mikroekonomia wykłady (33 str), Ekonomia


Wykład nr 1

Ekonomia pochodzi z starożytności .

` Oikosnomikos ` - nauka o gospodarstwie domowym

Ojkos - dom

Nomos - nauka

Mikroekonomia bada gospodarstwo domowe , nauka społeczna pokrewna filozofii .

EKONOMIA - nauka o gospodarowaniu dobrami rzadkimi ( McKenzy )

Ekonomia była nazywana społeczną , polityczną ale od czasu Marshalla mamy samą

ekonomię .

Funkcje ekonomii :

  1. Teoriopoznawcza - wyjaśnienie , określenie różnych zjawisk i ich przebiegu .

  2. Aplikacyjna - próba formułowania wskazówek dla gospodarki .

MIKROEKONOMIA - ta część badań ekonomicznych , która skupia się na badaniu

poszczególnych podmiotów gospodarczych lub poszczególnych rynków .

Narzędzia : cena , popyt podaż , zysk .

MAKROEKONOMIA - badanie i interpretacja zjawisk zachodzących między podmiotami .

Badanie zależności całej gospodarki .

EKONOMIA POZYTYWNA - wypracowanie uniwersalnych narzędzi , polega na dokony -

waniu bezstronnych uogólnień systemów , obiektywizm , brak wartościowania .

EKONOMIA NORMATYWNA - sądy wartościujące , umożliwiające budowę ideologii .

Kierunki ekonomii :

  1. Merkantylizm - ( Montchretien ) utożsamiała gromadzenie bogactwa z gromadzeniem

pieniądza pełnowartościowego .

  1. Fizjokratyzm - ( Quesnay , Keney ) podstawową dziedziną gospodarki jest rolnictwo .

  2. Ekonomia klasyczna - ( Ricardo , Smith , Say ) - apologezja prywatnej własności

i rynku .

Prawo rynków Saya - każdy popyt rodzi swoją podaż , a każda podaż rodzi swój popyt ,

  1. Leseferyzm - okres nie ingerencji państwa w gospodarkę .

  2. Keynesizm - ( twórcą Keynes - twórca interwencjonalizmu państwowego ) ekonomia

popytowa , prawo Saya jest niesłuszne gdyż zdarzają się takie okresy , że

państwo musi pomóc gospodarce , mikroekonomiczna polityka państwa .

Keynes - 1936 -

  1. Neoklasyczna ekonomia - poprawienie klasycznej , synteza neoklasyczna Marshalla .

  2. Ekonomia marksistowska - ( czyli gospodarka rynkowa jest zła ) kładzie nacisk na

sprawiedliwość społeczną , naczelną kategorią jest człowiek i jego potrzeby .

  1. Ekonomia podażowa - co robić aby pobudzać podaż :

Problem ograniczoności zasobów - RZADKOŚĆ

0x08 graphic
0x08 graphic

Zjawisko a ) powszechne Luka między potrzebami a

b ) pozytywne możliwościami ich realizacji

wynikającymi z ilości dóbr jakimi

dysponujemy w danym czasie .

Subiektywizm odzwierciedla rzadkość .

POTRZEBA - uczucie braku połączone z chęcią jego zaspokojenia .

POTRZEBA

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

podstawowe jednorazowe wyższego rzędu powtarzalne

fizyczne duchowe społeczne egzystencjonalne

Trójczłonowa koncepcja podziału człowieka .

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
CZŁOWIEK

Biosystem Socjosystem Psychosystem

( nie jest sam ) ( człowiek istota

myśląca , podejmuje

samodzielne decyzje )

Geneza powstania potrzeb :

Prawo powtarzania potrzeb ( Jevons )

  1. Powietrze ( oddychanie )

  2. Pożywienie

  3. Ubranie

  4. Mieszkanie

  5. Szeroko pojmowana rozrywka

  6. Przedmioty zbytku luksus

Zasady Marshalla :

  1. Pożywienie

  2. Ubranie

  3. Mieszkanie

  4. Zaspakajanie wszelkiej działalności

Cech potrzeb :

  1. Obiektywizm

  2. Subiektywizm i indywidualizm

  3. Konkurencyjność

  4. Substytucyjność

  5. Nieograniczoność co do liczby ( teoria wyboru konsumenta )

  6. Ograniczoność co do pojemności

  7. Odnawialność

  8. Społeczny charakter ( miejsce w strukturze społecznej )

  9. Komplementarność

  10. Historycznie zmienny charakter - wraz ze zmianą ustroju potrzeby ulegają modyfikacji .

PIRAMIDA POTRZEB

0x08 graphic
0x08 graphic

potrzeby

samorealizacji

( praca nad sobą )

0x08 graphic

potrzeby szacunku i poważania wg . Maslowa

( poczucie własnej wartości )

0x08 graphic

potrzeby społeczne ( poczucie przynależności )

0x08 graphic

potrzeby bezpieczeństwa ( pewność ochrona )

0x08 graphic

potrzeby fizjologiczne ( głód , pragnienie , seks )

0x08 graphic

Nienasyconość człowieka przewyższa tempo możliwości .

DOBRA - wszystkie rzeczy służące do zaspokajania potrzeb .

Dobra gospodarcze - wytworzone przez człowieka .

Dobra konsumpcyjne - służą zaspokajaniu potrzeb bieżących .

Dobra inwestycyjne - konsumpcja na przyszłość .

PRODUKCJA oddziaływanie człowieka na przyrodę w celu uzyskania dobra gospodarczego

W aspekcie ekonomicznym proces produkcji polega na zastosowaniu czynników produkcji

i przetwarzaniu ich w produkt .

Czynniki produkcji - są to wszystkie środki użyte w produkcji .

Czynniki produkcji :

  1. Dobra pierwotne - surowce mineralne , wody , lasy , ziemia ( renta gruntowa ,

czynsz dzierżawny ) , rośliny , zwierzęta .

  1. Praca człowieka

  2. Ekonomiczne dobra produkcyjne ( dobra kapitałowe ) - maszyny , budynki , licencje

znaki firmowe , kapitał pieniężny ( gotówka , akcje , obligacje i należności ) .

  1. Technologia - sposób wytwarzania

  2. Talent przedsiębiorczości - umiejętność łączenia wszystkich czynników produkcji w

jednym procesie wytwarzania dóbr i usług , przynosi maksymalne efekty .

Podstawowe czynniki produkcji - ziemia , kapitał , praca ( zdolności fizyczne i umysłowe

człowieka które może on dać ) .

Krzywa możliwości produkcyjnych

0x08 graphic
Dobra A

0x08 graphic
A

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
C

Dobro B

0x08 graphic
B

OGRANICZONOŚĆ ZASOBU - dynamiczna teoria zasobów mówi o tym , że zasobów w

gospodarce nie brakuje , brakuje naszych zdolności do ich wykorzystania .

Rzadkość jest czasowa , a zasoby dynamiczne się odnawiają .

Wykład nr 2

ALOKACJA - rozdysponowanie rzadkich zasobów między konkurencyjne cele .

KOSZT ALTERNATYWNY - koszt zaniechanych możliwości , korzyści wynikających z

najlepszego niezastosowanego zasobu .

Aspekt gospodarowania :

KOSZTY :

Cel naszej pracy - realizacja ma być najlepsza , racjonalna - najlepsze rozwiązanie w

danych warunkach , z punktu widzenie celu ekonomicznego .

GOSPODAROWANIE - jest procesem w którym wykorzystujemy w sposób racjonalny

ograniczone zasoby .

Dwie zasady racjonalnego gospodarowania :

  1. Zasada największego efektu ( wydajności ) - przy danych środkach maksymalizujemy

efekt .

