Zadanie 1. (1 pkt.)

Jądro komórki wegetatywnej ziarna pyłku wytworzonego przez roślinę okrytonasienną rzodkiewnika pospolitego (Arabidopsis thaliana), zawierającego w komórkach somatycznych 5 par chromosomów homologicznych, powinno mieć:

A. 5 chromosomów

B. 10 chromosomów

C. 15 chromosomy

D. 20 chromosomów

Zadanie 2. (1 pkt.)

W cytoplazmie komórki wegetatywnej ziarna pyłku (patrz zadanie powyżej) transportowane są dwa jądra plemnikowe, z których jedno łączy się w procesie podwójnego zapłodnienia z jądrem komórki centralnej. W wyniku tego powstaje komórka, z której w trakcie podziałów mitotycznych rozwija się tkanka zwana bielmem, zawierająca materiał odżywczy dostarczający materiałów i energii do kiełkowania.

Liczba chromosomów w komórkach tej tkanki u rzodkiewnika pospolitego wynosi:

A. 5 chromosomów

B. 10 chromosomów

C. 15 chromosomów

D. 20 chromosomów

Zadanie 3. (2pkt.)

Na przekroju poprzecznym korzenia wyróżniamy dwie warstwy: walec osiowy i korę pierwotną.

Jak nazywamy najbardziej zewnętrzną warstwę komórek walca osiowego (A)? Jaką rolę pełni ta warstwa komórek?

........................................................................................................................................

Jak nazywamy najbardziej wewnętrzną warstwę komórek kory pierwotnej (B)? Jaka jest jej rola?

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

Zadanie 4 (2 pkt.)

Niektóre tkanki roślinne są zbudowane z komórek martwych, których protoplast zanikł.

Wymień dwie funkcje, jakie najczęściej pełnią tkanki zbudowane z komórek martwych.

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

Zadanie 5 (1 pkt.)

Tą ewolucyjną zdobyczą roślin okrytozalążkowych, z którą związana jest ich nazwa, jest:

a. wykształcenie nasienia

b. redukcja gametofitu

c. wytwarzanie mejospor

d. uniezależnienie się w procesie zapłodnienia od wody

e. wykształcenie słupka

Zadanie 6. (3 pkt.)

Uzupełnij brakujące pola tabeli porównując wybrane cechy budowy i fizjologii organizmów zaliczanych w systematyce świata żywego do pięciu królestw.

Cecha Królestwo	Poziom organizacji ciała	Jądro komórkowe	Sposób odżywiania
Bakterie	jednokomórkowe, czasem występują skupienia komórek o różnym kształcie	1.	samożywne (foto- i chemosynteza) lub cudzożywne
Protisty	2.	jądro otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową, u niektórych gatunków mogą występować dwa jądra (dualizm jądrowy)	samożywne (fotosynteza) lub cudzożywne (fago- lub osmotroficzne)
Rośliny	wielokomórkowe	3.	samożywne (fotosynteza)
Zwierzęta	4.	jądro pojedyncze, otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową	5.
6.	wielokomórkowe	jądro otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową, w pewnych okresach życia w komórce mogą występować dwa jądra (dikariofaza)	heterotroficzne (osmotroficzne)

Zadanie 7. (0-3)

Mutacje mogą powstawać zarówno w komórkach rozrodczych (komórkach linii płciowej) jak i somatycznych. Przekazywane potomstwu są tylko mutacje, które zachodzą w komórkach linii płciowej i tylko te mutacje mają znaczenie w procesie ewolucji.

Czy powyższe zdania są prawdziwe zarówno dla roślin jak i zwierząt? Uzasadnij krótko swoją odpowiedź.

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 8. (0-1)

Rysunek przedstawia powstawanie różnych rodzajów plastydów w organizmie rośliny.

Uzupełnij rysunek przypisując cyfrom 1, 2 i 3 nazwy plastydów lub określenia warunków w jakich dochodzi do ich powstania.

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 9. (0-1)

Gdzie w roślinie występują i jaką funkcję pełnią amyloplasty?

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 10. (0-2)

Rysunek przedstawia przekrój poprzeczny liścia rośliny okrytozalążkowej.

Przyporządkuj cyfrom od 1 do 5 odpowiednie określenia: komórka szparkowa, komórka skórki, kutykula, komórka miękiszu palisadowego, komórka miękiszu gąbczastego.

