POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA
WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY
RADOSŁAW GRZESIAK
ROK III GRUPA III
PRACA SEMINARYJNA
Z ELEKTROEKOLOGII
TEMAT:Wpływ elektrowni konwencjonalnych na
środowisko wodne.
CZĘSTOCHOWA 17. XII.1997
Spis treści.
1. Wstęp................................................................................................2
1.1. Wiadomości ogólne.......................................................................2
1.2. Energetyka....................................................................................3
2.Energetyka a środowisko.................................................................4
3. Zapotrzebowanie wody przez elektrownie...................................4
3.1. Otwarte obiegi chłodzenia...........................................................7
3.2. Zamknięte obiegi chłodzenia.......................................................9
3.3. Wpływ obiegów zamkniętych na otoczenie..............................13
4. Wpływ wód podgrzanych na warunki życia faunny i flory......14
5. Ochrona wód powierzchniowych przed wpływem ścieków......16
6. Lokalizacja elektrowni i ochronna środowiska..........................20
7. Przepisy prawne dotyczące wód powierzchniowych.................22
8. Podsumowanie...............................................................................24
9. Tabele........................................................................................25-28
10. Bibliografia..................................................................................29
1. Wstęp.
1.1. Wiadomości ogólne.
Obieg wody w przyrodzie to zamknięty cykl odbywający się pod wpływem działania energii słonecznej i siły grawitacji.
Woda stanowi bardzo ważny czynnik w procesach zachodzących na Ziemi decyduje ona o życiu i rozwoju całego ekosystemu, wpływa na produkcję żywności, uczestniczy w procesach produkcyjnych i przemysłowych .
Może być wielokrotne wykorzystywana jako nośnik ciepła, jako czynnik transportujący, chłodzący, energetyczny.
Niszczycielski i bezrefleksyjny stosunek człowieka do przyrody, zakłóca równowagę ekologiczną. Zużytkowujac wielkie ilości wody, wycinając lasy, osuszając bagna, zanieczyszczając zbiorniki wodne, spowodowano nadmierne skurczenie się zasobów czystej wody, a co z tym idzie dewastację środowiska.
Nas jako ludzi najbardziej interesuje czysta słodka woda. Szacuje się, że ogólne zasoby wody na świecie wynoszą 1,36*1018 m3, z czego woda słodka stanowi zaledwie 2,8%. Większość tej wody, tj. 2,15%, występuje w postaci zamarzniętej (w pokrywie lodowców), jako wody podziemne krąży 0,64%, a zaledwie 0,01% to wody powierzchniowe. Na zasoby wodne Polski składają się wody podziemne i powierzchniowe. Zasoby wód powierzchniowych, oceniane pod względem globalnego rocznego odpływu, wynoszą 69,2 mld m3 . Podział tego odpływu miedzy dorzecza kształtuje się następująco :
Wisła 34,5 mld m3
Odra 23,6 mld m3
rzeki Przymorza 10,2 mld m3
pozostałe dorzecza 0,9 mld m3
Zasoby odnawialne wód podziemnych będących do dyspozycji rocznie dla całego kraju szacuje się na 18 mld m3. Według oceny dokonanej w Międzynarodowym Programie „Populacja i Środowisko” w 1993r. zasoby wodne stawiały Polskę na 28 miejscu od końca listy 100 krajów świata. Zasoby naszego kraju zagospodarowane są w bardzo małym stopniu. W 150 zbiornikach retencyjnych zmagazynować można około 2,5 mld m3 wody, co stanowi zaledwie 5% przeciętnego rocznego przepływu. Podczas dużych wahań przepływów wód, w okresach wezbrań sezonowych, znaczne ilości wody bezproduktywnie, powodując duże straty powodziowe, co miało miejsce także w tym roku.
O wykorzystaniu wód podziemnych decydują przede wszystkim warunki geologiczne i przestrzenny rozkład potrzeb. Wodonośne tereny wód podziemnych są chronione przez wydzielenie tzw. stref ochronnych ujęć wody.
1.2. Energetyka.
Ważnym elementem nowoczesnej gospodarki jest produkcja energii elektrycznej.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci stworzono ogromny i scentralizowany system energetyczny oparty na wielkich elektrowniach. Charakteryzował się on:
budowaniem dużych i bardzo dużych elektrowni bez żadnych urządzeń do ochrony środowiska;
wielkimi stratami energii;
bardzo niskimi cenami energii dzięki dotacjom państwowym.
Ten system dystrybucji energii zachęcał do jej marnotrawstwa.
Z czasem ceny energii zaczęły rosnąć, powodem tego była wadliwa struktura przemysłu, przestarzałe technologie, straty w eksploatacji, straty sieciowe energii elektrycznej, zużycie własne elektrowni, także nadmierne zużycie paliwa umownego (pod koniec lat osiemdziesiątych marnowaliśmy ponad 60% wydobytego węgla kamiennego, co wynosiło około 120 mln ton/rok).
2.Energetyka a środowisko wodne.
Wpływ elektrowni na wody powierzchniowe przejawia się zarówno w znaczeniu ilościowym, jak i jakościowym. W elektrowni woda jest wykorzystywana w procesach produkcji energii elektrycznej, do wytwarzania pary (obieg parowo wodny ), oraz do ochładzania pary (obieg chłodzący skraplacze). Obieg parowo_wodny wymaga uzupełnienia wodą wysokiej jakości, natomiast skraplacze potrzebują dużej ilości wody. Woda chłodząca skraplacze odprowadza do otoczenia znaczne ilości ciepła. Ochładzanie wody podgrzanej powoduje powstawanie strat bezzwrotnych wody, wpływając na bilans wody w przyrodzie, oraz oddziaływuje na środowisko, wprowadzając zmiany w ekosystemach wód powierzchniowych.
Każdy ekosystem składa się z części żywej (biocenozy) i części nieorganicznej (biotopu czyli zespołu warunków fizycznych takich, jak temperatura i przepływ wody, nasłonecznienie). Odprowadzenie dużych ilości ciepła powoduje zakłócenie wytworzonej równowagi.
Wpływ elektrowni na ekosystem wodny powoduje:
zmniejszenie zasobów wodnych ;
zmiany właściwości fizycznych i chemicznych wody;
zmiany w życiu organizmów żywych;
zwiększenie zanieczyszczenia wód w wyniku odprowadzania ścieków przemysłowych.
3. Zapotrzebowanie wody przez elektrownie
W tabeli (A1,A2,B1,B2) przedstawiono ilościowe zapotrzebowanie i wykorzystanie wody w największych elektrowniach i elektrociepłowniach w Polsce.
