Tkanka nerwowa zbudowana jest z kom. nerwowych (neuronów)oraz z kom.tkanki glejowej (neurogleju) ,które spełniają funkcje pomocnicze(odżywcze,izolacyjne,podporowe)w stosun ku do neuronów.KOM.NERWOWA(NEURON)jest najważniejszym elementem morfologic zno-czynnościowym układu nerwowego.W obrębie kom.nerwowej wyróżnia się ciało kom.i dwa rodzaje wypustek:wypustkę długą(akson)i liczne wypustki krótkie (dendryty,wypustki protoplazmatyczne)*Aksony przenoszą informacje z ciała kom.do innych kom.nerwowych lub narządów wykonawczych(efektorów),*Dendryty przekazują pobudzenia z receptorów do ciała kom.nerwowej.W zależności od liczby wypustek kom.nerwowe dzielimy na: *jedno wypustkowe(jednobiegunowe)-siatkówka oka,pasma śródmózgowego nerwu trójdzielnego; *rzekomojednobiegunowe,*dwubiegunowe-błona śluzowa okolicy węchowej jamy nosa, sia tkówka oka,zwoje obwodowe nerwu przedsionkowo-ślimakowego, wielobiegunowe. Poszc zególne kom.nerwowe łączą się ze sobą poprzez złącza(synapsy),które pośredniczą w przeka zywaniu informacji.W zależności od rodzaju substancji chemicznej pośredniczącej w przeka zywaniu pobudzenia,wyróżnia się synapsy pobudzające i hamujące.Wypustki nerwowe (włó kna nerwowe)dzielimy w zależności od liczby osłonek na nich:*włókna nerwowe nagie-bez osłonek,są to nerwy węchowe oraz początkowe i końcowe odcinki wypustek newowych, *włókna nerwowe rdzenne(mielinowe)-okryte białą osłonką mielinową,występują w ośrodk owym układzie nerwowym i nerwie wzrokowym,*włókna nerwowe okryte osłonką mielino wą i neurolemmą(osłonką Schwanna)-występują w nerwach obwodowych,włóknach rdzenn ych,*włókna nerwowe bezrdzenne(bez mielinowe)-okryte tylko neurolemmą określane mian em włókien szarych,występują w obrębie układu nerwowego autonomicznego. WŁÓKNA (NERWY)RUCHOWE-przewodzą impulsy z układu7 nerwowego ośrodkowego(od efektora do poszczególnych narządów,są to nerwy odśrodkowe;wychodzą zawsze z rdzenia lub mózg owia stąd zawsze mają jądro początkowe tj.skupienie kom.macierzystych w OUN;występują *-włókna somatomotoryczne-przekazują impulsy do mięśni poprzecznie prążkowanych,*-włókna wegetatywne-przekazują impulsy do mięśni gładkich i gruczołów.WŁÓKNA (NERWY)CZUCIOWE-przewodzą impulsy dośrodkowo,impuls biegnie od receptora do ośr odkowego układu nerwowego.Włókna te mają początek poza układem nerwowym w skupie niach kom.zwanych zwojami obwodowymi,stanowiących ich jądra początkowe.Występują jako:*-włókna eksteroreceptywne-przewodzą impulsy z zew.pow.ciała(nerwy skórne-bół,dot yk,temp.,smak,ucisk);*-włókna proprioceptywne(włókna głębokie)-czucie głębokie,z obszar u narządów ruchu-czujemy w jakiej pozycji ciało się znajduje,są w mięśniach,więzadłach,tor ebkach,okostnej;*-włókna teleceptywne-wzrok,słuch,węch;*-włókna interoceptywne-z obsz aru narządów wew.i naczyń krwionośnych.Nerwy w swoim przebiegu często oddają liczne rozgałęzienia,przechodząc do nerwów sąsiednich.Są to połączenia.Bardzo liczne połączenia kilku nerwów tworzą splot.I włokna nerwowe mieszane.UKŁAD NERWOWY OŚRODKO WY-składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego.Zbudowany jest z istoty szarej i istoty białe j.Istota szara zbudowana jest z kom.nerwowych,występują tu liczne włókna rdzenne i bezrdz enne tk.glejowa i naczynie krwionośne z pasmami tk.