2. Po nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, na podstawie art. 89, do spółki partnerskiej przed jej wpisanien do rejestru stosuje się art. 25¹ § 2, dotyczący odpowiedzialności solidarnej osób, które działały w imieniu „przedspółki”. Traci więc na znaczeniu praktycznym dyskusja doktrynalna o istocie stosunków prawnych między wspólnikami spółek osobowych w okresie między zawarciem umowy spółki a jej wpisaniem do rejestru; syntetyczny przegląd poglądów w tej kwestii na przykładzie „przedspółki” partnerskiej zob. H. Urbańczyk, w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, pod. red. J.A. Strzępki, Warszawa 2003, s. 176.

Rozdział 2 

Stosunek do osób trzecich

Zarząd spółki

Art. 95. § 1. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.

1. Ograniczenie odpowiedzialności partnera na podstawie art. 95 § 1 dotyczy wyłącznie odpowiedzialności za tzw. błąd w sztuce i nie obejmuje innych zobowiązań spółki partnerskiej, za które solidarnie ze spółką i subsydiarnie odpowiadają wszyscy partnerzy, tak jak wspólnicy spółki jawnej. Co do błędu w sztuce na gruncie odpowiedzialności partnerów - zob. M. Asłanowicz, Spółka partnerska, Warszawa 2004, s. 87 i n.

2. Każdy partner odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i subsydiarnie za własny błąd w sztuce, a także za błędy popełnione przez pracowników i inne osoby pozostające pod kierownictwem danego partnera. Natomiast inny partner ponosi ryzyko odpowiedzialności spółki za błąd w sztuce danego partnera w tym sensie, że podmiotem zobowiązanym jest właśnie spółka partnerska (a partner popełniający błąd w sztuce solidarnie z nią), tak więc ten inny partner odpowiada majątkiem wniesionym do spółki partnerskiej.

3. Powstaje pytanie, czy i na jakiej podstawie partner, który popełnił błąd w sztuce, co spowodowało odpowiedzialność spółki i pomniejszenie jej majątku w związku z zaspokojeniem wierzyciela, odpowiada regresowo wobec spółki. Należy przyjąć, że odpowiedzialność ta w relacji do spółki ma co do zasady miejsce i oparta jest na art. 376 k.c. (tak M. Asłanowicz, Spółka partnerska, Warszawa 2004, s. 95 i n.). Jeżeli zatem, w szczególności ze względu na to, że odpowiedzialność partnera jest, co prawda, solidarna, ale jednak subsydiarna w aspekcie egzekucyjnym, roszczenia wierzyciela (klienta spółki) pokryje spółka, to ma ona roszczenie regresowe do partnera, chyba że umowa spółki partnerskiej to wyklucza. Jeżeli z umowy spółki nie wynika nic innego, spółka, która spełniła świadczenie, może żądać zwrotu w częściach równych (tzn. w przypadku, gdy jeden partner wyrządził szkodę klientowi, spółka może żądać od partnera zwrotu połowy świadczenia spełnionego przez spółkę na rzecz klienta z tytułu odszkodowania za błąd w sztuce, obciążający tego partnera).

4. W przypadku gdy błąd w sztuce popełniło dwu lub więcej partnerów, przyjmuje się, że ich odpowiedzialność jest solidarna (tak S. Sołtysiński,w: Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do artykułów 1-150, Warszawa 2001, s. 472; H. Urbańczyk, w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, pod. red. J.A. Strzępki, Warszawa 2003, s. 178). Jest to teza dyskusyjna. Odpowiedzialność partnerów istotnie będzie solidarna, ale względem spółki, tj. gdy rozważać regresową odpowiedzialność ex delicto - art. 441 § 1 k.c. (zob. uwaga 3). Natomiast wobec wierzyciela (klienta spółki partnerskiej) odpowiedzialność ta może, ale nie musi, być solidarna. Odpowiedzialność partnerów wobec klienta jest bowiem odpowiedzialnością ex conctratu (nienależyte wykonanie zlecenia klienta na skutek błędu w sztuce). Będzie to więc odpowiedzialność solidarna tylko wtedy, jeżeli wynika to z treści umowy z klientem albo z ustawy (art. 369 k.c.). Jeżeli świadczenie partnerów ma charakter niepodzielny (np. wspólne przeprowadzenie chirurgicznej operacji plastycznej), odpowiadają oni za jego spełnienie tak jak dłużnicy solidarni (art. 380 § 1 k.c.). Jeżeli świadczenie partnerów jest podzielne, odpowiadają za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świadczenie wierzyciela jest niepodzielne, chyba że umówiono się inaczej (art. 380 § 2 k.c.).

