1. Pojęcie administracji publicznej

Definicja opisowa - Janusz Łętowski

• Administracja publiczna działa w imieniu i na rachunek państwa

• Administracja publiczna to część państwa i ma ona charakter polityczny

• Administracja publiczna działa w granicach prawa

• Administracja publiczna nie działa dla zysku

• Administracja publiczna to organizacja jednolita i ogólna - jedna dla wszystkich

• Administracja publiczna ma charakter monopolistyczny

• Administracja publiczna ma charakter bezosobowy - działają organy a nie osoby

• Administracja publiczna ma charakter władczy - państwo stosuje przymus państwowy

• Administracja publiczna oparta jest na zasadzie kierownictwa i podporządkowania

• Administracja publiczna oparta jest na pracy zawodowego i fachowego personelu

• Administracja publiczna działa w sposób ciągły i stabilny

• Administracja publiczna działa nie tylko na wniosek, ale głównie z własnej inicjatywy

Definicja funkcjonalna: Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie i w określonych przez prawo formach.

Definicja negatywna: Administrację stanowi ta działalność państwowa, która nie jest ani ustawodawstwem, ani wymiarem sprawiedliwości. Podkreśla ona swoistość i odrębność władzy wykonawczej.

2. Sfery działań administracji publicznej

1. Policja administracyjna. Strefa pierwsza obejmuje działania polegające na ochronie bezpieczeństwa, porządku i spokoju publicznego, a w szczególności życia i zdrowia. W szczególności policja ma na celu zagwarantowanie nienaruszalności dotychczasowego stanu porządku, mienia niektórych poddanych ochronie administracyjnej dóbr osobistych człowieka. Kształt konstrukcji, normy uwarunkowanej w policji to integracja prawnego warunku rozstrzygnięcia, np. pojęcia porządku publicznego.

1. Reglamentacja. Strefa druga obejmuje działania polegające na reglamentacji. Reglamentacja oznacza różnorodną sferę działalności administracyjnej, której istotą jest ograniczenie procesów wytwarzania, świadczenia usług i obrotu towarowego, swobody działalności podmiotów gospodarczych w imię szeroko pojętego interesu społeczno-ekonomicznego.

1. Świadczenia materialne. Strefa trzecia obejmuje działania polegające na zapewnieniu materialnych warunków życia w społeczeństwie. Dotyczy zarówno ingerencji adm. w dziedzinach, które pozostawione są indywidualnej inicjatywie jednostek jak i w dziedzinach które zazwyczaj pozostawione są zorganizowaniu przez adm. Publiczną, np. ubezpieczenia społeczne.

1. Świadczenia niematerialne. Strefa czwarta obejmuje działania polegające na regulacji niematerialnych warunków życia w społeczeństwie: regulacji poddanych praw adm. Realizacja tego prawa odbywa się głównie przez wydawanie decyzji adm. Ale może też wynikać z prawa.

1. Zakres ingerencji administracji. Strefa piąta polega na zakresie ingerencji adm., może być ona osadzona na postanowieniach konstytucji, które nie dopuszczają żadnego wyjątku bo dopuszczony wyjątek określają dokładnie.

3. Uwarunkowania rozwoju administracji publicznej

Ustrój państwa, teren działania administracji, społeczeństwo i poziom jego kultury

uwarunkowania historyczne, postęp techniczny, czynniki gospodarcze

HISTORYCZNE

1. spis powszechny i podatki(cesarz Oktawian)

2. rozwój pisma

3. maszyna parowa

4. brak kadry

5. wynalezienie samochodu

6. urbanizm

DOKTRYNY

1. trójpodział władzy

2. państwo prawne

3. doktryna papieża Leona XIII

REWOLUCJE I WOJNY

1. rewolucja francuska (XVIII w)

2. rewolucja belgijska

3. rewolucja październikowa

4. I i II wojna światowa

WSPÓŁCZESNE

1. ekonomiczne

2. interes publiczni społeczny

3. polityka

4. technika

4. Prawo do dobrej administracji

Artykuł 41. Prawo do dobrej administracji Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej z XII 2000r.