łącznej;stanowi skupienie ośrodków od biorczo-nadawczych stąd odbiera lub wysyła impulsy nerwowe(podniety).Istota biała-zbudo wana z włókien nerwowych białych,tk.glejowej i naczyń;przewodzi podniety nerwowe. RDZEŃ KRĘGOWY-ma kształt grubego sznura o długości 40-45cm.Ciągnie się od otworu wielkiego jako przedłużenie rdzenia przedłużonego.Zwęża się na wysokości II kręgu lędźwi owego przechodząc w stożek rdzenia,a potem w nitkę końcową na wysokości II kręgu krzyż owego.Zbiegające się nerwy tworzą tzw.koński ogon.Wyróżniamy dwa zgrubienia odpowia dające okolicom rdzenia,z którymi łączą się nerwy kończyn:*zgrubienie szyjne-między III kręgiem szyjnym a I piersiowym;*zgrubienie lędźwiowe-między X kręgiem piersiowym a I lędźwiowym.*zbudowany jest z istoty szarej(na przekroju ma kształt litery H)otoczonej istot ą białą złożonej z włókien mielinowych.*w przekroju istoty szarej można wyróżnić słupy pr zednie i tylne o kształcie rogów oraz w odcinku piersiowym parzyste słupy boczne.*istota bi ała zbudowana z włókien nerwowych tworzy parzyste sznury przednie,boczne i tylne,w któr ych włókna tworzą drogi nerwowe rdzenia.*w środku rdzenia widoczny jest wąski kanał śro dkowy,przez który płynie płyn mózgowo-rdzeniowy.Wszystkie nerwy rdzeniowe są mielino we i unerwiają mięśnie oraz skórę.Rdzeń kręgowy podzielony jest na odcinki jak w kręgosłu pie.Od rdzenia wychodzi 31 par nerwów zawierających włókna czuciowe i ruchowe:-8 par nerwów rdzeniowych szyjnych;-12 piersiowych;-5 lędźwiowych;-5 krzyżowych;-1 guziczny Każdy segment rdzenia kręgowego wraz z jedną parą nerwów rdzeniowych nazywany jest neuromerem.Każdy nerw rdzeniowy ma dwa korzenie:-przedni brzuszny-zawiera włókna ru chowe;-tylny grzbietowy-z włóknami czuciowymi.Korzenie te wychodzą przez otwór międz ykręgowy łącząc się ze sobą w jeden nerw rdzeniowy.Na każdym korzeniu grzbietowym zna jduje się rozszerzenie-zwój nerwowy zawierający ciała kom.nerwów czuciowych.Po przejści u przez otwór nerw dzieli się na gałązki:-brzuszne-zaopatrują kończyny i przednią część tuło wia,-grzbietowe-zaopatrują mięśnie głębokie i skórę grzbietu.Kanał kręgowy jest dłuższy ni ż rdzeń kręgowy,dlatego tylko w okolicy szyjnej nerwy wnikają prostopadle do otworów mi ędzykręgowych.Im niżej tym dłuższą drogę musi przebyć nerw do swojego otworu międzyk ręgowego,dlatego w niższym odcinku rdzenia przebieg korzeni nerwów jest skośny.Od II kr ęgu lędźwiowego(od miejsca zakończenia rdzenia)w kanale kręgowym zostaje wiązka korze ni nerwowych oplatająca nitkę końcową rdzenia tworząc tzw.koński ogon.znaczenie rdzenia kręgowego-jest narządem odruchów i przewodzenia.