5. Za wyraźną zgodą partnera, przewidzianą (zapisaną) w umowie spółki, może on ponosić odpowiedzialność tak jak wspólnik jawny, czyli całym majątkiem bez ograniczenia odpowiedzialności, wynikającego z art. 95 § 1. Sformułowanie art. 95 § 2 nie pozwala na zasadne wyciągnięcie wniosku, że w spółce partnerskiej niedopuszczalne jest umowne rozszerzenie odpowiedzialności wszystkich partnerów na zasady właściwe dla spółki jawnej, tj. że przynajmniej jeden partner musi odpowiadać na zasadach ograniczonych z art. 95 § 1. Odmiennie, błędnie, uważa A. Witosz (w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz z orzecznictwem, praca zbiorowa pod red. J.A. Strzępki, Warszawa 2001, s. 148). Ze sformułowania „jeden albo większa liczba partnerów”, użytego w art. 95 § 2, wynika, że mogą to być także wszyscy partnerzy. Gdyby zamiarem ustawodawcy było wprowadzenie obligatoryjnie ograniczonej odpowiedzialności co najmniej jednego partnera, to w treści art. 95 zostałoby to zapisane wyraźnie. Jest natomiast inną sprawą, że zawiązywanie spółki partnerskiej przy jednoczesnym przyjęciu zasad odpowiedzialności partnerów tak jak wspólników jawnych wydaje się być niecelowe (należy wówczas wykonywać wspólnie wolny zawód w ramach spółki jawnej), chyba że zawiązano spółkę partnerską, a nie jawną, w celu np. wykorzystania odmiennej konstrukcji zarządzania spółką (zarząd w spółce partnerskiej - art. 97).

Art. 96.  § 1. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

§ 2. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały.

§ 3. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki na podstawie § 2 staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru.

1. W umowie spółki można przyjąć zasadę odmienną niż wynikająca z art. 96 § 1, a więc wprowadzić reprezentację łączną partnerów (albo partnera bądź partnerów wraz z prokurentem), bądź też wyłączyć albo ograniczyć prawo reprezentowania spółki w stosunku do określonego partnera (partnerów).

2. W odniesieniu do spółki partnerskiej nie stosuje się art. 29 § 3 (inaczej, błędnie, uważa A. Witosz, w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz z orzecznictwem, praca zbiorowa pod red. J.A. Strzępki, Warszawa 2001, s. 149), stanowiącego, że prawa reprezentowania spółki jawnej nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. W spółce partnerskiej można prawo reprezentowania spółki przez określonych partnerów ograniczyć (skoro można je wyłączyć - argument a fortiori) ze skutkiem wobec osób trzecich albo wprost z mocy zapisów umowy spółki (wówczas do działu 2 rejestru przedsiębiorców w chwili zarejestrowania spółki wpisane zostaną dane wspólników mających prawo reprezentacji albo zasady ograniczenia tej reprezentacji), albo z mocy późniejszej uchwały, wskazanej w art. 96 § 2, pozbawiającej prawa reprezentacji (ograniczającej reprezentację), co staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru (art. 96 § 3).