  1. Zasada najmniejszego nakładu ( oszczędność środków ) - osiągnąć cel przy użyciu jak

najmniejszych środków .

RACJONALNOŚĆ :

dniego jest racjonalne ( wiele rozwiązań )

RACHUNEK EKONOMICZNY - zespół rachunków symulacyjnych pozwalających nam na

wybór rozwiązania optymalnego czyli najlepszego w danych warunkach .

wybierzemy najlepiej

zjawisko ( nigdy nie mamy wszystkich czynników )

EKONOMIA to nauka statyczna . Próby prowadzące do wyników , musi być wiele prób ,

im więcej prób tym lepszy wynik przy założeniu błędu statystycznego .

Przedmiot badań ekonomii - proces gospodarowania wszelkie działania w sferze produkcji

dóbr i usług , w sferze podziału i konsumpcji . Motywem działania jest:

Sposobem będzie podejmowanie racjonalnych wyborów co , gdzie , kiedy .

METODY BADAWCZE ekonomii :

dla przebiegu zjawiska ekonomicznego , wyodrębnienie podstawowych wiadomości

dla danego zjawiska .

ZJAWISKA GOSPODARCZE , cechy :

  1. Sprężenie zwrotne , skutek - przyczyna

  2. Zjawiska mające miejsce w mikroskali nie zawsze sumują się w makro , po dogłębnym

zbadaniu okazuje się , że zależność nie występuje .

  1. Złudność zależności ekonomicznych .

  2. Jest subiektywna .

  3. Dobór technik i metod badawczych wpływa na wyniki badań ( mogą się różnić )

KONKRETYZACJA - zbliżenie teoretycznej formuły do rzeczywistości .

WERYFIKACJA - sprawdzanie czy formuła jest prawdziwa czy nie .

  1. statystyczna ( badania )

  2. historyczne odnoszenie się do przeszłości

FALSYFIKACJA - ( odwrotna do weryfikacji ) - obalenie hipotezy poprzez wykazanie że w

jakimś przypadku ona nie zachodzi .

Narzędzia pomocnicze w badaniu ekonomii :

  1. logiczne myślenie : indukcja , redukcja , dedukcja .

TEORIA EKONOMICZNA - zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy ekonomiczne ,

musi być odpowiednio skomponowana , interpretuje , daje diagnozę gospodarki .

Podstawy do prognozowania przyszłości .

NARZĘDZIA EKONOMICZNE :

  1. Model ekonomiczny - uproszczenie które zawiera wszystkie ważne elementy dla

danego zjawiska , pomija te które nie mają wpływu na dane zjawisko . ( Badania

modelowe są niezbędne , korzystne , bo to jedyny sposób badania rzeczywistości

gospodarczej .

  1. Eksperyment - ( jest wykorzystywany ale wymaga ostrożności ) - stworzenie pewnych

warunków nie występujących w rzeczywistości gospodarczej .

każdej próbie zmiana jednego czynnika .

SYSTEM SPOŁECZNY - całość związków i zależności występujących w społeczeństwie .

Wszelkie działania w ramach systemu to układ społeczny .

0x08 graphic
0x08 graphic
SYSTEM SPOŁECZNY

0x08 graphic

system polityczny system kulturalny system ekonomiczny -

- bezpieczeństwo - nawyki gospodarczy

zewn. i wewn. - tradycje - całokształt związków

- instytucje - oczekiwania członków i zależności między

społeczeństwa członkami społeczeństwa

wynikających z działania ich

na płaszczyźnie ekonomicznej

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

decyzyjny motywacyjny

kontrolny koordynacyjny

PRAWA EKONOMICZNE - istotne , konieczne i stale powtarzające się związki zależności

między kategoriami ekonomicznymi . Charakteryzują się statystycznością ,

sprawdzają się w wielu przypadkach , są obiektywne , są historyczne - pojawiają

się tam gdzie mogą i znikają tam nie mają miejsca bycia . Są niezmienne .

Wykład nr 3

Reforma - pewien cykl zmian

TRANSFORMACJA - cykl zmian powodujących przejście systemu od systemu mniej do

bardziej efektywnych

TRANSFORMACJA

0x08 graphic
0x08 graphic

modyfikacyjna systemowa

modyfikacje , zmiany rewolucyjne dotyczy systemu ekonomicznego ,

ewolucyjne w systemie ekonomicznym politycznego , kulturowego

( kraje Europy środkowej )

1. od centralnie planowanej do

rynkowej

2. od socjalizmu do demokracji rynkowej

Jak wyglądała gospodarcza organizacja człowieka

  1. GOSPODARKA NATURALNA - podstawowym podmiotem jest gospodarstwo domowe

( jego cel to produkcja i konsumpcja ) , to taki typ organizacji , w której każdy

podmiot wytwarza dobro na zaspokajanie własnych potrzeb .

Nadwyżka była przyczyną do zmiany typu gospodarowania - społeczny PODZIAŁ

PRACY ( grupy - zawody - specyficzne zawody )

SPECJALIZACJA - ukierunkowanie swoich predyspozycji , doskonalenie ich .

Wolność osobista niezbędna do zmian formy gospodarczej , własność prywatna również .

  1. GOSPODARKA RYNKOWA - typ organizacji ekonomicznych człowieka , gdzie podsta -

wową instytucją jest rynek na której dokonuje się wymiana , a motywem

działania jest efektywność , korzyść ( zysk , konsumpcja ) . Pojawił się

producent i wymiana .

Typy wymiany :

Współczesna gospodarka rynkowa to gospodarka mieszana - dominuje własność prywatna

ale dopuszczalne są inne własności . Głównym narzędziem jest rynek ale dopuszczamy

interwencje państwa .

0x08 graphic
0x08 graphic
WŁASNOŚĆ

prywatna publiczna

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

indywidualna zbiorowa państwowa lokalna ( komunalna )

0x08 graphic

0x08 graphic
spółka

spółka akcyjna

Model gospodarki rynkowej

z jakimkolwiek podmiotem pochodzenia zagranicznego .

RYNEK - ( podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej )

  1. Miejsce na którym dokonuje się wymiana .

  2. Całokształt procesów odbywających się między jego uczestnikami czyli podmiotami

gospodarczymi .

  1. Na rynku zachodzą transakcje - proces gdzie spotykają się dwie strony .

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
TRANZAKCJA

ma procesy negocjacyjne może dotyczyć czasowego jako forma działalności to

dysponowania własnością zmiana formy własności

kredyty

  1. To zespół rynków gdzie zachodzą transakcje

Rodzaje rynków :

Rynek dóbr

0x08 graphic
0x08 graphic

konsumpcyjnych - nabywca nabywa inwestycyjnych - kupuje dobro by

coś do skonsumowania poddać je obróbce i stworzyć

dobro finalne

0x08 graphic
0x08 graphic
RYNEK

otwarty ( raczej ograniczony ) zamknięty

0x08 graphic
0x08 graphic
przetarg

formalny - instytucjonalny nieformalny

w ramach swojego rozwoju doprowadziły sprzedawcy na targu gdzie nie ma

do tego , że mają swoją siedzibę ( giełda ) legalizacji ( czarny rynek )

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

biały szary czarny

RYNEK KONKURENCJI

0x08 graphic
0x08 graphic

doskonałej niedoskonałej

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

pełny monopol oligopol

duopol monopol

PIENIĄDZ - wyłonienie się ekwiwalentu jako pojęcia

ilość , trwałe , łatwe do podzielenia , powszechne ) - monety - prawo bicia pieniądza .

i srebro , później tylko złoto .