*-narząd odruchów-przyjmuje poprzez neurony informacyjne korzeni tylnych rdzenia pobudzenie z receptorów i bez oddziaływania ośrodków położonych w mózgowiu inicjuje odruchowe czynności mięśni szkieletowych,gła dkich i gruczołów,służące do utrzymania życia w ustroju.Są to drogi własne rdzenia.;*-narzą d przewodzenia-przekazuje impulsy informacyjne z receptorów do wyższych pięter układu nerwowego oraz impulsy ruchowe z ośrodków pnia mózgu i kory na obwód do efektrów. MÓZGOWIE-leży całkowicie w jamie czaszki.*pow.podstawna wypełnia doły jamy czaszki *pow.wypukła mózgowia tworzy dwie półkule mózgowe przedzielone szczeliną podłużną mózgu,*w dole tylnym czaszki znajduje się móżdżek oddzielony od półkul szczeliną poprze czną mózgu.Ku przodowi od móżdżku na podstawie czaszki znajduje się pień mózgu. Mózg owie dzielimy na:*tyłomózgowie-w obrębie,którego leży komora IV-rdzeniomózgowie-nal eży tu rdzeń przedłużony,-tyłomózgowie wtórne-most i móżdżek;*śródmózgowie; *przodo mózgowie-kresomózgowie-wyspa,węchomózgowie,komora boczna;-międzymózgowie-wzg órzomózgowie(cz.grzbietowa)-podwzgórze(cz.brzuszna);-komora III.TYŁOMÓZGOWIE RDZEŃ PRZEDŁUŻONY-jest ogniwem przejściowym między mózgowiem a rdzeniem krę gowym.Ma kształt ściętego stożka,podstawą skierowanego ku górze;*granicę stanowi tylny brzeg mostu,*grzbietowo-prążki rdzenne komory IV,*pow.przednia dolna-dolny brzeg skrzy żowania piramid,*pow.dolna tylna-punkt wyjścia I pary korzeni grzbietowych nerwów szyjn ych.Na brzusznej pow.rdzenia przedłużonego znajduje się szczelina pośrodkowa.po obu stro nach tej szczeliny leżą charakterystyczne wyniosłości,nazywane piramidami.Pod pow. rdzen ia znajdują się skupienia istoty szarej.Funkcje-jest drogą,przez którą przebiegają szlaki mózg owo-rdzeniowe.-znajdują się tutaj skupiska neuronów ośrodka oddechowego i sercowo-nacz yniowego,stanowiące ośrodki wegetatywnych funkcji organizmu(ruchy mięśni,klatki piersio wej,przełyku);-w rdzeniu przedłużonym zlokalizowane są ośrodki związane z podtrzymywa niem podstawowych czynności biologicznych,m.in.połykania,wymiotów,żucia,ssania,kaszlu ruchów oddechowych,kontroli pracy serca(działanie hamujące),wydzielania potu.Ze względ u na bardzo duży zakres działań urazy rdzenia przedłużonego prowadzą do śmierci.Odruchy zachodzące z udziałem ośrodków rdzenia są wrodzone(dziedziczne).MOST-tworzy brzuszną część tyłomózgowia.Most budują grube pęki włókien nerwowych umożliwiających przekaz ywanie impulsów pomiędzy lewą i prawą stroną pnia mózgu.Stanowi pomost łączący sródm ózgowie i korę mózgu z móżdżkiem i rdzeniem przedłużonym.Leży brzusznie od komory IV.Pow.grzbietowa mostu jest płaska,stanowi dół równoległoboczny,brzuszna jest uwypuklo na.Most leży poprzecznie poza konarami śródmózgowia,a w kierunku bocznym przechodzi |