1. ………………………………. 2. ……………………………….

3. ………………………………. 4. ……………………………….

5. ……………………………….

Zadanie 11. (0-2)

Określ skład chemiczny struktury oznaczonej jako 5 (patrz rysunek w Zadaniu 14) oraz wyjaśnij, w jaki sposób ten skład jest wyrazem przystosowania do roli, jaką ta struktura pełni.

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 12. (0-2)

W gospodarstwie ogrodniczym można kupić między innymi młode leszczyny i wierzby. Poniżej znajdują się teksty z etykiet opakowań leszczyny pospolitej i wierzby iwy. Pewne informacje o każdym z gatunków przedstawione zostały w formie graficznej (patrz rysunki).

Leszczyna pospolita - krzew do 5 m wysokości o gałęziach wzniesionych, tworzących gęstą koronę. Liście opadające na zimę, pojedyncze. Blaszka liściowa okrągława, na szczycie zaostrzona, u nasady lekko sercowata, o brzegu podwójnie piłkowanym. Roślina jednopienna o kwiatach męskich zebranych w kotki zgrupowane po 2-4, kwiaty żeńskie niepozorne, rozwijają się na krótkopędach w pąkach, tak, że w czasie kwitnienia na zewnątrz widoczne są tylko czerwone znamiona. Kwitnie bardzo wcześnie (od lutego do kwietnia) w zależności od warunków atmosferycznych. Kwiaty męskie pylą bardzo obficie na żółto.

Owoc jest jednonasiennym, bezbielmowym orzechem, otoczonym okrywą powstałą ze zrośnięcia trzech podkwiatków. Owoce dojrzewają od września do października. Nazywane są potocznie orzechami laskowymi.

Wierzba iwa - krzew do 9 m wysokości, albo drzewo dorastające do 13-15 m. Liście szerokoeliptyczne, brzeg liścia piłkowany lub całobrzegi. Roślina dwupienna. Wielkie kotki (bazie) ukazują się przed liśćmi, przed rozkwitnięciem otoczone są białym futerkiem włosków, pochodzącym od długobrodych przysadek i chroniącym młode kwiaty przed mrozem. Kotki mają bardzo krótkie szypuły, męskie są jajowate, 2-3 cm długie, gęsto kwiatowe, żeńskie są podłużno-jajowate, do 4 cm długości. U nasady kwiatu jest osadzony krótki gruczoł miodnikowy. Roślina miododajna. Jest najwcześniej kwitnącą krajową wierzbą. Nasiona rozsiewane przez wiatr.

I. Dopasuj opisy roślin do rysunków.

Leszczyna pospolita ……………………………………

Wierzba iwa ……………………………………

II. Na podstawie opisu podaj, która z przedstawionych roślin jest wiatropylna, a która - owadopylna.

Leszczyna pospolita ……………………………………

Wierzba iwa ……………………………………

Zadanie 13. (0-2)

Rysunek poniżej przedstawia roślinę mchu płonnika. W komórce struktury zaznaczonej strzałką występuje 7 chromosomów.

Uzupełnij schemat przedstawiający cykl rozwojowy mchu płonnika, wstawiając w miejsce kropek właściwą liczbę chromosomów.

Zadanie 14. (0-2)

Poniższa tabela przedstawia porównanie cykli życiowych różnych grup organizmów żywych.

Uzupełnij tabelę wpisując w odpowiednie miejsca przykłady nazw systematycznych grup organizmów lub krótkie opisy cyklu życiowego.

Grupa organizmów	Opis cyklu życiowego
1.	W cyklu życiowym występuje stadium haplofazy (samodzielnie żyjący organizm) i stadium diplofazy (krótkotrwałe, zależne od organizmu haploidalnego).
Kręgowce	2.
3.	Poza haplofazą i diplofazą występuje dikariofaza.
Rośliny okrytozalążkowe	3.

Zadanie 15. (0-3)

Rysunki A-F przedstawiają budowę struktur ciała roślin jedno- i dwuliściennych. Wstaw oznaczenia literowe rysunków do poniższej tabeli tak, aby zawierała ona porównanie tych dwóch klas roślin okrytozalążkowych.

Cecha budowy roślin	Rośliny jednoliścienne	Rośliny dwuliścienne
Budowa zarodka
Wiązki przewodzące
System korzeniowy
Liść
Kwiat

---