Elektrownie potrzebują wodę do:
skraplania pary w procesie wytwarzania energii, tzw. woda chłodząca;
ochładzania silników generatorów turbin, łożysk, pomp, wentylatorów, transformatorów, tzw. woda ruchowa;
uzupełnienia strat w obiegu parowo-wodnym, tzw. woda kotłowa;
mycia i utrzymania czystości w elektrowni;
zaspokojenia potrzeb bytowo-gospodarczych i ochrony przeciwpożarowej.
◊Woda chłodząca .
Zajmuje ona największą część poboru wody dla potrzeb elektrowni. Jej wpływ na gospodarkę wodną kraju i środowiska jest największy
z całego zapotrzebowania. Nieszczelność układów i systemów powoduje, że tylko część ciepła wytworzona w kotle i dostarczona do układu turbina-skraplacz jest zamieniana na energię elektryczną.
Straty bezzwrotne wody powstają w wyniku wydalania ciepła z wody chłodzącej do atmosfery za pomocą parowania. Nowoczesne chłodnie są wyposażone w eliminatory kropel, które zatrzymują krople o średnicy większej niż 150μm. Dzięki temu straty spowodowane unoszeniem kropli stanowią zaledwie 0,01% wody traconej w wyniku parowania. Powstałe w procesie straty ciepła (w skraplaczach, kotłach, turbinach, itd.), są różne dla różnych rodzajów elektrowni.
W tabeli 1 przedstawiono straty bezzwrotne wody (w dm3/kW*h) dla elektrowni konwencjonalnej i jądrowej oraz dla dwu różnych układów chłodzenia.
Tabela 1.
Elektrownia |
Moc turbiny |
Obiegi zamknięte |
Obiegi otwarte |
||
|
MW |
straty średnie |
straty max |
straty średnie |
straty max |
Konwencjonalna |
200 360 |
1.55 1.35 |
1.80 1.60 |
1.10 1.00 |
1.30 1.25 |
Jądrowa |
440 1000 |
2.10 2.10 |
2.50 2.50 |
1.50 1.50 |
1.80 1.80 |
Rozróżnia się dwa obiegi chłodzenia :
---otwarty Rys.1a
--- zamknięty Rys. 1b
Rysunek 1.a. Schematy obiegów chłodzenia.
a) Otwarty
Rys1.b.Zamknięty
1. Pompa wody chłodzącej; 2. Skraplacz; 3. Chłodnice powietrza i wody chłodzącej prądnice; 4. Chłodnice oleju; 5. Inne chłodnie;
6. Łożyska potrzeb własnych; 7. Studnia lewarowa z zasyfonowaniem
rurociągu odpływowego; 8. Pompa wody technicznej; 9. Chłodnia kominowa; 10. Pompa wody uzupełnienia.
3.1. Otwarte obiegi chłodzenia to takie systemy gdzie woda pobierana jest bezpośrednio z rzeki lub innego zbiornika wodnego, która po przejściu przez skraplacz z powrotem oddawana jest do źródła poniżej jej ujęcia.
Największy pobór wody dla elektrowni musi być dostosowany do minimalnego przepływu wody w rzece nie więcej niż 1/3÷1/2 przepływającej wody i nie przekroczenia dopuszczalnej temperatury wody po zmieszaniu 26°C.
Ograniczenia te wynikają z konieczności zachowania życia biologicznego w rzece. Całość układu otwartego tworzą:
--- ujęcie wody wraz z jej urządzeniami do mechanicznego jej oczyszczania;
--- rurociągi lub kanały dopływowe i odpływowe (zrzutowe);
--- pompownie lub pompy indywidualne.
Ciepło odprowadzane z wodą chłodzącą do wód powierzchniowych przechodzi do otoczenia w wyniku parowania, promieniowania, konwekcji, i przenikania do podłoża. Przebieg podgrzewania wody w obiegach chłodzących i ochładzania się wody w rzekach i zbiornikach można podzielić na cztery strefy :
--- strefę ujęcia wody;
--- strefę podgrzania wody w skraplaczach;
--- strefę mieszania się wód podgrzanych z wodą odbiornika;
--- strefę chłodzenia w czasie przepływu wody w źródle.
Strefa ujęcia.
Ujęcie wody ma zapewnić zapotrzebowanie w wodę przez cały rok niezależnie od pory roku, temperatury, przepływu.
Temperatura wody w strefie ujęcia, w ciągu roku (z wyjątkiem zimy)
nie ulega zmianie pod wpływem elektrowni. Zimna woda jest podgrzewana do temperatury 6÷8°C. Jest to konieczne ze względu na ochronę turbin oraz ujęcia wody przed zlodowaceniem. Wprowadzenie wody podgrzanej powoduje powstanie trzech warstw wody:
---epilimnion, tj. warstwa powierzchniowa wody ciepłej;
--- metalimnion, tj. warstwa przejściowa o dużych gradientach
temperatury;
--- hypolimnion, tj. warstwa przydenna wody zimnej.
Ujęcia wody wyposażone są w urządzenia do automatycznego oczyszczania wody. Składają się one z krat (palisad) rzadkich o prześwicie około 30 mm, do zatrzymywania dużych przedmiotów. Kraty są zaopatrzone w ruchome oczyszczarki oraz przejezdne siatki
i sita obrotowe do oczyszczania dokładniejszego. Obecnie w nowoczesnych elektrowniach ujęcia przystosowane, są do poboru wody z rzeki i wody ciepłej z kanału zrzutowego, w celu umożliwienia regulacji temperatury wody tłoczonej do skraplaczy.
Stanowi to jedną z form pozytywnego działania na środowisko.
Strefa podgrzania.
Obejmuje ona skraplacze oraz rurociągi odprowadzające wodę.
W strefie tej następuje w sposób gwałtowny wzrost temperatury wody, latem o 7÷9°C, a zimą o 10÷14°C.
Strefa mieszania.
Występuje w miejscu ujścia wody ciepłej do rzeki lub zbiornika.
W strefie tej zachodzą zjawiska mieszania się wód oraz dyfuzji.
Temperatura wody obniża się o 3÷6°C, co stanowi 40÷60% całkowitego podgrzania w skraplaczach. W strefie mieszania aby zmniejszyć temperaturę wody, do granic dopuszczalnych do życia organizmów żywych, instaluje się dodatkowe urządzenia chłodzące --
chłodnie wentylatorowe lub rozbryzgowe. Działają one tylko 10÷60 dni w ciągu roku, przy czym ich praca jest konieczna raz na 2÷3 lata.
Z tego powodu są więc tanie. Innym sposobem obniżenia temperatury jest instalowanie dodatkowych pomp przetłaczających wodę z ujęcia wprost do ujścia wody podgrzanej.
Strefa chłodzenia.