3. Co do tłumaczenia zakresu ocennego pojęcia „ważnych powodów” - zob. uwagi do art. 30 i 63.

4. W odniesieniu do spółki partnerskiej art. 30 § 2 stosuje się odpowiednio, w tym sensie, że odjęcie prawa reprezentacji w spółce jawnej możliwe jest z ważnych powodów tylko w drodze prawomocnego wyroku sądowego, podczas gdy art. 96 § 2 wprowadza odjęcie prawa reprezentacji z ważnych powodów także w drodze uchwały partnerów. Jeżeli zachodzą ważne powody do odjęcia reprezentacji, ale np. nie da się uzyskać większości głosów wymaganej w art. 96 § 2, możliwe jest wniesienie powództwa o pozbawienie prawa reprezentacji (co do legitymacji czynnej w takim procesie zob. uwagi do art. 30) na podstawie art. 30 § 2 w zw. z art. 89. Tak uważa A. Kidyba (Kodeks spółek handlowych. Objaśnienia, Kraków 2001, s. 148), W. Pyzioł (w: Frąckowiak J., Kidyba A., Kruczalak K., Opalski W., Popiołek W., Pyzioł W., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod. red. K. Kruczalaka, Warszawa 2001, s. 145). Przeciwnego zdania jest H. Urbańczyk (w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, pod. red. J.A. Strzępki, Warszawa 2003, s. 183), która przyjmuje, że wobec wyczerpującej regulacji art. 96 § 2 nie jest dopuszczalne sięganie do art. 30 § 2; pogląd tej autorki nie jest jednak konsekwentny, gdyż w komentarzu do art. 89 przyjmuje ona, że do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio art. 30 § 2 (tamże, s. 165).

5. Art. 96 dotyczy tylko kwestii reprezentacji spółki partnerskiej (stosunki zewnętrzne spółki), a nie kwestii prowadzenia spraw spółki (sfera stosunków wewnętrznych spółki). W zakresie prowadzenia spraw spółki partnerskiej zastosowanie znajdują art. 37 i n., przy modyfikacjach wynikających z art. 97.

6. Art. 96 nie stosuje się w przypadku powołania zarządu spółki partnerskiej (art. 97 § 1 zd. 2).

Art. 97. § 1. Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Przepisów art. 96 nie stosuje się.

§ 2. Do zarządu powołanego zgodnie z § 1 stosuje się odpowiednio przepisy art. 201-211 i art. 293-300.

1. Art. 97 skonstruowany został na potrzeby zapewnienia sprawnego zarządzania spółkami partnerskimi mającymi większą liczbę partnerów. Przyjęcie w takiej spółce jednoosobowej reprezentacji spółki przez każdego z partnerów (art. 96 § 1) może łatwo prowadzić do chaosu organizacyjnego w spółce. Partnerzy, chcący zapewnić sprawne zarządzanie spółką, mają wówczas do wyboru albo zgodzić się na powierzenie reprezentacji spółki, poprzez art. 96 § 1 in fine, wybranym partnerom zarządzającym oraz powierzenie im, przez art. 40 w zw. z art. 89, także prowadzenia spraw spółki, albo też mogą powołać zarząd spółki partnerskiej. To drugie rozwiązanie jest ciekawą alternatywą, w szczególności wtedy, gdy partnerzy widzą potrzebę powierzenia zarządu profesjonalnym menedżerom spoza grona partnerów. Należy bowiem zauważyć, że Kodeks nie wymaga, aby członkami zarządu spółki partnerskiej byli wyłącznie partnerzy albo między innymi partnerzy. W zakresie powierzenia prowadzenia spraw spółki partnerskiej (sfera stosunków wewnętrznych spółki) zarządowi nie stosuje się zakazu przewidzianego w art. 38 § 1 w zw. z art. 37 § 2, co oznacza, że sprawy te mogą prowadzić członkowie zarządu niebędący partnerami z wyłączeniem partnerów, z których żaden nie wchodzi do zarządu (tak S. Sołtysiński, w: Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do artykułów 1-150, Warszawa 2001, s. 480-481; W. Pyzioł, w: Frąckowiak J., Kidyba A., Kruczalak K., Opalski W., Popiołek W., Pyzioł W., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod. red. K. Kruczalaka, Warszawa 2001, s. 148; podobnie R. Potrzeszcz i T. Siemiątkowski, w: Naworski J.P., Strzelczyk K., Siemiątkowski T., Potrzeszcz R., Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe, pod red. R. Potrzeszcza i T. Siemiątkowskiego, Warszawa 2001, s. 243-244; odmiennie H. Urbańczyk, w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Orzecznictwo, pod. red. J.A. Strzępki, Warszawa 2003, s. 185).