Zaczęto odchodzić od pieniądza pełnowartościowego .

pieniądza jest stabilność gospodarki państwa ( kryzys w Rosji ) .

Funkcje pieniądza :

  1. Miernik wartości

  2. Środek wymiany

a strumieniem towaru - kredyt )

  1. Środek tezauryzacji ( gromadzenie skarbu )

  2. Pieniądz światowy ( SDR - 42% $ + 19% DM + 15% J + 12% Ł + 12% F )

Wykład nr 4

CENA - informuje nas o relacji między produktami

  1. relatywna , informacyjna mówi nam o rzadkości produktu

  2. żywiołowa , administrowana

  3. funkcja agregacyjna - pozwala nam na przejście od systemu ilościowego do

jakościowego

  1. ma zdolność równoważenia popytu i podaży

  2. funkcja kosztowa - wchodzi w skład produktów jako koszt

  3. nie jest wielkością jednorodną :

  1. funkcja dochodowa - pokazuje ona wartość naszego dochodu ( możemy za jej pomocą

wyliczyć siłę nabywczą pieniądza - wartość realna - ilość dóbr i usług

które możemy za nią nabyć )

Cena sprawiedliwa - św. Tomasz z Akwinu - powinna być ustalana zgodnie z wartościami

chrześcijańskimi .

Milton Friedman - monetaryzm - Cena jest czynnikiem motywującym do aktywności

gospodarczej . Po to aby można było posiadać pewne produkty -

motywuje do działania .

POPYT - zapotrzebowanie zgłoszone na dobra i usługi na rynek przez nabywców ( rynek

konsumpcji , rynek czynników produkcji )

NABYWCY

0x08 graphic
0x08 graphic

KONSUMENCI PRODUCENCI

dobra finalne czynniki produkcji

Rodzaje popytu :

na drugie dobro

POPYT - elementy regulujące :

  1. Cena dobra

  1. Dochód - ile mamy i ile możemy wziąć na kredyt - ujęcie statystyczne i dynamiczne

  2. Preferencje popytowe - upodobania indywidualne , tradycje , religia , moda

  3. warunki geograficzne - demograficzne

PODAŻ - ilość dóbr i usług zaoferowanych na rynek w danym czasie określonemu lub

nieokreślonemu nabywcy ( występuje dzisiaj częściej )

Czynniki motywujące podaż :

  1. Cena produktu

PRAWO POPYTU ( Zależności na rynku konkurencyjnym , produkt jest jednorodny , ilość

produktu jest ograniczona , konsumenci i producenci decydują na

podstawie swoich korzyści . Nabywcy podejmują decyzję niezależnie

od siebie . Rynek dotyczy dóbr konsumpcyjnych , ceteris paribus . )

- mówi ono że , wraz ze wzrostem ceny danego dobra lub usługi w

sytuacji ceteris paribus spada zapotrzebowanie na to dobro lub usługę .

Funkcja jednoczynnikowa

0x08 graphic
cena

0x08 graphic

wg Marshalla

0x08 graphic
popyt

POPYT :

Dobra substytucyjne - cena B spada popyt A spada

Dobra komplementarne - cena B rośnie popyt A i B spada

PRAWO PODAŻY ( Celem producentów jest maksymalizacja zysków . Producenci są

niezależni od siebie - rynek konkurencyjny . Producenci są sprzedawcami

ceteris paribus . )

- wraz ze wzrostem ceny wzrasta ilość produktu czy usługi oferowana

przez producentów na rynek .

0x08 graphic

cena

0x08 graphic
0x08 graphic

wg Marshalla

podaż

Mechanizm równoważenia rynku - cena , popyt , podaż .

CENA RÓWNOWAGI RYNKOWEJ - cena czyszcząca rynek , pozwala ona na uwolnienie

rynku z nadmiernej ilości popytu lub podaży .

RÓWNOWAGA RYNKOWA

0x08 graphic

cena

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
C 3 - niedobór popytu , nadwyżka podaży

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
C 2 - cena równowagi ( punkt przecięcia

E krzywej popytu i podaży )

0x08 graphic
C 1 - nadwyżka popytu , niedobór podaży

0x08 graphic

podaż , popyt

Cena równowagi - sytuacja modelowa

Flubturencje - ruch wokół ceny równowagi

Procesy dostosowawcze - krótko lub długo okresowe

Krótki okres czasu - przynajmniej jeden czynnik constans ( technologia ) - podaż jest

mało elastyczna - limituje nas wielkość produkcji

Długi okres czasu - wszystkie czynniki produkcji są zmienne

Bardzo krótki okres czasu - tylko cena się zmienia

Ex - ante -działanie wyprzedzające

Ex - post - działanie po wystąpieniu jakiegoś czynnika

MODEL PAJĘCZYNY - opisuje opóźnione dostosowanie podaży w stosunku do zmian

popytu na rynku ( rolnictwo - opóźnienie jednoroczne )

Dostosowanie ekstrapolacyjne - dostosowanie z opóźnieniem , podaż w danym okresie

dostosowuje się do podaży bazowej ( rok poprzedni ) .

Wykład nr 5

Pieniądz światowy - ( pieniądz kruszcowy , pieniądz narodowy $ )

Pieniądz kreowany SDR ( Special Drawing Rights ) , MFW , ECU , EURO ( wąż walutowy )

Cena absolutna - ilość jednostek pieniężnych przypisywanych danemu przedmiotowi .

Cena relatywna - ilość jednostek dobra A z konsumpcji której musi zrezygnować aby

nabyć jedną jednostkę dobra B ( niezbędna do analizy ekonomicznej )

Dwa mechanizmy cen :

alokacji ( raczej model )

  1. Podmiot gospodarczy który ma silną pozycję na rynku ( monopol ) .

  2. Państwo jako podmiot gospodarczy może administrować ceną .

Cena administracyjna - socjalizm , cena ustalana nakazowo , od góry .

Gospodarka rynkowa - oddziaływanie na cenę za pomocą podatków , ceł ,oprocentowanie

kredytów , ulgi , subwencje .

ELASTYCZNOŚĆ - miara zmian względnych ( pokazuje nam jak zmienia się dana wielkość

pod wpływem danego czynnika .

Elastyczność POPYTU :

E= % zmiana wielkości popytu / % zmiana wielkości czynnika wpływającego na popyt

  1. 0x08 graphic
    Cenowa

  2. 0x08 graphic
    Dochodowa ( + dobra normalne , - dobra niższego rzędu )

  3. Mieszana ( krzyżowa ) ( + dobra substytucyjne , - dobra komplementarne )

0x08 graphic

0x08 graphic
Krzywe popytu przy różnych poziomach elastyczności cenowej .

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

elastyczny E > 1 jednostkowy E = 1 nieelastyczny E < 1

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

sztywny E = 0 doskonale elastyczny

AD 1 . Jak zmieni się popyt na dobro A przy zmianie ceny dobra A o jednostkę .

AD 2 . Jak zmieni się popyt na dobro A pod wpływem zmiany dochodu konsumenta

o jednostkę .

AD 3 . Jak zmieni się popyt na dobro X pod wpływem zmiany ceny dobra Y .

Produkty spożywcze - niska elastyczność , mniej niż jednostka

Produkty przemysłowe - wyższa elastyczność , prawie jednostkowa

Usługi - wysoka elastyczność , więcej niż jednostkowa

Elastyczność PODAŻY

Ec = % zmiana wielkości podaży / % zmiana wielkości ceny

0x08 graphic
0x08 graphic
cena

0x08 graphic
ec < 1

0x08 graphic
ec = 1

ec > 1

0x08 graphic

podaż

Wzdłuż całej krzywej popytu i podaży nie ma elastyczności takiej samej , może ona się

zmieniać .