Strefa ta obejmuje 90÷95% długości rzeki lub powierzchni zbiornika, znajdujących się pod wpływem wody podgrzanej w elektrowni.
W strefie chłodzenia następuje dalsze ochładzanie wody o 3÷6°C
i całkowite oddanie ciepła otoczeniu.
Wprowadzenie do wód powierzchniowych dużych ilości ciepła wpływa na zmiany w ekosystemie rzek i zbiorników. Zmienia się zarówno biotop i biocenoza środowiska wodnego. Do najważniejszych
elementów biotopu, które mogą ulec zmianie należą:
-- temperatura wody;
-- gęstość i lepkość wody;
-- zawartość rozpuszczonych gazów-- tlenu i CO2
-- zawartość substancji rozpuszczonych.
W stanach naturalnych temperatura wody zmienia się pod wpływem warunków meteorologicznych. Zbyt duże ilości ciepła wpływają na bezwładność termiczną wód, która powoduje sezonowe przesunięcie temperatury wody w stosunku do powietrza.
Gęstość i lepkość wody zależne od temperatury wpływają na powstawanie ciepłych i zimnych strug wody. Powyższe właściwości mają również wpływ na procesy dyspersji i dyfuzji ciepła w wodzie.
Tlen rozpuszczony w wodzie warunkuje życie biologiczne. W warunkach równowagi (normalne ciśnienie i zerowe potrzeby dla utleniania związków organicznych) nasycenie wody rozpuszczonym tlenem zależy od temperatury wody i jej zasolenia.
Utlenianie substancji organicznych (samo czyszczenie się wody) zależy od temperatury; im wyższa temperatura, tym szybsze utlenianie. Ogólnie wzrostowi temperatury wody o 1°C towarzyszy przyrost prędkości samo czyszczenia o 3%.
3.2. Zamknięte obiegi to systemy gdzie ciepło przyjęte przez wodę w skraplaczu jest oddawane do otaczającej atmosfery w urządzeniu chłodzącym. Woda chłodząca krąży w obiegu pompa -- skraplacz -- urządzenie chłodzące -- pompa.
Przyrost temperatury wody w skraplaczu musi być równy spadkowi temperatury wody w urządzeniu chłodzącym. Ilość wody po pominięciu strat wody powinna być stała.
W tych układach w wyniku parowania zwiększa się zasolenie wody. Aby utrzymać zasolenie wody na stałym poziomie, należy odprowadzić z układu część wody, tzw. odsalanie zamkniętego obiegu chłodzenia. Ilość wody potrzebnej do odprowadzenia może być ustalona według następujących kryteriów:
• Dopuszczalnej zawartości substancji rozpuszczonych w ściekach
odprowadzonych z chłodni do wód powierzchniowych;
• Dopuszczalnej zawartości siarczanów w wodzie chłodzącej nie
wywołujące korozji betonu;
• Dopuszczalnej twardości węglanowej nie powodującej strącania się węglana wapnia.
Urządzenia do chłodzenia :
-- zbiorniki chłodzące;
-- baseny lub stawy rozpryskowe;
-- chłodnie kominowe;
-- chłodnie wentylatorowe.
Zbiorniki wody chłodzącej -- najbardziej rozpowszechnione są w Rosji i pozostałych byłych republikach ZSRR. Najczęściej są to specjalne sztuczne zbiorniki, powstałe przez spiętrzenie małych rzek.
Chłodzenie wody odbywa się przez konwekcje do warstw powietrza stykającego się z wodą, przez pobór ciepła na parowanie wody ze zbiornika oraz promieniowanie wskutek różnicy temperatur. Przy zapewnieniu dostatecznie dużej powierzchni chłodzenia, wynoszącej
(5--10)*10-3 km2/MW, racjonalnego kształtu zbiornika i odpowiedniej głębokości, wynoszącej nie mniej niż 4--5m. Średnia roczna temperatura wody chłodzącej jest o 4--5°C wyższa od średniej tempera rury wody w obiegu otwartym i niższa o 5--7°C od temperatury wody w chłodniach kominowych. Trudności w eksploatacji stanowi łatwe zamulanie zbiornika, a także szybki rozwój fauny roślinnej, który można zahamować poprzez hodowle ryb
(np. Amur biały). Wadą jest też konieczność zalania dużych obszarów, (średnio 1500 ha), w pobliżu rzek. Wiąże się to z degradacją pobliskiego środowiska. W warunkach Polski praktycznie te zbiorniki nie są stosowane.
Baseny lub stawy rozpryskowe -- aby zwiększyć skuteczność chłodzenia w naturalnych dużych zbiornikach, (rzeki, jeziora), stosuje się urządzenia rozpryskowe. Powstaje w ten sposób basen lub staw rozpryskowy, wymagający kilkadziesiąt razy mniejszej powierzchni i mający charakterystykę pośrednią pomiędzy zbiornikiem chłodzącym, a chłodnią. W tego typu urządzeniach woda podgrzewana wraca do basenu pod ciśnieniem, rurociągami rozprowadzającymi nad jego powierzchnia poprzez wbudowane w rurociągach specjalne dysze, umieszczone co 2--4m. Woda rozpylana jest nad powierzchnią basenu, na drobne kropelki i opada w postaci deszczu. W wyniku znacznego zwiększenia powierzchni styku rozdrabnianej wody
z powietrzem, zwiększa się zarówno intensywność oddawania ciepła przez konwekcje, jak i intensywność parowania.
Wadą są duże straty wody na skutek jej unoszenia około 3--7%, oraz zwiększone zużycie energii na dopompowanie wody.
System ten jest stosowany rzadko, stanowi najczęściej uzupełnienie zasadniczego obiegu chłodzącego zamkniętego. Tego typu układ zastosowany został w elektrowni Połaniec, przy szeregowym włączeniu skraplaczy, w okresie wysokich temperatur wody w rzece.
Chłodnie kominowe i wentylatorowe -- z ciągiem naturalnym lub sztucznym stanowią obecnie najbardziej rozpowszechnione urządzenia do chłodzenia wody w obiegach zamkniętych. Do najważniejszych części chłodni należą: urządzenia rozprowadzające wodę, zraszalnik, zbiornik pod zraszalnikiem, komin, wentylator wraz z napędem, eliminator kropelek wody. Woda podgrzana w skraplaczu poprzez urządzenie rozprowadzające wodę w chłodni, gdzie jest rozdzielana i rozdrabniana za pomocą dysz rozpryskowych. Wytworzony deszcz spada na zraszalnik, stykając się z powietrzem atmosferycznym, które dostaje się przez wylotowe otwory. Dzięki stykaniu się mieszaniny cząsteczek powietrza i pary wodnej, z wodą na dużej powierzchni następuje szybki wzrost temperatury powietrza i obniżanie się temperatury wody. .Ważnym elementem jest hiperboidalny kształt komina zwiększający ciąg i odpowiednio szeroki wylot .