2. Powołanie w spółce partnerskiej zarządu, w szczególności bez udziału partnerów, nie uchyla natomiast normy zawartej w art. 38 § 2. Partner ma zatem zagwarantowane z mocy prawa (przeciwne postanowienie umowne jest nieważne) uprawnienie do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz prawo do osobistej rewizji ksiąg i dokumentów spółki. Ponadto powołanie zarządu spółki partnerskiej (w szczególności bez udziału partnerów) wyklucza partnerów niebędących w zarządzie, co do zasady, wyłącznie z prowadzenia spraw spółki w zakresie zwykłego zarządu (zwykłych czynności spółki). W sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda wszystkich partnerów, w tym także wyłączonych od prowadzenia spraw spółki (niewchodzących w skład zarządu), chyba że umowa spółki partnerskiej stanowi inaczej (art. 43 w zw. z art. 37 § 1 w zw. z art. 89).

3. Do zarządu spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio wskazane w art. 97 § 2 przepisy dotyczące funkcjonowania zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. W szczególności z modyfikacjami należy stosować do zarządu spółki partnerskiej: art. 203 § 3 - gdyż w spółce partnerskiej nie funkcjonuje zgromadzenie partnerów zatwierdzające dorocznie sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe; art. 204 § 1 - w zakresie prowadzenia spraw spółki, gdyż w spółce partnerskiej co do zasady w sprawach przekraczających zwykły zarząd związany z prowadzeniem spraw spółki (sfera wewnętrznych stosunków spółki) wymagana jest zgoda wszystkich partnerów (por. uwaga 2); odmiennie uważają R. Potrzeszcz i T. Siemiątkowski (w: Naworski J.P., Strzelczyk K., Siemiątkowski T., Potrzeszcz R., Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe, pod red. R. Potrzeszcza i T. Siemiątkowskiego, Warszawa 2001, s. 244), którzy twierdzą, że art. 204 w całości stosuje się wprost, lecz bez przytoczenia argumentów; art. 210 § 1 - gdyż w spółce partnerskiej nie występuje rada nadzorcza, a zatem w umowie między spółką partnerską a członkiem jej zarządu oraz w sporze z nim spółkę partnerską reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą partnerów, natomiast art. 210 § 2 stosuje się wprost do spółki partnerskiej jednoosobowej, która nie została jeszcze rozwiązana (por. art. 98 § 2), a w której jedyny partner jest zarazem jedynym członkiem zarządu spółki; art. 211 § 2 - gdyż w spółce partnerskiej zgody na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi nie udziela organ uprawniony do powołania zarządu, bo takiego nie ma, ale partnerzy w drodze uchwały; odmiennie uważają R. Potrzeszcz i T. Siemiątkowski (w: Naworski J.P., Strzelczyk K., Siemiątkowski T., Potrzeszcz R., Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe, pod red. R. Potrzeszcza i T. Siemiątkowskiego, Warszawa 2001, s. 244), którzy twierdzą, że art. 211 w całości stosuje się wprost, lecz nie przytaczają żadnych argumentów; art. 296 - gdyż w spółce partnerskiej członkowie zarządu nie otrzymują absolutorium; art. 299 - przy uwzględnieniu zasad odpowiedzialności partnerów będących członkami zarządu, wynikających z art. 31 w zw. z art. 89, z ograniczeniem z art. 95 § 1. Natomiast do spółki partnerskiej nie stosuje się art. 206, precyzującego wymaganą treść pism i zamówień handlowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie ma bowiem żadnych powodów, aby wymaganie zawarte w art. 206 stosować do spółki partnerskiej tylko dlatego, że jest w niej ustanowiony zarząd. Do spółki partnerskiej stosuje się art. 34 u.KRS, niezależnie od tego czy w spółce takiej ustanowiono zarząd, czy też nie.

Rozdział 3 

Rozwiązanie spółki

Art. 98. § 1. Rozwiązanie spółki powodują:

1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,

2) jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,

3) ogłoszenie upadłości spółki,

4) utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,

5) prawomocne orzeczenie sądu.

§ 2. W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.

1. Przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej przewiduje nie tylko art. 98, lecz również art. 99, przy czym w art. 98 chodzi o przyczyny wykluczające możliwość dalszego istnienia spółki, podczas gdy art. 99 stanowi o takich przyczynach rozwiązania spółki, których zaistnienie nie wyklucza dalszego istnienia spółki. Tak trafnie uważa A. Witosz (w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz z orzecznictwem, praca zbiorowa pod red. J.A. Strzępki, Warszawa 2001, s. 153); podobnie W. Pyzioł (w: K. Kruczalak, Kodeks 2001, s. 150) oraz M. Tarska (Kodeks, s. 75); odmiennie, błędnie, uważa J. Szwaja (w: Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do artykułów 1-150, Warszawa 2001, s. 486), który przyjmuje, że art. 98 wylicza enumeratywnie przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej, a inne przyczyny, o których mowa w art. 99, nie są ustawowymi przyczynami rozwiązania spółki partnerskiej.

2. Co do przyczyn rozwiązania spółki partnerskiej, wskazanych w art. 98 § 1 pkt 1, 2, 3 i 5 - zob. uwagi do art. 58. Utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu stanowi specyficzną dla spółki partnerskiej przyczynę rozwiązania spółki, wynikającą z tego, że spółka ta jest „dedykowana” wykonywaniu w jej ramach wolnego zawodu, a więc utrata uprawnień do jego wykonywania powoduje, że spółka przestaje spełniać przesłanki definicyjne spółki partnerskiej z art. 86.

3. Jeżeli natomiast utratą uprawnień dotknięci są wszyscy poza jednym partnerem albo z innych przyczyn pozostał w spółce jeden tylko partner (np. wskutek śmierci pozostałych partnerów i braku podstaw do wstąpienia w ich miejsce spadkobierców, gdyż nie mają oni np. uprawnień do wykonywania danego wolnego zawodu), to mamy „przejściowo” do czynienia ze szczególną konstrukcją jednoosobowej spółki partnerskiej, która może istnieć jeszcze przez rok od zaistnienia zdarzeń powodujących, że pozostał tylko jeden partner, z upływem roku zaś od ich zaistnienia zostaje rozwiązana ex lege. Możliwe jest przy tym wcześniejsze rozwiązanie jednoosobowej spółki partnerskiej, np. w drodze uchwały jedynego partnera, tak bowiem należy tłumaczyć użyte w art. 98 § 2 sformułowanie o rozwiązaniu spółki jednoosobowej „najpóźniej z upływem roku”. Możliwe jest więc wcześniejsze rozwiązanie takiej spółki nie ex lege, lecz z mocy uchwały jedynego partnera, prawomocnego wyroku sądowego bądź w związku z wcześniejszym ogłoszeniem upadłości jednoosobowej spółki partnerskiej.

4. Z mocy art. 89 do rozwiązanej spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio art. 67-85. Zasadniczym sposobem zakończenia działalności spółki partnerskiej jest, tak jak w przypadku spółki jawnej, przeprowadzenie likwidacji, jednakże partnerzy (jedyny pozostały partner) mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki (art. 67 § 1).

Art. 99. Przepisy art. 59-62 i art. 64-66 stosuje się w przypadku:

1) śmierci partnera,

2) ogłoszenia upadłości partnera,

3) wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.

1. Zdarzenia wymienione w art. 99 pkt 1-3 stanowią, niezależnie od przyczyn wskazanych w art. 98, przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej - zob. uwagi do art. 98.

2. Art. 59-62 i 64-66 stosuje się z mocy art. 99 wprost, a nie odpowiednio - zob. uwagi do tych artykułów.

3. Z tego, że w art. 99 nie wymieniono art. 63, nie można oczywiście wyciągać wniosku, iż przepisu tego się nie stosuje do spółki partnerskiej. Art. 63 dotyczy innego zagadnienia niż związane ze zdarzeniami wymienionymi w art. 99 pkt 1-3, stąd jego pominięcie. Art. 63, przez art. 89, stosuje się odpowiednio do spółki partnerskiej, czego wystarczającym dowodem jest to, że rozwiązanie spółki z mocy prawomocnego wyroku sądowego jest przyczyną rozwiązania spółki wymienioną w art. 98 pkt 5.

Art. 100. § 1. W przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania wolnego zawodu, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu.

§ 2. Wystąpienie następuje przez pisemne oświadczenie skierowane do zarządu albo do partnera uprawnionego do reprezentowania spółki.

§ 3. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w § 1 uważa się, że partner wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu.