Elastyczność :

Ekspansybilność ceny - jak zmieni się cena jeżeli podaż zmieni się o jednostkę .

Fleksybilność cenowa - jak zmieni się cena jeżeli popyt zmieni się o jednostkę .

PODMIOTY W GOSPODARCE RYNKOWEJ

Struktura gospodarki rynkowej .

PODMIOTEM GOSPODARCZYM - nazywamy każdą formę organizacji , każdego aktywnego

uczestnika gry rynkowej podejmującego samodzielne decyzje , kierującego się

własnym interesem i związanym z tym ryzykiem .

JANOS KORNAI - wyodrębnił w gospodarce dwa procesy :

  1. Procesy realne ( materialne ) - są tom wszelkie działania w ramach tych procesów

powodujące zmiany czynników produkcji mające na celu wytworzenie dóbr ,

produktów , ich wymianę jak również konsumpcję np. : wytwarzanie ,

przetwarzanie, transportowanie , pakowanie .

  1. Procesy regulacyjne ( myślowe ) są to wszelkie procesy związane z przetwarzaniem

i przekazywaniem informacji jak również z przygotowaniem i podejmowaniem

decyzji ekonomicznych .

Podział gospodarki na sferę realną i regulacyjną .

Sfera realna - przedsiębiorstwa ( producent ) , konsumenci ( gospodarstwa domowe )

BANK komercyjny - podmiot gospodarczy powołany w celu przyjmowania z rynku wolnych

środków pieniężnych i zarządzania nimi ( sfera realna )

NBP , banki narodowe , centralne -podmiot sfery regulacyjnej , obsługuje państwo ,

zarządza budżetem państwa , jest bankiem banków , jest bankiem emisyjnym ,

określa rezerwy obowiązkowe .

Parametry NBP :

  1. Stopa redyskontowa

  2. Stopa lombardowa

  3. Stopa refinansowa

INSTYTUCJE UBEZPIECZENIOWE - są powołane do życia w celu przejmowania ryzyka z

podmiotów mniej zdolnych do jego ponoszenia . Są podmiotem rynku kapitałowego

gromadzą duże środki kapitałowe .

GIEŁDA - rynek kapitałowy , ` barometr gospodarki `

PODMIOTY DEMOKRACJI PRZEMYSŁOWEJ - związki zawodowe , zrzeszenia pracodawców

zrzeszenia konsumentów - zadaniem ich jest obrona interesów grup które zrzeszają .

PAŃSTWO - podmiot specyficzny ( superpodmiot ) , podmiot o charakterze władczym ,

może regulować , sterować podmiotami , przestrzega zasad gospodarki rynkowej .

PRZEDSIEBIORSTWO ( producent ) - jest podmiotem gospodarczym realizującym swoje

cele , działa samodzielnie , podejmuje decyzje i ryzyko .

Cechy przedsiębiorstwa :

  1. Odrębność ekonomiczna ( własność )

  2. Odrębność organizacyjna ( np. spółka )

  3. Odrębność prawna ( strona prawna , pełna osobowość prawna )

PRZEBSIĘBIORSTWO

0x08 graphic
0x08 graphic

publiczne prywatne

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

państwowe lokalne indywidualne zbiorowe ( spółki )

GOSPODARSTWO DOMOWE - grupa ludzi , wspólnie zamieszkujący i wspólnie podej -

mujących decyzje co do rozdysponowania posiadanych środków . przynajmniej jedna

z osób musi prowadzić działalność zarobkową .

Funkcje gosp . domowego :

  1. Funkcja konsumpcyjna ( zaspokajanie potrzeb )

  2. Funkcja produkcyjna ( uczestnictwo w rynku czynników produkcji - rynek pracy )

WYBORY konsumenta :

  1. Wybory konsumenta odbywają się zgodnie z jego preferencjami , interesem ( główny

cel - zaspokajanie potrzeb )

  1. Wybory dokonywane są w oparciu o dane informacje ( modelowe - pełna informacja )

  2. Wybiera między dobrami substytucyjnymi

  3. Jest podmiotem racjonalnym

Celem konsumenta jest maksymalizacja zadowolenia z konsumpcji

Ograniczenia :

  1. Dochody ( dochód realny )

  2. Ceny dóbr i usług ( dochód realny )

Uporządkowany system preferencji konsumenta :

  1. Założenie kompletności preferencji .

  2. Założenie przechodniości preferencji .

  3. Nienasyconość zadowolenia konsumenta .

Wykład nr 6

Dobra :

wymiany)

UŻYTECZNOŚĆ - miara zadowolenia konsumenta , pokazuje ile zadowolenia z konsumpcji

jednego dobra bądź usługi ma konsument

Użyteczność jest więc miarą porządkową , coś jest ważniejsze a coś mniej - subiektywizm.

UŻYTECZNOŚĆ CAŁKOWITA - suma użyteczności konsumowanej ilości dobra.

0x08 graphic
UC

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ilość dobra Q

Funkcja rosnąca ale o zmiennym tempie przyrostu ( trzeba badać tempo przyrostu ) .

UŻYTECZNOŚĆ MARGINALNA - zadowolenie konsumenta ze zwiększenia ( zmniejszenia )

konsumpcji o jedną jednostkę dobra Q .

0x08 graphic
UM

0x08 graphic

0x08 graphic

nasycenie Ilość dobra Q

Funkcja malejąca przecinająca układ współrzędnych , najcenniejsza dla konsumenta jest

pierwsza jednostka dobra ( bo wtedy najbardziej odczuwa rzadkość , potem wzrasta

uczucie nasycenia danym dobrem ) .

W przypadku konkretnego dobra może dojść do nasycenia - dane dobro nie ma już dla

nas znaczenia .

Ostatnia jednostka przypada na moment gdy UM przecina układ - nasycenie , gdy ilość

dobra jest maksymalna .

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
UC = max

UM = 0

0x08 graphic

punkt nasycenia ( odnosi się do jednego dobra )

PRAWO malejącej użyteczności marginalnej - każda następna jednostka danego dobra

daje coraz mniejsze zadowolenie konsumenta .

TEORIA nadwyżki konsumenta ( Marshall ) - z dodatniej różnicy pomiędzy indywidualną

użytecznością jakiegoś dobra dla danego konsumenta a jego ceną rynkową .

KRZYWA OBOJĘTNOŚCI - pokazuje wszystkie kombinacje dwóch dóbr dających

konsumentowi ten sam poziom zadowolenia.

0x08 graphic

Dobro A

0x08 graphic

0x08 graphic

Dobro B

Dla konsumenta jest obojętne czy tyle danego dobra czy tyle innego - dobra wymienne .

Relacja wymienności jest zmienna ( bo przydatność danych dóbr może się zmieniać )

Różna jest substytucyjność dóbr .

PRAWO malejącej marginalnej substytucyjności dóbr - określa jaką ilość dobra A należy

poświęcić w celu zwiększenia konsumpcji o 1 jednostkę dobra B .

Zależy od ogólnej ilości A i B ( rzadkość )

MAPA OBOJĘTNOŚCI

0x08 graphic
Dobro A

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Każda wyżej położona krzywa symbolizuje

wyższe zadowolenie z konsumpcji .

0x08 graphic
Dobro B

Krzywe wzajemnie równoległe , nie przecinają układu .

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Kombinacja na zasadzie zmniejszania się jednego i

drugiego dobra. Konsumentowi jest wszystko

0x08 graphic
0x08 graphic
jedno . Taka krzywa jest niemożliwa ,

ograniczenia finansowe .