◊ Woda ruchowa.
Woda ruchowa pobierana jest z obiegu chłodzenia skraplacza i do niego odprowadzana ( rys.2). Podgrzew wody chłodzącej wynosi 4÷6%°C. Zapotrzebowanie na tę wodę stanowi 3÷5% ilości wody chłodzącej skraplacze. Woda ruchowa może stać się źródłem zanieczyszczenia produktami ropy naftowej!
W wymiennikach ciepła olej--woda (w chłodnicach oleju) ciśnienie oleju jest zawsze większe niż ciśnienie wody. Dlatego w przypadku jakiejkolwiek nieszczelności następuje przeciek oleju do wody ruchowej. W obiegu otwartym olej z wodą chłodzącą przedostaje się do wód powierzchniowych. Najgroźniejsze są sytuacje awaryjne.
Na rysunku nr. 3. przedstawiono schemat chłodzenia obiegu wody ruchowej.
Rys.nr.3.
Schemat zamkniętego obiegu chłodzenia wody ruchowej.
1--chłodnice oleju: olej--woda; 2--chłodnica wody ruchowej: woda--woda;
3--przewody wody ruchowej I stopnia; 4--przewody wody ruchowej II stopnia;
5--rurociąg wody chłodzącej--zimnej; 6--rurociąg wody chłodzącej podgrzanej.
◊ Woda kotłowa.
Woda kotłowa jest potrzebna do uzupełnienia obiegu parowo--wodnego (kocioł--turbina--skraplacz), w którym powstają straty wody w wyniku odmulania i odsalania oraz przecieków instalacji. Natężenie dodatkowej wody kotłowej stanowi 2,5÷3,5% natężenia przepływu pary w obiegu parowo--wodnym. Woda kotłowa ulega całkowitej demineralizacji powodującej powstawanie ścieków silnie zasolonych.
Źródłem dodatkowej wody kotłowej oraz wody pitnej są najczęściej wody podziemne lub woda wodociągowa. Woda dodatkowa do hydraulicznego transportu odpadów paleniskowych oraz do utrzymania czystości nie jest pobierana ze źródeł zewnętrznych.
Dla tych celów wykorzystuje się ścieki powstające w elektrowni.
3.4.Wpływ zamkniętych obiegów chłodzenia na otoczenie.
Podstawowym obiektem, mającym wpływ na otoczenie, są chłodnie.
_ chłodnie suche, których woda chłodzona jest pośrednio za pomocą powietrza. Woda przepływa w zamkniętych przewodach i nie styka się bezpośrednio z powietrzem. Nie występują w nich straty wody. Są to inwestycje i drogie w eksploatacji, są więc stosowane przy braku wody w rejonie lokalizacji elektrowni.
_ chłodnie mokre, gdzie woda jest chłodzona przez bezpośredni kontakt wody z powietrzem w wyniku parowania
i konwekcji. Parowanie powoduje bezzwrotne straty wody dla zlewni, na terenie której została zlokalizowana elektrownia. Są powszechnie stosowane. Chłodnie te powodują wydalanie do atmosfery powietrze
o podwyższonej temperaturze i wilgotności, które powoduje powstanie smugi (pióropusza) pary. W smudze zachodzą procesy mieszania, konwekcji, parowania i kondensacji pary. Oddziaływanie smugi na otoczenie przejawia się w:
a). Zwiększeniu gęstości i częstości występowania mgieł;
b). Opadaniu kropli wody na teren przyległy do elektrowni,
co w czasie zimy może wywołać oblodzenie;
c). Zakłóceniu naturalnego rozwoju chmur i opadów atmosferycznych;
d). Zmniejszeniu nasłonecznienia terenów wokół chłodni.
Smuga może przenosić bakterie chorobotwórcze. Stwierdzono,
że w wodzie chłodzącej występuje mniejsza ilość mikroorganizmów
i bakterii niż w wodach powierzchniowych. Zmiękczanie wody dodatkowej oraz chlorowanie hamują rozwój mikroorganizmów. Ponadto są one dobrze oddzielane i zatrzymywane na eliminatorach kropli.
4. Wpływ wód podgrzanych na warunki życia flory i fauny.
Wśród organizmów żywych żyjących w wodach powierzchniowych rozróżnia się organizmy wyższe: zwierzęce (ryby, mięczaki, skorupiaki, owady) i roślinne (rośliny kwiatowe, mchy, i inne) oraz organizmy niższe tworzące żywą zawiesinę (seston żywy, tzw. plankton ). Użytkowanie wody przez elektrownie wpływa na organizmy żywe w sposób bezpośredni, w czasie ich przepływu wraz z wodą przez urządzenia obiegu chłodzącego, oraz w sposób pośredni w wyniku odprowadzania ciepła do wód powierzchniowych. Organizmy żywe przepływające przez urządzenia chłodzące narażone są na uszkodzenia mechaniczne, szok termiczny, działanie chemiczne.
Bardzo trudne warunki występują przy przepływie organizmów żywych przez sita obrotowe, pompy i rurki skraplacza. Wszystkie organizmy większe od 2mm, są wstanie przepłynąć przez obieg chłodzący. Większe osobniki są zatrzymywane na kratach i sitach.
Badania śmiertelności organizmów żywych w wyniku uszkodzeń mechanicznych są trudne do przeprowadzenia. Źródła francuskie określają śmiertelność planktonu spowodowaną działaniami mechanicznymi na ok. 12% śmiertelności ogólnej, jaka następuje w czasie przepływu wody przez obieg chłodzący.
Szoku termicznego doznają organizmy żywe dwukrotnie. Pierwszy
raz, gdy temperatura wody w skraplaczu nagle, w ciągu 6÷10s wzrasta
o 8÷14°C. Drugi raz, gdy woda podgrzana wpływa do rzeki lub zbiornika. Temperatura wody obniża się wówczas o 3÷6°C w ciągu 10÷20 min. Organizmy żywe mogą również doznać szoku termicznego w wyniku awarii elektrowni, w czasie której zostaje wyłączona część pracujących turbin. Występuje wówczas nagły spadek temperatury wody chłodzącej. Śmiertelność organizmów planktonu zależy od czasu trwania szoku i maksymalnej temperatury. Reprodukcja planktonu trwa ok.2 dni, dlatego śmiertelność nie ma dużego wpływu na znaczenie w biocenozie.
Ryby mają zasadnicze znaczenie dla zachowania równowagi biologicznej w ekosystemie wodnym, także dla gospodarki.
