Rozdział III:

POMIAR I ZASTOSOWANIE ELASTYCZNOŚCI

POPYTU I PODAŻY

WPROWADZENIE

Elastyczność mierzy się w celu badania wpływu zmiany różnych czynników na funkcję. Elastyczność służy zatem do mierzenia reakcji zmiennej zależnej y na zmianę jednej ze zmiennych niezależnych. Elastyczność jest wielkością niemianowaną, ale możemy wyrazić ją w procentach. Będzie nam wtedy mówiła, o ile procent zmieniła się zmienna zależna y, gdy zmienna niezależna zmieniła się o 1%.

GŁÓWNE POJĘCIA

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU mierzy intensywność reakcji nabywców na każdą zmianę czynników determinujących popyt.

WYRÓŻNIA SIĘ TRZY MIARY ELASTYCZNOŚCI POPYTU:

• elastyczność cenową - jest to relacja procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny. Nachylenie krzywej popytu bada stosunek zmiany ceny do zmiany wielkości popytu w ujęciu absolutnym;

• elastyczność mieszaną - mówi o wpływie zmiany ceny dóbr zależnych na ilość nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [- nieskończoność, + nieskończoność], dodatnia (+) dla dóbr substytucyjnych, ujemna (-) dla dóbr komplementarnych, równa zero dla dóbr neutralnych w stosunku do siebie;

• elastyczność dochodową - mówi o wpływie zmiany dochodu nabywcy na ilość nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [- nieskończoność, + nieskończoność].

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WARTOŚĆ ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ POPYTU:

• stopień substytucyjności dobra - im więcej substytutów danego dobra, tym większa elastyczność jego popytu;

• rodzaj dóbr - popyt na dobra podstawowe jest mniej elastyczny niż na dobra luksusowe;

• znaczenie dobra dla konsumenta - popyt na dobro o dużym udziale w budżecie jest stosunkowo elastyczny;

• poziom ceny towaru - im wyższy poziom ceny, tym elastyczność jest większa;

• czas - w długim okresie popyt staje się bardziej elastyczny.

Krzywe popytu przy różnych poziomach elastyczności cenowej.^*

P P

D D

Q- ilość Q- ilość

Elastyczny
> 1 Jednostkowy
= 1

P P

D D

Q- ilość Q- ilość

Nieelastyczny
< 1 Sztywny Epd = 0

P

D

Q- ilość

Doskonale elastyczny
=

Krzywa popytu z odcinkami o różnej elastyczności cenowej popytu

P

=1

> 1

< 1 D

Q- ilość

Produkty spożywcze - niska elastyczność, mniej niż jednostka

Produkty przemysłowe - wyższa elastyczność, prawie jednostkowa

Usługi - wysoka elastyczność, więcej niż jednostkowa

ELASTYCZNOŚĆ CENOWA PODAŻY to względna zmiana wielkości podaży wywołana przez względną zmianę ceny o jednostkę.

ELASTYCZNOŚĆ CENOWA PODAŻY ZALEŻY OD: rodzaju towaru (dzieła sztuki, bogactwa naturalne, ziemia itp. charakteryzują się doskonałą nieelastycznością), reakcji kosztów produkcji na zmianę poziomu produkcji, mobilność czynników produkcji itp.

W bardzo krótkim okresie podaż jest stała, więc elastyczność wynosi 0. W krótkim okresie elastyczność jest względnie nieduża. W długim okresie elastyczność podaży jest stosunkowo duża. Im podaż jest bardziej elastyczna wahania ceny równowagi są coraz mniejsze (nie wzrasta, a w skrajnych przypadkach nawet maleje).

P Eps >1 P Eps =0

Eps = 1

Eps =

Eps <1

Q- ilość Q- ilość

Podaż cenowo elastyczna (Eps >1), Podaż doskonale elastyczna (Eps =
),

proporcjonalna (Eps = 1), doskonale nieelastyczna (sztywna Eps = 0)

podaż cenowo nieelastyczna (Eps <1)

PRZYCHÓD CAŁKOWITY to iloczyn wielkości popytu i ceny. Przychody całkowite producentów danego dobra równają się wydatkom konsumentów na tym rynku, na to dobro.