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

DUDŻET KONSUMENTA :

  1. Dochody :

  1. Wydatki

Płaca jest najpowszechniejszym dochodem ale nie jest jedynym źródłem .

Źródła pozapłacowe :

Dochody:

Dochód z okresu T = konsumpcja z okresu T ale istnieje też ograniczenie z konsumpcji

bieżącej na korzyść konsumpcji przyszłej ( oszczędności ) .

Rentier - osoba żyjąca z kapitału , ma dosyć środków na życie .

Transfery rzeczowe - pieniądze trafiające z pomocy społecznej ( Begg ) .

LINIA BUDŻETOWA KONSUMENTA

0x08 graphic
Dobro A

Pokazuje wszystkie kombinacje dóbr , które wymagają

0x08 graphic
zaangażowania takich samych środków ( takiej samej

ilości środków ) .

0x08 graphic

0x08 graphic
Dobro B

Zakreśla obszar możliwości finansowych konsumenta , ale nie wszystkie kombinacje są

jednakowo ważne dla konsumenta ze względu na indywidualne preferencje .

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
Optimum konsumenta

Krzywa obojętności jest styczna do linii budżetowej .

0x08 graphic

Najlepsze wykorzystanie dochodu zgodne z rzeczywistością .

Konsument dąży do maksymalizacji , będzie więc dążył do wzrostu dochodu , żeby był

realny ( nie tylko zgodny z inflacją )

Wykład 10

Decyzje mikroekonomiczne producenta

Podstawową funkcją produkcji jest analiza ekonomiczna , która musi być dwusektorowa :

Przedsiębiorstwo komponuje funkcje produkcji

  1. Jednoczynnikową - mówimy o wpływie jednego czynnika na wielkość produkcji

  2. Wieloczynnikową - badamy wpływ wielu czynników na wielkość produkcji

a = f ( F1 , F2 , ... , Fn ) - ogólna postać funkcji produkcji

a - wielkość produkcji F = czynnik produkcji

a = f1 /L/ a = f2 /K/ - jednoczynnikowa postać produkcji

L - siła robocza K - kapitał

a = f /L , K - wieloczynnikowa postać produkcji

Analiza może być - krótkookresowa

- długookresowa

Krótkookresowa analiza to taki okres , gdzie przynajmniej jeden czynnik produkcji jest stały ( np. czynnik technologii ) i niezmienny .

Czynnik technologiczny w krótkim okresie nie jest możliwy do zmiany , zmienia się on tylko w długim okresie .

Dlatego inaczej dany czynnik wygląda w analizie krótkookresowej , a inaczej w długookresowej . W każdym przedsiębiorstwie dokonuje się obu naraz .

0x08 graphic
Funkcja produkcji typu Cobba - Douglasa

Y - wielkość produkcji K - wielkość zaangażowanego kapitału

L - wielkość nakładu pracy A , alfa , beta - szacowane statystycznie parametry

Jest to zależność przyczynowo skutkowa , czyli jaki będzie efekt w zależności od nakładu .

1. Nieproporcjonalne przychody z czynnika - gdy mamy doczynienia z

czynnikami stałymi i zmiennymi .

Ricardo badał jak wpływa zmiana jednego czynnika na wielkość produkcji ( zrobił to w oparciu o rolnictwo ) . Zjawisko to polega na tym , iż gdy wykorzystamy zmienny nakład tylko jednego czynnika to trafimy na barierę efektywności przychodów z tego czynnika . Została wykorzystana fizyczna zdolność produkcji , czyli barierą efektywności działania jest wielkość czynników stałych ( np. pracownicy pracują 8h oraz maszyny pracują 8h - jest o.k. , można przez pozostały czas remontować maszyny i pracownicy odpoczywają , ale gdy pracuje się więcej to powstaje bariera fizyczna wykorzystania tego czynnika co powoduje mniejsze przyrosty , a nawet ujemne )

  1. W długim okresie możemy zmieniać kilka czynników :

Możemy kształtować wielkość produkcji i wielkość proporcji .

Proporcjonalne przychody z czynnika - aby zmienić kilka czynników , aby zmieniały się proporcjonalne nakłady danych czynników . Jest to sytuacja gdy powołujemy do życia nowe przedsiębiorstwo to wtedy możemy wykorzystać różne kombinacje danych czynników . Otwierając nowe przedsiębiorstwo wprowadzamy to co chcemy , natomiast stare przedsiębiorstwo jest ograniczone pewnym stanem posiadania , nie można go całkowicie zmienić ( np. nie stać go na wyrzucenie wszystkich starych maszyn i zakup nowych , gdy maszyny nie zużyły się , nie możemy ich wyrzucić ) .

GRAFICZNA ANALIZA PRODUCENTA

A ) Wybór ilościowy - czyli ile czynników produkcji zaangażować

IZOKWANTA - Krzywa jednakowego produktu

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
Kapitał

0x08 graphic
0x08 graphic
A

0x08 graphic
0x08 graphic
B

0x08 graphic

L - praca

A - technologia kapitałochłonna

B - technologia pracochłonna

Krzywe te mogą mieć różne nachylenie , zależy to od sybstytucyjności czynników produkcji . Nie są one doskonale substytucyjne , gdyż nie można całkowicie wyeliminować jednego czynnika ( krzywa nigdy nie styka i nie przecina się z

układem ) np. nie można pracować bez odpowiednich narzędzi , co z tego że mamy robotników jeśli nie posiadamy zasobów lub kapitału oraz odwrotnie - nie można nic zrobić bez robotników choćbyśmy mieli bardzo dużo kapitału - nic się nie zrobi samo.

Czyli , im mniej jakiegoś czynnika angażujemy tym trudniej jest go wyeliminować . Powstaje pytanie ile trzeba zaangażować danego czynnika aby otrzymać daną wielkość produkcji .

Produkt przeciętny / PP /

0x01 graphic
L - czynnik pracy , czynnik zmienialny

Ilość produkcji przypadająca na jednostkę czynnika zmiennego w danym czasie .

0x08 graphic
Produkt marginalny / PM /

Przyrost produkcji osiągnięty z dodatkowej jednostki czynnika zmiennego .

Graficzny obraz produktu całkowitego

0x08 graphic

0x08 graphic
PC

0x08 graphic

0x08 graphic

Graficzny obraz PM i PM

0x08 graphic
PP PM

0x08 graphic
0x08 graphic

PP

0x08 graphic

PM L

Nałożenie dwóch funkcji

0x08 graphic

PP PM PC

0x08 graphic
B

PC

0x08 graphic
A

0x08 graphic

PP

0x08 graphic

0 PM L

A - jest to sytuacja idealna , najkorzystniejsza , ale przedsiębiorstwo może dalej angażować czynnik , ponad punkt A , czyli efektywność wchodzi w fazę wzrostu produkcji , mamy przyrost efektu .

B - zaangażowanie ostatniego czynnika daje zerowy wzrost , zerową efektywność , dalej już przedsiębiorstwo musi dopłacać , nie mamy zysku ale możemy zapłacić za wszystkie czynniki produkcji

B ) Ograniczenia finansowe

0x08 graphic
K Izokoszta - krzywa jednakowego kosztu , zakreśla obraz

0x08 graphic
finansowych możliwości przedsiębiorstwa ,

ponad krzywą jest to niemożliwe ( bo przedsięb .

nie ma źródeł finansowania , dlatego sięga po

kredyty itp. ; aby zapewnić sobie możliwość

0x08 graphic
rozszerzenia działalności .