Ikra i larwy ryb przepływają przez urządzenia obiegu chłodzącego
i ulegają analogicznym uszkodzeniom jak plankton. Ryby dorosłe są zdolne do przeciwstawienia się prądowi skierowanemu do ujęcia,
dlatego mogą uniknąć uszkodzeń. Najbardziej narażone są małe osobniki, a także osłabione i chore. W celu ich ratowania stosuje się zabezpieczenia techniczne, mechaniczne lub fizjologiczne.
Zabezpieczenia techniczne polegają na zastosowaniu możliwie najmniejszych prędkości wody na ujęciach, kratach i sitach. Prędkości napływu wody do ujęć nie powinny być większe niż 0,3 m/s.
Zabezpieczenia mechaniczne polegają na wybudowaniu
w kanałach dopływowych specjalnych kierownic żaluzjowych, których zasadę pokazano na rysunku 121. W USA zaobserwowano,
że kierownice żaluzjowe zmniejszyły zniszczenie rybostanu
o 50÷95% dla 18 gatunków ryb. Innym rozwiązaniem mechanicznym jest instalowanie na sitach obrotowych pojemników, do których wpływają ryby. Ryby w tych pojeniach są następnie przenoszone do górnego sita i wylewane wraz z wodą do rzeki.
Zabezpieczenia fizjologiczne posiadają bardzo małą skuteczność. Należą do nich zabezpieczenia: dźwiękowe, elektryczne, powietrzne i cieplne. Jedynie przegrody świetlne okazały się dość skuteczne. Polegają one na oświetleniu wody przed ujęciem.
Działania chemiczne, powodujące uszkodzenia ryb na ujęciu wody, jest wywołane dawkowaniem chloru. W Polsce dotychczas nie stosowano chlorowania wody.
Wpływ podwyższonych temperatur wody na rozwój planktonu badano w Polsce na środkowej Wiśle podgrzewanej przez elektrownie Połaniec i Kozienice. Wyniki tych badań wykazały że:
-- ilość biomasy fitoplanktonu zwiększa się średnio o 24% na odcinku ok. 25km od elektrowni;
-- występuje nieznaczne przyspieszenie rozwoju fitoplanktonu na całym odcinku rzeki objętym wpływem wód podgrzanych
-- dzięki zwiększonej ilości fitoplanktonu następuje szybkie uzupełnienie ubytków tlenu w wyniku fotosyntezy;
-- wyrównanie ubytków tlenu następuje na odcinku rzeki o długości ok. 30 km.
Obserwacje te pozwalają stwierdzić, że podgrzew wody w strefie chłodzenia o 4÷6° C nie zagraża nadmiernym rozwojem fitoplanktonu
i wystąpieniem deficytu tlenu, pod warunkiem, że zanieczyszczenie wody w rzece określone jako BZT5 nie przekroczy 10 mg O2/dm3.
5.Ochrona wód powierzchniowych przed wpływem ścieków.
Procesy wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach opalanych węglem powodują powstawanie ścieków, które odprowadzane są do wód powierzchniowych. Ścieki powstające w elektrowniach są zanieczyszczone: ciepłem, substancjami rozpuszczonymi (tzw. ścieki zasolone), zawiesiną oraz produktami ropy naftowej.
Ścieki zasolone powstają przy rozpuszczaniu substancji do uzdatniania wody służącej do uzupełnienia obiegu wodno parowego, zamkniętego obiegu chłodzącego skraplacze oraz sieci ciepłowniczych
w elektrociepłowniach.
W stacji uzdatniania następuje dekarbonizacja i demineralizacja.
Ścieki z tych procesów charakteryzują się bardzo dużą ilością zawiesiny. W przypadku dużej chłonności składowania odpadów paleniskowych ścieki kierowane są do urządzeń hydraulicznego transportu odpadów.
Ścieki z demineralizacji są najczęściej odprowadzane na mokre składowiska odpadów paleniskowych lub wykorzystywane do zraszania popiołu w przypadku transportu suchych odpadów
w odkrytych wagonach lub samochodach. W przypadku braku takich
możliwości pozostaje jedynie metoda rozcieńczenia przed odprowadzeniem do wód powierzchniowych. Oczyszczanie ścieków
ze stacji demineralizacji wody za pomocą destylacji (wyparek), odwróconej osmozy czy elektrodializy nie jest stosowane ze względów technologicznych oraz ekonomicznych.
Rys.4. Schemat oczyszczania ścieków ze stacji demineralizacji wody.
1. Woda zmiękczona; 2. Stacja wymienników ciepła; 3. Woda zdemineralizowana; 4. Zbiorniki; 5. Woda do uzupełnienia
obiegu wodno-parowego; 6. Ścieki kwaśne z regeneracji kationitów;
7. Ścieki zasadowe; 8. Neutralizacja ścieków; 9. Ścieki do transportu hydraulicznego odpadów; 10. Ścieki do wód powierzchniowych po
rozcieńczeniu.
Rys.5.Schemat oczyszczania ścieków z dekarbonizacji wody.
1. Woda surowa; 2. Reaktor; 3. Filtry żwirowe; 4. Woda zmiękczona;
5. Zagęszczacz osadu; 6. Woda nasadowa; 7. Zagęszczony osad do hydraulicznego transportu; 8,9. Suchy osad; 10. Woda z odsączenia;
11. Ścieki z płukania filtrów.
Ścieki zanieczyszczone zawiesiną, pochodzą z mycia obiektów, urządzeń oraz terenów nawęglania i odpopielania. Do tych ścieków mogą być włączone wody opadowe z zanieczyszczonych terenów.
Charakteryzują się one dużą zmiennością zanieczyszczenia i ich okresowym występowaniem. Ścieki z mycia zawierają dużą ilość zawiesiny, złożoną z pyłu węglowego i popiołu. Ścieki z mycia
i wody odpadowe są zanieczyszczone substancjami rozpuszczonymi
i mogą zawierać duże ilości produktów pochodzenia naftowego.
Ścieki są najczęściej odprowadzane na mokre składowiska odpadów.
W przypadku odprowadzania do wód powierzchniowych są oczyszczane według schematu.
Rys.6. Schemat oczyszczania ścieków z zawiesiną.
1. Dopływ ścieków; 2. Odprowadzenie ścieków na składowisko odpadów lub, 3. do oczyszczalni; 4. Osadnik wstępny; 5. Odolejacz;
6. Woda do mycia terenów i obiektów; 7. Osadnik wtórny; 8.Odpro-
-wadzenie do wód powierzchniowych; 9. Osady i oleje; 10.Odpro-
-wadzenie do hydraulicznego odżużlania.