1. Skoro spółka partnerska jest „dedykowana” wyłącznie wykonywaniu w jej ramach wolnego zawodu, to utrata uprawnień do jego wykonywania musi łączyć się z mechanizmem prawnym ustąpienia ze spółki takiego partnera, który nie może już więcej wykonywać wolnego zawodu. Utrata uprawnień następuje z chwilą uprawomocnienia się stosownego orzeczenia rozstrzygającego o odebraniu tych uprawnień (np. w wyniku postępowania dyscyplinarnego) albo o wygaśnięciu tych uprawnień na skutek zaprzestania wykonywania wolnego zawodu z woli samego zainteresowanego (np. nominacja adwokata na stanowisko sędziowskie). Szczególnym przypadkiem utraty uprawnień do wykonywania wolnego zawodu jest orzeczenie przez sąd karny środka karnego zakazu wykonywania zawodu (art. 41 § 1 k.k.). Zakaz taki jest zakazem terminowym, orzeka się go na okres od roku do lat 10 (art. 43 § 1 k.k.). Powstaje więc pytanie, czy wraz z upływem okresu zakazu były partner ma roszczenie o przyjęcie go na powrót do spółki partnerskiej, z której musiał ustąpić. Wydaje się, że roszczenia takiego nie sposób wyprowadzić z obowiązujących przepisów prawa. Sensem wygaśnięcia zakazu wykonywania zawodu jest tylko to, że uprzednio skazany może znowu podjąć wykonywanie zawodu objętego zakazem, który już wygasł, lecz wcale nie koniecznie na takich samych zasadach (w tej samej spółce partnerskiej) jak przed zakazem.

2. Wystąpienie ze spółki partnerskiej w trybie art. 100 nie powinno być utożsamiane z wypowiedzeniem umowy spółki przez partnera ustępującego (tak trafnie A. Witosz, w: J.A. Strzępka, Kodeks spółek handlowych. Komentarz z orzecznictwem, praca zbiorowa pod red. J.A. Strzępki, Warszawa 2001, s. 156; odmiennie, błędnie, J. Szwaja, w: Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do artykułów 1-150, Warszawa 2001, s. 506). Gdyby miało to być wypowiedzenie, to, poprzez art. 89, należałoby stosować art. 61 § 1 i art. 64, co prowadziłoby do wniosku, że nie może w trybie art. 100 ustąpić ze spółki partner, który utracił uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu, jeżeli spółka była zawarta na czas oznaczony oraz, że pozostali partnerzy muszą postanowić co do dalszego istnienia spółki pod rygorem jej rozwiązania. Oczywiste jest jednak, że stosowanie tych przepisów do instytucji wystąpienia ze spółki w trybie art. 100 jest wykluczone. Bez znaczenia byłaby zatem teza, że w odniesieniu do art. 100 mamy do czynienia z wypowiedzeniem umowy spółki partnerskiej, do którego nie stosuje się art. 61 § 1 i art. 64, ze względu na odpowiednie tylko stosowanie tych przepisów do spółki partnerskiej (art. 89). Odpowiednie bowiem stosowanie przepisów, które daje w efekcie ich niestosowanie do danej instytucji, jest tożsame ze stwierdzeniem, że instytucja ta ma odmienny charkter. Nie bez znaczenia jest wreszcie wykładnia językowa art. 100, który nie nakłada na partnera obowiązku wypowiedzenia umowy spółki, lecz właśnie obowiązek wystąpienia ze spółki, która w takim przypadku trwa nadal między pozostałymi partnerami bez zmian, bez potrzeby jakichkolwiek postanowień z ich strony, chyba że pozostanie jeden tylko partner po wystąpieniu partnera, o którym mowa w art. 100 § 1. W tym ostatnim przypadku stosuje się art. 98 § 2.

3. W przypadku wystąpienia partnera ze spółki w trybie art. 100, należy mu wypłacić równowartość jego udziału kapitałowego w spółce, w myśl art. 65 w zw. z art. 89, chyba że udział wykazuje wartość ujemną, co będzie powodować powstanie roszczenia po stronie spółki o wyrównanie przez występującego partnera brakującej wartości (art. 65 § 4).