C ) Nałożenie technologii ilościowej (A) i finansowej (B)

0x08 graphic

0x08 graphic

K

0x08 graphic

A

0x08 graphic
0 L

Pełny rachunek ekonomiczny musi być techniczno - finansowy , czyli wybieramy technologię , a potem szacujemy jej ewentualne koszty ( Nasiłowski )

Zanim powstanie jakakolwiek produkcja , to najpierw powstają koszty ( produkcja kosztów , dlatego koszty są bardzo ważne dla każdego przedsiębiorstwa .

Przedsiębiorstwo powinno wybrać punkt A , bo jest to optimum producenta ( styczność izokwanty z izokosztą ) - pojawia się tu zasada racjonalnego gospodarowania . Jest to sytuacja statyczna .

Przedsiębiorstwo maksymalizuje zysk , i nie usatysfakcjonowane , dąży wiec by osiągnąć coraz większe zyski , przy odpowiednio nowej kombinacji czynników , dąży by osiągnąć coraz wyższe punkty styczności ( przechodzi na wyższe izokwanty )

Ścieżka ekspansji przedsiębiorstwa

0x08 graphic

0x08 graphic
K

0x08 graphic
Krzywa łącząca punkty będące

0x08 graphic
optymalną kombinacją czynników

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0 L

Ciągle jest to taki sam proporcjonalny nakład , jest to sytuacja umowna bo sytuacja dostępności pewnych czynników się zmienia np. gdy NBP ogłasza zmianę oprocentowania i wtedy zmieniają się nasza możliwość pozyskania kapitału jako czynnika i inaczej będzie wyglądać wybór czynników technologicznych , jest to inny koszt czynników produkcji .

Wykład nr 11

Koszty rzeczywiste - koszty które faktycznie ponosimy dla uzyskania korzyści .

Negatywny aspekt gospodarczy - utrata pewnych korzyści

Pozytywny aspekt gospodarczy - możliwość uzyskania pewnych korzyści .

Koszty ekonomiczne ( koszty rzeczywiste i koszty alternatywne )

Koszty alternatywne implicite + koszty rzeczywiste explicite = zysk ekonomiczny

Rachunek wyników - określa rachunek strat i zysków

Strata - nakłady przewyższają koszty - koszt ryzyka biznesowego

Koszty alternatywne i koszty rzeczywiste ponoszone są przez przedsiębiorstwo .

Koszty prywatne działalności ( indywidualne koszty działalności ) - koszty rzeczywiste i koszty alternatywne .

Praktyczny koszt wytworzenia jest wyższy od społecznego kosztu wytworzenia .

Koszty społeczne - koszty wytwarzania produktu ponoszone przez społeczeństwo np:

Odpowiedzialność personalna - płaci ten kto doprowadził do straty .

Krótki okres - występowanie kosztów stałych i kosztów zmiennych

Długi okres - analiza dotyczy tylko kosztów zmiennych .

Koszty stałe - koszty , których wysokość ( wielkość ) nie ulega zmianie pod wpływem produkcji .

Koszty zmienne - koszty , których wysokość związana jest ze zmianą produkcji. Koszty te rosną wraz ze wzrostem produkcji .

Koszty produkcji

Koszty stałe Koszty zmienne

- Płace pracowników administracji i usług - Płace pracowników produkcyjnych

- Koszty użytkowania ziemi - Koszty surowców , materiałów ,

- Koszty zużywania środków półfabrykatów

- Kredyty - Koszty mediów ( energia elektryczna

- Niektóre podatki woda

Suma kosztów stałych i zmiennych = koszt całkowity ( w krótkim okresie )

Koszt całkowity

0x08 graphic
koszty

Kc(s+z)

0x08 graphic

funkcja kosztów całkowitych

Kz jako zależność kosztów stałych

0x08 graphic
i kosztów zmiennych .

0x08 graphic
Ks

0x08 graphic

produkcja

Koszt całkowity zależy od kształtowania się kosztu zmiennego .

Koszt stały przeciętny ma tendencję malejącą wraz ze wzrostem produkcji .

Wraz ze wzrostem produkcji koszty będą rosły - efektywność zastosowania czynnika maleje .

Koszt marginalny - jaki będzie przyrost kosztu całkowitego przy wzroście produkcji o jednostkę .

Koszt marginalny - mówi o efektywności działania przedsiębiorstwa .

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych .

0x08 graphic

koszty

0x08 graphic

K3

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
spadek wzrost produkcja

( korzyści ) ( niekorzyści )

Korzyści skali rosnącej - nakłady czynników rosną wolniej niż produkt całkowity osiągany przy pomocy tego czynnika .

Korzyści skali malejącej - nakład czynników przyrasta szybciej niż produkt całkowity

Stałe korzyści skali - proporcjonalny przyrost nakładu czynników i przyrostu

Wewnętrzne korzyści skali produkcji - obniżenie przeciętnych nakładów na produkcję w wyniku korzyści związanych ze wzrostem produkcji . Wewnętrzne korzyści :

Zewnętrzne korzyści :

Analiza kosztów przedsiębiorstwa :

Wycena przedsiębiorstwa - wycena aktywów przedsiębiorstwa

Wycena dochodowa

0x08 graphic

Koszty

0x08 graphic
wartość sprzedaży

0x08 graphic
0x08 graphic
KC

zysk

0x08 graphic
0x08 graphic
Próba P

rentwn.

0x08 graphic
przed. strata

0x08 graphic
koszty stałe

0x08 graphic

0 A B produkcja sprzedana w sztukach

Wykład nr 12

KONKURENCJA

Konkurencja eliminuje grupy słabsze z rynku , objawia się obniżeniem poziomu życia grup , warstw i krajów najsłabszych . Konkurencja zapewnia postęp , ale nie zawsze daje efekty pożądane . Rynek jest narzędziem efektywnościowym , nie zapewnia stabilizacji , równowagi długookresowej .

Państwo musi działać ( ingerować ) bo mechanizmy rynkowe nie zawsze mogą

funkcjonować same , pewne problemy nie mogą być rozwiązane przez konkurencje .

Jakie to problemy :

Gospodarka dostarcza takich mechanizmów konkurencyjnych , które nie zawsze są uczciwe .

Konkurencja nieuczciwa - cena dobra niższa od kosztów ich wytworzenia ( urząd

ochronny konsumenta )

Konkurencja jest narzędziem pożądanym , bo jest narzędziem innowacyjnym , pobudzającym gospodarkę .

Warunki istnienia konkurencji :

Jeżeli trzeci warunek nie jest spełniony ( nie ma konkurencji 0 to powstaje kooperacja , współpraca , firmy nie chcą ze sobą konkurować i zawierają porozumienia .

Zrzeszenia monopolistyczne nie zawsze są dopuszczalne .

Jeżeli drugi warunek nie jest spełniony , to powstaje sytuacja neutralności .

SYTUACJA KONKURENCJI

Cenodawca - podmiot który dzięki swej sile ekonomicznej ustala cenę

Cenobiorca - podmiot , który musi akceptować cenę , dla niego cena jest wielkością zewnętrzną , dlatego musi ją przyjąć .

MONOPOL

Rynek od strony podaży ( sprzedający ) Rynek od strony popytu ( kupujący )

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
czysta konkurencja czysta konkurencja

0x08 graphic
0x08 graphic
konkurencja konkurencja monopolistyczna monopolistyczna

0x08 graphic
0x08 graphic
oligopol oligopson

0x08 graphic
0x08 graphic
monopol pełny monopson

( wyłączność sprzedawcy ) ( wyłączność nabywcy )

Monopol bilateralny - monopol natrafia na monopson , jedynym narzędziem

działania jest tu negocjacja między podmiotami .