Ścieki zanieczyszczone produktami naftowymi. W elektrowniach produkty naftowe sa używane do smarowania łożysk maszyn, chłodzenia transformatorów oraz jako paliwo rozpałowe w kotłach.
W elektrowniach gospodarka olejowa obejmuje takie urządzenia
i obiekty, jak rampy rozładowcze, pompownie i zbiorniki. Ścieki
powstające w obiektach gospodarki olejowej (mycie, przecieki instalacji, odnawianie zbiorników), charakteryzują się bardzo dużym
zanieczyszczeniem produktami naftowymi. Z tych względów
stosuje się niezależną kanalizację, do której mogą być odprowadzane ścieki z warsztatów, myjni i garaży.
Rys.7 Schemat do oczyszczania ścieków z produktami ropy naftowej.
1. Dopływ ścieków; 2. Separator oleju; 3. Odprowadzenie do hydraulicznego transportu odpadów; 4. Odprowadzenie do oczyszczalni II stopnia; 5. Odolejacz z flotacją; 7. Odpływ do wód powierzchniowych; 8. Osady i oleje; 9. Odprowadzenie na składowisko odpadów.
Ścieki z trawienia i chemicznego czyszczenia urządzeń energetycznych. Do głównych urządzeń wymagających trawienia
i chemicznego czyszczenia zalicza się kotły opalane węglem lub paliwami ciekłymi. W trakcie eksploatacji kotłów występują zjawiska korozji i odkładania się osadów. Z tych względów zachodzi konieczność usunięcia z powierzchni urządzeń produktów korozji.
Technologia trawienia przewiduje następujące procesy:
-- płukanie wodą o dużej prędkości przepływu
-- czyszczenie mechaniczne;
-- trawienie kwasami;
-- odtłuszczanie powierzchni akkaliami;
-- pasywacja trawionych powierzchni.
Ścieki powstające w wyniku tych procesów są bardzo szkodliwe,
zawierają duże ilości zawiesin, substancji rozpuszczonych oraz wiele
pierwiastków ciężkich żelazo i miedź). Najczęściej odprowadza się je na składowisko odpadów mokrych.
Rys.8. Schemat oczyszczania ścieków z trawienia i chemicznego oczyszczania urządzeń energetycznych.
1. Odpływ ścieków; 2. Odprowadzenie na składowisko odpadów;
3. Odprowadzenie do oczyszczalni; 4. Zbiornik retencyjny; 5. reaktor-
-neutralizator; 6. Napowietrzanie; 7. Osadnik; 8. Odprowadzenie do wód powierzchniowych; 9. Osady; 10. Zagęszczanie osadów;
11. Odprowadzenie na składowisko odpadów; 12. Woda nasadowa.
6.Lokalizacja elektrowni i ochrona środowiska.
Podstawowe prawo lokalizacji zakładów przemysłowych brzmi:
lokalizacja zakładu przemysłowego ma na celu osiągnięcia minimum kosztów produkcji w miejscu ich zbytu. W odniesieniu do elektrowni oznacza to że ich nowa lokalizacja musi zapewnić minimalizację kosztu wytworzenia energii elektrycznej do odbiorcy.
Dążność do realizacji otwartego obiegu chłodzenia skraplaczy turbin jako najtańszego inwestycyjnie i eksploatacyjnie , skłania do lokalizacji elektrowni nad rzekami o wystarczająco dużym przepływie.
Na przykład elektrownia o mocy 1600MW potrzebuje około 64m3/s
wody chłodzącej, którą zwraca do rzeki po podgrzaniu o 9÷10°C.
Jeśli przyjąć, że z rzeki można pobrać 50% jej przepływu miarodajnego, to elektrownię taką zlokalizować można nad rzeką
o przepływie 128m3/s. Takie przepływy ma Wisła w rejonie Dęblina,
a Odra w rejonie Słubic.
Elektrownia jądrowa potrzebuje około 1,5 raza wody więcej,
od konwencjonalnej o tej samej mocy.
Wybór lokalizacji elektrowni opiera się na następujących kryteriach:
_ Źródło wody chłodzącej powinno zapewniać możliwość stosowania otwartego obiegu chłodzenia skraplaczy, jako najtańszego inwestycyjnie i eksploatacyjnie.
Zapotrzebowanie na wodę wynosi:
• elektrownie konwencjonalne 300 MW _ 16 m3/s
• elektrownie konwencjonalne 600 MW _ 25 m3/s
• elektrownie konwencjonalne 1600 MW _ 64 m3/s
• elektrownie konwencjonalne 2160 MW _ 68 m3/s
• elektrownie jądrowe 1860 MW _ 100 m3/s
• elektrownie jądrowe 4000 MW _ 214 m3/s
Ilość wody pobieranej z rzeki niespiętrzonej do chłodzenia skraplaczy nie może przekraczać 40÷50% jej przepływu miarodajnego tzn. takiego, który trwa 95% czasu w roku statystycznym.
Przy wielkich elektrowniach należy zwrócić uwagę na terenowe możliwości wykorzystania tzw. recyrkulacji, tj. stosowania zrzutu wody chłodzącej powyżej jej ujęcia. Następuje wówczas zwiększenie przepływu w rzece między zrzutem, a ujęciem, co polepsza warunki ujęcia wody chłodzącej. Inny sposób to stosowanie chłodni wentylatorowych i specjalnych dysz rozbryzgowych.
W przypadku braku rzeki o wystarczającym przepływie, źródłem wody chłodzącej mogą stać się jeziora, sztuczne zbiorniki.
Aby uniknąć zarastania zbiorników ich głębokość musi być większa niż 2,5m, a powierzchnia chłodząca całkowita około 8m2/kW mocy elektrowni.
Budowa zbiorników chłodzących może być opłacalna tylko przy wykorzystaniu nieużytków np. torfowisk.
W przypadku korzystania z zamkniętego obiegu chłodzenia,
źródło wody zasilającej musi pokryć oprócz strat obiegu parowego
( około 2% przy stosowaniu demineralizacji), także straty obiegu chłodzącego ( około 2% wody obiegowej przy strefie chłodzenia Δt=10°C).
Przy lokalizacji elektrowni na wybrzeżu, źródłem wody chłodzącej może być woda morska. Rurki skraplaczy muszą być wykonane
z materiału odpornego na wodę morską. Zasolenie Bałtyku wynosi
7°/°° .
7. Przepisy prawne dotyczące temperatury wód powierzchniowych.
W Polsce podstawowym przepisem prawnym ustalającym warunki termiczne wód powierzchniowych jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1987. Ustala ono trzy klasy czystości wód powierzchniowych. Dopuszczalne temperatury wynoszą:
22°C dla I klasy czystości, a 26°C dla II i III. Dopuszcza się podwyższenie temperatury o 2°C, jeżeli temperatura naturalna wody
jest równa lub wyższa od określonych klas czystości wody i pod warunkiem, że nie spowoduje to szkodliwego zakłócenia równowagi biologicznej odbiornika.