w konary móżdżku.Funkcje:-ośrodek pneumotaksyczny połączony z ośrodkiem oddechowy m w rdzeniu przedłużonym odgrywa rolę w regulacji rytmicznego oddychania.MÓŻDŻEK-znajduje się po stronie grzbietowej komory IV,wypełnia większą część tyłu czaszki po obu stronach mostu.Od płatów potylicznych oddziela go szczelina poprzeczna mózgu.Położony jest na rdzeniu przedłużonym.Dwie silnie pobrużdżone półkule połączone tzw.robakiem, zbudowanym z włókien nerwowych.Półkule móżdżku pokrywa trójwarstwowa kora móżdżk u z istoty szarej(buduje jądra móżdżku).*W środkowej dolnej części móżdżku w zagłębieniu (dolince móżdżku)leży rdzeń przedłużony.*Po obu stronach dolinki znajdują się bruzdy przy środkowe oddzielające robaka od półkul.*istota biała położona w głębi móżdżku tworzy ciał o rdzenne,wytwarzające trzy pary konarów móżdżku (górne środkowe i dolne)łączące móżd żek z pokrywą śródmózgowia,mostem i rdzeniem przedłużonym.Funkcje:móżdżek to ¾ wszystkich neuronów mózgu.Móżdżek analizuje i gromadzi informacje o aktualnym stanie narządu ruchu,sile skurczów poszczególnych mięśni,położeniu głowy w stosunku do tułowia zbiera informacje z receptorów organizmu,stąd:1.kontroluje i reguluje napięcie mięśni szkiel etowych szyi,tułowia i kończyn poprzez połączenie z drogami eferentnymi,jądrami pnia móz gu,jądrami tworu siatkowatego,korą mózgu a także z układem przedsionkowo-ślimakowym i wzrokowym.2.reguluje dokładność i koordynację ruchów celowych.3.współdziałania z nar ządem równowagi.4.drogi aferentne przekazują do móżdżku informacje o charakterze propri oceptywnym z mięśni tułowia,kończyn,żwaczy,mięśni jamy ustnej,krtani,języka i gardła. Uszkodzenia powodują wady postawy,brak koordynacji ruchów niezgrabność,brak precyzji ruchów,drżenie ciała,niewyraźną mowę,nystagmus(gwałtowne ruchy gałek ocznych).Usunię cie móżdżku wywołuje objawy określane jako:atonia-utrata na pięcia tonicznego w mięśniac h szkieletowych,pojawia się bardzo szybko po uszkodzeniu móżdżku utrzymuje się przez kilka dni,ustępuje szybciej w grupie prostowników niż zginaczy. astazja-niemożność stania ze względu na drżenie kończyn,tułowia i głowy.Objawy te ustępują w pozycji leżącej,nasilaj ąc się przy zmianie pozycji.ataksja-zaburzenie koordynacji ruchów,niepewny chód.astenia-polega na wykonywaniu ruchów nieekonomicznych bezcelowych, w związku z tym występu je szybkie męczenie się mięśni.ŚRÓDMÓZGOWIE-jest to najmniej rozbudowana część mó zgu.Leży między przodo-a tyłomózgowiem,łącząc międzymózgowie z mostem i móżdżkiem Widoczne na podstawie mózgowia.W budowie wyróżnia się część grzbietową i podstawną. Cz.grzbietowa-pokrywa(blaszka czworacza),na której uwypuklają się dwie pary wzgórków: górne zawierające ośrodki wzrokowe i dolne z ośrodkami słuchu. Cz.podstawną-stanowią konary mózgu,które odgraniczone są od pokrywy wodociągiem mózgu łączącym komorę IV tyłomózgowia z komorą III międzymózgowia.Konary mózgu podzielone są przez istotę czar ną na nakrywkę i odnogi mózgu(boczną i przyśrodkową).Na pow.brzusznej podzielone są dołem międzykonarowym.Funkcje:-ważny ośrodek koordynacji ruchowej-w nakrywce kona rów znajdują się jądra ruchowe nerwów czaszkowych III i IV zaopatrujących ruchowo wszy stkie mięśnie oka,jądra autonomiczne nerwu III okoruchowego i jądro czerwienne stanowiąc e ośrodek regulujący napięcie mięśniowe.-wpływa na regulowanie postawy ciała.-istota czar na odgrywa rolę w koordynacji ruchów mimowolnych i szybko wykonywanych;-blaszka po krywy jest ośrodkiem koordynacji czuciowej,do pobudzenia,którego dochodzi drogą wzroko wą i słuchową oraz od kory mózgu(odruchy te polegają na zwracaniu głowy w kierunku bod źca świetlnego lub dźwięku).MIĘDZYMÓZGOWIE-składa się z cz. grzbietowej-wzgórzom ózgowia i cz.brzusznej-podwzgórza,przedzielonej niskowzgórzem.Wzgórzomózgowie-skład a się z nadwzgórza,wzgórza i zawzgórza.Nadwzgórze-składa się z szyszynki i parzystych uzdeczek.Szyszynka-jest gruczołem dokrewnym,wytwarzającym melatoninę,wpływającą hamująco na czynność gruczołów płciowych aż do okresu dojrzewania(opóźnia dojrzewanie ),ma także wpływ na dobową chronobiologię-na rytm dobowy człowieka,kontroluje sen i cz uwanie.Wzgórze-zbudowane z istoty szarej,wyróżniamy cztery pow.:-boczne-łączą się z innymi częściami mózgowia;-dolna-łączy się z podwzgórzem;-przyśrodkowa-stanowi ściany boczne komory III,leżąc po obu jej stronach wzgórze połączone jest zrostem międzywzgórz owym.Poniżej zrostu biegnie rowek nadwzgórzowy oddzielający wzgórze od podwzgórza. Ośrodek scalający wrażenia powstające uczucia:lęk,wstyd,niechęć,przyjemność.Zawzgórze-składa się z ciał kolankowatych bocznych i przyśrodkowych,połączone ramionami wzgórkó w ze wzgórkami górnymi i dolnymi śródmózgowia.Ciała kolankowate boczne-zawierają ośrodki informacji wzrokowych,wychodzące z nich włókna tworzą promienistość wzrokową odpowiadają za sterowanie ruchem mięśni oka,położenia głowy i ciała.Ciała kolankowate przyśrodkowe-zawierają ośrodki informacji słuchowych(promienistość słuchowa).Podwzgór ze-odpowiedzialne za homeostazę.Stanowi dolną cz.międzymózgowia,dzieli się na trzy części:-przednią-nadwzrokową ze skrzyżowanie wzrokowym;-środkową-lejkowo-guzkową z guzem popielatym i lejkiem łączącym się z przysadką mózgową;-tylną-suteczkową z parzystymi ciałami suteczkowatymi regulującymi temp.ciała.KRESOMÓZGOWIE- stanowi największą cz.mózgowia,w trakcie rozwoju filogenetycznego uległa największym zmianom. W skład kresomózgowia wchodzą:symetryczne półkule mózgowe i kresomózgowie środkow e stanowiące połączenie półkul.Półkule-wyróżniamy:*trzy pow.1.grzbietowo-boczną(wypuk łą);2.przyśrodkową;3.dolną(podstwną);*trzy brzegi:1.górny-oddzielający pow.grzbietowo-boczną od przyśrodkowej;2.boczny-oddziela pow.grzbietowo-boczną od podstawnej;3.przyś rodkowy-przyśrodkową od podstawnej;*trzy bieguny:1.przedni-czołowy;2.tylny-potyliczny 3.dolny-skroniowy.Półkule oddzielone są od siebie szczeliną podłużną mózgu,natomiast płaty potyliczne od móżdżku szczeliną poprzeczną.Pow.zew.półkul jest silnie pofałdowana, fałdy rozdzielone bruzdami nazywamy zakrętami.Na pow.górno-bocznej każdej półkuli widoczne są dwie bruzdy:boczna i przyśrodkowa dzieląca półkule na płaty:czołowy,ciemien iowy,potyliczny i skroniowy oraz wyspę i tzw.węchomózgowie.W głębi każdej półkuli znajduje się komora boczna.Płat czołowy-leży do przodu od bruzdy przyśrodkowej i powyże j bruzdy bocznej,znajdują się pola ruchowe,kontrolujące pracę mięśni szkieletowych,w zakr ętach czołowych położone są ośrodki kojarzeniowe przednie odpowiadające za zrozumienie percepcję,wyobraźnię,tworzenie pojęć i pamięć nową.Płat czołowy na swojej dolnej cz.zawi era opuszkę węchową,pasmo węchowe i trójkąt węchowy budujące węchomózgowie.Do op uszki węchowej biegną włókna nerwowe z błony śluzowej jamy nosowej,te biegną dalej jak o pasmo do trójkąta węchowego.Od trójkąta węchowego odchodzą dwa zakręty-przyśrodko wy i boczny.Płat ciemieniowy-do tyłu od b.przyśrodkowej,przechodzi w płat potyliczny z tyłu;znajdują się tu pola czuciowe,które otrzymują informacje termiczne i mechaniczne z rec eptorów znajdujących się w skórze.Płat skroniowy-leży powyżej bruzdy bocznej,do przodu od płata potylicznego;leży powyżej ucha i tu zlokalizowane są ośrodki słuchowe.Płat potylic zny-znajdują się tu ośrodki wzrokowe.Na dnie bruzdy bocznej leży wyspa,kształtu piarmidy, podstawą zwrócona ku górze.Kresomózgowie środkowe-stanowi połączenie półkul,powstałe z przekształcenia blaszki krańcowej.W skład kresomózgowia nieparzystego wchodzą:1.ciało modzelowate;2.spoidło przednie-w spoidle tym wyróżniamy cz.przednią(węchową)i tylną(pł aszczową).Cz.tylna łączy płaty skroniowe półkul mózgowych;3.spoidło sklepienia;4.blaszka krańcowa.KOMORA III-występuje w postaci szczeliny,boczne ściany tworzą pow.przyśrod kowe wzgórza.Z tyłu komora III łączy się z wodociągiem mózgu,od przodu z komorami boc znymi półkul mózgowych.KOMORA BOCZNA-ma nieregularny kształt,wyróżnia się cz.śro dkową z wychodzącymi z niej trzema rogami(przednim,tylnym i dolnym).Cz.środkowa ma kształt szczeliny,w której wyróżnia się sklepienie i dno.Sklepienie utworzone jest przez środ kową cz.promienistości ciała modzelowatego.Dno budują:ogon jądra ogoniastego,prążek kra ńcowy,blaszka przytwierdzona i strzępek hipokampa.Pomiędzy blaszką przytwierdzoną a str zępkiem hipokampa rozpięta jest blaszka naczyniówkowo-nabłonkowa.KOMORA IV-z prz odu łączy się przez wodociąg z komorą III,z tyłu przechodzi w kanał środkowy rdzenia prze dłużonego.Ma kształt dwóch ostrosłupów połączonych podstawami,swoim szczytem wnika w móżdżek.Sklepienie komory rozpięte jest na kształt namiotu,dno komory nazywane jest dołem równoległobocznym(dwa trójkąty)-trójkąt górny stanowi pow.grzbietową mostu, dolny pow.grzbietową rdzenia przedłużonego.Wsklepieniu komory znajduje się otwór pośro dkowy za pośrednictwem,którego cały układ komorowy łączy się z jamą podpajęczynówko wą.Komory mózgu-to zbiór czterech przestrzeni wewnątrz mózgu,w których wytwarzany je st płyn mózgowo-rdzeniowy,i z których następnie wydostaje się do przestrzeni podpajęczyn ówkowej,gdzie krąży,otaczając cały ośrodkowy układ nerwowy.Płyn ten wytwarzany jest z osocza krwi przez splot naczyniówkowy.Wyrózniamy:dwie komory boczne,komoręIII i kom orę IV.Półkule mózgu zawierają w sobie dwie komory(jedna komora w jednej półkuli)nazy wane komorami bocznymi,mającymi łukowaty kształt,przypominający przechyloną nieco w dół literę C.Komory te mają rogi przednie,czyli górne zakończenia,rogi dolne,oraz pojedync zy róg tylny.Komory boczne poprzez otwory komorowe łączą się z leżącą nieco niżej,ale położoną centralnie komorą III,znajdującą się częściowo w obrębie międzymózgowia.Od dolnej części komory III odchodzi wąski kanał nazywany także wodociągiem mózgu,który przebiegając przez śródmózgowie łączy się z leżącą jeszcze niżej,również w linii środkowej, komorą IV.Ostatnia z komór jest przyczepiona do tylnej części pnia mózgu i jest zakryta przez móżdżek.Komora IV posiada dwa otwory boczne oraz jeden nieparzysty otwór,przez które płyn mózgowo-rdzeniowy przechodzi do przestrzeni podpajęczynówkowej.OPONY MÓZGOWIA I RDZENIA KRĘGOWEGO.pokryte są trzeba błonami łącznotkankowymi nazywanymi oponami.Wyróżniamy oponę twardą pajęczynówkę i oponę miękką.Opona twarda-najbardziej zew.,zbudowana z dwóch blaszek wyściełających elementy szkieletowe. Zew.stanowi okostną jamy czaszki,wew.osłania pow.mózgowia i oddaje trzy wypustki wnik ające w mózg:-sierp mózgu-wchodzi do szczeliny podłużnej mózgu;-sierp móżdżku-wchodz i między półkule móżdżku;-namiot mózgu-oddziela półkule móżdżku od płatów potylicznyc h mózgu.W przypadku opony twardej rdzenia między blaszkami występuje szczelinowata przestrzeń-jama nadtwardówkowa wypełniona płynem tkankowym,tkanką tłuszczową i splot ami żylnymi.Przestrzeń między blaszką wew.opony twardej a oponą pajęczą nazywa się jam ą podtwardówkową.Pajęczynówka-opona pajęcza.środkowa,beznaczyniowa opona,od której odchodzą włókna łącznotkankowe do opony twardej i miękkiej.Oddzielona od opony miękki ej jamą podpajęczynówkową wypełnioną płynem mózxgowo-rdzeniowym.Jama ta łączy się z systemem komór mózgowia za pośrednictwem otworów w sklepieniu komory IV i z jamą podpajęczynówkową rdzenia.W jamie tej występuje szereg zbiorników,największy zbiornik móżdżkowo-rdzeniowy.Rozszerzona u dołu część jamy rdzenia kręgowego,w której znajduj e się koński ogon nazywa się zbiornikiem końcowym(z tego miejsca pobiera się płyn mózgo wo-rdzeniowy do badania).Opona miękka(naczyniówka)-jest ona silnie unaczyniona.Jest naj bardziej wew.,przylega do mózgu i rdzenia kręgowego.Pokrywa bezpośrednio pow.mózgow ia wnikając we wszystkie jego zagłębienia.W rdzieniu wchodzi w szczelinę pośrodkową prz ednią.Od pokrywającej rdzeń opony miękkiej odchodzą więzadła ząbkowane-boczne poprze czne wyrostki płytek łącznotkankowych w postaci ząbków,zrastających się z pajęczynówką i oponą twardą między korzeniami sąsiednich nerwów rdzeniowych.PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY-wypełnia przestrzeń między pajęczynówką a oponą miękką(jamę podpajęcz ynówkową).komory mózgu i kanał środkowy rdzenia.Wytworzony jest przez sploty naczyni ówkowe w wyniku przesączania wody i niektórych składników osocza krwi.W skład płynu wchodzi woda,glukoza,białko oraz sole mineralne(głównie chlorek sodu).Funkcje:chroni mó zg i rdzeń kręgowy przed urazami,amortyzuje wstrząsy,przyczynia się do równomiernego ro zkładu ciśnienia w jamie czaszki oraz służy jako środowisko dla wymiany substancji odżyw czych i produktów przemiany materii pomiędzy krwią a mózgiem. |