A - konkurencja doskonała

B - konkurencja niedoskonała

Koncepcja ( zmienności ) intensywności konkurencji

Potencjalna intensywność konkurencji , to rozpatrywanie konkurencji przy założeniu, że procesy konkurencji na rynku nie podlegają zakłóceniom , ani ograniczeniom ze strony uczestników tego rynku , ani innych podmiotów gospodarczych .

Efektywna intensywność konkurencji - w analizie bierze się pod uwagę zakłócenia występujące w procesach konkurencji , pochodzące od samych podmiotów bądź innych uczestników rynku .

0x08 graphic

0x08 graphic
Intensywność

konkurencji

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

duopol wąski szeroki polipol

oligopol oligopol

Polipol - jest to rynek doskonały

Wykład nr 13

KONKURENCJA DOSKONAŁA I MONOPOL PEŁNY

I Konkurencja doskonała

Siła wielu producentów jest wyrównana . Produkt nie różni się cechami jakościowymi wyrób jest standaryzowany , wybierany na podstawie ceny ( konkurencja cenowa )

Podmioty ( producent , sprzedawca ) pełnią role cenobiorcy , także kupujący pełni rolę cenobiorcy . Cenodawcą jest rynek . Każdy podmiot przyjmuje , akceptuje cenę która jest wynikiem gry rynkowej .

Nie każdy produkt może być spostrzegany jako jednorodny wówczas zmienia się model konkurencji .

Doskonała informacja o rynku jest założeniem modelowym , bo nigdy nie ma pełnej informacji . Gdy jest dużo podmiotów , to traci się możliwość dostania informacji o wszystkich produktach i podmiotach .

Dlaczego musi być konkurencja ?

Łączenie firm jest zbyt kosztowne , jest to mniej opłacalne .

Mniejsze koszty ponosi się przy działaniu samodzielnym , niezależnym , czyli przy pełnej mobilności , swobodzie przenoszenia kapitału .

Są to firmy , które nie wymagają dużych nakładów , nie są kapitałochłonne , niższe wymagania kwalifikacyjne pracowników . Dlatego decyzyjnym czynnikiem przenoszenia kapitału jest zysk , czyli rentowność .

Jeżeli cena się obniża , obniża się też rentowność , zmniejsza się opłacalność i następuje odpływ kapitału do innych gałęzi rynku . Alokacja dokonywana jest w zależności od efektywności działania kapitału .

Pełna konkurencja w ekonomii zapewnia najefektywniejsze wykorzystanie zysku .

Cena jest wielkością daną , dlatego aby zwiększyć zysk , przedsiębiorstwo nie zmienia ceny lecz zwiększa produkcję ( do wysokości swych możliwości )

Jeżeli zwiększymy cenę , ponad cenę rynkową to przedsiębiorstwo wypadnie z rynku bo wyprzedzi go konkurencja . Natomiast cena znacznie poniżej ceny rynkowej wskazuje na nieefektywne działanie .

Przedsiębiorstwo może zwiększać produkcje do chwili , gdy koszt marginalny równa się przychodowi marginalnemu .

PM = KM

Czyli koszty pokryły zyski ( jest to długoterminowy warunek efektywnego działania przedsiębiorstwa , minimalna akceptowana stopa zysku = 0 )

To była strategia maksymalizacji zysku .

Inna strategia - minimalizacja straty , jest to strategia naprawcza firmy

( krótkoterminowy warunek )

0x08 graphic
PUNKTY GRANICZNE RENTOWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

cena

0x08 graphic
koszt KCP

0x08 graphic
KM

0x08 graphic

0x08 graphic
KZP

E P max zysk

0x08 graphic
0x08 graphic
P

E' P' min strat

0x08 graphic
0x08 graphic
P'

zamknięcie przedsiębiorstwa

0x08 graphic

a

E - graniczny punkt opłacalności

E ` - punkt zamknięcia przedsiębiorstwa

Cena P zapewnia zysk zerowy . Każda cena powyżej ceny P zapewnia strategię maksymalizacji zysku . Każda cena poniżej ceny P zapewni strategię min strat .

Od P do P' możemy prowadzić strategię min strat . Poziom odtworzenia kosztów poniżej P' nie funkcjonuje , dotarcie do punkt E' powoduje tzw. zamknięcie przedsiębiorstwa .

Zamkniecie przedsiębiorstwa ( koszty likwidacji ) jest bardzo złożone , należy zatrudnić prawników , kosztorysantów , rzeczoznawców . Należy upłynnić majątek , sprzedać go , zazwyczaj po niskich cenach .

Wtedy przedsiębiorstwo musi dokonać decyzji czy opłaca mu się zamknąć przedsiębiorstwo czy może dalej prowadzić strategię naprawczą ( min strat ) .

RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA WOLNOKONKURENCYJNEGO

0x08 graphic

koszty

0x08 graphic
utarg KM

0x08 graphic
KCP

A B

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
P P = PP = PN

C

0x08 graphic

0x08 graphic

A C B wielkość produkcji

A - zysk minimalny P - cena

B - optimum ekonomiczne

Z równowagi pojedynczego przedsiębiorstwa można wyprowadzić równowagę w gałęzi ( bo produkty są jednorodne , jest to konkurencja cenowa , inne czynniki nie mają wpływu )

RÓWNOWAGA GAŁEZI

W WARUNKACH WOLNEJ KONKURENCJI

0x08 graphic

0x08 graphic
koszty KM

0x08 graphic
utarg KCP

B

0x08 graphic
C = PP = PM

0x08 graphic

C - cena B - równowaga gałęzi / minimum KCP /

Ta sytuacja jest najkorzystniejsza ( najbardziej pożądana - niewystępująca ) na rynku z punktu widzenia makroekonomicznego .

Jest to równowaga idealna , czyli wszystkie czynniki zostały wykorzystane w sposób pełny . Nie ma kosztów monopolizacji .

Model konkurencji doskonałej został opisany przez ekonomie klasyczną ( Smith ) - opisy modelowe nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości gospodarczej .

II Monopol pełny

Jest to odwrotność modelu konkurencji doskonałej . Brak tu koncepcji gałęzi . Jest jeden producent który stanowi gałąź .

Produkt zróżnicowany różni się cechami jakościowymi , czyli powstaje konkurencja pozacenowa ( możemy wprowadzić różne narzędzia konkurencyjne )

Producent jest pełnym cenodawcą ( narzuca cenę ) , nabywca może tylko przyjąć tę cenę lub zrezygnować z danego dobra .

Zdarzają się t.z.w. sytuacje pozorowane ( mimo że jest jeden producent pojawia się konkurencja )

Przy monopolu pełnym są bariery wejścia / wyjścia na rynek , mogą one miec charakter administracyjny .

Konkurencja pozacenowa :

Taka pozycja na rynku jest pożądana . Firma realizująca strategię maksymalizacji zysku może optymalizować swą sytuację posługując się kombinacją cena - wielkość produkcji . Te dwie wielkości nie są niezależne . Nie możemy dowolnie zmieniać jednej bez wpływu na drugą . Nie można zwiększyć np. tylko produkcji bo wtedy zmieni się krzywa popytu i zmieni się cena . Można wykorzystać te narzędzia ale trzeba pamiętać że są one ze sobą powiązane .