Dopuszczalna temperatura ścieków odprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych nie powinna przekraczać 35°C.
W przypadku odprowadzenia wód podgrzanych do wód powierzchniowych podane ustalenia są rozumiane następująco:
-- maksymalna temperatura wody podgrzanej 35°C odnosi się
do miejsca wprowadzenia wody podgrzanej do rzeki lub zbiornika;
-- podwyższenie temperatury wód powierzchniowych o 2°C należy przyjmować w założeniu teoretycznego wymieszania się wód podgrzanych z wodami odbiornika w odległości około 1÷2 km od ujścia.
-- w przypadku wprowadzania wody do jezior lub zbiorników podwyższenie temperatury wody o 2°C odnosi się do ujęcia wody.
Dopuszczalna temperatura wody po wymieszaniu wyniesie wówczas
24°C dla I klasy, a 28°°C dla II i III klasy.
Przyjmuje się, że w okresach, w których naturalna temperatura jest niższa niż 20°C dla I klasy czystości i 24°C dla II i III klasy, podwyższenie temperatury wody po wymieszaniu może wynieść 4°C
wiosną i jesienią oraz 8°C zimą.
Urzędy wojewódzkie przy wydawaniu pozwoleń na odprowadzanie wód podgrzanych do wód powierzchniowych ustalają inne ograniczenia:
-- dopuszczalnej maksymalnej temperatury wody podgrzanej;
-- dopuszczalnego podgrzewu wody w skraplaczach;
-- dopuszczalnego podgrzewu wody w odbiorniku;
-- maksymalnej temperatury wody w odbiorniku po wymieszaniu.
W tablicy 2 podano ograniczenia ustalone przez urzędy wojewódzkie dla kilku elektrowni w Polsce.
Tablica 2 . Ograniczenia temperatury wody, ustalone w pozwoleniach wodno-
prawnych dla elektrowni z otwartymi obiegami chłodzenia.
Nazwa elektrowni |
Maksymalna temperatura wody
|
Maksymalny podgrzew wody w rzece po wymieszaniu |
||
|
podgrzanej |
po wymieszaniu |
°C |
|
Kozienice |
----- |
29,6 |
2,35 |
|
Pątnów |
35 |
28 |
2 |
|
Ostrołęka |
32 |
28 |
---- |
|
Dolna Odra |
32 |
28 |
---- |
|
Przepisy prawne na świecie, dotyczące dopuszczalnej temperatury wód podgrzanych w elektrowniach, mają podobny charakter jak
w Polsce.
Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) ustaliła, że podgrzew wody w rzece po wymieszaniu nie powinien być wyższy niż 1,5°C dla
rzek z rybami łososiowatymi i 3°C dla pozostałych rzek. Maksymalna temperatura wody w rzece nie powinna być wyższa niż 21°C dla rzek
z rybami łososiowatymi i 28°C dla pozostałych rzek. Czas trwania temperatury nie powinien przekroczyć 2% czasu podgrzania.
Temperatura wody pitnej nie powinna przekraczać 25°C.
Ponad to przepisy EWG podają dwie definicje temperatury naturalnej wód powierzchniowych.
1. Temperatura naturalna wody jest to temperatura zmierzona powyżej ujęcia, a więc uwzględniająca wszystkie odprowadzone wody podgrzane z zakładów przemysłowych położonych przy zlewni rzeki.
2. Temperatura naturalna wody jest to temperatura kształtowana wyłącznie czynnikami naturalnymi --- Głównie meteorologicznymi.
8.Podsumowanie
Rozwój techniki, szybki postęp gospodarczy i dążenie w kierunku
nowoczesnej Europy, narzuca ogromne zobowiązania międzynaro-
dowe oraz finansowe.
Energetyka jest jednym z najważniejszych sektorów gospodarki.
Jej stan i rozwój jest wizytówką gospodarczą każdego kraju.
W Polsce ponieśliśmy ogromne nakłady finansowe związane ze zmianą ustroju. Pozostawione olbrzymie zakłady przemysłowe w tym
także elektrownie, przynosiły ogromne straty finansowe i ekologiczne.
Obecne modernizacje systemów oczyszczania, powstały w wyniku
uświadomienia zagrożeń ekologicznych i kar finansowych.
Woda stanowi podstawę naszego istnienia. Jej jakość i ilość decydują
o naszym życiu.
Wykorzystanie wody przez elektrownie związane jest głównie z chłodzeniem urządzeń produkujących energię. Najbardziej ekonomicznym i ekologicznym systemem chłodzenia jest układ z obiegiem mieszanym (otwarto-zamkniętym). Wymaga on co prawda dużych zbiorników wodnych, lecz jeżeli chodzi o budowę dużych elektrowni, to poszukiwanie takich miejsc jest opłacalne.
Ścieki sanitarne z elektrowni są zwykle oczyszczone przez oczyszczalnie biologiczne, ścieki ze zmiękczalni wody i odmulania chłodni są wykorzystywane jako woda obiegu hydraulicznego odżużlania i odpopielania, pracującego w obiegu zamkniętym.
Zastosowanie innych rodzajów paliw (np. gaz) lub innych źródeł energii także spowodowało by polepszenie stanu środowiska.
Elektrownie jądrowe potrzebują dużo więcej wody do chłodzenia
(tabela 3), a ścieki powstające tu są trudniejsze do neutralizacji.
Elektrownie wodne, a dokładnie ich budowa powoduje zmiany hydrologiczne rzek, ukształtowania koryt, terenów przyległych do zbiorników, zmiany krajobrazu.
Dlatego jeżeli chodzi o wybudowane już elektrownie ważna jest
rozsądna i racjonalizatorska przebudowa. Unowocześnianie systemów ochronnych środowisko, systemów powodujących straty energii oraz częste awarie. Rozwiązaniem może być budowa małych elektrowni wodnych, wiatrowych i słonecznych, a także wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii.
TABELA A1.