ZWIĄZEK MIĘDZY ELASTYCZNOŚCIĄ CENOWĄ POPYTU A PRZYCHODAMI PRODUCENTÓW:

Zmiana ceny	Epd = 1	Epd > 1	Epd < 1
Spadek cen	Zmiana TR = 0	Wzrost TR	Spadek TR
Wzrost ceny	Zmiana TR = 0	Spadek TR	Wzrost TR

WZORY I OZNACZENIA

METODA INTERPRETACYJNA POMIARU ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ POPYTU

- wskaźnik elastyczności cenowej popytu

- procentowa zmiana wielkości popytu

- procentowa zmiana ceny

METODA PUNKTOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ POPYTU

METODA ŁUKOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ POPYTU

WSKAŹNIK ELASTYCZNOŚCI DOCHODOWEJ POPYTU

- wskaźnik elastyczności dochodowej popytu

- procentowa zmiana popytu

- procentowa zmiana dochodu

METODA PUNKTOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI DOCHODOWEJ POPYTU

METODA ŁUKOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI DOCHODOWEJ POPYTU

ELASTYCZNOŚĆ KRZYŻOWA (MIESZANA) POPYTU

- wskaźnik elastyczności mieszanej popytu

- procentowa zmiana popytu na dobro X

- procentowa zmiana ceny dobra Y

ELASTYCZNOŚĆ CENOWA PODAŻY

- wskaźnik elastyczności cenowej podaży

- procentowa zmiana wielkości podaży

- procentowa zmiana ceny

METODA PUNKTOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ PODAŻY

- przyrost wielkości podaży w wartościach bezwzględnych

- wielkość podaży przed zmianą

- zmiana ceny

- poziom ceny przed zmianą

METODA ŁUKOWA POMIARU ELASTYCZNOŚCI CENOWEJ PODAŻY

DODATKOWA LITERATURA

1. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch: Ekonomia, Mikroekonomia, s. 119-140.

2. D. R. Kamerschen, R.B. Mc Kenzie, C. Nardinelli: Ekonomia, s. 464-489.

3. E. Nojszewska: Podstawy ekonomii, s. 62-71.

4. D. Kopycińska, red.: Mikroekonomia, s. 61-75.

TEKST DO UZUPEŁNIENIA

Elastyczność popytu mierzy ......................................... przejawiającą się w zmianie ........................................... wskutek zmiany ..................................................... .Wyróżnia się ............................ wskaźnika elastyczności popytu: wskaźnik elastyczności......................... popytu - gdy zmienia się cena danego dobra, wskaźnik elastyczności .......................... , gdy zmianie ulega ........................... osiągany przez konsumentów, wskaźnik elastyczności ............................... popytu, gdy zmianie ulega cena ........................... dobra, ................................. lub ................................ . Wskaźnik elastyczności cenowej popytu przyjmuje wartości ......................... , wynika to z działania prawa popytu. Wskaźnik elastyczności cenowej popytu może przyjąć wartości dodatnie w przypadku ................................. .

Wskaźnik elastyczności mieszanej popytu przyjmuje wartości ....................................... i .......................... . W przypadku gdy Exy jest ............................... dotyczy dóbr substytucyjnych, gdy Exy jest ............................... , wówczas dotyczy dóbr komplementarnych. Wskaźnik elastyczności podaży przyjmuje wartości ................................ , czyli występuje .............................. zależność pomiędzy procentową zmianą wielkości podaży a ....................................... .

PYTANIA TESTOWE

1. Jakie wartości może przyjmować wskaźnik elastyczności mieszanej popytu:

1. tylko wartości dodatnie

2. tylko wartości ujemne

3. wartości dodatnie i ujemne

4. jest to uzależnione od rodzaju dobra

1. Dodatnia wartość wskaźnika elastyczności dochodowej popytu wskazuje, że:

1. występuje ujemna zależność między dochodem i popytem na dane dobro

2. dotyczy on dóbr niższego rzędu

3. wzrost dochodu powoduje zwiększenie zainteresowania danym dobrem

4. mamy do czynienia z dobrami normalnymi

2. Które dobra charakteryzują się ujemną elastycznością mieszaną popytu:

1. komputer i laptop

2. benzyna i gaz do samochodu

3. kierowca i samochód

4. okulary korekcyjne i szkła kontaktowe

1. Wskaźnik elastyczności dochodowej popytu - Eyd:

1. przedstawia zależność pomiędzy dochodem a popytem

2. wówczas gdy Eyd > 0, występuje dodatnia zależność między popytem a dochodem

3. wówczas gdy Eyd > 0, występuje dodatnia zależność między wielkością popytu a ceną dobra

4. przedstawia zmianę poziomu zakupów bananów, na skutek zmiany ceny jabłek

5. Możemy spodziewać się wzrostu wskaźnika elastyczności cenowej popytu, gdy:

1. wydatek na dane stanowi poważną część wydatków konsumpcyjnych konsumenta

2. pojawią się nowe substytuty

3. z rynku zostaną wycofane dobra substytucyjne

4. konsument do podjęcia decyzji będzie miał więcej czasu

6. Zmian wielkości popytu wynosi 10%, a zmiana ceny 20%. Popyt w takiej sytuacji jest:

1. względnie elastyczny

2. względnie nieelastyczny

3. sztywny

4. proporcjonalny

5. trudno określić

1. Jeśli elastyczność cenowa popytu na poniedziałkową gazetę Wyborczą wynosi + 1,4 i nastąpił wzrost ceny gazety o 40% wywołało to:

1. wzrost wielkości popytu o 56%

2. wzrost popytu o 56%

3. spadek popytu o 56%

4. wzrost popytu o więcej niż 56%

1. Pewien rynek charakteryzuje się sztywną elastycznością popytu, która oznacza, że:

A. zmiana ceny nawet najmniejsza nie wywoła żadnych zmian w wielkości popytu

2. zmiana ceny nawet bardzo mała spowoduje zmianę w wielkości popytu na tym rynku

3. minimalna zmiana ceny spowoduje maksymalna zmianę w wielkości popytu

4. zmiana wielkości popytu jest mniejsza niż zmiana ceny

9. Firma eksportowa charakteryzuje się elastycznością cenowa popytu > 1. Chcąc utrzymać się na rynku i odnosić sukcesy finansowe powinna:

1. obniżyć cenę swoich towarów

2. podwyższyć cenę swoich towarów, bo taka dobra sytuacja w jakiej się teraz znajduje może już się nie powtórzyć

3. powinna poczekać z decyzją na pewien okres czasu

4. decyzje firmy nie maja nic wspólnego z elastycznością cenową popytu

10. Firma wytwarzająca opony zimowe, w okresie zimy cechuje się elastycznością cenową popytu = + 0,5. Jakie skutki wywoła spadek ceny na produkty tej firmy?

1. spadek ceny spowoduje spadek przychodów w okresie zimowym

2. wzrost przychodów w okresie letnim

3. wzrost ceny spowoduje wzrost przychodów

4. nie ma to znaczenia dla przychodów tej firmy

11. Popyt będzie bardziej elastyczny, gdy:

1. będzie więcej substytutów danego dobra

2. więcej firm będzie produkowało dany towar

3. jest krótki okres na wyprodukowanie danego dobra

4. wszystkie przytoczone odpowiedzi są prawidłowe

12. Elastyczność cenowa podaży = 1,45 oznacza, że:

1. nastąpiła większa procentowa zmiana wielkości podaży do procentowej zmiany ceny

2. nastąpiła mniejsza procentowa zmiana wielkości podaży do procentowej zmiany ceny

3. nie nastąpiła żadna zmiana w cenie i wielkości podaży

4. wielkość podaży nie uległa zmianie

5. wielkość podaży uległa większej zmianie niż zmiana ceny

13. Jaka nastąpi zmiana w popycie na magnetowidy, jeżeli wskaźnik elastyczności cenowej popytu na nie wynosi 1,6, a cena wzrosła o 20%:

1. nastąpi wzrost popytu o 32%

2. nastąpi spadek popytu o 32%

3. nastąpi spadek wielkości popytu o 32%

4. nastąpi wzrost wielkości popytu o 32%

14. Wskaźnik elastyczności cenowej popytu mniejszy od 1 oznacza, że:

1. reakcje nabywców na każdą zmianę ceny są bardzo intensywne

2. popyt cenowo elastyczny

3. popyt jest cenowo nieelastyczny

4. dla badanego dobra brak bliskich substytutów

5. reakcja nabywców na każdą zmianę ceny jest nieznaczna

15. Jak wykazały empiryczne szacunki, popyt na przeloty liniami PLL LOT na trasie Warszawa - Wiedeń są wysoko nieelastyczne. Wobec powyższego ostatnią podwyżkę taryf na tej trasie można uznać za:

1. nieopłacalną, ponieważ po wzroście ceny dóbr i usług na które popyt jest nieelastyczny maleją obroty firmy

2. opłacalną, ponieważ po wzroście ceny dóbr i usług na które popyt jest nieelastyczny wzrastają obroty firmy

3. opłacalną, ponieważ po spadku ceny dóbr i usług na które popyt jest elastyczny wzrastają obroty firmy

4. opłacalną, ponieważ po spadku ceny dóbr i usług na które popyt jest nieelastyczny maleją obroty firmy

16. Co możesz powiedzieć o elastyczności popytu na aparaty fotograficzne marki AMI jeżeli po spadku ich ceny o 25% zarejestrowano wzrost sprzedaży 5%:

1. popyt cenowo elastyczny

2. popyt krzyżowo elastyczny

3. popyt cenowo nieelastyczny

4. popyt cenowo proporcjonalny

17. Porównaj jaką elastycznością cenową popytu na podróże samolotem na linii Szczecin Warszawa będą charakteryzowały się dwa segmenty rynku, studentów i biznesmenów. Odpowiedź uzasadnij.

18. Jakie wartości przyjmuje wskaźnik elastyczności cenowej podaży, odpowiedź uzasadnij ?

19. Wyjaśnij jakie zależności występują pomiędzy wskaźnikiem elastyczności cenowej popytu a przychodami firmy. Jakie decyzje powinien podejmować producent w celu maksymalizacji zysku ?

20. Jeżeli wskaźnik elastyczności mieszanej popytu jest mniejszy od zera, wówczas przykładem dóbr odpowiadających tej elastyczności są:

1. makaron i ryż

2. samochód i kierownica

3. książka i gazeta

4. bułka i słoik

21. Elastyczność cenowa popytu to stosunek:

1. procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany ceny

2. procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny

3. procentowej zmiany ceny do procentowej zmiany popytu

4. procentowej zmiany ceny do procentowej zmiany wielkości popyt

22. Gdy wskaźnik elastyczności cenowej podaży jest większy od jedności, wówczas:

1. podaż jest elastyczna względem ceny

2. podaż jest doskonale elastyczna

3. podaż jest sztywna

4. podaż jest nieelastyczna

23. Jeżeli wzrost ceny masła o 10% powoduje spadek ilości popytu na to dobro o 7%, oznacza to, że:

1. popyt jest doskonale elastyczny względem ceny

2. popyt jest względnie nieelastyczny

3. popyt jest elastyczny

4. popyt jest jednostkowy

24. Paradoks Giffena ma miejsce wówczas, gdy współczynnik elastyczności dochodowej popytu jest:

1. większy od jedności

2. mniejszy od jedności, lecz większy od zera

3. równy zero

4. mniejszy od zera

25. Paradoks Veblena oznacza sytuację, w której:

1. mimo wzrostu cen podstawowych dóbr konsumpcyjnych, popyt na nie rośnie

2. na skutek zmiany cen dóbr konsumpcyjnych wyższego rzędu, ilość popytu na nie rośnie

3. mimo wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych wyższego rzędu, popyt na nie rośnie

4. wszystkie powyższe odpowiedzi są prawdziwe

26. Które z czynników nie wpłynie na zmianę współczynnika elastyczności cenowej popytu na dane dobro?

1. zmiana ceny danego dobra

2. zmiana preferencji i modelu konsumpcji

3. wzrost liczby substytutów

4. dostatecznie długi czas na zebranie informacji o wahaniach cenowych

27. Graficzną interpretacją podaży nieelastycznej cenowo jest krzywa:

1. o nachyleniu dodatnim

2. przecinająca oś rzędnych

3. wychodząca z początku układu współrzędnych

4. przecinająca oś odciętych

28. Współczynnik elastyczności dochodowej popytu jest:

1. zawsze dodatni

2. dodatni, z nielicznymi wyjątkami

3. ujemny, z nielicznymi wyjątkami

4. najczęściej jego wartość jest bliska zeru

29. Współczynnik elastyczności cenowej popytu równy zero, świadczy o tym, że:

1. procentowa zmiana wielkości popytu jest wprost proporcjonalna do zmiany ceny

2. procentowa zmiana wielkości popytu jest niezależna od zmiany ceny

3. zmiana wielkości popytu nie występuje, mimo tego ze zmieniły się ceny

4. procentowa zmiana wielkości popytu jest większa od procentowej zmiany ceny

30. Wówczas, gdy Epd = -1,5, oznacza to, że:

1. procentowa zmiana popytu jest większa od procentowej zmiany ceny

2. procentowa zmiana wielkości popytu jest większa od procentowej zmiany ceny

3. procentowa zmiana popytu jest mniejsza od procentowej zmiany ceny

4. procentowa zmiana wielkości popytu jest mniejsza od procentowej zmiany ceny

5. popyt jest względnie nieelastyczny

6. popyt jest względnie elastyczny

31. Elastyczność dochodowa popytu, to:

1. procentowa zmiana wielkości popytu do procentowej zmiany dochodu

2. jest to procentowa zmiana popytu wywołana procentową zmianą dochodu

3. relacja ujemna wzrostu popytu spowodowana wzrostem dochodu

D. relacja dodatnia miedzy wielkością popytu a dochodem konsumenta

32. Wzrost popytu jest szybszy niż wzrost dochodu, mówimy wtedy o:

1. dobrach wyższego rzędu

2. dobrach niższego rzędu

3. dobrach Giffena

D. dobrach normalnych

33. Elastyczność mieszana przyjmuje wartości dodatnie dla dóbr:

1. komplementarnych

2. substytucyjnych

3. niezależnych

D. żadna odpowiedź nie jest prawdziwa

ZADANIA I ĆWICZENIA

1. Wzrost ceny benzyny z 3,00 do 3,40 spowodował, że Jan Kowalski ograniczył jazdę samochodem, co spowodowało spadek zapotrzebowania Jana Kowalskiego na benzynę 50 litrów do 20 litrów tygodniowo.

2. Oblicz elastyczność cenową popytu dla krzywej popytu mającej następująca postać

D=70- 3P, przy spadku ceny danego dobra z P₁=30 do P₂=25.

3. Oblicz elastyczność podaży w przypadku gdy nastąpił wzrost wielkości podaży o 18%, co było rezultatem wzrostu ceny dobra o 9%.

4. Wzrost ceny benzyny z 2,90 PLN do 3,40 PLN za litr, wywołany między innymi wzrostem ceny ropy naftowej, co z kolei jest rezultatem zamieszek w Wenezueli oraz groźba wojny z Irakiem wpłynął na wzrost liczby instalacji gazowych montowanych w samochodach z 5 do 15 tygodniowo. Oblicz wskaźnik elastyczności oraz określ jaki to jest popyt oraz jakie to są dobra względem siebie.

5. Jeżeli wskaźnik elastyczności dochodowej popytu Eyd=0,6, a dochody konsumenta

w chwili obecnej wynoszą 1500 PLN brutto, oblicz ile w takim razie musi zarabiać konsument jeżeli nastąpił wzrost popytu na dobro X o 25%.

6. Profesor George Perry w opublikowanym w październiku 2001 roku artykule „The war on Terrorism, the World Oil Market and the US economy” badał wpływ wstrząsów na rynku naftowym na światową gospodarkę. Obliczył on, że elastyczność cenowa podaży ropy naftowej wynosi 0,05. Wskaż jaki będzie wzrost cen ropy, w związku z ograniczeniem jej wydobycia o 1 % dziennie (Gazeta Wyborcza nr 26/2003).

7. Na rysunku znajdują się dwie krzywe popytu D₁ i D₂ na pomarańcze. Wykonaj następujące polecenia i odpowiedz na pytania:

1. oblicz elastyczność cenową dla obu krzywych, pomiędzy oznaczonymi punktami

2. wskaż która krzywa charakteryzuje się większą elastycznością

3. oblicz elastyczność mieszaną dla krzywej popytu D_2, wówczas gdy konsumenci nabywają 5 kg tygodniowo, przy cenie 6 zł za kg mandarynek. Po spadku cen mandarynek do 4 zł ilość kupowanych pomarańczy spadła do 2 kg tygodniowo

4. wskaż, jaki to jest popyt oraz co określa charakter obu dóbr

P D₁ D₂

4 A C

3

B D

2

1

1 2 3 4 5 6 Q (kg)

E. mając na uwadze obliczony wskaźnik elastyczności cenowej popytu dla krzywej D₂, wskaż jaką strategie powinien zastosować producent, w celu zwiększenia swoich przychodów

1. Oszacuj, o jaki procent zmieniło się zapotrzebowanie na coca-colę po spadku jej ceny

z 15.000 do 9.000 zł. Wskaźnik elastyczności cenowej popytu na colę wynosi: 0,7.

2. Oszacuj, o ile ton wzrośnie zapotrzebowanie na cukier po spadku ceny cukru z 12.000 zł do 9.000 zł, jeżeli dotychczasowa wielkość popytu wynosiła 150 ton tygodniowo. Przyjmij, że wsk. elastyczności cenowej popytu wynosi 1,2.

3. Ustal jaka jest elastyczność cenowa światowego popytu na ropę naftową, jeżeli po ostatnim spadku ceny giełdowej ropy o 10%, nastąpił wzrost zużycia tego surowca z 240 mln baryłek tygodniowo do 300 mln baryłek. Oszacuj jakie będzie spożycie ropy naftowej na świecie w przyszłym roku, jeżeli przewiduje się ponowny wzrost ceny o 15%.

4. Po zeszłorocznej obniżce ceny skupu pszenicy z 120 zł do 100 zł za 1 tonę, nastąpiło ograniczenie jej upraw z 15 mln ton do 140 mln ton. Oszacuj wskaźnik elastyczności cenowej podaży pszenicy, oraz określ jaka będzie wielkość podaży pszenicy w przyszłym roku, jeżeli prognozuje się ponowny wzrost jej ceny o 5%.

5. W 2002r. przeciętne spożycie markowej whisky w Polsce wyniosło ok. 4 l na osobę. Jeżeli wskaźnik elastyczności dochodowej na whisky wynosi 1,5, ustal jakie będzie spożycie whisky w 2003 r., kiedy to prognozuje się wzrost dochodów polskiego społeczeństwa o 20% w porównaniu z rokiem 1996.

6. W 2002r. przeciętne spożycie piwa w Polsce wyniosło ok. 45 l na osobę. Jeżeli wskaźnik elastyczności cenowej popytu na piwo wynosi 0,8, ustal jak zmieni się spożycie piwa w 2003 r, po wzroście ceny piwa przeciętnie o 10%.

7. Producent lodów MIX, dostarczający na rynek 100 tys. porcji lodów tygodniowo po cenie 1 zł za szt., przeprowadził badania rynkowe, wskazujące na wysoką elastyczność popytu na jogurt (wsk. elastyczności wynosi 1,5). Realizując zamierzenia strategiczne zwiększenia udziału

w rynku oraz wzrostu przychodów, firma MIX wprowadzała 12% obniżkę ceny na swoje produkty. Na podstawie szacunków, ustal, czy ta decyzja cenowa prowadzi do realizacji zadeklarowanych celów strategicznych. Uwaga! Podaj adekwatne twierdzenie.

8. Określ elastyczność dochodową popytu na samochody marki „MALUCH”, jeżeli ich sprzedaż w 1995r. wyniosła 50.000 szt., przy przeciętnym dochodzie realnym w Polsce 800 zł miesięcznie, a po wzroście dochodów w 1996r. do poziomu 1000 zł miesięcznie, sprzedaż MALUCHA wyniosła 55.000 szt. Jaki charakter ma badane dobro ?

9. Oszacuj wskaźnik elastyczności cenowej popytu na samochód marki MATIZ, jeżeli w okresie promocyjnym, sprzedaż MATIZA wyniosła 10.000 szt. po przeciętnej cenie 28.500, podczas gdy po zakończeniu promocji w analogicznym okresie sprzedano już tylko 6.500 egzemplarzy po przeciętnej cenie 30.200. Przeprowadź kalkulację przy zastosowaniu metody punktowej i łukowej. Wyjaśnij, dlaczego wyniki są różne.

10. Na podstawie poniższych informacji o elastyczności cenowej popytu wybrane dobra, ustal zmiany w wielkości sprzedaży po wprowadzeniu planowanych zmian cen. Oceń opłacalność planowanych decyzji cenowych.

Dobro	Elastyczność cenowa Popytu	Dotychczasowa Sprzedaż w szt.	Planowana Zmiana ceny
X	0,2	1000	+ 12%
Y	1,2	1250	- 15%
Z	2,4	520	-2%

11. Lokalna piekarnia BUŁECZKA zatrudniła nowego menedżera do spraw polityki cenowej i produkcyjnej. Rozważa on następujące opcje decyzyjne dla poprawy bieżącej sytuacji finansowej piekarni.

Opcja I: obniżenie ceny pieczywa przeciętnie o 20%

Opcja II: podniesienie ceny pieczywa o 10%

Opcja III: zakup nowego parku maszynowego, (pozwalającego na zwiększenie produkcji pieczywa o 15%).

Ustal, która z przedstawionych decyzji jest najsłuszniejsza, jeżeli wiesz, że wskaźnik elastyczności cenowej popytu na pieczywo wynosi 0,15.

12. Producent jogurtu PYCHOTA, dostarczający na rynek 120 tys. szt. jogurtu tygodniowo po cenie 1 zł za szt., przeprowadził badania rynkowe, wskazujące na wysoką nieelastyczność popytu na jogurt (wskaźnik elastyczności wynosi 0,5). Realizując zamierzenia strategiczne zwiększenia udziału w rynku oraz wzrostu przychodów, firma PYCHOTA wprowadzała 20% obniżkę ceny na swoje produkty. Ustal, czy ta decyzja cenowa prowadzi do realizacji zadeklarowanych celów strategicznych. Uwaga! W pierwszym kroku oszacuj, o ile zmieniła się sprzedaż jogurtu (ilościowo), następnie skalkuluj wartość przychodów ze sprzedaży przed i po wprowadzeniu obniżki ceny.

13. Badania wykazały, że firma odzieżowa charakteryzuje się dodatnią elastycznością popytu
    = 1,8. Czy wzrost ceny na towary oferowane przez ta firmę o 30 % jest uzasadniony? O ile wzrośnie wówczas wielkość popytu?

14. Wzrost dochodów konsumentów o 15% spowodował ograniczenie zakupów sera białego o 75%. Oblicz wskaźnik elastyczności dochodowej i określ z jakim zjawiskiem mamy do czynienia.

15. Firma produkująca sprzęt komputerowy podniosła cenę komputerów osobistych z 2000 do 3500. Spowodowało to nieznaczny spadek komputerów z 5000 do 4500 tys. Oblicz wskaźnik elastyczności cenowej popytu na te komputery oraz określ czy podwyżka ceny była opłacalna dla firmy.

16. Spadek ceny żarówek halogenowych z 17 do 10 zł, spowodował wzrost popytu na lampy marki X z 15 do 35 szt. Określ wskaźnik elastyczności popytu i określ rodzaj popytu.

17. Popyt na towary pochodzenia chińskiego jest proporcjonalny. Czy wzrost ceny o 10% spowoduje wzrost wielkości popytu? Jeśli tak, to o jaką wartość? Czy firma może się spodziewać wzrostu dochodów?

18. Równowaga na rynku samochodowym została zachwiana przez dwa czynniki:

1. import samochodów osobowych staniał

2. nastąpił wzrost cen czynników wytwórczych w Polskich fabrykach samochodowych

Opisz ich wpływ na sytuację rynkową.

8. Wielkość popyt na maszynki do golenia wynosi 1000 sztuk miesięcznie. Cena tego dobra wynosi 5 zł. W wyniku obniżenia ceny maszynek o 10%, wielkość popytu na nie wzrosła o 50%. W oparciu o te dane:

A. narysuj krzywą popytu na maszynki do golenia

B. oblicz elastyczność cenową popytu na to dobro

3. oblicz zmianę przychodów całkowitych

27. Jeżeli cena 1 kg mandarynek spadła o 5%, a ilość nabywanych bananów wzrosła o 10%, to ile wynosi współczynnik elastyczności krzyżowej popytu?

28. Wielkość popytu wynosi 1000 sztuk. Jedna wersalka kosztuje 500 zł. W wyniku podwyższenia ceny do 700 zł wielkość popytu na nie obniżyła się o 20%. Oblicz wskaźnik elastyczności cenowej popytu i określ jaki charakter ma popyt na wersalki.

29. Globalna wielkość popytu na zeszyty w kratkę 60 kartkowe wyniosła w pewnym kraju (nazwijmy go krajem X) 12 mln sztuk rocznie. W pewnym roku wyprodukowano zaledwie 75% dotychczasowej produkcji zeszytów w kratkę. W momencie sprzedaży cena jednego zeszytu wynosiła 5 zł. Współczynnik elastyczności cenowej popytu w wartościach względnych wynosi 0,5. Jaka będzie cena równowagi rynkowej?

30. Wzrost cen o 30% w ciągu roku przy niezmienionych dochodach pieniężnych spowodował obniżenie się rocznego popytu na owoce z 60 kg do 30 kg na osobę. Oblicz elastyczność dochodową popytu na owoce.

STUDIA PRZYPADKÓW

1. The SMITH Corporation jest wydawcą nowelek i romansów ukazujących się cyklicznie w dużym nakładzie. Lata sukcesu tego wydawcy niestety minęły, chociaż socjologowie nie stwierdzają spadku zainteresowania literaturą tego gatunku. Przyczyna definitywnego spadku obrotów SMITH'a leży więc poza naturą i psychiką czytelników. Smith Corporation zakupiła więc usługę konsultingową, polegającą na określeniu czynników determinujących popyt na romanse. Konsultanci ustalili grupę trzech czynników o najsilniejszym wpływie na decyzje zakupu romansów SMITH'a. Są to:

1/ poziom ceny książki - Px

2/ poziom dochodów grupy nabywców - I

3/ aktualne ceny w wydawnictwach konkurencyjnych - Pc

Syntetyczny wynik dokonanej analizy rynku przedstawia poniższa funkcja popytu na romanse SMITH'a:

Qx = 12000 - 5000 Px + 5 I + 500 Pc

Uwaga!!! Współczynniki stojące przed kolejnymi zmiennymi interpretuje się jako stosunek zmian w popycie na analizowany produkt w stosunku do zmian wielkości zmiennej, np. 5000 Px oznacza, że dQx / dPx = 5000.

Aktualnie romanse SMITH'a są sprzedawane po 5 zł za egzemplarz.

Przeciętny dochód roczny pojedynczego nabywcy kształtuje się w granicach 10.000 zł.

Aktualna cena wydawnictw konkurencyjnych - 6zł.

Na podstawie powyższych informacji :

1/ Ustal przyszłą politykę cenową SMITH Corporation. Czy zalecasz podniesienie ceny do poziomu cen konkurencyjnych, czy redukcję ceny poniżej aktualnego poziomu.

2/ Oszacuj jakie mogą być rozmiary sprzedaży romansów SMITH'a, jeżeli prognozowany jest wzrost dochodów społeczenstwa przeciętnie o 10%.

3/ Określ jaki wpływ na sprzedaż SMITH Corporation może mieć podwyżka cen wydawnictw konkurencyjnych.

^* Dla ułatwienia na przedstawionych ilustracjach graficznych elastyczność cenowa popytu ma być utożsamiona z nachyleniem krzywej D. Jest to tylko teoria, ponieważ w praktyce na danej krzywej popytu można wyróżnić odcinki o różnej elastyczności.

82

---