0x08 graphic
CENA MONOPOLOWA

0x08 graphic
0x08 graphic
koszty

0x08 graphic
przychody KM

cena

0x08 graphic
0x08 graphic
cena

monopolowa

0x08 graphic
zerowy zysk

krzywa popytu

DD = P = PP

0x08 graphic

0 Q wielkość produkcji

Cena wyznaczona przez monopol jest ukształtowana przez kombinację

cena - wielkość produkcji ( poprzez popyt )

ZYSK DODATNI MONOPOLU

0x08 graphic

cena

0x08 graphic
0x08 graphic
koszty

0x08 graphic
KM

0x08 graphic
KCP

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
P C

0x08 graphic
B

0x08 graphic
A DD = P = PP

PM

0x08 graphic

0 Q e Q

Skąd biorą się zyski przedsiębiorstwa monopolowego ?

Może ono stosować dyskryminację cenową - której istotą jest przejmowanie nadwyżki konsumenta przez producenta . nie zawsze ono może to robić . Może wtedy gdy konsument potrafi oddzielić na sztywno rynki ( czyli aby nie było przepływu miedzy rynkami ) , musi również wyodrębnić rynki o różnych elastycznościach .

Warianty dyskryminacji cenowej :

Dyskryminacja doskonała - producent przejmuje całą nadwyżkę konsumenta

( wynikającą z użyteczności ) , producent doskonale zna rynek

0x08 graphic
STRATA MONOPOLU

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
cena KM

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
koszty A C

0x08 graphic
KCP

0x08 graphic
P B

PM DD = P = PP

0x08 graphic

0 Qe Q

Sytuacja wynika z ingerencji rządu na rynku monopolowym np. :

Wykład nr 14

KONKURENCJA NIEDOSKONAŁA

I MODELE KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ

Produkty zróżnicowane - jest to znaczenie kardynalne gdyż każdy dąży do wyróżnienia swego produktu , chęć przyciągania klienta do danego produktu . Pojawia się konkurencja niecenowa , przejawem takie działania jest wszechobecność reklamy - duże znaczenie strategii marketingowej ( wykreowanie swego produktu )

Ograniczenia wejścia na rynek mają charakter ekonomiczny a nie administracyjny .

Są to rynki ukształtowane na zasadzie substytucyjności produktów , każdy producent stara się jednak odróżnić swój produkt od innych , nadaje mu pewne cechy , dlatego jest to daleko idąca substytucja bo jednak te produkty mogą zaspokoić różne potrzeby .

Są dwie sytuacje ruchu cen :

Jeżeli inna firma obniża cenę to my obawiając się , że przejmą naszych klientów też obniżamy cenę . Istnieje także przyzwolenie ( lojalność ) klienta do danej marki . Kupujemy coś bez względu na to czy cena rośnie czy spada . Nasza użyteczność indywidualna sprawia że przyzwyczajamy się do produktu . Ta lojalność zmienia elastyczność cenową - zmniejsza ją .

PROCESY DOSTOSOWAWCZE NA RYNKU KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ

0x08 graphic

P dd - krzywa popytu przedsiębiorstwa

0x08 graphic
D DD - krzywa popytu w sytuacji gdy wszyscy

0x08 graphic
d zmienią cenę

B - wielkość popytu po obniżeniu ceny

0x08 graphic
0x08 graphic
P1 A

B C

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
P2

D d

0x08 graphic

Q1 Q2 Q3 Q

Obniżenie ceny zawsze przesunie krzywą popytu na prawo ( popyt rośnie ) i firma może sprzedać więcej . Klienci pozostają z nimi mimo że inni też obniżają cenę .

RÓWNOWAGA PRZEDSIEBIORSTWA W WARUNKACH KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ

0x08 graphic

0x08 graphic
P d D

0x08 graphic
0x08 graphic
KM

0x08 graphic
PE AE

0x08 graphic
0x08 graphic

D

CE PME d

0x08 graphic
0 QE Q

WNOWAGA DŁUGOOKRESOWA PRZEDSIĘBIORSTWA W KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
P d D KCP

0x08 graphic
0x08 graphic
P1

0x08 graphic
0x08 graphic
P2

D d

0x08 graphic

0 Q1 Q2 Q

Długookresową sytuacją optimum jest sytuacja zerowego zysku ( minimalny akceptowany poziom zysku ) , czyli przedsiębiorstwo może zapłacić za wszystkie czynniki .

Krzywa popytu DD w długim okresie zmienia się pod wpływem zmiany ilości przedsiębiorstw w gałęzi .

Narzędzia konkurencji niecenowej - ( NKN ) różnicują produkt . Jest to różnicowanie pozorowane ( np. proszki - ten sam proszek w różnych opakowaniach ) lub rzeczywiste . W różnicowaniu pozorowanym używa się reklamy , a w rzeczywiste może doprowadzić do zmian jakościowych .

W każdej konkurencji niecenowej najpierw pojawiają się koszty . Graniczny warunek PM = PK , np . dzięki reklamie muszę przynajmniej tyle przychodów dostać ile poniosłem na nią nakładów . Jest to strategia krótkookresowa . NKN nie są bezpiecznymi narzędziami .

Racjonalny konsument powinien być skłonny ( przygotowany do zapłacenia wyższej za lepszy produkt , czy za lepszą jakość ) . Czasami konsument nie chce kupić produktu z wyższą jakością gdy jest wyższa cena , ale nawet jeśli jakość spada wraz z ceną to konsument też rezygnuje z kupna dobra ( dlatego pojawiają się problemy )

Na rynku konkurencji doskonałej producent może tylko zwiększać produkcję , a na rynku konkurencji monopolistycznej może narzucać cenę monopolistyczną

( produkuje mniej a ceny są wyższe ) , nie musi dochodzić do bariery wykorzystania zdolności produkcyjnej .

Wg Chamberliana powstają duże firmy , produkują lepiej , sprzedają więcej , monopolizacja nie przynosi kosztów społecznych .

II OLIGOPOL

Na różnych rynkach jest różna liczba firm . Górną granicą nie jest liczba firm ale są to bardzo duże firmy ( istnieje daleko idąca przejrzystość rynku bo jest mało firm w gałęzi ) Zależność firm na rynku opiera się na zasadzie akcji - reakcji .

Istnieje tendencja do rezygnacji z konkurencji , mogą używać konkurencji niecenowej ale to kosztuje . Dlatego lepiej przejść z sytuacji konkurencji do kooperacji . Firmy współpracują aby dzielić korzyści .

Istnieją poważne bariery wejścia na rynek ( o charakterze ekonomicznym ) . Firmy istniejące już na rynku są duże , nowoczesne ( duży postęp techniczny ) , aby mała firma mogła wejść na rynek musi być lepsza od już istniejących . Jest to bardzo trudne . Ale istnieją sytuacje , że można wejść na rynek - teoria rynków spornych , czyli rynki działają tam na zasadzie swobodnej konkurencji .

0x08 graphic
Krzywa popytu na rynku oligopolu - Model Suiziego

0x08 graphic
P

0x08 graphic
D

0x08 graphic
d

0x08 graphic
0x08 graphic
P0 E

0x08 graphic

PM1

PM2

0x08 graphic
Q

Q1

Ceny nie reagują na zmianę kosztów

Maksymalizacja zysku

0x08 graphic

0x08 graphic
d KM2

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
KM1

0x08 graphic
0x08 graphic
P0 E

0x08 graphic
Q0

Model Suiziego obejmuje model produktów zróżnicowanych . Nie odnosi się do zachowań oligopolistów .

Modele przywództwa :

Firmy muszą dostosować się do firmy lidera . Lider obniży cenę do momentu , kiedy kombinacja wielkość produkcji a cena będzie maksymalizować zysk .

Na rynku liderem zaczyna być firma , która ma najniższe koszty produkcji . Może ona zmieniać cenę .

23

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka