Wydział INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ERGONOMII I INŻYNIERII JAKOŚCI KIERUNEK ;INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA S.5

Organizacja pracy osób niepełnosprawnych

PROJEKT

AUTOBUS MIEJSKI

Joanna Rudzińska

dr Jerzy S. Marcinkowski

Poznań (2014/2015)

Wydział INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ERGONOMII I INŻYNIERII JAKOŚCI KIERUNEK ;INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA S.5

1.Wstęp

Tematem projektu jest zaprojektowanie autobusów miejskich tak aby każdy był przystosowany do użytku dla osoby z niedowładem rąk i nóg. W dzisiejszych czasach jest wiele nowych autobusów dostępnych w większych miastach i na najbardziej obleganych trasach, jednak nie w każdej miejscowości te autobusy kursują. Projekt zatem ma na celu wykorzystanie obecnie dostępnych modeli autobusów komunikacji miejskiej i dostosowanie ich do potrzeb osób niepełnosprawnych, tak aby mogły one aktywnie korzystać z życia i poruszania się po mieście i okolicy.

2.Cel projektu

Celem projektu jest zaprojektowanie metamorfozy pojazdu jakim jest autobus miejski i przystosowanie go do użytku przez osoby z dysfunkcją kończyn górnych i dolnych.

Przedmiotem projektu jest zaprojektowanie, wdrożenie oraz opracowanie:

• banku danych pozwalających zrealizować projekt

• zaprojektowanie relacji między osobą niepełnosprawną korzystającą z autobusu miejskiego a autobusem

• sporządzenie kosztorysu realizacji projektu

• optymalne rozwiązanie dla projektu

Zakres projektu obejmuje:

• Otoczenie wejścia do pojazdu (rampa, przyciski, poręcze, sposób otwierania drzwi)

• Stan i cechy ergonomiczne siedzeń (budowa foteli i poręczy, przystosowanie przestrzeni do bezpiecznego transportu osoby na wózku inwalidzkim)

• Przestrzeń - cały autobus

Rodzaj niepełnosprawności to dysfunkcja kończyn dolnych i górnych. Jeśli stanowisko zostanie zaprojektowane zgodnie zasadami zapisanymi w Dyrektywie 2001/85/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2001 r. odnosząca się do przepisów szczególnych dotyczących pojazdów wykorzystywanych do przewozu pasażerów i mających więcej niż osiem siedzeń poza siedzeniem kierowcy oraz zmieniająca dyrektywy 70/156/EWG i 97/27/WE

oraz w oparciu o Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L z 2010 Nr 255 poz. 1.

W opracowaniu przedmiotu zakresu i celu projektu skorzystano z następujących pozycji literatury:

1. Budownictwo dla osób upośledzonych fizycznie i inwalidów” wyd. KANON, NORMEX Gdańsk 1995r. zebrał i opracował mgr inż. Arch. Adam Gołuch

2. H. Kuldschun, E. Rossmann, „Budownictwo dla upośledzonych fizycznie”, Arkady Warszawa 1980r.

3. B. Nowak „Niepełnosprawni wymagania techniczno- budowlane” Warszawa 2003

4. Kowalski, K. : Projektowanie bez barier - wytyczne, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa, 2012

5. DYREKTYWA 2001/85/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

z dnia 20 listopada 2001 r.

6. http://www.niepelnosprawni.pl/labeo/app/cms/x/9609 (data odczytu 20/11/2014)

7. http://narzedzia.infor.pl/akt/ostatnio_dodane/E0L.2010.255.0000010,regulamin_nr_107_europejskiej_komisji_gospodarczej_organizacji_narodow_zjednoczonych_ekg_onz_8211_jednolite_przepisy_dotyczace_homologacji_pojazdow_kategorii_m2_i_m3_w_odniesieniu_do_ich_budowy_ogolnej_obejmujacy_wszystkie.html# (data odczytu 20/11/2014)

8. http://www.moimioczami.pl/2012/10/wszystko-o-dostepnosci-transportu-publicznego-material-z-konferencji-catalist/ (data odczytu 27/12/2014)

9. http://www.moimioczami.pl/author/michaldebiec/ (data odczytu 27/12/2014)

3.Profil użytkownika objętego projektem

Projekt dotyczy mężczyzny, który ma około 40 lat, były wojskowy stracił lewą kończynę dolną w młodym wieku, przez częściowy paraliż ma niedowład w prawej kończynie górnej. Teraz dorabia jako księgowy w małej firmie rodzinnej. Żonaty, ma córkę w wieku gimnazjalnym, którą odprowadza codziennie do szkoły. Użytkownikiem autobusu miejskiego jest osoba, która charakteryzuje się:

• dysfunkcją kończyn dolnych (porusza się na wózku dla osób niepełnosprawnych siłą własnych mięśni lub napędem elektrycznym, w produkcji krajowej bądź z importu; wózek jest dostosowany do cech antropometrycznych danej osoby)

• dysfunkcją kończyn górnych, które mają charakter niedowładu uniemożliwiającego wykorzystanie kończyn górnych do przytrzymania siebie i wózka

Solaris, MAN, Scania (sprawdzić str)

Instytut konstrukcji

Biblioteka- katalog Sawicki, Firlik

4.Analiza aktualnego stanu istniejącego rozwiązania problemu objętego projektem

Przedmiot projektowania zostanie zmieniony, zostaną w nim uwzględnione wszystkie aspekty dotyczące przystosowania autobusu do korzystania przez osoby z niedowładem kończyn górnych i dolnych. Aby dostosować pojazd do potrzeb trzeba wprowadzić zmiany stanowiska takie jak:

• wejście do autobusu:

• dodatkowe przyciski przy wejściu do autobusu informujące kierowcę o przewozie osoby z dysfunkcją

• rampa zainstalowana przy wejściu dla osób niepełnosprawnych

• pneumatyczne opuszczanie pojazdu (!!)

• sposób otwierania drzwi - na zewnątrz

• miejsce na wózek inwalidzki:

• podpórki/podłokietniki pozwalające na przytrzymanie i ustawienie wózka

• oparcie umożliwiające bezpieczne oparcie wózka

• pasy pozwalające na bezpieczne przypięcie osoby na wózku do oparcia

• przycisk pozwalający osobie niepełnosprawnej na zasygnalizowanie chęci opuszczenia pojazdu

• przestrzeń

• przestrzeń przy oparciu - min szerokość na wysokości podłogi 130cm, min szerokość na wysokości uchwytu (podpórki/podłokietnika) 115cm, wysokość podparcia min 75cm, min wysokość miejsca na nogi 35cm

• osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim potrzebuje min 120cm na swobodny przejazd wózka

• przestrzeń manewrowa - min średnica okręgu 1,5m

• oparcia i poręcze powinny być zmontowane na wys. 0,85 -1,2m

5.Założenia projektowe.

Model autobusu, który poddamy modyfikacji to SCANIA OMNICITY CN94UB. Jest to autobus niskopodłogowy ale nie przystosowany do użytku przez osoby niepełnosprawne. Plan siedzeń i budowa autobusu:

Rys. SCANIA OMNICITY CN94UB(źródło: http://www.igkm.pl/site/tabor,autobusy,8.html?details=1)

Moduły \ Parametry	Techniczne	Organizacyjne	Ekonomiczne
Wejście - drzwi	Wymiary : szerokość min. 1,2m; wysokość 2m; przestrzeń manewrowa przed i za drzwiami min 1,5m	Sposób otwierania - na zewnątrz	Montaż dodatkowych siłowników, poręczy, ułatwiających użytkowanie os. niepełnosprawnym
Wejście - przycisk i jego oznakowanie	Wys Od 0,9 do 1,2m od płaszczyzny chodnika; przycisk koloru niebieskiego lub granatowego; oznakowanie powinno być widoczne, symbol graficzny dla użytkowników wózków inwalidzkich: barwa: biały symbol na niebieskim tle, rozmiar: średnica co najmniej 130 mm, międzynarodowym znakiem osoby na wózku inwalidzkim 300 x 300 mm	Oznakowanie powinno znajdować się bezpośrednio na i obok przycisku	Podłączenie przycisków do panelu kierowcy
Rampa	szerokość rampy wynosi 119cm przy szerokości wejścia 120cm i drzwiach otwieranych na zew	Rozeznanie wśród różnych rodzajów ramp (ręczne/ automatyczne)	Podłączenie do panelu kierowcy (podnoszenie i opuszczanie)
Siedzenia	Usunięcie siedzeń 5 i 6 od strony kierowcy	Przygotowanie przestrzeni do montażu i instalacji oparcia, pasów i przycisku stop dla os. z dysfunkcją kończyn dolnych	Demontaż siedzeń i montaż oparcia, pasów i przycisku stop dla os. z dysfunkcją kończyn dolnych
Przejście	Zamontowanie innej poręczy pomiędzy drzwiami i siedzeniami 5 i 6 od strony wejścia do autobusu	Poszerzenie przejścia dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim	Demontaż i ponowny montaż poręczy
Poręcz	Dostosowanie poręczy przy przejściu i przy oparciu do osoby poruszającej się za pomocą wózka inwalidzkiego - Zamontowana 90 cm od posadzki; dł. Ok. 75-85 cm		Demontaż i ponowny montaż poręczy
Oparcie	Oparcie umożliwiające bezpieczne oparcie wózka - oparcie zamontowane 35-48cm nad podłożem, pod katem 4- 8stopni, wysokość oparcia to max 83cm przy wysokości całego oparcia równej 130cm, szerokość dolnej części oparcia to 27-42cm przy oparciu i 27-30cm przy oparciu górnym	Znalezienie odpowiedniego oparcia, obicie go materiałem (takim jak na siedzeniach)	Montaż poręczy
Pasy	zamontowane 80-120 cm nad posadzką, na ścianie autobusu obok oparcia		Montaż pasów
Przyciski wewnątrz pojazdu	Wys Od 0,9 do 1,2m od płaszczyzny chodnika; przycisk koloru niebieskiego lub granatowego; oznakowanie powinno być widoczne, symbol graficzny dla użytkowników wózków inwalidzkich: barwa: biały symbol na niebieskim tle, rozmiar: średnica co najmniej 130 mm, międzynarodowym znakiem osoby na wózku inwalidzkim 300 x 300 mm	Oznakowanie powinno znajdować się bezpośrednio na i obok przycisku	Podłączenie przycisków do panelu kierowcy

W tym miejscu należy podać specyfikację wymagań w stosunku do projektowanego obiektu ,stanowiska czy systemu i ogólnie je omówić . Powinny się w nich znaleźć wymagania:

• techniczne

• organizacyjne

• ekonomiczne

j l . m,

x1- dla technicznych (wymagania dla 1 2 8 modułu)

x2- dla org(wymagania dla 1 2 8 modułu)

x3- ekonom (wymagania dla 1 2 8 modułu) Nie trzeba wszystkiego uwzględniać

6.Kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa pracy dla czynnika ludzkiego/ osoby niepełnosprawnej występujących w projekcie

Dla tych które będą uwzględnione w punkcie 5 trzeba zrobić tabelkę

Lp.	Parametr projektu (co z tech, org, ekonom) Max ilośc parametrów- 24, ale może być ich mniej, ale należy napisać dlaczego mniej	Wartość oceny parametru N	Kryterium oceny(no) (znaleźć kryterium oceny)	Wynik oceny (n) z pomiaru
1	Wejście - drzwi
2	Wejście - przycisk (instalacja)
3	Wejście - przycisk (jego oznakowanie)
4	Rampa (automatyczna)
5	Rampa (ręczna)
6	Rampa (instalacja)
7	Siedzenia (usunięcie)
8	Wyrównanie posadzki
9	Poręcz (usunięcie)
10	Poręcz (montaż)
11	Przycisk przy oparciu
12	Poręcz do montażu oparcia
13	Montaż oparcia
14	Montaż pasów
15
16
17
18
19
20

N= n/n_o

Skala 5stopni (nadać wartość)

Skala w zakresie jakości:

0,0 - niedostateczny; niebezpieczny; bardzo mały; zbędny

0,2 - dopuszczający; niewystarczająco bezpieczny; średnio mały; nie przydatny

0,4 - dostateczny; mało niebezpieczny; średni; mało przydatny

0,6 - dobry; dość bezpieczny; średnio duży; przydatny

0,8 - bardzo dobry; bezpieczny; duży; potrzebny

1,0 - celujący; bardzo bezpieczny; bardzo duży; niezbędny

7. Kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa dla przedmiotu projektu

Lp.	Parametr projektu (co z tech, org, ekonom) Max ilośc parametrów- 24, ale może być ich mniej, ale należy napisać dlaczego mniej	Wartość oceny parametru N	Kryterium oceny(no) (znaleźć kryterium oceny)	Wynik oceny (n) z pomiaru
1	Wejście - drzwi
2	Wejście - przycisk (instalacja)
3	Wejście - przycisk (jego oznakowanie)
4	Rampa (automatyczna)
5	Rampa (ręczna)
6	Rampa (instalacja)
7	Siedzenia (usunięcie)
8	Wyrównanie posadzki
9	Poręcz (usunięcie)
10	Poręcz (montaż)
11	Przycisk przy oparciu
12	Poręcz do montażu oparcia
13	Montaż oparcia
14	Montaż pasów

Taka sama tabelka jak w 6. Otoczenie w którym znajduje się człowiek, warunki klimatyczne, wymiana powietrza, mikroklimat, wilgotność względna, oświetlenie, hałas. 8 modułów. W tym rozdziale powinny się znaleźć kryteria i wymagania projektowe z zakresu ergonomii i bezpieczeństwa pracy dla przedmiotu w realizowanym projekcie. Kryteria i wymagania dotyczące ergonomicznego zaprojektowania obiektu technicznego i środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Należy tu wymienić i uzasadnić włączenie ich do zbioru kryteriów i wymagań dla przedmiotu w realizowanym projekcie.

8.Ocena możliwych wariantów realizacji projektu i ich ocena.

Odnieść się do wyników N. W tym rozdziale należy dokonać oceny wypełnienia możliwych wariantów projektu względem kryteriów i wymagań przyjętych w punktach 6 i 7. W tym miejscu należy zdecydować, o tym który wariant został przyjęty do realizacji i dlaczego .

9.Charakterystyka przyjętego wariantu rozwiązania projektu

8 modułów omówić wszystkie jeśli od nowa projektowane stanowisko. W tym miejscu należy szczegółowo omówić wybrany wariant realizacji projektu. W jego opisie powinny znaleźć się rysunki, schematy, itd. będące częścią dokumentacji projektowej.

Należy w tym miejscu również zamieścić opis funkcjonowania zaprojektowanego stanowiska czy systemu oraz krótki opis funkcjonowania człowieka na zaprojektowanym stanowisku pracy czy systemie, uwzgledniający ww. kryteria i wymagania .

Tu też należy wskazać trudności, które uniemożliwiły wskazanie wszystkich rozwiązań w projekcie, które można byłoby uwzględnić.

10.Kosztorys realizacji przyjętego wariantu rozwiązania projektu

Budżet:

• rampa 2999zł (urządzenie + instalacja)

• mechanizm otwierania drzwi 2299zł (urządzenie + instalacja)

• usunięcie siedzeń 2000zł-3400zł

• wymodelowanie podłogi 2000zł

• oparcie 799zł (urządzenie + instalacja)

• pasy 200zł (urządzenie + instalacja)

• przyciski i okablowanie 899zł

• instalacja uchwytów 1000zł-1200zł

11.Podsumowanie. Możliwość wdrożenia.

Tu należy ocenić, w jakim stopniu projekt stanowiska pracy czy systemu odwzorowuje założone wymagania a także należy zdefiniować, jakie są możliwości wdrożenia zaproponowanego projektu . W tej ocenie należy odnieść się do kosztów z pkt. 10 i ewentualnej opinii potencjalnego użytkownika zaprojektowanego stanowiska czy systemu.

12

---