4. Forma pisemna oświadczenia o wystąpieniu ze spółki partnerskiej (art. 100 § 2) nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności, lecz wyłącznie dla celów dowodowych (art. 73 § 1 k.c. w zw. z art. 77 § 2 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h.). Oświadczenie, o którym mowa w art. 100 § 2, należy traktować raczej jako odpowiednik odstąpienia od umowy cywilnoprawnej, ale bez skutków cywilnoprawnych odstąpienia w zakresie rozliczeń i pokrycia szkody, a nie jako odpowiednik wypowiedzenia umowy cywilnoprawnej, gdyż, jak już wskazano, wystąpienia ze spółki w trybie art. 100 nie należy utożsamiać z wypowiedzeniem umowy spółki.

5. W razie gdy partner, który utracił uprawnienia do wykonywania danego wolnego zawodu, nie wykonał obowiązku przewidzianego w art. 100 § 1, w terminie tam przepisanym, skutek wystąpienia ze spółki następuje ex lege z ostatnim dniem tego terminu (art. 100 § 3).

6. W okresie między nastąpieniem przyczyny wystąpienia ze spółki partnerskiej (utrata uprawnień zawodowych) a ostatnim dniem terminu przewidzianego w art. 100 § 1, jeżeli partner sam nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 100 § 2, partner zobowiązany do ustąpienia ze spółki nadal pozostaje wspólnikiem, tyle że nie może wykonywać już w jej ramach (ani poza nią) wolnego zawodu. Może to być okres zbliżony do roku obrotowego (kiedy utrata uprawnień następuje z początkiem roku obrotowego), co nasuwa pytanie o zakres uprawnień takiego partnera w spółce w tym stosunkowo długim okresie. Kwestia ta będzie w praktyce szczególnie drażliwa, gdy chodzi o uprawnienia majątkowe takiego partnera, np. formalnie jako wspólnik zachowa on prawo do pobierania zaliczek na poczet zysku (jeżeli są przewidziane w umowie spółki) oraz prawo do udziału w zysku rocznym wypracowanym w tym ostatnim roku obrotowym jego uczestnictwa w spółce, mimo że skoro od początku tego roku obrotowego był pozbawiony prawa do wykonywania wolnego zawodu, to nie brał udziału w wypracowywaniu zysku, a przynajmniej nie w dotychczasowym charakterze, usprawiedliwiającym udział w zysku na zasadach wynikających z umowy. Wydaje się, że jeżeli spółka nie wypłaci takiemu partnerowi udziału w zysku albo istotnie zmniejszy ten udział - proporcjonalnie do okresu, w jakim w ostatnim roku obrotowym uczestnictwa takiego partnera w spółce był on jeszcze uprawniony do wykonywania wolnego zawodu - a partner taki pozwie spółkę o zapłatę, to spółka będzie mogła zasłonić się skutecznie zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

Art. 101. Spadkobierca partnera nie wstępuje do spółki w miejsce zmarłego partnera, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, z uwzględnieniem art. 87.

1. Umowa spółki partnerskiej nie może, odmiennie niż umowa spółki jawnej, stanowić zupełnie dowolnie, że spadkobiercy wstępują do spółki w miejsce zmarłego partnera, gdyż mogą wstąpić do spółki tylko tacy spadkobiercy, którzy mają stosowne uprawnienia zawodowe do wykonywania wolnego zawodu zgodnego z przedmiotem działalności spółki. Nie musi być to ten sam wolny zawód, który wykonywał zmarły partner, ale musi być to jeden z wolnych zawodów wykonywanych w ramach spółki. Przykładowo, w spółce radcowsko-adwokackiej w miejsce zmarłego partnera-adwokata wejść może jego syn, będący radcą prawnym.

2. Aby móc wstąpić do spółki partnerskiej w miejsce zmarłego spadkodawcy, spadkobierca musi się legitymować uprawnieniami zawodowymi najpóźniej w chwili śmierci spadkodawcy. A zatem np. syn zmarłego partnera-adwokata, będący w chwili jego śmierci aplikantem adwokackim, nie może wstąpić do spółki partnerskiej na podstawie art. 101 i stosownych zapisów umowy spółki, lecz wyłącznie przystąpić do spółki jako nowy partner po zdaniu egzaminu adwokackiego i wpisie na listę adwokatów.

3. Śmierć partnera jest przyczyną rozwiązania spółki partnerskiej, chyba że umowa spółki stanowi inaczej lub pozostali partnerzy niezwłocznie postanowią inaczej (art. 99 pkt 1 w zw. z art. 64).

22

---