Pobór wody w energetyce zawodowej w 1993r. |
||||
Elektrownie:
|
Ogółem [tys.m3] |
Ujęcia własne wód podziemnych |
Ujęcia własne wód powierzchni. |
Pobór z zewnątrz |
Elektrownia Bełchatów |
83267 |
1929 |
81039 |
299 |
Zespół El. PAK |
12132 |
2896 |
9236 |
---- |
Elektrownia Turów |
32087 |
--- |
32000 |
87 |
Elektrownia Kozienice |
1129995 |
2095 |
1127900 |
--- |
Zespół El. Dolna Odra |
1287265 |
1736 |
1285416 |
113 |
Elektrownia Połaniec |
931876 |
1362 |
930514 |
--- |
Elektrownia Rybnik |
14357 |
911 |
12080 |
1366 |
Elektrownia Jaworzno III |
38633 |
--- |
36117 |
2516 |
Elektrownia Łaziska |
11941 |
76 |
--- |
11865 |
Zespół El. Warszawa |
218958 |
35 |
218558 |
365 |
Elektrownia Łagisza |
7748 |
--- |
7748 |
--- |
Elektrownia Siersza |
4013 |
1010 |
--- |
3003 |
Zespół El. Ostrołęka |
410951 |
745 |
410206 |
--- |
Elektrownia Skawina |
363866 |
246 |
363062 |
558 |
Zespół EL. Łódź |
6321 |
3424 |
--- |
558 |
Zespół El. Jaworzno I,II |
12713 |
--- |
--- |
12713
|
TABELA A2.
Pobór wody w energetyce zawodowej w roku 1993r. |
||||
Elektrociepłownie |
Ogółem [tys.m3] |
Ujęcia własne wód podziemnych |
Ujęcia własne wód powierz- -chniowych |
Pobór z zewnątrz |
Ec. Kraków-Łęg |
6549 |
--- |
5887 |
662 |
Zespół Ec. Wrocław |
11760 |
122 |
11586 |
52 |
Zespół Ec. Gdańsk |
31640 |
5247 |
26221 |
172 |
Zespół Ec. Poznań |
12454 |
321 |
12112 |
30 |
Zespół Ec. Bytom |
1480 |
--- |
--- |
1480 |
Ec. Białystok |
1752 |
--- |
--- |
1752 |
Ec. Zabrze |
1526 |
--- |
--- |
1526 |
Ec. Chorzów |
1520 |
--- |
--- |
1520 |
Zespół Ec. Bydgoszcz |
5221 |
--- |
4867 |
354 |
Zespół Ec. Bielsko-Biała |
2567 |
--- |
--- |
2567 |
Ec. Będzin |
1170 |
--- |
102 |
1068 |
El. Opole |
3032 |
159 |
2871 |
2 |
ZE Gorzów |
5660 |
132 |
5528 |
--- |
ZE Kalisz |
387 |
--- |
370 |
17 |
ZE Zielona Góra |
608 |
--- |
--- |
608 |
ZE Elbląg |
35353 |
--- |
35088 |
256 |
Elektrownia Blachownia |
8036 |
427 |
3538 |
4071 |
Ec. Zduńska Wola |
358 |
354 |
--- |
13 |
Elektrownia Stalowa Wola |
155395 |
376 |
155018 |
1 |
Elektrownia Halemba |
2815 |
--- |
961 |
1854 |
Razem |
4855406 |
23585 |
4778025 |
53796 |
TABELA B1.
Wykorzystanie wody w energetyce zawodowej w 1993r. |
|||||
Elektrownie |
otwarte układy chłodzenia |
zamknięte układy chłodzenia |
cele techno- -logiczne |
cele bytowo--komunalne |
|
tys.m3 |
|||||
Elektrownia Bełchatów |
197 |
51826 |
29213 |
1693 |
|
Zespół El. PAK |
--- |
7985 |
3390 |
545 |
|
Elektrownia Turów |
--- |
19413 |
7094 |
508 |
|
Elektrownia Kozienice |
1126769 |
--- |
2469 |
511 |
|
Zespół El. Dolna Odra |
1276108 |
--- |
10005 |
754 |
|
Elektrownia Połaniec |
928484 |
--- |
1740 |
588 |
|
Elektrownia Rybnik |
0481 |
4378 |
3621 |
1594 |
|
Elektrownia Jaworzno III |
--- |
1194 |
36117 |
1194 |
|
Elektrownia Łaziska |
--- |
11385 |
1492 |
180 |
|
Zespół El. Warszawa |
196848 |
10 |
18000 |
366 |
|
Elektrownia Łagisza |
--- |
6172 |
1123 |
441 |
|
Elektrownia Siersza |
--- |
--- |
3548 |
290 |
|
Zespół El. Ostrołęka |
395624 |
--- |
6805 |
100 |
|
Elektrownia Skawina |
363062 |
--- |
558 |
164 |
|
Zespół El. Łódź |
--- |
274 |
5713 |
318 |
|
TABELA B2.
Wykorzystanie wody w energetyce zawodowej w 1993r. |
||||
Elektrownie |
otwarte układy chłodzenia |
zamknięte układy chłodzenia |
cele technolo- -giczne |
cele bytowo- -komunalne |
tys.m3 |
||||
Zespół El. Jaworzno |
--- |
6614 |
5647 |
352 |
Elektrocie- -płownia Kraków-Łęg |
--- |
37888 |
2224 |
490 |
Zespół El. Wrocław |
8690 |
429 |
2383 |
160 |
Zespół El. Gdańsk |
24559 |
393 |
6425 |
235 |
Elektrownia Stalowa Wola |
119218 |
23408 |
1443 |
376 |
Elektrownia Blachownia |
--- |
7076 |
714 |
246 |
Zespół El. Bydgoszcz |
1464 |
--- |
3534 |
223 |
Elektrownia Halemba |
--- |
2658 |
133 |
24 |
Zespół Ec. Poznań |
8169 |
370 |
3058 |
342 |
Zespół Ec. Bytom |
--- |
586 |
828 |
66 |
Ec. Białystok |
298 |
163 |
1260 |
31 |
Ec. Zabrze |
--- |
885 |
597 |
44 |
Ec. Chorzów |
--- |
894 |
550 |
76 |
Ec. Bielsko Biała |
--- |
463 |
911 |
25 |
Ec, Będzin |
--- |
162 |
814 |
194 |
El. Opole |
--- |
1800 |
1082 |
59 |
Ec. Gorzów |
--- |
660 |
3131 |
94 |
Ec. Kalisz |
--- |
--- |
310 |
17 |
Bibliografia
Ewa Grochowicz, Jan Korytkowski Ochrona przyrody i wód. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1996.
Danuta Cichy, Włodzimierz Michajłow, Henryk Sander Ochrona i kształtowamie środowiska. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Warszawa 1988.
Stefan Kozłowski Droga do ekorozwoju. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa 1994.
Damazy Laudyn, Maciej Pawlik, Franciszek Strzelczyk
Elektrownie. WNT Warszawa 1990.
Jerzy Kucowski, Damazy Laudyn, Mieczysław Przekwas
Energetyka a ochrona środowiska. WNT Warszawa 1994.
10
Wyszukiwarka