Podstawowym prawem obywatela Unii Europejskiej jest domaganie się od organów i instytucji rzetelnego, bezstronnego, zgodnego z prawem, bez zbędnej zwłoki rozpatrzenia sprawy wniesionej do danego organu lub instytucji. Każda osoba ma prawo osobiście przedstawić własną sprawę zanim zostaną podjęte kroki ze strony organów. Każda osoba ma prawo do wglądu do akt swojej sprawy przy zachowaniu poufności i tajemnicy zawodowej i handlowej. Administracja ma obowiązek uzasadnić swoje decyzje. Jeśli w wyniku działań administracji wnoszący sprawę poniesie szkodę może domagać się odszkodowania od organów i instytucji (roszczenie o odszkodowanie). Każda osoba może zwrócić się pisemnie do instytucji Unii w jednym z języków traktatowych i musi otrzymać odpowiedź w tym samym języku. Inicjatorem Kodeksu Dobrej Administracji był Roy Perry a opracował go Jacob Sodermann. Ma on znaczenie dla przystosowania codziennych kontaktów obywateli z urzędem do wymogów tworzonych w Unii Europejskiej:

lepsza ochrona i realizacja podstawowego prawa do dobrej administracji

podniesienie poziomu pracy administracji głównie w kontaktach z obywatelami i jego sprawami.

5. Kameralistyka

Powstała w Niemczech na przełomie XVII i XVIII wieku. Becher, Hórnig, Schróder.

Swoją nazwę wzięła od łacińskiego słowa kamera, co oznacza skarb. Kameralistyka to nauka o sposobach racjonalnego zapełniania skarbu państwowego; nauka która wyrasta z merkantylizmu ale różni się od niego tym, że obok problemów ściśle gospodarczych odróżnia elementy polityczno-administracyjne za pomocą których państwo w sposób maksymalnie racjonalny może wykorzystać wszystkie zasoby państwa i społeczeństwa. Wg. Kameralistów państwo nie tylko powinno czerpać dochody z podatków i działalności gospodarczej, ale powinno zainteresować się demografią kraju; działać na rzecz wzrostu liczby ludności w kraju. Kameralistyka pokazywała, że nie tylko zagadnienia ściśle ekonomiczne wpływają na dobrobyt państwa, ale także geografia polityczna, demografia, ekonometria, makro i mikroekonomia.

3 etapy.

1okres wpływu merkantylizmu problematyka gospodarcza, formułowanie poglądów na temat ówczesnej policji gospodarczej, wskazówki jak zorganizować admin. Gospodarczą i jej politykę

2okres wpływu szkoły prawa natury dążenie do wzmocnienia jedynowładztwa, usuwanie ustroju stanowego

3próba powiązania z doktryną konstytucyjna.

Merkantylizm to doktryna ekonomiczna, która narodziła się na przełomie XV i XVI wieku, lecz jej zastosowanie nastąpiło dopiero wiek później. M. mówi, że u podstawy potęgi państwa leży jego siłą ekonomiczna. Natomiast o sile ekonomicznej decyduje zasobność w kruszce. Merkantylizm wskazywał iż uzyskanie siły ekonomicznej nie może odbywać się bez ingerencji państwa w gospodarkę. Tak, więc państwo powinno prowadzić odpowiednią politykę celną, stymulować i wspomagać rozwój gospodarki. Powinno również rozbudować infrastrukturę i zadbać o rynki zbytu zdobywając kolonie. Doktryna ta miała wpływ na powstanie administracji terytorialnej we Francji, rozbudowanie struktur wewnętrznych i pojawienie się w nich urzędników - specjalistów.

6. Kierunki rozwoju nauki administracji

Początki nauki administracji wiążą się z kierunkiem naukowego poznania państwa i

jego administracji. Swoje początki ma w oświeceniu w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. Chodzi w szczególności o prace francuskich teoretyków mysli administracyjnej (Vivies; Etudes administratives, 1845). Za twórcę nauki o administracji uznaje się Lorenza von Steina ( praca: Die Verwaltungslehre) profesora uniwersytetu wiedeńskiego. Wg Steina administracja to cała działalność państwa poza ustawodawstwem. Próbę sformułowania teoretycznych podstaw nauki administracji zapoczątkował J. Jastrow w pracy na temat polityki socjalnej i nauki administracji uzasadniając potrzebę wyodrębnienia z prawa administracyjnego nauki administracji. Wg jego poglądów przedmiotem NA są dwa problemy 1 jak się administruje i 2 jak należy administrowac. Stier- Somlo wprowadza podział na 3 oddzielne dyscypliny.

prawo administracyjne

nauka administracji

polityka administracji

NA wg tej koncepcji opisuje analizuje i systematyzuje rzeczywistość administracyjną.

Francuski inżynier H Fayol- jeden z twórców naukowych podstaw organizacji pracy i zarządzania. Fayol zajmował się głównie problemami zarządzania w przedsiębiorstwie jednak na tej podstawie tworzył zasady bardziej ogólne, które tyczyć się mogą również administracji państwowej. Jest twórcą nauki administracji traktowanej jako nauka społeczna, która rządzić się ma zasadami podobnymi do praw przyrodniczych. Wyodrębnił on 5 etapową funkcję administracyjną:

Przewidywanie organizowanie, rozkazywanie, koordynowanie i kontrola.

Stany Zjednoczone

Nauka administracji związana była w dużej mierze z nauką zarządzania i sprowadzała się do głownie do problemów naukowej organizacji pracy. Za prekursora tej nauki uważa się Taylora. Wskazywał na potrzebę doboru odpowiednich ludzi do wykonywania określonych prac oraz na potrzebę tworzenia właściwych warunków organizacyjnych i technicznych pracy w celu podnoszenia jej efektywności.

Inne podejście prezentowali W. Wilson, L.D. White w ramach politologicznej koncepcji nauki administracji tej koncepcji odróżnia się politykę od administracji ograniczając zadania administracji do realizowania polityki i prawa publicznego. Celem naukowego poznania administracji było ustalenie uniwersalnych zasad administracji neutralnej politycznie i profesjonalnej.

Na przełomie lat 30-40tych XX w dokonano próby integracji osiągnięć Fasola i Taylora, co doprowadziło do opracowania naukowych zasad administracji(L. Gulik, L. Urwick)

7. Współczesny stan nauki administracji

8. Metody i techniki badawcze nauki administracji

Metoda- określone narzędzie badawcze, od którego jakości w znacznym stopniu zależy stopień powodzenia procesu poznawczego. Sposób postępowania w pewnej dziedzinie, sposób składający się z usystematyzowanych czynności ze względu na cel.

Eksperymentu- obserwowanie przebiegu zjawisk w celowo stwarzanych warunkach, co może być dość kosztowne.

Porównawcza- porównanie wyników badań z analogicznymi wynikami innych obszarów badawczych. Może opierać się na zestawieniu obserwowanych zjawisk z innymi zjawiskami w tym samym czasie.

Statystyczna

technika obserwacji, wywiadu, ankiety.

technika dodatkowych kopii - gromadzenie dokumentów związanych z odpowiednią komórką w określonym czasie. Następuje analiza pracy komórki w różnych aspektach.

9. Model biurokracji m. Webera

Weber dowodził, że każdy typ władzy wymaga istnienia odpowiedniego i stałego aparatu administracyjnego.

1. Rozczłonowanie celów organizacji na elementarne operacje - zadania, które są za trudne do wykonania przez jednostkę należy rozłożyć na elementarne operacje

2. Standaryzacja metod zarządzania- działalność organizacji jest przewidywalna i niezależna od indywidualnych różnic uczestników organizacji

3. Bezosobowość - idealny kierownik nie przejawia żadnych uczuć wobez swoich podwładnych lub klientów. Zarządza w sposób bezosobowy bezstronny, obiektywny, formalny.

4. Kompetencja - podstawą do zajęcia stanowiska jest wiedza i kwalifikacje zawodowe. Nie liczą się zasługi, tytuł własności lub inne względy Np. wybór demokratyczny.

5. Ciągłość działań organizacji i możliwość ich przewidywania - funkcje w organizacji przypisane są do pozycji w hierarchii. Ludzie na stanowiskach zmieniają się natomiast funkcje pozostają te same.

6. hierarchiczna struktura organizacji - odpowiedzialność urzędników niższych instancji wobec wyższych, uprawnionych do kontrolowania i wpływania na działalność pierwszych, którym przysługuje prawo odwołania się.

7. jednoosobowe kierownictwo -

8. oddzielenie prawa własności od funkcji zarządzania - organizacją biurokratyczną nie powinien zarządzać jej właściciel, gdyż zgodnie z prawem własności właściciel może dysponować swoją własnością wg swego uznania. praca urzędnika jako jego stało i podstawowe zajęcia z które dostaje wynagrodzenie.

9. zasada dokumentacji działalności urzędniczej

10. Pojęcie organizacji

Wyraz rozumnego, uporządkowanego działania. Wywodzi się od słowa organum i organion oznaczają one narzędzie, narząd jako wyspecjalizowaną pod względem funkcji i dostosowania do potrzeb całości części.

Znaczenia organizacji;

w sensie rzeczowym odnosi się do zorganizowanego obiektu np. urzędu.

W sensie czynnościowym odnosi do złożonych przedsięwzięć i polega na związaniu elementów w całość np. organizowanie sprzedaży.

W sensie atrybutowym: określona cecha przedmiotów złożonych, których elementy współ przyczyniają się do prowadzenia całości.

Podział współdziałania elementów ze sobą:

pionowy przekrój organizacji - układ- szef-podwładny.

Poziom przekroju organizacji - układ równorzędnych organów organizacyjnych.

11. Formy działań zorganizowanych

Wiążą się one z celem działania którego istotą jest zaspokojenie potrzeb;

1) działalność indywidualna - działania podejmuje jedna osoba bez udziału innych.

2) działalność zbiorowa - jej celem jest wykonanie w jednym miejscu i czasie czynności zmierzających do osiągnięcia zamierzonego celu.

3) działalność zespołowa - grupa wykonuje czynności, czynności te cechują współzależność, cele indywidualne składają się na cel główny - występuje specjalizacja i podział funkcji na kierownicze i wykonawcze.

Afiliacja - zachowanie polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę, organizację z innymi grupami i organizacjami

12. Istota instytucji

Szczegółowy typ organizacji bez którego trudno sobie wyobrazić rozwój jakiejkolwiek cywilizacji. Odnosi się do całości organizacyjnej działań zespołowych podlegających utrwaleniu przez stałe powtarzanie realizacji celów. W skład instytucji wchodzą;

1) cele i wynikające z nich działania.

2) aparatura - są to środki niezbędne do realizacji celów

3) zespół ludzi powołany do realizacji celów

4) struktura - wyraża układ współzależności ludzi i aparatury

5) określony stopień i sposób formalizacji - wyraża się w normach dotyczących organizacji i funkcjonowania instytucji.

Utrwalenie jakiegokolwiek systemu działania odbywa się przez oparcie go na wzorcach - rodzaje wzorców;

1) pisane i pamięciowe

2) prawne i pozorne

3) techniczne i społeczne

13. Formalizacja

. to proces polegający na określeniu w formie pisemnej zakresu zadań i odpowiedzialności poszczególnych elementów oraz organizacji jako całości, który prowadzi do wytworzenia wzorców zachowań i zależności oraz procedury działania Jest to opis systemu ułatwiający utrwalenie celów i struktur działań, opis złożony z wyrażeń w języku formalnym.

Wzorce działania - sposób postępowania określonych sytuacjach ocenionych jako szczególnie poprawne ze względu na przyjęty system wartości i zalecane do maksymalnie wiernego odtworzenia przez osoby do których jest to kierowane

Istotne jest odróżnianie wzorców pisanych i pamięciowych. Pamięciowe - umożliwiają utrwalenie i odnowę realizacji celów i pozwalają na nadanie organizacji cech trwałości czyniąc z niej instytucje. Pisane - są łatwiejsze do rozpowszechnienia i dzięki nim instytucje wykształcają bardziej świadomą i trwałą strukturę wewnętrzną dzięki temu instytucjonalizacja nabiera cech formalizacji - jest to materialny element instytucji. Przybiera on formę przepisu organizacyjnego - zbiór znaków graficznych.

Główną cechą formalizacji jest utrwalenie całości w organizacji, jak również niwelowanie nierówności i działania w określonym zakresie. Dzięki wzorcom instytucja posiada zdolność przewidywalności.

Formalizacja jest tą składową instytucji, która w odniesieniu do aparatu państwowego staje się jedną z najbardziej charakterystycznych cech. Cechą główną formalizacji jest oparcie jej na wzorcach prawnych. Konsekwencją tego jest, że obok typowych funkcji formalizacji, dochodzi do legalizowania organizacji i zasad funkcjonowania administracji publicznej. Pozaprawne formy formalizacji są czynnikiem wewnętrznych administracji, warunkują poziom jej sprawności. Pozwalają na świadome stosowanie prawa.

14. Rodzaje więzi w modelu organizacyjnym

1. hierarchiczne - inaczej służbowe, są wyrazem podziału funkcji na kierownicze i wykonawcze. Są wyrazem władzy w instytucji. Zakres władzy organizacyjnej, jej charakter, zasięg oddziaływania, a niekiedy formy i metody sprawowania władzy są określone w procesie formalizacji. W praktyce wyodrębnienie jednego snatowinska kierowniczego okazuje się niewystarczające. Konsekwencją jest podizał władzy i tworzenie szczebli pośrednich zwanych szczeblami zarządzania lub kierowania. W ten sposób tworyz się hierarchia kierowania

2. specjalistyczne - wynikaja ze współdziałania w procesie realizacji wspólnych celów przez podsystem instytucji bądź też celów cząsteczkowych składających się z nele wyższego stopnia. Są rezultatem podziału pracy

3. powiązania informacyjne - instytucja jako system otwarty prowadzi wymianę informacyjną z elementami otoczenia. Od sprawności wymiany informacyjnej z otoczeniem w znacznym stopniu zalezy podnoszenie zdolności adaptacyjnych instytucji.

Układ wewnętrzny - w ramach formalnego obiegu informacji

pionowe powiązania - kanał zarządzania(dyspozycji) informacje od kierownictwa do podległych organów kanał sprawozdawczy ”dół góra”.

poziome powiązanie informacyjne- kanał koordynacyjny -umożliwia przekaz informacji pomiędzy równorzędnymi szczeblami.

Nieformalny obieg informacji

poziomy- most Fayola - pomiędzy równorzędnymi stanowiskami niepowiązanymi ze sobą służbowo.

skośne między nie równorzędnymi stanowiskami pracy niezwiązanymi ze sobą służbowo

pionowy

pomijanie drogi służbowej - może podważać autorytet szczebli pośrednich, może być dowodem niedostatków kadrowych bądź strukturowych.

więzi społeczne wyrażające potrzeby afiliacji uczestników instytucji.

15. Wewnętrzne struktury organizacyjne

Podział oparty na wzorach wojskowych

Jednostki liniowe - podstawowe komórki uczestniczące bezpośrednio w realizacji celu instytucji Np przedsiębiorstwo-punkt sprzedaży.

Jednostki sztabowe - komórki świadczące pełniące funkcje usługowe w stosunku do komórek liniowych. nie realizują celów instytucji ale poprzez doradztwo pomagają dowództwu liniowemu(kierowniczemu) w realizacji zadan.

Sztaby mają przygotowane dane do rozstrzygnięcia tylko w sprawach zasadniczych. Dlatego powinny znajdować się dość wysoko w hierarchii organów. Powinny mieć zapewniony dopływ informacji, pracują na potrzeby kierownictwa będąc jego doradcami. Sztab sam powinien wypracować pewne rozwiązania bez względu na zdanie kierownictwa.

16. Rodzaje organów

1. organy kolegialne - organ składający się z wielu osób powołanych do łącznego podejmowania decyzji w drodze głosowania.

2. organ jednoosobowy - monokratyczne - tylko jedna osoba jedna osoba upoważniona jest do podejmowania rozstrzygnięć. Funkcję pomocnicza pełni tutaj urząd lub biuro jednak nie występuje jako decydent a jedynie jako ciało pomocnicze - doradcze.

3. organy centralne i terenowe - zasięg terytorialny działania organu centralnego obejmuje cały kraj natomiast terytorialnego część kraju. Np minister - wojewoda.

4. organy decydujące i podmioty doradcze - organy decydujące podejmuja decyzje w warunkach określonych i w granicach przydanych im przez prawo kompetencji. Podmioty doradcze przyczyniają się w sposób sformalizowany do podjęcia decyzji przez organ kompetentny. Opinie Porady konsultacje

5. organy I i II instancji - są to organy decydujące i organy stopnia wyższego, natomiast w sytuacji braku organów wyższego stopnia organy decydujące i kontrolne.

17. Zasada pomocniczości (subsydiarności)

Władze publiczne powinny podejmować decyzje na jak najniższym szczeblu, decyzje te powinny być realizowane w odpowiednim miejscu - generalna zasada polityki strukturalnej. Zorganizowani w różnych układach obywatele rządzą swoimi sprawami w granicach praw, a państwo podejmuje tylko te działania, których sami obywatele nie są w stanie wykonać. Potrzebne jest znalezienie równowagi między nieskrępowaną aktywnością obywatelską a interwencją panstwa dla wspólnego dobra.

18. Zasada prowincjonalności i resortowości

Prowincjonalność- na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Nie ma tu podziału na organy centralne i terenowe. Zasada ta zapewnia jedność działania organu administracji na danym terenie.

Resortowości - dzielenie wykonywania administracji na piony organizacyjne - resorty. Funkcje amin. państwowej dzieli się ze względu na pokrewieństwo spraw.

W jednym resorcie sprawy grupuje się rzeczowo pokrewne, a na czele resortu stoi minister, który posiadam swoje ogniwa terenowe. System ten opiera isę na specjalizacji zadań.

19. Centralizacja i decentralizacja

centralizacja - skupienie zadań w jednym organie najwyższym, który ma prawo je wykonywać bądź powierzyć część zadań innemu niższemu organowi.

decentralizacja - przeniesienie zadań na organy administracji, wobec których nie występuje podporządkowanie hierarchiczne względem siebie. Posiadają samodzielność w wykonywaniu powierzonych im zadań. Kryterium wykonywania zadań wykonywane jest przez kontrolę legalności. Przekazanie kompetencji następuje w drodze ustaw, ma charakter względnie trwały.

20. Koncentracja i dekoncentracja

koncentracja - skupienie kompetencji do podejmowania decyzji w rękach nielicznej grupy osób.

dekoncentracja - przenoszenie wykonywanych zadań w ramach jednego podmiotu na podmioty niższe (bliższe obywatelowi). gmina>>sołectwo ( jednostka pomocnicza gminy) wewnętrzne w ramach urzędu wojewoda>>prawnicy.

21. Istota kierownictwa

władza charyzmatyczna oparta na osobowości przywódcy

władza typu tradycyjnego oparta na tradycjach i zwyczajach

władza racjonalna oparta na bezosobowej hierarchii

Kierownictwo - kierowanie pewnym zespołem ludzi w danej jednostce organizacyjnej

powołanie w drodze nominacji

posiadanie określonych kompetencji

przestrzeganie określonych zakazów

funkcja wypływa z określonych struktur wewnętrznych i hierarchii jednostki

Funkcje kierownicze(wg Fasola)

planowanie, organizowanie, pobudzanie do działania, kontrola, koordynacja.

22. Rozpiętość kierownictwa

Ilość pracowników, stanowisk pracy, organów, podporządkowanych bezpośrednio jednemu kierownikowi. Może być rozpatrywana w znaczeniu:

formalnym - liczba stanowisk formalnie podległych jednemu organowi kierowniczemu

rzeczywistym - liczba osób faktycznie kierowanych

potencjalnym - liczba osób którymi można efektywnie kierować.

Od liczebności zespół zależy rodzaj struktury organizacji, jej więzi, warunki kierowania i decydowania oraz metody ustalania potencjalnej rozpiętości.

Metody określania potencjalnej rozpiętości kierowania

-analogii

-intuicyjna Taylor i Fayol ustalili, że na najniższym szczeblu liczba podwładnych wynosi 10-30 a na wyższych 2-5

-matematyczna im więcej jest podwładnych tym kierownik musi mieć więcej kontaktu z nimi

-czynnikowa na potencjalną rozpiętość kierowania składa się wiele czynników (Kowalewski 12-20)

23. Spiętrzenie funkcji kierowniczych

Istotnym zagadnieniem punktu widzenia pracy kierownika jest unikanie czynności zbędnych i niewymagających jego bezpośredniego zaangażowania. Kierownicy różnych instytucji pracują znacznie dłużej niż ich podwładni i dłużej niż wynosi ich oficjalny czas pracy, jednocześnie nie są w stanie wykonać w tym czasie wszystkich zadań związanych z pełnioną funkcją. Przyczyn spiętrzenia funkcji kierowniczych jest wiele jednak istotne jest to, iż kierownik zajmuje się sprawami drugorzędnymi, lub takimi, które mogą być wykonane przez kogoś innego. Dość często spiętrzenie funkcji kierowniczych wynika z faktu, iż kierownik nie korzysta z instytucji zastępców.

24. Sekretariat kierownika

Zadaniem sekretariatu jest odciążenie kierownika od nadmiaru spraw zwłaszcza od wykonywania tych czynności, które może z powodzeniem wykonać aparat pomocniczy. Sekretariat przekazuje również zadania podległym pracownikom, które nie są najważniejsze z punktu widzenia danej jednostki organizacyjnej. Sekretariat ma też pomagać w realnym gospodarowaniu czasem kierownika i udzielanie mu wszechstronnej pomocy. Zasadniczą kwestia jest utworzenie odpowiedniej komórki organizacyjnej, która służyłaby pomocą kierownikowi w dużych instytucjach. W tym celu wydziela się odrębne służby sekretarskie: sekretariat kierownika, biura prezydialnego czy gabinetu. W mniejszych instytucjach wystarczy utworzenie kilku odrębnych stanowisk pracy.

25. Rekrutacja kadr administracji publicznej 26. Dobór kadr kierowniczych

Kadry administracyjne - odpowiednio wykwalifikowane i umotywowane osoby których status formalny i materialny odizoluje je w miarę możliwości od sfery bieżącej polityki a jeszcze bardziej od sfery prywatnej przedsiębiorczości.

Istnieją 4 kategorie doboru kadr: I- Elekcja dotyczy krajów anglosaskich, II- Nominacja dyskrekcjonalna stanow. o charakt. polityczn. A obsada należy do kompetencji rządu III- W oparciu o procedurę konkursową - nie jest podst. do nawiąz. Stosun. Pracy ale jest zdarzen. Prawnym który przygot. Powst. Stosun. Prawnego. Procedura konkur.: wybór kandydata, nominacja przez juri konkur.Podst. zasady preferow. konkursu: I- jawność kryteriów doboru (kryteria formalne i merytoryczn.) II- obiektywizacja doboru ( skład komisji wszechstronnie ocenia kandyd.) III- równość szans, IV- wieloetapowość postepowania. Zakończ. konkurs wyłania: 1-go kandydata, 2 lub więcej kand. I dalszy etep konk., żaden z kand. Nie uzyskał odp. liczby pkt. Istnieją 2 rodz. konk.- otwarty(ogłosz. np. w biuletynie) i wewnętrzny (zarezerw. dla pełniących służbę urzędn.) IV- Redukcja bezpośrednia - dotyczy pracown. zatrudn. na umowę o pracę oraz urzędn. najniższego szczebla.

Sposób doboru kadry w administracji ma o tyle ważne znaczenie, że właśnie od tej kadry zależeć będzie funkcjonowanie aparatu. Spełnienie wymagań formalnych jest koniecznym warunkiem umożliwiającym zatrudnienie w danym dziale administracji. Do ogólnych wymagań należy: określony wiek, posiadanie zdolności do czynności prawnych, korzystanie z pełni praw publicznych, posiadanie obywatelstwa polskiego. (nieskazitelny charakter, dobra opinia, posiadanie odpowiedniego stanu zdrowia. Nieodzownym warunkiem jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji. Gdy mowa jest o doborze kadry należy również wspomnieć o możliwościach awansu. Dzięki niemu można oddziaływać na pracownika i stymulować jakość pracy. Istotną sprawą jest też stabilnośc kadry- z punktu widzenia pracownika jest to zabezpieczenie jego interesów natomiast z punktu widzenia administracji stabilność to korzystanie z pracownika który zna się na swojej pracy. Oczywistym jest, iż pracownik, który wie, że ma stabilną pracę i nie może być z niej zwolniony bez poważnych przesłanek jest pracownikiem dużo atrakcyjniejszym gdyż przykłada on dużą wagę do wykonywanych zadań.

Jeśli chodzi o kadrę kierownicza to musi ona wykazywać lojaność wobec rządzących, akceptować ustrój państwa oraz realizowaną politykę. Przy doborze na wysokie stanowiska wymagana jest akceptacja partii politycznej, która w danym momencie sprawuje władze.

27. Kształcenie kadr administracji publicznej

Szkolnictwo wyższe na użytek administracji

Rola wydziałów prawa i administracji

ENA (Państwowa Szkoła Administracji)

Wyższa Szkoła Nauk Administracyjnych Spirz Niemcy

dokształcanie (resortowe i między resortowe ośrodki doskonalenia kadr - małe znaczenie)

studia podyplbomowe

28. Cykl decyzyjny

Procesami decyzyjnymi są rozstrzygnięcia, które mają na celu osiągnięcie określonego celu. Decydowanie w tym znaczeniu należy do podstawowych funkcji administrowania. Jest to wybór między wieloma alternatywami.

Decyzje programowalne - mają charakter rutynowy i powtarzalny, łatwo identyfikować cele i przewidywać skutki (organ jednoosobowy, urzędnicy niższego szczebla)technika podejmowania decyzji - nawyk, rutyna urzednicza, badania, symulacja.

Decyzje nieprogramowalne - dotyczą spraw nowych dla których nie istnieją ustalone schematy postępowania przy ich podejmowaniu oraz nie są znane ich następstwa (organy kolegialne wyżej stojące w hiearchii) technika podejmowania decyzji - ocena intuicja, zasady praktyczne.

Decyzje wewnętrzne - decyzje dotyczące organizacji administracji oraz procedur decyzyjnych.

Decyzje zewnętrzne - bezpośrednia realizacja zadań nałożonych na administracje.

29. Planowanie w administracji publicznej

Planowanie - uporządkowany w czasie zespół działań, który prowadzi to ustanowienia planu. 3 Etapy: projektowanie, wykonanie, kontrola

Plan - szczególnego rodzaju rozstrzygnięcie, którego przygotowanie wymaga specjalnej procedury.

Planowanie w sferze zewnętrznej winno być przewidziane ustawą, jeśli dotyczy jednostki (obywatela). W sferze wewnętrznej wystarczy ogólna norma kompetencyjna. Współczesna administracja dąży do świadomego kształtowania stosunków społecznych. Jednym z podstawowych planów państwa jest budżet (ustawa budżetowa). Obecnie w administracji publicznej plan ma charakter zadaniowy. Poszczególne ogniwa administracji przygotowują plany inwestycyjne, rozwoju komunikacji, oświaty etc. Wzrost znaczenia planowania jest wynikiem rozszerzenia działalności administracji.

Plan imperatywny(dyrektywny) - adresat jest prawnie zobowiązany do wykonania planu art. 59 ustawy o gospodarce przestrzennej

Plan indykatywny - wskazuje generalne cele i nie zawiera bezwzględnego obowiązku wykonania go.

30. Kontrola administracji publicznej

Jest to instrument upewniania się, czy zamierzenia są realizowane. Jeżeli podmiot kontrolujący znajduje się na zewnątrz struktury mówimy o kontroli zewnętrznej, jeżeli wewnątrz struktury to o kontroli wewnętrznej. Kontrola zewnętrzna NIK S.A.

Regionalna Izba obrachunkowa. Nadzór - kontrola i możliwość władczego oddziaływania, rewizja - kontrola rachunkowości, wizytacja.lustracja, inspekcja - kontrola przeprowadzona na miejscu przez bezpośredni wgląd w działalność jednostki.,

Kontrola instytucjonalna - rada gminy (w gminie) komisja rewizyjna, rewident.

Kontrola funkcjonalna - kontrola przez samych pracowników (samokontrola), skarbnik miasta , radca prawny

Funkcje kontroli wewnętrznej

1. instruktażowa - ujawnienie błędu i fachowe wskazanie na czym polega błąd w działaniu

2. profilaktyczna9prewencyjna) - rozpoznawanie przyczyn powstawania problemów i błędów

3. Sygnalizacyjna - dostarczanie informacji decydentom o nieprawidłowościach.

31. Reformy administracji publicznej

Przeprowadzenie reform jest wynikiem umiejętności i doświadczenia podmiotów, które je przeprowadzają. Można je rozpatrywać w aspekcie politycznym a mianowicie pod względem programów partii politycznych. Odróżnia się Np reformy terytorialne oraz reformy funkcjonalne. Ważnym elementem jest przygotowanie reformy. Wprowadzające poważniejsze reformy administracji publicznej realizuje się je etapowy z udziałem ekspertów. Jeśli reformy są wdrażane ustawą wówczas powinny ukazać się przepisy wykonawcze ułatwiające wdrożenie. W przypadku reform zasadniczych należy zasięgnąć opinii społeczeństwa (referendum). Ważną kwestią jest fakt iż nie należy przeprowadzać reform zbyt często i w zbyt krótkim okresie czasu.

32. Polityka administracyjna

Polityka administracji - administracja sama ją wobec siebie stanowi.

Polityka wobec administracji - określa ją ustrojodawca i ustala cele jej działania

Przewidywanie skutków działania i wykorzystywanie możliwości działania w ramach prawa i przygotowywanie programów działania administracji, weryfikacja ich realizacji i ocenianie, wartościowanie metod i sposobów pracy a także wysuwanie postulatów dotyczących zmian w całokształcie funkcjonowania administracji.

Polityka administracyjna ocenia także na ile przepisy prawa administracyjnego przyczyniają się do realizacji polityki państwa i czy polityka państwa jest podstawą do interpretacji norm prawnych

---